No 154
Maandag 3i Maart 1934
38e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Dit de Provincie.
Oit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per '3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der A'dvertentiën:
I4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het Hitler-proces.
Te München is de politie in 't geweer
Qin morgen 'de orde te handhaven. Op
dier. dag wordt het vonnis tegen Lu den
dorff, Hiller en hun vrienden verwacht.
Er worden ongeregeldheden gevreesd,
maar de politie is zeker van haar zaak
en meent, alle relletjes onmiddellijk den
kop te kunnen indrukken.
Groot, opzien heeft het vertrek van
het driemanschap von Kahr, Von Lossow
en Seisser. naar Italië gewekt, vooral
omdat er een aanklacht Wegens hoog
verraad tegen hen zwevende is. Naar het
Italiaansch consulaat mededeelt, werden
de visa al gevraagd nog voor er van deze
aanklacht sprake was. D'e algemeene
opinie is echter, dat het de plicht der
justitie geweest was er voor te zorgen,
dat deze paspoorten ingetrokken zoude))
zjjn.
Meer kolen.
Volgens de verdragen moeten de mij
nen in het Roergebied een'vast percentage
van haar productie afstaan aan de en
tente. Naar het „Acht Ulir Abendblatt" uit
Dusseldoiff verneemt, wordt daar ter ste
de het bericht bevestigd, volgens hetwelk
de entente vanaf 1 April niet meer een
percentage, maar een vaste hoeveelheid
en wel "1.8 millioen ton steenkolen zal
vorderen. Dit b-eteekent oeu aanzienlijke
verzwaring van de overeenkomst.
Militaire relletjes.
Volgens berichten uil Moskou zou er
bij verschillende regimenten, in de buurt
vair de hoofdstad ernstig antisemisme aan
het licht zijn gekomen on zouden ver
schillende troepenafdeelingen haar offi
cieren en Commissarissen, die van jood-
sche origine zijn, hebben weggejaagd, zon.
der dat het centraal gezag zich hiertegen
heeft durven verzetten. Twee der be
doelde regimenten wei-den aangewezen
om naai- de Chineeschc grenzen te ver
trekken in verband met de daar ontstane
verwikkelingen, doch de troep weigerde
zich in de treinen te 'begeven. Naar liet
heet, zijn andere regimenten naar Moskou
ontboden om de regeering zoo noodig
te beschermen.
Mijnramp.
Uit Charlestown (Virginia) wordt ge
meld: Hier had .een hevige ontploffing
plaats in de Yucon-kolenmijn, waarbij' 25
man werden bedolven. Er zijn 13 lijken
naai boven gebracht. Er beslaat geen
hoop op redding der anderen.
Overstrooming van den Weichsel,
De ijsmassa's, welke zich in de
Weichsel hadden opgehoopt, hebben zich
in beweging gezet en hebben groote over
stroomingen veroorzaakt. De toestand is
zeer ernstig. Het spoorwegverkeer tus-
sChen Warschau en Lemberg Wordt over
Krakau geleid.
De Weichsel heeft tot dusverre twintig
dorpen overstroomd. Aan de monding van
de Borna is een spoorwegbrug weggesla
gen.
Het dorp Radszelf bij Warschau is
geheel verwoest. Het aantal slachtoffers
as nog onbekend.
Korte berichten.
Koning Alfons van Spanje heeft
zich naar Aranjuez begeven. Op verschei
dene plaatsen moest hij door over
stroomde plaatsen trekken. Berichten uit
Aranjuez, Toledo, Budojoz en Andalu-
sië ontvangen, melden, dat het overstroo-
men der rivieren enorme schade heeft
aangericht. Van slachtoffers Wordt nog
geen melding giemaakt.
Een windhoos heeft de staten Kan
sas, Oklahoma en Texas geteisterd. Er
zouden 3 personen zjjh omgekomen en
60 gewond. Het telegrafische en tele
fonische verkeer is Verbroken.
D,e Deensche rijksdag heeft het wets
voorstel betreffende den bouw van een
hing over de kleine Belt aangenomen.
