68e Jaargang
?%o 61
Maandag 10 December 1026
Buitenland.
NIEUW JAARS-ABVERTENTIËN.
BiEsesland.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie 110. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ot
Bij abonnement belangrijke korting.
We herinneren er aan, dat Nieuwjaars-
adverfentiën bij vooruitbetaling moeten
worden voldaan (voor advertentiën ter
'grootte van 5 regels f 1elke regel
meer f&20; voor namen onder den Afge-
meenen Nieuwjaarswensch f0.20). Adver
tentiën, waarvoor het bedrag niet vooruit
per postwissel of in postzegels wordf
betaald, kunnen niet worden geplaatst.
DE ADMINISTRATIE.
Grondslag voor vernieuwde saam-
werking.
Na samensprekingen tusschen inr Rut
gers en mr Kooien, daarna tusschen i dr
Nolens en mr Rutgers, zijn twee formules
voorgesteld, een door de R. K. Kamer-
club, over de strekking waarvan echter
gebleken is geen volledige overeenstem
ming te bestaan. En een van de A.-R. Ka-
meiclub, die een uitbreiding is van de
door de R. K. Kaïnerclub voorgestelde,
•doch door deze werd afgewezen.
Beide formules drukken wij hier
onder af 1), men kan dan zien waar de
schoen Wringt en zich overtuigen van de
juistheid van 'tA. R. standpunt: met
niemand in zee zon der een stellig gestipu
leerd accoórd.
Wij ontleenen een en ander aan een
•communiqué, van anli revolutionaire zijde
aan de pers doch niet aan ons blad
gezonden. Die formule van de R. K.
club werd gewijzigd door de A.R. club ter
beoordeeling teruggezonden, vergezeld
van onderstaand schrijven.
Den Haag, 24 Nov. 1923.
Hooggeachte Collega,
Hierbij het nieuwe schema, waarover
wij hedenmorgen spraken.
Ik moge in herinnering brengen, dat
hel overleg hierover een gevolg is van
Uwe mededeeling, dat van R. K, zijde een
verklaring zou kunnen worden gegeven
om de mógelijkheid te openen, dat de
rechtsche samenwerking zal worden hervat.
Onzerzijds was men, gelijk U bekend is,
reeds tot het resultaat gekomen, dat deze
hervatting na 26 October niet wel moge
lijk is. en is geen aandrang tot het geven
van verklaringen Uwerzijds geoefend;
•doch zal men zich, wanneer een zoo
danige verklaring wordt gegeven, zij1 het
niet zonder aarzeling, toch verplicht ach
ten om besprekingen te openen over
samenwerking met het oog olp' de vor
ming van een rechtsch Kabinet.
Met collegiale groeten en hoogachtend
gaarne de Uwe
(w.g.) RUTGERS.
Nadat over de strekking van punt 1
nog 'een kort onderhoud op' 22 November
plaats had gehad werd 24 November
het. volgende schrijlven van dr Nolens
ontvangen
'sHage, 24 Nov. 1923.
Hooggeachte Collega,
Ik moge U hiermede schriftelijk be
vestigen wat ik U gisterenavond per tele-
loon mededeelde, n.l. dat de Katholieke
Kameriractie na uitvoerige bespreking tot
het besluit is gekomen, dat zij; aan het
geen dctor de Anti-Revolutionaire Kamer-
club wordt verlangd, niet kan voldoien.
De Katholieke Kamerfractie betreurt
dal door het stellen van dien eisch de
vorming van een rechts-p'arlementair Ka
binet in dit geval onmogelijk is gewor
den. Zij betreurt dit te meer wijl zij
nog steeds bereid zou gevonden zijn mede
te werk,en zoowel aan de naodige maat
regelen voor de defensie als voor ingrij-.
pende bezuiniging.
Hoogachtend,
gaarne de Uwe
(weg.) Dlr NOLENS.
De positie van den gulden.
