Maandag 17 December 1923
38e Jaargang
67
Bmtenlani
Binnenland.
v
NIEÜWJAARS-ADVERTENTIËN.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ve Zeeuw
„VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 eL
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
op ons blad abonneeren, ontvangen de
tot disn datum verschijnende nummers
gratis.
We herinneren er aan, dat Nieuwjaars-
advertentiën bij vooruitbetaling moeten
worden voldaan (voor advertentiën ter
grootte van 5 regels fl.elke regel
meer f0.20; voor namen onder den Alge-
meenen Nieuwjaarswensch f 0.20). Adver
tentiën, waarvoor het bedrag niet vooruit
per postwissel of in postzegels wordt
betaald, kunnen niet worden geplaatst.
DE ADMINISTRATIE.
„WEGENBELASTING".
la de najaarsvergaldering van de-
provinciale Staten komt in behande
ling een voorstel van Gedeputeerde
i Stat en, om a,an de Regeering te ver
zoeken de totstandkoming van een
wet te bevorderen, waarbij het aan
de Provincie zal worden veroorloofd
onder den naam „Wegenbelasting"
buitengewone opcenten te heffen op
een viertal rijksbelastingen tot een
bedrag van f125.000 per jaar, gedu
rende' 30 jaren. Dit. geld zaj aldus
is het voornemen besteed worden
Voor verbetering van wegen.
Het voorstel lijkt mij aan velerlei
bedenking onderhevig.
Allereerst omdat het nieuwe belas
tingen oplegt. Over den z war en druk
der belastingen wordt algemeen ge
klaagd. En'met reden! Met klem van
redenen wordt betoogd, dat in bet
belang van de toekomst van ons volk
de besparing van kapitaal moet toe
nemen en dat deze slechts te verwach
ten is, wanneer de directe belastin
gen omlaag gaan. Op bezuiniging in
alle mogelijke takken van openbaren
dienst wordt van alle zijden aange
drongen. Versobering v;an levenswijze
voor" alle kringen der maatschappij
en voor alle lagen der bevolking,
wordt o'ns dagelijks voorgehouden als
eenig redmiddel om te ontkomen aan
een steeds verder voortvretende ab
gemeene verarming, die als een la
tente kanker reeds te diep in ons
matschappelijk leven heeft voortge
woekerd.
Eenerzijds dus een roepen om ver
sobering, bezuiniging en verlaging van
belasting.
En anderzijds een nog steeds hoo-
ge .levensstandaard; verlaging daar
van tegengehouden door een te hoog
indexcijfer; een algemeene malaise,
waarvan niemand kan zeggen, of zij
haar diepste depressie reeds beeft
overschreden, en als gevolg daarvan
jjj opgedekt tekort op
Staalsbegrooting van 140 miljoen*
Om dit laatste te kunnen dekken
zullen paardenmiddelen moeten ge
bruikt worden. „Onder zeer hoogen
druk", schreef dezer dagen de „Nieu
we Rott. Courant", „zal het belas
tingapparaat moeten werken". Tal van
hoogst nuttige uitgaven worden van
de btaatsbegrooting geschrapt, en of
men wii of niet, m d'e ambtenaars
salarissen zal het snoeimes duchtig
gezet moeten worden.
Voor de groote meerderheid dei-
bevolking staat in de naaste toekomst
dus verlaging van inkomsten en ver
booging van belasting te wachten.
En in dien tijd komen Ged. Staten
met een voorstel, dlat er toe leiden
moet, dat f 125.000 aan provinciale
belastingen per jaar extra geheven
wordt!
Dat wil zeggen een meerdere be
lasting voor de Provincie van pl.m.
11 pCt. F
Op zichzelf moge dat zoo'n groot
bedrag niet zijn, men vergete niet,
bet komt boven op 't bedrag der
Rijks-, Provinciale en Gemeentelijke
inkomstenbelasting, en daar klaagt
iedereen al over!
