m i7S
Donderdag ®4 April 1924
38e Jaargang
LEVENSLEED.
Binnenland,
v
Buitenland.
feuilleton.
2"kZeeuw
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE GOINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie nt.58
Postrekening No. 3600D.
Bijkantoor te Middelburg
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Ror 3 maanden, franeo per post, f3.—
Loste nummers
fO.OS
Frjjs der A d v er le ntin:
V—regels f 1.20, elke regel meer 31 »L
abonnement belangrijke korting.
DE S. D. A. P.
In de rede van den heer Vliegen op
'tsoc. dem. Paascheongres trekken de vol
gende zinsneden onze aandacht. Het is in
verband met de 45-urige werkweek, die
door de Amsterdamsche soc. dem'. raads
leden is losgelaten. Waarbij men zich
dan behoort te herinneren, het kabaal
ooor de soc. dem. in de Kamer gemaakt,
toen in 1922 een voorstel van Minister
Aalbersc aan de orde kwam om de 45-
urige werkweek te vervangen door de
48-urige werkweek.
Nu waren er op het Congres die het
„reactionaire" bedrijf der Amsterdamsche
broeders wraakten. Doch de heer Vlie
gen zeide
„Spreker wil al dadelijk zeggen, dat
deze eisch niet voorkomt in het pro
gram der Partij. Men kan nu wel gaan
rekenen en dan zeggen het gaat om een
45-urige werkweek, 'maar spreker houdt
vol, dat men niet mag zeggen, dat dit
een programma-eisch is. Men heeft ge
durende de jarenlange actie nimmer ge
zegd, we willen 8 uur per dag werken
en Zaterdags gaat er nog 3 uur af. De
8-urige arbeidsdag is steeds beschouwd
als een principieele zaak, maar dat men
dezen 8-urigen arbeidsdag kon bereiken
precies binnen liet ijzeren raam van 8
uur per dag, heeft niemand van de hef
tigste strijders zelfs gedacht. In de prac-
tijK is dit ook onmogelijk. Men denke eens
aan die vele categorieën van arbeiders,
o.a. bij de spoorwegen, voor wie een door
voering van dezen eisch onmogelijk is.
Het is overdrijving hier met alle
geweld vol te houden, dat bedoeld is een
45-urige werkweek. In alle landen waar
men even hard heeft gestreden voor den
8-urigen werkdag, is men gekomen tot
een 48-urige werkweek. Nergens ter
wereld heeft men een 45-u r i g e
werkweek. Het zou dwaas
heid zijn om nu vol te houden
en te zeggen: „maar in Neder
land moeten we toch de 45-uri-
ge werkweek hebben."
Toen het ontwerp Aalbersc verscheen,
stonden daarin heel andere dingen. Vol
gens dit ontwerp zou het mogelijk zijn
een arbeider op sommige tijdstippen
heel lang te laten werken. Dit ontwerp
beoogde dan ook een zeer sterke over
schrijding van den 8-urigen werkdag.
Daartegen is krachtig stelling genomen.
Het Partijbestuur heeft toen een actie
tegen dat ontwerp1 op< touw gezet, doch
het bleek al spoedig dat de
arbeiders zelf er niet zoo
veel voor voelden. De verschillen
de proteslvergaderingen, zelfs te Amster
dam. waren zeer slecht bezet. Van een
geweldige actie was geen sprake. Integen
deel, deze actie werd een mislukking die
aan de zaak ontzaglijk veel kwaad heeft
gedaan."
Men is geneigd te vragen, waarom er
aan zoo'n spektakel moest gemaakt wor
den tegen de loslating van die malle
45-urige werkweek, tegen welker loslating
o a. de heer Schaper zoo geweldig toorn
de dat hij sprak van een luguber schan
daal en van een bacchanaal van ka
pitalistische winzucht dat na deze ver
knoeiing van de wet te wachten stond.
Een andere opmerking die ons het
verslag van 't gehouden congres uitlokt,
is dat op enkele punten gepoogd werd
f1e werkelijkheid te camoufleeren.
