No 79
Donderdag 3 «Januari 1934
38e Jaargang
Drukkers-Exploitanten
OOSÏERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie 110. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke kortingL
Mislukt.
l'e opdracht aan de drie heeren, indien
het er werkelijk een geweest is, om te
pogen tot formeering van een kabinet
te geraken, is mislukt. Sterker nog, naar
„de Nederlander" meldt is zij formeel
teruggewezen. Wat te begrijpen is, indien
vaststaat dat het bericht van het Cor-
j-espóndentiebureau juist was. Dan toch
zou er een vergissing in 't spiel geweest
zijn aan de zijde van het Kabinet der Ko
ningin, een inconstitutioneel novum.
Er schiet derhalve niets meer over dan
een buiten-parlementair kabinet, en wie
heter dan mr Cort van der Linden zou
ons dat kunnen leveren.
I-Iet is natuurlijk niet het door ons
gewenschte. Een onafzetbaar ministerie,
dat zich, zoo, 't moet, heelemaal niet aan
de volksvertegenwoordiging behoeft te
storen, schijnt voor geen der partijen
een ideaal.
Maar nu de liuksche partijen, onder de
suggestie van het trio Diresselhuijs-Troel-
str.i Marchant. de zaken in de war ge-
.stuunl hebben, terwijl zij1 wisten niet. in
staat te zijn eventueel de teugels van
het bewind over te nemen, en de recht-
sche partijen hopeloos verdeeld, althans
gesmaldeeld zijn door het verraad der
tien, blijft er geen andere uitweg ovser.
Want voortsukkelen met een herrezen
fcabinet-Ruijs tot 1925 om dan allicht
een smadelijke nederlaag tegemoet, te
gaan, heeft ook zijn bezwaren.
Mocht het nieuwe ministerie wel'lc
ocsk! haastig komen, met het oog op
Indië en de noodzakelijke bezuiniging.
Een kabinet dat niet deze beide levens
belangen zou irr 't oog vatten, zou reeds
terstond geoordeeld zijn.
Bovendien wat zoiu minister Colijin, ge
steld hij' keerde in een zoodanig kabinet
terug, met zijn 'financieel© plannen ver
mogen, met een meerderheid van fei
telijk nul stemmen; bij een stand der
partijen op Welken cle evenaar in 'het
huisje staat, en de b.eslissing berusten
zou in de hand, van Braat?
Het blijft voop de Kroon een moei
lijk probleem. En lederen dag gevoelen wij
steeds meer spijit over de lichtvaardig
heid waarmee staatslieden als Loerakker
en andere volgelingen van 't door hen „ge
leide volk dezen deplcfrabelen toestand
in 't leven hebben geroepen.
Gemeentebegroofing van Goes.
De financieele commissie heeft over het
ontwerp-gemeentebegrooting, dat waar
schijnlijk 9 Januari in den Raad zal be
handeld worden, een rapport uitgebracht
waaraan -wij ontkenen:
Door B-. en W. wordt in hun schrijven
var, 31 October 1923, waarbij' de be
groeting- aan den Raad werd aangeboden,
gezegd dat, bij de samenstelling de uiterste
soberheid is betracht. Die financieele com
missie deelt deze opvatting niet en heeft
den indruk gekregen, dat op sommige
punten beperking van uitgaven'kan wor
den verkregen; dat Goes in sommige op
zichten duurder wordt beheerd dan an
dere gelijksoortige gemeenten in onze pro
vincie en elders.
Jaarwedden van de Wethouders.
De salarissen van de wethouders in
de gemeenten Zierikzee en Ter Neuzen
bedragen respectievelijk f 500 en f 525.
Die commissie vraagt zich af, of de
belangrijkheid der functie in de gemeente
Goes ongeveer twee maal zoo groot is
als in de genoemde gemeenten.
