Onderwijs. Uit de Piwiücie. Kerknieuws. Gemengd Nieuws. 70, 65 en,05 stemmen- Opgekomen waren 74 led en, w.o. 18 vrouwen. De overige stemmen waren verdeeld over verschil lende personen. Te 's-Gravenliage is, 56 jaar oud, overleden dr H. Gerretsen, emer. predi kant sedert 1 September 1919. Na zijn studiën te Utrecht was hij achtereen volgens predikant te Lopik (1891), De- demsvaart (1895) en 's-Gravenliage (1898Sept. 1919). Tra zijn hoedanigheid van hofprediker doopte hij in 1909 Prin ses Juliana. Dr Gerretsen was ridder in de orde van den Nederl. Leeuw. Ds J. G. Steenbeek Jr., predikant bij de Ned. Herv. Gem. te Zierikzee, is benoemd tot predikant-administrateur aan de stichting „Neerbosch". Zoutelande. Tot notabel bij do Ned. Herv. Kerk alhier zijn do aftredende leden, de heeren C. van Sluijs en J. Melis, her kozen. Hoe wij 1 en Pr of. Pater De Groot Roomsche gebreken zag. Vorig jaar overleed Pater Dr J. V. de Groot, de zoo bekende groote geleerde, die vanwege hel Roomsche Episcopaat hoogleeraar aan de Gem. Universiteit te Amsterdam was en daar de Wijsbegeerte van Thomas van Aquino doceerde. Thans is een boek verschenen, waarin de om zijn geleerdheid beroemd gewor den Roomsche professor herdacht wordt. Het tweede gedeelte van dat boek is saamgesteld door zijn geloofsgenoot Prof. Dr. A. H. M. ,1. van Rooy, die indertijd te Rotterdam woonde en daar een zeer goeden naam als arts en raadslid ver wierf. Dr van Rooy kende Pater de Groot zeer intiem. Zoo kon hij veel van den ge storven hoogleeraar me.edeelen. Bovendien kreeg hij in handen reisaanteekeningen van Pater Meijer, uit Zwolle, die vele malen met Paler de Groot reizen ge maakt heeft. Ook maakten ze samen een reis naar Italië. En uit de aanteekeningen daarvan geeft Prof. van Rooy er eenige in zijn boek weer, die ons bepaald treffen. f Zoo wordt gezegd, dat Prof. de Groot zich niet aan bijzondere devoties overgaf, maar dat zijn godsvrucht bij uitstek een redelijke godsdienst was, en „daarom moest de hoogste cultus bewezen wor den aan Dengene, die in onzen godsdienst den hoogsten cultus verdient, aan Chris tus". „Meermalen", zoo luiden de aanteeke ningen van Pater Meijer, „sprak Pater de Groot met zekere afkeuring over predi kanten (ook confraters), die soms preek aan preek hielden over Maria, zonder te gewagen van Christus, die toch de eenige Middelaar is, van oneindige grootheid. Hij keurde dit af, óók met het oog op dei Protestanten". Natuurlijk ging van zoo iemand de de votie tot het H. Sacrament (d.i. de hos tie, het door den priester gewijde brood, dat door de Roomschen als het lichaam van Christus beschouwd en vereerd wordt) boven alles. Daarom zocht hij in elke kerk, die hij binnentrad, allereerst naar het altaar, om er „den verborgen Godmensch te aanbidden". In Italië be vindt zich dat altaar meestal in een zij kapel. „Het hinderde hem dan, wanneer tal van kaarsen voor een Madonna-beeld brandden en de menigte daar lag neer geknield, terwijl het II. Sacrament een zaam en verlaten was; dit was o. a. het geval in den dom van Siëna. 'Te Padua kon hij zijn ergernis .niet bedwingen; daar lag een overgroote menigte geknield voor het graf van den grooten Wonder doener, terwijl daar tegenover de kapel was van het H. Sacrament. Ostentatief ging hij naar den broeder-koster om te vragen, waar het H. Sacrament zich be vond. De koster wees het hem. „En wat moeten dan die menschen daar, met den rug naar het H. Sacrament!" '„Dat de verteering der Heiligen bij de vereering van het H. Sacrament achter staat, dit moest men, naar zijn meening, duidelijker laten uitkomen. Daarom