Wij wezen er reeds op-, dat de grootste
invloed die te voren bij de heeren
(schoolmeesters-, doininé's-, advocaten-
partij) was, nu is verlegd naar de vak-
97).
HOOFDSTUK XXV.
Edna te New York.
In een van die bruine, steenen, paleis
achtige huizen op de Vijfde Avenue, die
aan deze straat een cachet gegeven heb
ben van koninklijke luxe en pracht, zat
mevrouw Andrews' „nieuwe gouvernante"
een week na haar aankomst te New-
ïiir-1 ontvangst Wa,s ]c0ei en vorme-
j geweest, doch onberispelijk hoffelijk
en paar dagen waren voldoende, om
th Jw inge een iuist inzicllt in de
„.i® ,.6n gewoonten van het gezin,
infkUi 211,1 3ns ^hoiorde, te geven.
Ofschoon zij van datur'e 08&d ge_
humeurd, verstandig en liefdadig was,
had mevrouw Andrews het groote gebrek,
£LZ1J rfaM 7as.aan uitgaan Daar-
iS ZS j3? eischen van de mode
op elk gebied heel wat tijd, dien zij be-
tei had kunnen gebruiken dooi- thuis te
ónderen op te voeden en
haar haardstede te maken tot een zoo
ntrekkelij.ve plaats, dat meneer An
drews zijn club daarvoor in den steek zou
vcreenigingen. Stenhuis was voor 'teerst
aan de bestuurstafel aanwezig en sprak
zelfs een leidend woord. Wel werd hij
door Schaper min of meer goedmoedig in
het zonnetje gezet, doch, gelijk kort gele-
urin Wijnkoop mr Troelstra toevoegde:
ik lach 'f lest en dus 'tbest, zal ten
slotte ook Stenhuis aan 't langste eind
trekken.
Ook bij de propagandisten is het zelf-
standigheidsgevoel levendig geworden. Ze
kere lieer Westerhof, propagandist der S.
D A. P. in Noord-Holland, had een be
noeming tot wethouder te Alkmaar aange
nomen tegen het uitdrukkelijk verbod van
't Partijbestuur in. Ook deze quaestie
kwam op 't Congres. Dioch niemand zal
beweren, dat 't Partijbestuur er zegevie
rend uit kwam, 'tdeed alsof 'them niet
kon schelen, het trok een joviaal gezicht
bij een kwaad spel, Wat ook maar 't beste
is, dat men in zoo'n geval doen kan.
Maar de propagandist blijft wethouder, dat
is cle hoofdzaak. Dien Frieschen propa
gandist, die de houding van zijn collega
tegenover 't partijbestuur wraakte en zijn
rede besluit met een„i k zou zoo iets
niet gedaan hebben", werd toegeroepen,
zonder esnigen schijn maar van protest
van de zijde van den voorzitter of van
iemand uit 't partijbestuur: „Je bent een
zoete jongen".
Zoo worden in de partij', die steeds
heeft geleefd van 't omkeeren van be
grippen en verhoudingen, ook omtrent
gezag, zelfs nu reeds de begrippen en
vcihoudingen pp hun kop gezet. Het oude
Geen God (en dus ook) geen Meestor!
Onze Propagandaclubs.
Meermalen is de opmerking gemaakt,
dat onze organisatie verbetering behoeft
en dat aan de propaganda niet cle noodige
aandacht wordt geschonken.
Een opmerking, die zeker niet geheel
ongegrond kan worden genoemd.
Het aantal georganiseerde Antirevolu
tionaire kiezers is op verreweg de meeste
plaatsen, betrekkelijk gering, terwijl ook
het aantal „werkende" leden veel te klein
is.
Van onze Kiesvereenigingen behoorde
niet alleen in verkiezingsdagen, maar ook
in de tusschenliggende tijdperken veel
meer kracht uit te gaan.
Om dat doel te bereiken zijn op meer
dere' plaatsen propagandaclubs opgericht
maar deze clubs hebben nooit den wind in
de zeilen kunnen krijgen, een gevolg mis
schien van het feit, dat ze zelfstandig
naast de Kiesvereenigingen stonden en
daarom vaak meer geduld dan gesteund
werden
Thans is daarin echter verandering
gekomen.
