Mo 59 Vrijdag 7 -December tHIS 38e Jaargang Buitenland. AART RE MESMAAKER, FEUILLETON. DE BUSSCHIETER VAK MIDDELBURG. ve Zeeuw uitspreken, kennende de mentaliteit der sociaal-democraten en van een deel der Roomschen, en van gansch de vyjzin-i nige bent, en lmn gezindheid jegens de „calvinisten", dat het verzet tegen de Vlootwet aan dien kant is geïnspireerd of. beïnvloed geworden door vrees voor of afkeer van de bovengenoemde „cal vinistische" „meer principiëele politiek" en door onwil om aan de A.-R. partij zoo grooten invloed te helpen verzekeren, dat die van de eigen partij er door op den achtergrond zou geraken. Het zal wel uitkomen. De verkiezingen in Engeland. Gisteren hebben de Engelsche kiezers voor het Lagerhuis hun keuze gedaan., Van de uitslagen is op het oogenblik natuurlijk nog niet alles bekend. Of er druk 'gestemd is, valt nog niet te zeggen, daar de berichten uit de provincie vaag zijn. Te Londen schijnt de opkomst der kie zers en kiezeressen meer dan bevredigend te z;ijn. Het zeer gunstige weer heeft natuurlijk de geestdrift in hooge mate geprikkeld. Ofschoon verreweg de meeste uitslagen eerst vandaag bekend zullen zijn, was half Londen op de been om van de eerste resultaten kennis te nemen. Het centrum der stad maakte op den toeschouwer den indruk van een grooten nationalen feest dag. Duizenden stroomden naar de voor naamste pleinen en niet het minst natuur lijk naar de bureaux, waar met behulp van transparanten en andere nog meer moderne reclame-middelen de uitslagen bekend gemaakt zouden worden. fn een honderdtal groote café's en hotels zijn maatregelen getroffen om in de hals en de zalen de bezoekers in de gelegenheid te stellen den uitslag der verkiezingen te vernemen. En allen publieken vermakelijk heden is verlof gegeven tot twee uur open te blijven. Er wordt alles gedaan om het den gasten aangenaam te maken en overal zijn bals en muziekuitvoeringen georganiseerd. De buitengewone belangstelling is groo- ;ter geweest dan bij eenige verkiezing sinds tientallen jaren. Men meent dit hieraan te moeten toeschrijven, dat niemand eenig begrip heeft, wat er uit deze stembus te voorschijn zal komen. Voor zooverre tot op het oogenblik be kend is, hebben zich geen ernstige inci denten voorgedaan, ofschoon daarvoor wel gevreesd werd na het schandelijk optreden der communisten bij de verkie- zings-campagne. Er waren dan ook aan de meeste stembureaux versterkte politie wachten geplaatst. Barlow, de minister van arbeid, is door zijn labour-opponent verslagen. Gekozen zijn reeds 39 conservatieven, 15 libera len en 6 labours. De liberalen wonnen 4, de labours 1 zetel. De conservatieven verloren 3 zetels. Churchill is te Leicester door zijn la bour-opponent verslagen. Nog geen beslissing. De Duitsche Rijksdag is nog niet aan de eindstemming over de volmachtenwet gekomen. Het aantal aanwezige leden was minder dan men verwacht had, zoodat er gevaar ontstond, dat geen twee derde gedeelte der' afgevaardigden bij de stem ming aanwezig zou zijn. Tegen 1 uur werden de hoeden in de garderobe geteld, waarbij bleek, dat 32 leden te weinig aanwezig waren. De zitting werd daarop een uur geschorst. In dit uur kwamen de verschillende fnacties bijeen. De Duitsch-nationalen, die Woensdag te verstaan hadden gegeven, dat zij tegen het voorstel zouden stemmen, maar geen sabotage zouden plegen, wa ren in den loop van den nacht van in zicht veranderd en verklaarden te zullen tegenstemmen. De socialisten, 'die zich eergisteren bereid