kon hij zich niet vereenigen met sommiger overdreven, bijna hartstochtelijke veree ring van den H. Antonius. Het misviel hem, dat o. a. in San Antonio te Rome het beeld van den H. Antonius boven het Tabernakel in zooveel licht straalde, dat het Allerheiligste daarbij wegviel; dat te Cassino in het frontispice eener kerk stondDivo Antonio (d. i. goddelijke Anto nius), in plaats van D. 0. M. (Deo optimo maximo, d. i. aan den hoogsten God). Wat möeten toch de Protestanten daar van denken?.... was meermalen zijn op merking. In de Sint-Pieter te Rome wa ren steeds zijn teerste en laatste schreden gericht naar de kapel van het H. Sacra ment, maar om den voet van het bronzen Sint-Pietersbeeld te vereeren, daartoe was hij niet te bewegen. Van bedevaarten repte hij nooit; en het heugt mij niet, dat hij ooit tijdens zijn langdurig verblijf te Nijmegen ter bedevaart naar Kevelaer is geweest." Prof. de Groot wees alzoo vele gebreken in Rome's Kerk aan, die ons, Protestan ten, moeten grieven en stooten. Vele, zeer vele Roomschen kunnen met de reisaanteekeningen van Pater Meijer over het spreken en handelen van wij len den Roomschen hoogleeraar geeste lijke winst doen. Groéde benoemd, dhr D. Riemen-;, thans onderwijzer te Een Helder. (M. 0) Te 's-Gravenliage slaagde voor het examen voor Oost-Indisch ambtenaar bij de in- en uitvoerrechten de heer TL A. Petrie, vroeger wonende te Middelburg. Geslaagd voor het examen Neder- landsche Taal en Letterkunde M. 0. te Amsterdam de heer J. A. M. Augustijn te Haarlem. Uit vroeger dagen. De ouderen herinneren 'I zich nog, vraagt „Friesch Dagblad". Van „Walhalla" in Den Haag? 'tWas in den veelbewogen, anarchis tisch gekleurd en jongelingstijd van 't so cialisme, in ons land. „Domela'.' was de profeet in Den Haag. In „Walhalla", daar stond zijn troon. Diaar werden week aan week het volk de beginselen van het anareho-socialisme in de ziel gedroppeld; daar werd haat gestookt tegen staat en maatschappij, te- j gen godsdienst en God. 't Waien andere tijlden dan nu! Hecte hartstochten hitsten de massa op En toen zijn het christen mannen ge weest, bedienaren des Woords, die 't waagden met hun Bijbel en hun God te midden van deze brieschende leeuwen te gaan en tegenover luin leugen do Waarheid te prediken. Ik denk bijv. aan oud-prof. Lindeboom. En aan dr v. Gheel Gildemeester, die dezer dagen in Den Haag zijn jubi leum heeft gevierd en bij die gelegenheid een en ander uit dien ouden tijd heett in herinnering gebracht. Ziehier 'n kleine moot uil 'L verslag. „De debatten in „Walhalla" in de Wes- terbaenstraat passeerden nu de revue. Vliegen's lezing als Maastrichtsch werk man, over „de noodzakelijkheid der pros titutie in deze samenleving", was de eerste gelegenheid, dat spr. met den te genstander den degen kruiste. Toen kwam spr. lezen in „Walhalla" op 19 Nov. 1888 over „Wat we van den mensch te denken hebben". In deze propvolle vergadering is spr. door een brandgangetje en door liet zich opliij- schen in een raam terecht gekomen. Spr.'s eerste stelling was „De mensch heeft een lichaam". De tweede stelling „de geest beheerseht ons lichaam" en de derde: „Ons lichaam is een tempel van den II. Geest". Spr. eindigde toen zijn rede met „De Schepping" van J. J- L. ten Kate. Later getuigde een verwoed socialist, dal dat hem in de ziel had ge grepen. 