Onderwijs.
Predikbeurten.
Kerknieuws.
Leestafel.
landen op hun plundertochten benauwde.
Daartegenover plaatste zich in den loop
der eeuwen een geest van verzet, niet
het minst in de dagen van Napoleon, b.v.
die belust op macht, volk na volk deed
buigen voor de macht van het zwaard.
Noodig is het ook, dat men kennis heeft
van de landshistorie. Men moet weten,
hoe ons volksbestaan zich heeft ontwikkeld
Niet het minst is dat noodig in onze dagen
die zich kenmerken door een geest van
verzet tegen de regeering des lands. Ver
der is het noodig, dat een volk in zijn
breede lagen wat meer ontwikkeld wordt
om het rechtsbesef te gevoelen en kennen.
'Welk volk toch heeft geen rechtsbesef?
Is het redelooze dier niet een beschamend
maar leerzaam voorbeeld, wanneer het
zijn meester in dolle woede verdedigt?
Naast dit alles is echter een goede diplo
matieke verstandhouding der volkeren een
eerste vereischte. Gezien in dit licht, moe
ten wij ons niet willen onttrekken aan de
plicht om een leger te behouden. Dit moet
echter niet een instrument zijn om ons
zeer sterk te maken, doch slechts om ons
goed te verdedigen. Ons legerstelsel is
dan ook altijd ingericht om in geval van
nood een verdedigingsoorlog te voeren.
De bezwaren tegen onze kleine legermacht
tegenover de groote volkeren, bij de laat
ste vlootwetdebatten gelden dan ook niet.
Dit bleek duidelijk uit lord Curchil's ver
klaringen aangaande ons leger in 1916.
Moge Nederland zijn leger bezitten tot in
geslachten om den vrede te bewaren, al
dus eindigde spreker.
Krabbendijke. Donderdag- hield de ko-
lenvereeniging „De broederlijke Gelijk-
heidsbond" haarledenvergadering. Aange
voerd werden 3281 H.L. kolen. Stukkolen
noten en eierkolen kostten gemiddeld f 2,06
anthraciet f 3.06 per H.L. aan huis be
zorgd. Uitgerekend werd, dat de kolen
11 pet goedkooper waren, dan bij de
handelaars.
Oostkapelle. Donderdagavond hield de
vereeniging „Een school met den Bijbel"
haar jaarvergadering. De voorz., dhr J.
de Voogd Wiz., opende op de gebruikelijke
wijze. Die secr. H. Brand, gaf zijn jaar
verslag. Die toestand der vereeniging is
goed te noemen, zij telt 96 leden. Aan
het bestuur ontviel door den dood A. de
Visser, die als secr. zeer veel gedaan
heeft in 't belang der Clir. school. De
secr. sprak in woorden van diepe wee
moed over zijn werk in het bestuur, waar
aan het hoofd der school, dhr Laansma,
nog enkele persoonlijke herinneringen toe
voegde. De begrooting van den penn. weês
in ontvangst en uitgaaf aan f 13.778,93
De aftredende bestuursleden werden her
kozen. Daar W- Louwerse Az., na 14 jaar
bestuurslid geweest te zijn, voor zijn her
benoeming bedankte, is in zijn plaats ge
kozen F. Annot. In de vacature De Visser,
Jac. Maljaars Abrz. De eere-voorz., ds
E. Douma, eindigde met dankgebed.
Veeris. Woensdagavond hield de Anti
Revolutionaire Kiesvereeniging alhier een
vergadering, waarin verslagen werden uit-
igebracht door secr. en penn. en verkiezing
plaats had van twee bestuursleden, waar
bij de n'itredenden, dhrn W. de Wolf en
D. Kasoa Cz. werden herkozen.
Hierna hield dhr Van 't Hoff, wetfr.