Daarbij komt, dat de provinciale
belastingen in' Zeeland toch reeds zeer
boog zijn. Zij zijn opgevoerd1 tot hun
maximum. En het is de vraag, of
in de toekomst niet de inkomsten
zullen dalen en de uitgaven, die ge
daan moeten worden, zoodanig zul
len groeien, dat de Provincie, om aan
haar verplichtingen te kunnen vol
doen, buitengewone belastingen zal
moeten beffen. Wel sluit dte begroo
ting voor 1924 met een onvoorzien
Van ruim f78.000, maat er zijn nog
heel wat uitgaven voor de Provin
cie in het vooruitzicht. De lokaal-
spoor op Zuid-Beveland, de trams in
Zeeuwsch-Vlaanderen en op Tholen;
de brug van Tholen en niet te ver
geten de P. E. Z. E. M. vragen groote
offers, en niemand kan met zeker
heid zeggen of deze in de toekomst
uit de gewone ontvangsten zullen
kunnen worden bestreden.
Ik vraag, ot bet onder cleze om
standigheden verstandig is uitgaven
te gaan doen, die niet strikt nood
zakelijk zijn en vermoedelijk voor de
verbeteringen, die men wil aanbren
gen, niet voldoende. Want wegenver
betering moge aangenaam en nuttig
zijn, noodzakelijk in den strikten zin
v;an het woord, is zij zelden. Dat
zij afdoende zou zijn voor onze Pro
vincie, is in afzienbaren tijd, voor
wie de Zeeuwsc'he wegen kent, niet
te verwachten.
Het wegenplan zelf is nog in voor
bereiding, en Ged. Staten zwijgen er
daarom overzij vragen slechts bij
voorbaat geld.
Omgekeerd ware m.i. juister gehan
deld. Wanneer een plan van verbete
ring ware overgelegd, dan kon men
zoowel de noodzakelijkheid, als de
kosten beoordeelen. Nu tast men in
bet duister, en geeft hoogstens bet
in Juni 1922 aan d'e Provinciale Sta
ten door de Commissie tot onder
zoek eener reorganisatie der verkeers
middelen in Zeeland uitgebrachte rap-
port eenig houvast. Aan het slot van
dit rapport somt de Commissie een
aantal wegen op, verdeeld over de
verschillende deelen van Zeeland,
welke naar haar meening voor over
neming en verbetering door de Pro
vincie in aanmerking komen. Mij daar
aan houdende en mij kortheidshalve
nu eens beperkende 'tot de op: Wal
cheren genoemde wegen, meen ik .te
mogen beweren, dat de verbetering
van geen enkele dier wegen voor den
landbouw noodzakelijk is, zelfs meen
ik te mogen betwijfelen of verbete
ring dier 'wegen voor den landbouw
wel eenig aanwijsbaar voordeel zal
opleveren. Zeker, het verbreedenva.il
enkele dier wegen en 't verbeteren
van bochten zal b.v. in oogsttijd het
vervoer voor de landbouwers wat ver
gemakkelijk^en dat is aangenaam,
maar daarom nog niet noodig of
nuttig.
Ook wandelaars of wielrijders heb
ben de verbetering niet noodig. En
het auto-verkeer? Ai de genoemde
wegen worden er voor gebruikt, al
zijn de meeste voor 't doorgaande,
snelle en veelvuldige auto-verkeer on
geschikt. Is 't noodig die wegen daar
voor geschikt te maken? In dezen
financiëel benarden tijd allerminst.
Zonderen we Middelburg en Vlissin-
gen uit, dan bestaat dat auto-ver
keer voor de overige plaatsen niet.
En de kosten, die gemaakt zouden
moeten worden, om de wegen voor
dat verkeer geschikt te maken, zijn
zoo groot, dat de f125.000 per jaar
voor de geheele provincie een drupp'el
in den emmer zouden zijn. Ged. Sta
ten beweren wel, dat dit bedrag vol
doende perspectief biedt voor een
werkwijze, welke in afzienbaren tijd
de wegsverbetering brengt, maar deze
bewering is zoo onbestemd en vaag,
dat eenige waarde daaraan niet kan
worden toegekend. Wanneer eenmaal
de ratten aan bet spek zijn, zal bet
blijken, dlat er telkens grooter bedrag
moet komen.