De bouwkosten worden geschat op 40
millioen kronen.
In een gehucht, gelegjen in de buurt
van Wilhelmshafen, brandde een hoeve
tijdens afwezigheid van de eigenaars ge
heel af. Alle vijf kinderen van het echt
paar, die van een half tot tien jaar oud
waren, kwamen in de vlammen om.
De loonen bij de Spoorwegen.
In de Zaterdag te Utrecht, gehouden
conferentie van de directie der Neder-
landsche Spoorwegen met de vertegen
woordigers der vakbonden is. na eenige
bespreking vastgesteld, dat de overeen
komst zal worden aangegaan met de vier
vakbonden, die de voorwaarden hadden
aanvaard, ongeacht hetgeen de BANS-
van plan is te doen.
Do directie weigerde tie loonkorting
van 10 pet te doen ingaan op 1 April
a.s., inplaats van op 1 Januari. Ben
verklaring inzake het afstand doen van
proceskosten zal thans alleen gevraagd
worden van de leden van. deu B-A.N.S-
en de ongeorganiseerden. In Verband met
het afsluiten van dit contract wordt nu
door de Ned. Vei', ook haai- proces bij
do rechtbank te Utrecht ingetrokken, met
het oog .op het feit, dat voor de vierde
klassers slechts 5 pet loonsverlaging toe
gepast wordt. („Tel")
Tweede Kamer.
We willen nog kort iets melden van-
de behandeling der Landbouwbegrooting
in de Kamerzitting van Vrijdag. Vooraf
had een afscheid plaats. Hel was' nl.
Vrijdag de laatste dag, dat het zgn. Kort
Verslag der Kamerzitting zou verschij
nen en de ambtenaren van dezen dienst
in functie waren. De voorzitter sprak
een waardeerend woord- over de toe
wijding waarmee de tachygrafen steeds
hun niet gemakkelijke taak hebben ver
vuld en de Kamer onderstreepte deze
hulde door een spontaan applaus.
Over dc Landbouwbegrooting voerden
niet minder dan 15 sprekers het woord,
't Voornaamste volge hier..
De heer v. Rappard (V.-B.) 'laakt de
ingrijpende bezuiniging op Landbouw ten
zeerste. Met sloopershanden wordt af
gebroken wat met zooveel moeite is op
gebouwd. Spr. wijt de schuld van de
hooge spoorwegtarieven en van den uit
tocht naar de steden aan den 8-urendag.
Wat een logica!
De socialist Hiemsfi'a ziet den toestand
op het platteland zóó: schrijnende ar
moede bij de landarbeiders met hun
slechte loonen, terdege weelde bij de
groote landheeren en daartusschen de
zwoegende pachtboeren, die blootstaan
aan uitbuiting door den landheer. Daar
aan moet een einde komen, doordat
de regeering wettelijke maatregelen neemt
tegen de opvoering van de pacht.
De lieer Bakker (C.-H.) bespreekt het
emigratievraagst.uk. Hij is wel voorstan
der van emigratie naar buiten, vooral ook
in verband met den groei van het zielen
tal, maar laat men eerst denken aan emi
gratie naar liet binnenhuid door uitbrei
ding van de werkgelegenheid op liet
platteland. Spr. verheugt er zich over
dat een post, op de begrooting is geplaatst
voor steun aan boerderijen op woeste
gronden.
De heer Weitkamp (C.-H.) wenscht de
bezuiniging op den landbouw te beper
ken. Do Begeering moet geen eenzijdige
belangenpolitiek voeren alleen ten gunste
van den consument. Verder bepleit spr.
verkoop van de meest productieve doe
len dei' domeingronden, die thans hoog
stens 3 pet. rente opbrengen. Spr. vraagt
verder een afzonderlijk Departement van
Landbouw.
De heer Ebels (V.-D.) meent dat de
landbouw-organisalies liiet voldoende en
te laat worden geraadpleegd voor ver
schillende zaken. Verder betoogt spr., dat
op „Landbouw" het mes der bezuiniging
wel wat al te diep is ingezet en dat de
regeering meer bedacht, moet zijn op de
bevordering van de landbouwbelangen bij
het sluiten van handelsverdragen.