van St. Laurens, een bezielende rede,
waarvan de verkorte inhoud hier volgt:
In verband met hetgeen is uit
gesproken in de Regeeringsverklaring bij
het hernieuwd optreden van het Kabinet,
waarin op deu voorgrond werden geplaatst
de financiën en de defensie werd door
spreker allereerst behandeld wat aanlei
ding kan worden tot conflicten in het
Oosten, zulks te meer, omdat, hoewel de
vlootwet verworpen is, de regeering toch
vasthoudt, dat maatregelen inzake handha
ving onzer neutraliteit moeten worden ge
troffen. Spr behandelde achtereenvolgens
de inmenging van Japan, in Chineesche
aangelegenheden; de naijver van Amerika
en Engeland ten opziente van Japan; de
kwestie van de overbevolking en daar
door de zucht van Japan tot expansie; de
conferentie van Washington, waar veel
werd erkend, maar weinig of niets werd
gewaarborgd en geen controle werd in
gesteld op het niet nakomen van verplich
tingen, spr wees er op, dat in het alge
meen geen groote zeeoorlog werd ver
wacht, maar dat zou worden aange
stuurd op een economische uitputting van
Japan, dat niet buiten scheepvaartverkeer
met Europa kan. Voorts behandelde spr,
waarom het vlcotwet-voorstel nu werd in
gediend na 17 jaren van bestudeering van
dit onderwerp, wat er eigenlijk werd voor
gesteld en wat de beteekenis van dat voor-
Istel was voor de financiën van ons land.
Met nadruk werd gewezen op de groote
waarde van Ned. Indië, zoowel uit politiek
als economisch oogpunt.
Duidelijk deed spr uitkomen, dat het bij
de verwerping van de vlootwet niet alleen
ging om zuiver maritieme bezwaren, maar
dat op stoffelijk gebied de bezuiniging
wel de grootste rol speelde, getuige de
uitlatingen van TroeLtra en Dresselhuijs.
Op geestelijk gebied ging het voor of tegen
Ben Christus. Men wilde de rechtsche re
geering en vooral minister Colijn weg heb
ben.
Den huidigen toestand besprekende,
wees spr op de gevaren, welke ons land
en volk van alle kanten bedreigen, op j
den moeilijken strijd, welke nabij was.
want alles wat zich tot heden heeft af
gespeeld zijn nog maar voorpostgevechten.
De groote strijd van zelfverloochening
moet nog komen. Tot heden is het allés
nog maar gegaan over maatregelen, welke
zullen worden genomen. Maar als we het
aan den lijve gaan voelen, als het voor
gestelde werkelijkheid is geworden, dan
eal veel zelfverloochening noodig zijn om
zich achter de regeering te stellen, om
kaar te verdedigen, overal waar onrust
en verzet wordt gepredikt. Met een op
wekking om ons vertrouwen te stellen op
de hulpe van God, eindigde spr zijn met
gloed uitgesproken rede.
Nadat eenige vragen door de vergade
ring gesteld, door den spr waren beant
woord, werd met dankzegging deze gezel
lige bijeenkomst gesloten.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Sint Philipsland H. Rogers
te Zoelen; te Midlum H. B. Spijkerboer,
oand. te Utrecht; te Apeldoorn C. M.
Luteyn te Rijnsburg.
Aangenomen naar Zwammerdam door
J. J. Kloots 'te Melissant.
Geref. Kerken.
Beroepen te Hellevoetsluis-Nieuw Hel
voet J. E. Westerhuis te Oud-Loosdrecht.
Men schrijft ons van de best in
gelichte zijde
Het is een abusievelijk bericht dat ds
W. L. Mulder te Benthuizen op zijn be
slissing naar Enter is teruggekomen. Hij
heeft het beroep aangenomen.
Van Roomsch tot Gerefor-
m e e r d. Naar de „Hongaarsche Heraut"
meldt, zijn onlangs in Hongarije drie ge
wezen Room sche priesters tot de Geref.
Kerk overgegaan en hebben daarna aan
de „Gereformeerde Theologische Hooge-
school" een examen afgelegd, waardoor
zij het recht hebben om voortaan als!
hulppredikers in de Geref. Kerken, dienst
te doen. Ook nog andere priesters zijn
van plan, voegt het Hongaarsche blad
hieraan toe, om bovenstaand voorbeeld
te volgen.