De commissie is van oordeel, dat een
voorstel van de wethouders aan Ged. Sta
ten van Zeeland, om tot vermindering van
deze salarissen o-ver te gaan, zeker waar
deering zal ondervinden, en voor velen
in de gemeente een voorbeeld zal zijn,
hoe noodzakelijk bezuiniging moet wor
den geacht.
Jaarwedden van de ambtenaren en be
dienden der gemeentesecretarie, den con
cierge en de boden en va.n het kantoor
van den gemeente-ontvanger.
De commissie heeft gemeend een on
derzoek te moeten instellen, hoe de voor
gestelde uitgaven ten dezen gemotiveerd
kunnen worden. In een bespreking met
den gemeentesecretaris heeft deze haar uit
voerige inlichtingen verschaft omtrent het
werk, dat ter gemeente-secretarie moet
worden verricht. In een uitvoerig over
zicht toonde bij aan, dat de werkzaamheden
sinds 1913 zeer zijn toegenomen, dat door
hem er naar gestreefd wordt, door ver
lenging van werktijd en door vereenvou
diging der administratie personeel te be
sparen.
Intusschen wijst de commissie er op, dat
de overbrenging der. geheele aanslagrege
ling van den Hoofdelijken Omslag sinds
Mei 1921 bij het Rijk berust, waardoor
toch een groiote besparing aan arbeid ver
kregen is.
Niettegenstaande de commissie over
tuigd is van den ijver van den secretaris
en zijn personeel, 'heeft zij: toch een merk
waardig verschil geconstateerd tussehen
het bedrag, dat voor het personeel ter-se
cretarie te Goes wordt uitgegeven, ver
geleken met dat bedrag in andere gemeen
ten.
Ce commissie heeft aan verschillende
gemeenten inlichtingen gevraagd omtrent
de kosten van het personeel ter secretarie
en geeft onderstaand een overzicht daar
van. (Die cijfers zijn over 1922. Het aan
tal inwoners per 1 Januari 1923).
Aantal Totaal salarissen Uitg. p.
inwoners Secretariepersoneel inwoner
4773 I 8495,80 fl,7g
11988 f 17885,73 fl,49
8602 f 6373,22 f0,74
8054 f 9937,53 fl,23
7226 f 65 6 6,655 f0,91
Gemeente
Doesburg
Wiageningen
Zevenbergen
Franeker
Bolsward
Bergen op Zoom 19113 f20655,77 f 1 03
Dioetinchem 12303 122186.91 f 1,83
Goes 8293 f17290— f2,08
Omtrent cle gemeenten Zierikzee en Ter
Neuzen zijn de commissie meer uitvoerige
gegevens bekend, verwerkt in onder
staande Staat: (Gegevens uit jaarverslag
1922).
Goes, 8293 inwoners.
1 hoofdcommies f 3000
1 commies f 2600
3 adjunct
commiezen f 6000
2 klerken f 2900
1 bode f 1400
1 hulpbede f 390
1 concierge f 1000
10 ambtenaren f17290
per inwoner f 2,08
Zierikzee, 6852 inwoners.
1 commies griffier f 2400
2 commiezen f 3714
1 derde Ambtenaar f 1900
1 tijd. ambtenaar f 1000
1 commies bode f 1300
1 bode f 1300
7 ambtenaren f 11614
per inwoner f 1,70
Ter Neuzen, 10009 inwoners
1 commies
1 adj.-commies
3 klerken
1 bode
1 concierge
f 2685
f 2000
f 4100
f 1500
f 500
deze besparing verkregen kan worlen in
dien nog meer dan thans van de cyclostile
wordt gebruik gemaakt.
Zij meent, dat de jaarverslagen van de
gemeente en liet gasbedrijf, de begrooting
en de memorie van toelichting niet in
druk behoeven te verschijnen en vertrouwt
dat de raad zich in dezen zin zal wÜllen
uitspreken.
