No 161 Dinsdag 8 April 1094 38e Jaargang
BaitenlasM.
60 o Oblig. Nederland 1923° - Grool f 85.000 000
HËNDRIKSE Co s BANKIERS- EN EFFECTENKANTOOR
LEVENSLEED.
MIDDELBURG. GOES.
FEUILLETON.
waarvan reeds geplaatst f 25.000.000.
De inschrijving op bovengenoemde leentng is ook opengesteld bij
Prospectussen worden op aanvrage gaarne toegezonden.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratis no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
„ALLES VAN ONS".
Sommigen onder de roode leiders sloeg
een tijdelijk „succes" wel meer zoo naai'
't hoofd, dat zij de verleiding niet kon
den weerstaan om voor liet schellinkje
op te dreunen wat de partij zooal uit
richtte in de laatste jaren. Na de opsom
ming werd daaraan hoovaardig toegevoegd
„Alles van ons".
In November 1918 heeft de Sociaal
Democratische Arbeiderspartij in bond
met het Nederi. Verbond van Vakvereeni-
gingen een Program van eischen uit
gegeven. Daaraan moest worden voldaan
wanneer liet met de burgerlijke partijen
ten minste nog zoo'n Jieetje goed afloo-
pen zou.
We willen dit Program van eischen nog
eens nader bezien.
1. Onmiddellijke demobilisatie met uit-
keering. van behoorlijke vergoedingen zoo
lang de gedemobiliseerden werkloos zijn.
2. Onmiddellijke invoering van algemeen
vrouwenkiesrecht, kiesrecht voor alle
meerderjarigen.
3. Afschaffing der Eerste Kamer.
4. Dekking der kosten van alle crisis
uitgaven en sociale maatregelen ten laste
van het groot-kapitaal en van het groot
grondbezit.
5. Socialisatie van alle bedrijven, die
daarvoor in aanmerking komen.
6. Snelle en afdoende voorziening in
den woningnood.
7. Verbétering van den toestand der
kleine boeren.
8. Inwilliging van alle eischen van het
program van den Bond van Dienstplich
tigen.
9. Intrekking der stakingswetten van
1903.
10. Levensmiddelenvoorziening als ge-
meenschapszorg met .samenwerking van
boeren-, landarbeiders- en verbruikers
organisaties. Regeling van productie en
aanvoer.
11. Invoering van staatspensioneering
■op 60-jarigen leeftijd.
12. Aanvaarding en tenuitvoerlegging
van de internationale eischen der vakver
enigingen op het gebied der sociale wet
geving (program van Bern).
13. Onverwijlde invoering van den wet-
telijken 8-urendag en van den 6-urendag
voor .den ondergrondsclien mijnarbeid.
14. Volledige werkloozenzorg onder be
heer der arbeidersorganisaties.
15. Belangrijke verhooging der salaris
sen van werklieden en lagere ambtenaren
in publieken dienst en van bet spoorweg
personeel.
Op zoo heette het in het manifest
voor de verwezenlijking onzer eischen.
En nu na ruim 5 jaar?
1. De demobilisatie kwam tot stand.
Onder den invloed van de socialisten in
Engeland, België, Duitschland en Zweden
verzetten de sociaal-democraten zich in
Nederland niet meer in ernst tegen een
behoorlijk leger.
2. Het vrouwenkiesrecht, ofschoon aan
vankelijk niet in 1903 in de plan
nen der rooden, ingevoerd tot nadeel van
■de rooden. Het kiesrecht voor alle meer
derjarigen kort na 11 November 1918 aan
de laars van Troelstra gelapt met de
bewering tot de Regeering, die pas haar
taak aanvaard had, krachtens den uitslag
dei' verkiezingen: „Of gij de meerderheid
zijt weet ik. niet. Wel weet ik, dat gij
mist de zedelijke kracht en het politieke
staatkundige recht om daar te blijven
zitten als de Regeering van het Neder
land sche Volk".
3. De Eerste Kamer toevluchtsoord voor
11 (elf) baantjesgasten!
4. Het groot-kapitaal in groote rnoeilijk-
-87).