Tegenover hen die een beetje inflatie
van den gulden niet erg! vinden, den
val van het kabinet toejuichen en lie
ver allen zien ten onder gaan, dan zelf
een, deel van hun inkomsten te verlie
zen, sla hier een woord van een prak
tisch handelsman, die het beter weten kan
dan wij allemaal saam. Een man van
„Het Handelsblad"' had een belangrijk
gesprek met dr O. J. K. van Aalst,
president van do Nederlandsehe Handels
maatschappij, ondèr anderen over "de po
sitie van onzen gulden. Wat deze betreft
aldus de heer Van Aalst ben ik
van meening, dat voor zoover men hierbij
de onderlinge verhouding tusschen den
gulden en den dollar als de noornaamste
quaesiie beschouwt, de toekomst van
onze valuta hoofdzakelijk onder den in
vloed zal staan van twee factoren. De
eerste van deze factoren is de financieele
politiek van de Nederlandsehe Regeering
en van de openbare lichamen. Die betee-
kenis van het inflatlevraagstuk voor de
p'ositie van onzen gulden blijkt duidelijk
uit het feit, dat reeds de vrees voor
een inflatie voldoende was am den gulden
te doen dalen. Ik ben van meening, dat
het thans hoog tijd is, dat men eindelijk
een aanvang maakt met het nemen, van
ernstige maatregelen tot voorkoming van
een papier-inflatie, door hel sluitend ma
ken van de Staatsbegrooting. De noio»
dige maalregelen werden reeds vaak be
sproken en vastgesteld en het is geheel
duidelijk, dat de financieele hervormin
gen in de eerste plaats op' ingrijpende
bezuinigingen gebaseerd dienen te wor
den. Zal men hierdoor geen sluitende
begroeting kunnen verzekeren, dan zullen
natuurlijk ook nieuwe belastingen en ver
hooging van bestaande niet achterwege
kunnen blijven.
Ik heb reeds aangeduid, dat het inflatie-
vraagstuk niet de eenige factor is, waar
van de toekomstige verhouding tusschen
den gulden en den dollar zal afhangen.
Hel is ongelukkig voor ons land, dat zich
hierbij tevens een tweede belangrijke fac
tor doet gelden, te weten de op'zuiging
van het Europeesche kapitaal door Ame
rika, welke ten deele met het Amcri-
kaansche uitvoer-overschot, doch grooten-
deels niet de enorme en steeds 'toene
mende Amerikaansche vorderingen op
Europa verhand houdt. Men dient in
het oog te houden, dat Amerika niet
alleen op1 de geallieerden reusachtige vor
deringen bezit, doch dat tevens verschil
lende andere landen, de vroegere „neu
tralen", gedurende de laatste jaren groote
bedragen in Amerika hebben geleend.
Dit levert het gevaar op1 dat de Euro
peesche betalingsbalans tegenover Ame
rika zich in een ongunstige richting zal
blijven ontwikkelen, zelfs indien de
continentale geallieerden het voorbeeld
van Groot-E-rittannië ten opzichte van
de terugbetaling van de ooi'loigsschulden
voorloopig niet zouden navolgen. Het ligt
voor de hand, dat de rente-betaling en de
aflossing van de schulden aan Amerika
o.m. gepaard zullen gaan met een mobi-
1) R.-K. Kam er club.
„In zake defensie: bereid tot een op
lossing die op andere wijze hetzelfde re
sultaat verzekert.
„In zake bezuiniging: aanvaarding van
het financieele plan der Regeering, wat
het geheel betreft, speciaal het eindcijfer;
terwijl elk onderdeel, in gemeen .overleg,
kan worden vervangen door een anderen
maatregel, die voor het eindcijfer het
zelfde resultaat geeft.
„In zake samenwerking: een erkenning,
dat in hét verwerpen van een tevoren
uitdrukkelijk aanvaard programpunt zon
der dat hierover zelfs eenig nader over
leg is gevraagd, grond ligt voor teleur
stelling bij hen, die dat program mede
hebben aanvaard. Voorts zou voor het
geval de samenwerking wordt hersteld en
een rechtsch Kabinet optreden zou, deze
mededeeling te zijner tijd te publiceeren
zijn."
A.-R. Kam er club.