Voorzitter Kooien: Uw spreektijd is om.
De heer Ebels: Dat spijt mij, want ik
had nog een paar onderwerpen te be
spreken.
De voorzitter (goedig-troostend)Nou...
goed voor een volgenden keer! (Groote
vroolijklieid.)
Dhr. van Voorst tot Voorst voer mee
in liet schuitje van den heer v. Rappard.
Er is te veel' op deze begrooting be
zuinigd.
De heer A. Colijn (A.-R.) betoogt, dat
van den landbouw geen loonend bedrijf
meer kan worden gemaakt zonder uit
breiding van den uitvoer. 'Wat de emi
gratie betreft, spr. raadt groote voorzich
tigheid aan met de Emigratie Centrale
Holland, omdat in Canada het klimaat zóó
is, dat slechts eenmaal in de vier jaar
een goede oogst wordt binnengehaald.
De bezuiniging besprekende, adviseert
spr. tot bezuiniging in de eerste plaats
op improductieve uitgaven. Er wordt veel
te wéinig geld uitgegeven voor het lager
landbouwonderwijs (20 pet.), meer voor
het middelbaar (28 pet.) en te veel voor
het hooger onderwijs (55 pet.). Die ver
houding moet juist, omgekeerd zijn.
De heer Bierema (V.-B.) besprak den
akkerbouw, die sombere jaren door
maakte, terwijl het met de veeteelt juist
andersom ging. Spr. heeft gehoord, dat
Amerika de enoime tarwe-voorraden tegen
zeer lage prijzen naar Europa wil afschui
ven. Rusland gaat bovendien weer expor
teeren en da! leidt tot de conclusie dat
de vooruitzichten voor den akkerbouw
zeer somber zijn. Spr. meent, dat de
landbouw zich meer op de ruwe tuin
bouwproducten moet werpen. De land
bouw heeft echter zijn positie ongeschokt
gehandhaafd en zal deze crisis wel te
hoven komen. Regeeringssteunverlangt
de landbouw niet; hij verlangt slechts
liet vrije ruilverkeer.
De heer Kersten (Geref. Staatsp.) be
sprak den akkerbouw, die volgens hem
tol ondergang is gedoemdSpr. bepleit
vermindering van belastingen of ophef
fing van de sociale maatregelen, die de
loonen drukken. Vele arbeiders zullen
dat toejuichen, (sic!)
Spr. dringt verder aan op verkoop van
domeingronden en van nieuw ingedijkte
polders.
Dhr. Braat wilde grooten spoed maken
met de drooglegging van de Zuiderzee.
Üok over dc emigratie had hij het.
Die heer Colijn heeft Canada doorreisd.
De spreker van heden niet minder. (Vroo
lijklieid.) Spr. heeft dat land tien jaar
later gezien en het bevonden het land
der toekomst te zijn. Dat is het land
om naar toe te gaan!
Stemmen: Ga dan! (Groote vroolijk
lieid.)
De heer Braat: Ik begrijp de hilariteit
van de leden niet.
Die voorzitterGaat u maar gewoon
door!
In een goed half uur was de Minister
met de beantwoording klaar. Die minister
betoogde, dat op Binnenlandsche Be
stuur is bezuinigd 8,87 pet., op Land
bouw 14,43 pet., op Visscherij 19,85 pet.
en op Armenzorg 27.20 pet. Het is dus
niet waar dal op Landbouw het meest
zou zijn bezuinigd. Bovendien zijn dc
vitale belangen zooveel mogelijk ont
zien. Een afzonderlijk departement van
Landbouw is om financieele redenen niet
mogelijk.
De twee hoogere onderwijsinrichtingen
voor landbouw zijn op duren leest ge
schoeid. Er is thans echter f 370.000 op
jbezuinigd; en de minister ziet tegen radi
caler maatregelen op, tenzij curatoren en
professoren dat zouden willen. Hij zal
met hen overleg plegen.
