DA Y 5CH0EN x<> m Maandag 11 Februari 1924 S8e Jaargang Buitenland. Binnenland. rHACREME Provincie, Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE C01MTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No, 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg; Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL Bij abonnement belangrijke korting. Engetsch-lndië. Daar houdt men aan, en blijft het ge vaar bestaan al is G'handi door Mac Do nald losgelaten. Uil Delhi wordt gemeld, dat .sir W. Malcolm Hailey, de Britsche regeerings- commissaris, in een groote vergadering, waarin een motie werd ingediend ten gunste van zelfregeering en den dominion- status voor Indië, uit-naam van de Indi sche regeering een verklaring heeft af gelegd. Hij zeide dat het onmiddellijk toestaan van een volledige verantwoordelijkheid aan Indië onmogelijk was, maar clat de In- ■dische regeering een officieel onderzoek zal instellen ten einde de moeilijkheden op te sporen en uit den weg te ruimen in verhand met de wet die thans de re- geering van Indië regelt. De arbeidsgeschillen in Noorwegen. 'Om een einde te maken aan de talrijke •stakingen in Noorwegen, heeft de werk- geversbond besloten een zeer drastisch middel in toepassing te brengen, n.l. het proslameeren van een uitsluiting in de geheel? nijverheid, waardoor 60.090 ar beiders op' .straat, zullen komen. Die werkgevers zullen hun fabrieken niet eer der openen, dan nadat zij' de zekerheid hebben verkregen, dat de arbeidscontrac ten voortaan zullen worden nageleefd, dat de behoorlijke opzeggingstermijn in acht zal warden genomen en wilde sta kingen zullen worden vermeden. Die lei- telers der arbeidersbeweging beweren, niet ;aansjp!:akelijk te zijn vopr wilde stakingen, terwijl zf4 geen machtsmiddel hebben, om deze te verhinderen. Vermoedelijk zal de regeering bemiddeling .aanbieden en -trachten een vergelijk toit stand te brengen. Voornamelijk is de stap dei' werkgevers genomen, om een eind te krijgen aan de staking in het havenbedrijf, die thans reeds drie maanden duurt en het zakenleven enoirm benadeelt. Nieuwe lawines. Behalve de reeds gemelde lawine heb ben er in de Oostenrijksche Alpen nog andere an eeuwstortingen plaats gehad. In het geheel zouden daarbij' in de laatste dagen 25 personen om het leven gekomen zijn. In de gemeente Ttybow in Tsjecho- Slawakië zijn 18 ptersonen gedood. Vier hoerenhuizen werden vernield. Bij Finken- bath is een lawine neergekomen, welke een houten gebouw, waarin zich 30 liut- bewerkers bevonden, volkomen vernie tigde. Eén hunner werd gedood, twaalf zwaar en de anderen licht gewond. In de streek van Salztal werden Jhj nieuwe sneeuw,stortingen twéé telegraaf - arbeiders, drie houtbewerkers en drie schoolkinderen en bijl de vernieling' van een eleetriciteitsfabriek vijlf personen ge- ■dood. IJsbrug ingestort. Telen ongeveer tweehonderd personen tusschen Quebec en Levis over een ijs- brug de St. Lawreiïce-riviar overstaken, beziweek de brug en brak in een groot aantal schotsen, die met den stroom wer den medegevoerd. Door van de eene schots op de andere te springen, kon den de meesten zich redden, terwijl an deren door booten werden gered. YÜ'f personen, onder wie drie meisjes, wer den vermist. Zij werden later bij Cape Rouge, acht mijl van Quebec, terugge vonden. Men gelooft, dat geen menschen- levens verloren gingen. Spionage. In verband met berichten uit Parijis ■omtrent arrestaties van een drietal spion nen en het bestaan van een georgani seerde bende van spionnen in de belang rijkste