No 50
Dinsdag 27 November 11123
38e Jaargang
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Oit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
©OSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraaf 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg;
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De tweede opdracht.
II. M. de Koningin loeft nu op
dracht gegeven aan Jhr F. Beelaerts
van Blokland. Blijkbaar heeft Dr Koo
ien het hoofd géstooten bij zijn par-
'tijgenooten in de Tweede Kamer, die
geweigerd hebben in te gaan op de
voorwaarden van A.-R. en C.-H. zijde
gesteld inzake de Vlootwet en de
Bezuiniging. Indien onze partij dezp
voorwaarden had losgelaten óf niet
onveranderd naar voren (hiad gebracht,
zou zij zicflzelf het brevet óf van on-
noozeiheia öf van beginsellosheid
hebben uitgereikt.
Dat 't zóó loopen moest, was te
voorzien', nu in de Roomsclhe pers
De Tijd uitgezonderd al meer
naar voren kwam de zekerheid, dat
er onder de 22 Roomscjhie voorstem
mers waren, die eigenlijk bij de tien
behoorden. Ook ware 't li eter ge
weest, indien de adviseurs der Kroon
zich gehouden hadden aan cle con-
stitutioneele en parlementaire zede:
de oppositie zorge voor de samen
stelling van hei nieuwe kabinet, en
dan had niet aan Kooien, maar ach
tereenvolgens aan Troelstra, en v.
Scha ik de eer der opdrachtbelmo
ren toe te komen.
Eerst dan had van Rechts allicht
de redding kunnen dagen.
Thans schoot voor de Koningin
geen andere weg over dan de opdracht
voor een kabinet, dat niet steunt op
eeniee meerderheid, zelfs niet eens
op de volksvertegenwoordiging. 'Een
kabinet als dat van Cort v. d. Lin
den, hetwelk er wel gelukkig door ge
rold is, vanwege den oorlog en de
voorgenomen „bevrediging"; doch
waarvan een herhaling verre van
wenschelijk is.
lntusschen - de heer Beelaerts is
een 'knap man, in buitenlandsche za
ken doorkneed, en in de lijn van
v. Karnebeek, dit geeft althlaiis voor
onze verhouding tot den buitenlander
zoo de opdracht slaagt i eenige
gerustheid.
Wij hopen, dat hij slaagt, en de
kans op zijn wélslagen schijnt ons
groot, dewijl hij bij het zoeken naar
zijn ambtgènooten niet eerst voeling
behoeft te houden met de partijen,
zoowel van Links als van Rechts,
en hij derhalve vogels van diverse
pluimage in zijn ministerie kan op
nemen.
Wat overigens de eisehen der A.-R.
Kamerfractie betreft, op welke de
R.-K. fractie weigerde in te gaan,
zooda.t Dr Kooien het moest opgeven,'
deze „eisehen" zullen weldra door
„De Standaard" worden publiek ge
maakt. Men zal dan kunnen oordee-
len of de Roomschie pers (Maasbode
voorop) een gebaar van „onaanne
melijk" mocht toonen, na hetgeen zoo
voor als na 26 Oct. is bekend ge
worden, omtrent de (zoogenaamde?)
eenstemmigheid tusschen de drie
recht sche groepen op1 de punten,
waarover het nu gaat.
X
Onbegrijpelijk.
La. linksche heeren van den Vrijheids
bond tot Communist, bebb&n zich in de
daigen voor en tijdens het Vlootwet-debat
uitgesloofd om den vol'ke duidelijk te ma
ken, da.t aannemen van het vlootwet- ont
werp zou beteekenen een financieele ramp;
nonderden millioenen uitgeven en niet tot
bezuiniging komen. Bovendien zouden in
directe belastingen worden geheven en de
ambtenaarssalarissen verlaagd, ingeval het
ontwerp werd aangenomen.
Het wetsontwerp wterd niet aangenomen
en de Regeering wenschte ontslagen te
zijn van den plicht tot verder rpgeeren.
•Het vlootwet-ontwerp én de bezuinigings
plannen zijn van de baan.