Die Bond van A. R. propagandaclubs
is opgedoekt en vervangen door een Ver
hand van zulke clubs, aan het hoofd waar
van een uitvoerend Comité is geplaatst,
dat met het Centraal Comité van A. It.
Kiesvereenigingen in nauw verband staat.
Naast een viertal leden door het Ver
band aangewezen, de heeren ds Sybesma,
te Burum, W>. Verschoor te Rotterdam, A.
W|arna.ar Jr te Sassenheim en 'J. de
Bruin te Rotterdam, hebben n.l. voor het
Centraal Comité in do Commissie van Uit
voering zitting de heeren J. Schouten to
Rotterdam. Dis G. Hofstede te Blokzijl
Mr H. 'Bijleveld te 'sGravenhage en Mr.
P. S. Gerbrandy te Sneek.
Die samenwerking is nu volkomen.
En het doet ons genoegen te kunnen
corstateeren, dat cle Commissie van Uit
voering hare werkzaamheden reeds is be
gonnen, door voor cle clubs die thans niets
laten, waar hij nu meestal zijn vrije uren
doorbracht. Zij was veel jonger dan haar
man, knap, vr ooi ijk en eerzuchtig, en
haar optreden had een zekere beschaafde
hoogheid, die Edna dikwijls deed denken
a'an mevrouw Murray. Meneer Andrews
scheen den ganschen dag op. te gaan in
zijn zaken en was zelden thuis, behalve
aan de maaltijden.
Felix was de oudste van de twee kin
deren, een lastige, bedorven, veeleischen-
de jongen van twaalf jaar oud, begiftigd
met een buitengewoon helder verstand,
malar lichamelijk beklagenswaardig' ver
groeid en onherstelbaar kreupel tengevol
ge van een misvormden voet. Zijn zuster
Hettie was slechts acht jaar oud, een
aardig, vroolijk, aanhankelijk meisje, dat
door Felix onbarmhartig werd getiran
niseerd en die va.n haar prilste jeugd er
aan gewend was geweest, om haar rech
ten en wenschen op te offeren aan de
grillen van haar twistzieken broer.
De kamcV, die voor de gouvernante
bestemd was, was klein, maar prachtig
ingericht, en daar zij gelegen was op
de vierde verdieping, had men van het
raam een uitzicht op de boiomen in het
nabijzijnde park en den golvenden om
trek van Long Island.
Op den dag van haar aankomst had.
mevrouw Andrews Edna een nauwkeurige
anders zijn dan cle georganiseerde kern
van werkers een werkplan te ontwerpen
welks uitvoering aan onze actie ten goede
kan komen.
Hierbij blijft het echter niet.
Door heel het land zullen krachtige po
gingen worden aangewend om het aantal
clubs te vermeerderen en voor deze clubs
meer belangstelling te wekken.
En wanneer dat gelukt is, dan zal ook
'door geregeld bezoek enz. getracht wor
den de actie levendig te houden.
Wij juichen dit streven toe en wij ver
trouwen, dat onze kiesvereenigingen de
zen arbeid gaarne en van harte zullen
'steunen.
Zonder dien steun zal trouwens dit
pogen geen succes hebben.
Als onze Kiesvereenigingen en met na
me do besturen niet hun volle medewer
king verleenen dan zullen cle plannen
niet kunnen slagen.
Doen zij dit echter wel, dan is or onder
den zegen des Heeren do kans, dat onze
organisatie wordt versterkt, dat de ver-
kiezingskassen worden gevuld en dat door
een geregelde propaganda van onze be
ginselen, ons volk meer en beter dan tot
nu toe kjn worden voorgelicht.
0,Nieuwe Leidsche Crt")
Het spoorwegongeluk te Bellinzona.
