i%o 45
Woensdag SI November 1923
38p Jaargang
Buitenland.
Binnenland.
Brukkers-Expltitanten
©OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Gees
Tel.: Redaclie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 3600t.
Bijkantoor te Middelburg:
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Een rumoerige Rijksdagzitting.
T)e Duitsche rijksdag was gisteren
«vervuld met belangstellenden, die opge
komen \vareu in de hoop naar een zeer
belangrijke rede van Stresemann te kun
nen luis teren. Bij de opening maakte de
voorzitter het overlijden bekend van dr
Havenstein, die in den vroegen morgen
plotseling aan de griep bezweken was.
De mededeeling van dezen geheel onver-
wachten doorl maakte op de aanwezigen
•een diepen indruk.
Als sprekers traden op Wels namens
de socialisten en dr Hergt namens de
Duitsch-nationalen. Daarna was de beurt
aan den rijkskanselier Stresemann. Nau
welijks had de voorzitter echter diens
naam genoemd, of bij de communisten
ontstond het gewone oorverdoovende la
waai.
In het bijzonder muntte een zekere heer
Remerle in het voeren van obstructie uit
De socialist Loebe, die als altijd met
veel waardigheid het voorzitterschap be
kleedde, verzocht en beval daarna den
heer Remerle het huis te verlaten. Toen
•deze weigerde werd de zitting voor een
:uur geschorst.
Na afloop van deze pauze waren de
zittingszaal en de tribune nog voller dan
tevoren. Toen Remerle opnieuw weigerde
de zaal te verlaten, verdaagde de presi
dent de zitting tot Donderdag a.s. en
ging de voorstelling, die met zooveel
spanning was tegemoet gezien, als een
nachtkaars uit. Loebe wilde de wereld
bet schouwspel besparen om de Schupo
bezig te zien den rijksdag te reinigen
van communisten. De politie zal echter
instructies krijgen den heer Remerle
Donderdag a.s. den toegang tot de zaal
•onmogelijk te maken.
Vreemdelingen verlaten Berlijn.
De correspondent van de Daily News
■seint qjt Berlijn, dat de toestand zoo
ernstig is, dat men van een uittocht van
vreemdelingen kan spreken. De Engelsche
autoriteitenhebben, vermoedelijk op be
velen uit Londen, al het vrouwelijk per
soneel van de Engelsche missies in Ber
lijn aangeraden, Berlijn zoo spoedig moge
lijk ie verlaten. Het gaat hier om een
dertigtal dames, die als secretaresse, klerk
en !ypiste werkzaam zijn. De gespannen
internationale toestanden zijn waarschijn
lijk de oorzaak van dit besluit, naar de
rneening van den correspondent, hoewel
«men ongeregeldheden op groote schaal
,nit voedselgebrek verwachten kan. Ook
vrouwen van Fransche officieren hebben
instructies gekregen om naar Frankrijk1
terug te keeren.
Een fraaie minister-president.
Zóoals reeds gemeld, heeft het Staats-
'Gerechtshof te Leipzig een vervolging in
gesteld tegen Dr Zeigner, gewezen mi
nister-president van Saksen. Dr Zeigner
vertoeft op het oogenblik in Zwitserland.
Gemeld wordt, dat Dr Zeigner opval
lend veel personen, die om het een of
ander met de justitie in aanraking waren
gekomen, gratie verleende. Het is geble
ken, dat Dr Zeigner zich daarvoor liet
betalen in baar of in voorwerpen. Deze
'belooningen werden ontvangen als erken
tenis voor 4e bewezen diensten en be
halve uit geld bestonden zij uit eieren,
sneel, aardappelen, boter, gevogelte, klee-
dingstukken en sieraden. Dr Zeigner gaf
soms zelfs telegrafisch het Staatsgerechts-
hoi te Leipzig opdracht, bepaalde perso
nen in vrijheid te stellen.
Het blad verhaalt verder, hoe Dr Zeig
ner op zijn dienstreizen naar Leipzig zijn
slachtoffers in café's, op stations, en zelfs
op straat ontmoette, en hoe hij een cape
droeg, waaronder bijv. „een Weihnachts-
ganz" verborgen was.
Een zeer kostbaar brillanten collier van
zijn vrouw, die belast was met de in
ontvangstneming van verschillende klei
nere goederen in een woning van een
familielid te Leipzig, was op dezelfde
wijze verkregen, evenals een kostbare
pelsjas van Dr Zeigner zelf.