„In zake defensie: bereid tot een op
lossing, die op andere wijze hetzelfde re
sultaat verzekert; hetgeen insluit wette
lijke vastlegging van de uitgaven die in
het ontwerp-Vlootwet voorzien waren.
„In zake bezuiniging: aanvaarding van
het financieel plan der Regeering, zoodat
geen der maatregelen in de millioenennota
aangegeven zonder meer zullen worden
afgewezen, doch elk dezer maatregelen
zal worden aanvaard, tenzij met gemeen
schappelijk goedvinden een andere maat
regel met gelijk financieel resultaat daar
voor in de plaats wordt gesteld, zoodat
het eindresultaat hetzelfde blijft.
„In zake samenwerkingeen erkenning,
dat in het verwerpen van een tevoren
uitdrukkelijk aanvaard programpunt zon
der dat hierover zelfs eenig nader over
leg is gevraagd, grond ligt voor teleur-i
stelling bij hen, die dat program mede,
hebben aanvaard. Voorts zou voor jmt
geval de samenwerking wordt hersteld en
een rechtsch Kabinet optreden zou, deze
mededeeling te zijner tijd te publiceeren
zijn."
De R.-K. club heeft (zie bovenstaande briefwisseling Nolens-Rutgers) de for
mule der A.-R. club afgewezenterwijl de strekking van haar eigen formule (ge-
Ixiren uit een saamspreking tusschen dr Nolens en mr Rutgers) niet eens door al
haar leden werd begrepen of beaamd. Op zoo lossen voet kon en mocht de
A.-R. club niet weer met de R.-K. club in zee gaan; en op zoo vasten voet kon
ook de R.-K. het niet met de A.-R. doen.
1 i s ce ri ng van de buitenland-
s e h e saldi van de betreffende landen,
die remises aan de Vereenigde Staten
moeten maken, hetgeen op de positie
van andere Europeesche valuta's een on
gunst'g effect moet hebben. Verkoopt, om
een voordeeld te geven, Denemarken zijn
gulden-saldi, om deze in dollars om te
zetlen, in verband met zijn schuldendienst
aan Amerika, dan zal hierdoor natuurlijk
ook de koers van den gulden gedrukt
worden. Dieze situatie moet tot een ver
dere ontreddering van het Europeesche
geldwezen leiden en ik zie geen anderen
uitweg, om zulks te voorkomen, dan het
het toestaan op een ruime schaal van
verdere credieten door Amerika aan
Europa, totdat de normale toestanden ten
op'zichte van productie, handel en finan
ciën hersteld zijn. Tot een dusdanige
credietverleening kan Amerika echter niet
overgaan, alvorens de politieke en eco
nomische toestanden in Europa en de
vooruitzichten te overzien zijn.
Als gij last krijgt van hoofdpijn, ge
druktheid en een onaangenamen smaak
in den mond, is uw lever van streek.i
Enkele doses Foster's Maagpillen hebben
een verrassende uitwerking. Zij beteren
leverstoornissen en genezen galzucht,
verstopping en slechte spijsvertering.
Prijs per flacon van vijftig versuikerde
pillen f 0.65; in apotheken en drogist
zaken. (10)
Op tie markl.
Br Gunning geeft in zijn „Pniël" indruk
ken uit Veenendaal, waar hij in Mei j.l.
bij zijn kinderen logeerde. In 'tnommer
der vorige week lezen w.ü onder meer:
Gisteren was het hier markt, en als je
daar af die wriemelende, dravende, schreeu
wende menschen, helaasook heel veel
„aangeschoten" mannen en jongens eens
gadeslaat, ach hoe krijgt ge dan den in
druk, dat ze alleen voor deze wereld leven
ën alleen met deze vergankelijke wereld
rekenen. Als ze toch eens al hun handel
en negotiè dreven met de alles-beheer-
schende gedachte: „we doen dit, zoolang
we noig niet in den hemel zijn, omdat wo
nu eenmaal ook voor ons 'dagelijksch
brood moeten zorgen, maar welk een voor
recht toch, dat we op weg zijn naar hel
groote Vaderhuis! Laat al onze daden en
gedachten toch bovenal daarop gericht
zijn!
