Staten-Generaal.
No 150
Woensdag 26 Maart 1924
38e Jaargang
LEVENSLEED.
BüiteMasi
Binnenland.
Uifslag en puisten
FEUILLETON.
Dvukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorslstraat 58—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
'ostrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementspr ij s
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Loste nummersf0.05
Prijs der Advertentlën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 38 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 April op „de Zeeuw"
abohneeren, ontvangen de nog vóór dezen
datum verschijnende nrs gratis.
EEN ANDER STELSEL NOODIG.
De moeilijkheden bij de bezuiniging op
Onderwijs gerezen zijn vrucht van een
foutieve uitwerking der pacificatie-ge
dachte.
De gelijkstelling, op zichzelf kostelijk,
tusschen openbaar en bijzonder onder
wijs werd in de Lager Onderwijsw'et van
1920 vastgelegd, doch de opzet was te
duur en daarbij onpractisch. De wetge
ver stelde als norm een openbare school,
tip top gebouwd en gemeubileerd, met
gelijke pretenties voor Amsterdam en
Koewacht, voor Dien Haag en welke ge-
gemeente ook met het geringste aantal in
woners, en dan zoo eischte 't de ge
lijkstelling, het bijzonder onderwijs precies
zooveel als het openbare, en omgekeerd
het .openbare zooveel als het bijzondere.
En zoo ging het ook met de vrijheidsbe
perking: wat den een als zoodanig werd
toegedacht, moest ook voor den ander
gelden.
Tóelatingsleef ij 1 en zevende leerjaar
moest gelden voor allen Amsterdam en
's Heer Abtskerke, Rotterdam en Schier
monnikoog.
Nu komt de minister met maatrege
len, die gelijkelijk voor alle scholen in
alle gemeenten gelden.
Die toelatingsleeflijd verhoogd, waardoor
het platteland wordt gedupeerd; het ze
vende leerjaar' afgeschaft, waardoor - de
steden meer in moeilijkheid komen.
Een geluk bij dit ongeluk mag het
lieeten dat nu in alle rangen en standen
de vraag naar voren komlt: waarom niet
de school zich doen aansluiten bij de
behoeften van de streek? Waarom niet
terug naar het particulier initiatief: de
school inrichten zooals de ouders inzien
en derhalve verlangen dat zij behoort
te zijn? Waarom1 niet als norm genomen
de school die met den minimum-eisch
tevreden is, en haar aldus gesubsidieerd,
terwijl wie hoogere eischen stelt, het
toneerdere uit eigen fondsen bekostigt?
Waarom niet een zesjarige school, met
recht van keuze, door de ouders, van
den aanvangsleeftijd. In landbouwstreken
heeft men minder behoefte om te den
ken aan aansluiting bij de arbeidswet
dan in industrie-centra. En in gemeenten
waar goed bewaarschoolonderwijs gege
ven wordt, zal allicht de toelatingsleeftijd
later kunnen vallen.
Fj is in 't belang der financiën en der
vrijheid reden oral te trachten het Unie-
rapport meer te naderen, en paal en perk
te stollen aan de stichting of handha
ving van' kleine schooltjes.
Het denkbeeld door ons op 't voetspoor
van „De Standaard" naar voren gebracht
om de bezuiniging te vinden door den
Staat aan heide takken van onderwijs
(openbaar en bijzonder) slechts een mini
mum te doen uitkeeren, en waar het
nïeerdere begeerd wordt dit door de ge
nieenten of de belanghebbende ouders
te doen betalen, is bereids wel van Li-
beiale zijde verworpen, als zoude dit de
pacificatie te niet doen en op den duur
de openbare school tot armenschool de-
gradeeren; doch dit bezwaar gaat niet
op, omdat het veronderstelt dat de voor
standers van het neutraal onderwijs slech
ter onderwijs voor hun kinderen zullen
hegeeren dan die van het christelijk on
derwijs, en ook minder dan deze er voor
over hebben zullen, om goed onderwijs
'76).