Dit heerschap was sociaal-demo-
«raat. f
Hij publiceert nu een verklaring, waarin
hij zegt, dat alle beweringen de feiten
onjuist, weergeven, en verzekert, dat hij
nooit geld of eenige andere vergoeding
heeft aanvaard in verband met officieele
handelingen.
Een Engelsch krediet aan Duitschland.
Behoudens eenige details, die nog te
Berlijn moeten worden geregeld, is men
het eens geworden in zake een Engelsch
hankcrediet voor den aankoop van steen
kool voor de Duitsche spoorwegen, na
dat hierover langdurige onderhandelingen
waren gevoerd. Ofschoon het nominaal
bedrag van het crediet drie millioen pond
bedraagt, zullen voor het oogenblik slechts
zevenhonderd Vijftigduizend pond beschik
baar worden gesteld en de vijf voornaam
ste banken van Duitschland hebben zich
borg gesteld. Later wanneer de omstan
digheden bevredigend zijn, is het mogelijk
dat hel: crediet tot het bedrag van drie
millioen pond wordt opgevoerd, maar op
geen enkel tijdstip zal het crediet, dat
uitstaat, grooter mogen zijn dan zeven
honderdduizend pond.
Antwerpen Rusland's Haven?
Een aantal Engelsche bladen hebben
gemeld, dal: de- sovjet-regeering besloten
heeft van Antwerpen het centrum van den
handel niet West-Europa te maken. Ant
werpen lijkt hun daartoe veel beter ge
schikt dan Kopenhagen. De Peuple spreekt
dit bericht tegen. De zaak is namelijk
nog niet volkomen in orde. Wel wordt
er druk onderhandeld door het Antwerp-
sche gemeentebestuur met de sovjet-
regeering.
Misdadig New York.
In verband met de vele Tnisdaden, die
den laatsten tijd in New York (stad) ge
pleegd werden, als diefstallen, aanran
dingen, inbraken, etc., heeft de New-
Yorksche politie een paar dagen lang een
krachtige actie ondernomen. Beruchte
kroegen en verdachte huizen werden plot
seling geïnspecteerd, verdacht uitziende
auto's op straat aangehouden, en de
nachtpatrouilles met allerlei kantoorper
soneel van de politie versterkt, terwijl de
duur van den dienst op straat voor alle
agenten tijdelijk werd uitgebreid. Het re
sultaat, was dat heel wat gezochte of
vejdachte personen werden geknipt. ZeLfs
meent men te hebben kunnen constatee-
ren, dat na deze grootscheepsche actie
van de New-Yorksche politie tegen 'de
misdadigers een onmiskenbare verminde
ring van de criminaliteit in de wereldstad
is ingetreden.
Korte berichten.
De democratische rijksdaggroep be
sloot, evenals de Centrumsgroep, tegen
moties van wantrouwen in het kabinet-
Stresemann te stemmen.
Havenstein, de president van de
Duitsche Rijksbank, is plotseling over
leden.
De minister-president van Polen
heeft een circulaire rondgezonden, waar
in hij een inkrimping van het personeel
der ministeries gelast. In hoofdzaak zul
len de ambtenaren met minder dan vijf
dienstjaren ontslagen worden en in de
eerste plaats de vrouwen, wier man
eveneens in staatsdienst is. Geen kwade
methode! Nederland ten voorbeeld!
Een telegram uit Athene meldt, dat
de revolutionnairen en de regeering zich,
naar aanleiding van den brief van Veni-
zelos, beslist ten gunste van het repu-
blikeinsche stelsel uitgesproken hebben.
De leiders der venizelistische partij heb
ben een republikeinsch program opge
steld. Alle andere partijen hebben zich
voor een constitutioneele monarchie ver
klaard.
Gisteren is het eerste slachtoffer
gevallen onder de hongerstakers in Du
blin. Zekere Barry is overleden, na zich
35 dagen'van alle voedsel te hebben ont
houden.
Anti-semitische studenten hebben
eenigen joodschen professoren belet hun
cur'sussen aan' de universiteit te Weenen
voort te zetten. De rector van de universi
teit besloot daarop de universiteit tot na
der order te sluiten.
Dr Wirth, de vroegere Duitsche kan
selier, is steeds vooruitgaande. Het le
vensgevaar is voorbij, maar hij zal zich
in elk geval nog vele .maanden 'van poli
tieke bemoeienis moeten onthouden.
De crisis.
