No 93
Zaterdag 19 Januari 1934
38e Jaargang
m
El
1CEEL WEILAND.-
[enhüijze Jz. te
EERSTE BLAD.
Dit de Pers.
Buitenland.
Binnenland.
Ui! M Provincie.
WAARSCHUWING.
glazen flacons met geel etiket.
jiriiving te pachten
S"T51Tv'>
ïeid-Huishoudster^
t •twit** umumMvxBNaffrM*
öit nummer bestaat uit twee bladen
«i.>.r»fcwaw>
Teneinde volkomen zekerheid te hebben tegen bederf'der Foster's
Rugpijn Nieren Pillen door klimaatsinvloèden als gevolg van de
verpakking in houten doozen, besloten wij ons geneesmiddel in
glas te verpakken.
Weigert derhalve voortaan alle in houten kokers verpakte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen, doch eischt steeds dit geneesmiddel in
Wacht U voor namaak
FOSTER-Mc CLELLAN Co.
Londen, 19 Januari 1924.
|J3" 4 ©ff 7 |283P* B g
tmeten 130 RoedeB,
Iden Koedijk, gemeen j
gen te bekomen en «1
Éiijetten met opgaat vaj
In in te zenden vóór
25 Januari 1924 b 1
|eg, Veere.
Met Mei
Te bevragen bij'bu<
veg R 43 Qost-bo^
|i of eerder een l"e
mende
D DE, West-Souo
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Te!.: Redactie no. II: Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg'. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n n e m e n f s.p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
De boer en inflatie.
„liet Platteland" schrijft:
De drukpers is geduldig; inflatie is zoo
■gemakkelijk en daarom zoo verleidelijk.
Dc staat moet het doen! Ilooge loonen
moeten aan ambtenaren en werklieden wor
den uitgekeerd; royale subsidies belmoren aan
allerlei goede werken te worden toegekend
op flinke pensioenen on uitkeeringen heb
ben de staatsburgeren recht; voor woning
■en gezondheid mag op geen millioenen wor
den gezien. Dies geeft' de staat zijn millioe-
,nen. Schatkistpromessen of schatkistbiljetten
■worden door de regeering uitgegeven; met
een enkele handteekening van den Minister
is de zaak in orde. De reusachtige toename
onzer vlottende schuld leert hoe veelvuldig
dit middel is benut.
Al maar meer bankbiljetten komen in ojn-
loop en zette de Nederiandsche bank dit
bedrijf onbeperkt voort, wij zouden aanstonds
zitten midden in de inflatie, wij zouden wel
dra ten onder-gaan aan een alles uitputtende
koorts.
Het schrikwekkende der inflatie nu wórdt
■door velen niet gevoeld; ja door sommigen
wordt zij welbewust als eene begeerlijke zaak
verdedigd.
In Engeland doet zich een kleine, maai'
luidruchtige groep hooren, die inflatie aan
grijpt rds het middel om de heerschende
werkloosheid te bestrijden, om den uitvoer
van Engeland te bevorderen en Albion we
derom eene leidende positie in liet econo
misch1 wereldverkeer te bezorgen.
Neemt de geldvoorraad toe, vermindert de
'koopkracht van het geld, dan zal het arbeids
loon pet- shilling van 60 cents goud waarde
berekend lager zijn wanneer .de waarde daalt
tot 50 cents. De voortbrengingskosten worden
dan geringer; Engeland kan de concurrentie
met andere landen glansrijk doorstaan en
een grooten voorsprong zal het boeken y.ooï
dergelijke wezenlijke vermindering van de pro
ductiekosten, al Hjken ze nominaal hooger.
In Nederland ontbreekt het ook niet aan
sympathie voor de inflatie bij degenen, die
te hoop loopen tegen de reactionaire regee
ring, welke op de veiligstelling van den
gulden allen nadruk legt. Het zijn vooral
Mr Troelstra en Mr van der Laar, die hun
naain aan „een beetje inflatie" publiekelijk
hebben verbonden.
Bij de schare, die de economische wet niet
kent, wordt dergelijke gedachtengang meer
aangetroffen dan gemeenlijk wordt vermoed.
