V» 77 Maandag 31 December 1933 38e Jaargang EERSTE BLAD. LEVENSLEED, Buitenianl Dit nummer bestaat uit twee bladen Zeeuwsciie Stemmen. FEU ALSTON. Uit den GoesGiiea Raad. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 „De Zeeuw" zal morgen (Nieuwjaars dag) niet verschijnen. Elk rechtgeaard Zeeuw 'moet wel het •schaamrood op de kaken krijgen als' hij in een rustig uurtje overleest wat Smalle- gange in zijn Kroniek over „Aert ende inborst van de Zeelanders" mefnde te moeten boekstaven. Zelden las ik een zoo op-en-top gunstige karakterschets als •de hier bedoelde, welker auteur blijk baar geen enkele feil wist aan te wijzen in het karakter van de Zeeuwen. Of hij heeft door een heel bijzonderen bril dat volkje bekeken, een bril die nu uit de .mode is geraakt, óf het is er met onze provincie niet beter op geworden in den loop der, eeuwen. Als het waar is, dat het Zeeuwsche volk in vroeger jaren inderdaad in me nigerlei opzicht heeft uitgeblonken boven de andere Nederlanders, dan moeten wij wel besluiten, dat het veel van zijn karakteradel heeft ingeboet. Laten wij, bij 'wijze van balans; op maken bij: de jaarwisseling, eens ha- gaan wat de Zeeuwen waren en wat zij hu schijnen te zijn. Eerstens wordt hun door Smallegange lof gebracht voor hun Godvruchtigheid. ..Al eerlijts bleek hare Godtvruchiig- lieit hier uit, dat sijf in het uitgeven van landen, om te bèdijfcken, bespraken eenen acker voor Godt, en de armen, dien ik Godts acker in oude brieven genoemt vinde." Wij willen de goeden niet te na spre ken, doch, in gemoede, zou ditzelfde nóg va.n het Zeeuwsche volk getuigd kun nen worden? Als werkelijk nergens meer gesprok tusschen God en de menschen werd gevoerd dan hier, dan zou de vrucht daarvan toch gezien moeten worden in den bloei van kerkelijk en gezond maat schappelijk leven. Wat ontbreekt, daaraan veel! I-Iet gaat maar al te vaak om het materieele en om de belangen van een menschenziel schijnt men soms niet te malen. Hoevelen van het opkomende geslacht loopen om de kerk heen en ge voelen zich beter thuis in de herberg, in de danszaal of op' de kermis. „Hare leeraers verdienen bij'haer, en genieten de vol'komene achting van ge santen en taelmannen van den aller grootsten Konink." O zeker, onze predikanten van nu ver dienen dezelfde achting over 't algemeen gelukkig mag .dit onomwonden gezegd worden maar af ze die achting aller wegen genieten moet ernstig betwijfeld worden. Gevallen als te Nijtehqrne, waar tden rechtzinnigen dominee zuur ge maakt wordt als nergens elders, ko men hier misschien niet voor, doch hier en daar is de verhouding tusschen pre-, dikant en gemeente allesbehalve een aan gename. En dat treft men toch niet aan in een gemeente, waarvan gezegd moet warden dat „nergens de opgaendo of nederdalende sqnne meer gebogen knien of gevouwen handen' (siet)". In 1582 lieten de Zeeuwen een penning slaan, voorstellende een teer, rank boom pje, waarnaar een hand uit den hemel ter bescherming werd uitgestrekt. Het op schrift luiddeConfirma Diamine opus tuum (Heere stel uw eigen werk vast). In 1595 kwam een penning "uit met deze woorden: Hi in curribus, hi in equis; nas autem in nqmine Jehovae Dei 14). Mevrouw Murray moest lachen en streek zachtjes door het zijdeachtig zwarte haar van het meisje. „Waar haal je zulke trofeche denkbeel den vandaan? Mij betalen, werkelijk, dat is 'goed. HaHa! IJa 1 Nu goed, je mag het doen, als het je plezier doet, wanneer je er toe in staat bent; maar die tijd is nu op het oogenblik nog te ver weg om dat te bepalen. Maar, je moet nu ophouden