No 30 Woensdag 14 November ltlSi3 38e Jaargang BiiiteManl AART IfE MESiAAKER, Binnenland. A FEUILLETON. DE BUSSCHIETER VAN MIDDELBURG. A Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 'De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels fl.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. BMBKUMDI WdMRKraMSUUnUC Jantje huilt. Ter linkerzijde deed de laatste weken meer dan eens de geestigheid opgeld, dat er tweeërlei Colijn zou zijn: Colijn die lacht en Colijn die huil t. De huilende Colijn was dan de onder teekenaar der Millioenennota, die de toe komst van 's lands financiën zoo donker inzag, terwijl de lachende Colijn dezelfde persoon was, maar dan als verdediger der Vlootwet, in welke qualiteit hij de uitgave verdedigde van sommen, die ten behoeve der landsverdediging noodzakelijk waren. Het onjuiste van deze zoo vernuftig uitgedachte tegenstelling is reeds vol doende aangetoond en bewezen is, dat hier geen contradictie bestaat, doch een samenwerking- van factoren te bespeuren is, die heel goed vereenigbaar zijn. Hoe geestig ook bedoeld, het „Colijn qui rit et Colijn qui pleure" werd ten onrechte aangeheven. De gebeurtenissen die volgden hebben evenwel het bewijs geleverd, dat deze zegswijze zeer wel in verband is te bren gen met onze parlementaire geschiedenis der laatste weken en dan met het oog op de zoo sterk gewijzigde houding, door •de partijen ter linker zijde aangenomen. Toen de uitslag van de stemming over het ontwerp-Vlootwet bekend werd, was de verrassing bij links zoo ongekend groot, dat men zelfs de grenzen van zijn' poli tiek fatsoen te buiten ging en in de ver gadering luide zijn bijval betuigde: Links dat lacht! Maar reeds spoedig begon de blijdschap te bekoelen en toen de roes geweken was, kwam men tot het nuchtere besef, dat ■een voor land en volk allernoodlottigste gebeurtenis had plaats gehad, zoodat den zelfden dag nog het liberale Handelsblad schreef „In alle opzichten dus, voor de de fensie, voor de financiën, voor onze politiek, is de dag van heden een dies ater te achten." Hier was dus de lachende linkerzijde verkeerd in een links dat huilt! Niet Colijn, maar de heeren der overzijde her innerden in hun gedragingen aan het lachende en huilende Jantje. Niet onaardig. Verwacht had mogen worden, dat na de eendrachtig gevoerde „hetze" tegen de Vlootwet, na het heengaan van het ministerie-Ruys, de linkerzijde met de dissidenten van rechts den moed zouden hebben gehad, om uit het gebeurde de. consequentie te trekken. Niets van dit alles is echter waar. Zoodra de uitspraak der Kamer, die aan duidelijkheid niets te wenschén overig liet, ruchtbaar was geworden, maakte al wat aan dit snood bedrijf deelnam, zich op om het schrikbeeld van de nu dreigende re- geeringstaak weg te drijven. De heer Marchant wist met zeldzaam aangetroffen vrijmoedigheid de rechterzij de aan te zeggen dat thans de vorming van een nieuw ministerie weer op haar ■weg lag. Desnoods zou bij de vorming van een nieuw ministerie uit sociaal- •democraten, vrijzinnig-democraten en ka tholieke democraten zijn partij deelneem ster zijn, maar in elk ander geval bleef men toeschouwer. De heer Troelstra bracht na zijn wel waf al te vrijgevige beloften bij de Vloot wetdebatten nu den eisch van Kamer ontbinding jer sprake en zou, om te be ginnen, zelf in geen geval in het nieuwe Kabinet zitting nemen. Een vernaai tijdens het beleg van Middelburg door de Watergeuzen. (1572—1574). door CHR. HONDIUS. (Auteursrecht voorbehouden.) 29). Als 't bekend wordt, dat hij nog in leven is, zal hij als deserteur worden beschouwd, tenzij hij zich ten spoedigste bij de Span jaarden aanmeldt. Zeker, dan kan hij zijn bezoeken in het schippersgezm weder hervatten, maar dan loopt hij tevens gevaar andermaal tegen z-ijn landgenooten ..te moeten vechten. fin voegt hij zich bij dezen, want hier .te blijven is op den duur ook niet mogev lijk, dan blijft Middelburg voor hem ge sloten en ziet hij; Rarte misschien nimmer meer terug. Zoo doorkruisen allerlei gedachten zijn "rein, tot hij vermoeid insluimert Daar wordt'het hek van de boerderij Seopend en een marskramer betreedt de 'aan, die naar het woonhuis voert. Vrouw Jansz opent de deur op zijn A"'., - i; - V 66 En een bekend liberaal