Krabbendijke. Benoemd tot onderwijzer
aan de Christelijke school alhier dhr.
J. Verlare, thans onderwijzer aan de Chr.
school te Kruiningen.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Bijz. school der Geref. Gemeente te Ier-
seke mpj. J. K. Dominicus, geboren te
Wemeldinge, thans te Bolnes.
Op Zuid- en Noord-Bevelanti.
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 2 Maart.
Baarland, nm. ds Pont.
Biezelinge, vm. en nm. ds Jonker.
Borssele, vm. en nm. ds Elenbaas.
Colijnsplaat, vm. leeskerk, avond ds Feijkes.
Driewegen, 9.30 u. ds Kalshoven.
Ellewoutsdijk, vm. ds v. Leeuwen.
's-Gravenpolder, vm. en nm. ds Gerretsen.
Hansweert, vm. en av. ds Waardenburg.
Heinkenszand, vm. en nm. ds Netelenbos.
's-Heer Arendskerke, vm. ds Mol van Kats.
's-Heerenboek, vm. ds Hofker.
's-Heer Abtskerke, vm. en nm. ds v. d.
Plassche.
's-H. Hendrikskindoren, vm en nm ds Kam
steeg.
Hoedekenskerke, vm en nm ds van Lindonk.
Ierseke, vm. ds v. Beusekom.
Kamperland, vm en nm ds de Wijk.
Kapelle, vm. en nm. dr Schmidt.
Kats, vm. geen dienst, nm. ds Mol.
Kattendijke, vm. ds Feijkes.
Kloetinge, vm. en nm. ds Meloen.
Kortgene, vm. en nm. ds Miskotte.
Krabbendijke, vm. en nm. ds Dekker.
Kruiningen, vm. en nm. ds Diederiks.
Nieuwdorp, nm. ds Hofker.
Nisse, vm. ds Pont.
Ovczande, 2 u. ds Kalshoven.
Oudelande, nm. ds v. Leeuwen.
Rilland, vm. en nm. ds Visser.
Schore, vm. en nm. ds Klomp.
Waarde, nm. ds v. Beusekom.
Wemeldinge, vm. en nm. ds Drost (Doopsbed.)
Wissenkerke, vm. en nm. ds v. d. Linde.
Wolphaartsdj'k, vm en nm ds Mantz.
Op Wilchereo.
Arnemuiden, 9.30 u. leeskerk, 2 u. ds Zandt
van Delft (Doopsbed.).
Aagtekerke, 9.30 u. ds Hak.
Biggekerke, vm en nm ds Postma.
Domburg, 2 u. ds Hak (Doopsbed.).
Gapinge, vm. ds Gijsman.
Grijpskerke, vm. en nm. ds Ossewaarde.
Koudekerke, 10 u. ds v. Empel, 2 u. ds R.
ten> Kate (Doopsbed.).
N. en Sint Joosland, 9.30 en 2 u. ds van
Garderen.
Oostkapelle, nm. ds Giisman.
Meliskerke, 9.30 u. ds Reus.
Ritthem, vm. en nm. ds Sundermeijer.
Serooskerke, vm. en nm. dr Gunning.
Sint Laurens, vm. en nm. ds van 't Hot
0.- en W.-Souburg, 9.30 en 2 u. ds Graves
van Willens waard.
Veere, 9.30 u. dr Weijland.
Vrouwepolder, nm. 2 u. dr Weijland.
We8tkapelle, 2 u. ds Reus.
Zoutelande, vm. en nm. ds De Kam.
't Zand, 10 u. ds R. ten Kate (Doopsbed.),
2.30 u. geen dienst.
Geref. Kerken.
Baarland, 9.30 u. en 2 u. ds Wijngaarden.
Borssele, vm. en nm. leeskerk.
Domburg, vm. en nm. ds Faber.
Driewegen, vm. en nm. ds H. Brouwer.