met treuren over het verleden en alleen er over denken, hoe jejezelf het spoe digst beter kunt maken. Ik houd niet van sombere gezichten, en ik verwacht van je, dat je een vroolijk, tevreden en gehoor zaam meisje zult zijo. Hagar is bezig met kleeren voor je te maken, en dan hoop ik, dat je er altijd 'netjes uit zult zien. Ik zal je een kleinere kamer geven dan deze die aan de kant van de hal; daar kun je dan al je boeken bergen en ook je lessen leeren. Op andere tijden kun je in mijn kamer komen, of jezelf amuseeren zooals je maar wilt; en als ik hier bezoek heb, denk er dan aan, dat ik gaarne heb, Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentien: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 at Bij abonnement belangrijke korting. y i -_•! nostri. (Dézen vertrouwen op wagenen, anderen op paarden, maar wij op den naam van Jehova onzen God). Êen vraag1 slechts: Zou de 2dstc eeuw rijp zijn vooi' dergelijke openlijke uitin gen van Godsvertrouwen? Blijkt dal ook bij de stembus, als 't gaat om 'de be ginselen, waarnaar ons land geregeerd zal worden? „Dien bodem van Nederland werd ner gens betreden van vreedsamer Borge- j'on; vreemt van tweesp'alticheit. We zullen deze lofspraak niet voor een andere provincie opeischen, doch met schaamte moet erkend, dat twist en tweedracht in menige plaats schering en inslag zijn. Ytolg jc krant maar en ge weet ai genoeg. En de pters maakt dan nog slechts openhaar wat toch niet meer geheim kan blijven of reeds lang een publiek geheim was. Hoeveel tweespalt is er niet. Wat maken de menschen liet elkaar soms danig lastig. Ik denk bijv. aan de minder oorbare wijze waar op de autobusdienstondernemers wat 'n mond vol! elkander soms dur ven beconcurreer©)! „Die inwooinderen zijn ook goetaerdig, rond en oprecht vair gemoed". Vandaar hot spreekwoord: Goed rond. goed Zéeuwsch, als men iemand toit openhartigheid en ongeveinsdheid wilde aanmanen. „Dese aangeboren deugt maekt haer goede kenners, en onversoenelijke ha ters van alle pluimstrijkers." Maar nu? Hielenlikkerij en pluimstrij kerij treft men nog maar al té zeer onder de rasechte Zeeuwen fen maar al te vaak worden die onwaardige han delingen nog beloond ook. De juistheid van bovengenoemd spreek woord is trouwens al lang ontkend. Men vond het zeker al te vleiend voor de Zeeuwen. Volgens anderen toch moet het eigenlijk zijn: Goed zeesch, goed rond, waarmede ons zeemansvolk de lof der rondheid wordt toegezwaaid. „Niettemin zijn sy seer vernuftig en verstandig." Inderdaad mogen de Zeeuwen vooï een groot deel in dit opzicht met eere genoemd worden, doch ik zou dit woord toch niet gaarne zonder voorbehoud on derschrijven.. Grootë monden genoeg, doch verstand, belezenheid, enz. man'keerén blijkbaar nog al eens. Tenslotte Wordt hun moed ten voor beeld gesteld. Eerst ging het tegen de Vlamingen, die telkenshun invallen deden, later bevochten zij de Spanjaarden. Het zijn Zeeuwen, Vlissingers, geweest, die het eerst hun hals aan het Spaansche juk onttrokken en den Spanjaarden het hoofd geboden hebben. Hunne „kromme staven" en „baerd- sen" waren geduchte wapenen indien strijd. Hier nu is vergelijking met het heden onmogelijk. Ik weet wel, toen in 1914 de mobilisatie gelast werd bleven de Zeeuwsche soldaten niet achter en in 1918 maakten zij een goed figuur in de Residentie, doch de omstandigheden wa ren toen zoo geheel anders dan die van vroeger. Laat ons hopen, dal zij nimmermeer met. de wapenen hun kloekmoedigheid hebben te toonen. Er is al strijd genoeg. Hel wordt nu tijd, dat we onze geestelijke