11 Dec. '89 sprak spr. in „Dilligentia" over: „Kunnen Christenen en socialisten samengaan?" Vele collega's raadden het hem af, maar spr. ging, bemoedigd door v. Koetsveld. Domela Nieuwonhuis de batteerde, maar sommigen trokken liet mes. Een jonge man riep dat God hem mocht verlammen, als Hij er was. Zes weken later lag hij geheel lam in het ziekenhuis. Zoo sprak God in die fel- bewogen dagen mee! Eén sprong op het podium en riep, dat bij met het anarchis me aan den oever des doods was ge weest, maar er niet mee kon sterven. Deze avond was de stichtingsure van den Chr. Volksbond met al zijn zegen rijke vertakkingen." Sprekende cijfers. Wij lezen in de Rotterdammer: Ongezocht kwamen deze week wederom enkele verschijnselen aan het licht, die het bedenkelijk karakter van overheids- exploitatie scherp doen uitkomen. Nog wel uit het democratische Noord- Holland en het roode Amsterdam. In de gewisselde stukken over de pro vinciale begrooting van Noord-Holland klinkt de klacht dat de kosten der pro vinciale krankzinnigengestichten zoo sterk overtreffen die van de verpleging in parti culiere inrichtingen. Bij een der overheidsinstellingen be loopt de verpleegsom per patient haast het dubbele van die in een particulier gesticht. Tot zoover over Noord-Holland. En nu Amsterdam. In de Memorie van Antwoord op het afdeelingsverslag van de gemeentebegroo- ü'ng worden vergelijkende cijfers gegeven omtrent de kosten van de gemeentelijke en particuliere ziekenverplegingen. Drie gemeentelijke ziekenhuizen zijn er: het Binnengasthuis, waar de gemiddelde kosten van den verpleegdag f7.79, het Tesselschade-Ziekenhuis, waar ze f 7.71 en het Wilhelmina-gasthuis, waar ze f 7.64 bedragen. En de kosten der particuliere zieken huizen? Zij bedragen voor het Ned. Israëlietisch Ziekenhuis f 4.94, het Port. Isr. Ziekenhuis f 5.28, het Emma Kinderziekenhuis f 4.28, de Geref. Ver. voor Ziekenverpleging f 3.78, het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis f3, de Ned. Herv. Diac. Inrichting f4 en de Luth. Diaconessen-Inrichting f 5.30. Sprekende cijfers per dag en per patiënt! Nog sprekender als men ze neemt over het geheele aantal weken en het gansche jaar! Wie roept er nu nog: leve de socia lisatie! Zoo klaagt 'Dr Kuyper in zijn meester werk „E Voto", waarvan de onvermoeide drukpers van den Kamper uitgever Kok ons dezer dagen den, tweeden druk be reidt. Aan de boven aangehaalde woorden werd „de Rotterdammer" herinnerd door een tafereeltje, dat zich dezer dagen voor den Amsterdamschen politierechter afspeelde en door de „Telegraaf" aldus werd te boek gesteld: „Zegt u me het volgende maar na": helpt vriendelijk de politierechter. „Jawel". „Zoo waarlijk „Jawel". „Neen, zegt u me dat nu na." „Jawel". „Zoo waarlijk „Jawel". „Geen jawel, maar precies nazeggen wat ik u voor zeg. Ten eerste: zoo waar lijk." „Ten eerste zoo Waarlijk." Gezichten verdwijnen achter kranten en akten. Nog een keer en „het decorum" loopt gevaar. „Zoo waarlijk „Jawel". „Neen, alleen maar: Zoo waarlijk." „Zoo waarlijk". Een zucht van verlichting gaat nu. „Helpe mij". „Help je mij". .Dat is te veel. Daartegen is zelfs het decorum niet bestand. Het duurt even voordat opnieuw kan worden begonnen. Dun zegt wanhopig de politierechter in éan adem de ge heele formule en alsof de man zijn leven niet anders deed dan eeden afleg gen, spreekt hij de bij de wet geëischte woorden uit met een vlotheid die be nijdenswaardig is.' Pijnlijken indruk maakt dergelijk ver loop, waarbij zoo niets tot zijn recht komt van het zich met bijzonderen ernst stel len voor Gods aangezicht. Dit. incident vestigt wederom de aan dacht op een leemte in onze procesorde, waarop indertijd met nadruk door Mr J. 1). de Waal Malefijt in zijn proefschrift ge wezen werd. Het zweren geschiedt bij ons zonder eenige plechtigheid, zonder eenige voor bereiding. Een wijzen