RojmII
tftoufc
No 91
Donderdag If Januari 1924
38e Jaargang
levensleed.
Buitenland.
Drukkers-Exploitanten
0OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: RetfaPtie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg
Firma F. P. DHUIJ, L. BurgL Tel. no. 259
Voar lie Hongaartjes en Duitschertjes.
Mede namens liet Goesche Subcomité
voor de Misvesting voor de (28) Hon-
gaarsche kinderen, waarvoor te Goes en
omgeving' plaatsing is toegezegd, dringen
wij er bij de gegadigden ernstig op aan
hun woord toch niet terug te nemen, de
wijl 't Comité (baron v. Vredenburch, Den
Haag) alle moeite doet alsnog gunstiger
voorwaarden te bedingen bij de Oosten-
rijksehe regeering voor den doortocht door
Oostenrijk. Allicht zou binnen enkele da
gen kunnen blijken, dat deze pogingen
slagen of althans kans krijgen van te
zullen slagen. Die arme kinderen waren
al te Budapest in den trein en moesten
weer terug. De heer v. Melle las ons een
brief voor van een Hongaarsch kind dat
Hollandsch schrijft, en nu vraagt of er
nog geen doen aan is dat haar zusjes
alsnog naar Holland kunnen komen. Het
is aandoenlijk om aan te hooren. Wij
zouden derhalve de menschen, die zich
hebben opgegeven willen vTagen: doet
toch uw woord gestand, allicht komt er
nog een gelegenheid.
Inmiddels vragen wij tegelijk aan ande
ren: denkt ook om de Duïtsche kindertjes.
Hebt ge geen Hongaarsch kind aange
vraagd, vraagt dan een Duitsch kind aan.
want ook daar is nog groote behoefte
aan steun. Van de 5000 kinderen kon het
Comité 27 Dec. er slechts 250 meebren
gen; de overige moesten worden teleur
gesteld. Als er nu maar aanvragen ko
men, hetzij bij ons, of bij ds Steinz of
bij mej. v. d. Graaff te Biezelinge, dan
wil het Comité zich weer wel met afha
ling en aflevering der arme kleinen be
lasten. Men vergete echter de jongens
niet; meisjes worden er veel meer ge
vraagd dan jongens.
DE &.-D. EN DE LANDSVERDEDIGING.
De heer Troelstra heeft in de volks
vergadering der vorige week nogmaals
vastgesteld dat de S. D. A. P. in zake
de landsverdediging zich houdt aan haar
leus: geen man en geen cent. Ditis
echter oorspronkelijk niet de leus der
sociaal-democraten geweest, althans in de
Kamer niet. De vader van deze leus was
de Friesche socialist v. d. Zwaag; zij
werd de laatste jaren uitsluitend gepro
pageerd door de communisten.
De S. D. A. P. is derhalve op het
standpunt der communisten overgekomen.
Wat bij den snellen afloop der revolutio
naire, anti-nationale gedachte en het aan
zwellend geschreeuw in het sociaal
democratische kiezerskamp tegen bot mili
tairisme niet te verwonderen is.
Zijn partijgenoot de heer Wibaut heeft
de asii-leger- en vloot-gedachte nog wat
aangedikt, en er bijgevoegd dat de be
zuiniging door het Soc.-Dem. regeerings-
program beoogd, niet op een tien miljoen
zien zal. Wordt hij minister /van finan
ciën, dan ^.al de ontwapening spoedig
volgen.
Alles onder het bekende motief van de
larnlendigen onzer dagen (het zeer juiste
woord is van een onzer rechtsche staats
lieden afkomstig): „wij kunnen ons toch
niet verdedigen", het afgezaagde motief
ook van onze goede liberalen sinds 1848,
de geestelijke vaders en grootvaders dezer
ontwapenaars.
Het is echter niet de vraag of wij ons
land kunnen verdedigen, maar of wij
kwam de nood, gelijk in 1914, weer
eens aan de man paraat zouden zijn.
En dat zulks kan en van invloed is,
heeft 1914 bewezen.
Anhteraf is uit de stukken gebleken
VEU LLETON.
