PU ROL
"eerste blad,
76
Zaterdag December ItJ®S
38r Jaargang
BaitenlanS.
Binnenhui
it de Provincie.
"1st ïiurs tak op laiel
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
QOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG-
t won» r&tz
aajj.\•-«woufcuorahirxx.j w mPhms t.\*h wn: *ap* nwt«j»Ma.teaBUtt. >*:««3WMO»cu;ciJrwA
Het luchtschip „De Dixmude".
Het Fransche ministerie van Marilici
lieeffc uit Rome bericht ontvangen, dat het
lijk van den commandant van „De Dix-
inude" bij Girgentie op de Siciliaansche
kust door vissehers uit zee is opgehaald.
Hoewel er tot dusver nog geen overblijf
selen van de Zeppelin zelf gevonden zijn,
en er ook geen verdere lijken geborgen
zijn, mag men toch wel aannemen, dat het
groote luchtschip met man en muis in de
Middellandsche zee vergaan is en dat de
hoop, dat het in de' Tunesische woestijn
had kunnen landen, ijdel is gebleken. De
gezagvoerder van een Italiaanseh stoom
schip bericht, dat hij Zondagavond een
draadloos verzoek om hulp heeft opge
vangen van de „Diixmuide", die toen met
een snelheid van 125 mijl per tuur dooi
den wind werd meegesleurd. Dit is ver
moedelijk het laatste bericht dat van het
luchtschep is vernomen. Met een comman
dant maakten nog 3 officieren deel uit
van den état-major, terwijl de verdere
bemanning 35 koppen telde. Bovendien
waren er 11 officieren als passagiers aan
boord. Zij zullen wel allen den dood in
de golven hebben gevonden. In Frankrijk
heerseht groote verslagenheid over het
verlies van het luchtschip, welke in Italië
gedeeld wordt. Ook de Engelsche bladen
betuigden al hun deelneming in liet ver
moedelijk verlies van de Fransche lucht
vloot.
Eiffel, f
Naar de N. R. Ct. meldt, is te Dijbn
op1 92-jarigen leeftijd de ingenieur Eiffel
overleden, wiens naam nag dagelijks door
duizenden Panjzenaars en vreemdelingen
wordt uitgesproken bij het noemen van
den door hem gebouwden toren, die
dooi zijn machtig draadloos telegrafie-
station sinds den oorlog den naam Eiffel
nog ndder bekend en beroemd heeft ge
maakt. Eiffel begon zijn loopbaan met
de leiding van den bouw van de groote
ijzeren brug te Bordeaux, waarbij1 voor
het eerst bij het grondvesten van de
peilers van het procédé van vloeibare
lucht gebruik werd gemaakt. Hij ont
wierp1 het type van bruggen met reus
achtige parabolische bogen en heeft ook
den geweldigen 'koepel van 2*2 M. middel
lijn 'ontworpen voor de sterrenwacht te
Nice, welke koepel meer dan 100 ton
weegt en gemakkelijk met de hand be-
wpgen kan worden. Dien E if Celtoren heeft
hij' ontworpen voor de wereldtentoon
stelling te Parijs van 1889. Het stalen
gevaarte, dat 300 M. hoog 'is, Was in 2
jaar, 4 maanden en 9 dagen tijcis vol
tooid.
Weg' mei tien Bijbel!
De geest uit den Afgrond is vaardig
over Rusland. Die heerschers, die op
'i o ogenblik de lakens uitdeelen, die zich
losgemaakt hebben van den eisch dei-
wet, en die de Christelijke zedeleer los
lieten, gaan voort het volkaf te voeren
van <je inzettingen der vaderen.
Mevrouw Krpjspskaja, de vrouw van
Lenin, staat aan het hoofd van het cen
traal beheer der publieke diensten. En
als een andere Isebel heeft zij1 haar wil
te kennen gegeven. Zij heeft een rond
schrijven gezonden aan alle bibliothe
ken in Rusland. Daarin zegt zij' welke
iioeken deze bibliotheken mogen bevatten.