orgaan ging zelfs zoover om, toen „De Standaard" het uitsprak dat naar constitutioneel- parlementaire zede op den heer Troelstra de plicht rustte om tot vorming van een Kabinet te geraken, te spreken van „poli tiek spel". Een en ander leidt onwillekeurig tot de overpeinzing, dat er bij het aftreden en bij de formatie van een Kabinet twee erlei taak waarneembaar is, waarvan elk der samenwerkende groepen er een voor haar rekening heeft te nemen. Links is het dat, ongeacht de ge volgen, eén rechtsch Kabinet tot heen gaan noopt En dan rust onmiddellijk op rechts de onafwijsbare plicht om zich beschik baar te stellen voor de vorming van een nieuw Ministerie, opdat men ter lin kerzijde zijn afbraakplannen voortzetten kan. Niet onaardig! Draait Poincaré wat bij? Een blijkbaar officieuse mededeeling van Havas verklaart, dat de Fransche regeering de mislukking der door Amerika voorgestelde conferentie ernstig betreurt. Daarom zal Poincaré het plan om een onderzoek naar Daitschlands betaal- kracht te cloen instellen, zelf weer op vatten, want hij wil volstrekt niet Weige ren met Diuitschland te onderhandelen, nu het lijdelijk verzet is gestaakt. Barthou heeft opdracht, in de Commissie van Herstel de benoeming van een commissie van onderzoek voor te stellen. Dieze zal bestaan uit afgevaardigden cler geallieerde landen met deskundigen, die niet enkele Diuitschers, doch oOk neutralen kunnen raadplegen. Zij zal ook bevoegdheid heb ben, tot het jaar 1930 uitstel van be taling te verleenen, indien blijkt, dat Duitschland ook hij behoorlijke heffing- van belasting en terugvoering van de in 't buitenland geplaatste kapitalen, niet in staat is te betalen. De commissie van herstel heeft in middels op- voorstel van den. (Franschen) voorzitter met algemeene stemmen be sloten het verzoek van Duitschland om Duitsche afgevaardigden te hooren in te Willigen. De commissie besloot vervol gens, eveneens op voorstel van den voor zitter, om na het hoojren van de Duit- schars He wenschelijfcheid te bësplreken kloppen, deze legt zijn mars af en toont haar verschillende voorwerpen van huis- houdelijken aard. Maar als hij zijn waren op vrij luiden toon aanprijst, wenkt de boerin hem, om niet zoo hard te spréken, hem wijzend op den slapende kranke, die zich dicht in hunne nabijheid bevindt. Maar nauwelijks heeft de marskramer ■den jongeling aanschouwd, of hij treedt een paar pas terug van verbazing: hij' heeft in den kranke zijn ouden bekende, reeds lang dood ge woonden Aart de Mes- maa'ker herkend. 'En als wij den koopman nauwkeurig bekijken, komt hij ook ons niet onbekend voor; we hebben hem meer ontmoet nu wordt 't ons duidelijk: de marskramer is de zoetelaar, met wien de Mesmaaker kort voor den tocht naar Zoutelande een onderhoud had, Ellewouts de gewezen her bergier uit „Die vergulde Helm". Maar vrouw Jansz beduidt hem, geen geluid te ma'ken; fluisterend vertelt ze hem, hoe de kranke heeft geleden en de rust :des slaaps nog niet ontberen kan. En nu wenkt zij.-hem, het vertrek wat verder binnen te treden en vertelt hem, wat er met den lijder is gebeurd en op welke wijze hij in hun huis 'is gèk'om'en. Maar zij, is voorzichtig ,in hare woor den immers ze weet niet, of zij' den marskramer vertrouwen kan en zij vreest van het benoemen van een commissie van deskundigen om haar gegevens te verschaffen over de draagkracht van Duitschland voor de jaren 1924, '25 en '26. Uit \V ashington wordt echter gemeld Hoewel de Vereen. Staten bereid blijï- ven te helpen bij dé oplossing van het vergoed ingsvraagstuk, acht Cooilidge de jongste stap in die richting voorgoed afgedaan. De Ver. Staten zouden echter naar 's presidenten meening niet deel kunnen nemen aan het vergoedingson- derzoek, voorgesteld dooi- Poincaré, om dezelfde reden, waarom zij1 deelneming aan het door Engeland voorgestelde on derzoek afslaan, n.l. omdat de regeering het onnut acht eenig onderzoek in te stelten waarvan de omvang beperkt zou zijn Korte berichten. In het Lagerhuis is gisteren door alle partijleiders een treffende hulde ge bracht aan de nagedachtenis van Bonar Law. Baldwin, zijn diensten prijzend, zei- de dat hij evenzeer zijn leven voor het land gelaten had als wanneer dit aan het front was geschied. Hij was