Verschillende ambtenaren- van de ge
meente hebben op kosten van de gemeente
te hunnen woonliuize een telefoon. Ee-
noodzakelijkheid hiervan wordt door de
commissie niet ingezien. Zij stelt daarom
voor, -de uitgetrokken bedragen voor tele
fonische aansluitingen van:
lo. den secretaris;
2o den opzichter van de reinigings
dienst (volgnummer 175) niet toe te
staan.
Reeds bij de behandelingvan de re
kening voor '1922 heeft de commissie
er op gewezen dat de uitgaven voor
politie haar zeer hoog voorkwamen. De
gegevens die van andere gemeenten wer
den verkregen bevéstigen die meening,
zooals uit onderstaand overzicht moge
blijken -.
<X>
.2
- M 4-3
:G
cd <d
4-3 4J 2
c 2
Cl) Cl) r—
öD 'OL
cc a r-4 g
CO
3 Cd O
f- 1 s».
S
1) D "TC
II?
a'-; s - o
4J 4=3 E> iH N3
g O) g n
I -Si-SSf.» p, H a
4-3 rr 44
w
O CC C2
g
cc i
C CD g
P4 5
cc G
<D
-4-3
.2
2 CD
bn
I vSSS&.s 3c
O ÖD
(x)h l> 1> o r h CO rö t-rt h h CO
O 5, r—i Cd
>2 o
Cr-
o c-
OO T-H
rti.£ o
ÖC.ti r—i t
rt <u Cd
c 5 öiO
c3 2 Od CO
- Oi GO
\0
O
Cd
00
00
CO 00 O
o co a
-rH
cd
o co
Cl cd
Cd CO
CD cd
7 ambtenaren f 10785
per inwoner f 1,08
Uit deze cijfers blijkt:
le. dat het personeel te Goes een hoo-
geren titel heeft dan in beide andere ge
meenten, waaruit een hoogere salarieering
voortvloeit;
2e. dat liet personeel in Ter Neuzen
minder uitgebreid is dan in Goes, niet
tegenstaande Ter Neuzen meer inwoners
telt.
De commissie wenscht voorshands geen
voorstellen te doen om tot inkrimping
van personeel te komen.
Zij heeft de overtuiging gekregen, dat
onder de leiding van den secretaris het
beheer zoo-danig is gevoerd, dat alles tot
in de uiterste bijzonderheden verzorgd is.
Het is te begrijpen, dat door den secre
taris daar ten zeerste prijs op wordt ge
steld. Maar daartegenover staat' ook, dat
deze wijze van beheer kostbaar is en moet
dus de vraag worden gesteld of de kosten
van het huidige beheer opwegen tegen
de voordeelen, die er mee worden bereikt,
vooral onder de tegenwoordige omstan
digheden.
Misschien zou het raadzaam zijn, een
door den Raad aan te wijzen- onpartijdig
deskundige te verzoeken in dezen van
advies te dienen.
Schrijf- en bureaubehoeften, briefporten
vrachtloonen en andere kleine uitgaven.
Eiruk- en bindwerk.
Omtrent de bedragen, die voor deze
posten werden uitgegeven in 1922, kreeg
de commissie ook gegevens van de hier
voor genoemde gemeenten.
Het hoogste bedrag, dat hiervoor per
inwoner in die gemeenten "wordt uitgege
ven bedroeg f 0,39.
In Goes bedroeg het fO,71!
Het is voor de financieele oommissie uit
den aard der zaak zeer moeilijk na te
gaan, hoe dit verschil ontstaat. Wiel bleek
haar uit de toelichting van den secretaris,
dat op post 97 diverse kleine uitgaven
worden geboekt, die moeilijk elders kun
nen worden ondergebracht. Erie kleine uit
gaven zullen te zamen de 500 gld wel niet
overschrijden.