En dat zijn: die in beginsel overeen
•stemmen met de tegenwoordige geestes
richting- van het Sovjet-bestuur. Ben aan
tal bekende boeken en geschriften is dan
ooik op de lijst der verboden boeken ge
plaatst. Allereerst de Bijbel. Het oude en
Nieuwe Testament, de Koran en de Tal
mud.
D-an volgen de wijsgeeren als Plato,
Descartes, Schopenhauer, Spencer en
Nietzsche. Vervolgens komen nog andere
groote schrijvers en eindelijk de bekende
Sus Tolstoi voor een goed deel,. Al deze
boeken moeten volgens de circulaire on
middellijk vernietigd worden. Is er teveel
gezegd als er herinnerd wordt aan den
geest uit den afgrond? vraagt de „Amst."
Korte berichten»
Het Duitsdhe rijk zet de inkrim
ping van het corps ambtenaren en
beambten streng door. In het district
Frankfort zijn alleen van het spoor
wegpersoneel 5000 man opgezegd'.
Uit Boedapest wordt gemeld, dat
op den avond voor Kerstmis te San-
pad een bom geworpen is in een
lokaal, waar de vereeniging van Is-
raëlietische vrouwen een bijeenkomst
hield. Een vrouw is gedood en 17
zijn gewond, waaronder verscheide
ne ernstig.
Volgens een bericht uit Belgrado
gaat generaal Wrang el van Zuid-Sla-
vië naar de Vereenigde Staten ver
huizen. De sovjet-regeering heeft na
melijk te Belgradodoen weten, dat
ze geen diplomatieke betrekkingen
met Zuid-Slavië zou aan'khoopen,
wanneer Wr,angel in Zuid-Slavië bleet
vertoeven.
Lloyd George die een zware
verkoudheid gehad heeft en zeer ver
moeid is tengevolge van den verkie
zingsveldtocht, is naar zijn woon
plaats in Wales vertrokken. Zijn dok-
Ier heeft hem een strenge rust voor
geschreven.
De woningnood in New-York is
thans nijpender dan in 1920. Wie ei
woningen zijn machtig geworden be
talen thans van 40 tof 90 pet. hoogere
huren dan enkele jaren geleden.
Uit Spiers wordt gemeld, dat
op 24 December de separatistische
regeering aldaar bekend gemaakt heeft
dat vanaf 10 Januari e.k. alle passen
voor het buitenland en voor niet-bezet
Duitsehland door haar geteek'end zul
len worden en niet langer door de
Fransche autoriteiten. Hierin zien de
Duitschers een nieuw bewijs van de
samenwerking der Fransch'en met de
separatisten in de bezette gebieden.
Er is in Zuid-Duitsc'hlan'd op
nieuw zooveel sneeuw gevallen, dat
het verkeer volslagen gestremd dreigt
te worden. Dergenjke kolossale hoe
veelheden sneeuw zijn sedert jaren
in Zuid-Duitsohland onbekend. Het
treinverkeer is sterk gestoord. Als de
dooi invalt, zal Nederland wel met
hoog water op den Rijn te kampen
krijgen.
Naar men uit Weenen meldt,
is mr Zimmerman bedlegerig. Hij
heeft op zijn terugreis uit Parijs kou
gevat.
Uit het Noorden van Italië ko
men berichten omtrent een zwaren
sneeuwval. Het station te Modaneligt
6 voet onder de sneeuw. Het goede
renvervoer is gestaakt en passagiers-
treinen hebben 6 of 7 uur vertraging.
De dieven, die met Kerstmis in
de drukkerij Van de Duitsch'e spoor
wegen waren binnengedrongen en al
daar ongeveer 120.000 goudmark' had
den ontvreemd, zijn reeds gearres
teerd. De voornaamste dader was,
toen de politie hem in een kroeg in
de nabijheid van het Schlesische
Bahhhof ontdekte, stomdronken.