hadden verklaard om voor de volmachtenwet te stemmen, wan neer het voorstel van een comité van toezicht in het ontwerp werd ingevloch ten, kwamen op hun besluit terug en wilden dit comité zulke vérstrekkende be voegdheden verleenen, dat de volmachten wet daardoor in gevaar werd gebracht. Nadat de zitting van den rijksdag was heropend, dreigde de kanselier met Rijks dagontbinding. Uren werden met nutteloos over-en-weer-gepraat gevuld. Tegen den avond ondernam men de proefstemming. De 2 art. van de volmachtenwet werden in stemming gebracht en met 288 tegen 79 stemmen en 1 onthouding: aangenomen, waarna de Diuitsch-nationalen dreigden de zaal te verlaten. Daar dan gesn voldoend aantal afgevaardigden aanwezig was, durf de men niet tot een eindstemming over gaan. Dieze is nu vastgesteld op Zaterdag middag 2 uur. De smokkelaars te Hamburg- Over een te Hamburg ontdekte groote smokkelaffaire wordt gemeld, dat de lei der der smokkelaars, een zekere Karl Gumpel, reeds vier weken geleden is ge arresteerd. Behalve Gumpel werden nog G4 smokkelaars in arrest gesteld. Het grootste gedeelte van hen is evenwel weer op vrije voeten gesteld. Het staat thans vast, dat de smokkelaffaire reeds 2 jaar geleden begonnen is met het smokkelen van Cocaïne en Asperine. De smokkel waren werden op visschersvaartuigen ver voerd. De verscheping geschiedde langs Nederlandsche wateren naar Engeland of Amerika. Het complot werd op toeval lige wijze ontdekt, doordat een visschers- boot nabij Bremen strandde. Dit vaartuig had een groote,,hoeveelheid smokkelwaar aan boor.d. De smokkelaars hadden blijk baar allerlei trucs en hadden de beschik king over ongeveer 100 visschersvaartui gen. De geheele waarde der gesmokkelde goederen, verfstoffen, enz. wordt geschat op 50 millioen gouden marken, waarvan de Duitsche staat 12 millioen goudmarken aan douane-rechten had moeten ontvan gen. Een nieuwe ramp in Italië. Door de aanhoudende regens is de ri vier de Arno onrustbarend gestegen. Ver- schillende dorpen zijn overstroomd. Door het buiten de oevers treden van de Tes- sino is de muur, die de Garibaldibrug .beschermt, doorgebroken, waardoor de verbinding met de steden in de vallei is verbroken. Een groot gebied is over stroomd. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000, Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Wat nu? De heer Beelaerts heeft niet kunnen slagen. Poging no. 21 Eerst faalde mr Kooien die een partementair kabinet zocht. Thans gaat ook de tweede der mogelijk heden: een extra-parlementair rechtsch kabinet van de baan. En dat, terwijl men vrij algemeen van meening was dat de taak van den heer Beelaerts gemakke lijker zou blijken dan die van den heer Kooien: immers gene had niet te onder zoeken of het kabinet op een rechtsche meerderheid zou kunnen steunen; even min als in 1913 mr Cort v. d. Linden, toen hij een vrijzinnig kabinet in het leven riep, dit had te onderzoeken ten aanzien van een linksche meerderheid. Nu wordt de zaak wel eenigszins moei lijker. Nu kan nog wel een poging ge-i waagd worden met een man van links, een van het bekende drietal uit de Ka mer, die het hardst tegen de Vlootwet en tegen den. persoon van den president minister en den minister van financiën hebben geschetterd. Een van hen zou nu op zoek kunnen gaan naar een extra parlementair kabinet, dat op de linker partijen met inbegrip van Roomschen uit beiderlei strooming mag steunen. Wél is door ""een vrijzinnig blad be weerd dat elke weg leidt naar Colijn. Doch