No 180
Vrijdag 2 Mei 1024
38e Jaargang
RITMEESTER
LEVENSLEED.
CENTS
Buitenland.
Jêmm
JÊB ffff ffff^^ ^ffa BB^^ fff Ma Mf Sm JÈr
FEUILLETON.
SUMATRA
SIGAAR.
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES JjÉl%^ ^|8& B jdHr
Lange Goes ^B V^PH ^ff^ffffr ^BSSff ffjjjg ffff fffjÊ ffff fffm
Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 58 ^B Bj fff _Jff ^B_^^ff 1ff fff fff fff "fff
Bijkantoor te Middelburg: JmffgB^^Bf EÈgt^^ff jfffffffffafMV JffSLfggt/fff ffffgd&fftf)
Firma F. P. DHUij, L. Burg. Tel. no. 259 MÊÊÈÈ8SB fffffr ff^gÊÈWff WÈfff WÊffB Ê&BiSB BffBfBfffff
Het Centrum.
„Het Centrum", een der best geredi
geerde R.-K. dagbladen, dat te Amster
dam, Utrecht en Arnhem verschijnt, heeft
gisteren 1 Mei gejubileerd ter oorzake
van zijn veertigjarig bestaan.
Van den eersten dag van onze verschij
ning was ons blad op dat blad geabon
neerd, en lazen wij de artikelen, eerst
van mr Gompertz, daarna van den heer
Koelman, en vervolgens van den heer
Steenhoff, over 't geheel met groot ge
noegen.
Journalisten leeren veel van elkaar, al
vertellen zij dit malkander nooit. Ook
wij hebben van de redactie van „Het
Centrum" geleerd. Zij was steeds een
voorbeeld van beschaafde voorlichting en
uiterst zachtmoedige polemiek, niettegen
staande de puntjes op haar i's nimmer
ontbraken.
Wij hebben steeds getracht ons naar
haar illuster voorbeeld te modelleeren,
schoon ons dit niet altijd gelukte, doch
dit was niet haar gehuld.
Wij wenschen den heer Steenhof en zijn
blad, die samen veertig jaren één waren,
van luprte geluk, en wenschen hun bei
den nog een lang leven toe en een aan-
genamen arbeid.
Moderne neutraliteit.
„ï)ie Fabrieksarbeider", het orgaan van
den Sccialistischen Fabrieksarbeidersbond
heeft een hoekje, waar de menschien in
het zonnetje worden gezet.
Hoe men dat doet? Lees op welke wijze
men daar in het nummer van 19 April
zijn fijnen haa,t lucht:
„Men wil in Nederland de pokken
weer gaan invoeren door hen, die ge
wetensbezwaren .hebben tegen inenting,
van vaccinatie vrij te stellen.
Van verschillende zijden maakt men
daar ernstig bezwaar tegen.
Ik begrijp dat niet goed. W|ij leven
in een vrij Nederland en bet is onze
trots, dat ieder hier zoo krankzinnig
kan zijn, als hij zelf wil. Aan dat recht
mag vooral niet getornd worden.
Ik heb oen consekwent christen ge
kend, die principieel tegenstander was
van een parapluie, omdat, als onze
Lieve Heer'het laat regenen, een zondig
nienscb niet zoo eigenwijs mag zijn,
zich aan dezen zegen te onttrekken door
een onnatuurlijk ding als een regen
scherm. De man liet zich op een kou
den herfstdag tot op de natuurlijke
huid nat regenen, kreeg een longont
steking en ging dood.
Zooiels moet men den liefhebbers
gunnen.
Voor zulke gevallen geldt maar één
parool: „Niks aan te doen, stiekum
laten sterven".
Precies zoo staat het met de vacci
natie.
Als een stelletje ouderlingen, zacht
moedige domino's en psalmzingende
rechtzinnigen hun nakomelingen wil
len zegenen met pokken, laat ze hun
gang gaan.
Misschien raken we op deze manier
vair bet femelend deel der natie af.
Opgeruimd staat netjes".
Diat alles kan men lezen in een orgaan
van een modernen vakbond, het orgaan
Van 'een beweging, waarvan Polak on
langs verklaarde, dat er aan de levens
overtuiging der christen-arbeiders geen
stroobreed in den weg werd gelegd.