Gisteren meldden wij onder telegram
men iets over het vreeselijke spoorweg
ongeluk te Bellinzona aan den St. Go-
thardspoorweg. Vooral Duitschers zijn
daarbij het slachtoffer geworden. Volgens
mededeelingen van de Italiaansche pas
controle bevonden zich in de veronge
lukte treinen 15 Zwitsers, 45 Duitschers,
52 Italianen, 4 Amerikanen, 2 Noren, 2
Franschen en 2 Engelschen. Graaf della
Torre, de Italiaansche gezant te Kopen
hagen, bevond zich eveneens in den trein.
Men weet nog niet of liij gered is. Bij het
ongeluk is voorts een vijf leden tellende
Duitsch-Zwitsersche familie om liet le
ven gekomen. Alleen een klein doch
tertje van liet gezin werd gered.
De twee treinen zijn met zoo'n kracht
op elkaar geloopen, dat de beide locomo
tieven geheel vernield werden. De machi
nist, die niet op het signaal had gelet en
daardoor cle ramp veroorzaakte, werd ge
dood. Verscheidene lijken zijn geheel ver
koold, zoodat het uiterst moeilijk zal zijn
de identiteit van alle slachtoffers vast
te stellen. Op het oogenblik van de ramp
reden de beide treinen met een snelheid
van 70 a 80 kilometer.
Tot dusver zijn 26 lijken geborgen.
Korte berichten.
De Beiersche regeering lieeft de be
lemmerende bepalingen voor het binnen
komen van reizigers in Beieren afge
schaft. Een schriftelijke vergunning zul-
beschrijving gegeven van de karakters
van haar beide kinderen en aangegeven
op welke wijze zij hen behandeld
wenschte te zien. Zij drukte Edna cup het
hart de ernstige verantwoordelijkheid van
haar positie, daarmee gaf cle moeder
haar kinderen vólkomen over in de hoede
van de vreemdelinge en scheen zij haar
moederlijke plichten als afgedaan te be
schouwen.
Edna vernam spoedig, dat haar voor
gangers het pad ondragelijk doornachtig
hadden gevonden en dit hadden veriaten
tengevolge van Felix' onbedwingbare
aanvallen 'van drift iof onverschilligheid.
Leeraren en gouvernantes hadden elkaar
snel afgewisseld en daar het kreupele
kind tenslotte verklaarde dat hij de eer
sten niet wilde verdragen, besloot zijn
moeder aan zijn gril toe te geven en
naar een nieuwe gouvernante uit te zien.
Gelukkig was de jongen buitengewoon
gesteld op zijn boeken en daar de dokters
hem het gedurig gebruik vau zijn oogen
hadden verboden, moest de gouvernante
hem den halven dag voorlezen. Van acht
uur af in den morgen tot aan den avond
rustte de volle zorg voor deze kinderen
iop Edna, die met hen praatte, at en
uit rijden ging en die geen rustig oogen
blik had van het ontbijt af, totdat haar
kinderen gingen slapen. Soms was Felix
len voortaan nog slechts buitenlandsche
arbeiders npodig hebben.
De brouwerijen in liet Rijnland en
Westfalen hebben al hun werklieden uit
gesloten, omdat zij de directies wilden
dwingen alle naai' aanleiding van een
wilde staking ontslagen werklieden te
rug te nemen.
Volgens een bericht uit Rome wordt
op Sicilië bij Baltagirone een nieuwe stad
gesticht, die den naam Mussolinia krijgt.
Ex-keizerin Zita, die den wensch
had geuit, het graf van haar overleden
echtgenoot op Madera te bezoeken, heeft
hiertoe verlof gekregen. Zij zal incognito
naar Funchal reizen.
Manie Maritz, beschuldigd van hoog
verraad in verband met den opstand in
1914, die eenigen tijd geleden uit Duitsch-
land in Zuid-Afrika was teruggekeerd, is
door een bijzonder gerechtshof tot drie
jaar gevangenschap zonder dwangarbeid
veroordeeld.
Op de groote Hamburgsclie scheeps
werven heeft zich gisteren slechts een
heel klein deel van de arbeiders aange
meld, bij Blohm en Voss 500 man en bij
de Vulkaan en Reiherstiég elk 100 man.
De stakers hebben op beide oevers pos
ten uitgezet. De havenpolitie is ver
sterkt. Tot dusver zijn er echter geen
botsingen voorgevallen.