Het Hbld. meldt, dat de Kabinetsforma
teur, mr dr Kooien, Donderdag heeft ge
sproken met den voorzitter der Roomsch-
Katholieke fractie der Tweede Kamer, mgr
dr Nolens, Vrijdag met dien der anti
revolutionaire fractie, mr V. H. Rutgers,
en Zaterdag met dien der 'Christelijk-,
Historische fractie, dr J. Schokking. Vol
gens inlichtingen uit alleszins betrouw
bare bron is de lieer Kooien het stadium
van het zoeken naar een grondslag voor
de vorming van een nieuw rechtsch Ka
binet nog niet voorbij. Op zijn besprekin
gen met de leiders der rechtsche fracties
zullen namelijk nog volgen vergaderingen
dezer fracties, elk afzonderlijk. Eerst daar
na zal kunnen blijken, of een nieuw
rechtsch Kabinet, uitgangspunt van den
heer Kooien, al of niet mogelijk is.
Het gerucht, waarvan de Nieuwe Rot-
terdamsche Courant heeft gerept, vol
gens hetwelk de Kabinetsformateur, als
hij de, opdracht der Koningin aanvaardt,
van plan zou wezen zelf geen zitting te
nemen in het Kabinet, heeft geen grond.
Het com mande ment Zeeland.
De heer Dresselhuys, lid van de Tweede
Kamer, heeft den minister van Marine
de volgende vragen gesteld:
I. fs het juist, dat de minister van
Marine, hoezeer thans demissionriair, op
dit oogenblik krachtig de liquidatie door
zet van het commandement Zeeland, on
danks de onverdeelde afkeuring daarvan
door de marine ter plaatse en het feit, dat
daardoor wordt vooruitgeloopen op even-
lueele reorganisatieplannen van zijn op
volger?
II. Zoo ja, is de minister clan niet be
reid, te overwegen, of, in verband met
de internationale verhoudingen, het niet
gewenscht ware, alvorens Nederland be
sluit, haar marine van den Scheldemond
terug te trekken en de liquidatie van
den onderzeedienst en van den torpedo-
dienst 'te Ylissingen verder te voltrekken,
het oordeel van de Skaten-Generaal over
de nota van wijziging der marinebegroo-
ting voor het dienstjaar 1924 af te wach
ten?
III. Wil de minister inlichting verstrek
ken, waarom overbrenging van den onder
zeedienst van Vlissingen naar den Hel
der in het financieel belang van het rijk
zal blijken te zijn en een raming geven,
na 'hoeveel tijd de thans aan de over
brenging verbonden kosten zullen zijn
goedgemaakt?
IV. Is de minister niet van meening,-
dat de uitbreiding van de onderzeevloot
in Néd.-Indië in de eerstvolgende jaren
meer opleiding van personeel voor dien
tak van dienst in Nederland zal eisclièn,
hetgeen bezwaarlijk schijnt te kunnen sa
mengaan met de opheffing van het sta
tion voor onderzeebooten te Vlissingen?
V. Heeft de minister overwogen, dat, bij
overbrenging van den onderzeedienst van
Vlissingen naar den Helder, de belangen
van het gehuwde marinepersoneel, dat,
bij den heerschenden woningnood, door
deze massale overplaatsing ïn zijn ge
zinsleven bedreigd wordt, ernstig zullen
worden geschaad?
B i c h o n.
Te 's-Gravenhage is, 68 jaar oud, over
leden mr C. J. A. Bichon van Yselmonde,
oud-lid van de Tweede Kamer. 'Hij was
geboren 28 Mei 1855 te Hillegersberg;
ontving zijn opleiding aan het Chr. gym
nasium te Zetten en aan de Universiteit
te Utrecht; promoveerde aldaar op proef
schrift „De afschaffing van den lijfs
dwang"; vestigde zich daarna te Rot
terdam en sloot zich aan bij de antirev-
partij. Hij was van 18891898 lid der
Staten van Zuid-Holland. In laatstge
noemd jaar trad hij uit de politiek eri
wijdde hij zich uitsluitend aan zijn bur
gerlijke betrekkingen, o. a. rechter-plaats-
vervanger te Rotterdam; dijkgraaf van pol
ders, heemraad van het waterschap VVest
Yselmonde en hoofdingeland van het
hoogheemraadschap ïjchieland. Toen in
1912 dr Kuyper bedankte als lid dei-
Tweede Kamer voor het district Ommen,
werd bij herstemming 21 Oct. van ge
noemd jaar tusschen mr H. v. d. Vegte
(a.-r.) en mr JE. baron. Mactay, laatst
genoemde met den steun der linksche
partijen gekozen (quaestie-Ommen)na
't bedanken van mr Mackay, stelde mr
Bichon zich in zijn plaats tegenover den
antirevolutionair, die opnieuw gecandi-
deera was geworden, candidaat en werd
hij 24 Nov. daaraanvolgende, ook weer
dank zij den steun van Links, gekozen
met. 4182 tegen 3541 stemmen.- Bij de af
treding in 1918 stelde hij zich niet weer
herkiesbaar.