Gapinge, vm. leeskerk, nm. cand. Vanhaelen.
Geersdyk, vm. en nm. ds v. d. Ende.
's-Gravenpolder, vm. en nm. leeskerk.
Heinkenszand, vm. en nm. leeskerk.
Ierseke, vm. en nm. ds B. Meijer.
Kapelle, 9.30 en 2 u. ds A. Scheele.
Kamperland, vm. en nm. leeskerk.
Krabbendijke, 9 en 2 u. ds de Jonge.
Kruiningen, vm. en nm. ds den Boeft.
Oostkapelle, vm. en mn. ds Douma.
Schoondijke, 9.30 en 2 u. leeskerk.
Serooskerke, vm. en nm. leeskerk.
Veere, vm en nm ds Wessels.
Wemeldinge, vm. en nm. ds R. J. v. ,d.
Veen van Goes.
Wissenkerke, vm en nm leeskerk.
Wolfaartsdijk, vm. en nm. ds Lanting.
Geref. Gemeenten.
Middelburg, vm., nm. en av. ds Verhagen.
Goes, vm, nm en av. leeskerk.
Borssele, 9, 2 en 5.30 u. ds VreugdenhiL
Ierseke, vm,, nm. en av. ds Kersten.
Krabbendijke, 9, 1.30 en 5.30 u. leeskerk.
Nieuwdorp, 9, 2 en 5.30 u. leeskerk.
Colijnsplaat, 9.30, 2 en 6 u. leeskerk
Wemeldinge (Bierweg), 9.30, 1.30 en 5.30 u.
leeskerk.
Hoedekenskerke, Woensdag 5 Mrt (Biddag), 9,
1.30 en 5 u. ds Kersten.
Chr. GereL Kerk.
Biezelinge, 9.30, 2 en G u. ds Zuidersma
van 's-Gravendeel.
Doopgez. Gemeente.
Goes (Legerdijk), 10.30 u. ds J. Koekebakker.
Op Tholen.
Poortvliet (Ned. Herv.), vm. leeskerk, nm. ds
Verschoor (Doopsbed.).
Poortvliet (Geref.), 9.30, 2 en G u. leeskerk.
De Godsdienstoefening ter herdenking van.
de 350-jarige prediking van het Protes
tantisme te Middelburg.
Onder orgelspel betrad gisteravond ds
N. M. de Ligt den kansel in de Nieuwe
kerk. Na 't uitspreken van 't Votum en den
zegen rees, op verzoek, de gemeente op
en werden voorgelezen de artikelen des
geloofs, waarna de gemeente zong Gezang
14. Hierna werden enkele verzen uit Ps.
46 gelezen, en ging ds de Ligt voor
in gebed. De gemeente zang daarna Ps
li8:7 en 8. dezelfde psalm, die bij de
eerste prediking in 1574 werd aange
heven.
Als tekst was gekaten Psalm 107:14b:
t,Hij brak hunne banden". Ds de Ligt
sprak als volgt:
in deze heilige ure, oip deze hei
lige en gewijde plaats is hedenavond de
gemeente saamgekamen om een dank
stond te houden. Zij begeert te vieren
haar geboorteure, de stichting van de
Gereformeerde Gemeente te Middelburg.
Daarbij ziet zij terug op' de ure, toen,
na baiig en lang worstelen, gedurende
vier jaren, de macht van Rome in onze
stad en provincie werd verbroken en
hel licht van Gods Woord en het rijke
Evangelie weer op1 den kansel werd ge
plaatst.
Broeders en zusters, wij gaan doorleven
den ontzag'ijken strijd voor 350 jaar door
streden. Wij genieten de voorrechten door
God ons geschonken, maar wij denken
dikwijls nipt in, wat het heeft gekost
om ons tf/ schenkenvrijheid om naar
ons geweten God te dienen en te leven
naar het Woord Gods. Wij kunnen niet
meer indenken, dat er een tijd is ge
weest, dat men met gevaar voor zijn leven
een gelegenheid moest zoeken om. een
prediking van het Evangelie te beluiste
ren, dat men nauwelijks op de lippen
durfde nemen liederen om God te ver
heerlijken.