'21%
„Keen, neen, hij zal zoo lang mogelijk
wegblijven. Hét is niet mood van hem. Hij
v'ergeet zijn thuis en mij. Mijn eenzaam
heid en angst zijn niets bij zijn vreeselijke
wispelturigheid. Ik zal hem nooit meer
3101
„Maar hij houdt erg veel van u en dat
zal hem naar u terugdrijven".
„Hoe weet je dat?"
„Benige oogenblikken geleden wees hij
naar u en zijn gezicht was vol droefheid,
toen hij tegen mij zei: „Houd mijn moeder
gezelschap, terwijl ik weg beu en dan
ben jij de eerste, aan wie ik eenige ver
plichting zal hebben". Huil niet zoo, lieve
mevrouw Murray. God kan 'op zee even
good over hem waken als hier thuis."
„O, maar hij zal niet bidden voor zich
zelf l" snikte de moeder.
„Des te meer moet u voor hem bidden';
en hij kan gaan, waarheen hij wil, hij
kan nooit uit Gods gezicht raken of uit
Zijn genadige handen. De dochter der
Syro-Fenicische vrouw uit Marcus 7 werd
niet gered door haar eigen gebeden, maar
dat Duitschland bet reeds voor 1900' ont
worpen veldtochtsplan (het plan Von
Schlieffer) waarin een doortocht floor
België e n N e de r 1 a n d voorgeschreven
stond, wijzigde, zoodra na 1900 bekend
was geworden dat Nederland zijn veld
leger tegen een dergelijk doortochtsplan
aan de grenzen paraat hield, zoodat Ne
derland als land van doortocht (plan
Von Mollke) werd geschrapt.
Ook van Engelsche zijde is in 1914
door niemand minder dan lord Churchill,
den oorlogsman, om dezelfde reden vast
gesteld de onwenschelijklieid om Neder
land in den oorlog 'te betrekken.
Dal Nederland buiten den oorlog bleef,
is Gods werk, een waarheid die boven
alle andere vaststaat; doch de middelen
door den Heere God hierbij gebruikt zijn
deze geweest: de zorg der Nederlanclsche
regeering voor een zoo goed mogelijke
armee en vloot.
Een omstandigheid die geruststellend
werkte en tot eendracht stemde; want
hoe dachten de sociaal-democraten zei
ven er over?
Van. Schaper wist men 't al dat -hij,
zoo de nood aan den man kwam, met zijn
geweer naar de grenzen zou snellen. En
Troelstra ook niet mis sprak
't bekende mooie woord: de nationale
gedachte moet nu de nationale geschil
len overheerschen.
En dit sprak nu dezelfde man, die
had durven schrijven.„aan een vaderland
gelooft bijna niemand meer; om er warm
voor te kunnen worden, drinkt men zich
gewoonlijk eerst een halven roes".
'Maar toen was er geen wolkje aan de
lucht. Doch in 1914, toen er gevaar
dreigde, sprak hij eerstgenoemde schoone
woorden in onze Tweede Kamer, en
schreef hij in zijn boek over den oorlog
dat „de beweging voor het geen man en
geen cent uitloopt op pure demagogie".
En nu het gevaar weer geweken schijnt,
wat wij nochtans weigeren te gelooven,
moet. diezelfde demagogische leus weer
als verkiezings- en agitatieleus dienst
doen.
Met den heer H u g e n h o 11 z is het al
hetzelfde. Hij, die nu ook weer in dit
koor van geen man enz. meezingt, en bij
het jongste Vlootwetdebat gewaagde van
„notedoppen" en „prutsvlootje", sprak it)
1915 onder den indruk van het dreigend
gevaar en van den koenen moed der
Belgische broeders het onverholen uit „in
het vervolg met wat minder geringschat
ting te zullen spreken van wat ook met
kleine middelen is te bereiken".
Het is noodig op dit gevaarlijk dualisme
ouzer goede sociaal-democraten telkens
te wijzen, en de onbetrouwbaarheid hun
ner argumenten aan te toonen.
Wat iedereen, die dergelijke uitspraken
als bovengenoemd, naast elkander legt,
gemakkelijk afgaan zal.