Wie nu 'l stukje nog eens langzaam,
zinnetje voor zinnetje, met al den nucb-
103).
„Juffrouw Earl, hier is een uitnoodi-
ging voor u van meneer Manning om
vanavond met hem naar het groote con
cert te gaan, en dit bouquet hier is een
attentie ook van denzelfden hooggeschat-
fen vriend. En nu hij mij de eer aandoet
te vragen, u beiden te vergezellen, zoo
kom ik eerst met u overleggen, alvorens
ik hem antwoord zend. Natuurlijk gaat
u mee, nietwaar?"
„Ja, mevrouw Andrews, als u met mij
mee zou willen gaan".
Edna boog 't gelaat over de bloemen
heen, en toen zij verschillende lievelings
bloemen herkende, die ook in de oran
jerie van „Le Bocage" waren, vulden
baar oogen zich met tranen, en haastig
drukte zij haar lippen op een teer sneeuw
klokje. Hoe dikwijls had zij juist deze
Bjne brooze bloempjes gezien in het
knoopsgat van meneer Murray 1
„Ik zal hem vragen wat vroeg te "ko-
jmen om met ons eerst thee te drinken*
.ar juffrouw Earl, vergeef mijn nieuws
gierige belangstelling, ik zou zoo graag
weten, wajt u van plan was vanavond aan
teren zin, waarover bij beschikken kan,
overleest, die vraagt zich af, wat cr toch
worden moet van het van ouds zoo de
gelijke arbeidersvolk, dat op zoodanige
wijze wordt voorgelicht.
Terecht werd in de Eerste Kamer op-
gdemerkt, dat deze arme, misleide1 men-
schen door hun pers worden vergiftigd.
En onder de beschaafde voormannen,
wier meer nobele gezindheid tóch be
kend is wij noemen slechts Polak, Wi-
baut en Sannes, om van Schaper en Ger
hard maar te zwijgen geen enkele, die
diergelijke taal ook zelfs maar met een
passend handgebaar weerspreekt...
Mr Mendels.
De lieer Mendels is een gemakkelijk en
geestig debater. Hier een greep en daar
een greep en de heer Mendels bouwt een
redevoering. Kol vuurwerk. Aangenaam
om bij te wonen. Doch als 't uit is, is
er niets overgebleven; het vuurwerk heeft
zich zelf verteerd. („De Nederl.")
Rusland en het Communisme.
Hel Socialisme het licht der toekomst?
Zie om u heen en gij 'verstaat terstond
do ledigheid dier leuze. Het Marxisme,
en zijn consekwente geesteskind het com
munisme, zal dat het nieuwe leven bren
gen? Die het gehoopt hebben, zullen wol
bitter teleurgesteld wezen.
Hoe is het. met name in Rusland
liet El dorado gegaan
Dr Blink geeft in het „Tijdschrift voor
Economische Aardrijkskunde" ©en schets
van den toestand aldaar.
Hoe kwamen de communisten, schoon
klein in getal, daar tot hun imponeerend
vertoon van macht en invloed?
Het communisme vond het eerst in-
stemming bij een kleine groep der Rus
sische bevolking, n.l. de fabrieksarbei
ders, maai niet bij de boeren. De hulp
van dezen had men noodig, en Lenin
besloot daarom, hen te winnen met hel
lokaas, dat alle particuliere grondeigen
dom zou afgeschaft worden, met uitzon
dering van dien der kleine boeren en
der kozakken. Daarmede werden de boe'
ren, die de beteekenis van de theorie
niet doorzagen, gewonnen. Die commu
nistische partij, die begin 1917 nog slechts
,40.000 leden telde in Rusland, dat het
in 1921 tot 730.000 gebracht; dit bewijst,
den invloed van die plannen. Later nam
bet leden tal weer af.