militaire fabrieken, welke spionnen in Diuitschen dienst zouden staan, ver neemt de „Evening Standard" uit de beste bron, dat ook in Engeland onlangs zeer merkwaardige ontdekkingen zouden zijn gedaan met betrekking tot de aan wezigheid van agenten van zekere landen. In tegenstelling met de Parijsche be richten wordt hier niet met nadruk ge sproken van agenten ,die onder de voog dij x an Duitschland zouden staan. Korte berichten. Het aantal naar Frankrijk emi«ree- rende Polen neemt steeds toe. Het aantal Poolsche staatsonderdanen, dat tot nu toe naar Frankrijk geëmigreerd is, be draagt 500.000, voor het grootste deel bestaande- uit landarbeiders en mijnwer kers. Naar uit Constantinopel wordt ge meld, moet de regeering van Angora hebben gelast, uit de christelijke schalen ui Turkije alle kruisbeelden en andere religieus© voorwerpen te verwijderen., ocholen, waar dit bevel niet wordt op- ■gcvolgd, zullen worden gesloten. Volgens een bericht uit Washington zou mevr. Wilson momentcel haar toe stemming geweigerd hebben voor de pu blicatie der particuliere brieven en noti ties, welke de ex-president, in verband met de plannen tot 't uitgeven van een objec tieve geschiedenis van den oorlog en den na-oorlog, reeds geclassificeerd had. De Mexicaansche rebellen hebben Donderdagavond Orizaba en Anordoba op nieuw bezet. In een fabriek te Munchen zijn 1000 arbeiders ontslagen, daar ziji als protest tegen de in te voeren 58-Uren- week passief verzet pleegden. Voor de werkplaats kwam het na dit massa-ont slag tot samenscholingen, welke door de politie werden uiteengejaagd. Die separatisten hebben gisteren Trier ontruimd. Te Dusseldorl' ontwik kelden zij nieuwe bedrijvigheid. Bij Brussel is een militaire twee dekker, met twee onderofficieren bemand, van 150 M. hoogte neergestort. Beide vliegers zijn gedood. MIJNHARDT's Zenuw-Tabletten... 75 ct. Laxeer-Tabletten 60 ct. Hoofdpijn-Tabletten60 ct. Bij Apoth. en Drogisten. De concurrentie der auto bus s e n. In de Memorie van Antwoord op' het voorloop'ig verslag van de Tweede Kamer nopens de begrooting van waterstaat voor 1924, merkt de minister van waterstaat ten aanzien van het autobusverkeer o.a. het volgende op: Omtrent een ontwerp tot aanvulling van den aigemeenen maatregel van be stuur, ten einde scherpere keuring te verzekeren en overlading tegen te gaan, is bereids het gevoelen der provinciale besturen gevraagd. Wat wetswijziging betreft, zou ernstig moeten worden overwogen, of het nood zakelijk is terug te keeren tot een con cessiestelsel, dat in 1880 onder de toen malige omstandigheden terecht verlaten is, dan wel met eenvoudiger regeling vol staan zou kunnen worden. Immers zou een concess'" -cl kunnen blijken te no- P"" ...merkelijken omslag en kosten, aiieen reeds wegens uitbreiding van amb telijke bemoeiingen. I n a 11 e gevallen s c li ij n t op1 den voorgrond te moeten komen de vraag, of autobussen, hoe nut tig zij ook als aan- en afvoer- middel van spoor- n tramwe gen en voor afgezonderd lig gende plaatsen kunnen zijn, niettemin beh oor en t e wor den geweerd, voor zooveel z ij a 1 s s c h ad e 1 ij ke m e d e d i ng er s te gen sp'oor- en tramwegen op treden. Deze overweging betreedt intusschen rechtstreeks het gebied der opdracht van de Staatseommissie-Patijn in zake het vervoervraagstuk. Hetzelfde geldt van de vraag, of van autobussen billijke betaling wegens het gebruik van de wegen behoort gevergd te worden /De ondergeteefeeade meent, dat vooral ten aanzien van dergelijke belangrijke vragen het verslag van deze