terecht heeft een ander vrijzinnig blad opgemerkt, dat 'welk kabinet van rechts er ook kome, toch zal moeten vaststaan dat geen rechtsche afspraak om het ka binet en zijn voorstellen te steunen door een der contracteerende partijen aan de laars wordt gelapt. Immers de antirevolutionaire partij heeft zich van den beginne op het standpunt geplaatst: hoe kan er weer een rechtsche afspraak worden gemaakt, wanneer men niet volkomen zeker is, dat' allen die de afspraak maken, er zich aan houden? Zoo redeneert een liberaal blad: „Het Handelsblad" in zijn nommer van 3 De cember. En zijn redeneering is volkomen zuiver. De opdracht van Jhr. Beelaerts is af gestuit op een minister van financiën. Wat ook niet anders kon. Een candidaat- minister van financiën, die een program heeft tot bezuiniging leidende, doch niet zeker 'is dat hij voor de uitvoering van dat program een meerderheid in de beide Kamers heeft, zou spelen met het lands belang, wanneer hij roekeloos toch maar op den stoel van zijn voorganger ging: zitten. En het zal dan ook al meer blijken: een minister van financiën, die den moed heeft, natuurlijk op den grondslag van het recht, hef. land voor den oeconomi- schen en financieelen ondergang te be hoeden,«en daarbij zelfs zijn naaste vrien* den durft te mishagen, hij mag in alle partijen te vinden zijn hij heete Treub of Zimmerman, Wibaut of Colijn, hij zal niet kunnen optreden zonder vooraf hem geschonken zekerheid: gij kunt op ons rekenen. Maar wie verwacht in onzen tijd, na 't spectakel van de Vlootwet, bij de meer en meer zich voelende kiezersmacht en met de terreur der roode vakbonden in het zicht, terwijl de „betrekking" van Kamerlid al begeerlijker wordt, dat men- schen die niet meer rekenen mét 't ge- Een vernaai tijdens het beleg van Middelburg door de Watergeuzen. (1572—1574). door CHR. HONDIUS. (Auteursrecht voorbehouden.) 44). „Dat was een stichtelijke ure", zeide Geerts, „ik moet zeggen, 't wak mij1 .in 't eerst vreemd te moede, in dat kale kerkgebouw en met weemoed zag ik het koor, waar vroeger 't prachtige hoogal taar stond, nu ledig; maar onder 't zingen van dien psalm was ik er spoedig over heen en dan dat gebed! zóó heb ik .onze pastoor nooit hooren bidden". „Ja", zeide Machielse, „ik moet er kennen, dat die „nieuwe leer", waarop we vroeger zooi geschimpt hebben >en waar tegen de pastoors ons zoo waarschuwden, toch niet zoo slecht is; ik wil er tenminste meer van weten en verblijd mij er over, dat vooraan gelegenheid zal bestaan, om geregeld ter kerk te gaan; zooals de Prediker ons heeft medegedeeld, zal in de volgende godsdienstoefening over 't lijden des Heeren worden gehandeld we kunnen dan hooren, wat de nieuwe leer )onderscheidt van de oude, maar ik voor mij hoop mij spoedig bij de nieuwe te voegen. Ook Barte en de Mesmaaker verklaar den hunne instemming met het 't gehoorde „maar", zeide de eerste, „ik moet zeggen, loof in een albestierend God en met het ideaal van "het Recht het recht voor allen, zonder omzien en zonder aan zien, ook al moet het hun hun hoofdi of althans hun zetel kosten, zich scharen zullen rondom hem of haar wien het in de eerste plaats om aller behoud en het oeconomisch en financieel en politiek na tionaal belang te doen is; en daarmee wil staan of vallen? Neen, gij die zoo roept: nu Colijn maar. Ook wij zouden dit ook wel willen. Maar zóó ver zijn wij nog lang niet. „Meer principiëele politiek". In het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer (aan het adres