Laat men ook naast de tegenstrijdige
woorden van Nederlandsche sociaal
democraten, de feiten spreken, waarmee
in het buitenland hunne geestverwanten
deze woorden, o. a. geen man en geen
cent! hebben weggeslagen.
De leider der soc.-democraten in België,
minister Vandervelden, wilde „een leger
hebben in staat om ons land te verdedigen
in de ure des gevaars", en 't Belgische
kabinet, waarin vier sociaal-democraten
zitting hebben, bezorgde en verzorgde
tot nog toe een leger dat minstens vijf
maal zoo groot en 14 maal zoo duur is
als iu 1914; dat namelijk 1250 miljoen
francs kost tegen 90 miljoen francs voor
den oorlog. En de sociaal-democratische
door haar moeders geloof, waaroim zou
God dan uw zoon niet redden, als u bidt
en gelooft?"
Mevrouw Murray drukte Edna vaster te
gen zich aan en kuste haar innig.
„Jij bent mijn eenige troost. Als ik jou
geloof had, zou ik niet zoo ongelukkig
wezen. Mijn lieve kind, beloof mij' één ding
dat iederen keer, als je bidt, je mijn zoon
zult gedenken en God smeeken hem te
bewaren op zijn zwerftochten en hem vei
lig bij zijn moeder terug te brengen. Ik
weet, dat je niet van hem houdt, maar
wil je het niet doen voor mij?"
„Mijn gebeden zijn niet veel waard,
maar ik zal er altijd aan denken voor
hem te bidden en, mevrouw Murray, laat
heel uw gezin, terwijl hij weg is, gezamen
lijk bidden voor den afwezige. Grootvader
bad iederen morgen en iederen avond en
dat maakte iederen dag even plechtig als
een Zondag".
Mevrouw Murray zweeg een poosje en
antwoordde toen aarzelend;
„Ik kan wel voor mezelf bidden, maar
ik vind het niet prettig het hardop te
doen".
Weer zweeg zij eenige oogenblikken
voor zij vroeg:
„Edna, zou jij in het gebed willen voor
gaan in mijn plaats?"
„Het is uw huis en als u niet zelf
minister Granting in Zweden verdedigde
een oorlogsbegrooting van 100 miljoen
gulden.
■la maar, zegt mr Troelstra, de sterke
man is het proletariaat, die zal in de
tóekomst de oorlogen voorkomen, bij
voorbeeld door alggmeene werkstaking.
Zou hij er echter zelve wel hard op
rekenen, waar de feiten hem zoo luide
tegenspreken
In Italië marcheerde dezer dagen dit
proletariaat- achter Mussolini aan naar
Corfu.
In Hongarije kreeg de regeering den
banvloek der socialisten Oudegeest en
Fimmen voorop thuis omdat zij re
volutionaire opwekkingen had" bestraft;
terwijl diezelfde socialisten den munitie-
aanvoer naar Polen trachtten te verhinde
ren; en de socialistische regeering in
Duitschland tot sabotage in het Roer
gebied tegen Frankrijk aanzetten; niet welk
gevolg? Dat Hongarije stilletjes voortging
met haar straffen, Polen zijn munitie
kreeg en Duitschlands verzet murw ge
slagen werd.
Neen, op'de macht van het proletariaat
valt niet te rekenen.
Bovendien, zoolang de zonde heerscht,
zal er gevaar voor meeningsgeschil onder
regeeringen en volken zijn, en daarmede
de mogelijkheid van oorlogen. Daarom
kan ook Nederland nimmer ontwapenen,
al streeft het naar bewapening op be
scheiden schaal. Daarom blijft het de dure
plicht eener volksvertegenwoordiging om
de regeering de door haar noodig ge
keurde gelden voor de landsverdediging
immer toe te staan, en hiermede ook de
pogingen te schragen van hen die ter
bescherming van ons koloniaal bezit, de
kurk onzer nationale welvaart, de vloot
zoo immer mogelijk te verbeteren. Niet
om den mogelijken vijand aan te vallen,
maar om tegen diens aanslagen gewaar
borgd te zijn; en zulks is alleen mogelijk
wanneer hij ziet dat Nederland, zij 't ook
al met kleine kracht, waakt op de fron
tieren in eigen land, en op de wateren
die onze Oost omspoelen.
