So 40 S8e Jaargang BOKMA DE BOER's PEEKOFFIE Maandag $6 November Binnenlanii. ONMISBAAR BIJ DE KOFFIE I Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 De plannen Colijn. Van meer dan eene zijde is bezwaar gerezen tegen de geruchten, welke den Minister van Financiën worden toege schreven. als zou de Anti-Revolutionaire partij niet deelnemen aan de vorming van een nieuw Kabinet, indien niet de ver- söberingsplannen van den Minister van Financiën worden aanvaard door hel te vormen Kabinet. Men zou er gerust nog bij mogen voe gen. dat ook liet vraagstuk cler maritieme defensie in bet accoord moet worden op genomen. Men verzuime niet te bedenken, dat de Minister van Financiën gekomen is, na heel veel gepraat en geschrijf over bezuiniging, met een naai' zijn meening, afgerond plan. Dit plan bevalt menigeen niet. Hoe meer in slechten zin de demagoog uitkomt in het parlementslid, boe krasser het „tegen" gehoord werd inzake de in de rnillioenennota genoemde versoberings- plannen. Er stond niet in genoemde nota: Zóó is de eenigste wijze om er te komen, maar wel met andere woorden: zóó kan het, welnu zoo moet het. Voor en na meende men felle critiek op een of meer onderdeelen van het gan- sche plan te moeten uitoefenen. Alleen maar weer, men waagjte het erop ei- iets dat beter lijkt en meer waarde heeft, voor in de plaats te stellen. Zoolang dat niet is geschied, zal men genoodzaakt zijn de eenmaal in de mil- lioenennota ontwikkelde methode tot ver sobering te aanvaarden óf zich te behel pen - wat zeer igoed kan zonder onze partij. ;De vooruitgang der Roomschen. Inzonderheid in vrijzinnige kringen hanteert men gaarne tegen den verkie zingstijd het wapen van het Roomsche spook. Op goedgeloovigjen, huiten de krin gen. welke een vrijzinnige levensbeschou wing koesteren, heeft dit spook wel wat uitgewerkt. Vooral in Zeeland. Nu hel. kabinet Ruij's de Beerenbrouck vijf jaar aan het bewind was, kan het waarde hebben eens na te gaan in hoe verre de Roomschen, meer clan hun bil lijkerwijze toekomt, officieele functies hebben ingepalmd. 'i Spreekt vanzelf dat het innemen dooi een Roomschen functionaris van pen of andere publieke betrekking onder beien die zich eh hunne geestverwanten slechts bekwaam en geschikt achten, slecht wordt opgenomen. Des te meer, •omdat deze lieden het baantjes-monopolie schenen te moeten bezitten. Bedenkelijk is het daarom, wanneer men zooi nu en dan in Rechts-Protestantsche kringen alarm hoortmaken over „Roomsch ge- gevaar" en wel op> aanstichting van menschen, die om hunne politieke be ginselen eeuwigdurend politieke gevange nisstraf "verdienen. De gang van zaken bij de behandeling der vlootwet heeft wei uitgewezen, dat men het van de linksche heeren volstrekt niet hebben moet of verwachten kan. Doior alles wat in staatszaken zich aan God noch gebod stoort, wordt éen lijn getrokken. Te min der is er reden voor rechtsch-protestan- ten om zich verbolgen te betonnen over •de, billijke gelijkwaardigheidststelling der Roomschen, wijl zij evenzeer in de ver drukking zich bevonden en steen en been moesten klagen over de stelselmatige uitsluiting van staatsambten. Daaraan is gelukkig sinds de laatste 25 jarep een einde gekoTnen; veel onrecht is sedert dien hersteld. M ij laten hieronder enkele voorbeelden volgen waaruit kan worden afgelezen, dat in de verste verte Rome nog niet zooals de lastertong gaarne beweert de baas is, nog niet allerlei publiek ambt veeltallig boven billijkheid vervult. De, provincie Utrecht omvat 72 ge meenten. Door vele combinaties van .2 zelfs 3 gemeenten onder één burgemees ter telt men in deze provincie 46 bur gemeesters. Van deze 46 waren voor 14 jaren 4 burgemeesters Roomsch. Die bevolking van Utrecht is voor 31.74 pet. of bijna 1/3 Roomsch. Volgens deze ver- 'houding zou men kamen tot 14 Roomsche hurgemeesters. En het aantal Roomsche burgemeesters in Utrecht is: 11. Neem b.v. de gemeenten Bunnik-Odijk-Werkho- ven; aan het hoofd staat een niet-Room- sche burgemeester, terwijl de bevolking in Bunnik bestaat uit 51.55 pet. Room schen Odijk 67.22 pet. Roomschen, Werk hoven 68.03 pet. Roomschen of ge middeld 62.26 of 3/5. Hopgland heeft een niet-Room'sche burgemeester, ofschoon ide bevolking voor 74.63 pet. Roomsch is, Eemnes 54.82 pet. Neem het notariaat, waarin de achter stelling van Roomschen en rechtzinnige protestanten evenzeer groot was. Weinig deelde men tot voor enkele jaren terug de meening welke Mr W. F. Treub, Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A b o n n e m e n t s p r ij se Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.