„Ik had iets te dcnen in Tennessee, het
doet er niet toe wat of aVaar, en ik ging
er nag dien nacht heen. Na een week
kwam ik terug dien namiddag, toen
je zat te lezen in mijn zitkamer. Nag
was ik in twijfel, en niet voordat ik de
Taj Mahal had geopend, was ik over
tuigd, dat je het vertrouwen niet had
bedrogen, dat ik in je gesteld had. Toen
je dien middag zon naast mij stond in al
je edele reinheid, kostte het mij een
vreeselijke krachtsinspanning mij te be-
heerschen mij ervan te weerhouden
je aan mijn hart te drukken en je te
vertellen, alles wat je voor mij1 was. O,
wat verlangde ik er naar je te zeggen wat
er leefde in mijn hart. ik dorfde je
niet aan te zien, uit vrees, dat ik mijn
zelfbeheersching zou verliezen: 't Ge
loof, dat Gordon een gelukkiger mededin
ger was, verzegelde mijn lippen bij die
gelegenheid; en o, je weet niet, de vree
selijke wanhoop en ellende van de dagen
die hierop' volgden. Ik was een honge-
heden, het groot grondbezit krimpt verbijs
terend snel in. Waren inderdaad crisis
uitgaven en sociale maatregelen geheel op
die beide verhaald, de economische ruïne
ware niet te overzien geweest.
5. Hebben de roode heeren zelf begre
pen bij het opstellen van het manifest,
dat geen enkel bedrijf in aanmer
king kon komen voor socialisatie?
Zoo ja. dan constateeren wij grove mis
leiding. Socialisatie van alle bedrijven die
daarvoor in aanmerking komenll!
6. Wat de roode heeren hebben laten
zien van hun woningvoorziening is over
het algemeen niet navolgenswaard.
7. Niets hebben de roode heeren gedaan
voor de kleine boeren.
8. Geen enkel voorstel tot verwezenlij
king van de eischen van den rooden
Bond van Dienstplichtigen is door de
roode heeren gedaan.
9. Bij de stakingswetten van 1903_kwam
de anti-revolutiewet van 1920. En 't gaat
heel goed. Niemand is geworgd of in
de gevangenis gezet wegens gevoerde vak-
vereenigingsaclie.
10. Oneenigheid onder de rooden zelf
omtrent productie en aanvoer.
11. De rooden stellen salarisverlaging
wegens economische noodzakelijkheid in
uitzicht en spreken bij de Staat sbegrooting
1924 niet over staatspensioneering.
12. Groote oneenigheid onder de rooden
op internationaal gebied. De Fransche en
de Duitsche arbeiders doodsvijanden. In
ternationale concurrentie oefent inv.loed
ten spijt van de roode heeren.
13. De achturendag niet langer door
alle rooden voorgestaan in Nederland en
allerminst in het buitenland.
14. De werkloozenzorg vermindert zon
der eenig verzet van rood.
15. Rood onderhandelt omtrent ver
laging van salarissen van werklieden en
lagere ambtenaren in publieken dienst
en van het spoorwegpersoneel.
Vijftien eischen. Geen kleinigheid. Alle
maal van ons! Men ziet hieruit de betrek
kelijke waarde van al dat roode leven
maken., 't Bevordert geen eere. Geen huis
wordt er door gebouwd. Er blijft van
„ons" slechts over: bet program van
eischen uit den revolutietijd van 1918.
Het program waarover rood zich nu scha
men kan en waaraan de bourgeoisie met
eeir kalmen glimlach nadenkt.
Doch dat allemaal" is niet veel bijzon
ders geweest. Liever nog 't was minder
dan niets.
En daarmede trachtten handige volks
misleiders de schare te begoochelen.
Minister Aalberse en de bakkers.
Het antwoord van Minister Aalberse
was voor de bakkers moedgevend.
Hij verklaarde die „veelbeklaagde pro
ducenten" zooveel mogelijk tegemoet te
willen komen.