commissie dient te warden afgewacht. De t o e 1 a t i n g s 1 e e f t ijl d voor de La ge re school. Het Hoofdbestuur van „Volksonderwijs" heeft in een adres aan de Koningin verzacht het Kon. besl. van 19 Jan. in te trekken, waarbij' de "leeftijd van toe lating tot een school l.o. met een jaar is opgeschoven. Adressant betoogt dat daarmee ruw wordt ingegrepen in het gezinsleven der ouders en in het schoolleven der kin deren; en dat dit besluit vooral groote teleurstelling wekt daar waar de omstan digheden van woningruimte enz. van be perkten aard zijn. Gewezen wordt verder op het veel te geringe aantal inrichtingen voor voor bereidend onderwijs, terwijl gemeente- en schoolbesturen financieel niet bijl machte zijn in dit tekort op ook maar eenigs- zins bevredigende wijize te voorzien; dat door dezen maatregel ongeveer 5000 leer krachten op1 wachtgeld zullen worden ge steld dat door deze verschuiving en door de zesjarige leerverplichting een ge- wenschte meerdere congruentie tusschen Arbeids- en Onderwijlswetgeving wordt bewerkt, maar dat hieraan toch aller minst die beteekenis kan Warden toege kend, dat daarmee al het hiervaren op gemerkte te niet zou worden gedaan. Waarschuwing. De Commissaris van Politie te Bergen op Zoom waarschuw! ieder, die in relatie wenscht te treden met de Ned. Im- cn Export.-verecniging v.h. F. Griensvei) Co., Blauwehahdstraat aldaar, eerst in lichtingen bij hem in te winnen. Visumtarie f. Het recht, dat door vreemdelingen voor het verlengen van het hun verstrekte Ned. visum verschuldigd is, bedraagt o. a. voor Duitsche onderdanen voor een vi sum voor 1 maand f 6, 3 maanden f 10, 6 maanden f 18 en, 1 jaar f 24; voor Ame rikaan schë onderdanen (ongeacht dén duur) f 24, alle overige vreemdelingen (uitgezonderd Roemenen cn Polen) onge acht den duur f 6. Postpakketten met tabak en sigaren voor Duischla nd. s 1 Pakketten (ook z.g. „Liebesgaben"-pak- ketten) voor Duitschland bestemd, wor den daar met zeer hooge invoerrechten belast. Aangezien het meermalen voor komt, dat afzenders van zoodanige pak ketten de invoerrechten voor hun reke ning wenschen te nemen en later bezwaar ■maken de inderdaad zeer hooge invoer rechten te voldoen, is door de postadmi nistratie ter kennis van het personeel hé- bracht, dat het aanbeveling verdient van de afzenders van dergelijke pakketten bij aanbieding der verzending steeds een borgstelling van ten minste f 25 per pak ket te vorderen. Allerlei. De Tweede Kamer benoemde tot rap porteurs de heeren Van Voorst tot Voorst, Deckers, Dresselhuijs, Rutgers van Ro zenburg en Smeenk, over de heffing eencr belasting op rijwielen, en de heeren Bak ker; Schaper, Heukels, Van den Heuvel en Fruytier over het voorstel van wet van de heeren Braat en De Boer tot in trekking van de wét op den zomertijd.' Do Duitsche contractanten hebben de overeenkomst betreffende levering van melk uit Nederland aan liet Duitsche in dustriegebied per 15 Februari voor de helft en per 1 Maart geheel opgezegd. Jasper Leijnsz. van Zoute- lande. Die heer G. D. van Oosten te Ierseke was zoo vriendelijk, het in ons vorig nummer gevraagde vers met hoven- genoemden inhoud voor ons over te schrijven uit den Zeeuwschen Volksalma nak v. 1838 en 'tons toe te zenden met de vriendelijke herinnering aan Van Harens „D'e Geuzen", waarin meer dergelijke hel denstukken bezongen worden; dit is ook zoo. Wij herinneren ons dat ook de bekende Sebastiaan de Lange, eveneens een Walchernaar, daarin vereeuwigd wordt. De heer Van Oosten verwijst voorts naar Van Lummels Nieuwe Geu zenliedboek, en enkele gegraveerde pla ten van Leo Belgicus, voorstellende den zeeslag voor Vlissingen, 22 en 23 April 1573 en voor Roemerswaal '29 Jan. 1574, welke platen met een rijke verzameling van afbeeldingen uit en over den strijd dier fel bew.ogen tijden, zich bevinden in het Museum tp Middelburg. Wij danken den geachten inzender zeer 'en hopen Zaterdag het vers van Jasper Lejjnse op te nemen; dat vers mag niet verlaren gaan. 