3\o 171
Dinsdag SI April 19S4
38e Jaargang
9Sf»TS
SCHOEN
CREME
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
For 3 maanden, franco per post, f3.—
Losoe nummersfO.QE
cunanBvseotoswr"
üuiteRisifi.
Het drama te Leuven.
Naar wij van een ooggetuige vernemen,
heeft fle aanslag op clen Viaamschen stu
dent A. Vallaeys zich als volgt toegedra
gen:
Ongeveer vier uur in den morgen van
den 16en April komen kleine groepjes
Vlaamsche studenten uit Blauwput naar
Leuven om zich naar huis te begeven. In
de Parijsche straat worden twee Vlaam
sche studenten, onder wie Vermeulen,
door vier Waalsche studenten lastig ge-
rallen. Colback, een der Walen, rukt Ver
meulen zijn studentenmuts van het hoofd
en ternauwernood kunnen de beide Vla
mingen zich uit de voeten maken. Zij ont
moeten andere Vlaamsche studenten, die
zich in groepjes verdeelen om de Walen
te zoeken en van hen de pet terug te
krijgen. De student A. Vallaesy en mr. L.
Desmedl (van de Brusselsche balie) hef
fen Colback en zijn vrienden in de Vital
de Costerslraat aan. Als mr Desmedt Col
back de pet wil doen teruggeven, vallen
de vier - Walen op hem aan en na een
korte worsteling met. Vallaeys en Dcsmedi
ygaan zij op den loop, achtervolgd door
de twee Vlamingen. Colback roept: „Je
tire" en lost een vijftal schoten in de
richting van zijn-achtervolgers. Bij zijn
kamer gekomen, waarvan zijn broer de
deur heeft opengemaakt, gaat hij naar
binnen en sluit de deur. Toen de Vlamin
gen bij zijn huis kwamen, opende hij de
deur weer en lost nogmaals twee schoten
door de kier op de Vlamingen, die op
ongeveer anderhalven meter afstand
staan. Desmedt staat vooraan, kan zich
nog bukken en de kogel gaat hem rake
lings over het hoofd. De laatste kogel
treft den achter hem staanden Vallaeys
in de rechter long. Hij roept: „ik geloof
dat ik getroffen ben" en zakt ineen. De
De artilleriekazerne, die vlakbij gelegen
is, wordt gealarmeerd. Vallaeys wordt er
binnen gedragen en, na daar de eerste
zorgen ontvangen te hebben, naar het zie
kenhuis vervoerd. Zijn toestand is op
dit oogenblik nog hoogst zorgwekkend, al
blijft er hoop bestaan, dat zijn leven nog
gered zal worden.
Wij kunnen hieraan nog toevoegen, zoo
schrijft de ooggetuige ons verder, dat de
Vlaamsche studenten geen verweermiddel
bij zich droegen, zelfs geen stole. Van
handelen onder den invloed van alcohol
is evenmin ecnige sprake; tot drie uur,
dus anderhalf uur vóór den aanslag, was
ik nog samen met Vallaeys en heb met
hem gesproken over het congres, dat zoo
juist gesloten was. De betrokken Vlamin
gen .staan bekend als rustige en correcte
studenten, hetgeen de hoofdcommissaris
van politie te Leuven, de heer Gilbert,
uitdrukkelijk bevestigde. Deze heeft ook
de waardige houding van de deelnemers
aan het congres geprezen, die op aller
hande uittartingen van de „fascio's" niet
zijn ingegaan, ten einde incidenten te ver
mijden. De dader, Colback, was voor het
congres uit Parijs teruggekomen ,waar hij
en eenige andere Waalsche studenten ont
vangen waren door de politieke groep der
Action Franpaise van Daudet. (N. R. Ct.)
Uil de dagen der voortrekkers.