De loonsverlaging b ij d e spoor
wegen.
Naar het Volk verneemt, is in de ge
houden zitting van den loonraad van het
Staats-Spoorpersoneel besloten de behan
deling van het voorstel der direktie om
de loonen per 1 Januari a.s. met 10 pet.
te verlagen, uit te stellen en de direktie
te verzoeken aan den loonraad eerst na
dere gegevens te verstrekken.
De strijd in de textielindustrie.
Gisteren had in Twenthe, op uitnoodi-
ging van den heer Zaalberg, direkteur-
generaal van den Arbeid, een bespreking
plaats tusschen de partijen in het kon-
flikt in de textiel-industrie.
De R ij k s v e 1 d wa ch t.
Dezer dagen hebben wij een bericht
van het Hbld. overgenomen, waarin ge
sproken werd over een a.s. reorganisatie
van de Rijksveldwacht en In het bijzon
der van een vermindering van liet corps
van 1600 op 1300 man. Uit de beste
bron vernemen wij dat er van een reor
ganisatie van de Rijksveldwacht geen
sprake is (helaas! voegde men er bij) en
dat de vermindering van het corps (dat
niet 1600, maar ruim 1300 man telt)
slechts hierop neerkomt, dat ter wille
van de bezuiniging hier en daar, waai'
het mogelijk is, een enkele kleine post
wordt opgeheven. (Vad.)
O u d-M inister De Geer en de
bezuiniging.
De „Tijd" drijft den heer de Geer, wiens
„memorie van-- antwoord" zoo pas weer
eenig stof deed opvliegen, in het nauw.
Het betreft de bekende kwestie, of de
Vlootwet de eigenlijke reden vormde voor
het heengaan van den bewindsman dan
wel meer een aanleiding was voor het
opgeven van een taak, waartegen de
functionaris zich niet langer opgewassen
voelde
In het Voorloopig Verslag is door
sommige leden gevraagd: „Of de Vloot
wet wel de eigenlijke reden 'is geweest"
van Minister De Geer's aftreden. De
bedoelde leden opperden de veronder
stelling, dat de eigenlijke reden van de
ontslag-aanvrage was, dat de heer De
Geer „in een mentaliteit was geko
men" van opzien tegen de door hem
aanvaarde taak.
Daartegen komt de oud-Minister van
Financiën op, en vooral daarom heeft
hij zijn brochure: „Een Voorloopige Me
morie van Antwoord", uitgegeven.
Wij gelooven den heer De Geer na
tuurlijk op zijn woord: het besluit van
den Ministerraad omtrent de Vlootwet
is de „eigenlijke", wij nemen zelfs aan
de eenige reden van zijn ontslag ge
weest.
Maar nu klemt toch een andere
vraag. De heer De Geer achtte zich
dus in staat om, zonder invoering van
de Vlootwet, binnen afzienbaren tijd de
staatsbegrooting sluitend te maken;
hij had dus een plan, om het tekort
van'pl. m. 140 millioen per jaar op
den gewonen dienst der staatsbegroo
ting weg te werken. In de Tweede Ka-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A be n a e m e n t s p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
liesse nummersf8.05
Prijs der Advertentie n:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 «L
Bij abonnement belangrijke kartfttg
mer heeft de Minister-President echter
medegedeeld („Handelingen", blz. 70),
dat zulk een bezuinigingsplan-De Geer
in den Ministerraad heelemaal niet aa«
de orde is geweest.
Het plan is dus vooralsnog een diep.
geheim -en, vooral inde huidige om
standigheden, nu alles op losse schroe
ven staat en een ieder naar een uitweg
uit het financieel moeras zoekt, zoa
het jammer zijn, indien zulk een plan,
dat vermoedelijk uitkomst kan bren
gen, een geheim zou blijven.
Moge de beer De Geer de ministeri-
eele verantwoordelijkheid ook in dier
voege uitbreiden, dat hij nu ook zija'
plan voor het financieel herstel publi
ceert. Ook dat betreft immers een zaak
van groot openbaar belang.
Stukken voor de Provinciale Staten.