Aannemende, dat het hoogste bedrag
van de andere gemeenten als maatstaf
wordt aangenomen, zouden de uitgaven
in Goes a f0,39 per inwoner ongeveer
bedragen f 3300
voor verschillende kleine uitgaven f 500
so pc
S o>
aj -°
O
O
(MOT
o us
-c CO IN
03 CO 00
rt -in
'r— Q.
J* S- <y
te zamen f 3800
De commissie meent dus, dat verdeeld
over de volgnummers 97 en 98 zeker een
bedrag van f 1000 kan worden bespaard.
Ee commissie is er van overtuigd, dat
S N
De commissie ziet de noodzakelijkheid
van het groote ahntai agenten niet in.
Goes is een plaats met een zeer rustige
bevolking, zonder industrie van betee-
fcenis, waardoor wellicht een grodte po
litiemacht noodzakelijk zou zijn.
In verband met. de bovengenoemde cij
fers stelt de commissie voor het aantal
agenten te verminderen opi acht met
handhaving van den hoiofdagent
Kleeding en uitrusting der politiedie
naars en veldwachters.
In verband in-et het bovenstaande stelt
cle commissie voor deze piost te vermin
deren met 6 maal f 175 is f 1050.
Openbare werken.
Uit de uitvoerige inlichtingen, die -door
den directeur van gemeentewerken wer
den verstrekt, is aan de commissie ge
bleken, dat vooral op1 aandrang van Bur
gemeester en Wethouders zooveel moge
lijk bezuinigd wordt op de voorgestelde
posten.
Voor den opzichter van gemeente
werken is door Burgemeester en
Wethouders een instructie voorgesteld,
die hem zou maken tot een ambtenaar
met voorgeschreven werktijden en een
afgebakenden werkkring, zonder eenige
zeggenschap' over het personeel der ge
meentereiniging. B
Daarnaast staat dan de opzichter van
den reinigingsdienst. Het komt de com
missie voor, dat deze laatste functie
overbodig is.
De commissie zou wenschen de
functie van opzichter van den reinigings
dienst o)p (te heffen en een voorman,
van het personeel aan te wjjfcen, die
de werkzaamheden regelt in overleg met
den opzichter van gemeentewerken.
De directeur van gemeentewerken had
ernstig bezwaar om direct tot deze maat
regel over te gaan. Die commissie meent
dan oiojk voor d i t jaar de toestand on
gewijzigd te moeten laten, maar geeft
in het bovenstaande aan welke wijzi
gingen in de naaste toekomst volgens
Jraar meening moeten worden ingevoerd.
Betreffende de begroatingen van het
Gas- en Grondbedrijf heeft de commissie
-geen nader onderzoek in kannen stellen,
daar de tijd daartoe onlbrak.
Eén opmerking wenscht zij- echter te
maken. Zij heeft vernomen, dat de kas
ten voor accountants-controle van het
gasbedrijf ongeveer f 1500 bedragen. Deze
kosten warden door de commissie zéér
hoog geacht.
De commissie stelt voor het bedrag
te verminderen en slechts een bedrag
van f600 toe te staan.
De commidsio wil ten slotte aangeven
welke totale beperking van uitgaven ver
kregen wordt, indien haar voorstellen wor
den aangenomen
Hierbij moet oen splitsing gemaakt wor
den tussehen de beperking van uitgaven,
die direct wordt verkregen en de beper
king, die pas bereikt wordt na verloop
van jaren, als de ambtenaren, die nu bij
aanneming der voorstellen ontslag: krij
gen, geen wachtgeld meer zouden ontvan
gen.
lo. directe beperking der uitgaven
a. verhaal der pensioensbij
dragen, ongeveer - f 11.000
b. schrijfbehoeften enz., drak
en bindwerk - 1.000
c. kleeding politie-agenten 1.050
d. telefoon - 95
e. schoolcommissie - 75
f 13.220
2o. toekomstige beperking der
uitgaven
a. politie - 9.150
b. opzichter van den reini
gingsdienst - 2.000
Totaal f 24.370
De financieele commissie betreurt het,
dat de directe bezuiniging, niet gro-oter
kan zijn dan hierboven is aangegeven.