van het destijds1 nog niet in aftreding zijnde Kabinet) op de Staatsbcgrooting lezen wij: „Sommige leden drongen er op aan, dat de regeering een meer principieele politiek zcu voeren en de beginselen van staatkunde, welke zij voorstaat, meer tot uiting-zou brengen. Zij' vreesden, dat de regeering door de vele financieefe vraagstukken, die haar aandacht vragen, de principieele politiek uit het oog gaat verliezen. Zij zouden dit betreuren, omdat daar- daardoor wellicht in beplaa.tde kringen van de bevolking; mede door de maat regelen, die uit finantieele overwegin gen worden voorgesteld, de sympathie voer het Kabinet aanmerkelijk zal be koelen. Zo© konden deze leden de houding der regeering ten aanzien van het vraagstuk der Zondagsrust niet steeds billijken. Zij wezen b.v. op het loopen van extra treinen op Zondagen ten be hoeve' van sportfeesten en demonstra ties. In verband daarmede drongen zij1 in het algemeen aan op bevordering van Zondagsrust- in semi-publiekrechte- lijke bedrijven. Voorts vroegen zij) of het de wensch der regeering' is, dat het ontwerpt Zondagswet en de wijziging van de Begrafeniswet sploedig' in openbare be handeling zullen komen. De hier aaz. het woord zijhd© leden zouden in laatstbedoeld wetsontwerp' bij1 voorkeur een algeheel verbod van lijkverbranding zien opgenomen. Ook werd aangedrongen op1 afschaf fing van de Staatsloterij; alsmede op' afschaffing van den vaccinedwang in het belang van de vrijheid van cons ciëntie. Bovendien werd de wensche- lijkheid betoogd van afschafing van den stemplicht. Sommige der hier aan het woord zijnde leden achtten het oogenblik ge komen om gehuwde vrouwen niet lan ger in Staatsdienst te houden." Blijkbaar komt deze aandrang van anti revolutionaire zijde. Nu is bij 't treden van den heer Colijn in het kabinet door de bladen het gerucht gegaan, dat de in het Verslag van hierboven naar voren gebrachte punten aan het kabinet als voorwaarden zijn gesteld onder welke hij zich in het kabinet zou laten opnemen. Dit gerucht zal wel door alle linksche en kwasi-rechtsche leden der Tweede Kamer gelezen zijn. Wij durven dan ook het vermoeden dat ik Pastoor Van Qs toch ook menig- nigmaal in denzelfden geest een sermoen heb hooren houden". „Ge hebt gelijk", zeide Hugo jansz, die inmiddels was binnengekomen, „maar ge zijt vergeten, dat hij van, tqn ambt is ontzet, omdat hij beschuldigd werd, te hebben gepredikt volgens ,,'t nieuwe fat soen". Maar wat men „de nieuwe leer" noemt is eigenlijk de oude, zooals diedoor de H. Apostelen is gepredikt; nieuw waren de gebruiken door de Roomsche kerk al lengs ingevoerd en deze zijn nu weder afgeschaft". Met deze en dergelijke gesprekken vloog de avond voorbij en 't was reeds laat eer de vrienden scheidden. Nu de stad de Spanjaarden kwijt was, kon de handel weder ontluiken, waardoor de schippers opnieuw bezigheid vonden Ook Geerts en Machielse beleefden drukke dagen, want vele koopwaren tijdens het beleg opgehoopt, moesten verscheept wor den. Maar als de Zondag is aangebroken, dan rusten zij van hun werk en zoo vinden we hen nog eenmaal samen in de ons bekende woning in de Bellink- straat. Wat hebben ze elkaar weer veel te vertellen Hoeveel oude bekenden zijn in de stad teruggekeerd, maar ook hoe velen wor den er .gemist, wier stof rust in 't vreemde land der ballingschap. Hugo Jansz, de stadsbode, weet te melden, dat teruggekeerd zijn Jac. Jansz v. d. Meersch, de schoonzoon van den oud- baljuw Pieter Haeck, maar, helaas, van zijn schoonvader