„Binnen zeer korten tijd", aldus de Mi
nister, „hoop ik bij de Kamer een klein
wetsontwerpje in te dienen, waarin ver
schillende moeilijkheden, waartoe de af
schaffing van den bakkersnachtarbeid en
de regeling van den arbeidstijd in bakke
rijen in de practijk "'aanleiding geven,
zooveel mogelijk zullen wor
den ondervangen. Bij de laatste
wijziging van de Arbeidswet is al iets in
die richting gedaan door opneming van
het verkoopverbod vóór 10 uur. Toen
reeds vroeg de lieer Snoeck Henkemans,
of het nu niet mogelijk was, liet naclit-
arbeidsverbod voor de bakkerspatroons
op te beffen. Ik lieb toen geantwoord, dat
ïk hoopte, dat het verkoopverbod zoodanig
rende bedelaar, die stond voor hetgeen
ik begeerde boven alles op aarde en
het was gestempeld met den naam van
een anderen man en buiten mijn bereik.
Het ttagelijksch zien van dien kostbaren
ring aan je vinger maakte mij krankzinnig
en je kunt je geen voorstelling vormen
van de bittere gevoelens, waarmede ik
mijn* moeders ernstige pogingen en krijgs
listen gadesloeg om de kleine hand voor
Gordon Leigh te verzekeren aan hem
te verkoopen waarvoor haar eigen
zoon alles gegeven zou hebben om die
voor God en de menschen de zijne te
noemen! Ik hield je gedurig in het oog,
ook als je het 'in het geheel niet ver
moedde. Ik beproefde je meer dan je kon
vermoeden; ik plaagde en tartte en
wondde je, als er zich maar een gele
genheid aanbood. Want ik hoopte een
gebrek in je karakter te vinden, een
fout in je leven, een tegenspraak tusschen
je godsdienst en je levenspraktijk. Ik wist
dat Leigh niet je gelijke was en zei bitter:
„Zij is arm en onbekend en zal hem
zeker trouwen om zijn geld, om zijn po
sitie, zooals Agnes mij zou hebben ge
trouwd." Maar je deed het niet en toen
ik wist, dat je beslist zijn fortuin had
geweigerd, voelde ik, dat een groot, ver
blindend licht plotseling over mijn ver
zou worden uitgevoerd, dat het arbeids-
verbod inderdaad kon vervallen. Ik kan
nu mededeelen, dat naar mijn overtui
ging liet verkoopverbod op die gunstige
wijze is uitgevoerd en dat ik het voor
nemen heb, het verbod van nacht
arbeid voor patroons uit de
wet te lichten.
Het is er indertijd in gekomen wegens
de concurrentie en omdat men meende,
dat men anders niet tot afschaffing van
den nachtarbeid kon komen, maar ik heb
altijd erkend, dat het eigenlijk niet in de
wet thuis hoorde. Misschien herinnert
men zich, dat toen de wet-Talma was ver
worpen, ik eenige dagen daarna met mijn
toenmalig medelid de Geer een nieuw ont
werp heb ingediend, waarin ook het ver
koopverbod en- niet het arbeidsverbod
voor patroons was opgenomen. Ik blijf
dus volkomen consequent."
Het patroonsverbod gaat er 'dus aan.
Als nu de moeilijkheden der kleine be
drijven ook maar ondervangen worden,
voornamelijk in betrekking tot het aan-
vangsuur. Waar kans op schijnt.
Ontzettend.
„Recht voor allen", liet blad van den
revolutionair-socialist Rolthek, neemt het
op voor de werkwilligen, voor de „on
derkruipers", zooals de sociaal democra
ten zoo vriendelijk zijn deze menschen te
betitelen.
De Plaatselijke Federatie van Bouw
vakarbeiders: in Amsterdam heeft de zoo-
veelste .staking geproclameerd en oefent
een waar schrikbewind.
Door de politie beschermd veriaten de
arbeiders huis en werjü.