„De Maasbode" schrijft:
Een interessant reliek uit de dagen der
"Voortrekkers zal aan het museum te Pre
toria ten geschenke worden gegeven. Het
is een ossenwagen, nog even hecht als
in de dagen van de Groote trek en met
al diet ouderwetsehe toebehooren.
i ele jaren geleden kocht een Holland-
sclie landbouwer den wagen op een vei
ling, nam het voertuig uit elkaar, en borg
de brokstukken op. De oude wagen bracht
een oortrekkersgezin van de Kaap door
den Vrijstaat over den Drakensberg naar
Natal. Na de annexatie van Natal door
Groot-Brittannië in 1843 keerde de wagen
over den Drakensberg en door den Vrij
staat terug naar Transvaal, waar hij ten
slotte belandde in het district Wakker-
stroom.
Zij, die belangstellen in de „oude ge
schiedenis" van Zuid-Afrika, zullen zich
ongetwijfeld verblijden over een kostbare
vondst, welke te Krugersdorp is gedaan.
Een zekere mrs Nicholls vond onder de
■papieren van haar eenige jaren geleden
gestorven vader, mr John H. Jennings,
een met inkt geschreven en in perkament
gebonden dagboek, gedateerd van 1862.
Het dagboek is het tweede deel van een
uitvoerig relaas betreffende de daden en
ondervindingen van de befaamde jagers
op olifanten en grof wild, die in de oude
dagen van den trek Queenstown verlie
ten, over de Vaal trokken, een basis ves
tigden in westelijk-Transvaal, en daarop
het spoor van Livingstone volgden naar
de Victoria Falls en aan gene zijde van
de Zambesi.
Wanneer men ook de beschikking krijgt
■over liet eerste deel, dat vermoedelijk in
^SIGAAR.
'i FMtftf KANT.; S.L& 'M
't bezit is van een ander lid der familie
Jennings, dan zal het in boekvorm worden
uitgegeven, en een belangrijke bijdrage
vormen, in de literatuur betreffende cle
Britsche pioniers in de noordelijke dee-
len van Zuid-Afrika.
Korte berichten.
De sovjet-gezondheidscommissie te
Moskou beeft 250.000 goudroebel beschik
baar gesteld en de mobilisatie gelast van
alle Russische artsen voor de bestrijding
der pest die den ganschen Kaulcasus be
dreigt en in het Wolgagebied vele slacht
offers maakt.
Op een sociaal-democratische ver
gadering te Dusseldorp hebben commu
nisten het rijksdaglid Henke ernstig ge
wond. Zij wierpen van de galerij met stoe
len en bestormden het podium. In een
sociaal-democratisch vakvereenigingshuis
hebben socialisten op hun beurt een com
munist met boksbeugels ernstige verwon
dingen toegebracht.
Met Kerstmis 1923 hebben de com
munisten het standbeeld van Moltke te
Halle ernstig beschadigd. Het monument
is thans gerestaureerd en zal Zondag 11
Mei plechtig worden ingewijd. Do gene
raals Hindenburg, Ludendorff en ande
ren wensehen de plechtigheid bij te wo
nen.
De typografenstaking in verschillen
de Duitsche staten is aan het verloopen.
Te Erfurt en Mainz is het werk hervat.
De Hongaarsche teekenaar Ladis-
laus Boris, van wiens hand werk is ver
schenen in Duitsche, Fransche en En-
gelsehe bladen, is te Menton aan tuber
culose overleden. Hij is slechts 21 jaar
oud geworden.
Er zal van de reis van den prins
van Wales naar Zuid-Afrika dit jaar niets
meer komen, omdat na afloop der verkie
zingen het seizoen zoover is gevorderd,
dat het klimaat zich weinig leent voor
een rondreis. Vermoedelijk zal de tocht
nu in 1925 plaats hebben.
Maclaren, de Britsche vlieger, die
een vlucht om de wereld maakte, is uit
Athene te ICaïro aangekomen zonder tus-
schenlanding. Hij heeft Zondagochtend zijn
reis voortgezet en hoopt in één vlucht
Bagdad te bereiken.
Bij legeroefeningen in de buurt van
Derwenitsa (in den Balkan), zijn twee
kruitwagens met elkaar in botsing geko
men. Er volgde een hevige ontploffing;
de koetsiers van de wagens waren op
slag dood; een aantal soldaten werd ge
wond.
De staking der werfarbeiders en ma
chinisten te Southampton is opgeheven.