® Prijs der AMvertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke kortiffij. destijds Redacteur van het „Weekblad voor Notarisambt en Registratie" (no. 1014, 2 Juni 1889) ten hoste gaf: „Tot hel uitoefenen van het notariaat in Katho lieke streken zij'n de Katholieke candida- ten ceteris paribus - het meest ge schikt. Het is dus in het welbegrepen belang van het publiek en het notariaat hun de voorkeur te geven boven hunne Abel-Katholieke mededingers. Om. dezelfde reden, behoort in een protestantsclie streek een Protestant een streepje voor te hebben. Om weer Utrecht tot voorbeeld te ne men. De Roomschen - zoo stelden wij hoven vast maken 31.74 pet. der bevolking uit. Bijna een derde. In Utre-cht zijn 47 notarissen, waaronder 7 JLcom- ischen. De lezer oordeele nu zelf over 'de ?.g. gelijkheid voor de wet. Ook Gel derland kent meerdere onjuiste verhou dingen. W.ychen b.v. is voor 96.43 pet. Roomsch. de notaris is vrij'zinnig, kan ton Eist is voor 66.19 pt. Roomsch. niettemin zijln er 3 P'rotestantsche en 2 Roomsche notarissen. (Nu 'is daar een (Roomsche) vacature. Dat deze scheeve verhouding nu toch niet nog scheever worde!) In het geheele Arrondissement Arnhem, omvattende de kantons Arn hem, Wageningen, Nijmegen, Eist, Does burg en Terborg, is de bevolking voor 49.76 pet. Roomsch. Onder dit arron dissement ressorteeren 49 notarissen en daarvan zijn niet 24 Roomschen doch 1.6. Daar is het arrondissement Middel burg met zij'n voor 30.47 pet. Roomsche bevolking of bijna 1/3, met 28 notarissen, waaronder 7 Roomschen. Waarlijk er is reden wat voorzichtig te zijn met de propaganda van en 't geloof in 't Room sche spb<ok. Laat het Protestantisme zelf /zich hoeden voor ondergang. Gemakkelijk valt het aan te te tooiien, dat. de voor uitgang, uiterlijk en innerlijk, der Room schen niet zoo groot is. Stresemann's aftreden. De correspondent van de „N. R. Ct."'te Parijs meldt I Stresemann's aftreden maakt hier niet veel indruk. In elk geval werd het ver wacht. Links stelt Poincaré deels voor het echec aansprakelijk. Stresemann zocht overeenstemming met Frankrijk, onder an dere blijkens uit het opgeven van het lijdelijk verzet in het Roergebied. Parijs wees de toegestoken hand af. Nu gaat hij heen op het oogenblik, dat, Stinnes en de zijnen met de Franschëiï in de. Roer een economische overeenkomst sluiten. Zal deze onder Stresemann's opvolger uit voerbaar blijken? Men is niet gerust erop, immers kan een volgende minister-presi dent Cuno's voorbeeld volgen en den magnaten verbieden zaken met de ge allieerden te doen. Da,n ware Frankrijk van den wal in de sloot geraakt. Naar een nieuw Duitsch kabinet. Rijkspresidenl Ebert heeft den vroe- geren minister van Wederopbouw in het kabinet C'uno, dr Albert, de vórming op gedragen van een nieuw ministerie, welke •opdracht door Albert is aanvaard. Hieruit is gebleken, dat een politiek kabinet zoo goed als onmogelijk is en imen is daarom ten slotte tot het oor spronkelijke plan teruggekeerd, om een man, die buiten de politiek» partijen staat, en van wien men dus een onpolitiek zakenkabinet kan verwachten, bij wijze van overgangskabinet, inet de vorming van een nieuw ministerie te belasten. (Crt.) Duitsche kinderen naar Frankrijk. Naar een particulier telegram uit Ber lijn aan de „Frankf. Ztg." meldt, heeft het Fransche comité der internationale arbeidershulp iaan de Fransche arbeiders eeïi oproep gericht, om tot ondersteuning van de noodlijdende bevolking van Duilschland een aantal Duitsche arbei derskinderen gedurende meerdere maan den op te nemen. De oproep heeft een zoo snel