In ditzelfde kerkgebouw is gestreden
en zijn de altaren en beelden verwoest.
Zeker, wij misprijzen dat ruwe geweld.
"Wij willen liever, met groote dankbaar
heid terugzien op de verlossing, die God
heeft geschonken door de komst van den
Prins van Oranje, die Middelburg ver
overde, toen het Spaansche Jak werd
afgeschud en de oppermachtige geeste
lijken de Abdij en de stad moesten ver
laten en er voor het eerst mocht wor
den gehoord een Gereformeerde predi
king. Toen konden weerklinken de lof
zangen ter eere van den God, die ver
lossing schonk en die do banden wilde
verbreken. Onze lofredenen moeten weer
klinken met ootmoedige dankbaarheid.
Daarom, waardeerende de zegeningen
door God ons geschonken, roepen wij
elkander toe: blijft u scharen rondom
het Woord en toont op hoogen prijs te
stellen de Vrijheid, die God op geeste
lijk gebied heeft geschonken.
Het is God, die de banden breekt,
de banden der zonde, het is God, die
vrij maakte van dienstbaarheid en van
het juk van menschen. Het is God, die
in Christus verlossing wil schenken. De
onoverwinnelijke kracht van het Protestan
tisme b.ijft door alle eeuwen heen: Gode
dienstbaar door Jezus Christus en daar
door vrij van alle banden. Niemand en
rae'ts tusschen God en de ziel. Amen.
Het Zangkoor zong hierna het Kyrie
Eleiscm.
Ds Van Empel hield daarna een ge
dachtenisrede, waaraan het volgende is
ontleend
Het jaar 1574 is een jaar van groote
beteekenis. *t Is natuurlijk te veel gezegd,
dat toen het p'eit reeds werd beslecht.
Maai' Briel'.e, Vlissingen en Veere spreken
van 't falen van Alva's beleid. En als
Leiden het uithoudt in de omsluiting
en verlost wordt, dan is het geen won
der, dat Alva's opvolger, Don Louis de
Requesens, probeert onderhandelingen aan
te knoopen met de opstandelingen. De
regeering in Spianje had eindelijk inge
zien. «jat met geweld niets zou worden
bereikt.
Daarbij kamt dit, dat in dat jaar het.
zwaartepunt van de acfie zich van de
Zuide ijke Nederlanden naar het Noorden
heeft overgeplaatst. En in de derde plaats
is d t jaar belangrijk, omdat de Heivor
ming zich vertornt in de gedaante, waar
in het eindelijk overwonnen heeft. Het.
gereformeerde protestantisme overvleugelt
alle andere stroomingen.
Zoo wil ik ook bezien het feit, dat
wij nu herdenken, de stichting nu 350
jaren geleden van de Gereformeerde of
Hervormde Gemeente van Middelburg, op
den dag, waarop voor het eerst de gere
formeerde prediking gehouden is in een
keikgebouw dat de nieuwe stadsregeering
daartoe had af rest aan, de Si. Pieters
kerk, die vroeger aan het Hofplein stond.
Want voor dien tijd was er ook gepreekt
door Hervormden in deze stad.
Kort na Luthers op reden waren ook
hier zijn ges hr f.en bekend, en hadden er
samenkomsten plaats van hen, die niet
meer naar de mis gingen, maar elkander
opbouwden door het lezen van den Bij
bel. Zoo is Dirk Jansz. van Rij in het
Munstersche ter pijnbank Terwezen, maar
ook den derden Februari 1561 veroor
deeld, qm geworgd en met vier anderen
gestraft te worden tot den dood.
En scherper werden de plakkaten, sinds
Karei V afstand deed van de regeering.
De nieuwe bisschop da Castro kwam in
de Abdij zetelen en de overheid, moest
de ketters vervolgen.