Men heeft het ledental teruggevoerd
tot honderdduizend. Eu de roden daartO'O
wordt ons wel duidelijk, als dr Blink ons
teekent hoe de toestand werd. Hij zegt'
De kern der bolsjewistische leer op
economisch gebied was aanvankelijk, dat
arbeid de einige voorwaarde zou zijn
om recht op de middelen van bestaan to
hebben. De invoering van het commu
nisme deed den landbouw geheel misluk
ken. De bebouwde oppervlakte, in 1916:
90-8 milliocn II.A., daalde in 1922 tot
49.5 II.A. De goederen der hoeren wer
den woest geannexeerd, maar van ©en
redelijke indeeling is niets gekomen. In
fclen tijd, toen het verkoopen van grond
verboden was, bloeide de speculatieve
groothandel levendig. De vorming van
door den staat geëxploiteerde sowjet-land-
goederen met collectief gedreven land
bouwondernemingen bleek ©en misluk
king te zijn: zij werkten met nadeel. D'3
opbrengst van de granen, in 1916 nog
64.8 milliocn tonnen, bedroeg in 1922
33.6 millioen tonnen. Hongersnood nood-
te doen. U weet, dat meneer Manning
een persoon is, die aller aandacht trekt,
en u zult ©en menigte van onderzoekende
blikken en lorgnettes op u gevestigd zien;
want iedereen zal zijn oogen uitkijken,
eerstens om uit te vinden wie u bent,
en dan om te zien hoe u gekleed bent.
Nu geloof ik, dat ik voor ditmaal beter
beoordeelen kan, wat voor u geschikt
is, dan u, en ik hoop, dat u mij zult
veroorloven voor dit geval voor u de keus
te doen. Temeer nog, omdat onze vriend
buitengemeen lastig is op het gebied van
het toilet."
„Hier zijn mijn sleutels, mevrouw An
drews; wit mijn garderobe maar nakijken
en uitzoeken, wat u voor dezen avond
het meest geschikt voorkomt."
Edna keerde weer terug naar haar
leerlingen ©n haar boeken, maar het was
haar, alsof die bloemen daar in de vaas
op de tafel den geheelen dag vertelden
van dagen, die reeds lang voorhij waren,
toen de purperen stralen van de on
dergaande zon de accacialaan door
gloeide. Van lange, zoele, weelderig, zui
delijke achtermiddagen, zachtjes aan voor
bijgaand temidden van perken vol helio
trope ©n jasmijn, geurende geraniums en
zware begonia's; van dauw doorzengde
heerlijke zomermorgens, voor altijd en al
tijd voorbij, als zij' dan stond bij de
zaakte de economische politiek te veran
deren. Die boeren hebben feitelijk aan het
communisme altijd weerstand geboden.
Diaardoor is men weer op weg het par
ticulier bezit en bedrijf te herstellen; dal
moest wel. Doch de staat heeft nog den
handel grootendeels in handen, alsmede
de nijverheid.
D© toesland is thans zoo-, dat de land
bouw bet ecnig bedrijf is-, hetwelk me!
voordeel produceert, al is hij nog geens
zins hersteld.
Die wijze, waarop de belastingen worden
geind, is er op gericht, zooveel mogelijk
geld ten koste van de boeren binnen te
balen. D© regeering steil de prijzen van
liet graan vast en maakt die laag, omdat
al het graan, dat over is aan den staal
moet geleverd worden, die het daaren
tegen tegen aanzienlijke winsten expor
teert. D© winsten, welke hierop gemaakt
worden, dienen om de genationaliseerde
industrie, die met te groot personeel en
te omslachtige administratie werkt, te
steunen. Terwijl de graanprijs kunstmatig
laag wordt gehouden moet de boer vooi
de machines ©n werktuigen te hoogen
prijs betalen.
Alles wijst er op, dat ook de genatip
naliseerde nijverheid in vrije bedrijven
moet opgelost worden, en dat dit dooi
aanraking met het buitenland niet kan
worden belemmerd. Ook de landindeeling
volgens het stelsel Stolypin zal verdei
ontwikkeld moeten worden.
Alles schijnt er op te wijzen, dat men
naar het vrije bedrijf en den vrijen handel
terug zal inoeten.
Kome die tijd spoedig. Het communis
me dient hoe eer boa beter te worden
ontmaskerd. Maar intusschen zijn do
duizenden beroofde bezitters tot den be
delstaf gebracht, de misleide boeren op
de baan der armoede onherroepelijk te
ruggegleden, en talrijke vrije werklieden
in ©en toestand van volslagen slavernij
gekomen.