Volgens de agenda van de najaarszitting
der Provinciale staten van Zeeland is o.a.
ingekomen een dankbetuiging van H.M.
de Koningin voor het aangeboden adres
van hulde, -ter gelegenheid van H.M.'s
25-jarig jubileum.
'Onder de mededeelingen wordt vermeld,
dat M. Isheim, agent bij' den Prov. StoomL
boo-tdienst te Zierikzee zijn verzoek om
wijziging zijner .jaarwedde heeft ingetrok
ken. Verder, dat Ged. Staten voorstellen,
het verzoek van de Kamer van Koop
handel te Middelburg: tot wijziging dei-
dienstregeling voor den Prov. Stoombooit-
dienst aan te houden. Verder me
dedeelingen over de verbetering van
den veerdienst tusschen Kortgene en Wol-
faartsdijk, de overneming en exploitatie
van het veer Veere-Kamperland, het in
leggen van booten tusschen Vlissingen ©a
Breskens, voor het vervoeren van auto
mobielen; de uitoefening van den staam-
bootdienst Stavenisse-Zifpe en den stand
der werkzaamheden inzake de electriciteits -
voorziening in Zeeland, welke stukken bin
nenkort In druk zullen verschijnen.
Ee agenda meldt verder 19 te behande
len voorstellen, waarvan 5 zijn gepubli
ceerd, thans zijn met de agenda de volgen
de voorstellen verzonden.
Stoombootdiensten.
Het komt meermalen voor, dat passa
giers bij het verlaten van de booten geen
plaatsbewijs kunnen vertonnen en dan wei
geren,- zich van een plaatsbewijs te voor
zien. Rij gebreke van bepalingen dienaan
gaande kan dan niet tegen hen worden
opgetreden. Om dit wél mogelijk te maken,
stellen Ged. Staten voor, een reglement
op het vervoer van passagiers vast te
stellen, waarin o.a. bepaald wordt, dat
het publiek verplicht is, de voorschriften
op .te volgen, welke door de beambten of
bedienden worden gegeven, terwijl 'bij ge
schillen daarover de kapitein beslist of
als de directeur aanwezig is, deze. Ver
der is het verboden, zonder 'behoorlijk!
plaatsbewijs, gebruik te maken van de
booten en is het verplichtend, dit
op verlangen te vertoonen en bij
het verlaten van de boot af te geven.
Verder wordt het verboden bij het stap
pen op of verlaten van de boot, te han
delen tegen de aanwijzingen van de be
ambten of bedienden van de stoomboot-
diensten;; te rooken in de kajuiten van
de boot welke daarvoor niet zijn aange
wezen, en wordt met- het rooken gelijk! ge
steld het zich met brandende tabak in de
kajuiten bevinden; de booten en Üe ka
juit-en door te spuwen of op anaere wijze
te verontreinigen of schade toe te brengen
aan de boot, den inventaris en hetgeen
verder met de boot woirdt vervoerd. Over
treding van deze bepalingen wordt ge
straft met hechtenis van ten hoogste 12
Üa-gen of een geldboeten van ten hoogste
75 gulden.
Weg Neuzen-Axel.
Ingevolge het desbetreffend verzoek van
den gemeenteraad van Axel, stellen Ged.
Staten voor, aan de gemeente Axel in
beheer en onderhoud over te dragen het
in de kom dier gemeente gelegen wegvakj
van den Provincialen weg1 van Neuzen naar
Axel bezuiden den spoorwegovergang te
Axel en aan die gemeente uit te keeren
een som van f 750, zijnde het gekapita
liseerde bedrag der onderhoudskosten van
genoemd wegvak.
Veer van Oud- op Nieuw-Vossemeer.
Ged. Staten stellen voor, te voldoen aan
het verzoek van commissarissen van het
zedelijk lichaam „Eo Ambachtsheerlijkheid
van Oud- en Nieuw-Vossemeer en Vrij-
berghe" om aan het tarief voor het veer
tusschen Oud- en Nieuw-Vossemeer nog
toe te voegen, door een gewoon rijwiel
met inbegrip van den berijder f 0,10; voor
een motorrijwiel op twee wielen f0,15;
'voor een motorrijwiel of -voertuig met 3
of 4 wielen f0,30, aljes met inbegrip van
den bestuurder.
Subsidie v. d. Geneeskundigen dienst.
Eaar in de Zomervergadering werd be
sloten, de begrootingspost van f500 voor
subsidie aan Westkapelle voor den ge
neeskundigen dienst te handhaven, opdat