Ik sprak een paar van die donkere,
smal-gezichtige kerels aan hoeveel nv.u
gerder en ongezonder zien zij' er uit dan
mijn weldoorvoede, stevig in hun vleesch
en in hun kleeren zittende Zeeuwen!
en trachtte een praatje met hen aan te
knoopen, maar hoe ruw en plat was hun
taal. Ik zal die hier niet overschrijven,
„fraai" was het niet, wat ik uit die naar.
drank riekende, berookte en dampende
monden te höoren kreeg.
Ik heb altijd schik in de Joden! Die
zijn toch cp zoo'n markt de „note gaie",
de geur- en pretmakers bij uitnemendheid.
Een stond op eens bij een troep fiets
banden, die hij te koop aanbood, te zin
gen, te declameeren en te zwetsen, dat
ik onwillekeurig jaloersch werd op zijn
redenaarsgaven en dacht: „Kerel, kon ik
toch maar met de helft van jou overreding»
gave mijn zoovpel betere waar aan den
man brengen!" Ik ben zeker, dat hij min
derwaardig goedje aan die „leepe" boe
ren versleet. Hoe lean nu toch een splin
ternieuwe fietsband van drie en zestig
centen soliede zijn. Maar in tien minuten
zaïg ik hem er toch maar zeven verknopen
en met een onbeschrijfelijken humor en
iets 'guitigs in z'n kleine kraaloogjes, dat
alleen een eersteklas pen- of penseel-
voerder zou kunnen weergeven, overtuigde
hij zeker notg wel meerderen, dat sedert
de schepping door onzen lieven Heer (toen
nam hij e'ven zijn pet af!) er nog noodt
zoo'n prachtige, eenige gelegenheid was
voorgekomen om jezelve te bevoordeelen
als dezen 2en Meidag, en dat, wie nou
niet een fietsband kocht, onherroepelijk
in het gekkenhuis thuishoorde, waarvoor
de goede God jullie allemaal beware! (En
weer ging zijn pet even va.n zijn gladden
bol af!)
En ik dacht in stilte: „Ach, ik breng
zooveel betere waar aan den man, doch
waar is mijne welsprekendheid, mijne over
tuigingskracht, mijne hartvullende warm
te?". Ja, de kinderen dezer wereld zijn
toch verstandiger dan de kinderen des
lichts
De verkiezingen in Engeland,
Voor zoover bekend, is de uitslag: con
servatieven 256, liberalen 152, arbeiders
partij 184 en onafhankelijken 10. De con
servatieven verloren 91 zetels, waarvan
de arbeiderspartij er 48 en de liberalen
er 43 gewonnen hebben. Geen der par
tijen heeft dus een meerderheid om re-
geerende partij te kunnen blijven of wor
den.
Evenals in 1906 heefl een belangrijk
deel van het Engelscho volk zich weer
tegen 'beschermende maatregelen uitge
sproken en zicli trouw verklaard aan zijn
„hobby", den vrijhandel. Dat is de groote
negatieve beteekenis van den verkie
zingsuitslag. En de eenige positieve aan
wijzing, die hij brengt, is, dat een op
nieuw aangegroeid aantal kiezers zich
heefl uitgesproken voor de labours (ar
beiderspartij) die, bij gebrek aan een prin-
cipieelen ruggegraat, meer en meer on
der den invloed van Moskou zich gaan
buigen en krommen.
De conservatieve „Daily Tel." zegt, dat
het onmogelijk is, de gevolgen van "den
buitengewonen politieken toestand door
de algemeene verkiezingen geschapen, te
overzien. Niemand heeft zulk een neder
laag kunnen verwachten. Zelfs Lloyd
George dacht, dat de regeering nog een
kleine meerderheid zou behalen. De stem
men der vrouwen, zfgt de „Daily Ex
press", hebben de regeering de neder
laag bezorgd.
Volgens den parlementairen medewer
ker van de „Daily Tel." is het mogelijk,
dat Baldwin, die zich geheel aan de pro
tectionistische politiek heeft 'gebonden)
nieL langer de leiding over de partij in
handen .wenscht te houden. Het is mo
gelijk, dat indien Baldwin aftreedt, lord
Derby met de vorming van een nieuw
kabinet wordt belast.