wapenen, voor zoover die ongebruikt liggen, voor den dag halen. Wij leven in een gewel digen tijd, waarin het vooral op die wa penen aankomt. Als ieder in zijn kring eens den strijd aanbond tegen Godverzaking, stofvergo- dat je er stil bij komt- zitten om te luiste ren naar de conversatie, want er is niets beters voor jonge meisjes, dan te kunnen verkeeren in een werkelijk beschaafd ge zelschap. Ik zal je ook pianoles laten ne men en studeeren kun je dan op de piano, in de bibliotheek. En dan nog één ding; als je iets noodig hebt of begeert, kom dan bij1 mij om het te vragen; en praat niet met het personeel, en laat niet toe, dat zij met jou praten, want dat zou mij heel onaangenaam zijn. Nu hebben we alles af gesproken, en ik 'hoop, dat je hier geluk kig zult zfju en op een geschikte manier van de voordeelen, die ik je kan laten ge nieten, gebruik zult maken". Edna bracht een harer witte handen aan haar lippen en fluisterde: Dank u dank u. U zult nooit reden hebben tot spijt voor uwe goedheid: en uw wenschen zullen mij altijd tot gids zijn". „Goed, goed. Ik zal deze belofte ont houden en ik hoop, dat ik je er nooit aan zal behoeven te herinneren. Ik geloof wel te durven verwachten, dat wij goed met elkander zullen kunnen opschieten. Nu behoef je me niet nog eens te bedanken en nu spreken wij nooit meer hierover". Mevrouw Murray boog zich over het kind en kuste voor de eerste maal haar ding, miskenning van. onze geestelijke leidslieden, tweedracht, hielenlikkerij, on verstand, beginselloosheid en beginsellos heid, dan zal Smallegange's attest nog wel wal al te gunstig zijn. doch dan zou er heel wat. meer gracht van ons uitgaan, op kerkelijk, zoowel als maat schappelijk en staatkundig terrein. Do klokken luiden den nieuwen tijd kring in. Ze hebben ons toch wel wat te zeggen Laat ons er niet over twisten o£ mijn bril soms' ook wat te donker gekleurd was. De tijd is te kostbaar. '1 Is de oude taak, die eiken morgen Ons in den nieuwen jaarkring wacht; Maar de oude. God ook, die wil zorgen koor nieuw geloof en nieuwe kracht. 't Is de oude strijd en 't zelfde donker, Waaronder 't hart angstvallig beeft; Maar ook het oude stargeflonker, Dat ons geloof en hoop hergeeft, 't Is de oude God, die door die lichten, Het oog bij 't bidden opwaarts trekt En weer in 't hart, als 't dreigt Ie [zwichten, Blijmoedigheid en veerkracht wekt. KEES VAN DER MEER. Ultimo Dec. 1923. Vóór de Raad de begrooting onder han den neemt de behandeling daarvan kan ditmaal eerst plaats hebben, als het dienstjaar reeds zal zijn aangevangen is hij nog eenmaal in het oude jaar hijeen' geweest om in een zitting van bijna vier uren het restant van 1923 af te werken. Als de Raadsleden strak's bij de begroo ting de sluizen der welsprekendheid even wijd openzetten, als ze nu bij de werkverschaffing deden, kunnen we niet anders dan mei: een angstig voorgevoel denken aan liet aantal en den duur der alsdan te houden zittingen! Toch is het' niet gelukt om de aanhangig gemaakte voorstellen nog alle in 1923 af te doen. De bouw van een café-restaurant in Bouwplan I komt straks opnieuw aan de' orde. De houding, welke B. en W. i.n dezen aannamen, kan moeilijk worden ge prezen. De heer Goedbloed wees er in zijn wei-gedocumenteerd betoog terecht op, dat in dit voorstel veel is, wat niet bevre digt. Het vorig jaar mocht een auto- garage in de buurt van de Rimmeland- straat niet gebouwd worden, want zoo'n garage was hinderlijk voor de omwonen den en bovendien (we herinneren ons nog zeer wel, dat dit toen door den voor zitter werd