De vervolging richtte zich voorname
lijk tegen de Wederdoopers. Uit verschil
lende documenten, waaruit gegevens ver
zameld zijn betreffende de maatregelen
der overheid tot bestrijding der ketterij
genomen, weten wij, dat met groote
strengheid werd opgetreden, bijv. tegen
een Lutheraan als Adriaen Cordatus,
priester ende canunnik tot Sinte Pieter
binnen Middelburg!:, maai' voornamelijk
tegen de herdoopers of tegen hen, die een
anabaptist hadden toegelaten in hun huis.
Zoo zijn hier op 24 Oct. 1564 Mr Gilles
Matthijsz, Chirurgijn en Willeboort Corne-
lisz., gebaren te Oostkapelle, met den
zwaaide gedood, hun doode lichamen bui
ten gesteld met de hoofden op staken
en hunne goederen verbeurd verklaard,
omdat zij zich zouden hebben laten her-
dciopen.
'Op' dezen dag eeren wij ook hun nage
dachtenis, omdat zij hun leven hebben
gegeven voor het verwerven van vrijheid
van godsdienst. Gillis Matthijsz., van wien
drie brieven zijn bewaard, twee aan zijn
vrouw en een waarschijnlijk aan zijn ge
meente, besluit den laatsten brief aldus:
Noch eens, mijne lieve kinderen, hout
u doch te samen vroom int cruys T'firisti,
ende wyeket daer niet af. Zijn vrouw, aan
wie hij met groote liefde schrijft, ver
maant hij, dat ghij doch niet, besweert will
zijn voor onze vijanden, want ten is niet
te schrijven of te uit te spreecken, soo
Godt die barmhertige lieve leader den-
ghenen troostet, die hacr selven den
Heere gantseiij .k overgegeven hebben.
En deze menschen hebben den weg
gebaand. Niet dan mot tegenzin en onder
drang van hooger macht verhinderde de
.overheid de bewoners der stad om te
gaan naar Brigdamme, waar in het veld
een prediker de nieuwe leer van het
Evangelie verkondigt. Als het samen-
koimen buiten de poort verboden is, komt
men in de stad samen, eerst in stilte,
spoedig in het openbaar, en Gelein Jansz.
de Hoorne verkondigt liet Evangelie.
D<' beeldenstorm uit Vlaanderen ook
hierheen overgeslagen, had in vele plaat
sen tengevolge, dat de overheid strenger
tegen alle ketters optrad. Hier is het niet
zoo. De Hervormden hadden dan ook
in dit ruw optreden weinig de hand
gehad. En toen de Hervormden de schuur
van Villiers als plaats van samenkomst
was aangewezen, waarin de Iloorne en
Moreis als voorgangers optraden, en waar
o.a. ook Petrus Datheen het Evangelie
heeft verkondigd, toen was het alsof ook
in Middelburg de zaak der Hervorming
bevestigd was. Men predikte het Woord
ongehinderd, de doop werd bediend en
het Avondmaal gevierd.
Maar dit was nog niet de dageraad van
den nieuwen ,dag. Een tijd volgt als den
nacht zoo donker. De inneming van Va
lenciennes en do nederlaag van de solda
ten van Thoulouse bij Oostenveel gaven
der regeering in Brussel nieuwen moed.
Het is niet te verwonderen, dat ae aan
hangers der Hervorming heengingen. Ook
Gelein Jansz. de Hoorne vertrok naar
Norwich in Engeland.
Ba'juw Roilema, die veel Middelburgers
terechtstelde, omdat zij tot de Weder
doopers overhelden, was in de oogen
van den Spaanschen hertog nog te oog
luikend. Naar Brussel ontboden werd hij
daar verbannen en in zijn plaats kwam
Martin di Posa, een Spaansch koopman
en geweldig werktu'g van Alva.