Ei- zou reden zijn te meenen, dat al
wat links is en dus toont- laf genoeg te
zijh om tot weerloosheid van land en ko^
loniën het zijne bij te dragen, nu ook
opgewekte klanken doet hooren.
Dat geschiedt niet. De overwinnaars van
26 October vermogen niets tegen de waar
heid, dat het geraamde tekort op de be
groeting var. 1924 ad f 116.000.000 geen
penning verminderd is tengevolge van
het afstemmen van het ontwerp.
Trouwens op geen enkel cijfer door den
minister van Financien, den heer öolij'n,
in de Kamer genoemd, hebben de Vrijzin
nige heeren na "26 October iets te zeggen
gehad. Dat stilzwijgen van die zijde sluit
in zich de erkenning, dat de Minister van
Financien in geen enkel opzich onjuiste
cijfers gaf.
be aandacht is nu wat afgeleid door de
kibbelpartij omtr&nt het z.g. accoord van
'22 en de landsbelangen: defensie en fi
nanciën schijnen uit het oog te zijn ver
loren; althans het millioenen-tekort en de
verzekering van de nationale zelfstandig
heid zijn reeds weder minder onderwerp
van behandeling dan omstreeks 26 Oct.
laatstleden.
Le groote landsbelangen uit het oog
verliezen, critiek oefenen op waprheden,
volslagen gemis aan zakelijlcen ernst zijn
wél de punten van aanklacht tegen links.
En tóch den indruk bij de kiezers willen
vestigen, dat men de behartiging wil der
gansche volksbelangen, dat is onbegrijpe
lijk.
'n Beetje inflatie.
Die leider der Sociaal Democraten heeft
te Amsterdam in een vergadering betoogd,
dat 'n beetje inflatie niet zoo erg is. Een
waardevermindering van den .gulden b.v.
tot f 0,98 a f 0,97 is niet zoo erg.
Sociaal-democraten in het buitenland en
ten onzent hebber, echter waardeverminde
ring van het geld wel een ernstige zaak
genoemd.
'Onze leider, dhr Colijn, heeft te Am
sterdam in een bijeenkomt opgemerkt tegen
over de bewering van mr Troelstra, :een
beetje inflatie vandaag, beteekent een
beetje inflatie morgen en vervolgens.
Leerzaam ten deze kan zijn om van'
Rusland en Oostenrijk niet te spreken
het voorbeeld van de Duitsche mark en de
Frnnsche en Belgische Franc.
Sedert Augustus 1922 'kon men van
genoemde drie waarden maandelijks de
volgende wijzigingen in den wisselkoers
(gemiddeld) waarnemen. Aug. '22 per 100
Rijksmark f0,26, Sept. f 0,18, Oct. f 0,099
Nov. f 0,04, Dec. fO,03, Jan. '23 f 0,0199
Febr. f 0,009, Maart f 0.012, April f 0,011
Mei f 0,0057, Juni f 0,0025, Juli f 0,0009
Aug. f 0,00005 en Sept. f 0,000064.
Men ziet aan bovenstaande cijfers, dat
met steeds groeitere snelheid, 'de waarde
is achteruitgegaan.
Het mag met de franc niet zoo snel gaan
en gegaan zijn tot heden; het morgen
kent niemand, en de ongerustheid, welke
zich in België en Frankrijk begint mees
ter te maken van de bedrijfs- en handels
wereld doet vragen, of donkerder tijden
in die landen voor de deur staan, dan
welke men reeds beleefde.
In Aug. ,'22 en volgende maanden stond
liet gemiddelde van den wisselkoers der
Fransche franc per 100' als volgt: f 20,60,
f 19,76, f 18,95, f 17,41, f 18,60, f 16,92,
f 15,52, f 15,92, f 17,03, f 16,96, f 16,09,
f 15,02, f 14,35 en f14,96. Hierbij be
lmoren meerderefactoren te worden be
zien en verklaard, welke wij! thans niet
in onze beschouwing betrekken; wij zien
den achteruitgangin 14 maanden van
f 20,60 op f 14,96 of rond Vr- Hetzelfde
verschijnsel zien wij bij de Belgische franc
per 100 francf 19,45, f 18,66, f 17,62,
f 16,16, f 16,65. f 15,40, f 13,66, f 13,79,
f 14,70, 1'14,63, f 13,80, f 12,44, f 11,53,
en f 12,56.