succes gehad, dat het Fransche comité zich reeds kon bereid verklaren om in de eerst volgende dagen het eerste kindertransport op zich te nemen. Ongeveer 500 kinderen zullen binnenkort naar Frankrijk vertrek ken. De veiligheid in de treinen. Naar aanleiding' van besprekingen, door de Nederlandscbe Spoorwegen op het mi nisterie voor verkeerswezen te Berlijn ge houden, ter verzekering der veiligheid van de reizigers in de internationale trei nen, heeft de Duitsche minister voor ver keerswezen, den verschillenden spoor wegdirecties in Duitschland aangeschre ven, den treinbeambten en boven hen gestelden ambtenaren op te dragen, dat zij zich niet alleen moeten bemoeien met de controle der plaatsbewijzen, maar dat zij zich ook zooveel mogelijk moeten toe leggen op de beveiliging der reizigers tegen verdachte personen en wel door zich niet op te houden in dienstafdelin gen, maar door zich 'geregeld door de zijgangen der rijtuigen te begeven en de verschillende aJ'dcelingen in het oog: te houden. In het bijzonder moeten slecht bezette afdeelingen bewaakt worden. Als gevolg van deze aanschrijving wor den de treinen ook nog door speciaal daarvoor aangewezen opsporingsbeamb ten begeleid, en heeft een bijzondere be waking plaats der treinen van en naar Bentheim. De genomen maatregelen zijn doel tref fencle bevonden Korte berichten. Thans is ook tussChen de groep- Stiiines en de Micum overeenstemming bereikt, zoodal thans alle industriëelen in liet Ruhrgebied met de bezettinigsauto- riteiten een regeling hebben getroffen. Te Keulen hebben ernstige duurte- onlusten plaats gehad. Er werden tal van winkels geplunderd. Venizelos is door kolonel Pangaios uitgenoodigd naar Griekenland terug te keer en; de staat van beleg in Grieken land zal heden worden opgeheven. Amerikaansche reliefbeambtcn voor liet naburige Oosten werden in micldcn- Armenië door bandieten overvallen. Nadat de rijst en' het graan waren gestolen, trokken de bandieten zich terug. Voordat de rijksdag Vrijdag stemde over de verworpen motie van vertrouwen in het kabinet Stresemann werd een mo tie der communisten, om Hitler, Luden- dorff, Yon Lossow en Von Kahr terecht te doen staan wegens landverraad (de putsch te M'aiichen) verworpen met 193 legen 166 stemmen. Volgens een bericht uit Moskou, is Alexander Notsjiloff, vroeger woonachtig, te Chicago, ontslagen als president van de Industrieele Bank te Moskou, hij zal dooi' de Russische regeering. wegens het plegen van frauduleuse handelstransacties worden vervolgd. - De collecte voor geteisterd Japan heeft in België opgebracht de som van 1.100.000 fr. Tusschen Kieff en Charkoff is Vrij dag een trein door bewapende benden overvallen en leeggeplunderd. De Spaansche souvereinen zijn giste ren te Florence aangekomen, waar zij geestdriftig werden toegejuicht. Een bom is gisterenmorgen vroeg óp den drempel van het Spaansche con sulaat te Philadelphia ontploft. Er zijn geen dooden, maar een aantal menschen werden uit hun bed geworpen. De gevel van het consulaat is verwoest. Een tweede hom is op den drem pel der Italiaansche bank, waar ook het Italiaansche consulaat gevestigd is, ont ploft. Aan het gebouw is ernstige schade aangebracht. Aan minister Curie, professor aan de universiteit te Parijs, is bij gelegenheid van den 25sten verjaardag van de ont dekking van het radium als nationale belooning een jaargeld van veertigduizend frank toegekend. Op de Oostkust van Voor-Indië heeft een cycloon gewoed, die groote schade heeft aangericht. De spoorweg werd over een lengte van meer dan honderd mijl verwoest. De schade wordt geraamd op ongeveer driehonderd duizend pond ster ling. Te Vera Cruz zijn de gebouwen van de petroleummaatschappij Oceano volkomen afgebrand. De schade wordt op meer dan 3 millioen pesos berekend. Vrijdag is in het gebouw der kolo niale unie te Brussel een groot station voor radiophonie geopend, dat een golf lengte heeft van 410 M. Op den tocht dien de Engelsche (li berale) ex-minister Lloyd George vanuit Londen door het land ondernomen heeft, denkt hij vijf millioen kiezers te kunnen bewerken. Een