Die redactie van „Dia Vrije Socialist"
red. Rijndeïs, overigens geestverwant van
Kolthek en zijn „Recht voor allen", keurt
dit af en dan verdedigt de redacteur
van „Recht vo.or allen" dit aldus:
„Laat Rijnders eens een kijkje nemen
's avonds, als honderden individuen, waar
bij velen, die van de zaak als zoodanig
niets afweten, doch tule op een relletje
zijn, die weinige metselaars en oppeiv
lieden afwachten als ze met de pont over
het Y komen. W.ann eer die laatstgenoem
den dan geen politiebescherming aan
vaarden, dan moeten ze één van beide,
óf zich in elkaar laten 'rossen, óf zich b.v.
met een geladen revolver een weg banen
en ieder een stuk of wat van hun bela
gers „neerleggen". Geeft de redac
teur van „Die Vrije Socialist" aan da.t
laatste de voorkeur?"
Natuurlijk, het is ontzettend, als socia
listische arbeiders zich door de politic
moeten laten beschermen tegen hun ver
dwaasde mede arbeiders. Maar wat moet
men, als een individu, dat voor niets
staat, niet een bijl op je afkomt? Dan
moet men hem neerschieten uit zelfver
dediging, of hem door de politie laten
verdrijven".
Is het eigenlijk niet „ontzettend" vraagt
„Die Rotterdammer", dat zoo in dezen tijd
de vrijheid om te arbeiden moet worden
verdedigd
Een zoodje.
Het rapport-Tak in zake de teleur
stellingen met de giro-centralisatie heeft
een miserabel licht geworpen op de men
taliteit van sommige jongelui die aan
gesteld waren om de moeilijkheden dio
zich bij de veranderingen voordeden tc
overwinnen.
De oorzaak van den janboel ligt groo-
tendeels in de mindere geschiktheid voor
het leiderschap, door den directeur Kym-
duisterd leven was losgebroken; en voor
de eerste maal sedert ik afscheid nam
van Paul Hammond, hebben tranen van
vreugde mijn mogen gevuld. Ik hield op
tegen mijn liefde te strijden ik gaf
er mij aan over en vroeg alleen: „Hoe
kan ik haar afkeer van mij overwinnen
Jij was de eenige band, die mij met mijn
ras verbond en ter wille van jou had ik
bijna het gevoel, alsof ik mijn haat zou
kunnen vergeten. Maar je trok je steeds
meer van mij terug en mijn straf kwam,
toen ik zag hoe je Clinton Allston's met
bloed bevlekte handen haatte en met welk
-een ongeveinsde afschuw je hem gadesloeg.
Toen je op zoo'n heftigen toon verklaarde,
dat zijn vingers nooit de jouwe zouden
aanraken o, het was uit doodelijke
angst je te verliezen, dat ik! je dierbare1
handen op dat ooigenblik greep en ze
aan mijn pijnlijk hart drukte.
Geloovende, dat jij heel mijn geschie
denis kende en dat je afkeer daaruit
voortsproot, was ik te trotsch om je
mijn liefde te toonen. Douglas Manning
was een vriend van mij, voor zoover ik
er vrienden op na hield; wij hadden sa
men gereisd door Arabië en ik kende
zijn handschrift. Ik vermoedde je letter
kundige plannen en vreesde een mede
dinger in je eerzucht. Daarom schreef
mell aan den dag gelegd, ofschoon hiei
niet van schuldige oorzaak mag ge.
sproken worden; immers hij was een
algemeen geacht, hoogst verdienstelijk in
specteur van Post en Telegrafie geweest
Ook ambtenaren, die zijn beleid afkeur
den, spraken met hoogachting van hem
En in het post-girobedrijf van vroeger
was hij een uitnemende kracht. Ook had
hij geen voldoenden steun van den waar-
nemenden onderdirecteur, een zijner beste
helpers ontviel hem en een zijner afdee-
lingschefs lichtte hem verkeerd in. Dit
alles te zaam genomen, verontschuldigt!
hem. Doch -hij had geen imponeerend
karakter en geen organiseerend tale'nt;
zoodat hij de nieuwe betrekking had moe
ten afwijzen of toen hij mislukking
voorzag neerleggen.
Toch ontheft dit het lagere personeel
van het centrale kantoor niet van den
ijlaam dat zij het wèl slagen van" het
bedrijf op schandelijke wijze hebben te
gengehouden.
Men leze bijv. de volgende staaltjes,
die geen verheffenden indruk wekken van
den geest die in de ambtenaarswereld,
althans bij een deel der P.T.T., ook zelfs
bij de meisjes heerscht, van welke
laatsten men toch betere dingen had rao
gen verwachten. (Wij citeeren hier uit
„Het Vaderland".)