Bedenkelijk in het voorstel komt
mij ook dit voor, dat wel genoemd
worden de Rijksbelastingen, waarop
de buitengewone opcenten mogen ge
heven worden, maar niet, dat en in
welke evenredigheid zij op elk der
belastingen moeten geheven worden.
Ik acht dit in strijd met de be
paling van art. 126 septies der Pro
vinciale Wet, dat vaststelling bij de
wet van bet bedrag van elke belas
ting verlangt. En dit terecht, want
adders zou door een besluit der Sta
ten de in de wet Vastgelegde verhou
ding der opcenten op verschillende
belastingen Verbrokten kunnen wor
den. De Staten zouden, wordt bet
ontwerp ongewijzigd wet, het geheele
bedrag b.v. kunnen vinden door op
centen op de Vermogensbelasting.
Al zal dit niet spoedig gebeuren, de
mogelijkheid daartoe mag niet be
staan. Waarom niet reed's aanstonds
kan worden vastgesteld hoeveel op
centen op elkte belasting zullen wor
den gelegd, of althans welke verhou
ding er tusschen de opcenten op
iedere belasting onderling zal moe
ten worden in acht genomen, eb waar
om de beraadslaging daarover naar
de jaarlijksohe begrooting wordt ver
schoven, is niet duidelijk. Dat het
niet geschiedt is zeker geen aanbe
veling voor hel voorstel. Het geheele
„Wegenbelasting-voorstel" is onrijp en
ontijdig.
Laai men beter tijden afwachten,
en dan een plan voorleggen tegelijk
met een kostenberekening. Dat is
voor onze Provincie eiscli van goed
financiëel beleid.
Mr A. A. DE VEER.
Oponthoud, schuldvraag en feiten.
Het oponthoud houdt aan. Nog geen
nieuw ministerie. Die Colijn ook! En die
steile antirevolutionairen
Dat is de grondtoon van een klaagarti-
kel van den beer Elout in „Het Handels
blad".
Maar kan nu zelfs deze anders zoo
onbevangen beoordeelaar niet verstaan dat
hier geen steiloorigheid, maar werkelijk
een niet-anders-kunnen, meer nog: een
niet-anders-mogen aan bet woord is?
Maar is bet dan niet waar dat de for
matie-Kooien mislukt is door gemis aan
medewerking 'bij onze groep?
Zeker is dit waar, doch hiermee is
do schuldvraag niet beslist.
Laten wij de feiten nog eens in herin
nering mogen brengen.
Er was -en nu laten wij „De Stan
daard" spreken, als zijnde in deze zaak
de meest bevoegde en der zake kundige
penvoers'ter er waf in 1922 een Re-
geeringsprogram opgesteld. Dat program
was aanvaard door de 3 groepen. Zonder
eenige voorafgaande waarschuwing laat
een deel van een der groepen dat pro
gram los en veroorzaakt den val van het
Kabinet.
In dat Kabinet had op een critiek oogen
blik de leider der A.-R. partij zitting ge
nomen. Geenszins van harte. Maar omdat
men meende, het Kabinet-Ruys niet in
den steek te mogen laten, toen het wan
kelde.
Is nu de teleurstelling der A.-R. -zoo
onverklaarbaar, als men op al deze feiten
let? En kan men zich niet indenken in
de stemming, dat. men waarborgen tegen
herhaling verlangde, voor men weer met
elkaar in zee ging?
Het was toch gebleken, dat de aan
vaarding van een program nog niet het
zelfde was, als er zich aan houden. Ook
ging het niet om kleinigheden. In geding
waren: hel: herstel van 's Lands finan
ciën en de verzorging der defensie. Beide
onderwerpen van primaire noodzakelijk
heid, al is, door den loop der gebeurtenis
sen, liet eerste thans mechanisch op den
voorgrond gekornen.
De A.-R. hadden voor het herstel der
financiën een plan. Men zegge er zooveel
slechts van als men wil, maar er was dit
plan en geen ander. Was het dan zoo
onredelijk te verlangen, dat men van dat,
plan zou uitgaan? Een ander was er
niet. Het bekende plan prijsgeven, be-
teekende, het bekende verwisselen tegen
het onbekende.
