No 89 Dinsdag 15 Januari 1994 38e Jaargang LEVE i SLEED, Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 *DeZeeuw DE AANHANGIGE VOORSTELLEN BETREFFENDE DE ELECTRIFICATIE. Van <len Raad van Commissarissen der naaridooze vennootschap „Provinciale Zeeuw sche Electriciteits-Maatschappij" (P. Z. E. M.) ontvingen Ged. Staten een bó- richt omtrent de werkzaamheden der ven nootschap. Daaraan is het volgende ont leend Z u i d g r o e p. De stroomlevering in deze groep ondergaat geleidelijk uitbrei ding: sinds een vorig bericht werden con tracten afgesloten of zullen weldra con tracten afgesloten worden met Nieuwvlict, Stoppeldijk, Boschkapelle en Hontenisse, terwijl Cadzand spoedig zal volgen. Voorts werd de electrificatie in de gemeente Bier vliet uitgebreid met die van de buurt de Kapilaledam, verkregen wij in Hulst niet onbelangrijke afneming van stroom regel recht aan particulieren en werden met groepen landbouwers onder IJzendijke en Groede eveneens overeenkomsten voor di recte levering tot stand gebracht. Met Axel worden onderhandelingen gevoerd; het is niet onmogelijk dat ook daar, even als in Hulst, ten slotte door onze ven noot schap de distributie aan belangheb benden wordt ter hand genomen; in ieder 'geval wordt een oplossing weldra tege moet gezien. Nu ook de stroomlevering aan Clinge, Graauw en. Sas van Gent nog dit jaar» (1923) een feit werd, blijkt, dat van de '19 gemeenten in Oostelijk Zeeuwsch-Vlaan deren nog slechts Overslag, Ossenisse en Hengstdijk buiten de bemoeiingen der ven nootschap vallen; Neuzen heeft een eigen centrale, waarvan de Staten overneming door de Provincie niet wenschten te bevor deren: onze vennootschap kan er na tuurlijk niet aan denken, concurreerend naast het bestaande bedrijf aldaar op te treden; wel zijn wij in onderhandeling; mei de gemeente Neuzen over een aan sluiting van de gehuchten Sluiskil en Driewegen, die van uit de Neuzensehe centrale niet bediend worden. Wal Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen aangaat, hebben wij, de gemeenten Oost- burg, Sluis, Aardenburg en Zuidzande voor hetoogenblik ter zijde latende, om dat do toestand daar aanzienlijk bemoei lijkt wordt door de aanwezigheid van gas verlichting, met de gemeenten Retranche- ment, St. Kruis en Eede, de kleinste van hel geheele district, nog geen relatiën; met Water] and kerkje en Oostburg hebben, wij besprekingen; voor de stroomlevering aan landbouwcomplexen tusschen Oost- burg en Waterland kerkje en tusschen Watorlandkerkje en IJzendijke zijn ver gevorderde. onderhandelingen gaande. Wat de Middengroep betreft is reeds een voorstel gedaan tot electrificatie de zer groep door de electrische centrale te 'Vlissingen. Noordgroep. Wij hebben zoowel naai de zijde van de aanstaande strpomafneem- sters als naar die van den stroomleverah- 'C-ier, het Provinciale Noordbrabantsche Electriciteitsbedrijf (P- N. E. M.) onze on derhandelingen voortgezet. Bijzonderlijk ten opziphte van de onderhandelingen met de P. N. E. M. is thans nog' niet een zoodanig stadium bereikt, dat formulee- ring van voorstellen reeds mogelijk is. 