Zoo verklaart de chef van de secretarie
en van het personeel, dat er in Septem
ber in het giroigebouw verschillende din
gen zijn gebeurd die er op wijzen, dat
men onrust wilde zaaien. De waterleiding
van een W. C. is zoo doorgevijld, dat ei
wéinig noodig was om de pijpen te doen
doorbreken. Óp een nacht zijn alle kus-
sens van de kantine op de binnenplaats
geworpen. Op een zaal werd vier of vijl
nachten achtereen oen stoel aan splinters
geslagen. Op een keer zijn 182 afgestem
pelde girobiljetten achter een deur ver.
stopt gevonden. Perforeermachines wer
den defect gemaakt. Ttegen het verbod
werden m-achinedeelen met olie bewerkt
Een halanceermachine werd met stempel
inkt ingesmeerd. Ook is meermalen een
handbluschappaiaat in werking gebracht
Eenmaal is de dader ontdekt. Ilij werd
gestraft met „een zwax-e berisping".
De commissie vindt, dat vele van deze
feiten kunnen worden teruggebracht tot
zuivere baldadigheid, en al die feiten acht
ze in de eerste plaats een gevolg, van het
onvoldoende toezicht.
Dan hebben we de zoogenaamde Rot
terdammers, die in Februari 1923 hij den
girodienst zijn gekomen, meest ambtena
ren van hei telegraafkantoor. „Het was
een ploeg, die over het algemeen zoo
weinig mogelijk werk deed, doch altijd
zorgde niet. in de gaten te loopen. Men
kon niet op hen vertrouwen. Men liet ze
iets doen en ze werkten tweemaal zoo
langzaam als een ander af, terwijl ze
toch bezig waren." Ze werden aangehou
den, omdat ze tenminste oefening had
den. In den nacht van 24 op 25 Augustus
waren ze zeer roerig, „maar het was
zuiver baldadigheid", getuigt een der su
perieuren voor de commissie. Ze hadden
mondharmonica's bij zich. Op een keer
ik hem hierover, vernam alles wat ik
wenschte, en verzocht hem ter wille van
mij je manuscript nog eens nauwkeurig
na te zien. Hij deed dit en ik stond erop,
dat hij je brieven en je manuscript met
zulk een strengheid zou behandelen, dat
al je letterkundige aspiraties er door
vernietigd zouden worden. O, kind. zie
je hoe geheel je mijn hart vervult? Hoe
ik je avoorden en je daden met de meeste
oplettendheid naga en overweeg?
Hij hield even op, boog zich over baar
ïieen en legde zijn hand op haar hoofd,
maar zij schudde zijn aanraking af oil
riep uit:
„Maar Gertrude! Gertrude!"
„Heb geduld en je zult alles hoor an;
Avant er zal geen schuilhoek in (mijn hart
zijn, Avaarin je niet zult zien. Het is mis
schien onnoodig je te vertellen, dat Es-
te! Je lher is gekomen ,om mij om mijn,
geld te trouwen. Het is niet prettig zoo
iets van zijn eigen nicht te moeten zeg
gen, maar vandaag gaat het alleen om
de Avaarheid en de feiten bevestigen die.
Zij geeft Aroor mij lief te hebben! En zij
heeft dit in de afgeloopen dagen meer
dan eens openlijk bekend. Of zij Averkelijk
nog iets anders lief heeft behalve Aveelde
en rijkdom, heb ik mij nooit de moeite
gegeven om uit te AÓnden; maar mijn moe-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
P«r 3 maanden, franco per posl, fj.
Losee nummersf0.05
Prijs der Advertentie»:
14 regels f 1.20, elke regel meer 81 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
staken ze op een platform bij de kantine
vuurwerk af.