weet hij niets te piel den; ook hij vreest, dat deze bij Austru- weel, tegelijk met Jan van Thoulopse, den dood heeft gevonden. Ook Matthijs .Jansz, de goudsmid, den secretaris van 't consistorie der gemeente onder 't kruis, heeft hij ontmoet, alsmede Simon in den Diraeck en heer Jan van de Perre, Tengevolge van een besluit van den Prins werd 22 Maart een nieuwe regee ring aangesteld; als burgemeesters tra den op Cornelis Jan Eversdijck en Adri- aan Jacob de J.onghe. Tot schepen wer den o.m. gekozen Marcus de la Palma en Jacob v. d. Meersch, beiden uitgewekenen. Tot raad Salvador de la Palma. Tot Baljuw werd dooi- den Prins aange steld, de Oud-Baljuw Rollema, die zieh sedert 't najaar van 1572 in dienst van Oranje had gesteld. Deze nieuwe regeering, zoo deelde de Stadsbode mede, had dadelijk last gege ven, dat de vijf lijken der gehangenen, Gerard Jacob Steel, Bal then Cornelisz, Pieter Scuit, Nicolaas de Wale en Frans Pietersz, welke beschuldigd waren, deel te hebben genomen aan den aanslag op 1 Aug. zouden worden afgenomen en op 't kerk hof begraven door de naaste vrienden. Siddering greep de Mesmaaker aan bij dit bericht. Immers, deze lieden hadden met den dood moeten bekoopen den aanslag, mede door hem gepleegd. Maar de stadsbode, zijn ontsteltenis bemerkende, troostte hem: Dank God, dat hij u heeft gespaard en onze stad verlost, en dat ge thans tot belooning voor uw daad ontslagen zijt uit den dienst en ge u aan meer vreedzamen arbeid kunt wijden, want dit is 'f bericht, zeide Hugo Jansz, dat ik u in 't geheim kan mededeelen". Door de goede zorgen der nieuwe re geering werd ook 't kerkelijk leven op vasten voet geregeld. Geleijp Janszoon d'Hoorne vereenigde zich met vier wel gezinde mannen tot een voorloopigen ker- keraad, die bepaalde, dat men tweemaal per week consistorie zou houden: Woens dag na den eten voor alle kerkelijke nood wendigheden en Zaterdags om de huwe lijken op te nemen. Voorts werd besloten, zoo spoedig mo gelijk ouderlingen en diakenen te kiezen en het .Stadsbestuur verzocht om ook de St. Maarten of Westmonsterkerk op de Markt van den Roomschen dienst te rei nigen en er een „tuin" in te plaatsen voor de bediening! van 'tH. Avondmaal, den H. Doop, inzegening van 't Huwelijk en de openbare belijdenis. Ook werd door 't stadsbestuur in plaats van den Roomsehgezinden Huibert ■Stuits van Huberg.en tot rector der La- tijnsche school aangesteld Robert de Vla ming- En reeds .anderhalve maand later, den 1 April, deelde een ooggetuige van Spaan- sche zijde, die de stad in dezen tijd bezocht, om er alles voor den Spaanschen stadhouder te bespieden, mede, hoe hij hier veel volks van alle natiën had ge vonden, zoodat ze wel een stad als Ant werpen geleek. De opgestapelde wol werd er door Ita- VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. Zelfonderzoek. Ontwaakt gij 's morgens met pijn in den rug? Hebt gij donkere zwellingen onder de oogen? Zijn de enkels en han den gezwollen? Is de urine bewolkt, zanderig of brandend? Geschiedt de loo- zing te vaak of te weinig? Zijn uw lede maten beverig en rheumatisch, vooral bij ruw en vochtig weer? Doet uw rug zeer, als gij bukt of opstaat? Hoedt u bijtijds; laat Foster's Rugpijn Nieren Pillen een nierziekte voorkomen; spoedige behandeling is het eenige be trouwbare voorbehoedmiddel. Verwaarloozinig kweekt al te dikwijls blaasontsteking, waterzucht, rheumatiek, steenvorming en urinezuur-vergiftiging. Hoewel Foster's Pillen zelfs bij deze latere verwikkelingen