op den ernst van den eed blijft gemeenlijk achterwege. Een bijzonder zich schikken voor het aanroe pen van Gods Naam komt niet uit. Zelfs het ontblooten van liet hoofd des rech ters blijft achterwege. De wetgeving van andere landen schept veel meer waar borgen voor het verhoogen van den ernst der eedsaflegging. Wij weten wel, dat die vormen niet het voornaamste zijn. Maar toch, alle beteeke- nis missen zij niet. M. Koornstra. f Zaterdagmiddag te 12 uur is te Den Haag in den ouderdom van 71 jaar overleden de heer M. Koornstra. De overledene was militair huisvader te Utrecht, Zeist, Oldebroek, Ommen, Wor- kum, Naarden, Haarlem en van het Grijze Huis te Putten. Hij is ook huisvader van het weeshuis der Geuzenstichting te Den Briel geweest. Hij is '28 jaar in dienst geweest van den Ned. Militairen Bond en 21 jaar redacteur van „De Ned. Krijgsman". Hij was van 1910 tot 1912 o.m. propagandist der chr.-soid.a- listen met Enka, «maar voelde zich al spoedig daar niet thuis. Ook is hij lid ge weest van de S. D. A. P'. Hij is echter in Christus ontslapen. In 1914 was hij pro pagandist van het centraal nationaal co mité voor tijdelijke militaire tehuizen. Meer dan 1000 spreekbeurten in 't belang onzer Chr. Militaire tehuizen heeft hij vervuld. Hij is ook medewerker geweest aan 't Geref. Jongelingsblad en heeft o.m. het bekende „Lotgevallen van den klei nen Wiebold" geschreven. (Rott.) Allerlei. H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana vertrokken vandaag met gevolg per trein van Apeldoorn naar Den Haag. Het Kon. Nederlandsch Landbouw- comité heeft in een adres aan de Koningin gepleit voor onderbrenging van de directie van den landbouw bij het departement, dat de zorg heeft voor nijverheid, handel en arbeid. Brandstichting? Er hebben den laatsten tijd verschillende branden plaats gehad in een fabriek, toebehooren- de aan zekeren B., wonende langs den steenweg van De Clinge naar De Cautere, langs de Nederlandsche grens. Die bran den hadden telkens plaats hij afwezigheid van B., hetgeen de politie en het ge recht vermoeden deed krijgen. Het par ket kwam ter plaatse en deed een nauw keurig onderzoek en de eigenaar werd onder verdenking aangehouden en naai de gevangenis te Middelburg overge bracht. Naar men verneemt is B. onder borgsom in vrijheid gesteld. Het onder zoek door het gerecht van Middelburg wordt voortgezet. (VI. C.). Ovezand. Najaarsveemarkt 19 Nov. '23- Aangevoerd 133 stuks rundvee en 7 Scha pen. Handel redelijk. 1 Veere. Dhr A. J- via.n Dijck, de bij vele onzer lezers goed bekende en gewaar deerde kunstschilder, vertoeft thans, daar toe door eenige kunstliefhebbers uit Mid delburg in staat gesteld, in Italië voor een studiereis. Volgens de van hem ont vangen berichten, heeft hij zijn arbeid daar aangevangen. Die bedoeling is, dat de door dhr Van Dijck in Italië vervaar- vaardigde schilderijen na zijn terugkomst alhier zullen worden geëxposeerd. Oostkapelle. Maandagavond hield de afd. Patrimonium" haar jaarvergade ring. Die voorzdhr P. Gotrnelisse, sprak in zijn openingswoord over het weinige dat veranderd is in de afd., sedert Nov. 1922 en ook over de weinige verandering buiten de afdeeling. Handel en nijverheid kwijnen, de landbouw maakt een moei lijke tijd dooi- en de werkeloosheid1 is zeer groot ook in ons land. De verhou dingen zijn scherper dan ooit, wijl de schuldvraag - door zoo-velen verkeerd wordt gesteld" en beantwoord. De roeping •van den Chr. sociaal voelenden mensch moet zijn ook nu, dezelfde als voorheen, te trachten bij het licht van Gods Woord ons maatschappelijk leven te leiden in die