Rijksmiddelen.
De gewone Rijksmiddelen hebben in
December ruim drie millioen minder opge
bracht dan in dezelfde maand van liet
vorige jaar. In vergelijking met October,
toen het verschil twaalf miljoen, en met
November toen het tien miljoen bedroeg,
schijnt dit resultaat niet ongelukkig; men
lioudc echter in 't oog, dat ook Decem
ber 1922 een zeer onvoordeelige maand
was in vergelijking met de aan baar voor
afgaande, en in vergelijking met Decem
ber 1921.
Ee gioote verschillen met verleden jaar
zitten in de inkomstenbelasting en de
belasting op het personeel; die elk ruim
een miljoen minder opbrachten dan in de
gelijknamige maand van het vorige jaar.
De overige minder opbrengende middelen
verschilden slechts enkele tonnen in op
brengst. Zoo brachten de invoerrechten
2, de dividendbelasting 4, suiker 5, ge
distilleerd 6, tabak 8 ton minder op dan
in December 1922, een verschil dat onge
veer wordt opgewogen door de 1,8 mil
joen koogere 'opbrengst der successiebe-
belasting. Bij de overige middelen wegen
kleinere stijgingen en-dalingen vrijwel te
gen elkaar op.
Dat de inkomstenbelasting de grootste
vermindering aanwijst, is niet te verwon
deren. Hier vertoont zich, gelijk reeds
eenige maanden te voren, de natuurlijke
daling, gevolg van het verminderd na-
wenscht te bidden, dan kunt u wel een
formuliergebed lezen; er bestaat een
boek: „Gebeden voor huiselijk gebruik".
Ik heb het gezien in de pastorie en ik
kan er een meenemen uit,een boekwinkel
als u het wilt".
„Je kunt dat boek wel voor mij koopen.
Maar Edna, ga vandaag niet naar de les;
blijf thuis bij mij; ik ben zoo eenzaam en
somber gestemd. Ik zal mijnheer Hammond
wel vertellen, dat ik je niet missen kon.
Bovendien heb ik je hulp noodig voor
het ordenen van eenige waardevolle dingen
van mijn zoon, die hij heeft achtergelaten.
En, o ja, nu denk ik er ineens aan, hij
heeft mij gezegd, dat hij wilde, dat jij1
enkele van zijn boeken of manuscripten
nam om ze te bestudeeren. Dit is een
groote eer, kind, want hij weigerde menig
volwassene toegang tot zijn kamers. Kom
maar mee, ik zal zijn bezittingen open
sluiten".
Zij gingen samen door den koepel en
traden de kamers binnen; Mevrouw Mur
ray begon met de cameeën, gegraveerde
edelsteenen, antieke vazen,drinkbekers,
enz. zorgvuldig in het kabinet te plaat
sen. Toen zij de kamer doorliep, vielen
tranen op de kostbare voorwerpen en
eindelijk naderde zij den mooien minia
tuurtempel en stond stil om naar het
slot te kijken. Zij koos den kleinsten
tionaal inkomen, die nog geruimen tijd
zal aanhouden. De opbrengst over het
volle jaar 1923 is dan ook nagenoeg
21 miljoen bij die van 1922 ten achter.
De opbrengst der gezamenlijke midde
len over het geheele jaar is circa 429
miljoen, tegen circa 469 miljoen in 1922,
een verschil van circa 40 miljoen gulden.
Het algemeen beeld is derhalve het-
zelfde als wat zich thans voortdurend ver
toont. Do zelfstandige ondernemers wor
den het meest getroffen; de loonen en
salarissen zijn slechts weinig gedaald;
doch de ondernemers hadden vorig jaar
de klappen al beet; en de dividenden
der naamlooze* vennootschappen konden,
de aanwending van reserves ten spijt,
evenmin op peil blijven. Handel en wel-'-
vaart gaan steeds verder langs de da
lende lijn. Dat de zegelrechten een halve
ton en de registratierechten ruim drie
ton naar boven gingen behoeft geen be
wijs te zijn dat de inzinking, die ook
bij deze middelen begon, is tot staan
gekomen.