De heer Bakker vroeg een weltelijken
ondergrond voor pachtcommissies en
pachtbureauxde minister zal onder
zoeken of die noodig zijn.
Ten opzichte van Canada meende de
minister ook eenige voorzichtigheid in
acht -te moeten nemen. Z.Exc. zal de
wensch van den heer Kersten Inzake
belastingverlaging overbrengen aan minis
ter Colijn en zal een volgende maal
spreken over de door dezen gewenschte
opheffing van sociale wetten. (Vroolijk
lieid.)
D|e saaie middag wérd onderbroken,
zoo meldt de Msb., door een grappig
incidentje, veroorzaakt door den heer
Wintemians. Deze afgevaardigde vergat de
klok en maakte zich toen boos, omdat
de voorzitter plotseling bet w'oord aan
zijn opvolger gaf. In zijn verbauwereerd-
heid verzuimde de heer Wintermans zijn
paperassen mee te nemen van het spreek
gestoelte waar de heer Leenstra inmid
dels zijn maiden-speech stond af te ste
ken. Met versnelden pa,s op zijn schre
den terugkeerend, deed de kittige afge
vaardigde een aanval op den spreeklesse-
naar en rukte met sierlijken zwaai zijn
bescheiden onder uit die waaraan de heer
Leenstra zijn gedachten had toevertrouwd.
Dpi doze laatste, toch al niet erg op zijn
gemak nu hij de eerste schreden zette
op het pad der .parlementaire welspre
kendheid, een oogenblik beduusd stond te
kijken, niet wetend wat hem overkwam,
zal men licht begrijpen. Ook, dat het
spaarzame Kamer-publiek de booze bui
daverend weglachte.
Door Ged. Staten is benoemd
tot lid der Commissie van aanslag
voor de Inkomstenbelasting ter stand
plaats Goes dhr A. L. vian Melle, al
daar, ter Vervanging van den heef
\V. S. Duve!k!ot, die overleden is; en
in die commissie te Vlissingen, dhr
B. Franse te Arnemuiden, ter ver
vanging van den heer G. v. d. Putte
aldaar.
De brug over de Een
dracht ln de Donderdag gehou
den raadszitting van Tholen deeldo
de Voorzitter mee, dat bij een
audiëntie bij den Minister van Wa
terstaat zou zijn gebleken, dat deze
wel geneigd zou zijn gelden voor hel
brugplan beschikbaar te stellen, als
de onderbouw geschikt wordt ge
maakt voor een eventueele spoorbaan,
doch de bovenbouw voor gewoon
verkeer, waardoor de kosten aanmer
kelijk zouden verminderen. Dienten
gevolge vragen B. en Wl. een crediet
van i'500 ten behoeve van het om
werken van dit plan door Ingenieur
G. Kuijpers. De heer Overbeeke zou
liever wachten met eene beslissing
tot al de gemeenten van het eiland
een besluit hebben genomen over de
bijdrage in het garantiefonds. Wel
iswaar heeft hij liever vandaag de
brug als morgen, maar dezen korten
tijd kunnen we nog wel afwachten.
De voorzitter merkt op, dat. het nieu
we plan zooveel minder zal bedra
gen, dat. we dan wellicht de bijdra
gen der gemeenten niet noodig 'heb
ben. De heer Mioelker zegt, dat de
minister een brug van f579.000 te
hoog acht en men kan volstaan mei
een gewone brug, die misschien een
paar ton minder kost. Komt er latei
een spoor, hetgeen echter nog wel
lien of twintig jaar kan duren, dan
kan een spoorbrug op de pijlers ge
bouwd worden. Intusschen is dat een
belangrijk voordeel voor de gemeente
Met Ti tegen 5 stemmen, die der hee-
ren Baai), Braai, Overbeeke, Goede-
gebuure en Geluk wordt het crediel
toegestaan. (M. Ct.)