'Niettemin zijn zij op een standpunt ge komen dat wij de tusschenkomst van uwe vergadering bij uwe ambtgenooten van 'Noord-Brabant hebben gemeend te moeten inroepen, hetwelk wij bij een schrijven van 17 November j.l. deden. Uwe vergadering besloot die tusschen- FEUSLLETO^S. 25). Die nobele geest, die mijnheer Ham mond's karakter voortdurend onderscheid de, moedigde haar aan om vrijelijk met hem '%e discusseeren over zielkundige en andere vraagstukken, die 'haar aandacht trokken bij het toenemen harer jaren, en maakte het haar gemakkelijk dooi' haar vlug begrip van waardeschatting, het feit ;aan te nemen en te erkennen, dat alle on verdraagzaamheid zijn oorsprong heeft in kleinzieligheid en slechts halve kennis. Hij leerde haar, dat beginseltrouw de eerste vereischte is voor een deugdelijke samenleving, dat onwetendheid, bijgeloof, en onverdraagzaamheid de maatschappij verwoesten, die de wegbereiders van den vooruitgang offeren op het altaar van vooroordeel de wetenschap in boeien slaande blindelings geneigd om de natuurlijke en geopenbaarde waarheid te scheiden, die God ,,had tesamen gevoegd" in een heilig en eeuwig huwelijk, en ter wijl zij strijden op levens en dood tegen elke nieuwe verandering, de wielen van Hen menschelijten vooruitgang remmend, komst te verleenën. De gevolgen daarvan moeten worden afgewacht. Door Ged. Staten wordt aan de Prov. Stalen voorgesteld te besluiten: le. in beginsel de electrificatie van het platteland van Walcheren, van Noord- Beveland en Zuid-Beveland tot aan hel kanaal van Wemeldinge naar Hansweerl: te bewerkstelligen dooi' het aangaan van een overeenkomst met de S'ociété Ano nyms: des Tramways a vapeur Flessingue- Middelburg et Extensions te Vlissingen, waarvan de hoofdbepalingen zullen zijn: 'a. dat de Provinciale Zeeuwsche Elec triciteits-Maatschappij aan de Société ver strekt een renteloos voorschot van ten hoogste f 1.500.000 voor den aanleg van het hoogspanningsnet met toebeboor-en; b. dat de Société van de opbrengst van elke eenheid voor licht en 'kleine kracht tot een cijfer van ton hoogste 45 cent een bedrag van ten ïpinste 8 cent aan de P. Z. E. M. uitkeert; c. dal van de door do Société op de electrificatie van dit gebied behaalde winst na afloop van een jaar aan de P. Z. E. M. ten minste de helft wórdt uitgekeerd ter aflossing van het renteloos voorschot; d. dat door de gemeenten in dit gebied zal worden gegarandeerd een verbruik van stroom voor licht enkracht tot de door Ged. Staten en de Société vastgestelde hoeveelheden; 2e. Ged. Staten te machtigen en op te dragen, den inhoud van zulk een over eenkomst in overleg met commissarissen der P. Z. E. M. vgst te stellen, waarna deze overeenkomst, hetzij door do P. Z. E. M. onder goedkeuring van Geel. Staten, hetzij door Ged. Staten rechtstreeks voor de provincie, kan worden afgesloten; 3e. voor de onder le. bedoelde „elec trificatie aan de P. Z. E. M. te leenen een bedrag van ten hoogste f 1.700.000 en Ged. Staten te machtigen, eventueel, daar voor een leening aan te gaan tegen een rente Van ten hoogste 6 pet. met een looptijd van ten hoogste 40 jaren. A Wij hebben, na hetgeen door den heer Dr Jenny Weijerman in ons blad over de electrificatie van Zuid- en Noord-Beveland reeds is geschreven, gemeend goed te doen, ook zijne meening weer te geven over deze voorstellen, voor zoover de middengroep betreft, welke op 20 Ja nuari in behandeling zullen komen. Dr Jenny Weijerman dan zeide ongeveer het volgende Dat het bestuur der P. Z. E. M. elec trificatie van de Bevelanden op de door mij voorgestelde wijze niet wildé, -was reeds lang duidelijk. De argumenten, waar mede de heer Streefkerk mij in uw blad heeft bestreden, lieten daaromtrent geen twijfel over. Maar dat genoemd bestuur thans zijnerzijds met geen ander voorstel Imeent te kunnen komen, dan het nu openhaar gemaakte, verwondert mij toch nog. Zeker, de P. Z. E. M. is niet in staat gebleken om de taak te volbrengen, welke men haar bij hare oprichting heeft toe gedacht. Maar is er nu, naar de meening van haar bestuur, niets anders meer mo gelijk dan dit wanhoopsvoorstel. Zijn de Zeeuwen niet meer bij machte om er te komen met eigen krachten? Ik