baten, is het ver standiger om dit speciaal niergeneesmid del tot voorkoming van nierziekte te ge bruiken. Verkrijgbaar in apotheken en drogist zaken a fl.75 per doos. (25) iimi iimiiii iiwi ii Kef herstel der verwoeste gebieden. Een bericht van den draadloozen dienst vertelt ons hoe het staat met den we deropbouw der verwoeste gebieden in Noord-Frankrijk. Van de 22.900 fabrieken, die door den vijland werden verwoest of beschadigd, zijn meer dan 20.000 hersteld. Voorts zijn 2.912.000 heet, grond, d.w.z. 88 piet. van het verwoeste land bouwgebied, opnieuw bebouwd. Ten slotte zijn 598.000 huizen 'hersteld; ofschoon er nog 143.000 op te bonwen blijven, hebben de bevrijde gebieden wederom een normale bevolking. Om tot dit re sultaat te geraken moest Frankrijk opl de schadevergóedi iigsrekerting meer dan 66 milliard voorschieten, en bovendien 35 milliard om de aan personen toegebrachte schade te vergoeden. Korte berichten. Wij hebben al herhaaldelijk melding gemaakt van ergerlijke mishandelingen van candidaten voor het parlement en ande ren op kiezersbijeenkomsten in Engeland. De Engelsche bladen vermelden daar nu nieuwe voorbeelden van. Lady Eustace Percy, de vrouw van Lord Eustace Percy, parlementair secretaris van het ministerie van volksgezondheid, is Dinsdagavond in een vergadering waarin haar man sprak door een kop van aardewerk getroffen en later werd haar arm geklemd tusschen het portier van haar auto. 'De dochter van Macnamara, den liberalen candidaat voor Neath, werd opzettelijk geschopt, toen zij een vergadering binnenkwam. Te Elberfeld hadden zich in de buitenwijken een 5000 werkloozen ver zameld met bet oogmerk in gesloten ge lederen de binnenstad in te trekken en er te gaan plunderen. Zij beschoten de politie, die hun den weg afsneed, waarop de politie terugschoot, twee werkloozen doodde en verscheidene wondde. Later geraakte een groep werkloozen, die on danks alle voorzorgsmaatregelen de bin nenstad had bereikt, weer in botsing met de politie. Hoevelen er in het handge meen zijn gewond is niet bekend, daar de werkloozen alle gekwetsten hebben meegevoerd. liaansehe kooplui gekocht om ze naar Rouen te vervoeren. Verder werd er alle soort van handel gedaan; de levensmiddelen waren er vrij goedkoop en Fransche wijhen werden er in overvloed gevonden Nog éénmaal en nu voor 't laatst zijn we in den geest ten huize van Lieven Geerts. 't Is Zaterdagavond de werkzaam heden zijn geëindigd. Er klinkt een blijde toon in 't woon vertrek, dat met vlaggendoek' en sparre- groen is versierd er meet iets bijzonders aan de hand zijn. En zoo is 't ook; luister slechts en het zal u duidelijk worden. Daar staat Machielse op van zijn zetel en grijpt de hand van Aart' de Mesman^ die naast- Barte onder een kroon van sparregroen is gezeten en op gulle schip persmanier wenscht hij hem hartelijk ge luk met de gebeurtenis, die zoo even plaats heeft gehad, nu hij' voor het con sistorie als bruidegom is ingeschreven, met zijn bruid Barte Geerts hij wenscht hem Gods zegen toe en hoopt, dat hij in 't .Schippersgilde als lid opgenomen lang zijn schoonvader tot hulp zal strek ken. En van alle' zijden komen thans de ge- lukwenschen los, en als veertien dagen later het huwelijk in de Westmonsterkerk is gesloten, zijn alle vaartuigen iji de haven sierlijk gevlagd met 't geliefde oran- je-blanje-bleu, ter eere van Aart de^ Mes maaker, het jongste lid van het Schip persgilde te Middelburg. Einde.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1