Te Dresden zijn twaalf leiders
Van werkloozen en verscheidene on
trouwe ambtenaren in hechtenis ge
nomen wegens verduistering van gel
den, bestemd voor steun aan de
werkloozen. Eenigen van de a;ange-
houdenen wisten zich per dag 25
biljoen toe te eigenen.
De predikant geen forens.
Het orgaan van den Bond van Ne
derlandsen© Predikanten maakt open
baar, dat de Kroon het beroep van
een gemeenteraad tegen de beschik
king van Gedeputeerde Staten van
Zeeland, waarbij een aanslag van een
predikant in de forensenbelasting
werd vernietigd, omdat zij het niet
bewezen achtten, dat hij het ver-
eischte aantal dagen voor de uitoe
fening van zijn betrekking daar aan
wezig was geweest, ongegrond ver
klaard, omdat het aantal dagen niet
bewezen was en kerk en consistorie
alleen in overleg met den k'erkeraad
in gebruik zijn en de predikant oveï
deze lokalen geen eigen beschikking
heeft.
Ook hebben Gedeputeerde Staten
van Noord-Brabant den aanslag van
een predikant in de forensenhelas-
ting vernietigd, op grond dat „immers
het begrip van kerk, het Gods- en
bedehuis, zich niet verdraagt met de
in de wet bedoelde en daarin genoem
de localiteitenkantoor, winkel of
werkplaats, zelfs ook dan niet, wan
neer zooals i.e. het catechisatieonder-
rioht door reclamant in het kerkge
bouw gegeven wordt."
Schriftelijke vragen.
Van den heer Kersten aan den minister
van Waterstaat:
Draagt Uw Excellentie kennis van het
auto-ongeluk, dat plaats greep aan het
eind van den Derden weg te Rilland-
Batli, bij den Separatiedijk? Acht Uw
Excellentie bestendiging van den gevaar
lijken wegtoestand aldaar verantwoorde
lijk'? Zoo niet, is Uw Excellentie bereid,
stappen te doen om allereerst te komen
tot verbetering van het weggedeelte, dat
Zeeland met Brabant verbindt, en althans
de twee gevaarlijke bochten (de boven
aangegevene en die bij het station Woens-
drecht) onschadelijk te maken, daarvoor
een gedeelte van de uitgetrokken som
voor Zeeuwscben wegenaanleg bestedend?
Bezuiniging?
De werf de Schelde te Vlissingen
bouwt den kruiser Java. Onderdoelen van
kanonnen zijn te Rotterdam den 28sten
November aangekomen uit Zweden. Een
Zweedscbe ingenieur is naar Vlissingen
gegaan voor het stellen van deze onder-
doelen. Tot. op heden wacht de betrok
ken Rotterdam scire expediteursfirma, in
spijt van dringende telegrammen, op de
verklaring van vrijdom van invoerrechten,
welke van het departement van financiën
moet komen. De goederen zijn opgesla
gen in een loods; de Zweedscbe ingenieur
is onverrichterzake huiswaarts gegaan.
(N. R. C.
Allerlei.
Gister hield het bestuur der R.-K.
Tweede Kamer-fractie eene verga
dering. y
Gisteravond heeft de fractie van
anti-revolutionaire leden der Tweede
Kamer vergaderd in verband met den
Bolitieken toestand van het oogenblik.
e bijeenkomst had plaats in het
Kamergebouw.
GOES
E1RSO (fiOEB? - AL GOEO.
Tot besluit van 1923 maakt IJ het
voornemen eens te informeeren
naar de BANK VOOR. ZEELAND
Groote Markt 21 - Goes.
Dan vraagt, U aan deze Bankin
stelling condities voor Uwe Bank
en Effecten zak en.'
Rekening-courant, Deposito, Spaarbank,
Incasso Vreemde Valuta
Cheque- en Giro-rekening
Effecten Coupons Prolongatie, enz.