In een particulier schrijven, dat ons bereikte,
wordt letterlijk deze redeneering opgezet: „Als
iedereen mede wilde werken om liet budget
in orde te brengen, en zich offers wilde
■getroosten, zou inflatie niet noodig zijn; maar
waar dit niet het geval' is, komt het mij
voor, dat in dezen gehandeld moet worden
■als b.v. hij den zomertijd. Als alle menschen
eerder op wilden staan, was de zomertijd
niet noodig, maai- waar dit niet het geval
is, verzetten wij de klok en een ieder huppelt
een uur eerder zijn bed uit. Waarom zou
den wij ook den gulden niet verzetten? De
klok on het geld moeten den mensch dienen,
niet omgekeerd."
De lezers van ons blad. zullen verstaan,
dat wij deze redeneering niet zonder eenig
genoegen hebben gelezen. Het onoprechte, het
kunstmatige van den zomertijd hebben wij
■onophoudelijk uiteengezet. Met deze ezelsbrug,
ingaande tegen de natuurlijke orde, wordt
voedsel gegeven aan de gedachte: „De we
reld wil bedrogen zijn, dies worde zij. bedro
gen Daarmee werd in ons economisch le
ven iets onechts, iets onwaarachtigs gebracht
dat zicli moest wreken.
Ziet hier de wrake: omdat de wetgever
dezen leugen heeft gesanctioneerd, heeft be
vorderd, kan hij nog wel een nieuwen leugen
daaraan toedoen. Gelijk het volk met den
zomertijd gefopt werd, kan het ook met de
inflatie bij den neus worden genomen. We
derom beleven vrij een treffende illustratie
van de regelen, die Dr Schaepman inlaschte
in het Voorwoord op zijn „Aya Sofia", toen
hij zong
De logen roept den logen.
Dat. is het wraakgericht
Van waarheid, recht en vrijheid
In t WTeede vlammenlicht.
Niet worde de logen van den zomertijd
te haat genomen, om voor den logen der in
flatie een pleitgrond te vinden. Tegen den
zomertijd ga het verzet, maar in nog veel
scherpere mate richte zich dat verzet tegen
het 'kwaad, dat zooveel banger afmetingen
aanneemt, dan de kunstmatige tijdregeling,
tegen het kwaad der inflatie.
Het kwaad der inflatie? "Voor wie? Voor
allen, voor het volk in ,zijn geheel.
Voor de arbeiders niet het minst.
Daalt de goudwaarde van den gulden tot
'hg, tot tachtig cents, zeker, dan zal',
indien de loonen op de oude hoogte blijven,
liet voor ons bedrijfsleven gemakkelijker zijn
dén strijd met buitenlandsclie concurrenten
te voeren. Wat ging. 'Ie uitvoer van Duitscb-
land niet reusachtig omhoog! Wat koorts
achtige uitzetting van liet bedrijfsleven, totdat
liet ten eenenmale uitgeput was. Die uitput
ting moest, komen, want inflatie mét haar
verminderde koopkracht van geld, maakt ook
do werkelijke waarde van liet 1 arbeidsloon
geringer. De huren worden hooger, levens
middelen en kleeren worden duurder. Dus
moet loonsverhooging komen, dan weer prijs
stijging, vervolgens loonsverhooging, opnieuw
prijsstijging, dan... zoo gaat liet door .in
troostelooze eentonigheid. Totd.il het. geheele
maatschappelijk leven is ontwricht en telkens
perioden het arbeidersleven verontrusten, waar
in do loonsverhooging do prijsstijging niet heeft
achterhaald.
Zoo gaat liet met de arbeiders, zoo gaat
liet met ambtenaren, met al degenen, die
op vaste inkomens zijn aangewezen. Nominaal
stijgt hun inkomen, soms met millioenen en
milliarden, maar in werkelijkheid zinken zij
al dieper weg.
Zoo gaat hot met de ouden en gobrekki-
gen, die op pensioenen zijn aangewezen. Hel
hart krimpt ineen, wanneer van naderbij ge
zien wordt de ellende, welke over deze lieden
in Duitschland gekomen is.