„Hij is tot dusver volkomen onbekend
met mijn plan, want ik heb er nog met nie
mand over gesproken, maar ik denk niet,
dat hij er iets tegen inbrengen zal. Lieve
mevrouw Murray, hoe lief ik u ook heb,
ik kan hier niet langer blijven, __want ik
kan er niet mee voortgaan om mijn dage-
lijksch brood en alles wat ik noodig heb
altijd van u te ontvangen, al is -uw lief
dadigheid nog zoo vriendelijk en teeder.
U heeft mij opgevoed, en God alleen weet
hes onuitsprekelijk dankbaar ik ben voor
al uw goedheid; maar nu zou ik niet langer
de achting voor mijzelf kunnen bewaren
of gelukkig zijn, als ik afhankelijk bleef
van uw goedheid".
Zij had mevrouw Murray's band' geno
men en terwijl de tranen opkwamen in
haar oogen, kuste zij de blanke vingers
en drukte ze tegen haar wang.
„Als je te trotseh bent om hier te blij
ven, zooals je nu zooveel jaren hier ge
weest bent, hoe denk je dan, dat je de
vernederingen en beleedigingen zult ver
dragen, die zeker je deel zullen zijn, als
aan hun kinderen te doen verstrekken.
Wel verre van de Bevrediging te scha
den, zou een zoodanige maatregel een
vredelievendcn wedijver tusschen de voor
standers van beiderlei onderwijs doen ont
staan, hetwelk het onderwijs zelve onge
veer zou ten goede komen.
Fn wat het doen verdwijnen van kleine
schooltjes aangaat, op dit punt zijn zelfs
liberalen als Roodhuijzen en socialisten
als Gerhard het miet ons eens. Eerstge
noemde (zie Vaderland van 22 Maart)
herinnert ook terecht aan de foutieve
opvatting, in de zeventiger jaren o.a. in
Friesland in praktijk gebracht, „dat de
prinsipiënreiterei bij de mannen van het
openbaar onderwijs hoogtij vierde, dat
zelfs voor één kind, ja voor geen kind
'li openbare school moest ingericht wor
den."
New-York gefotografeerd.
Van New-York is een luchtfoto gemaakt.
De fotografen zijn thans bezig de 2000
negatieven te ontwikkelen en af te druk
ken. Als deze alle verzameld, georiënteerd
en opgeplakt zijn, zal het geheel een foto
van 8.10 M. bij 9 M. zijn. De foto zal in
Mei gereed zijn. Ieder gebouw, zelfs het
kleinste, zal op de foto te zien zijn, van
het tijdelijke atelier der foto-onderneming
tot de groote wolkenkrabbers, van de
kleinste tuinen tot de grootste parken,
de mooie lanen, straten en watersport
clubs met hun zeil- en motorjachten en
de beroemde wandelweg van Coney Island
met zijn geweldige menschenmassa's. Het
zal zeer interessant gijn de drukke ver
keerspunten op de foto waar te nemen.
Dit is verreweg het grootste luchtfoto
project, dat ooit is uitgevoerd. Voor het
in kaart brengen van de binnenstad, die
ongeveer 1600 vierk. M. beslaat, heeft
men een gezamenlijken afstand van 4800
K.M. moeten afleggen. Het was een lang
durig en vermoeiend werk, want alle
foto's, waar een wolkje of wolkschaduw
op gefotografeerd was, moesten over
genomen worden. De opnamen werden ge
maakt van uit een Fokker-toestel op een
hoogte van 5000 Meter, wat te hoog is
om het toestel met het bloote oog te
kunnen zien. Een schaal van 1:12.000
werd gebruikt. In totaal had men 2000
opnamen te maken.
Naar i!e staking?
De nieuwe onderhandelingen tusschen
mijneigenaars en mijnarbeiders in Enge
land, die, naar men hoopte, zouden lei
den tot het voorkómen eener staking, zijn
op het doode punt gekomen. De mijn
eigenaars weigeren verdere concessies, te
doen ten opzichte van het minimumloon.
Heden zal een nationale conferentie van
mijnarbeiders plaats hebben en zal wor
den beslist, of zal worden overgegaan
tot een algemeene stemming over staken
of niet-staken.
De republiek Griekenland.
Koning George van Griekenland heeft
standvastig besloten geen afstand van
den troon te doen.