Van halve maatregelen waren de A.-R.
niet gediend. Zij wenschten de zaak gron
dig aan te vatten.
En daarin hadden ze gelijk.
Wil er uitkomst zijn, dan moeten diep
ingrijpende maatregelen genomen worden,
en moeten deze tijdig worden genomen.
Op die voorwaarden is men -^iiet inge
gaan. Men wees ze zonder meer van de
hand. En toen kon men onzerzijds Koo
ien ook geen steun toezeggen. Er was
geen zekerheid, dat het financieele even-
Wicht hersteld zou worden en dat met.
den nood der Indische defensie gerekend
zou worden, op de wijze als de A.-R.
noodzakelijk oordeelden.
Tot medewerking aan een rechtsc.h par
lementair Kabinet zijn de A.-R., zoo voor
als na, bereid, maar het moet een Kabinet
zijn, welks politiek beantwoordt aan de
eisclien van 's Lands belang, zooals de
A.-R. dat zien. Een Kabinet dus, dat het
financieel herstel 'brengt en dat voor
's Lands defensie zoTgt. Met halve maat
regelen is 's Lands belang niet gediend.
Wie in dit alles alleen houdeeren vermag
te zien, zou goed doen, eens een ande
ren bril te probeeren. 't Zou kunnen zijn,
dat hij dan tot een andere conclusie
kwam. Tot deze n.l., dat er ruimte is voor
de opvatting, dat de A.-R. een Kabinet
iwenschen, dat voorziet in de twee meest
dringende nationale eischen van het
oogenblik. Als zij zich, op grond van een
goedgekeurd program, vóór zoo'n Kabinet
verklaren, dan beteekent zulks, dat men
van hun steun zeker is.
Een man, een man; een woord, een
woord! Zoo blijve het ook; zelfs dan, als
men gevaar loopt verkeerd beoordeeld te
worden-
Poincaré tegenover Duitschiand.
De Duitsche zaakgelastigde te Parijs,
Von Hoesch, heeft een bezoek bij Poincaré
gebracht en aangedrongen op de instel
ling eener commissie ter regeling van
den toestand in het bezette gebied. Poin
caré heeft op dit verzoek geantwoord^
dat hij, nu het lijdelijk verzet was gestaakt,
gaarne eventueele mededeelingen van het
rijk in ontvangst zou nemen, hetzij van
den zaakgelastigde of van den gezant,
als de Berlijnsche regoering een gezant
wil benoemen. Teneinde misverstand te
voorkomen, vroeg hij een schriftelijke her
haling van hetgeen Von Hoesch hem mon
deling had meegedeeld, hetgeen de zaak
gelastigde toezegde.
In diplomatieke kringen te Berlijn wordt
de toestand hoopvol ingezien en acht men,
dat er in de laatste dagen veel ten goede
is veranderd. Men meent, dat Poincaré
ditmaal niet zal weigeren, met Berlijn'
van regeering 'tot. regeering te onderhan
delen. Het oogenblik van den „Duitschen
diplomatieken aanval" wordt als zeer ge
lukkig beschouwd, want het verloop der
Engelsche verkiezingen en de houding van
Coolidge kunnen niet nalaten matigend)
op de Fransche politiek in te werken.
Koude in de Rivi.era.
Terwijl wij hier, gezien den kalender,
vrij mild weer beleven, heerscht in de
traditioneele warme streken van Zuid-
Frankrijk en Spanje streng winterweer.,
Ook in de Riviera is het veel koudei;
dan in deze streken. Te Biarritz heeft het
Dinsdag en Woensdag 5 graden gevro
ren. Te Toulouse heeft het zwaar ge
sneeuwd. Uit Nizza wordt gemeld, dat
het aan de Riviera sinds jaren niet zoo
koud is geweest als thans. De koude
is zelfs tot op de Noordkust van Noord-
Afrika overgeslagen.
Korte berichten.