Bij Tirana in Epirus (Griekenland)
zijn de lijken van twee door een Alba-
neesche bende vermoorde Amerikanen ge
vonden, die vermoedelijk hebben behoord
tot de begeleiding van Pierpont Morgan.
In de Poolsche stad Zyrardow is
een communistisch gemeentebestuur op
getreden. De onderburgemeester is een
werklooze, die nu wel binnen zal zijn!
Trotski is uit den Kaukasus te
Moskou teruggekeerd en heeft het volks
commissariaat van oorlog weer op zich
genomen.
Er zijn te Alfreton in Engeland
weer aardschokken waargenomen.
Zondag is met groote plechtigheid
Mussolini op het kapitool te Rome uitge
roepen tot eereburger van Rome.
Edward W. Bok heeft na een win
terverblijf in Florida een schenking' ge
daan aan Florida; hij gaf deze staat
een landstreek ter grootte van 2500 acres,
welke geheel gdereserveerd zal worden
ten bate van het publiek. (Een acre
is 40 Aren.)
De Ford Motor Company te De
troit meldt, dat de maand Maart een
ïecordmaand voor de firma geworden
is. In die maand werden door de fa-
krek afgeleverd 205.735 auto's. In door
snee werden de laatste tien dagen der
maand per dag 10.804 auto's afgeleverd.
De Canadeesche douane heeft in de
bagage van de leden van de Russische
handelsafvaardiging een groot aantal bol-
sjewieksche propagandageschriften aan
getroffen. De regeering heeft daarop de
Russische heeren te Ottawa ontboden en
hun gevraagd wat al die geschriften
voor het meerendeel aanvallen op den
godsdienst en op alle regeeringsvormen,
behalve de communistische te beteeke-
nen hadden. De Russen zeiden, dat de
boekjes bestemd waren voor particuliere
bibliotheken, maar de overheid is met dat
antwoord niet tevreden.
Mussolini heeft een verordening
doen verschijnen over den Italiaanschen
adel. Ten gevolge van de daarin vervatte
bepalingen zullen ongeveer twee derden
der aristocraten hun adeltitels verliezen;
de pauselijke adel der achttiende eeuw is
zwaar getroffen.
Mr E. van Ketwich Verschuilr. f
D|e burgemeester van Groningen, mr E.
van Ketwich Verschuur, is Zaterdag op
het stadhuis ongesteld geworden. Per zie
kenauto naar zijn buis vervoerd, is hij
daar na eenige uren overleden. Hij' was
slechts 45 jaar oud, en pas sinds 1917
burgemeester; sinds vorig jaar lid der
(Eerste Kamer, daartoe gekozen door den
Vrijheidsbond; en sinds enkele dagen be
middelaar voor de Noordelijke provin
ciën in verband met de Arbeidsgeschil-
lenwet, daartoe door de regeering be
noemd. In de vele colleges waarvan hij
lid was, zullen zijn adviezen moeilijk
kunnen gemist worden. Eenige dagen ge
leden bij de behandeling van de be
grooting voor Suriname in de Eerste
Kaluer, heeft hij eveneens een gunstigen
uindruk gemaakt.
D' e landvoogd te "B al ik pap'an.
De gouverneur-generaal mr Dl Fock
heeft een bezoek gebracht aan Balikpap-an
op Borneo. Aan het noenmaal heeft de
administrateur van de Bat. Petr. Mij.
den landvoogd toegesproken en gezegd
dat de Bataafsche zich bijzonder bevoor
recht acht door het bezoek van den
landvoogd, waarvoor hij ten zeerste
dankte. De landvoogd sprak zijn groote
voldoening uit over den indruk, dien
hij in korten tijd van de grootsche onder
neming van de Bataafsche gekregen had,
maar hij gevoelde de allergrootste vol
doening, omdat de onderneming het
werk van Nederlanders is, met stoere
energie gebouwd. Hij wenschte do maat
schappij veel voorspoed.
Aletta Jacobs.