Doch de vermogensbelasting en de in
komstenbelasting met haar teruggang van
ongeveer een miljoen in December; en
van resp. 5- en 30 miljoen in de twaalf
maanden van het vorige jaar, vormen
steeds meer het donkere punt op den
middel enstaat.
Dit alles wat den gewonen dienst be
treft.
De middelen van het leeningfonds 1914,
voornamelijk bestaande in opcenten op
vermogens- en inkomstenbelasting; en in
de opbrengst der verdedigingsbelastingen,
volgen een gelijke dalende lijn. In October
j.l. was het resultaat 9,3 miljoen tegen
bijna 13 miljoen in 1922; in November
ging de opbrengst van 15 miljoen op
11 Va miljoen terug; en in December van
10 miljoen op 8V2 miljoen. En over «het
geheele jaar van 132 miljoen op 106
miljoen.
O.W.-belasting komt niet meer in; in
tegendeel er werd ook nu weer 21/2 ton
aan te veel geïnde O.W.-belasting terug
gegeven.
De toekomst blijft donker.
De Fransche franc.
Havas meldt uit Parijs, dat de maatre
gelen, welke de ministerraad gistermor
gen heeft genomen, tweeledig zijn: nl. de
tijdelijke spanning op de buitenlandsclie
wisselmarkt tegengaan en het financieel
evenwicht van het land, op onomstootelijke
grondslagen vestigen. Dis staatsfinanciën
lijden onder de nietnakocning van de ver
plichtingen der Duitschers, waardoor de
schuld van Frankrijk met 100 milliard
francs toenam. De bovengenoemde maat
regelen zullen in hoofdzaak bestaan in
sleutel van den bos, die uit twaalf be
stond, uit en probeerde of deze in het
sleutelgat paste, maar hij1 was te groot;
toen probeerde zij het sleuteltje van haar
horloge, maar zonder gunstigen uitslag en
een verdrietige uitdrukking kwam op haar
droevig beschreid gelaat
„Norman heeft vergeten mij het sleutel
tje te geven." Edna kleurde en bukte om
een zwaar, kornalijnen zeehondje, dat
op bet 'kleed gevallen was, op te rapen
en zei haastig:
„Wat denkt u, dat er in dien marineren
tempel zit?"
„Ik weet er niets vanbet is één
van de Oostersche luxe-voorwerpen van
mijn zoon. Ik denk, dat hij het gebruikt
als een kastje voor zijn papieren."
„Laat hij het sleuteltje gewoonlijk bij
u, als hij weggaat?"
„Het is den eersten keer, dat hij: van
huis gaat voor langeren tijd sinds hij dit
kleinood meebracht uit de Oost. Ik moet
hem over het sleuteltje schrijven, vóór hij
uitzeilt. Het hangt aan zijn horloge
ketting."
Toen Edna in haar kamer was, borg
zij het vervelende sleuteltje weg en dacht
nog eens na over de onverwachte omstan
digheden, die haar niet alleen den plicht
oplegden voor den reiziger te bidden,
maar haar ook noodzaakten aldoor een
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentien:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
een verhooging van alle belastingen met
20 pet, waarvan men een toeneming der
ontvangsten met 5 milliard francs ver
wacht; voorts hoopt men door strenge
toegepaste bezuinigingen en het verijdelen
van belastingontduiking 2 milliard francs
bijeen le brengen. Tenslotte zal geen en
kele toeneming van uitgaven meer worden
veroorloofd.
Ook de vrienden der Fransche natie
ontkennen tegenwoordig niet meer, dat de
geheele financieele politiek een grondige
herziening behoeft, wil men de bevolking
de ellende van 'een voortdurend in waar
de verminderend ruilmiddel besparen. In
het jaar tijds dat Poincaré de lakens uit
deelt, zakte de franc van 22 tot 12
cents. Indien niet spoedig wordt ingegre
pen, bestaat er groot gevaar vóór een
verder voorthollen op den fatalen weg.