Men kan hieruit reeds zien, dat 'n beetje
inflatie wél gevaarlijk kan zijn.
Korte berichten.
Het oudste lid van de Belgische
Kamer, de katholieke afgevaardigde,
graaf Visart de Bocarme', burgemees
ter van Brugge, heeft zijn ontslag
ingediend. Hij" is 87 jaar oud en heeft
v;an 1868 af deel van de Kamer uit
gemaakt
'Poincur6 heeft een langdurig
onderhoud met den Franschen "verte
genwoordiger in de commissie van
herstel gehad. De commissie zal van
daag bijeenkomen om over het door
de Duitschers ingediende memoran
dum en ook over het Rijnlandvraag-
stuk te beraadslagen.
Naar aanleiding van de mishan
deling waaraan een Belgische offi
cier en een Fransche tweede-luitenant
een poos geleden te Leipizig hebben
blootgestaan, heeft de Franscbe con
sul-generaal te Dresden uit naam van
de Belgische en de Fransche regeering
geëischt, dat er aan de stad Leipzig
een boete wordt opgelegd.
De onderzeeër X I die te Cha-'
tham haar voltooiing nadert, zal, niet
alleen de langste, maar ook de snel
ste duikboot van de wereld. Aan de
oppervlakte heeft zij een snelheid van
33 knoopen, zoodai zij met de linie-
vloot, zelfs wanneer deze volle vaart
heeft, kan. meevaren. Zij wordt ge
wapend met 6 kanonnen v,'an 5.5 inch
(een inch is 2V2 c.M.).
- De Franschen hebben het filiaal
van de Rijksbank te Bodhum 11a een
bezetting van verscheidene maanden,
ontruimd. De uitgezette ambtenaren
mogen terugkeeren.
Het Fransche bogchbeheer in
liet bezette «gebied kondigt, volgens
de N. R. grgote boutverkoopin-
gen uit de Duitsche staatsbosscneni
aan. Een millioen kub. Meter hout zal
onder clen homer komen. Waarschijn1
lijk zullen hooge prijzen worden ge
boden daar de Duitsche houthande
laars in bet bezette gebied vermoede
lijk zullen bieden, omdat het lijdelijk!,
veizet is opgeheven. Duitsche bosch
bouwkundigen vreezen van deze ver-
koopingen groote schade voor de be-
bosscbing, daar nieuwe aanplanting
'wel zal uitblijven.
Te Düsseldoif hebben een hon
derdtal gewapende anti-separatisten
een aanval gedaan op- een separalis
ten pos I te Düren. De aangevallenen
hadden 3 dooden en 11 gewonden,
maar zij bleven meester van de stad.
De Spaanscbe vorsten zijn te
Napels aangekomen. Zij werden be
groet door tien hertog en de hertogin
van Aosta, den burgemeester en de
militaire autoriteiten en den aarts
bisschop. De bevolking juichte de
hooge bezoekers toe.
Koning Alfous heeft den hem
aangeboden titel van eere-korp oraal
van 't fascisten-leger aanvaard. (Kor-
oraal is de hoogste eère-onderschei-
ing in het fascistisch leger en deze
werd tot nu toe alleen verleend aan
Mussolini en een twintigtal vooraan
staande fascisten).
Er dreigen nieuwe moeilijkheden
tusschen Frankrijk en Engeland in
verband met 't. plan van Frankrijk
en België, om een gedeelte der op
brengst van liet Roergebied aan te
wenden tot dekking van de bezet-
tingskosten. 1
Te Rome is mgr Pottier over
leden, een der directeuren van heli
historisch instituut, met wien d'e
laatste van de drie priesters ten gra
ve is gedaald, die- 25 jaar geleden 011-
t'eveer va,n zich hebben laten sptre-
en in de christen-democratische be
weging. Pastoor Daens en pastoor
Font.a,yne zijn in ellende gestorven.