Dit spruit gedeeltelijk voort uit de be
staande wachtgeldregeling.
In de toekomst zal dus steeds in geval
van vacatures op mogelijke bezui
niging moeten worden gelet biji de beslis
sing of en hoe in die vacatures zal
moeten worden voorzien.
Als bijlage voegt de commissie nog
toe een overzicht van de belastingen
in Hoes, zooals die voor 1923'24 gelden.
Zij meent daaruit wel te mogen concludee-
ren dat de belastingen in Goes drukkend
zijn en bezuiniging strikt noodzakelijk.
Inkomen. Rijk. Gemeente. Totaal,
f 2000 f 34,45 f 53,40 f 87,85
f 3000 f 88,80 f 100,20 f 189,—
f 4000 f 147,05 f 150,72 f 297,77
f 5000 t 211,15 f 212,52 f 423,67
f 10000 f 576,50 t' 732,96 f 1309,46
f 15000 f 1010.10 f 2013,60 f 3023,70
f 2-OOCO f 1525,80 f 3117,60 f 4643,40
Een nieuwe kroonpretendent
In "Weenen is een nieuwe pretendent
naar de Fransche kroon opgedoken, de
„hertog Jozef van Normandië-Bourbon".
Hij beweert een afstammeling te zijn van
den dauphin, die volgens de geschiedenis
in den ouderdom van 10 jaar zou zijn
gestorven,* doch volgens hem uit de ge
vangenis is gevlucht.
Als bewijzen van erkenning deelt- hij
mede, dat de dauphin van zijn oom Ka-
rel X van Frankrijk geregeld geld toege
zonden kreeg. Zijn zuster Maria Theresia
huwde met den graaf van Chambord en
deze graaf de Chambord vermaakte den
pretendent zijn slot Chambron aan de
Loire, verschillende rechten in Grosdorff
in beneden-Oostenrijk en verschillende
rechten die hem als hertog van Madrid
toekomen. Ook dezen -titel beweert de
pretendent te hebben geërfd. Hij is ech
ter in het bezit van geen dezer rechten
en goederen gekomen, o. a. omdat Frank
rijk een onderzoek wenschte.
Hij heeft thans den Franschen afge
vaardigde Daudet gevraagd de zaak in de
Fransche kamer ter sprake te brengen,
Aanspraken op den troon zal 'hij niet
maken, hij wenscht alleen de hem toe
komende eigendommen en rechten en ver
lof om naar Frankrijk terug te komen.
Paniek te Moskou.
Volgens een Reutertelegram uit Riga
aan de Engelsche pers zijn gedurende
de campagne van het politieke bureau deï
sovjets tegen personen, bij drankhandel
en vervoer van contrabande-waren betrok
ken, duizenden gearresteerd, welk feit een
paniek te Moskou heeft verwekt. Ondeï
de gearresteerden zijn vele aanhangers
der nieuwe economische partij. Geheele
families, zoo wordt gemeld, zijn naar
Noord-Rusland en de Solovetskeilanden
verbannen. Het feit, dat de leegkomende
huizen aan ontevreden "elementen onder
de arbeiders worden gegeven, heeft on
der do mannen der nieuwe economische
partij het vermoeden gewekt, dat momen
teel nieuwe pogingen worden ondernomen
om tot een beoefening van de zuivere
leer van het communisme terug te keeren.
Hit Polen.
Omtrent den economischen toestand in
Polen wórdt medegedeeld dat de toe
stand in de textielnijverheid aanmerkelijk
verbeterd is, hoewel er nog verschillende
fabrieken zijn die stil liggen of met ver-
kojten arbeidstijd werken. In de eerstel
drie kwartalen van 1923 heeft de pro
ductie 18 duizend ton wollen en 54.000
ton katoenen goederen bedragen, ter
waarde van 500 millioen Zwitsersche
francs. De uitvoer bedroeg in dit tijdperk
150 millioen Zwitsersche francs. De
Poolsche lucifersfabrieken hebben hun
productie tot het viervoudige van voor
den oorlog- opgevoerd, zoodat deze be
langrijk hooger is dan de binnenlandsche
behoeften. In den laatsten tijd zijn 17.263
kisten lucifers ter waarde van 1.035.000!