gezegd) de verzekering was aan verschillende koopers van bouwgrond gegeven, dat Nieuw-Goes uitsluitend een woonwijk zou blijven. En „pu het niet de Rimmelandstraat, maar het meest Ooste lijk deel van Bouwplan I betreft, nu is er bij B. en W. geen enkel bezwaar, om die aan bouwgrond-koopers gegeven ver zekering te negeeren! Onverklaarbaar! Dhr. Blanker kon eenige jaren geleden in Bouwplan I geen café gevestigd krijgen, naar hij aan den Raad schreef. Aan een ander persoon willen B. en W. nu toe stemming geven. Even onverklaarbaar! Uit tweeërlei oogpunt was het voorstel van B. en W. dus onbillijk en inconse quent. En toch zwegen ze in alle talen om dit hun voorstel te verdedigen. Niets hoorden we daarvan! Een bewijs van zwakheid? JVIaar dan zou de Raad toch goed doen, niet in zulk een voorstel te bewilligen en zeker niet zich accoord te verklaren met de sophistische redenee ring van den heer Vienings, als zou Nieuw Goes in hoofdzaak en voor zoo- Mant voorhoofd; en Edna voelde in zich een hevig verlangen opkomen om met haar armen die statige figuur te omvat ten, maar het zekere voorname, dat van deze verschijning uitstraalde, schrikte" haar eenigszins af en weerhield haar uiting te geven aan de opwelling van teedere 'gevoelens. Voordat zij nog iets kon zeggen, en op het oogenblik, dat mevrouw Murray zich al naar de deur wendde, werd deze open gegooid en een heer stond op den drem pel. Bij het zien van Edna bleef hij daar staan en zijn weitasch op den vloer gooi end, vroeg hij. op ruwen toon: „W,at heeft dat te beteekenen?" „Mijn zoon! Ik'hen zoo blij, dat je weer thuis bent. Ik vond het erg vervelend, dat je zoo lang wegbleef. Dit is een van de slachtoffers van dat vreeselijk spoorweg ongeluk; 't is hier in de buurt vol van gewonden en lijdenden. Ga mee naar mijn kamer. Wanneer ben je aangekomen?" Zij legde haar arm in den zijnen, nam de weitasch op en voerde hem zoo naar de aangrenzende kamer en sloot de deur. Edna was door dit tooneel pijnlijk ge troffen en een onbeschrijflijke angst be kroop haar en een gevoel van naderend onheil 'kon zij niet meer van zich afzet- vcel m o ge 1 ij k een woonwijk moeten blijven. Wij laten ons niet uit over liet al of niet juiste van het oude standpunt van B. en W. Maar wel mag aangedrongen op consequentie. En men kan er zeker van zijn, dat .er wel meer aanvragen bij den Raad zullen inkomen, als het een maal ingenomen standpunt wordt ver laten. Wat de discussies over de werkver schaffing en enkele andere voorstellen betreft, valt het op, dat' men voor de bezuinigingsoverwegingen der financiëele commissie nog weinig oor heeft, al mo gen wij hierbij terstond voor onze beide Anti-Rev. Raadsleden een uitzondering maken. Het is natuurlijk uiterst gewaagd, om uit deze discussies een conclusie te trekken voor de a.s. behandeling der be grooting, waarbij het er op aan zal ko- knen, of men hier en daar het mes er in durft zetten. Maar bepaald moedgevend was loch deze vergadering in dit opzicht niet. Zouden er werkelijk Raadsleden zijn, die meenen, dat met de belastingen nog wel een enkel jaartje'op 'den ouden voet kan worden voortgegaan Nu is het buiten kijf, dat er voor dei werkloozen gedaan moet worden, wat mo gelijk is. Maar liet is niet aangenaam om het te moeten concludeeren van den uiterst precaiyen financieelen toe stand, waarin de gemeente verkeert, werd weinig gerept. Er is een grens aan de' draagkracht van de bevolking van een stadje, dat voor een groot deel uit mid denstanders en arbeiders bestaat en dat het aantal „groote inkomens" bedenkelijk