Het oudste lid van de Belgische Ka
mer, de 80-jarige Antwerpsche liberaal
Strauss, gewezen wethouder van het ha
venbedrijf in de Scheldestad, zal 6 Ja
nuari a.s. zijn 60-jarig jubileum als jour
nalist vieren en heeft zich naar aanleiding
van dat jubileum voorgenomen om zich
te tracteeren op een reis om de wereld.
In verband met het accoord tus
schen de geallieerde regeeringen, zal Ita
lië van 17 December a.s. af, evenals1
Frankrijk en België, zijn deel van leve
ringen op rekening van het herstel ont
vangen. Dientengevolge zal het percen
tage der door de Duitsche industrieelan,
te verrichten prestaties van dien datum
af van 18 pet. op 23 pet. vjm hun pro.-
ductie worden gebracht. Bij wijze vaii
compensatie zal den industrieelen een
vermindering van 2 francs per verkochte
ton op 'de kolenbelasting worden verleend,
Die Mexicaansche regeeringstroepten
hebben Donderdag bij1 Ocatlan in Jalisco
(Westkust van Mexico) de rebellen ver
slagen, wier leider, Huerta, dientenge
volge den zetel der voörloop'ige regee
ring van Jalapa naar Vera Cruz, dus uit
binnenland naar dichter bij' de kust,
heeft verplaatst. Een ander bericht even
wel meldt dat de rebellen overwinnaar^
waren en zich gereed maken opi een
front van zestig mijlen in de omgeving
van Mexico slag te leveren.
Uw eerste taak 's morgens zij zorg te
"'dragen voor goede ontlasting. Tenzij dit
geregeld geschiedt, krijgt gij hinder van'
hoofdpijn, gedruktheid, maagpijn, onzuiver
bloed, enz. Foster's Maagpillen genezen
verstopping, regelen de lever, maag en
ingewanden, en versterken zoodoende uw
geheele ges.el. Prijs per flacon van vijftig
versuikerde pillen f 0.65in apotheken
en drogistzaken. (10)
Influenza en griep
kan men het beste bestrijden door het
gebruik der Sanapirin-Tabletten (Mijn-
hardt). Koker 75 ct. Bij apoth. en dro
gisten.
Het schrikkeljaar 1924.
Het zal in 1924 Paschen zijn op 1
April, Hemelvaartsdag 29 Mei, Pinkster
8 fenf 9 ffuni. Er zullen in 1924 drie gedeel
telijke zonsverduisteringen plaats hebben,
twee totale maansverduisteringen en een
overtocht van Mercurius over de zonne
schijf. Op 20 Februari 1924 totale maans
verduistering, begin der totale eclips te
3 uur 19, einde te 4 uur 57. Op 5 Maart
gedeeltelijke zoneclips, alleen zichtbaar in
de Zuidelijke Poolstreek, het Zuiden van
den Atlantischen Oceaan en in de Kaap
kolonie. Op 31 Juli gedeeltelijke zons
verduistering, eveneens alleen zichtbaar
in de Zuidelijke Poolstreek. Op 14 Augus
tus volledige maansverduistering, begin
dier verduistering te 7 uur 30, einde te
9 uur 9. Op 30 Augustus gedeeltelijke
maansverduistering, alleen zichtbaar in
liet hooge Noorden.
Eindelijk van 7 op 8 Mei 1924 over
gang van Mercurius over de zonneschijf.
Ui e loonsverlaging b ij de Ned.
spoorwegen.
Zaterdagmorgen heeft te Utrecht de be
spreking plaats gehad tusschen de di
recties der Ned. Spoorwegen en de be
sturen der vipr groote organisaties van
personeel, over de plannen tot bezuiniging.
De directie betoogde, dat zij1 niet veel had
aan het advies van den Loonraad inzake
de verlaging van het loon en verklaarde»
daarom de organisaties te hebben uitge-
noodigd om in gezamenlijke bespreking
tot overeenstemming te kunnen komen in
zake het treffen van maatregelen die tot
bezuiniging zouden kunnen leiden. Er zal
een bedrag van 10 million givlou mofttu
bezuinigd worden.