De koning verklaarde: „Ik heb vertrou
wen, dat de groote meerderheid van het
Grieksclie volk verlangt naar een voort
zetting van mijn regiem en ik zal daarom
steeds bereid zijn naar Athene terug te
keeren, totdat ik van het tegendeel over
tuigd ben".
je de betrekking aanneemt van onderge
schikte in het huisgezin van een vreemde?
■Weet je niet, dat van al het zware werk,
dat geëischt wordt van gouvernantes het
tmeeste is vol van ergernis en bitterheid
van geest? Ik heb je nooit behandeld als
een der hoogere bedienden, maar je lief
gehad en je beschermd tegen onaange
naamheden en beleedigingen, alsof je mijn
nicht of mijn dochter waart. Edna, je zou
het lot, dat je gekozen hebt, niet kunnen
verdragen. Je trotsche, gevoelige natuur,
zou tot wanhoop worden gedreven. Blijf
hier en help mij in de huishouding; schrijf
en studeer zooveel als je verkiest, maar
verlaat mij niet".
Zij trok het meisje tot zich en terwijl
zij haar kuste vielen er tranen op haar
bleek gelaat.
„O, mevrouw Murray, het is hard om
u te verlaten. Want ik heb u meer lief,
dan u ooit zult gelooven of heseffen; maar
ik moet gaan, ik voel, dat het mijn plicht
(is e» u zou niet wenschen, dat ik hier bleef
en mij ongelukkig voelde".
„Ongelukkig? Hier? En waarom dat?
Er is iets met in orde en ik moet weten
wat het is. Br is iets tusschen getreden
iets, dat je hindert. Edna, ik zal je
een vraag stellen, en ik wensch de volle
waarheid te hoeren. Jij en Estelle houden
niet van elkaar; is haar tegenwoordigheid
Korte berichten.
Die Echo de Paris laat zich uit
Mainz seinen dat een Duitsch vliegtuig,
met inbreuk op het verdrag van Versailles
21 dezer, op geringe hoogte over de
streek van Höchst is gevlogen.
De procureur bij het gerechtshof te
Berlijn heeft een bevel tot inhechtenisne
ming uitgevaardigd tegen Klara Zetkin,
de leidster van de Diuitsclie communis
tische vrouwenbeweging.
De Nationale Vergadering te Athene
heeft mtet 259 tegen 3 stemmen bij 13
onthoudingen een motie van vertrouwen
aangenomen in de nieuwe regeering die
na het vertrek van Venizelos uit Grieken
land is gevormd. Dit beteekent, dat de re
publikeinen thans vrij spel hebben. Het
is duidelijk, dat de meeste koningsgezin-
den van hun verzet tegen de republiek
hebben doen blijken door uit de verga
dering Wieg te "blijven.
Het goederenverkeer per vliegtuig
tusschen Londen en Keulen is in den
laatsten tijd zoodanig toegenomen, dat een
aantal nieuwe vliegtuigen in dienst moest-
ten worden gesteld.
Het Amerikaansche huis van afge
vaardigden heeft een crediet van 10 mil-
lioen dollar voor de hulpverleening aan
Duitschland beschikbaar gesteld.
In Ierland hebben wederom gevech
ten tusschen vrijstaattroepen en rebellen
plaats gehad.
- Het aantal werkloozen bedroeg in
Engeland op 17 Maart 1.094.106, het
geen een vermindering van 19.725 be
teekent, vergeleken met de vorige week
en een vermindering van 191.523 ver
geleken met 31 December-
Die motie der conservatieven in het
Engelsche Lagerhuis, waarbij het besluit
van de regeering, om van het plan voor
een vlootbasis te Singapore af te zien
'werd bestreden, werd met 287 tegen 211
stemmen verworpen. i
Een telegram uit Berlijn meldt, dat
de sovjettroepen 1800 mannen, vrouwen
en kinderen terechtgesteld hebben te 01-
gopol (Oekraine), omdat boeren de plaat
selijke communistische leiders gedood
hadden.