Br Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke
dokter in ons land, weduwe vau het ra
dicale Kamerlid Gerretsen, jaren lang
vooraanstaande in de beweging voor vrou
wenkiesrecht, heeft op haar 70ste jaar
een boek uitgegeven vol herinnering. Om
trent haar jongste herinnering, die van
1922 toen zij de overwinning van haar
ideaal vierde bij 't gebruik maken vooï
't. eerst van haar stembiljet voor de Twee
de Kamer, schrijft zij:
Ook in 1922 heeft men wéér aanlei
ding gevonden om mij een bijzondere
attentie te bewijzen. Toen immers werden
de verkiezingen voor de Tweede Kamer
gehouden, aan welke voor de eerste maal
ook de vrouwen zouden deelnemen. Ge-
ruimeh 'tijd was het zeer de vraag ge
weest of ik wel in staat zou zijn naai'
de stembus te gaan, want ik had een
ernstige ziekte doorgemaakt en was
slechts kort vóór den verkiezingsdag we
der opgestaan. Mijn Haagsche vrienden
zorgden er echter voor, dat de lang ge
wen schte taak mij zoo licht mogelijk werd
gemaakt. Beladen met bloemen die dank
bare vrouwen mij aan den ingang van
het stembureau hadden aangeboden, kon
ik mijn eerste stembiljet in de bus wer
pen, waarbij de voorzitter van het bureau
mi] met een handdruk geluk wenschte.
Dien heelen dag ontving ik uit alle stre
ken van het land brieven en telegrammen
van dankbaar gestemde vrouwen. Den
meesten prijs stelde ik op een brief,
cnderteekend door vele Christelijke vrou
wen, die bekenden dat zij vroeger altijd
tegenstandsters waren geweest van vrou
wenkiesrecht. Thans waren zij echter
overtuigd, dat zij door middel van het
stembiljet hare christelijke plichten te
genover de maatschappij veel beter kon
den vervullen."
Conflict textielindustrie.
Op een te Hengelo (O.) gehouden al-
gemeene vergadering van ongeorgani
seerde meerderjarige uitgestotenen werd
met bijna algémeene stemmen (zes tegen)
besloten, het Centraal Comité te mach
tigen datgene te doen, wat noodig was om
het conflict zooveel mogelijk te bekorten.
Et zal een algemleene petitie worden
gericht uit de geheele Twentsche bevol
king om een spoedig en eerlijk einde
aan de uitsluiting te krijgen. Een spoed-
conferentie is aangevraagd met de com
missie uit de Twentsche fabrikantenr
vereenig'ing, om door gemeenschappelijk
overleg tot 'een minnelijke schikking in
dit geschil te geraken.
Loonderving b ij vorst.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft,
n. a. v. opmerkingen van gemeentebestu
ren, en dewijl werkloosheid tengevolge
van uitvriezen een verschijnsel is, dat
van crisisinvloed vrij is, een seizoen
werkloosheid, voor welke de overheid
als regel geen steunregeling, onder wel
ken naam ook, kan treffen; en een ver
schijnsel, op welks voorkomen de ar
beider tevoren kan rekenen, besloten,
voortaan geen regelingen voor uitvrie
zen meer te treffen.
Hetgeen zeggen wil, dat aan arbeiders,
die uitgevioren raken bij een van rijks
wege gesubsidieerde werkverschaffing,
voor zooverre zij Uit een werkloozenkas
uitkeering ontvangen, geen toelage op die
uitkeering meer zal worden verstrekt, en,
voor zooverre zij niet tegen werkloos
heid waren verzekerd, geen aangegeven
bedrag meer kan worden uitgekeerd.
Het drama, te Baarn.
Het Kamerlid Ter Hall heeft inlich
tingen gevraagd aan den Minister in
zake een door hem te houden streng
onderzoek in verband met den dood van
den zwerver Richter aldaar, de verant
woordelijkheid van den burgemeester en
de verhoudingen en toestanden bij de
politie.
Leerplich twet, enz.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voortoopig Verslag der Tweede
Kanier betreffende het wetsontwerp tot
wijziging van de Leerplichtwet en van
de Lager Onderwijswet 1920. Bij nadere
overweging: lieeft de minister het noo
dig geoordeeld de vrijheid tot invoering
van het zevende leerjaar niet te moeten
belemmeren.