De Bank voor Zeeland beeft geen
risico's uit den tijd van de hoogcon
junctuur, werkt uitsluitend in Zee
land, publiceert ieder jaar balans
en winst- en verliesrekening, welke
een ieder op aanvr. kan ontvangen.
Correspondentschappen
IersekeG. D. van Oosten, Lepelstr
Tel. 28's- HeerenhoekJ. A. Clarijs,
Molendijk, Tel. 4.
Noordbraban t—Z e e 1 a n d. Men
schrijft aan de „N. R. CL":
Verleden week is een woonauto met
volgwagen door den bermmuur gezakt,
op den hoek van den zoo heruchten op
rit bij den Bathpolder onder Rilland. Deze
bocht maakt deel uit van den verbindings
weg van Noord-Brabant met Zeeland. De
woomauto geraakte in een diepe sloot en
vatte «ogenblikkelijk vlam, zoodat zij ge
heel vernield werd. Door toegeschoten
hulp, kon de chauffeur, die tusschen het
stuur beklemd zat, nog juist verlost worden
vóór de vlammenzee hem (bereikte. E© volg
wagen kon ook nog bijtijds in veiligheid
gebracht worden.
Men ziet gelukkig net weer geen men-
schenlevens te betreuren! Maar hoe komt
het toch, dat zulke gevaarlijke weggedeel
ten niet verbeterd worden?
Eie eenige communicatie tusschen Wal
cheren en Zuid-Beveland ter eene, Noord-
Brabant ter andere zijde, bestond voor den
oorlog enkel uit den spoorweg Vlissingen
Bergen-op-ZoomRoosendaal. Tijdens
den oorlog heeft men langs den noord
kant van dezen spoorweg, idoar het KreeK-
rak een geheel nieuwen weg gelegd. Deze
heeft men aan beide uiteinden doen aan
sluiten op reeds bestaande polderwegen.
Oorspronkelijk waren de laatste alleen be
stemd voor aan- en afvoer van stoffen
voor en van den landbouw.
Na de aansluiting kregen zij een veel
grootere be teekenis. Zij werden gepromo
veerd tot hoofdverkeerswegen, zelfs van
internationale beteekenis. Evenwel behiel
den ze hun smalheid, hun bochten en hun
wegdek.
De eischen die men aan die wegen moest
gaan stellen werden veel zwaarder. Ze wer
den onvoldoende! sterker, ze werden ge
vaarlijk om te gebruiken! Van hoogerhand
zag men 't in, en men begon een groot
Abonnem en t s p r ij' s
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentien:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL
Bij abonnement belangrijke korting*
w» iHDiKwwemw i-aw KveiFewe
scheepsdh plan uit te voeren. Namelijk de
verbetering van den weg Middelburg-
Bergen op Zoom. Een gewoon sterveling
begint bij het begin, maar zoo. niet de
regeering. Men begon van de periferie af,
dus bij Middelburg. Afgezien van deze te
genstrijdigheid, verdienen de autoriteiten
groot-en lof voor de verbeteringen, die
in den loop der laatste jaren zijn aange
bracht.
In Engeland tracht men op positieve
wijze het werlcloozenvraagstuk op te lossen
door met alle kracht, de wegverbeterirfg
aan te vatten. Niet alzoo' hier! De regee
ring verschuilt zich achter de malaisé, om
de wegenverbetering „in een sterk ver
langzaamd tempo" voort te zetten. Wat
dit moet zijn voor een verdienstelijk hoofd
ambtenaar, die niets liever wil, dan de
zaak tot een goed einde brengen, laat zich
raden. Maar wat dit beteekent- voor den
weggebruiker, die dagelijks met levens
gevaar over de gevaarlijke wegvakken
inoet circuleeren,'laat zich ook makkelijk
verstaan.
Het is dan ook de vurigste wensch van
hen, dat de Waterstaat, het allereerst de
verbeterende hand slaat 'aan de wegvakken
die het minst aan de geringste eischen
voldoen, want gaat men door in de tot
nu toe gevolgde richting, en met het zeer
verlangzaamde tempo, dan blijft de toe
stand, die ongetwijfeld menschenlevens zal
gaan kosten, nog lange jaren bestaan.