eskorte van clectriciens reist hem vooruit, om overal geluidver sterkers aan te brengen, die zijn woorden voider moeten dragen dan anders moge lijk zou zijn en hem in staat zullen stel len zijn stern te sparen. Lord Curzon, de Engelsche (con servatieve) minister, die verzoeken van de hand heeft gewezen om te spreken ten behoeve van de conservatieve can- didaten, heeft verklaard, dat hij ten ge volge van de buitengewoon onrustwek kende positie van de buitenlandsche aan gelegenheden op het departement van bui tenlandsche zaken moet blijven. Te Gelsenkirchen, Rothausen en Es sen is het tot hevige plunderingen geko men. In Gelsenkirchen zijn drie burgers gedood en velen gewond. Vooral levens middelenwinkels werden geplunderd. In Bodmin zijn vele communisten in hech tenis genomen. Men heeft een communis tische samenzwering ontdekt, die zich over liet geheple Ruhrgebied uitstrekte. liet zekerste en eenvoudigste genees middel "legen galzucht, slechte spijsverte ring en verstopping vindt gij in Foster's Maagpillen. Zij zijn het zacht werkende laxeermiddel, waaraan iedereen nu en dan behoefte heeft. Zij staan de natuur hij, en het gebruik er van wordt geen! gewoonte. Prijs per flacon van vijftig versuikerde pillen f0.65; in apotheken en drogistzaken. (10) De crisis duurt voort. Mr dr D. A. P. N. Kooien, voorzitter der Tweede Kamer, heeft aan H. M. de Koningin verklaard, niet in staat te zijn de opdracht tof samenstelling van een nieuw kabinet te aanvaarden. „De Rotterdammer" schreef, nog voor bovenstaand bericht bekend was: „Gelijk bekend stelde de anti-rev. Ka merfractie zich van meetaf op 't stand punt, dat 't gebeurde op 26 Oct. een kabinet, steunend op de drie groepen dei- rechterzijde, voorshands onmogelijk maak te, tenzij herstel der schade werd ver kregen en de redelijke zekerheid werd ge geven, «dat herhaling niet te verwachten is. Besprekingen welke de strekking had den om dit te bereiken, hebben niet tot het gewenschte resultaat geleid, zoodat rle vorming van een kabinet uit de drie groepen der rechterzijde thans niet meer te verwachten is. De neiging om wederom een coalitie kabinet te vormen was bij de chr.-hist. partij vrij sterk, doch 't is niet te ver wachten, dat R.-K, samen met de Chr.- Hist. de regeeringsverantwooi'delijkheid op zich zullen nemen." Hierbij dient nog gemeld, dat volgens de N. R. G. „de Chr.-Historiscben op zijn hoogst een niet «onwelwillende hou ding zouden hebben aangenomen", ter wijl de heer Snoeck Henkemans in „Ko ningin en Vaderland" o. a. schreef: „En de Chrislelijk-His tori scheh lacht hun de toekomst tot een Kabinet-Kooien on voorwaardelijk toe? Zeer zeker niet;... het ware den Chr.-Historischen zeer aan genaam geweest als een nieuw .Kabinet had mogen staan onder Chr.-Historische leiding. In 1922 was de toeleg in die r i c hst i n g b ij n a geslaagd; thans was slagen in die richting veel moeilijker." De Maasbode merkt naar aanleiding van dit bericht op: „De vorming van een rechtsch kabinet is niet afgestuit op verzet bij de andere rechtsche groepen en zeker niet op on willigheid der Katholieken om tot de vor ming van, een rechtsch ministerie mede te werken'. Dat is herhaaldelijk duidelijk genoeg gebleken, zoowel in cfe pers alsi in de vergaderingen, waar R.-K. Kamer leden het woord voerden. Steeds ook be toonden zij zich bereid tot overleg om de „breuk" te herstellen. Maar voor zoo ver wjj meenen te wéten, zijn door de Anti-Revolutionairen nooit aan de andere groepen daartoe concrete eischen gesteld of voorstellen gedaan. Het lijkt ons daarom dan ook onjuist van het A.