Bij de aanstaande verkiezingen voor
den rijksdag zal liet aantal stemlokalen
in het district JBerlijn en Potsdam 2600
bedragen, wat aanzienlijk meer is dan bij
de vroegere verkiezingen. Te Berlijn al
leen zullen er 1460 stemlokalen zijn
voor 'de lJ/jj millioen kiezers, die in de
hoofdstad des rijks wonen.
De Belgische commissie, ingesteld
door den generalen staf voor de beschrij
ving van den oorlog zal vermoedelijk nog
wel eenige jaren werk hebben. De com
missie is spoedig na den wapenstilstand
ingesteld en is thans nog slechts gevor
derd tot. eind 1915.
De koning van Zweden in ons
land.
Brusselsche bladen melden, dat de ko
ning van Zweden vandaag op reis van
Parijs naai' Amsterdam door België zal
reizen en vanavond met den trein van
7.57 uur te Amsterdam zal arriveeren.
De Sovjet en de Rotterdam sche
have n.
Nu de onderhandelingen tot regeling
der betrekkingen tussclien Nederland en
Sovjet Rusland worden voortgezet en ook
de kwestie van de erkenning de jure
daarbij aan de orde komt, mag men wel
hopen dat de besprekingen, die vandaag
te Berlijn aanvangen, tot een overeen
komst tusschen beide landen zullen lei
den, al dient men zich op dit tijdstip nog
van het doen van voorspellingen omtrent
den uitslag te onthouden.
Als het tot de erkenning de jure van
Sovjet-Rusland komt, is voor de Rotter-
damsche haven het pleit beslist. Rotter
dam wordt dan de Russische handels
basis voor West-Europa. Wel is waar
zal gerst half Mei de Raad van Volks
commissarissen te Moskou definitief kie
zen tusschen Rotterdam en Hamburg,
maar practisch is Rotterdam reeds geko
zen, onder voorbehoud natuurlijk dat men
rusteloos en kon hij niet slapen en bij
zulke gelegenheden stond hij er op, dat
zijn gouvernante bij hem zou komen en
hem in slaap zou lezen.
Ondanks het heerschzuchtig karakter
van den jangen, bezat hij ook zeer sym
pathieke eigenschappen en Edna began
zich spoedig aan hem te hechten, terwijl
zijn genegenheid voor zijn nieuwe juf
frouw zijn moeder verbaasde en ver
heugde.
Een week lang na Edna's aankomst,
verhinderde het slechte, weer den gewo
nen dagelij'kschen rijtoer, die veel tot
het geluk van den kleinen kreupele bij
droeg, maar op ©en namiddag, toen zij'
met hun drieën in de schoolkamer zaten,
wierp Felix zijn Latijtasche grammatica
tegen den muur en riep uit:
„Ik wil de zwanen zien in het Centrale
Park 'en ik wil er heen, al regent het
Ook! Hettie, bel Patrick eens, flat hij
het cdupétje voorrijdt. Juffrouw Earl, hebt
u geen lust om uit te gaan?"
„Ja, het zal nu wel niet meer gaan
regenen, de zon is door de wolken heen-i
gebroken. En bovendien denk ik, dat je
wat beminnelijker zult warden, als je in
de buitenlucht komt."
Zij gaf hem zijn hoed en krukken, nam
zijjn grijze sjaal over haar arm en zij
gingen naar beneden. Daar stond het
te Berlijn tot elkaar komt én wij Rusland
de jure erkennen.
Bij de keuze van Rotterdam hebbeu
verschillende factoren een rol gespeeld.
In de eerste plaats natuurlijk de ligging
en de outillage der havens. De Russea
hebben hier zelf rondgekeken en weten
dus, wat dit laatste betreft, wat Rotter
dam hun kan bieden.
Naar wij vernemen koestert de Sovjet-
regeering niet slechts het voornemen Rot
terdam te maken tot de haven waar zich
de aanvoer van het Russische graan voor
•West-Europa en Duitscliland concentreert,
maar wenscht zij eveneens de producten,
der Russische petroleumindustrie van
Rotterdam uit te distribueeren.