Ziedaar de toekomst van den sociaal
democraat en wie dezen zelf misleiden
misleider volgen.
Vergeet niet: Lenin was ook socialist,
volgeling van Marx, den vader van het
socialisme; die ook Marx' en Domela's
leer in toepassing bracht, dat wie een
omelet wil bakken, eerst eieren stuk
moet slaan.
Helaas, dat men in Rusland moet er
varen, dat zij óf door den bakker en zijn
naast bes taanden verorberd is, óf in den
vorm van steun voor de commu
nistische propaganda naar het buitenland
gezonden is.
1
JE FIJNSTE
ZANDBLAD
fabrikant:
NVCfBRvSCriUPPEN
VrtNlNDAAl WACININttN
De Brit-
Dr Gunning vergast wekelijks zijn lezers
in Pniël op een stukske geschiedenis van
zijn vacantie-tochtje over zee, vorigen
zomer genoten en zijn verblijf op Wight.
In zijn brief van 13 Sept. uit Brighton
Is hij op de terugreis. Wij vinden er on-
bank, begroeid met welriekende klimro
zen, om Tamerlan na te staren met zijn
somberen berijder, wanneer bij de oprij
laan afreed de velden in.
Het ©3ntonig geluid van kinderstemmen
geleek haar ver weg en vreemd en in
disharmonie met het zoet gefluister der
bloemen; en nog, terwijl de uren voorbij
gleden en de winterdag zijn einde na
derde, trilde de blosmenfuga door de kille
en donkere kamer haars harten; nu aan
zwellend tot passievollen storm, dan weer
gestild als het suizen van een zachtén
wind door de diepdonkere oranjeklokken
van de trompetbloemen, om dan fluiste
rend te eindigen in snikken en smeekin
gen van paaxlwitte lippen van door winter
gewijde sneeuwklokjes.
Toen zij dien avond in de loge van
meneer Manning in bet concertgebouw
zat, nam de uitgever zijn binocle en be
keek de samengestroomde bezoekers, en
wierp onderzoekende blikken op de liefe
lijk glimlachende stralende gezichtjes, tot
tenslotte zijn doordringend oog bleef rus
ten op het gelaat der dame aan zijn zijde.
„Juffrouw Earl, is het voor 't eeifst
vanavond, dat u naar een groot concert
gaat
„Neen, meneer, ik ben er al een keer
geweest met mevrouw Andrews en haar
kinderen".
derstaande juiste teekening van den door-
snee-Engelscbman in
In imist, die echter spoedig opklaarde,
verlieten wij het schoone eiland Wight,
hadden een verrukkelijke vaar! over de
Solent en vertrokken na een klein uur
wachtens van Portsmouth Harbour naar
Brighton. Hoewel ze nog bezig waren den
trein schoon te maken, mochten wij er
gerust in plaats nemen uiterst welkom
daar liier geen wachtkamer te vinden is
en zoo kon ik nog eens wat nadenken
over mijn ervaringen te water en te land,
Altijd weer treft mij opnieuw die kalme
beleefdheid dezer Ëngelsclien. Niemand
dringt zich aan u op, niemand bekom
mert zich over u, elk zoekt zijn plaats
in bedaarde welverzekerdheid op, maar
vraagt gij wal, dan wordt gij kort en af
doende geholpen. Zij weten zich het
krachtigste volk van de wereld. Van mor
gen nog zag ik zoo'n breedgeschouderden,
hoogopgeschoten Engelschman tusschen
de passagiers heenwandelen, niet met de
brutale uitdagerighoid van den voormali-
gen Pruisischen officier, maar met de
vroolijke blijmoedigheid van iemand, die
overtuigd is dat er geen beter land of
volk dan het zijne is en dat daarboven
aan den hemel ook zijn geluksster staat
te flonkeren, die hij maar voor 't grijpen
heeft als hij het verkiest. Een viertal
zonnige Engelsche meisjes zat daar naast
elkaar in het ongezellige onderstuk van
't schip, dat voor ons tweede-klas-reizi
gers bestemd is, maar ze maakten die
kale houten bank tot priesterlijke zetels
doot haar gedistingueerde, alleszins-vrij-
moedige tegenwoordigheid. Zij hebben
heusch geen mannelijke „beschermers"
noodig, zij weten zich best zeiven te
redden, en overal tref je dan ook alléén-
reizende meisjes aan, die blijkbaar voor
lieele digen met elkaar op stap gaan. En
de politie beschermt ze kranig, als het
noodig is! Zoo net lees ik in een lokaal
nieuwsblad dat een jonge man, die twee
dames hinderlijk gevolgd was, zoodat zij
haar beklag bij de Overheid deden, op
staanden voet tot 30 sh. boete, 21 sh.