richting dat èn patroon èn arbeider samen als schepsel Gods uitblinken op aarde in woord en daad. Die secr. gaf zijn verslag over wat de afd. deed en evenals vroeger beperkt zij zich bij de studie der beginselen. Kracht naar buiten kan weinig worden verricht, dan door zichzelf als Patrimonium-mannen te openbaren. De aftr. bestuursleden J. Janse en K. Louwerse stelden zich niet herkiesbaar en is P. Watt-el Jacz. tot sec-r. en B. Watt el Az tot penn. benoemd. Na nog eenige huishoudelijke werkzaam heden verricht te hebben, werd de verg. door den voorz. gesloten en eindigde dhr IV. Geldof met dankgebed. Geref. Kerken. Beroepen te Scheemda W. S. de Vries, cand. te Tzum; te Dedemsvaart J. Lugtigheid te Uithuizermeeden; te Lutjegast O. Boersma te Koudum. Bedankt voor Bruinisse-Oosterland door H. Veldkamp te Anna-Jacobapoldei'; voor Ulrum door K. Prins te Niezijl. Geref. Gemeenten. Bei'oepen te Rotterdam (Boezemsingel) •G. H. Kersten te Ierseke (vroeger te Rot terdam). Poortvliet. Tot notabelen der Ned. Herv. Kerk alhier zijn herkozen de heeren J. K. Krijger en J. C. Eindhoven en geko zen in twee vacatures de heeren W. Dron- kers en D. M. Kievit. 's-Heer Arendskerke. Bij de gisteren gehouden stemming ter verkiezing van 3 leden van het kiescollege werden geko zen de drie aflredenden G. Mullié, J. Bom- meljé Jz. en J. Sanderse Jz., resp. met Middelburg. Uit Den Haag komt het be richt van het overlijden van mej. A. S- Beugel, die verleden jaar haar pensioen nam als onderwijzeres in de gymnastiek alhier. Met ingang van 1 Januari 1924 is tot hoofd der bijzondere school te Ongelukken. De 5-jarige J. B., te Den Haag, die Zaterdagmiddag in de Weimarstraat onder een auto is geraakt, is Zondag in "het ziekenhuis aan de be komen inwendige kwetsuren overleden. De bestuurder van de' auto heeft waarschijnlijk geen schuld aan het ongeluk. Zaterdag is de 16-jarige v. R. bekneld geraakt tusschen de leuning van een brug' bij D-en Bosch en een auto uit D'etr Bosch, waar van de chauffeur, v. d. Bvoor vee moest uitwijken. De toestand van v. R. was gis teren levensgevaarlijk. Te Hoogmade is Zondag in het water drijvende gevon den het lijkje van een B'ri-jarig jongetje, dat sedert eenige dagen werd vermist. In het Westerleesche veen (O.-Pekela) is gisteren een jongetje van den machinist J. in de vaart verdronken. Toen dhr P. te Rotterdam Zondagavond thuis kwam vond hij in de keuken zijn 19-jarige dienst bode bewusteloos liggen, tengevolge van gasbedwelming*. De gaskraan stond open. liet meisje werd in bedenkelijken toestand naar het ziekenhuis overgebracht. Te Vlaardingen is binnengekomen de stoo-m- haringlogger „VL 44", waarvan een der opvarenden, de stuurman v. D'., tijdens ruw weder overboord was geslagen en verdronken. Zaterdag is te Brunssum (L.) een zware vrachtauto in botsing ge komen met een juist passeerende auto Die schok was zeer hevig. Twee der inzit tenden, dhr 8. en een pleegzuster, werden ernstig -.gewond, terwijl de auto zeer be schadigd werd. Te B-eilen sloeg een paard, dat bespannen was voor 'n mét hout geladen kar en waarop tevens vier personen waren gezen, op hol. De wagen botste tegen een boom, waardoor de in zittenden op den grond werden geslingerd. Eén hunner werd daarbij- zeer ernstig- ge wond en overleed eenig-en tijd later. Hij laat een vrouw rnet zeven kinderen achter. Te Lisse had Zaterdagavond een bot sing plaats- tusschen een motorrijder en twee wielrijders. De motorrijder, dhr H. uit Hilleg-om, alsmede één der wielrijders die uit Rotterdam afkomstig waren, wer den ernstig gewond naar het ziekenhuis vervoerd. Een