Pottier, die haar Rome was gezonden
om hem uit België weg té krijgen,
waar hij o.a. te Luik de vakbeweging
had aangemoedigd, heeft het te Rome
tot rang en aanzien gebracht.
De vlieger-officier George Per
cy Abbot, die tot de tocbtgenooteiii
van Scott op diens laatste ziiiSpool-
expeditie had behoord, is aan long
ontsteking overleden. Hij wa,s een
dergenen)" die den vulkaan Erebus
zijn op geweest.
J h r. Mr F. Beelaerts van Blo k-
1 a n d.
De nieuwe Kabinetsformateur Jhr. Mr
Beelaerts van Blokland, werd 12 Januari
1872 -te 's-Gravenhage geboren. Op 1
Augustus 1887 werd hij benoemd tot
adjunct-commies aan het Hoofdbestuur
der Posterijen en Telegrafie. Daarna volg
de op 9 December 1903 zijn benoeming
tot commies-griffier van de Tweede Ka
mer. Voor deze functie had hij een ern
stige mededinger in den 'tegenwoordigen
Minister van Buitenlandsche Zaken, Jhr.
Mr Dr H. A. van Karnebeek. Bij de eerste
stemming in de Kamer voor deze benoe
ming werden op Jhr. Beelaerts 39 stem
men uitgebracht, op Jhr. van Karnebeek
31 stemmen, op Mr v. Strijen 10 stemmen
en. op Mr Schaap 8 stemmen. Daar geen
der candidaten de volstrekte meerderheid
had verkregen (er waren in het geheel
88 stemmen uitgebracht) .moest herstem
ming plaats hebben. Bij de tweede stem
ming verkreeg Jhr. Beelaerts 44 stemmen
terwijl Jhr. v. Karnebeek er 42 op zich
vereenigde! De heer van Karnebeek was
dus wel een ernstig mededinger van den
heer Beelaerts. Bij Kon. besl. van 13
Maart 1909 werd Jhr Beelaerts benoemd
tot minister-resident met den persoon
lijken titel van buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister te Peking. Dezen
diplomatieken post heeft hij bekleed tot
7 Januari 4)919, toen hij werd terugge
roepen en ter beschikking gesteld. Bij
Kon. besluit van 22 Juli 1919 werd hij
in actieven dienst hersteld en werd hem
de functie opgedragen van chef van de
afdeeling diplomatieke zaken van het de
partement van Buitenlandsche Zaken.
(Maasbode.)
Die A.-R. „eisehen".
Diooi' de A.-R. Kamerfractie zijn aan de
R. K. Kamerclub' een drietal voorwaarden
gesteld voor de samenwerking, doch zij
waren van dien aard, dat geen partij
erop zou kunnen ingaan. 11I de Katho
lieke Kamerclub was dan ook geen en
kel lid, dat zich er voor heeft verklaard.
De algemeene indruk was, dat de anti
revolutionairen de samenwerking niet
ernstig verlangden. Als zij inderdaad
meenen, dat de door hen gestelde éischen
van zoocfanigen aard waren, dat het mo
gelijk was daarop in te gaan, dan zullen
ziji ongetwijfeld niet lang wachten ze
publiek te maken.
Zoo zegt „de Maasbode". Nu die pu
bliceering was al aangekondigd. Maar
ook de C. H. Kamerfractie verbruide het
blijkbaar ook althans de „Leidsche Crt."
meldt, dat mr 'Kooien - daarom niet is
kunnen slagen, omdat de twee andere
rechtsche Kamerfracties van de Katho
lieke Kamerfractie eischten een zóóda
nige beslistheid in haai- verklaring ten
'aanzien van een opnieuw aanhangig te
maken Vlootwet en Colijn's bezuinigings
plannen, dat deze naar de meening der
meerderheid niet kon, niet mocht worden
gegeven.