'Onze kinderen moeten het van buiten leeren. P.S. Ook de heer B. J. de Meijl te Ritlhem zond ons het vers, overgeno men uit Veenendaal „Jong en Oud", met een noot, die wij er aan zullen toevoegen. Voorts ontvingen wij het ook nog van de heeren J. de Kruijter te Goes en G. Wisse te 'Grijpskerke. Aan hen allen har telijk dank. Bij Min. Besluit is met ingang van 18 Febr. a.s. benoemd tot Rijk.-/klerk ten Parkette van de Arrondissements-Recht- bank te Zwolle, dhr Dl. C. van der Kreke, thans concierge van het Kantongerecht te Zierikzee. D'e officier van administratie der 2e kl. J. M. Tinga, vToegei' te Middelburg, thans werkzaam bij het oommandement ter Marine te Willemsoord, is ter be schikking gesteld. Nog geen brug over de Een dracht. De Minister van Waterstaat deelt in de M. v. A. inzake de begrooting o.a. mee: Omtrent het voldoen geheel of ten deele aan de aanvrage der gemeente Tliolen om concessie tot het leggen van een brug pver de Eendracht en tevens om eén ren teloos voorschot ad der kosten, kan de minister zich thans nog niet uitspre ken, doch kan wel meedeelen, dat reeds met het- oog op den toestand- van 's lands schatkist, thans geen uitzicht zou kunnen worden gegeven op den gevraagden steun. De pensioenen van oud-mi 1 i- t a i i' e n. Zaterdagavond werd op de boven zaal van de sociteit „Die Vergenoeging" een matig bezochte openbare vergadering gehouden, uitgaande van den Alg. Mil. Pensioenbond. In zijn openingswoord, heet te de voorz., dhr Kanon, vooral welkom den spreker, dhr L. van Geest, uit Rotter dam. Spr meent, dat het vcor de gepensi- onneerden begint te dagen, gezien de toe zegging van den minister Fan Koloniën en de actie der Kamerleden in het belang van de betrokkenen. Dhr Van Geest wees er op, dat al dikwijls wordt gezegd,, dat men geen oude koeien uit de sloot moet halen, dit vcor de oud-gepensionneerden juist dringend noodig is. Spr gaf een over zicht van de wijze, waarop de beroeps militairen van land en zeemacht, als kind in den dienst zijn getreden, onbewust van de gevolgen er van. Het eerste langdurige dienstverband maakt hen ongeschikt om zich met goed gevolg later in den burger stand te vestigen,waartoe ook te lage bezoldiging medewerkte en zoo werd hun geheel leven als het ware aan het rijk overgeleverd, en hadden zij veel van lijf eigenen van den staat. D'e soldijen waren zeer laag. Die gehuwden leden met hun vrouwen honger. De vuilnismannen in de steden hadden het- beter dan de onder officieren. Vele voorbeelden haalde spr aan om aan te toonen in welke armoede 'vele oud-gep. militairen leven. Als men zich beroept op het feit, dat er geen geld is, dan wijst spr op de groote ver kwisting, waarvan men dagelijks kan le zen. Vele posten, speciaal van oorlog, zijn Voor 1924 millioenen hooger en ook de subsidies en voorschotten aan middeleit van vervoer en vooral het onderwijs vraagt veel, dit laatste voor 1924 f 138.836.517 tegen f 35.488.577 voor 1914. Na de pauze behandelde spr den toestand van de weduwen van militairen van vroeger jaren. Spr zette de diepe ellende van vele dezer vrouwen uiteen. Spr