geloof niet dat ik overdrijf als ik de zaak aldus omschrijf. Bezie het voor stel slechts nader. Wel is het niet moge lijk zich een scherp beeld te" vormen, want alles is opvallend vaag. Veel wordt blijkbaar niet gezegd en wat gezegd wordt en een doof oor leenend aan de doordrin gende kreet: „Maar geen twijfel, door de eeuwen loopt een draad van eeuwig doel Langs dien draad beweegt zich opwaarts 'het menschelijk denken en gevoel". HOOFDSTUK VIII. De sleutel van den marmeren tempel. Gedurende de maanden September en October ontving mevrouw Murray véél menschen aan huis en verschillende heeren kwamen van tijd tot tijd gedurende het jachtseizoen om deel te nemen aan de drijf jacht, waarvoor Arthur Norman een harts tocht bad. Keurige diners en kleine soupers werden georganiseerd. Br werden biljart- matches, harddraverijen en kegelwedstrij den gehouden; en gelach, muziek en dans heerschten nu in 't gebied, waar de stilte en rust zoolang de overhand hadden ge had. Van nature bedeesd en niet gewend aan gezelschappen, voelde Edna geen ver langen om aan die festiviteiten deel te nemen, maar werd meer en meer dcor haar studie in beslag genomen en haar kennis van het gezelschapsleven strekte zich niet verder uit, dan de korte «ogenblikken aan tafel, waar zij opmerkte, dat al de aan- is op verschillende punten niet duidelijk. Ik hoop u dit aan te loonen. Misschien spring ik daarbij een beetje van den hak op den tak, maar ik kreeg Zaterdagavond pas inzage van do stukken en heb dus tot heden slechts gedurende enkele da gen, van welke één nog een Zondag was, tijd gehad om, tusschen mijn andere werk door, deze aangelegenheid te overwegen. Zuid-Beveland wordtin tweeën gedeeld, volgens dit voorstel. Al wat beoosten liet kanaal ligt, wordt voorloopig uitgescha keld. Misschien zal de Société zoo zal ik die buitenlandsche maatschappij kortheidshalve in het vervolg maar noe men - - zich daarover later ook willen ontfermen. Natuurlijk tegen ontvangst van een nieuw renteloos voorschot en op de verdere, nu zelfs nog niet nader aan geduide voorwaarden, welke zij dan zal stellen. Vast schijnt al wel te staan dat het niet zal zijn vóórdat op kosten van de P. Z. E. M., dus van de Provincie, de gasfabrieken onschadelijk zijn ge maakt en niet vóórdat; de onderhandelin gen met de P. N. E. M. zullen zijn mis lukt, zoodat de Société, aangezien er geen andere uitweg meer is voor de weder partij, heel sterk zal staan bij het stellen harer voorwaarden. De bewoners van Walcheren, buiten Middelburg en Vlissingen, van Westelijk Zuid-Beveland en van Noord-Beveland zullen stroom kunnen krijgen indien maar de gemeenten, elk voor zich, garantie willen geven dat binnen hare grenzen eene zekere hoeveelheid, hoeveel wordt' zelfs nog niet aangeduid, zal worden verkocht of althans betaald. Gedeputeerde Staten hebbenl toen zij op 8 Januari 1.1. zeiven aan de onderhandelingen zijn gaan deelnemen, ten minste nog de toezegging verkregen, dat de prijs voor licht niet hooger zou worden, gesteld dan 45 cent per K.W.U. Hoeveel de prijs evenwel zal bedragen voor kracht in groot- en klein bedrijf, blijkt nog nergens. Want dat het de bedoeling zou zijn, zooals eene enkele zinsnede in het voorstel van Gedepu teerde Staten' kon doen vermoeden, om den. prijs voor krachtstroom in het klein- bedrijf even hoog te stellen als voor licht, is niet wel aannemelijk, Ook blijkt nergens hoeveel on wanneer die prijzen verminderd zullen worden en wie daar over zal hebben te beslissen. Aan de gemeenten komt die beslissing stellig niet. Zij zullen tegenover hare garantie niets te zeggen krijgen. De Société zal recht streeks met de