Zoo gaat het met degenen, die spaarden
voor den ouden dag. Bezitters van een spaar
bankboekje zien de waarde van het bijeen
gegaarde inkrimpen en verdwijnen; hypotheek
houders hebben eenê ontzettende waardeda
ling te boeken; houders van obligaties, van
pandbrieven, houden ten slotte niet veel meer
dan scheurpapier over.
Schijnbaar ontgaat eigenaars van vaste goe
deren dit lot. Hun huizen, hun landerijen
staan veel hooger genoteerd. Hun rijkdoml
wordt grooter, maar ook hier is het voor
een goed deel schijnrijkdom en in de demo
ralisatie, welke het gansclie economische le
ven aantast, verliezen zij straks dubbel, wat
schijnbaar is gewonnen.
De hoeren, eigengeërfden en niet eigenge-
erfden, worden in die algemeene malaise mee
gesleept. Over liet gansche bedrijfsleven komt
een onzeker, speculatief karakter, dat moor
dend moet werken op- alle ondernemingslust
en arbeidsvreugde.
In trouwe, inflatie is een ramp, die haar
duizenden en tienduizenden verslaat. Wie het
wel meent met. liet Nederiandsche volk, wor
stelt om dien geosel buitan onze landpalen te
houden.
Korte berichten.
In navolging van Moskou worden
thans ook te St. Petersburg krachtige
maatregelen tegen de valuta-speculan
ten genomen. De St.-Petersburgsch'e
autoriteiten streven na,ar uitzetting
van dergelijke „parasiteerende elemen
ten" uit de noordelijke hoofdstad. Het
zou in het voornemen liggen Moer-
mansk als verbanningsoord voor deze
menschen te bestemmen.
De communistische agitatie voor
de algemeene staking in het Ruhrge-
bied begint zich te kenmerken door
een verscherping van het terrorisme.
Zoo hebben te Krefeld met gummi
knuppels uitgeruste benden de bedrij
ven die nog werkten, tot stilstand ge
dwongen. Te Veldun hebben de com
munisten elke poging om het werk
te hervatten, met geweld verijdeld.
Dientengevolge moeten vele bedrijven
waar patroons en werklieden het eens
waren geworden, blijven stilstaan. En
kele werkgevers zijn zwaar mishan
deld en in sommige fabrieken is alles
kort en klein geslagen.
De aardbevingen in Columbia
(Am.), waarvan wij reeds melding'heb
ben gemaakt, hebben dezelfde streek
getroffen aan de grens van Ecuador,
welke reeds in December zoo zwaai
beproefd was. Het. aantal slachtoffers
is nog onbekend. De bevolking ontr
vlucht de streek uit vrees voor een
herhaling van een ramp als haar in
December getroffen heeft, toen op eeil
krachtige waarschuwing een nog
zwaardere aardbeving gevolgd is.
Naar de Lok. Anz. meedeelt,
is einde December te Dusseldorf ten
huize van Smeets een vergadering van
separatistische leiders gehouden, waar
besloten is de tot dusver mislukte be
weging in hel Rijnland te hervatten
en ze over een anderen boeg te gooi
en, door de' werkloozen er in le be
trekken. In verband met dit besluit
is thans een levendige propaganda
onder de werkloozen gaande.
Uit New-York wordt geseind,
dat de uitgebreide vloötmanoeuvres,
die waren bevolen om uit te. maken
welke waarde hel Panamakanaal zou
hebben bij een aanval uit zee, zijn
verijdeld door een niet-militairen vlie
ger, die, na te Cristobal te zijn ge
land, daar vertelde, dat hij de aan
vallende vloot had gebombardeerd
met tomaten en zoodoende, zonder
eenig boos opzet, bet geheim van den
aanval had onthuld. De gevechtsma-.
noeuvre werd toen maar uitgesteld.
Uit Helsingfors wordt het be
richt, dat Trotzki gearresteerd zou
zijn, tegengesproken. Wel meldt men,
dat het conflict tusschen de partijlei
ders scherper wordt. Er zijn troepen
bij Moskou bijeengetrokken, da,a,r men
voor onlusten bevreesd is.