eindigde met een krachtige op wekking om eendrachtig samen te werken en zich aan te sluiten bij den A. M. P. „Zeeuwsche folklore. Een com' missie bestaande uit de heeren H. J. G. Hartman, griffier der Staten van Zee land, J'. N. Pattist, inspecteur van het L.O., dr W. S. Unger, archivaris van Middelburg en A. van der Wieijde, lid van Ged. Staten van Zeeland, heeft op zich genomen het bestudeeren van de Zeeuw-' sche folklore, het verzamelen yan voor werpen, die uit het dagelijksch leven ver dwijnen, enz. Het stadhuis te Veere. Men schrijft aan de „N. R. O.": Die minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft- aan het gemeente bestuur van Veere gevraagd, of de ge meente, die f 4500 heeft besteed voor het herstel van den toren van het stadhuis, ook bereid is aan verdere herstelling bij te dragen. In de vergadering van den raad 'wezen B. en Wl. er op', dat door het weg gaan van een aantal personen met groote inkomens en de verlaging van de inkom stenbelasting van 5ty2 op 4 pet., de finan ciën verderen steun niet toelaten. Intus schen is het torentje op het Noordeinde van den voorgevel, dat op 6 November door den storm naar beneden werd ge- werpen, hersteld, zij het niet geheel in den ouden vorm. Betreffende het aanbrengen van mechanische beweegkracht voor het ope nen en sluiten van de groote brug over het kanaal GentTerneuzen te Sas van" Gent geeft de Minister van W; in de M. v. T. tot zijn begroeting de toezegging, dat hij te gelegener tijd het overleg met België, zal heropenen. Qp last van de Arrondissements rechtbank, is in vrijheid gesteld P. J. 30 jaar, koopman, wonende te Vlissingen, thans gedetineerd, verdacht van verduis tering te Vlissingen in 1923. Zaterdag is door de Marechaussee te Sluis aangehouden en voor den officier van Justitie te Middelburg geleid, W. J. de Bt., 43 j., commissionair in paarden, Wonende te Kerkwerve, die zich op; 8 Februari te Sluis 'heeft schuldig gemaakt aan diefstal van een bedrag van J" 700 .ten nadeele van den paardenhandelaar C., bij wien bij onderdak en gastvrijheid had gevonden. Na verhoor door den rechter van instructie is verdachte in vrijheid gesteld. Middelburg. Dioor de politie is.-proces verbaal opgemaakt tegen B. uit Arnemui- den, die een varken verlootte, zonder daartoe toestemming te hebben gevraagd of gekregen. Goes. Men schrijft aan de „N. R. C.": Goes, hoewel een zeer oud stadje, omstreeks het jaar 1100 was er reeds een nederzetting aan het toenmalige riviertje de Goshha, welke in 1270 den titel van dorp kreeg, ongeveer terzelfden tijd, dat hier een klooster der Regulieren werd gevestigd, en werd aangevangen met den bouw van het slot „Oostende" heeft naar verhouding zeer weinig oude ge vels bewaard, en de nog bestaande zijn grootendeels op treurige wijze verminkt Slechts een heel enkel persoon gevoelt ei iets voor, de monumentale overblijfselen uit vroegere eeuwen in den ouden toe stand te herstellen; dat een half dozijn jaren geleden de heer A. F. B. -van Op- dorp zijh zandsteenen trapgevel van de dikke verflaag liet ontdoen, is de groote uitzondering op den regel, dat de oude gevels in hun verminkten staat blijven, tot zij wegens verwaarloozing oï ver anderde bestemming dcor nieuwe moe ten worden vervangen, zoodat alhier ten slotte van de historische bouwwerken wei nig meer rest. Zoo is vorige week weer begonnen met de afbraak van het huis op de Groote Markt no». 