Men schijnt daar derhalve niet veel
te voelen voor een vast accoord. Meer
misschien voor een accoord waarachter
men zich later verschuilt als hebbende
geen „afspraak" plaats gehad; zooals nu
helaas schijnt te zijn uitgekomen?
Aangiften voor de ac c ij'n s op
het geslacht.
De Minister van Financiën heeft be
paald
met ingang van 1 Januari 1924* wor
den de aangiften, die volgens de wettelijke
bepalingen in zake den accijhs op het
geslacht op de kantoren der accijnzen
moeten worden gedaan:
a. bij slachting van vee yoor birmen-
landsch gebruik; b. bij' slachting van vee
waarvan het vleesch in verschen staat
met afschrijving van den accijns zal wor
den uitgevoerd; c. ter bekoming van
geleibiljetten voor het vervoer van versch
vleesch.
in dubbel ingeleverd en geschreven op
formulieren, die van Rijkswege opi de
kantoren der accijnzen verkrijgbaar wor
den gesteld tegen een nader te bepalen
prijs.
Invoerrecht op: vleesch.
De Minister van Financiën brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de com
missie van deskundigen voor het in
voerrecht op versch en gekoeld vleesch
in hare vergadering van 23 dezer de in
de wet van 19 Mei 1922 (Staatsbl. no.
330) bedoelde prijscourant heeft vastge
steld als volgt; Rund- en kalfsvleesch,
versch of gekoeld, 100 K.G. f95. Paar
den- en' ander vleesch, versch of gekoeld,
100 K.G. f50. Gedurende de maand De
cember 1923 zal mitsdien het- invoer
recht voor de hierboven bedoelde vleesch-
soorten bedragen 10 pet. van de hier
voor vermelde waarden.
Exploitatie-uitgaven voor
n O' o rl w o n i n g e 11.
De Minister van Arbeid bepaalt, dat
voor 1924 op de jaarrekening der exploi
tatie van een groep noodwoningen voor
uitgaven niet meer mag worden gebracht
dan 50 ten 100 van de huuropbrengst
in den zin van het 2de lid van voor
meld art. 21.
De Zuiderzee-drooglegging
en de vis sell er ij.
Nu de drempelverhooging in liet
Amsteldiep, de doorgang tusschen
Wieringen en den vasten wal, gereed
is en door het leggen van een dijk
uit de Hollandsche kust naar Wie-
ringen het Amsteldiep definitief zal
afgesloten of „gedempt" zijn, zal dit
volgens de „Visscherij-Cour." reeds in
1924 een zeer ongünstigen invloed
op den stand der Zuiderzeev'isscherij
hebben.
Het werkprogram 1924— 1920 van
het Zuiderzeeplan is verreweg het
belangrijkste, omdat in 1925 ook de
bouw van het, „steuneiland" in de
Zuiderzee tusschen Stavoren en Wie-
ringen a,an de orde komt voor den
bouw van den hjoofddam door den
„hals" van het zeebekken. De afslui
ting in 1924 van 't Amsteldiep zal
den haring-, bot- en ansjovis-,,trek"
door dit gat doen ophóuden, wat de
Westwalplaatsen in de allereerste
plaats zullen ondervinden, maar wat
ook op den vischstand in het geheel
Zuiderzeebekken waardoor Huizen
goeddeels het bedrijf uitoefent - van
invloed zal blijken.
Wel blijft nii voor den binnenko
menden v'ischstroom naar bet zuide
lijk deel de weg tusschen Wieringen
en Stavoren nog open, doch!' de er
varing leert, dat deze bij de Oost
punt-Wieringen afbuigt en onder den
Frieschen- en Oostwal terecht komt.
In, elk geval zal de vangstplaats
voor de Huizervisschiers zich belang
rijk Oostwaarts en wellicht ook!
Noordwaarts verleggen. De geheel©
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersffl.Cfl»
Prijs der Adverlentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korttflf.
Weststrook der zee wordt achter den
dam en liet eiland Wieringen èen z.g.
„doode hoek", waar weinig meer te
vangen zal zijn. En juist het Amstel
diep was een belangrijk trek'gat voor
harmg en ansjovis, als deze'in den
tijd van kuitschieterij de zeeëngten en
-boezems binnendringt.