De vroegere hofmaarschalk
graaf v. Zedlitz-Trütschler, die over z'n
12]arig verblijf aan 't Duitsch'e keizers
hof 'n boek heeft geschreven, waarin
hij merkwaardige bijzonderheden mee
deelt over het hofleven en zich niet
ontziet critiek te oefenen op verschil
lende personen uit militaire en diplo
matieke kringen, is thans door 'het
bestuur van de Duitsch nationale
Volkspartij te Liegnitz, zijn woon
plaats uit de partij gezet.
De vooruitzichten op een rege
ling van h:ét geschil hij de spoorwe
gen in Engeland zijn plotseling weer
veel somberder geworden. Henderson,
de voorman der arbeiderspartij heeft
verklaard, dat. hij geen mogelijkheid
zag om een staking te Vermijden. De
secretaris van 'de vereeniging Van
machinisten zeide eveneens, dat de
staking nu zeker was. De maatschap
pijen hebben een plan ui t go welkt voor
een omvangrijk' passagiers- en goede
renvervoer en men hoopt, dat de ver-
keersstagnatie niet langer dan zeken
dagen zal duren.
Het pacht vraag stu k.
De Bond van landpachters in Neder
land lieeft een uitnoodiging gezonden aan
alle landbouworganisaties en alle land-
arbeidersbonden om op 15 Februari in
Den Haag ter vergadering bijeen te ko
men, ter bespreking van een te onder
nemen aclie tot verkrijging van een be
tere wettelijke regeling van bet pacbl-
vraagstnk. Aanleiding tot het beleggen van
deze vergadering is het verschijnen van
bet rapport van. de Staatscommissie-
Diepenhorst voor het pachtvraagstuk, dat,
zoo wordt in de circulaire gezegd, „on
danks de goede wenken, die Wet. bevat,
voor den landbouw teleurstellend is, daar
bet geen weg aanwijst, om het pachtvraag
stuk aldus op te lossen, dat voortaan de
bestaanszekerheid van den pachter ge
waarborgd zal zijn."
Spoorwegpersoneel.
Volgens de Telegr. zullen de onderhan
delingen over de bezuinigingsvoorstellen
tusschen de directie der Nederiandsche
Spoorwegen en de vertegenwoordigers van
de vakbonden, die Maandag werden af
gebroken, worden opgevat. Vandaag zal
opnieuw een conferentie plaats hebben.
Samenwerking Belgische
en Nederiandsche politie. Men
meldt uit Zeeuwsch-Vlaanderen Oostelijk
deel aan de Msb.
We vernemen, dat voortaan den vier
den en den twintigsten dag van iedere
maand conferenties plaats hebben tus
schen de Nederiandsche en de Belgische
marechaussee, die dan in de gelegenheid
zijn de hun bekende misdadigers aan
elkaar bekend te maken.
Middelburg. Donderdagmiddag had in de
bioscope „Flora" een lezing met filmver-
t oorring plaats over Canada als landbouw-
land, uitgaande van de Canadian Pacific.
De vertegenwoordiger dier maatschap^
pij te Rotterdam, de heer Wi. van Tol,
heette de aanwezigen welkom, maar
sprak: zijn spijt uit, dat hier de belang
stelling zooveel geringer was, dan te
Goes en te Terneuzen, waar in beide
plaatsen een paar honderd mensohen moes
ten worden teruggezonden.
In de Vereenigde Staten, zoo vertelde
dhr Van Tol, kOst de grond f650 per
gemet, in Canada, waar de grond even
goed is, slechts een tiende daarvan. Er
kan doiotr de groote opbrengst van den
grond een goed loon betaald worden, ter
wijl men hier zich bij .lage loonen moet
bepalen, omdat men niet meer kan ge
ven. zeker niet in een tijd als nu, dat
de boeren weinig otf niets verdienen. Spr
ziet de toekomst voor de hoeren hier
en zeker voor de boerenzoons, donker in.