Zoo was het in elk opzicht donker
en droevig En als in Vlissingen en Veere
het licht der vrijheid straalt, dan heerseht
hier nog de vale duisternis van vervol
ging Het is geen wonder, dat de stad
niet eerder het voorbeeld van Vlissingen
volgde. Elke poging haar daartoe te bren
gen, werd verijdeld, en wie er aan deel
nam streng gestraft, verbannen of ge
dood. Van de ellende, de zorg en het
gebrek in de laatste maanden in de s'ad
geleden, ga ik u niet verhalen. Ein
delijk, als alle hoop op ontzet vervlogen
is, geeft de stad zich over aan den
Prins van Oranje Met den Prins kwam
de vrijheid ook om God te dienen naar de
inspraak van het eigen geweten.
Reeds op den eersten Zondag volgende
op het vertrek van Mondragon, waar
schijnlijk den 28sten Feb uari 1574 werd
de Pieterskerk voor den Hervo mden eere-
dienst gebruikt Tot God klinken loflie
deren. Om vrijheid van godsdienst is
gestreden, de vrije verkondiging van het
Evange ie is de heerlijke vru.ht van veel
smart en lijden. Daarom eeren wij de
nagedachtenis van den Vader des Va
derlands omdat hij de zaak der verdrukte
Nederlanden tot de zijne heeft willen
maken.
Het zijn de gereformeerde predikers uit
Vlissingen, 'die met van Miggrode uit
Veere naar Middelburg zich spoeden, om
daar zoo spoedig moge ijk do zaken der
Hervormde Kerk te regelen èn dn belij
ders der nieuwe leer tot de geregelde
verkondiging van het Evangelie samen
te roepen. Gelein Jansz. de Hoorne was
uit zijn ball ngsoord Norwich terugge
keerd, terwijl de bekende Gaspar van der
Heijden aan da ro'ping hem in Franken-
thal gezonden, g v lg geeft en als tweede
predikant zich aan de gemeente verhond.
350 jaar geieden is Gelein Jansz. de
Hoorne teruggekomen en heeft onze ge
meente gesticht. De leer die hij verkondig
de was gerefo meerd, naar de opvatling
van Ca'vijn. In den name godes, schreef
Gelein Jansz. de Hoorne zelf op do eerste
bladzijde van het oudste kerkeraadsboek.
Ln den name Gods predikt hij, roept een
kerkeraad samen, verzamelt de gemeente
leden op den 18den Juli tot de viering
van het eerste avondmaal. Helaas maar
kort mocht hij hier arbeiden. Reeds in
't volgende jaar overleed hij.
De kerkvoogdij heeft een bord doe*
ophangen waarop zijn naam en do voor
naamste feiten uit zijn leven in een
voudige opsomming tot ons sproken zul
len, telkens als wij"' hier samen zijn.
In Gelein Jansz. do Hoomo eeren wij
allen die na hem gearbeid hebben in
onze gemeente, die te midden van de be
wogenheid der eeuwen is staande geble
ven. De herinnering aan 'hen die om
't geloof hebben geleden en daarvoor heb
ben gearbeid, moge ons aansporen tot
meer trouw, meer toewijding en tot meer
geloof. (Slot volgt.)
1 r ui (S
Ons eigen tijdschrift. Uitg. C. J.
van Houten en Zoon te Weesp.
Iloofdred. D. J. v. d. Ven.
Wij ontvingen van dit mooie tijdschrift
de afkveringen van Januari en Februari.
Duizenden in den lande verblijden zich
dat de firma Van Houten zich de weelde
dezer uitgaaf veroorlooft. Op 't omslag
kan men lezen hoe men zich de gere
gelde toezending van dit maandblad kan
verzekeren, en velen maken er een goed
gebruik van; niet alleen om de geurige
cacao van de bekende firma, maar ook
om den leerrijken, aangenomen inhoud
van 't maandblad. Het Januarinommer be
vat velerlei photo's en reproducties, die
op den winter met zijn ijs en sneeuw
en velerlei vermaken regardeerenhet
Februarinommer is voor een deel gewijd
aan de „Vastelaovend"-glossen in
Zuid-Nederland, en de daarbij' gevoegde
beschrijvingen in woord en beeld, waar
aan oud en jong zich te goed doet.