De meest gevaarlijke stukken zijn:
le het wegje door den Gaterspolder
met aansluitenden spoorwegovergang bij
het station Woensdrecht. Ressorteerend
onder den hoofd-ingenieur van den water
staat in Noord-Brabant.
Het tweede gedeelte ,dat om verbete
ring schreeuwt, is de in boven geciteerd
bericht, genoemde boicht. Hier heeft ter
nauwernood een man het leven er afge
bracht. Terwijl verbetering van den be-
staanden toestand met enkele honderden
guldens zou te verkrijgen zijn, als er geen
geld is het nieuwe geprojecteerde plan
uit te voeren.
Het derde wegvakje is dat aan den
voet van den dijk van den Stroodorppolder
tusschen 'Rilland en Krabbendjjkë. Deze
twee resorteeren onder den hoofd-ingen.
in Zeeland. De genoemde wegvakken zijn
alle drie nog in onderhoud 'bij polderbe
sturen of gemeenten. Uit den aard der
zaak trekken deze zich niets aan van het
doorgaand verkeer. Ze zien het zelfs lie
ver niet. Zij zijn koud voor het feit, dat
door hun polder of gemeente een interna
tionale weg voert. En zien niet in, dat
dit hun verplichtingen oplegt. Hun eenig
streven is (en va uhun standpunt is dit te
billijken) de lasten per H.A. zoo laag
mogelijk te houden.
Het gevolg van dit egocentrisch streven
is, dat de wegen in een zoodanigen toe
stand gehouden worden, als juist voldoende
is voor de behoeften der ingelanden. Do
weg moet dus voor boerenkarren berijd
baar zijn. Als nu het suikerbietenvervoer
geëindigd is, worden de wegen bedekt
met een laag losse grint. Na den oorlog
is dit zachte materiaal vervangen door ba
salt. De komende en gaande man trapt
deze losse steenen langzamerhand in de
slooten of wel in den weg. Tot ver in den
zomer blijft de weg zeer oneffen. De min
ste droogte doet alle steenen weer los
liggen.
Intusschen is de basalt veel gemeener
dan de wroeger gebruikte grint. Die eerste
ontziet noch paardenhoeven, noch auto-,
G'f fietsbanden. Bij paarden ontstaan veelal
etterige hoefverwondingen, die zeef pijn
lijk voor de beesten zijn. De banden sneven
op een leeftijd, veel te vroeg om te ster
ven.
Uit eigen belang der polderbesturen,
krijgen wij dus elk jaar een lichte poging,
om tot het dichten van in den winter ont
stane kuilen te komen. Maar bij verbree
ding der wegen, bij het verruimen der boeli
ten heeft het polderbestuur geen belang.
Dit zijn desiderata van het doorgaand ver
keer. Eiaarvoor is geen geld bij' de polders
beschikbaar.
Men zou haast wenschen er toe te kun
nen bijdragen. Bijv. door het instellen van
de middeleeuwsche tollen. Maar de praktijk
leert, dat, waar tollen geheven worden, de
weg slechter is, naarmate het tolgeld hoo-
ger. (Ik denk aan den weg Rotterdam
Een Haag, waiar men liefst drie tollen
heeft. Of aan den provincialen weg tus
schen Bergen op Zoom en Putte, waar
men weggeld verschuldigd is).
iMaar hoe het ook zij, de toestand der
wegen blijft verschrikkelijk en onhoudbaar
Hoeveel ongelukken zullen nog moeien
gebeuren, vooraleer de regeering zal in
zien, dat een dusdanig belangrijk wegvak
niet in beheer mag zijn van een polder
bestuur? i
De verplaatsing der marine
In aanfluiting met het bericht in ons
bijblad nemen wij over, wat de N. R. C.
schrijft: Destijds werd te Middelburg
door het gemeentebestuur een huis in
Winterhanden
DOOS 30, 60,90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten
Pharm.Fabr. A.Miinltardt
Zeist
orde gebracht als woning voor den com
mandant en werd dit aan het rijk ver-t
huurd. Dit huis zal nu worden verkocht
en volgens het contract eventueel verlies
voor de gemeente door het rijk worden
vergoed.