ingezetenen handelen. Wanneer de Société. misschien door eigen schuld,' door te hooge tarieven en te bezwarende verdere voorwaarden van aansluiting, niet genoeg uit de gemeente ontvangt, zal de gemeente alleen mogen bijpassen. "Gedeputeerde Staten hebben ook de toe zegging verkregen dat, als de gemeenten voldoende garantie geven, de Société be reid z'al worden bevonden van die zoo even genoemde 45 centof minder een bedrag" van 8 cent aan de Provincie of aan de P. Z. E. M. op 'dezelfde blad zijde van bijlage no 3 b staan beide lezin gen en toch is het niet heelemaal het zelfde aan wie zal worden betaald af te staan. Deze toezegging heeft voor mij, al evenmin als de vorige, geeno groote waarde. Dat de Provincie uit het geen haar zal worden afgedragen liaar renteloos voorschot terug zal krijgen, ge loof: ik niet. Waarschijnlijk komt binnen heel korten tijd de Société met het ver zoek om haar die 8 cent te laten houden tot dekking harer uitgaven. Want ik vrees «FeauBtsozrJWwrrn» wezigen zich onderwierpen aan de opinie en invallen van den heer des huizes, en dat zij min of meer vreesden het mik punt te worden van zijn sarcasme. Een Ismaël als hij was in gezelschap, gooide hij met opgeheven hand alle regelen der wellevendheid omver, spaarde leeftijd noch sekse, en trapte op reinheid als op scher ven. Sedert de teruggave van Diante, werd er geen woord meer gewisseld tusschen hem en Edna, die hem met toenemende ver achting begon te zien; maar op een oogen blik ,toen de conversatie algemeen begon te worden en hij stil zat aan 'teind van de tafel, keek zij op nam- hem, en be merkte, dat zijn blik op haar gevestigd was. Zijn hoofd licht buigend om haar- aandacht te trekken, gaf hij aan een be diende een karaf wijn, en voegde hem enkele woorden toe, en een oogenblik la ter werd haar glas gevula, tèmyijl de be diende tot haar zeide: „Met eerbiedige hulde van mijnheer Murray voor Aaron Hunt's kleindochter". Haar opmerkingsgave had haar geleerd wat gebruikelijk was in dergelijke geval len, en zij wist, dat hij gezien had, dat zij eens met den heer, die naast haar zat, vriendschap gedronken had. Maar nu had afkeer de overhand op de 'beleefdheid; hét noemen van haar groot vaders' naam scheen een beleediging op VC-fttr('U4'«X*0*MU11UVr«R«lOA«<fclA*A.i»» voor ernstige misrekeningen. De raming, van welke blijkbaar bij de onderhandelin gen is uitgegaan, is deze dat voor de electrificatie van Walcheren, met uit zondering van Vlissingen en Middelburg, van Zuid-Beveland, bewesten het kanaal en van Noord-Beveland een bedrag noodig zal zijn van in liet geheel f2.200.000. Hiervan geeft de Provincie renteloos f 1.500.000 of zooveel minder als.de aan te leggen hoogspanningsleidingen zullen kosten. De Société zal daarnaast uit eigen middelen, volgens hare raming, f 700.000 besteden voor de vergrooting harer cen trale, voor de uitbreiding van hare ma chine- en ketelcapaciteit en voor den aan leg der laagspanningsnetten; bedenk wel laagspanningsnetten in alle bebouwde kommen van Walcheren, behalve Vlissin gen. en Middelburg, van Westelijk Zuid- Beveland en van Noord-Beveland. Aan de juistheid van die raming geloof ik evenwel heelemaal niet. In den afgeloopen zomer is immers aan de Staten over gelegd. in bijlage no 29 a een rapport van den heer Streefkerk over den ombouw en de uitbreiding, welke de Vlissinger centrale zal behoeven om haar voor stroomlevering aan de Middengroep ge schikt te maken. Ik zal u een en ander uit dit officieele stuk, dat nog niet ver ouderd kan zijn, voorlezen. Luister: Op bladzijde 18 staat: „De opzet van de Vlissingsche centrale duidt er op, dat deze niet voor