Volgens de „Daily Express" staat het
vast, dat Baldwin afstand zal doen zoo
wel van het premierschap als van de
leiding der conservatieve partij.
De Duitsche Rijksdag.
De volmachtenwet is door den Duit-
schen Rijksdag met 313 tegen 18 stemmen
aangenomen. De Rijksdag was beter be
zet clan oqit tevoren. Van het centrum
ontbraken twee leden, o. w. Wirth. Zelfs
afgevaardigde Pfeiffer, gezant te Weenen,
was overgekomen. Van de volkspartij' wa
ren Stinnes en Stresemann afwezig, van
wie de laatste bedlegerig is.
In de zaal heerschte groote spanning.
Het resultaat der stemming was, dat van
de 459 afgevaardigden er 332 aan «de
stemming hadden deelgenomen, van wie
er 313 voor de wet hadden gestemd,
zoodat zij er met vlag en wimpel door
kwam.
Rijkskanselier Marx, die zich vier del
gen geleden te zwak achtte om aan den
rijksdag -een vertrouwensvotum voor te
leggen, zag zich nu door een overgroote
meerderheid tot dictator geproclameerd.
De overstroomingen in Italië.
Het slechte weerin Italië blijft aan
houden. De rivier de Tiber is tot 14 meter
20 gestegen en op verscheidene plaatsen
buiten haar oevers getreden. De rivieren
Turano en Velina vormen nu één stroom
van uiterste kracht, welke letterlijk al
het land in den omtrek van Ricti over
stroomde, huizen beschadigde, onder wa
ter deed loopen en zelfs meesleepte.
Eenige personen kwamen om, terwijl er
ook vee verdronken is. De schade is
aanzienlijk.
Het verluidt, volgens berichten uit de
overstroomde gebieden, dat vele boerde
rijen geïsoleerd zijn. De boeren huizen op
de daken, hun vee is gedood. Groote
landerijen staan onder water.
De Italiaansche minister van openbare
'werken heeft in den senaat een belang
rijke verklaring afgelegd, met betrekking
tot de overstxoomingsramp, door de door
braak van don versperringsdam in het
Gleno-meer veroorzaakt. Hij zeide, dat de
regeering het plan, zooals het door de'
firma, welke den dam geconstrueerd had,
was voorgelegd, niet had goedgekeurd.
De firma had permissie gekregen van den
prefect van Bergamo om het werk te be
ginnen, maar tijdens de werkzaamheden
wijzigde men de plannen. Niet alleen had
de minister van openbare werken de plan
nen niet goedgekeurd, maar op een ge
geven tijdstip vaardigde hij zelfs een ver
bod uit met. betrekking tot het werk:
Desondanks zette de firma het werk voort.
Dreigends stakingen in Oostenrijk.
Bondskanselier Seipel heeft medege
deeld, dat het kabinet vandaag zal aftre
den, indien het staatspersoneel vasthoudt
aan de staking tot het verkrijgen van hoo-
gere salarissen. De post-, telefoon- en te-
legraafbeambten hebben besloten heden
in staking te gaan, indien hun niet de
zelfde loonen worden toegekend als aan
het spoorwegpersoneel. Alle andere ar
beidersorganisaties besloten tot een sym
pathie-staking, tenzij de regeering toe
geeft. Seipel heeft verklaard, dat de be
grooting geen hoogeren post voor salaris
sen toelaat, tenzij een zeer groot aantal
leden van het personeel wordt ont
slagen, .hetgeen nietmogelijk is.
Korte berichten.
De Fransclie militaire autoriteiten
hebben bevel gegeven, dat de stedelijke
politie van de" steden Bochum, Essen,
Gelsenkirchen, Dortmund en Dusseldorf
de bewaking der steden weer op zich'
moet nemen.