ziet slinken. Had de financieele commissie geen recht, om te vragen, dat alleen z ij geholpen zouden worden, die tot d e crisis werkloozen belmoren Daar moeten we toch heen en niet zij moeten gesteund, die weigeren werk buiten de stad te zoeken, omdat men „bij de werk verschaffing zoowat evenveel verdient" of die er alvast maar op rekenen, dat in den Winter „de gemeente wel voor hen zal zorgen" en dus maar niet ernstig naai werk zoeken. Ook niet direct zij, die bekend staan als „krukken" in het werk of die invalide zijn. Men moge het hard vinden om dit te moeten zeggen de socialist Buis wond zich nogal op over .enkele uitlatingen der financieele commissie men vergeet, dal de werkelijkheid van de hooge belas tingen óók hard is. De gemeente moet) geen zaak ter hand nemen, die (strikt genomen) tot liet Burg. Armbestuur be hoort. Tn dien geest moest ook de heer Wibaut ,(soc.-dem. wethouder van Am sterdam) zich uitlaten, waaraan de heer Eckhardt. terecht nog eens even her innerde. Maar dan zwijgt men natuurlijk in den rooden hoek, omdat men de wer kelijkheid niet aan durft. De c r i s i s-w e r k 1 o o z e n, zij moeten geholpen worden. Voor hen moet de ge meente doen, wat zij kan. Welnu, de hier voor benoemde commissie kan spoedig aan den arbeid. Wij betreuren het alleen, dat niet een der heeren v. Poelgeest en Labrijn daarin opgenomen werd. Wij wen schen de commissie intusschen op haar moeilijken arbeid succes toe! Als ge geen eetlust hebt, ge u humeu rig en 'terneergeslagen voelt, dient gij Foster's Maagpillen te gebruiken. Dit ge neesmiddel werkt rechtstreeks op de lever, regelt de gal, helpt de spijsvertering en voorkomt verstopping. Het geheele gestel wordt versterkt door het gebruik van Foster's Maagpillen. Prijs per flacon van vijftig ver suikerde pillen f 0.65in apotheken en drogistzaken. (10) ten. Dit was de zoon van haar weldoen ster en op het eerste gezicht boezemde hij haar oogenblikkelijkeen groeten af keer in. Het waarom kon zij zichzelf niet duidelijk maken. Hij was een lang gespierd man en zag er niet bepaald jong, maar toch ook niét oud uit, een geheel aparte verschijning, terwijl nog geen enkele grijze haar in zijn dikke golvende lokken te ontdekken viel, het zware en voortdurend fronsen van zijn hooig voorhoofd had evenwel diepe voren daarin geploegd, zoo- als anders alleen de ouderdom zich tot stempel kiest. Zijn trekken waren krach tig, maar zeer regelmatig; de doordrin gende staalgrijze oogen buitengewoon groot en prachtig overschaduwd door lan ge, zwarte oogharen, maar stootten af door hun koude, verachtelijke uitdrukking, en om den fijngevormden mond, die een wondere bekoring aan het gelaat had kun nen geven, had zich een barbaarsehe grijns gezeteld, zoodat het scheen, alsof die mond enkel geopend kón worden om te spotten en te vloeken. Klaarblijkelijk was dit gelaat eens zeld zaam schoon geweest in zijh vroege jeugd, toen zijn moeder nog een nachtkus drukte op zijn jongensvoorhoofd, en het gebed, in de kinderkamer geleerd, nog Duitschers naar Cayenne verbannen? Twee onheilspellende geruchten zijn in Berlijn de meer optimistische stemming komen verstoren. Volgens liet eene zou Frankrijk geheel afwijzend geadviseerd hebben op de Duitsche nota van dei* 24en j.l. Ecu ander bericht wil, dat de Fran- schen van plan zijn, voorloopig 3 Duit schers uit het Roergebied naar Cayenne te verbannen. Dit gerucht is niet het eerste van dien aard. Al maanden lang zijn er soortgelijke geruchten opgedoken. Uit het Ruhrgebied. Vrijdag is de nieuwe werktijd in het Ruhrgebied ingevoerd