distributie van grooten omvang bedoeld kan zijn, maar eerder als tramcentrale met daarnaast een distri butiebedrijf van bescheiden omvang. Zoo als de toestand in de centrale nu is, duidt die er op_, dat de noodig geworden opstelling van machinecapaciteiten de ver wachting verre overtroffen heeft. Men heeft met de beschikbare ruimte gewoe kerd zonder afbreuk te doen aan de noodzakelijk vereischte bedrijfszekerheid. Het is daarom begrijpelijk, dat met ver bouwen niet datgene verkregen kan wor den, wat men in bescheiden mate van een bedrijf verlangen moet" let wel de -heer Streefkerk schrijft: wat men in bescheiden, mate Van een bedrijf Verlangen moet „om over groole gebieden den stroom te leveren- De,door, de draaistroomgeneratoren öpgewekte spanning bedraagt 3000 Volt tusschen de phasen, wat echter voor eene provin ciale verzorging te gering is. Deze zal, evenals in Zeeuwsch-Vlaanderen, tot 10.000 Volt moeten stijgen. Wanneer nu direct na de overneming van het bedrijf der maatschappij met de electrificatie in grooteren omvang begonnen moet wor den" en dit is juist het geval waarom hef; nu gaat „zal dus eene gelegen heid gemaakt moeten worden, die de spanning van 3000 Volt bedrijfszeker in 10.000 Volt transformeert en de noo'dige schakelapparaten en beveiligingen bevat. Voor de betere bediening en bedrijfszeker heid is het dan noodig, dat 'de thans noödige schakelinrichting voor 3000 Volt te zamen gebracht wordt met die voot 10.000 Volt en dan wel in één ruimte. Op grond van de beschikbare gegevens voor Zeeuwsch-Vlaanderen en de he grooting van. onzen bouwkundige, zullen de kosten voor gebouw en schakel inrichting met transformatoren ongeveer f 120.000 bedragen. De aanwezige ma cliinecapaciteit zal zeer waarschijnlijk het eerste jaar toereikend zijn." Let wel wat er staat: „zal z e e r' w a ar- schijnlij1 k, -dus niet eens zeker, voor het.eerste jaar voldoende zijn". Nu sla ik een stuk over om dan'verder u| nog zijn lippen, en haar hand op 'tglas hou dend, keek zij hem vlak in de oogen en schudde het hoofd. Niettegenstaande dat, hief hij zijn glas op, en dronk het uit tot "den laatsten droppel; daarna keerde hij zich tot den heer aan zijn rechterhand en begon een ingewikkeld gesprek over het verschil van wijnsoorten en prees die va.n den Levant ver boven de wijnen uit Diuitschland. Toen de dames het sein gaven om naar de salon te gaan, stond hij op, naar ge woonte om de deur open te honden voor haar. Edna was d.e laatste, van het ge zelschap en toen zij hem voorbijging, zeide hij met een spotlach: 't Is jammer, dat mijn moeder-vergat je ook te doen onderwijzen in de regelen der etiquette, bij de verschillende vakken, die je bestudeert in de pastorie". „De reden was, dat ik dacht, dat alleen goede vrienden samen hun glas ledigden". „Dus dit is een oorlogsverklaring? Heel goed, maar denk er aan, dat ik de zwarte 'vlag zal hijschen en geen genade schenk. Wiee den overwonnene I" Zij rende weg naar de bibliotheek, en bleef van nu aan nog meer uit zijn nabij heid. Het feit, dat hij haar nauwkeurig gadesloeg, maakte haar nogmeer terug getrokken als zij gedwongen was in zijn tegenwoordigheid te verkeeren. Mevrouw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 P r ij s der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL Bij abonnement belangrijke korting. deze conclusie voor te lezen: „Uit het bo venstaande blijkt, dat met een uitbreiding van de centrale moet gerekend worden, wanneer met den aanleg Van het net in de middengroep stelselmatig voortgegaan zal worden. Het plan daarvoor is direct aan de bestaande centrale een nieuwe te bouwen". Iiets verder staat