18 (voorheen gemerkt C 64), een gevel, die in zijn glorietijd ongetwij feld een sieraad van het Marktplein zal zijn geweest, toen hij nog prijkte met du stijlnjke kruisramen, kleurige luiken en stemmig glas-in-lood, de zandsteenen ban den frisch afstekend tegen de roode bak steen. i _j- Het thans nog bestaande fragment is door den wansmaak der vorige eeuw bijna geheel bedorven (den meesten Goesenaars kal het dan ook onbekend «ijn, dat thans iets wordt afgebroken, dat eenmaal een groote schoonheid was). Verdwenen zijn de stoere kruisramen, waarachter eette maal beweging was van gepruikte hoof den en kleurige gewaden, verdwenen is het geestige kleurencontrast tusschen de witte zandsteenen banden en de roode Wak steen .doordat de geheele gevel, inclusiel de waterlijst, is besmeerd met een trooste loos, vies-grauwe verflaag; gewijzigd is ook de eenmaal elegante geveltop, thans afgesloten* door een stijve kroonlijst. Slechts een schaduw van de vroegere schoonheid is nog aanwezig; behalve de meergenoemde zandsteenen banden, her inneren nog de Tudor-bogen boven de ramen der verdieping, de bergsteenen wa terlijst, eenige gesmeed ijzeren ankers, een oude klopper aan de deur en een hard- steenen trappenstoep aan de grijze oud' beid. Wat thans nog overeind staat, zal binnen weinige dagen zijn verdwenen om plaats te maken voor een lunchroom. Zoo juist is nog een andere herinnering uit oude tijden verdwenen. In de Korte Nieuwstraat namelijk is afgebroken een huis van één verdieping, plaatselijk ge merkt na. 2 (oud B. 98), dateerend uit de 17e_eeuw, waarin een deurkozijn met kalf en_ jaartal (1642) met inscriptie „In stil- heit hoepende". Gelukkig waakt het ge meentebestuur van Goes er voor, dat de bouw van te ontsierende panden wordt tegengegaan. Kan het wel het stuitend- onaesthetische tegenhouden, het ontstaan van nieuwe schoonheid kan echter niet verordend worden! Kerk en sociaal leven. Don derdagavond sprak in de melksalon Bustraan yoor de afdeeling van Patri monium dhr. C. Haverhoek uit Krabben- dijke over „De kerk en het sociale leven". Door omstandigheden zijn wij eerst heden in de gelegenheid van deze lezing ver slag op te nemen. Het onderwerp is het echter wel waard, dat het in wijderen kring dan die der weinig aanwezigen wordt overdacht. Dhr. Haverhoek vond hel, opmerkelijk, dit onderwerp voor Pa trimonium te mogen behandelen, daar hij was aangezocht het op de e.v. Ouder lingen-conferentie in te leiden, maar door het moderamen dezer conferentie hiertoe onbevoegd was verklaard. Spr. wees er daarna met genoegen op, hoe dit on derwerp in den laatsten tijd vele malen aan de orde is gesteld. De kerk, dat machtig organisme, waardoor God ons Zijn Woord doet kennen en verstaan, had reeds spoedig aanraking met het sociale element. Deak slechts aan de eerste Christen-gemeente, ons in de Handelingen geteekend. Verkeerde, zondige "toestanden ontstonden, maar werden ook bestreden. Leerzaam zijn de brieven van Tjmotheüs en Titus, waaruit we zien, dat ook toen reeds de kerk en het sociale leven nauw verband met elkander hielden. En wat geeselt Jacobus in zijn brief den naam christen, die in de practijk het Christelijk beginsel op zij zet en niet minder zij, die den rijke hooger aanslaan dan den arme. Ook .toen dus reeds hetzelfde verschijn sel, als de Prediker waarnam (de tranen der verdrukten) en waartegen Nehemia zo-o krachtig optrad. Laat ons, aldus spr., het volle Woord Gods, dat ook inzake sociaal onrecht zooveel te zeggen heeft, aannemen. Spr. wees er daarna op, dat mannen als wijlen dj Kuyper, ds Talma en nu prof. Slotemaker de Bruine, de stelling

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1