onkosten en een nederig excuusvragen
veroordeeld werd. Bij gebreke van een
en ander zou hij voor 14 dagen in de
.gevangenis zijn gegaan. Een oude heer
aan boord met wien ik een gesprek aan
knoopte en op de noodzakelijkheid van
bekeering gewaagde, zei mij letterlijk: „ah
Sir! elk moet. maar wat zonneschijn in
het leven Ivan anderen brengen. A dan
cing girl, die een duizend menschen een
prettigen avond bezorgt, doet beter werk
dan die zure spinsters, die met een saaien
reverend over de bekeering zitten te wau
welen." Ik laat ^jjn standpunt daar, maar
typisch Engelsch is het.
Theunis en Hijmans te Londen.
De Belgische ministers Theunis en Ilij;
mans zijn gistermiddag via Ostende-Dio-
ver naar Londen vertrokken, waar zij
met Mac Donald over de herstelkwestie
en andere aangelegenheden gaan confe-
reeren.
Gisteravond zijn zij aan het Victoria-
station te Londen aangekomen, waar zij
namens den premier werden ontvangen
Vandaag zullen zij als gast van den eer
sten minister naar diens officieel buiten-
veiblijf gaan. Zaterdagmorgen keeren de
ministers weder naar Brussel terug.
Een nieuw schandaal.
Er wordt in Washington weer van een
nieuw politiek schandaal melding ge-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfD.QS
Prijs der Adverfentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
RUGPIJN WAARSCHUWT.
Iedere hardnekkige pijn in het smalle
gedeelte van den rug waarschuwt u om
acht te slaan op uw nieren. Zware, sle
pende rugpijn en scher'p'e steken bij 'buk
ken of plotseling keeren, wijzen op ge
zwollen, ontstoken nieren; pijnlijke, over
werkt© en vermoeide nieren.
De taak der nieren is om het urine
zuur uit het bloed te filtreeren. Koüvat-
ting, koorts, overwerking en buitenspo
righeden overspannen de nieren en ver
oorzaken ontsteking. Zulk een in den aan
vang lichte ontsteking leidt bij verwaar-
loozing mettertijd tot niergruis, water
zucht, rheumatiek of een chronische nier
kwaal.
Let op uw nieren, zoodra de rug pijn
begint te doen. Zie toe of de urine af
wijkingen vertoont, te schaarsch of te
veelvuldig geloosd wordt, brandend, pijn
lijk en vol bezinksel is, een abnormale
kleur heeft, enz Let ook op hoofdpijn,
aanvallen van duizeligheid, een voort
durend vermoeid gevoel en zenuwachtig
heid.
Als uw nieren verzwakt zijn, gebruik
dan Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het
geneesmiddel, dat ruim 50 jaren lang
zwakke nieren heeft genezen en over de
heele wereld wordt aanbevolen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken a f 1.75 per flacon (geel etiket
met zwarten opdruk). (35)
maakt. President Coolidge wordt ervan
beschuldigd Tlenry Ford een concessie
voor den tijd van honderd jaar te hebben
toegestaan op de regeering's-eigendommen
van Musoleshoals, waarvoor Ford zijn
candidatuur voor het presidentschap zou
hebben ingetrokken en Coolidge aanbe
volen zou hebben voor herkiezing. Pre-
sident Coolidge ontkent de beschuldiging.
De 1 Mei-viering.