Jhr Mr A. F. de Savornin Lehman
Dezer dagen bevatten verschillende bla
den berichten over den toestand van jhr
mr A. F. de Savornin Lohman, waarin
weid medegedeeld, dat zijn gezondheids
toestand wederom1 achteruit zou zijn ge
gaan. Wij kunnen - mededeelen, dat deze
berichten onjuist zijn.
Conflict inde textielindustrie.
Door de N.V. „Nederland", de N.V. „de
Faam", de N.V. „Maninko" alle te Amster
dam en „St. Homobonus" te Rotterdam
is aan de organisaties van werkgevers en
werknemers bij het conflict betrokken,
een schrijven gericht, waarin zij ver
tegenwoordigend een belangrijk deel der
Nederlandsche rrianufacturiers, welke door
bet stopzetten der textielindustrie in
hooge mate in den goeden gang hunner
zaken worden belemmerd aandringen
op spoedigste oplossing van het conflict
en zich daarne bereid verklaren daartoe
eventueel hunne bemiddeling te verlee-
nen.
Een ultimatum.
Men seint uit Hengelo:
In de Maandagavond gehouden diverse
hier de oorzaak van je besluit om mijn huis
te verlaten?"
„Neen, mevrouw Murray, als zij niet
hier was, zou ik het evengoed mijn plicht
vinden om mijn brood te verdienen. U hebt
gelijk, als u zegt, dat wij elkaar niet bij
zonder graag mogen; er is weinig sym
pathie tusschen ons maar toch bestaat er
voor zoover ik mij bewust ben, geen be
paalde antipathie tusschen ons en zij is
niet de oorzaak van mijn vertrek".
Mevrouw Murray zweeg een oogenblik
en keek scherp naar het gezichtje, dat
aau haar schouder lag.
„Edna, is het soms mijn zoon? Heeft
een hard woord van Norman Arthur je
beleedigd en gewond?"
„O neen, zijn manier van doen tegen mij
is ©ven beleefd neen, misschien nog
Voorkomender dan toen ik hier pas kwiaim.
Bovendien weet u, dat wij bijna vreemden
voor elkaar zijn; soms gaan er weken voor
bij zonder dat wij een woord wisselen".
„Weet je zeker, dat je geen ruzie met
hem hebt gehad? Ik weet, dat je niet van
hem houdt; ik weet, hoe buitengewoon
scherp hij dikwijls is, maar kind, hij1 heeft
een ongelukkigen aanleg; hij is vaak bit
ter en ruw tegen iedereen en wenscht niet
jou in het bijzonder te kwetsen",
„Ik heb mij niet te beklagen over me
neer Murray's handelwijze tegenover mij.
ledenvergaderingen der betrokken organi
saties in de metaalindustrie, is tegen
den loonaftrek aan de Machinefabriek der
Gebroeders Stork in principe besloten tot
bet stellen van een ultima'.um.
V a c a ntie kaar ten ine t Paschen
en Pinksteren.
De Nederlandsche Spoorwegen zullen
dit jaar de 'bekende vacantiekaarten van
f 10, f 7.50 en f 5 ook met Paschen en
Pinksteren verkrijgbaar stellen, n.l. van
1823 April en van 6—11 Juni
Het conflict in het bouwvak.
Naar wij vernemen zijn in Amsterdam
van de zijde van den modernen bond
ploegen geformeerd, om de arbeiders, die
zich niet bij de staking hebben aangeslo
ten, uit het werk te halen. De toestand is
daar allesbehalve rustig. Ook in Den
Haag wórden de werkwilligen belem'merd.
Bakkersnachtarbeid.
Op vragen van het lid van de Tweede
Kamer, den heer Staalman, betreffende
het verrichten van arbeid door alleen-
werkende bakkerspatroons voor zes uur
des morgens en veroordeeling van deze
patroons deswege:
1. W|il de minister mededeelen, welke
gemeenten zijn aangewezen krachtens art.
38, le lid, der Arbeidswet 1919, en waar
in dus de alleen werkendg bakkerspatroon
vóór 6 uur des morgens bakke'rsarbeid
mag verrichten?