Reeds nu zal men niet kunnen ontkomen
aan sterke salarisverhoogingen voor de
zeer groote groepen van Staats- en Ge
meenteambtenaren. En als het wereldher
stel uitblijft, en Duitschland niet kan
betalen omdat zijn export geen surplus
laat boven den invoer, dan wordt in bet
eind ook Frankrijk kind van de rekening.
Overigens leert het Fransche voorbeeld
ons nog eens weer, boe moeilijk het
is, om op den weg der inflatie tot stil
stand te kamen.
Nederland putte er leering uit.
De politieke toestand in Engeland.
Dje parlementaire medewerker van de
„Daily Telegraph" constateert, dat er
niet de minste twijfel bestaat, dat de
socialistische leider den steun zal krijgen
van de meerderheid der liberalen. De libe
ralen stellen zich op bet standpunt, dat,
aangezien zij den stembusstrijd hebben
gevoerd, om de regeering ten val te
brengen, zij thans hun pioging moeten
herhalen. Enkele liberale stemmen zullen
niettemin worden uitgebracht op1 de' regee
ring en een zefcer aantal liberalen zal
zich van stemming 'onthouden.
Dit belet niet, dat de 'uitslag van de
stemming in het lagerhuis niet twijfelach
tig wordt geacht.
Ramsay Mac Donald's rede over de
buitenlandsche politiek was heftig. Zij
was gericht zoowel tegen Frankrijk als
tegen het kabinet-Raldwin. De regeering
verweet hij in de krachtigste termen haar
werkeloosheid.
Ramsay Mac Donald en zijn collega's
zullen den verstoorders van den Europee-
schen vrede toeroepen, dat zij een einde
aan het spel moeten maken.
Lloyd George wenschte hem met deze
voornemens geluk, maar geloofde niet
dat hij' veel resultaat zou bereiken of
dat. Frankrijk, pp het eerste bevel van het
hoofd eener socialistische regeering, die
zelfs geen meerderheid in het lagerhuis
heeft, van zijn aanspraken kan afzien.
Korte berichten.
Er is indertijd gemeld, dat zendingen
voor het onbezette Duitschland, die door
het bezette gebied gaan, vrij1 van rechten
zijn. De Rheinisch Westfalische Zeitung
meldt echter, dat deze zendingen in het
bezette gebied, wat betreft de douane
rechten, warden behandeld alsof zij voor
dat gebied bestemd waren.
Volgens de Vossische Zeitung zijn
er oiver Kehl-Ludwigshafen groote hoe
veelheden meel uit Frankrijk naar
Duitschland gezonden, die door den lagen
stand van den frank zeer goedkoop kun
nen warden aangeboden.
-Met betrekking tot den voorgenomen
aanslag óp' generaal von Seeckt wordt
aandenken te hebben aan den man, dien
zij eigenlijk haatte en aan wien z'ij nu
voortdurend herinnerd werd.
Den volgenden dag, toen zij, als ge
woonlijk, naar de les ging en de reden op
gaf van haar afwezigheid, merkte zij, dat
mieneer Hammond's hand trilde en er
kwam een blik van 'bitter verdriet in zijn
oogen.
„Alweer op reis! en zoo spoedig! Zoo
erg ver weg van alle goede invloeden!"
Hij legde de Latijnsche spraakkunst neer
en liep naar het raam, waar hij eenigen
tijd stilstond en toen hij terugkeerde naar
zijn leunstoel, zag Edna iets onrustigs
in zijn gezicht.
„Is hij niet hier gekomen om u goeden
dag te zeggen?"
„Neen, mijn kind, hij komt nu nooit
meer in de pastorie. Toen hij nog eer»
jongen was, .onderwees ik hem in dezW
kamer, juist zooals ik jou hier nu onder
wijs. Maar sinds vijftien jaar heeft hij
de woning hier niet betreden en toch
kan ik nooit slapen vóór ik voor hem
gebeden heb.
„O, ik ben zóó blij dat te hooren! Nu
weet ik dat hij welbewaard zal zijn."
(Wbrdt vervolgd).