Nieuwe N e d e r 1 a n d s c h post
zegels?
Naar hel „Utr. Dgbl." meldt, zullen
1 Dec. a.s. twee weldadigheidszegels
uitgegeven worden, waarvan de op
brengst ten goede zal komen aan,
dooi de regeering aan te wijzen, nood
lijdende kunstenaars. Het ontwerp zal
uitgevoerd worden door Jan Toorop,
zoodat een tweetal fraaie zegels te
verwachten is.
L e d e n s ta t i s t i e k C h r. Nat.
Vakverbond.
Naar „De Gids", hel orgaan van!
het Chr. Nat. Vakverbond mededeelt,
is het ledental van de gezamenlijk
bij het. G. N. V. aangesloten orga
nisaties in het tijdperk luli -October
1923 gedaiald vair 56.163 op 54.917.
Dit beteekent een 'dialing met 1246
leden of 2.19 pot. Deze daling is
geringer dan in het 1ste en 2de kwar
taal van dit jaar, toen zij resp. 5.9
pet,, en 4.55 pet. bedroeg.
S p 0 r t p ,a; 1 e 1' s.
De Maatschappij Nationaal Sport
paleis te 's-Graveiithjage, Directeur T.
van der Horst, Commissarissen C.
P. J. Keiser, reserve Kolonel b.d. en
J. A. Sia.urel, Majoor N. I. Leger b.d.
is heden door aankoop van alle aatn-
deelen der Maatschappij „Zuider
bosch" eigenaresse geworden van.
30.000 vierk. M. terrein, gelegen a,an
den Bezuidenjhoutschenweg te 's-Gra
venhage. Het terrein is bestemd voor
den bouw van. een groot Sportpaleis
met overdekte Wielerbaan, tevens ten
toonstellingsgebouw met bijbehóoreii-
de gebouwen..
Neutrale Bond van Spoor
wegpersoneel.
Op de te Utrecht gehouden verga
dering van den Neutralen Bond van
Spoorwegpersoneel is met meerder
heid van stemmen de volgende motie
aangenomen
Het buitengewoon congres van dón
Neutralen Bond van Spoorwegperso
neel, gehouden te Utrecht 26 No
vember 1923; gehoord de besprekin
gen over de 10 pet. loonsverlaging
door cle directie aangekondigd; over
wegende, dat het loon hetwelk 1 Jan.
1921 wem ingevoerd, reeds 4 pet.
lager was dan door den Loonraad
werd voorgesteld, terwijl 1 Januari
1923 daarop ook nog 8V2 pet. werd
gekort als pensioenpremie; dat het
vorig jaar aan het personeel met uur
loon, daarbij nog een korting van 7
pet. werd "opgelegd en 30 September
i.l. door de invoering eener 4e loon-
klasse een groot deel van het per
soneel een extrakorting van 8 pet.
kreeg; van oordeel, dat door de ver
lenging der diensttijden en groote be
zuiniging op de dienstkleeding de
positie v:an het personeei ook werd
geschaad, spreekt als zijn oordeel uit,
dat een nieuwe loonsverlaging de le
vensmogelijkheid van het personeel
zou aantasten, protesteert tegen schen
ding van art. 36 van het R. D. V.
1921, wijst de voorgestelde loonsver
laging van de hand en dringt er met
klem bij den nieuwen Minister van
Wiaterstaat. op aan geen enkele loons
verlaging goed te keuren en de invoe
ring van de 4e loonklasse met een
aftrek van 16 pet. weder ongedaan
te makenroept het personeel op
om door krachtige aaneensluiting, zoo
mogelijk door ernstige algemeene sa
menwerking van alle personeel-orga-
nisaties, zijn vasten wil in dezen te
demonstreèren en besluit deze uit
spraak ter kermis te brengen van
Directie, Regeering, Volksvertegen
woordiging en Pers.
Cursus practisch' hoef
beslag.
De directeur-generaal van den land
bouw brengt ter kennis, dat in de
maand Januari a.s., op nader te be-