De autobus benadeelt do
eigen markt. Men meldt uit West-
Zeeuwsch-Vlaanderen aan het Hlbd..'
Voordat de autobus zijn intrede
deed, waren de bewoners uit Wes
telijk Zeeuwsch-Vlaanderen voor hun
zaken meerendeels aangewezen op
Middelburg, zooals ook menigmaal
bleek uit het drukke bezoek aan de
markt te Middelburg. Door den auto-
dienst BreskensBrugge is dat alles
veranderd en wordt er „gemarkt" te
Brugge, waar bovendien vele inkoo-
pen van huishoudelijke benoodigdhe-
den worden gedaan, zeer tot schade
der neringdoenden in de grensdorpen,
maar mede voor Middelburg. Door den
pas geopenden autodienst op Gent,
die correspondeert op de reeds be
staande naar Brugge, wordt de Ver
binding van West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren met de stad nog vergemakkelijkt,
terwijl niets kan gedaan worden om
den trek naar Middelburg te herstel
len. Hier spreekt sterke concurren
tie der autobussen tegenover tram en
boot.
Verplaatst met ingang 6 April
van Botterdam naar 's-Heer Arends-
■kerke de brievenbesteller F. J. van
Riet.
P a, t r i m oniu m. In de Zater
dagmiddag gehouden vergadering van
het Gewest Zeeland van „Patrimoni
um" werd aangenomen, het Voorstel
der afdeeling Goes om bii het bezoek
dei' Koningin aan Middelburg als Ge
west deel te nemen aan de Provin
ciale huldebetooging. Den afdeelingen
zat verzocht worden hieraan zooveel
mogelijk medewerking te verleenen.
Met ingang van 1 Mei as., is
de teekenaar v. h. Kadaster J. M.
van der Heil overgeplaatst van Goes
naar 's-Hertogenboscli.
Middelburg. Zaterdagmiddag heeft
de heer M. Wi. Kunst, na een dienst
tijd van 27 jaar bij de politie, af
scheid genomen van zijn superieuren
en collega's. Door de afdeeling van
dear Alg. Bond van Politiepersoneel
werd den vertrekkende bij monde van
den voorzitter, den heer A. Heijstek,
een wandelstok met zilveren knop,
als blijvende herinnering aangeboden.
Zondag herdacht de heer G.
B.. C. van Swerts den dag, waarop
hij 40 jaar lid was van den kerkeraad
der Waalsche gemeente, ten deele als
ouderling of diaken, maar vooral heeft
hij tijd en moeite gegeven voor do
belangen der „Pauvres honteux". Do
kerkeraad kwam den heer Swerts mei
zijn zeldzaam jubileum complimentee-
ren, onder aanbieding vaai een blij
vend souvenir aan dezen gedenkdag,
terwijl ook' van andere zijden blijken
van belangstelling den jubilaris be
reikten. Ter eere van het feest ver-
eenigde men zich later aan een ge-
meenschappelijten maaltijd.
Goes. Zaterdagmiddag om 12 uur
werd officieel afscheid genomen van
den agent van politie M. J. C. Moens,
Een slecht humeur, slapeloosheid en
schele hoofdpijn worden vaak veroor
zaakt door leverstoornissen. Foster's
Maagpillen zullen het kwaad spoedig
overwinnen. Zij wekken de lever op, en
worden aanbevolen tot het genezen .van
galzucht, verstopping en maagkwalen.
Prijs per flacon van vijftig versuikèrde
pillen f0.65; in apotheken en drogist
zaken. (10)
door zijn collega's. Alle agenten van
Eolitie waren daarvoor aanwezig aan
et bureau van politie. De agenten
wachtkamer was in allen eenvoud
gehouden. De heer Commissaris van
politie sprak hem toe en memoreer
de, dat het binnen zeer korten tijd
en wel 1 Augustus 1924, den dag zou
zijn waarop Moens zou herdenken,
dat hij 25 jaren achtereenvolgens in
dienst zou zijn geweest bij het ge
meentelijk politiecorps te Goes. Voor
deze in dienstreding was door Moens
de Wapenrok gedragen, werd daar
na aangesteld tot. agent van politie
te Goes, diende aldaar korten tijd en
ging over in dienst pis gevangenbe
waarder, doch kwam op 1 Augustus
1899 weder in ons corps terug. Het
lief en leed van het agent van politie
wezen werd door spr. naar voren ge
bracht, waarna hij Moens persoonlijk
een meerschuimen tabakspijp aanbood
en den wensch daarbij uitsprak', dat
hij nog "vele jaren van zijn welver
diend pensioen zou mogen genieten
en dan vele pijpjes zal mogen roo-
ken uit de aan hem geschonken pijp.