Een commies, tevens candidaat in do
rechten, die Uit Leiden op het girokantoor
ter assistentie Avas gedetacheerd, vond hel
giropersoneel, vergeleken bij dat op de
postkantoren, beneden peil. „Enkelen wa-
ren plichtsgetrouw, doch de groote massa
volgde hen daarin niet." Daarentegen ge
tuigden de twee dames, die de ponszaai
bestuurden, en de twee heeren, die do
printzaal onder zich hadden, dat hun per
soneel vooral in den eersten tijd zijn bes!
deed, maai het ontmoedigd werd door den
hopeloozen toestand van het girobedrijf.
Vaak Averd bet personeel naar huis ge-
zonden, omdat er geen Averk Avas. „De
klacht omtrent onvoldoende plichtsbe
trachting is dus Avederkeerig;", besluit hei
rapport.
Dezelfde commies getuigde, dat het per
soneel te laat in dienst kwam. en te
vroeg Avegging; dat er vooral onder de
jongelingen discipline ontbrak; dat de
meisjes borduurden en ook wel leesboe
ken meebrachten; dienstijver ontbrak hier
en daar in groote mate; zoo voerden zij,
die in het boekenmagazijn de rekeningen,
Avaarover klachten waren, moesten nazoe
ken. niets uit. Het geheel noemde hij een
cliaos. „De meisjes maakten handwerkjes
en het mannelijk personeel wijdde zich
aan de flirt. In de mannenzalen zag
ik, dat er gerookt werd". De stukken,
die de commies Uit Leiden voor zijn werk
noodig had, moest hij Uit alle mogelijke
plaatsen in het geboUAV bijeenzoeken.
Een vraag aan den minister van
financiën.
Excellentie, kunt u uw Arriendelijken
invloed niet eens aanwenden op de di
rectie der Staatsspoorwegen en den mi
nister Aran Waterstaat om de eerste-klas-
Avagens afgeschaft te krijgen.
Het meerendeel dor le-klas-reizigers zijn
gratis-menschen (Kamerleden, Ambtena
ren-Commissieleden, e.d.) die toch wel
2de-klas kunnen reizen. Wij zagen wel
grooteren dan hen in de 3e klas xvagens
stappen. Bovendien hoeveel is zulk een
eerste-klaswagen, die zooveel minder men
schen bergen kan, duurder in constructie
en gebruik dan naar verhouding een Avag-
gon derde klas. Die belastingbetalers die
3e klas of heelemaal niet reizen moeten
aan dat duurdere mee betalen, en Avie
er van genieten, schoon zij er evenwel
ook aan mee betalen, daarvan nu niet!
zouden eenige jaren terug bedeelden ge-
heeten zijn geAAmrdengelijk bijv. de men
schen die van het kostel-ooze of spot-
goedkoope, zoo hooger als middelbaar en
lager onderwijs, profiteerden op kosten
van 't algemeen aldus betiteld werden.
De verkiezingen in Italië.
Zondag zijn in Italië de algemeene
verkiezingen gehouden. Het staat Avel
der denkt, dat als Estelle mijn vrouAV
was, ik misschien minder cynisch zou
zijn. Eens "of tweemaal heb ik geprobeerd
liefdevol tegen haar te doen, alleen om
te zien welk effect dat op jou zou heb
ben, maar ik ontdekte, dat jij niet zoo
gemakkelijk was te bedriegen in dat op
zicht het masker Avas te doorschij
nend en bovendien walgde ik van het
spel. Ik heb geen respect voor Estelle,
maar ik heb een vage, traditioneele ach
ting voor het bloed, dat in haar aderen
stroomt, en dat weerhoudt mij ervan om
met (haar te spelen, zooals zij verdient.
De duivel zelf moet Agnes hier gebracht
hebben. Zij was getrouwd met een rij
ken, ouden bankier, slechts enkele maan
den na den dood van Paul en leefde in
pracht en praal, tot voor korten tijd,
toen haar man failliet ging en stierf en
haar zonder een cent achterliet. Zij wist,
lioe volkomen zij mijn leven had ver-
Avoest en verbeeldde zich, dat ik nooit
was getroivwd, omdat ik haar nog altijd
liefhadMet' weergalooze brutaliteit kwam
zij hier, en vertrouAvend op haar wonder
lijk geconserveerde schoonheid, trad zij
mij met haar dochter in den Aveg.
(Wordt vervolgd).