De reservemachinisl Albrecht, die
terecht stond wegens het veroorzaken van
dood door schuld, daar hij op 30 Juli
met zijn trein op 'n voortrein, die in 't sta
tion Kreisensen stilhield, was geloopen,
hetgeen 44 reizigers het leven kostte ter
wijl meer dan 50 anderen zwaar gewond
werden, is wegens het door nalatigheid
in gevaar brengen van het verkeer tot
anderhalf jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
Een nieuw handelsverdrag tusschen
de Vereenigde Staten en Duitschland is
onderteekend, ^lat het verdrag, hetwelk
'gedurende den oorlog nietig werd ver
klaard, zal vervangen.
Vroegere officieren, die deelnamen
aan een te Berlijn gehouden onwettige
monarchistische vergadering, onthulden de
volledige plannen van Noord-Duitsche mo
narchistische organisaties voor een
staatsgreep kort voor Kerstmis.
Het Belgisch legercontingent voor
1924 is vastgesteld op 74 000 manschap
pen, de troepen voor de Roerbezetting
inbegrepen.
Op de lijn Frankfort-Wiesbaden heb
ben separatisten een geldzending der
rijksbank, ten bedrage van verscheidene
billiarden, geroofd.
Stinnes en een aantal andere indus-
strieelen genoemd worden namen als
Klöchner, Vögler en Silverberg hebben
een plan uitgewerkt tot stichting eenet4
particuliere maatschappij tot exploitatie
der Duitsche rijksspoorwegen.
De eerste bankbiljetten voor het
Fransch-Belgisch spoorwegbeheer in het
bezette Duitsche gebied zijn op het mi
nisterie van financiën overgelegd. Het zijn
biljetten van 5, 10, 25 en 50 centiemen
en 1, 5, 10, 20, 50 en 100 franken gouds
waarde, :die uitsluitend gelden op de
spoorwegen onder dit beheer. Zij gelij
ken op de gewone Belgische en Franscha
bankbiljetten en zijn uitsluitend in het
Fransch gesteld.
Wering van b' e s m e t te 1 ij1 k e v e e-
z i ekten.
Dte Minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw heeft met ingang vau
12 December 1923 het vervoeren of dolen
vervoeren van herkauwende dieren en
varkens alsmede van één-hoe vigte die
ren verboden binnen een kring in de
provincies Groningen, Dlrenthe, Overijssel,
Gelderland en Limburg, omvattende een
strook langs de Diuitsche grens en van
deze grens tot aan grenspiaal '6 langs
de Belgische grens.Dit verbod is niet
van toepassing: op één-hqevige dieren
welke, blijkens een ambtelijke verklaringi
van den burgemeester der gemeente van
herkomst, geregeld in grensverkeer gebe
zigd worden.
Die Minister heeft bepaald dat, wanneer
bijzondere redenen afwijking van het be
doelde verbod noodzakelijk maken, zoo
danige afwijking kan worden toegestaan
door den betrokken commissaris der Ko
ningin onder de door den betrokken In
specteur van den Veeartsenijkundigeu
dienst aan te geven voorwaarden.
In verband met deze beschikking, is
vanwege het Departement een schrijven
tot de Commissarissen der Koningin ge
richt, waarin er» op wordt gewezen, dat
met het oog op den smokkelhandel, welke
in de aan Duitschland grenzende streken
geregeld Wordt gedreven, reeds herhaalde
lijk van verschillende zijden is aangedron
gen op het in het leven roepen van
een strook als in deze beschikking ver
vat. Een zoodanige maatregel, welke in
November 1920 wegens het van uit
Duitschland dreigende mond- en klauw
zeer was genomen, is in Maart 1921
weer ingetrokken. Verschillende bezwa
ren, welke voor de grensbewoners aan
een zoodanige strook met verboden vee-
vervoer zijn verbonden* deden den Mi
nister echter aarzelen, zonder hoogst ern
stige motieven, wederom tot toepassing;
van een zoo ingrijpenden maatregel over
te gaan. Thans doen zich evenwel om
standigheden voor, welke het in het leven
roepen van een dergelijke strook drin
gend noodzakelijk maken. In den laatsten
tijd komen in Duitschland namelijk in
toenemende mate gevallen van longziekte
voor.
Het overschrijden der grens dezer