en gebleken is dat de arbeiders er zich bij neerleggen. Vol gens een ander bericht toont zich de uitwerking van den langeren werktijd in den mijnbouw reeds daardoor, dat in de afgeloopen week in het Gelsenkirchenen kolengebied bijvoorbeeld een grootore op brengst te constateeren valt, nl. 109.000 ton tegen 85.200 ton in de voorgaand® week. De opbrengst van cokes is even eens gestegen on wel van 3844 ton op 4792 ton. Er is een verbetering merkbaar in den economischen toestand in de Roer, zoo schrijft men van Fransche zijde; op de markten en in de winkels .stroomen de levensmiddelen rijkelijk toe en de prijzen dalpn. De ^tegenwoordige salarissen stel len de arbeiders in staat in hun levens onderhoud te voorzien en de duurtehijslag is van 25 tot 10 pet. gedaald. Aan de „Bochumer Verein" zijn 2500 arbeiders weder in dienst gesteld. Twee hoogovens werden aangestoken. Aan de „Rombacher Hutte" werken 600 arbeiders ten einde de mijn weder in een normalen toestand, te brengen. Vermoedelijk zal tegen 15 Januari a.s. het werk algemeen hervat zijn. Korte berichten. Vijftien groote juweelen, die, naar men gelooft, behoord hebben tot de Rus sische kroonjuweelen, zijn te New-York aangevoerdom getaxeerd en verkocht to worden. Prins Joessoepoff, wien men naar den oorsprong der juweelen vroeg, verklaarde, dat do tsarin ze verscheidene malen bij officieele plechtigheden gedra gen heeft. Ondanks het nijpende kastekort en de groote moeilijkheid, om de beambten op tijd te betalen, heeft de Duitsche re- geeriag Zaterdag besloten, vooral om de hangende onderhandelingen met Frankrijk niets in den weg te leggen, jle bezettings- kosten te betalen, zoolang tenminste de aanwezige geldmiddelen zulks maar eenigs zins toelaten. Te Londen is Vrijdagavond draad loos paai' een concert te Pittsburg in de Vereenigde Staten geluisterd. Ofschoon at mosferische storingen eenigszins hinder lijk waren, werd het ten gehoore ge brachte over het algemeen met verwon derlijke duidelijkheid gehoord. Uit geheel Zuid-Slavië komen berich ten over hevige sneeuwstormen, die hier en daar noodzaakten tot stopzetting van ihet spoorwegverkeer. In Bosnië ontspoor de een trein; een locomotief en zeven wagons weyden vernield. In het hooger gelegen deel van Montenegro ligt het ver keer geheel stil. Ook in Slowakije en in de Woudkarpathen moesten eenige Iocaal- spoorwegen het bedrijf staken. over zijn reine lippen welde; maar nu waren de fijn besneden trekken verdorven door uitspattingen, en werd zij'n blik ver duisterd .door den verderfelijken gloed eener vurige, hartstochtelijke natuur, en een rusteloos, scherp1, maar ongeheiligd verstand. Zijn kleeding was kostbaar, maar verwaarloosd, en de roode vlek op zijn jas deed zien, dat zijn jacht niet vruchteloos Was geweest. Waarom bracht deze norsche man, de zoon van haar weldoenster, haar de wóór den van haar grootvader voor den geest: „Hij is een ruw, zondig, godslasterlijk man?" Zij had het gelaat van den be Zoeker in de smidse niet heel duide lijk 'gezien; maar iets in den ongeduldi- gen, ontevreden toon, in den haastigen aanmatigenden stapi, en het trotsch ver heffen van 't hoofd, herinnerde haar pijnlijk aan hem, wiens drieste onbe schaamdheid zoo buitengemeen de gram schap' van Aaron Hunt's anders zoo gelijk matige en vriendelijke natuur had opge wekt. Terwijl zij' over deze onverklaarbare overeenkomst lag na te denken, troffen stemmen uit de aangrenzende kamer haar oor, want door de open ramen kon bct geluid naar binnen dringen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1