honderdjarig e. D-e ge- pensionneerde wachtmeester der artillerie J. M. Timp, wonende te Utrecht, hoopt op 22 Nov. a.s- 100 jaar te worden. Timp trad in Mei 1842 in dienst bij het 2e reg. veld-art., werd in 1852 bevorderd tot wachtmeester en als zoodanig in 1870 ge- pensionneerd. In December 1870 werd hij benoemd tot conducteur der artillerie te Dordrecht. Na in 1871 te zijn overge plaatst naar liet fort bij Pannerden, werd hij in 1875 geplaatst als militair wachter en waarnemend conducteur der artillerie op het fort Vossegat bp Utrecht. Na een diensttijd van 62 jaar werd Timp in 1904 opnieuw gepensionneerd. Op het fort 'Vos segat bluschte Timp- met zijn kinderen een brand in de nabijheid van lokalen, ge vuld met ontplofbare stoffen. Brutale hoteldiefstal. D-e Nederlander, dr Van der Zijl, die met vrouw er; dochter in het Palace-hoitel te Londen vertoeft, is het slachtoffer ge worden van een brutalen hotel diefstal. Toen de familie van een korte wandeling thuis kwam, ontdekte zij, dat een tweetal kof fers, waarin een hoeveelheid juweelen, ter waarde van circa f 10.000 was geborgen, opengebroken waren met breekijzers. Van. de daders geen spoor. - B r a n d e n. Gisteren is dooi- onbe kende oorzaak brand ontstaan in de bok- kingrookerij „De Eendracht-" te Huizen. Het voorste gedeelte brandde geheel uit. Het gebouw was verzekerd. Te Rucphen brandden huis, winkel en schuur van den timmerman II. geheel af. De schade is vrij groot, Zondagavond is de behuizing- van dhr B. te Spijkerboor een prooi .dei- vlammen geworden. Te Koog a. d. Zaan brandde door ombekende oorzaak, terwijl niemand der bewoners aanwezig was, Maan dagmiddag geheel uit het huis van dhr v. E. Slechts weinjg kon-gered worden Verzekering dekt de schade. Dat ging vlug. Zondagmorgen te 7.30 u. vertrok een vliegtuig met drie kwart ton goederen uit Croydon (Engeland) en arriveerde te Keulen te 10.15 u. Na het uit- en weer inladen van goederen vertrok het vliegtuig weer uit Keulen met opnieuw drie-kwart ton goederen en arriveerde te Croydoin te 2.30 u. De geheele reis duurde zeven uur, -met inbegripi van de drie kwartier, die noodig waren voor het lossen en laden te Keulen. De vp r d u is t e r i n g t e G r o n i n- g e n. Uit het rapport- van de commissie welke onder meer een onderzoek instelde naar de houding en handelingen van den. directeur van de Coo-peratieve Fabriek voor de Bereiding van Melkproducten „Stad en Lande", te Groningen, die in dertijd werd gearresteerd onder verden king van verduistering van ongeveer f 500.000 bleek, -dat de balansen niet overeenstemden met de feiten, öp de ba lans van 192,1'22 komt voor een bedrag van ruim f 167.000 voor gecondenseerde melk, terwijl uit verdere becijferingen bleek, dat cïe voorraad ruim f 97.000 te hocg werd gewaardeerd. Ook komt op de balans voor een bedrag van f 64.000 voor suiker, terwijl uit het onderzoek bleek, dat destijds geen suiker in voor raad is geweest. Het totale verlies voor de melkfabrieken bedraagt f 496.000, waarvan voor het jaar 1922'23 f 118.196 - B i g g e n s m o k k e 1 a r ij-. In de provincie Groningen wordt door de auto riteiten ernstig gewaarschuwd tegen het koopen van z.g. smokkelbiggen, omdat ze de zoo gevreesde varkenspest in de var kenshokken en op de markten brengen. En tegelijk meldt men, dat de kommie zen bij1 den bewakingspost te Bourtange beslag hebben gelegd op uit- Doitschland gesmokkelde biggen, die nu publiek ver kocht zullen worden. De kommiezen zien er dus geen gevaar in die gevaarlijke biggen publiek te verkoopen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 2