Zij heeft dan ook reeds haar verlan
gens kenbaar gemaakt om voor dat doel
do beschikking te krijgen over terreinen
en tanks.
Deze aangelegenheid kan echter niet
opeens geregeld worden. Wat Rotterdam
op het oogenblik aan tanks en petroleum-
terreinen bezit, is in gebruik. Er zullen
dus nieuwe tanks moeten worden ge
bouwd op de terreinen onder Pernis, die
daarvoor bestemd zijn. (Hbld.)
Nederland Rusland. 1
De heer Boon, lid va,n de Tweede
Kamer, heeft de volgenae vragen aan
den minister van buitenlandsche za-
'ken gesteld
1. Is de minister be'k'end met de
artikelen in „De Nieuwe Courant" en
„Het Vaderland" van 19 April om
trent de hervatting van de onderhan
delingen van de Nederlandsche regee
ring met de Russische Sovjetregee-
ring, welke te Berlijn worden hervat?
2. Is het juist, dat het standpunt
der Nederlandsche regeering ten op1-
zichte van de Russische betrekkin
gen, zooals dit door den minister op
19 Maart in de Tweede Kamer is weer
gegeven, is gewijzigd
3. Is het juist, dat de Nederland
sche regeering aan haar onderhande
laars te Berlijn volmacht heeft gege
ven, een overeenkomst te sluiten,
waarbij de jure erkenning van Sovjet-
Rusland zou worden uitgesproken,
zonder dat van Russische zijde er
kenning van het beginsel vaii conti
nuïteit wat betreft de internationale
verplichtingen der opeenvolgende
Russische regeeringen is aanvaard en
in verband daarmede de oude Rus
sische schulden, alsook' concessies of
andere Nederlandsche claims zijn er
kend
4. Zoo ja,, wat heeft de Nederland
sche regeering daartoe bewogen?
R ij kshengsten keu ringen.
In verband met de noodzakelijkheid
van bezuiniging ligt het in het voornemen,
de Rijkshengstenkeuringen in den ver
volge alleen te doen houden in het voor
jaar door de Rijks- en stamboekcom-
missiën. Aan de stamboeken zal desge
vraagd worden toegestaan, ook in het
najaar de ingeschreven hengsten te keu
ren, indien de daarop vallende kosten
door die vereenigingen worden betaald.
De W esterscheid e.
De Belgische minister van openbare
werken zal Maandag in den ministerraad
de maatregelen meedeelen, welke geno
men zijn om den toestand op de Schelde
te verbeteren. Deze maatregelen zijn reeds
aan den koning meegedeeld, die ze heeft
goedgekeurd. Zij strekken tot het instel
len van een commissie, welke belast zal
zijn met het opsporen van de oorzaken
keurige rijtuig al klaar met het mioioie,
kastanje-bruine paard er voor, dat geheeL
vpor het gebruik der kinderen bestemd
was.
Toen zij het park binnenreden, merkte
Edna op, dat de oogen van den jongen
opklaarden en dat hij verlangend uitzag
naar elk gelaat, dat hen voorbijging.
„Nu, Hettie, moet jij' uitkijken aan jouw
kant en ik zal een goied oogje houden
op, mijn kant, Ik ben benieuwd, of zij
vandaag zal komen."
„Naar wie kijken jullie beiden uit?"
vroeg Edna.
,;0, naar de kleine Lila, Felix' meisje,"
lachte Hettie, hem aanziende miet een
ondeugende schittering' in haar vroolijke
Oogen.
„Heelemaal niet! Heb nooit een meisje
gehad in mijn leven! Wees niet zoo
dwaas, Hettie, pas maar liever dp je
raam, af we zullen haar niet eens zien."
„Nu, in ieder geval hoorde ik oom
Grey aan manm vertellen, dat hij" zijn.
meisje de hand had gekust op een partij
en Felix kuste Lila's hand verleden
week."
„O, niets van waar, juffrouw Earl,"
riep het kreupele jongetje, terwijl een
diepe blos zijn bleeke wangen kleurde.
(Wordt vervolgd).