-R. orgaan om het voor te stellen alsof het falen der pogfng van den heer 'Kooien niet aan hen, maar aan anderen is te wijten. Wij meenen dan ook uit het bericht van de „Rotterdammer" geen ander be sluit te mogen trekken dan dit, dat de Anti-Revolutionairen hunnerzijds op het oogenblik geen bestaansmogelijkheid zien voor een rechtsch kabinet. Het gevolg zal zijn, dat de crisis nu in een andere richting zal moeten wor den opgelost." Deze laatste opmerking is juist, want terstond heeft H. M. de Koningin opdracht HV MA. BOKMA DE BOEP A° 1601 LEEUWARDEN tot samenstelling van een extra-parlemen tair kabinet verleend aan Jhr. Mr F. Beelaerts van Blokland, Buiten gewoon gezant en Gevolmachtigd Minis ter, chef der afdeeling Diplomatieke Za ken van het Departement van Buitenland sche Zaken, welke verzocht deze op dracht in beraad te mogen houden. De herdenking van den dag, waarop vóór 350 jaar Middelburg van het Spaansche juk werd verlost. Door een voorloopiig cofnité tot herden king van het feit van het 350 jaar geleden zijn, dat Middelburg van het Spaansche juk werd verlost, was tegen Zaterdag middag in de groote zaal van het Schut tershof een voor 'ieder toegankelijke ver gadering belegd, welke vergadering druk was bezocht. Aan de bestuurstafel hadden plaats ge nomen de heeren Mr. J. H. v. Bel, J. H. Deibei, ds M. v. Empel,, H. J. G. Hartman, W. Hioolen en mr G. W|. van der Veur. Dó voorzitter van het voorloopig co mité, de heer mr van Rel,, wees er op, dat hel 22 Februari a.s. den dag zal zijn, waarop voar 350 jaar Middelburg bevrijd werd van het Spaansche juk. „Dit is van groote beteekenis gebleken, niet alleen voor Middelburg; maar voor geheel Zeeland. D|it was de aanleiding; tot de vorming van het comité, waarin ook zitting heeft de heer mr A. A. de Veer, die tot zijn spijt wegens ambts-t bezigheden verhinderd is aanwezig te' zijn. Dit comité schreef de vergadering uit en het is spr. een aangename .plicht de aanwezigen dank te brengen voor de belangstelling in het streven van het comité. Als hel waar is, wat gefluisterd wordt, dat H. M. de Koningin zelve bij' de feestviering aanwezig zal zijn, dan z'al dit zeker aan het feest grooten luister bij zetten. "Die commissaris der Koningin en de burgemeester verklaarden zich reeds be reid lid' van het eere-comité te worden. De datum is -minder geschikt voor een feestviering. Het hoofdfeest zou dan oiofc op. een lateren datum, in Mei of Juni moeten plaats hebben. Maar toch zou 22 Februari niet onopgemerkt moglen voorbijgaan. In een at' meer samenkom sten, b.v. in de Nieuwe Kerk, zofii een of meer sprekers de beteekenis van het ontzet van Middelburg kunnen uiteenzet ten. Het voorlaopig comité heeft daar bij gedacht aan de professoren Kernkamp en Brugmans, en heeft zich reeds met die heeren in verbinding gesteld. Op 28 Februari zal naar verluidt een kerkelijke herdenking plaats hebben van het feit, dat het dan 350 jaar geleden zal zijn, dat ihet perst in Hervormden zin in de kerk te Middelburg werd ge preekt. Maai- daar wil het comité zich buiten houden, daar dit een zuiver ker kelijke viering is. Toch zou er een schakel moeten zijn tusschen 22 Februari en den eigenlijken feestdag. Hiervoor heeft het voorloopig comité zich twee tentoonstel lingen gedacht, ten eerste een van histo rische platen, slaande op1 het beleg en het ontzet van Middelburg, ten tweede een van Zeeuwsche kleederdrachten, waartoe reeds eerder plannen hebben •bestaan, die toen echter moesten worden opgegeven. Voor den eigenlijken feestdag heeft het comité zich gedacht een openluchtspel op de Markt, welk plein met het stadhuis op den achtergrond, zich daartoe zoo bij' uitstek leent. Verder zouden muzikale ommegangen, vuurwerken enz. kunnen plaats hebben. Als de geldmiddelen het toelaten zou ten slotte een blijvend monument in Middelburg kunnen worden opgericht. Spr. vraagt nu, of er in de vergadering personen zijn die andere plannen willen noemen, die dan zeker oOk in overweging i zullen worden genomen, waarop dan in een tweede bijeen te roepen vergadering, vaste plannen kunnen worden voorge steld. Intusschen zullen bijdragen moeten worden ingezameld. De heer mr J. F. van Deinse wees er op', dat voor de verwezenlijking der plan nen veel geld zal noodig zijn en vrqeg of door wekeiijksche bijdragen niet meer zal worden bereikt dan door giften in eens. Verder vraagt spr. of de Markt wel de beste plaats is voor een openlucht- spiel, daar ook al maakt men voor het Stadhuis een verhooging, personen die aan de andere zijkte van de Markt staan,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1