dan: „Die klos ten voor deze nieuwe centrale zullen zijn" en, zie hier, op bladzijde 19, het geraamde eindcijfer van f 525.000. Waar op de heer Streefkerk noig laat volgen: „Het is dan verder de bedoeling in het zesde bedrijfsjaar.een uitbreiding'van het machine- en ketelvermogen tot stand te brengen Het -doet er natuurlijk niets toe, wie eigenaar is. Van groot belang is daarente gen dat, als men aan de Middengroep uit de Vlissingsche centrale stroom wil leveren, er, volgens het rapport van den heer Streefkerk zeiven, direct eene nieuwé centrale moet worden bijgebouwd, die door hem op f 525.000 begroot is. Direct moe ten daarnevens, ook volgens hem, in de bestaande centrale veranderingen worden aangebracht, om de spanning van 3000 volt tot 10.000 volt op te voeren, die zul len kosten f 12-0.000. Dat is te samen al f 645.000. Voor electriciteitsmeters en schakelklok- k'en is stellig een bedrag van f 75.000. noodig; dat zal niemand kunnen betwisten. Voor al de laagspanningsnetten en alles, wat er verder nog noodig is, blijft dus al dadelijk minder nog dan niemendal over. Ym het kapitaal voor de uitbreiding, en vernieuwing, die volgens den heef Streefkerk in het zesde jaar noodig zul len zijn, en welk kapitaal dan stellig nog niet zal zijn oververdiend, spreek ik nu maar niet. Er zal dus heel wat meer dan f 700.000 noodig zijn en de Société zal daarvoor, weest er van overtuigd, bij de Provirfeie aankloppen, die, als zij een maal in het schuitje zit, 'wel gedwongen zal zijn ook verder mee te varen. Ei- schijnt een noodlot te rusten op. ra mingen van de koeten, als het gaat om de electrifcatie van eenig deel van Zee land. Herinnert gij u, dat de heer Streef kerk, toen hij mijn plan bestreed, in uw blad heeft gesproken over zoet gefluit en over opzettelijk te lage ramingen van projectie-bureaux, om werk aan den win kel te krijgen. Ik heb toen dadelijk al geantwoord, 'dat ik dergelijke te lage ra mingen, om de ratten aan het spek te krijgen, ook wel heb gezien van, anderen den projectie-bureaux. Van die uitkeering van 8 cent per K.WiU. 'aan de Provincie, als .terugbeta ling op haar renteloos voorschot, komt derhalve waarschijnlijk weinig terecht, ho© goed Gedeputeerde Staten het ook hebben bedoeld. De commissarissen van de P.Z.E.M. hebben -zich dan ook maar er toe bepaald om aan de Provincie de helft van de winst der Société in uitzicht te stel len. M.aa.r, eilieve, winst waarop? Op het mmhj—a—gn—maw Murray was heel goed op de hoogtb om trent haar gevoelen voor haar zoon, maar zij zinspeelde er nooit op, en zijn naam werd noodt door een van beiden genoemd. Een voor een namen de gasten afscheid; de herfst ging voorbij; de winter kondigde zich reeds aan door zijn kouden, sner penden wind en druilerigen regen. Op een morgen zag Edna, die juist uit de broei kas kwam met een mand vol mooie came lia's in de hand, dat Norman Arthur af scheid nam van zijn moeder om de lange reis naar de Zuidzee-eilanden te onder nemen. Zij stonden op de stoep, mevrouw Murray's hoofd rustte op zijn schouder en bittere tranen rolden over haar wan gen, terwijl zij vlug en ernstig tot hem sprak. Edna hoorde hem ongeduldig zeg gen: I „U vraagt het onmogelijke van mij'; het is vruchteloos mij1 te willen dwingen. U zult beter doen te bidden, dat ik een rustig graf daar ver in de Zuidzee mag vinden". Hij kuste zijh moeder op de wangen en sprong in het zadel, maar hield zijn paard stil, toen hij Edna op een kleinen afstand zag staan. „Kom je mij ook goeden dag zeggen? Of 'bewaar je zulke hoffelijkheden voor je goede vrienden?" (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1924 | | pagina 1