De directie heeft gemeeifd, te moeten
va-thouden aan de loonsverlaging van 10
pet met ingang van 1 Januari 1924 en
een voorstel aanhangig gemaakt bij1 den
Minister van Waterstaat met betrekking
tot art. 185 van het Reglement Dienst-
voorwaarden om in afwachting' van de her
ziening der loonregeling voorloopig met
inigang van 1 Jan. a.s. 10 pet. der loo-
nen in te houden.
De directie verklaarde tegenover de
organisatie-bestuurders niet krampachtig
aan die 10 pet loonsverlaging te willen
vasthouden, indien andere bronnen kon
den worden aangeboord, die het bedrag
van 10 millioen konden opleveren. Onder
de verschillende middelen daartoe noem
de de directie de intrekking der bevor-
derings clausules, wijziging van de perio
dieke verhoogingen, het laten vervallen
van de uitkeering' voor 4 ziektedajgen
(die worden betaald aan hen, die het
heele jaar door geen dag door ziekte
verzuimd hebben), het laten vervallen van
de 14-daagsche uitkeering bij ontslag .we
gens hoogen leeftijd of invaliditeit, ver
mindering van het aantal verlofdagen en
intrekking der extra vrije dagen voor het
personeel, dat niet om de 14 dagen een
vinjen Zondag heeft. Verder worden ook
gaarne voorstellen van personeelszijde, die
tot bezuiniging kunnen voeren, bij de di
rectie ingewacht. Tenslotte stelde de di
rectie voor, wanneer de organisaties be
reid waren over deze voorstellen te con-
fereeren, de volgende bespreking op Don
derdag a.s. om 9 uur v.m. te doen hou
den.
L e e u w e.
Te 's-Gravenhage heeft Zaterdag de
begrafenis plaats gehad van "korporaal
Leeuwe, Dinsdag in het Oudeliedengesticht
aldaar overleden. Aan het graf voerden
de kolonels de Bas en Ter Beek en oud-
generaal Schot het woord. Eerstgenoemde
gaf herinneringen ten beste nit het leven
van „Paatje", zooals hij van 1877 tot
1918 bij het instructie-bataljon te Kam
pen bekend was, waar hij de cantine be
heerde. Hij was, zoo herinnerde de kolo
nel, 13 Febr. 1843 te Zierikzee geboren,
en kwam in 1877 te Kampen in garni
zoen. Hij droeg de gouden medaille voor
langdurigen dienst en de eere-medaills
van Oranje-Nassau. 'Spr. legde namens
het Instructie-bataljon een krans op het
graf. Generaal Schot sloot zich bij den
vorigen spreker aan en herdacht dat hij
de gouden medalje op Paatje's borst
mocht spelden.
Op het kerkhof waren verscheidene
hoofdofficieren, officieren, onderofficieren
en minderen aanwezig. De militaire kapel
speelde treurmarschen. Een bloedverwant
van korporaal Leeuwe bedankte.
De Wilde.
Nog een andere oud-Zeeuw werd in
diezelfde stad, op ongeveer hetzelfde
oogenblik, door velen gehuldigd, doch niet
op een kerkhof, maar in hotel ^,üe Twee
Stedep". VVjij bedoelen den heer H- de
Wilde, lid van Ged. Staten van Zuid-
Holland, oud-wethouder van Den Haag,
oud-lid van den gemeenteraad te Goes,
enz., bij gelegenheid van diens zeventig
sten verjaardag.
Daar waren verscheidene ministers,
kamerleden, professoren, gedeputeerden,
burgemeesters en andere autoriteiten bij
tegenwoordig.
Op deze huldiging komen wij terug.
Allerlei.
De Nederlandsche Journalisten Kring1
zal op 1 Februari a.s. 40 jaar hebben
bestaan. Diit feit zal op Zaterdag 2 Fe
bruari a.s. te 's Gravenhag'e worden her
dacht.
Na 40 begrootingszittingen van den
gemeenteraad is Vrijdagmiddag tenslotte
de begrooting Van Amsterdam, sluitende
in inkomsten en uitgaven op den gewonen
dienst met een bedrag van f 100.067.785
en op den kapitaaldienst met een bedrag
van f 52.122.781 aangenomen. Alleen de
communisten stemden tegen.