2- Zou de minister opgave willen doen
v,an het aantal vonnissen, waarbij alleen
werkende bakkerspatroons zijn veroor
deeld wegens het vroeger aanvangen met
den arbeid, dan kraehtpns de bovenbe
doelde wet is toegestaan, en in hoeveel
van deze gevallen niet een geldboete,
maar hechtenis is opgelegd?
heeft de minister van handel, arbeid
en nijverheid geantwoord:
1. Een aanwijzing, als, in het eerste lid
van artikel 38 der Arbeidswet 1919 be
doeld, heeft tot heden niet plaats gehad.
In alle gemeenten mogen dus alleen-
werkende bakkerspatroons,indien zij in
het bezit zijn van een daartoe strekkende
vergunning van den burgemeester, bak-
kersairbeid verrichten voor 6 uur des
voormiddags.
2- Volgens bij de Arbeidsinspectie in
gekomen opgaven zij'n in totaal 61 al-
leenwerkende bakkers patroons sedert de
inwerkingtreding van de Arbeidswet 1919
veroordeeld wegens liet vroeger aanvan
gen van den arbeid, bij of krachtens die
wet toegestaan, doch in geen enkel dier
gevallen is principale hechtenis opgelegd.
De loonsverlaging van het
spoorwegpersoneel.
Gisterenmiddag had op uitnoodiging der
directie van de Ned. Spoorwegen te
Utrecht een bespreking plaats met de ver
tegenwoordigers der vijf erkende spoor
wegorganisaties inzake de voorstellen tot
verlaging der loonen, enz.
De vertegenwoordigers bepleitten naast
andere verbeteringen geen definitieve bui
tenwerkstelling van art. 36, het intrekken
der jgeëischte verklaring en verlenging
der eventueele overeenkomst tot 31 De
cember 1925. De directie was niet ge
negen de definitieve wijziging van Art. 36
op te schorten. Zij beriep zich hierbij op
het standpunt der regeering inzake art.
40 van het Rijksbezoldigingsbesluit en
twijfelde er niet aan of de regeering zou
mede eischen wijziging van art. 36 voor
het spoorwegpersoneel. De directie was
bereid den duur der overeenkomst te ver
lengen tot 1 Juli 1925 en verklaarde dat,
Ik- verwacht of verlang niet, diat het anders
zou zijn dan het is. Waarom twijfelt u
aan den ernst van de reden, die ik opgeef
om mijn lieve oude „Le Bocage" te ver
laten. Ik heb nooit verwacht hier langer
te blijven dan noodig was om miij te be
kwamen voor het werk, dat ik heb ge
kozen".
„Ik twijfel er aan, omdat het zoo on
begrijpelijk is, dat een jong meisje, dat
de gelukkige vrouw zou kunnen worden
van Gordon Leigh en de meesteres van
zijn mooi huis, omringd door elke luxe
en verafgood door een van de edelste,
knapste mannen, die ik ooit heb ontmoet,
zou verkiezen om onder vreemden te gaan
en te zwoegen voor een pover bestaan.
Nu weet ik wel iets af van de menschelijke
natuur en ik weet, dat je gedrag zeer
vreemd en onnatuurlijk is. Edna, mijn
kind! mijn klein, lief meisje! Ik kan je
niet laten gaian! Ik heb je noodig! Ik kan
je niet missen. Ik heb je daarvoor te lief.
mijn troosteres in al mijn yerdriet, mijn
eenige, werkelijke vriendin!"
Zij hield de wees vaster in haar armen
en schreide.
„O, u weet niet, hoe dierbaar en waar
devol uw liefde voor mij is, mijn lieve me
vrouw Murray. In heel de wijde wereld,
wie heb ik daar om mij lief te heblben 'dan
u en meneer Hanimond? Zelfs in de groo-
en gele gelaatskleur worden vaak veroor
zaakt door onzuiver bloed tengevolge van
trage ontlasting. Genees en voorkom deze
verschijnselen door het gebruik van Mljn-
hardt's Laxeertabletten. Doos 60 ct. Bij
apotli. en drogisten.
naar aanleiding van een gemaakte voor-
loopige berekening ook na 1 Juli 1925
geen verdere loonsverlaging noodig zou
zijn en daartoe dan ook slechts in het
uiterste geval te zullen overgaan. Zij gaf
er verder de voorkeur aan, de vroeger
besproken verhooging der pensioenkorting
ad 4 pet. om te zetten in oonsverlaging.