Ook wijst hij er op*, dat Canada evenveel
inwoners telt als Nederland doch 340
maal zoo' groot is. Hier koimen elke 12Va
jaar een millioen inwoners bij, dus is het
te begrijpen, dat niet allen werk' kun
nen vinden. Met klem wees spr er op,
dat hij alleen menschen a'anraadt te gaan,
die werk kunnen doen op het land, en
waarschuwde hen, dat zij een zeer moei
lijken eersten tijd moeten doormaken en
alleen door hard werken kunnen bereiken
wat zij van Canada verwachten. Spr ont
moette personen, die verleden jaar nog
eenige bonderden guldens hadden en toten
werklos werden. Waren zij to.en geëmi
greerd, dan hadden ze kénnen betalen, nu
echter is hun geld op en kunnen zij niet
meer gaan. Die Canadian Pacific heeft
haar eigen booten, spoorwegen, mijnen,
bosschen en fabrieken en helpt de emi
greerenden in alle opzichten, die zich ech
ter ook moeten kunnen aanpassen aan de
gebruiken van het nieuwe land van in
woning. Met een der aanwezigen, die
bleek ook in Canada persoonlijk te zijn,
ontspon zich een opgewekte gedachten-
wisseling, waarbij oi.a. de vraag naar vo
ren kwam, of de Nederiandsche neder
zettingen, zooals „Neerlandia", het goed
'hebben, waarop de inleider zeide, dat dit
het geval is met die, welke dicht bij de
spoorwegen liggen, maar niet met die,
welke mijlen ver moeten komen met hun
producten met een wagen. Ook bij deze
gedachtenwisseling werd er nog eens
krachtig op gewezen, dat voor werk in
de steden geen vreemde werkkrachten in
aanmerking komen. („M. C.")
Onder voorzitterschap van dhr J, N.
Pattist had Donderdagmiddag in de socië
teit „St Joris" een vergadering plaats,
ten doel hebbende, te komen tot oprich
ting van een provinciaal comité tot het
onderbrengen van ondervoede kinderen uit
het noodlijdend Duitschland. Het voor-
loiopig comité was samengesteld uit de da
mes mevr. Van 'Woelderen en mevr. Dijk
stra, beiden te Vlissingén; dhr H. Dironkers
consul van Duitschland te Middelburg,
eere-voorzitter; dhr Pattist, voorzitter en
dhr Wi. H. Co'umou, secretaris-penningm.
Aan verschillende personen, in alle deelen
van Zeeland was een circulaire gezonden
met het verzoek, deze vergadering bij te
wonen. De voorz. betreurde het, dat be
trekkelijk weinigen aan dien oproep ge
hoor hadden gegeven, hoewel velen schrif
telijk hun medewerking toezegden. Spr
wees op den grooten nood, die nog steeds
in Duitschland, inzonderheid onder den
middenstand heerscht. Besloten werd, dat
de aanwezigen, ook degenen, die niet
tegenwoordig konden zijn, maar hun steun
hebben toegezegd, in eigen omgeving een
actie op touw zullen zetten, door het op
richten van plaatselijke comité's te be
vorderen en van de resultaten mededeeling
te doen aan den secr.-penn. Elk comité
zal regelrecht het aantal te plaatsen kin
deren opgeven aan de Ned. Centrale te
Leiden, doch tevens hiervan mededeeling
doen aan den Secr.-penningmeester.
Gisteravond heeft alhier voor het
eerst een Arnold Spoel-avond plaats ge
had, waarbij bet Zuid-Bevelandsch A Ca-
pella-koor zijn medewerking verleende en
mevrouw Nonhebel-Faro op de piano ac
compagneerde. Zooals indertijd te Goes
werd ook nu hier de avond voor den heer
Spoel een groot succes. De groote Con
certzaal was geheel vol met een zeer
gemengd publiek, dat zich uitstekend amu
seerde en goed medezong onder leiding
van den heer Spoel. Onder de aanwezigen
werd ook opgemerkt de Commissaris der
Koningin, die speciaal door den heer
Spoel werd gecomplimenteerd. De zang
van bet Koor voldeed ook nu weer uit
stekend en de heer Spoel liet niet ria ook
zijn tevredenheid en grooten lof voor het
werken van den heer Tamminga. en de
zijnen uit te spreken.
Goes. Gisterenavond werd in het
„Schuttershof" de eerste cursusvergade
ring in dit seizoen gehouden van de
A.-R. Kiesvereeniging. Deze vergadering
was vrij goed bezocht.