Zoowel in binnen- als buitenland blijkt
de 1 Mei-viering der S.Dj.A.P.'ers slapjes
geweest te zijn. Het vuur is er blijkbaar
een beetje uit en de politieke malaise
schijnt ook de S. D. A. P. niet te
sparen.
In België werd opgemerkt, dat er over
het algemeen minder animo was dan
vorige jaren. In Frankrijk loopt de bewe
ging op haar eind_, ;oo meent men. Van
stakingen merkt men niet veel. Rijks- en
gemeentediensten functioneerden .nor
maal. In Londen werd een betooging
in het Hyde-park gehouden, waar som
mige sprekers Mac Donald aanvielen, om
dat hij niet rood genoeg is.
Naar Siberië.
Volgens een bericht uit Berlijn zijn te
St. Petersburg 51 arbeiders, die bij de
jongste stakingen aldaar een voorname
rol hadden gespeeld, veroordeeld tot ver
banning naar Siberië. Zij zouden Zondag
uit de gevangenis van St. Petersburg naar
bet station worden overgebracht, doch
zoodra dit uitlekte, verzamelde zich een
groot aantal arbeiders, in hoofdzaak van
de Poelilof-fabrieken in de buurt der ge
vangenis om het vertrek te belemmeren.
Er kwam bereden politie aan te pas om
de betoogers uiteen te drijven, waarbij
ernstige klappen vielen. In het geheel
zijn de laatste dagen te St. Petersburg
meer clan 600 personen in hechtenis ge
nomen.
Vingerafdruk van zuigelingen.
Er is een wetsontwerp ingediend bij
den Senaat te Washington, dat de strek
king heeft, het verplicht te maken dat
van alle zuigelingen in de Ver. Staten
„Ik maakte uit hetgeen u gescheven
hebt, op, dat u bijzonder veel van muziek
houdt".
„Ja, meneer; ik denk, dat er weinig
menschen meer van houden, dan ik".
„Van welk soort houdt u het meest?"
„Gewijde muziek oratoria, in 't al
gemeen kerkmuziek".
Het orkest zette ©en ouverture van
Verdi in.
Op dit oogenblik zei mevrouw Andrews
haastig
„Kijk, juffrouw Earl! Daarginds in die
loge vlak tegenover u zit de beroemde
Sir Roger Percival, de Engelschman, die
iedereen hier onder zijp bekoring brengt.
Als hij niet meer verstand heeft, dan de
meeste mannen op zijn jaren, dan zal zijn
hoofd geheel omloopen, door al de vlei
erij, die men hem van alle kanten toe
zwaait."
Toen er een kleine pauze was zei me
vrouw Andrews:
„Zeg, kijk eens, wie is die knappe
jonge man daar beneden in het parket,
die zich met het programma staat te
bewaaien? Ik geloof niet, dat hij sedert
de laatste tien minuten zijn oogen van
de plaats, waar hij stond, onze loge heeft
af gehad. Hij is voor mij een vreemde".
Zij wees met haar waaier ïn de rich
ting van en meneer Manning keek,
maar antwoordde: „Hij is voor mij een
onbekende".
Edna's oogen zwierven bijna onwillig
over de zee van hoofden naaT die rich
ting, en de uitgever bemerkte dat zij
schrikte en voorover boog, en zag, hoe
dan plotseling een straal van blijdschap
haar gelaat vérhelderde, toen zij den be
doelde in het oog kreeg, en zijn blik ont
moette. Zij herkende Gordon Leigh.
„Een kennis van u, juffrouw Earl?"
„Ja, meneer; een oude vriend uit het
Zuiden". i
Die deur van de loge ging open en
Sir Roger Percival kwam binnen en zette
zich naast mevrouw Andrews, die door
haar hartelijk welkom geheel en al de
tegenwoordigheid der gouvernante scheen
te vergeten.
De heer Manning zette zich naast Edna
zoodat hij, enkele brieven uit zijn zak
te voorschijn halend, die op haar schoot
kon leggen, zeggend:
„Deze brieven werden aan mijn zor
gen toevertrouwd door personen,die uw
naam en adres niet konden uitvinden.
Indien u mij niet al te onvergeeflijk
nieuwsgierig vindt, zou ik ook graag ken
nis nemen van den inhoud".
(Wordt vervolgd).
I
J