De directie had er ook geen bezwaar
tegten, af te zien van het eischen der per
soonlijke verklaring van het personeel als
alle organisaties zich bereid verklaarden
om geen rechtsvordering naar aanleiding
van de loonsverlaging in te stellen of
zulks voor haar leden 'te bevorderen.
Na afloop der conferentie zijn de ver
tegenwoordigers der hoofdbesturen op.-
nieuw bijeen gekomen teneinde een voor-
loopig standpunt vast te stellen. Besloten'
'werd de overeenkomst met de directie
in de congressen der diverse organisaties
ban te bevelen. In verband hiermede werd
ook bepaald het reeds vroeger aangekon
digde demonstratieve congres op 30 Maart
niet te doen doorgaan.
Allerlei.
De inspecteur van den vrijwilligen land
storm heeft bepaald, dat dit jaar de vrij
willigers van den kaderlandstorm in de
Paaschvacantie gedurende ten hoogste 4
dagen plaatselijk geoefend zullen worden,
met dien verstande, dat zij, voor wie het
bijwonen van die oefeningen bijzondere
bezwaren zou opleveren, daarvan kunnen
worden vrijgesteld.
Tweede Kamer.
Nadat de Kamer had besproken en met
62 tegten 15 stemmen had aangenomen
het z.g.n. Billiton-wetje (het omzetten van
een staatsbedrijf in een gemengd bedrijf,
waartegen socialisten en communisten
zich natuurlijk verzetten), ging ze verder
met de begrooting van financiën. De hee-
ren J. ter Laan en Oud verveelden de
Kamer geducht met allerlei personeel-
belangetjes. De eerste vroeg o. a. inlich
tingen over de degradatie van twee veri
ficateurs te Vlissingen, die een anti-vloot
wetmanifest hadden onderteekend. Minis
ter Colijn antwoordde, dat de twee com
miezen-verificateurs te Vlissingen wegens
hun deelname aan de anti-Vlootwet-actie
in een dienstlokaal, slechts zeer licht ge
straft zijn, nl. met een berisping. Het
had wel wat zwaarder gekund. Naar aan
leiding van een andere vraag ontkende
de minister, dat het huwelijks-verbod clan
destien weer zou zijn ingevoerd, doordat
sommige commiezen weer voor twee jaar
als proef zouden zijn aangesteld; het
huwelijks-verbod bestaat ook voor "hen
niet meer.
Dhr. Krijger maakte eenige opmerkingen
over de verpachting van visch- en oester -
perceelen. Hij drong aan op verlaging der
huurprijzen voor mosselperceelen en op
steun der Regeering voor de Zeeuwsche
mosselvisschers tegen de moordende con
currentie der Zuiderzeevisschers.
De Minister antwoordde, dat de pacht
te smart van u te verlaten, zal het mij
troosten te weten, dat ik zoo geheel uw
vertrouwen en liefde bezit. Maar ik moet
weggaan en na een poosje zult u mij niet
meer missen. Want Estelle zal bij u zjjn
en u zult mij niet meer noodig hebben;
o, het is hard om u te verlaten, het is een
bittere beproevingMaar ik weet, dat het
mijn plicht is en al was het nog moeilijker
dan zon ik nog niet aarzelen. Ik hoop,
dat u mij niet onnoodig stijfhoofdig zult
vinden ,als ik u zeg, dat ik vast besloten
ben te solliciteeren naar die betrekking
in New-York.
Mevrouw Murray duwde het meisje van
zich en met een snik begroef zij haar ge
laat in haar handen.
Edna wachtte tevergeefs tot zij iets
zou zeggen en boog zich eindelijk voor
over om een harer handen te kussen. Met
gebroken stem zei zij, toen ze de kamer
verliet: *i
„Goeden nacht, mijn liefste mijn
beste vriendin. Als n eens m mijn hart
kon zien en voelen, hoe het mij pijn doet
bij de gedachte aan scheiding van u, dan
zou u niet de simart van uw ongenoegen
voegen bij hetgeen ik reeds lijd".
(Wiordt vervolgd).
1
is .A. - - J