Menig stukske van letterkundige waarde
siert deze nommers, onder de bekwame
leiding van den folklorist den heer D. J
v. d. Ven is dit „ons eigen tijdschrift"
er zoodanig ingegaan, dat het geen aan
beveling meer noodig heeft. In menigen
kling verwierf hei een populariteit, die
de bekende namen Van Houten en Van
de Ven tot in verre geslachten zal
doen voortleven.
Winterkoren, door J. E. Schrö-
der. Nijkerk, G. F. Callenbach.
Ds Schroder, emeritus-predikant te Arn
hem, heeft 46 jaren lang den Christus
gepredikt naar de Schriften. Nu hij het
niet meer kan doen van den kansel,
doet hij het door de pers. In een in
leiding herinnert hij aan zijn eerste optre
den, en toont met een sprekend voor
beeld aan hoe 't door hom gestrooide
zaad niet geheel onvruchtbaar is geweest
Hij geeft vervolgens 26 grootere en klei
nere meditaties over allerlei, en van die
alle is de Christus grondslag en middel
punt; en overal allerlei onderwerpen, die
betrekking hebben op het persoonlijk,
huiselijk, kerkelijk en maatschappelijk le
ven. Uitnemende Zondagslectuur. Moge
deze Luthersche predikant vele Pro
testanten door dit „Winterkoren" opbou
wen in hun allerheiligst gelooft
„Anti-Revolutionaire Nukken", en
andere vlugschriften, door J. Hol
lander. Drukkerij- „De Standaard",
Amsterdam.
De heer Hollander, de Redacteur-Ver
slaggever van de Tweede Kamer-rede
voeringen in „De Standaard", hoeft eenige
vlugschriften geschreven, ter oriënteering,
en ter bespreking in onze Kiesvereeni
gingen. Zij zijn getiteld: „Anti-Revolutio
naire Nukken" en „Itoode Toover-
kunstjes". „Weg met Colijn?"
„Anti Revolutionair en Christelijk-
Historisch?" „Vergaderen of Ver.
strooien?" „Is er oorzaak?" door J
Hollander, parlementair redacteur
van „De Standaard". Uitgave van
de N.V. Arnli. Boek-, Courant- en
Handelsdrukkerij, Arnhem.
Daarna zijn te Arnhem boven aange
duide vlugschriftjes ingekomen, van den
zelfden schrijver. Wij vestigen er nog
maals de aandacht op. Zij dienen in
al onze Kiesvereenigingen te worden be
sproken. Ook bedenke rnen dat, wil men
succes hebben, de thans ingetreden maand
Maart moet worden benut; want na den
Biddag, hoogstens na 31 Maart is ea
van vruchtbaar vergaderen voor onze
Kiesvereenigingen geen sprake meer. In
de brochure „Is er oorzaak?" beschouwt
de schrijver de positie van de „Geref.
Staatkundige" (Staatkundig Gereformeer
de?) Partij naast de Anti-Revolutionaire,
wat ook noodig is, nu deze stille partij van
eertijds de meer plaatselijke verzuchtingen
heeft vervangen door het nationale ba
zuingeblaas, in één woord een partij is
geworden, die door het geheele land be
hoort. te worden meegerekend.
Timotheus. D.tmaal moet Timo-
theus niet van voren naar achteren, maar
van achteien naar voren geleezn worden.
,0nze Walchersche, Zuid Bevelandsche en
West-Zeeuwsch-Vlaamsche lezers begrij
pen wel waarom. Men vindt daar „Mijn
reis naar Zuid-Afrika", door Penning,
met photo's die aan Kruger herinneren;
en ook herinneren aan de mooie Pen
ningavonden te Goes. Middelburg, Vlis
singen en Rreskens, deze afgeloepen week
genoten.
Wij maken tevens gebruik van de ge
legenheid dat de bekende Wessels-scrie
van Penning wordt herdrukt. Na „De
Leeuw van Modderspruit", dezer dagen
in zesden druk door ons aangekondigd,
■ontvingen wij den vijfden druk van „De