In verhand met de bezwaren tegen het
ontwerp zal de noodzakelijke bezuiniging
in slechts twee maatregelen worden ge
vonden, n.l. terugkeer tot den 6-jarigen
leerplicht en vergoeding uit 's Rijks kas
van niét meer dan één onderwijzer per
48 leerlingen.
Beide maatregelen zullen met het jaar
1930 automatisch vervallen.
Ook heeft de Minister den maatregel
tot opschuiving van den toelatimgsleeftijd
teruggenomen, en heeft hij aan den Raad
van State ter overweging toegezonden
een wetsontwerp tot het stellen van re
gelen betreffende het verleenen van ont-
slag aan onderwijzeressen aan lagere
scholen, die in het huwelijk treden.
Zeeuwse he Steden. Mr Gre
ta van Rijn, die in vier interessante ar
tikelen een beschrijving van VÜssingeng
verleden en toekomst geeft, eindigt haar
laatste opstel in „Het Vaderland" met de
volgende aardige, niet onjuiste opmer
kingen
Vraagt men de bewoners van Walche
ren naar Vlissingen, dan zijn ze niet zoo
erg er over te spreken. Middelburg is
„de stad", zij heeft de officiëele lichamen
griffie en rechtbank, zij is de deftige
hoofdstad. Nog altijd is er tusschen die
beide steden een naijver, als vroeger
tusschen Delft en Den Haag. Br is een
heel oud Zeeuwsch rijmpje, dat waar
schijnlijk dateert uit de tijden van stad
houder-koning Willem III.
Drie Zierikzeeërs twee advocaten,
Drie Tholcnaars twee soldaten,
Drie Goesenaeren twee bouwlui,
Drie V©erenaers tweeNassaului,
Drie Middelburgers twee kooplui.
Drie Vüssingers twee strooplui.
Die geest zit nog door heel Zeeland,
Vlissingen i.s min, is niet chic. Br wonen
„Belzen", er zijn veel „Hollanders", trek
vogels, de Marine ligt er, en dat zijn alle
redenen om Vlissingen met schouderop
halen te bejegenen. Couperus zegt ergens
in een van zijn schetsen, dat hij de steden
onderscheidt in mannelijke, en vrouwe
lijke. Genève en Nice noemt hij twee
vrouwelijke, Genève een deftige gast
vrouw en Nice meer licht en modieus.
Als ik die onderscheiding mag toe
passen o(p (de vier Zeeuwsche steden:
Goes, Neuzen, Middelburg en Vlissingen,
noem ik Goes en Neuzen mannen, Mid
delburg en Vlissingen vrouwen. Goes is
een kweeker, in de week hard werkend
op het land, Zondags netjes „op zijn
burgers" met een stijfgestreken paars
boordje om. Hij is solide en zorgt, dat
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 38
Bij abonnement belangrijke korting.
hij zijn schaapjes op het droge krijgt.
Neuzen is een expediteur, met een bloem
in zijn knoopsgat. Hij smijt met geld,
geeft graag rondjes, drinkt een formida
bel glas en is een pretmaker ran j*
welste.
Middelburg is een douairière, deftig
en zuinig. Als ze eerst weet, wat je groot
vader en je overgrootvader deden, e»
hoeveel er in je portemonnaie zit, geeft
ze je een introductie en ontvangt je zeer
hartelijk. Maar Vlissingen is een hospita,
geen dame, die een kamer in haar huis
over heeft, maar een echte ouderwetsehe,
die je den eersten dag, dien je er door
brengt, met den deurknop in de hanld
haar heele levensgeschiedenis vertelt, di*
een niesbui krijgt boven een pan met
soep, maar hij wie je elk uur van de*
nacht kunt thuiskomen, en waar altijd
plaats is voor gasten, al is het „paillass*
par- terre".
Ik kan nooit zeggen, dat ik inwoner
van Vlissingen hen geweest. Als me*
het mij vraagt, moet ik altoos lachen:
„Ja, daar was ik ook nog eens comme*-
saal". Maar juist dat trekvogelleven geeft
aan Vlissingen een bijzondere charm*.