Daarna overhandigde de hoofdagent
van politie aan Moens namens het
Goesche gemeentelijk politiecorps*
met een daarbij toepasselijk' woord,
'n prachtigen stoel, waarbij de wensch
werd uitgesproken, dat hij tot in
lengte van jaren in dezen stoel veel
rust zaï mogen vinden. Dhr Moens
was zichtbaar aangedaan met deze
verrassing, dankte allen hartelijk
voor de hem aangeboden bewijzen
van sympathie en nam met een hand
druk vervolgens van zijn colle'ga's
afscheid.
Vlissingen. Vrijdagavond had in do
Chr. School, Kasteelstraat, alhier, een
buitengewone vergadering plaats van
de A.-R. Kiesv'ereeniging, die op do
gebruikelijke wijze door den voorzit
ter, den heer P.. G. Laernoes, werd
geopend. Deze vergadering was be
legd, ter bespreking van een Propa-
gandaweek, te houden van 1-— 7 April
a.s. De voorzitter zette uiteen, waar
in deze propaganda zal bestaan. Door
colportage langs de huizen zal ge
tracht worden een groot aantal pïa
ten te verkoopen, waarop .afgebeeld
zijn voormannen en leiders der A.-R.
partij, die in de jaren, die achter ons
liggen, voor het ontstaan en den bloei
dier. partij hun gaven en krachten
hebben gegeven, "zooals Groen van
Prinslerer, Da. Costa, enz. Het doel
van de verspreiding dezer platen is
tweeledig, n.I. om aan de noodige
gelden te komen voor propaganda bij
ae a.s. verkiezingen en ons A.-R. volk
meer bekendheid te geven met de
beeltenis van onze groote mannen.
Een twintigtal dames en heeren
stelden zich voor dezen arbeid be
langeloos beschikbaar. Nadat nog de
stad in verschillende wijten verdeeld
was en ieder een gedeelte Voor zijn
retening had genomen, sloot de voor
zitter deze vergadering met dank
zegging.
Kapelle. Op initiatief van het bestuur
van het Ned Herv. kerkelijk zangkoor
alhier is opgericht een kinderkoor met
aanvankelijk 30 leden. Tot directeur van
dit koor benoemde het bestuur dhr H.
Wolzak te Goes.
Rilland-Bath. Zaterdagmiddag is bij
'halfeb omstreeks 12.30 uur het Engel-
sche stoomschip „Solo" op de Schelde
vastgevaren. Ter plaatse, waar op 20 Jan.
j.l. het scheepsongeluk met de „Bato"
10 plaats had, kwam een sleepboot met
3 ledige schepen achter zich van
het schaar van Waarde naar de Noord
dwars over het groote vaarwater. Toen
naderde juist het evengenoemde schip
op weg naar Antwerpen, en moest kiezen
tusSchen de schepen te overvaren of
vast varen* Het laatste gebeurde. Er wa
ren drie sleepbooten spoedig ter plaatse
doch 's avonds bij hoog water kwam
het schip met eigen kracht vlot.
Het Engelsche stoomschip „Wonston
Salem" is met onklare machine blijven
liggen, nabij het gestrande Grieksche
schip. Sleepbooten van de maatschappij
Gerling hebben het schip naar Antwerpen
opgesleept.
Wolfaartsdijk. Vrijdagavond werd in de
Ghr. school alhier een openbare les ge-