Zwitsersche francs uitgevoerd.
Korte berichten.
Ter gelegenheid van Nieuwjaar heeft
Poincaré een boodschap gericht tot het
Amerikaansche volk. Hierin rechtvaardigt
hij het optreden van Frankrijk tegenover
Duitschland en spreekt hij den wensch
uit, dat Amerika zal medewerken tot het
herstel van Europa.
De Turkscbe parlementaire commis
sie, welke over de nieuwe wetten op het
familieleven heeft te beraadslagen, heeft
besloten, het voorstel te doen tot wette
lijke afschaffing der veelwijverij. Vroeger
rnochit een Turk vier vrouwen hebben.
Thans zal bij het nemen van een tweede
echtgenoote de eerste vrouw van een
Turk het recht hebben, zich van haar
man te laten scheiden.
Uit Calcutta wordt gemeld, dat er
tengevolge van 'het vinden van een dood
varken in een moskee onlusten hebben
plaats gehad tussehen de Moliamedanen
en Hindoes. Een menigte van 2000 mo-
hamedanen verzamelde zich. De politie
moest ingrijpen tot het herstellen van
de orde. Eén persoon werd gedood, ver
scheidene werden doodelijk gewond.
Met Big Ben, de vermaarde toren
klok van het. parlementsgebouw in West-
minster, is er voor het eerst in zijn ge
schiedenis bij den overgang van het oude
in het nieuwe jaar iets heel bijzonders
gaande geweest. De twaalf klokslagen die
het oude jaar besloten en ligt nieuwe bin
nenleidden, zijn ditmaal draadloos in den
ether verspreid, zoodat alle Engelschen
die aan hun toestel luisterden, de ge
wichtige "klokslagen te Londen konden
vernemen.
Te Ribiers, in het departement der
Hooge Alpen, is op oudejaarsnacht 'een
moord gepleegd onder de volgende om
standigheden.'Een man wekte zijn buur
man door het geroep van brand. Toen
de buurman verscheen schoot hij hem
dood. Terstond daarop is de moordenaar
zich bij de overheid gaan aangeven.
Van de vier skiloopers die bij Ma-
loja in Zwitserland door een lawine zijn
bedolven, zijn slechts 'twee lijken terug
gevonden.
Die Belgische regeering heeft beslo
ten het denkbeeld van een tunnel als
oeververbinding te Antwerpten te laten
varen en de veerdiensten te verbeteren.
Uit Hirschberg in Silezië wordt
gemeld, dat daar Zondagmiddag drie toe
risten in een sneeuwstorm zijh geraakt.
Ee nhunner is omgekomen.
Het pToeea tégen LudendOrf, Hitler
en hun aanhangers zal vermoedelijk niet
voior einde Januari beginnen. In het ge
heel zullen zich 8 of 9 personen voor
de rechters te verantwoorden hebben:
Ludendorf, Hitler, Poehner, Frick e.a.
De sneeuwval van de laatste da
gen beeft in het Beiersche bergland heel
wat ongevallen tengevolge gehad, waar
onder enkele met daodelijken afloop. Het
sneeuwen heeft thans opigehouden.
Kwellende pijnen in kiezen,
tanden en aangezicht, verdrijft men door
Sanapirin-Tabletten (Mijnhardt)- Koker 75
et. Bij apoth. en drogisten.
cr si s.
De Msb. schrft: B
Het verschijnen ten Hove van den heer
Cort van der Linden, die in 1913 de re-
geeringstaak van de onmachtige linker-