Na opening door den voorzitter, den
heer N. J. Bastmeijer, die in zijn ope
ningswoord in 't. kort de politieke situ
atie van 't oogenblik besprak, kreeg de
heer B. C. Sliggers het woord om zijn
referaat te houden over Groen van
Prinsterer.
Spr begon met te zeggen, dat de ken
nismaking met Groen van Prinsterer een
ppenbaring is. Zeker, een nadere kennis
making vlot niet altijd even goed, want
Groen heeft nooit den pop'ulairen toon
kunnen treffen. Niettemin is het een
figuur, waartegen men met bewondering
opziet. In liberale kringen heeft men
hem altijd genegeerd en nog lacht men
wel als er over de cultuur van Groen ge
sproken wordt.
Nadat Groen's stamboom bekeken was,'
schetste spr. zijn ouders, den arts dr P. J.
Groen van Prinsterer en Adriana Hen-
drika Caan. Op1 21 Aug. 1801 Werd hun
een zoon geboren, die Guillaume gedoopt
en- Willem genoemd werd, zeker uit liefde
voor Oranje. Groen genoot een Chris
telijke opvoeding en deed weldra van
zich spreken door zijn z'eldzame begaafd
heden en weldra was, hij' dan ook de
primus inter pares aan de Leidsche hoo-
geschool, waar hij o a. van Melchior Kern-
per, van der Palm, en ook Bilderdijk
de wijsheid indronk. Vooral ook de laatst
genoemde heeft grooten invloed op zijn
■ontwikkeling gehad. Dioor hem en ook
door den invloed van ds Merle d'Aubigné
(te Brussel) en andere Réveilmannen is
Groen, die aanvankelijk liberaal was, tot
een Christusbelijder in den zin der Re
formatie geworden; 1829 was voor hem
een beslissend keerpunt, in een tijdperk
van geesteloosheid, gebrek aan volksgeest
en burgerzin
„Green is gekomen waar hij' is geko
men, aan een vrouwelijke hand." Daar
om causeerde spreker ook over het huwe
lijksleven van Groen. Hij gaf een indruk
van het gelukkige huwelijksleven, gehei
ligd door geloof en gebed, vertelde van den
omgang met anderen, van Groen's arbeid
als advocaat, referendaris bij' het kabinet
des konings en als bewaarder van het
Huisarchief (18331871). Reeds vroeg
koos Groen den moeilijken politieken
strijd. Hij had zich nu eenmaal „aan
gesloten hij de Secte die altijd en overal
wederspraak ontmoet". „Bij de Chr.-Hist.
partij, die op het Anker der ziele steunt
en door alle eeuwen stand houdt." Van
1829 af is h|ij; de hoofdpersoon en de
leider van schier elke actie in positief
Christelijke richting geweest (Onderwijs,
Kerk, Staatkunde, Armenzorg; Zending;
enz.) Spr schetste hem vooral als staats
man, die het parlementair debat minde en
in Tbarbecke het hoofd van den liberalen
tegenstand ontmoette. Hij' vertelde van
zijn strijd voor de° school, na 1857 voor
de vrije school als regel en van de blijde
en droeve dagen in de Vereeniging voor
■Christelijk Nationaal Schoolonderwijs;
van zijn standpunt ten opzichte van -Kerk
en Staat, de .Souvereiniteit van het Huis
van Oranje; van zijn vrienden en vij
anden van de tegenwerking van vrienden
als Beets en van der Brugghen; achter
eenvolgens stilstaande bij den schat van
boeken en geschriften, die Groen ons
heeft nagelaten en waarin hij: zijn C.-H.
en mitsdien A.-R. beginselen ontvouwde.
Tegen dé revolutie het evangelie.
Na een leven vol strijd en verdruk
king, gesmaad en verguisd door vijan
den en ook wel eens door „vrienden",
ontsliep Groen olp 19 Mei 1876.
Miskend weliswaar, heeft hij' nochtans
grootsch welk verricht. Groen heeft in.
1831 de a.r. partij' geformeerd. Zij is
gebleken een kracht te zijn ten goede
voor ons volk. Groote mannen hebben
op het stramien van Groen voortgehor-