Iedereen iheeft er altoos veel gezien, veel
geleerd, veel meegemaakt. En zooals het
geheele karakter van de stad is, moet
ook haar toekomst zijn: de aanloophaven.
Middelburg. Zaterdag had een bijeen
komst plaats van het comité tot op
richting van een monument te Sluik voor
wijlen den bekenden schrijver van het
Nederlandsche woordenboek, J. H. va*
Dale. Deze bijeenkomst was belegd or*
kennis te nemen van een zestal ontwer
pen, welke door den beeldhouwer P.
Puype uit Apeldoorn gemaakt zijn voor
het monument, en die alle zonder onder
scheid ©en bewijs waren van het groot*
kunnen van dhr Puype.
Bij een vijftal der ontwerpen had dhr
Puype zich geheel aan de opdracht ge
houden, namelijk had hij zich daarbij
een monumentale bank gedacht, op welk*
bank dan het borstbeeld van den schrij
ver, hetzij al of niet in relief was aange
bracht, en op de meeste tevens een twee
tal vrouwenfiguren, één lezende in d*
geschiedenis, de andere hulde brengend*
aan den grooten Zeeuwsch-Vlaming.
Het zesde ontwerp geeft een vierkant*
zuil, waarboven een borstbeeld. Om ver
schuilende redenen werd dit laatste ont
werp, waarop ook de beide genoemde
vrouwenfiguren alsnog zullen worden aa*
gebracht, als het meest gewenschte geko
zen. Een zeer belangrijke reden was ze
ker, dat men te Sluis liever geen bank
ziet verschijnen, waarbij men bang i«
voor beschadiging, vooral door de jeugd,
maar ook, omdat men meent, dat de om
geving waar de bank zal worden geplaatst
zeer geschikt is voor een monument al#
dit. Het comité hoopt, dat nog velen,
die tot nu toe de circulaire niet beant
woordden, spoedig een gave voor de hul
de aan Van Dale aan mr P. Dieleman t*
Middelburg zullen doen toekomen en dat
de gemeenteraad van Sluis spoedig zal
beslissen over den van gemeentewege te
bieden financieelen steun. Het wordt na
melijk tijd, de definitieve opdracht tot
vervaardigen van het monument aan dhr
Puype te verstrekken, wil deze nog tijdig
gereed zijn met de uitvoering van het
werk, opdat het monument in Augustus
zal kunnen worden onthuld.
Het Comité heeft n.l. hoop, H.M- d*
Koningin bereid te vinden tijdens' haar
bezoek aan Zeeland, wanneer ook
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt bezocht, "di*
onthullling te verrichten.
Aan aandeelhouders van de Zeeuw
sch© Hypotheekbank zal in de vergade-
yring van 3 Mei worden voorgesteld over
1923 een dividend van 18 pet uit te kee-
ren. Verleden jaar was: het 16 pet.
Zeeuwsche Bondsdag. Van
Schouwen tot Zeeuwsch-VIaandcrenra*
Hulst tot Zierikzee was de Hervormd*
jongelingschap gisteren opgekomen naar
het centrum der provincie, om aldaar
in provinciale organisatie van het Ne-
derlandsch Jongelingsverbond haar bonds
dag te houden.
Toen dan ook de morgenvergadering,
waaruit uitsluitend huishoudelijke zake*
werden behandeld, door den voorzitter
der Provinciale Commissie van het Ver
bond, Ds J. J. Homburg: van Goes, ge
opend werd, kon hij ©en schare van
ruim 300, in de groote concert- en ge
hoorzaal te Middelburg samenigjekomen,
begroeten. Het pakkende bondslied, geest
driftig door krachtige stemmen aangehe
ven, bracht er direct de stemming in.
In de middagvergadering, eveneens ia
de concertzaal gehouden, sprak Ds H. J.
Visser van Rilland-Bath over „de Bijen".
Dhr. A. van Os gaf ter afwisseling en
kele orgelsolo's, fantasieën op Psalm: 42
en het Wien Neerlandsch bloed.
Nadat de voorzitter een telegram vaa
hartelijke begroeting had voorgelezen ran