Het gebouw, waar thans de marinestaf
is gevestigd, wordt beneden bestemd voor
ambtswoning van den eerst aanwezende
marine-officier, kapitein ter zee J. Tissot
van Patot. Deze officier zal in tijd van
oorlog als "het commandement Zeeland
wordt hersteld, territoriaal commandant
bevelhebber zijn.
In tmrband met dit. alles zullen nu in
de eerste maanden de onderzee- en tor
pedobooten naar Nieuwediep worden over
gebracht, maar het is niet uitgesloten,
dat andere marineschepen naar Vlissingen
zullen komen. In hoever 'daardoor het
aantal in Vlissingen, Middelburg en Sou
burg wonende marinemannen zal vermin
deren, zal dus moeten worden afgewacht.
Vechtpartij. Bij een vechtpartij
te Kloosterzande op 27 Dec. j.l. is de
marechaussee de M. door zekeren C. Sch.'
zijn halsslagader afgesneden. Door de ma
rechaussee werd een schot gelost, waar
door de aanvaller door een 'kogel getrof
fen werd in zijn buik. Hij is overgebracht
en in arrest gesteld. De toestand van de
marechausse is vrij wel.
Kapelle. Jn de goederenloods aan het
station Kapelle-Biezelinge is Vrijdagnacht
ingebroken. Vermist werden verschillende
artikelen. De politie doet ijverig onder
zoek.
Waarde. In de gister gehouden zitting
van den gemeenteraad werd tot lid van
het Burgerlijk Armbestuur herbenoemd de
beer M. Allewijn. Tot lid van de plaatse
lijke 'Commissie van toezicht op het lager
onderwijs werd herbenoemd de heer M.
van Weele. Verder werd mededeeling ge
daan san een schrijven van Ged. Staten,
waarbij de jaarwedde der wethouders
werd bepaald op vijftig gulden.
Krabhendljke. Vrijdagavond verga
derde de afd. Patrimonium in de
(oude) consistorie der Geref. Kerft,
onder voorzitterschap van 'dhr C. Ha-
verhoek. In zijn openingswoord'schet
ste hij den héld Kaleb als Voorbeeld.
Na lezing der notulen en mededee
ling over het. nieuwe propagandablad
voor Zeeland „De Voorlichterkreeg
dhr C. Kriek'alard het woord voor zijn-
onderwerp: „Wat zal revolutie bren
gen? Hij zette uiteen hoe de revolu
tie alles wil onderste boven keeren
en wees vooral op den toestand in
Rusland. Het beginsel 'der socialisten
werd' afgekeurd. De christen-arbeider
moet getrouw en ijverig zijn werk!
verrichten. Aan de Bespreking namen
een vijftal deel. Verscheiden leden
wen sch ten het Jaarboekje te ontvan
gen. De belangstelling zal word'en op
gewekt en levendig gehouden. In Ja
nuari jaarvergadering. In Februari
propaganda-avond.
Wemeldinge. Woensdag 2e Kerstdag
had alhier in tegenwoordigheid van den
heer H. Dxonkers, vice-consul van
Diuitschland tevens secretaris van het
Prov. Oomité tot leniging1 van den nood
in Duitsehland, de opening van het voor
dit doel te houden bazar plaats. De burge
meester, dhr. F. Wabeke, verwelkomde de
aanwezigen, en dankte allen voor de
medewerking aan de totstandkoming van
dezen bazar. Het is een groatsche ver
zameling van voorwerpen die voor „Elk
wat wils" biedt. Ieder kan naarmate
zijn financieele krachten een steentje hij
dragen VQOtr dat groote werk daar ginds
over de grenzen, n.l. door de reddende