het verlies van zijn vrouw en zijn twee zoons tjjdens den oorlog nooit te boven gekomen. Hoe zwaar zijn taak ook was, klagen deed hij nooit. Hij was de beminnelijkste, aan trekkelijkste en innemendste man, die men denken kan. Dé vijfde verjaardag van de repu bliek in Oostenrijk is in het heele land feestelijk herdacht. Te Weenen is een parade gehouden, welke veel publiek qg- trokken heeft. Te Wanne heeft een vechtpartij plaats gehad tusschen Duitschers en Fransch spoorwegpersoneel, waarbij 3 Franschen gewond zijn. Te Gelsenkirchen hebben de Fransche troepen op verzoek van het gemeentebestuur een optocht van 2000 werkloozen uiteengejaagd. De spoorwegstaking behoort thans in geheel Polen tot het verleden. De minister van spoorwegen in Po len heeft besloten met 1 December de passagierstarieven met 100" percent, de goederentarieven met 200 percent te ver- hoogen. Bij een botsing tusschen separatis ten en hun tegenstanders te Adenau in het district Koblentz zijn drie menschen gedood en acht gewond. In verschillende dorpjes in de Palts is de Rijnlandsche republiek uitgeroepen. Aart in gevaar te brengen. Maar al ras blijkt, dat ook de koopman deernis heeft met den kranke en nu wordt het gesprek vrijer en openhartig bespre ken beiden het lot van hun vriend. .Wat zal er met hem gebeuren als hij straks geheel hersteld is? Teruggaan naar het Spaansche leger? Maar dit heeft ze reeds bemerkt, dat hij daartoe niet zoo gemakkelijk zal be sluiten. E.n hier blijven kan hij niet; 'de omwo nenden zouden hem a'l licht naar zijn her komst vragen; zijn spraak' zou hem open baar maken en zoo dreigde gevaar van beide zijden. In gedachten verzonken bewaarde Elle wouts eenigen tijd het stilzwijgen tot hij eindelijk opstond en zeide: „Ik hoop spoe dig terug te komen en onzen vriend een «middel aan de hand te doen om liem te hulp te komen, ik zal mijn plannen met hem bespreken, zoodra hij hersteld is. Bereid hem op,.mijd komst voor. Geloof mij1, er zal spoedig verandering 'komen: de ellende in de stad klimt met den 'dag en de Geuzen treden steeds dries ter op. 't Heeft weing* gescheeld of ze hebben een paar wéken geleden Rammek'ens ver overd en als dit kasteel eenmaal in hunne macht is, kan de stad 't onmogelijk' lang houden". Ondanks de drukkersstaking te Ber lijn welke zich nog dreigt uit te brei den zal de Duitsche regeering toch haar plan kunnen uitvoeren, om a.s. Don derdag haar arbeiders en beambten in rentemarken uit te betalen. De ontbinding van het Britsch par lement is op 16 November a.s. yastge- steld. De nieuwe verkiezingen zullen 6 December plaats hebben. De extremistische elementen in de Fransche mijnwerkersfecteratie besloten voor 15 November de algemeene mijn- werkerss taking af te kondigen. De invoering der goudprijzen op de spoorwegen heeft in Duitschland onhoud bare toestanden doen ontstaan. De arbei dende bevolking, die loon in papiermarken ontvangt, is veelal niet in staat een week kaart te koopen, daar deze evenveel kost als hun weekloon de week te voren heeft bedragen. De sociaal-democratische fractie te Dusseldorf heeft aan het gemeentebe stuur voorgesteld, het zes jaar geleden aan generaal Ludendorff verleende eere burgerschap van de stad Dusseldorf in te trekken, daar hij naar de meening der yoorstellers in verband met zijn hou ding in den Münchener Putsch deze eer niet meer waardig is. Om dezelfde re den wordt verder voorgesteld, den naam „Ludendorffstrasse" te veranderen in „Strasse der Republik" en tevens' ook aan de „Ludendorff-Schule" dezen naam te ontnemen. Nederland en België. De Brusselscihe correspondent van de Matin seinde aan zijn blad, dat de Belgische regeering voornemens zou zijn stappen te doen bij' de ge allieerden ten einde een conferentie te zien bijeenroepen, waiar de herzie ning der tractalen van 1839 en vooral het regime van de monding van de Schelde zouden worden 'besproken. Gok zou België vrije doorvaart eiscben voor zijne oorlogsvloot, zoo wel in vredes- als in oorlogstijd. Van officiëele Belgische zijde wordt echter verzekerd, dat het bericht in het Fran sche blad allen grond mist. De Belgi sche regeering heeft zich den laats ten tijd met de Scheldekwestie niet bezig gehouden. In regeeringskringen is „Ja", zeide vrouw Jansz: „we hebben daarvan iets vernomen, maar vertel mij, wat ge daarvan weet, want 't rechte van de zaak is ons niet bekend". „In de laatste dagen van Maart hebben de Vlissingers met een paar honderd man beproefd, het kasteel te verrassen; ze had- cien hunne lonten in rietpijpen gestoken en met zwartgeverfde stormladders trok ken ze naar het kasteel en zochten ónge- merkt de wallen te beklimmen, maar de schildwachten, hen gewaar wordend, maak ten alarm en noodzaakten hen met ver lies van enkele mannen in alterijl af te trekken. Maar gelukkiger was hun aanval op 't kasteel van WesDSouburg, dat nog al tijd in handen der Spanjaarden was voor zoover het niet was verbrand. Met behulp van versterking uit Veere en Zierikzee, werd Zondag 12 April een aaanval ondernomen. Van 's oehternds vier uur af wedr het gedurende drie uur beschoten. Wel kwamen hulpbenden uit Middelburg om ''t kasteel te ontzetten, maar 't-gelukte den Geuzen deze met verlies tot wijken te brengen. 's Maandags keerden deze' Spanjaarden terug, maar zagen zich genoodzaakt zich over te geven, waarna de bezetting van 't kasteel ziich op voorwaarde van vrijen aftocht, zich eveneens overgaf en naar men trouwens die meening toegedaan, da,t het te berde brengen van dit vraagstuk, nu de internationale toe stand ingewikkelder is dan ooit, abso luut ongewensciht zou zijn. B ij z. Vrijwillige Landstorm. Een Commissie uit den Bijzonderen Vrijwilligen .Landstorm heeft gisteren aan den heer L. F. Dtiymaer van Twist, voorzitter der Nationale Land storm Commissie en lid vian de Twee de Kamer der Staten.-Gener.aal een huldeblijk aangeboden voor den velen arbeid, welke door hem aan de op richting en uitbreiding v|an het Insti tuut in" de vijf ia,ren van zijn bestaan is ten koste gelegd Het geschenk be stond uit een door den beeldhouwer Aug. Falise- ontworpen bronzen sta tuette met oorkonde. 22000 m e n s c h e n o p dl e k e i e n. Als de bedreiging der T'wentscihe Textielwetkgevers met een uitsluiting over dev geheele linie zal ziin uit- gevoerd, dan zullen in Twente en den Gelderschen Achterhoek niet minder dan pl.m. 22000 textielarbei ders bij dit conflict betrokken worden. Van de 22000 textielarbeiders in Twente zijn niet minder dan pl.m. 12000 ongeorganiseerd. De Katholieke Vakbeweging vraagt reeds krachtige medewerking in hjun kring om steun. Dit. jaar heeft de R. K. Vakcentrale reeds meer dan f 60.000 uitgekeerd aan staking en uit sluiting. Dat kan dus wat worden. De ex - k ei z,e r. De Berlijnsche correspondent van het Hbld. meldt: „Het bericht van Frahsche en Belgische bladen, dat de Duitsche regeering ook den ex-k'eizer een pas voor den terugkeer naar Duitschland zou hebben verstrekt, is, naar wij Van offiöiëele zijde verne men, vólkomen uit de lucht gegre pen". De ex-Kroon prins. De openbare meenmg in Frankrijk is, dat het Duitsclhë Rijk door de vlucht van den Kroonprins ontegen zeggelijk een Verantwoordelijkheid te dragen krijgt. Deze todh staat op de lijst der oorlogsmisdadigers, wier be straffing door de geallieerden wordt geëisclht. Nederland h'ad tot dusver de uitlevering van den Kroonprins geweigerd omdat deze wegens een po litiek delict werd vervolgd. Daarentegen moet de Kroonprins thans, nu hij op Diuitsqh gebied is teruggekeerd, door Duitschland wor den uitgeleverd. Art. 228 van het verdrag is in dit opzicht niet te weer leggen. Hieruit volgt, dat de gealli eerden de uitlevering of anders de uitzetting van den ex-kroonprins kun nen eischen. Wordt die dan gewei gerd, dan kunnen de geallieerden sanc ties toepassen. Het Engelsdhe blad de Times heeft over deze kwestie een bezadigd arti kel. Het blad acht de door de gebeur tenis gewekte opgewondenheid over dreven en wijst er op], dat Nederland tegenover de geallieerden geen ver antwoordelijkheid op zich nam om den prins in verzekerde bewaking te honden, en Acht hét deswege onge lukkig, dat de geallieerden het noo- dig vonden om, blijkbaar op Britsch initiatief, een plechtig beroep' m Den Middelburg1 aftrok. Er kwam nu een vendel Geuzen uit Veere in bezetting, dat echter de vol gende week het slot weer verliet na 'dit in brand te hebben gestoken". „Ja, dat hebben wij gezien", zeide vrouw Janse; „op grooten afstand waren de vlam men zichtbaar en gedurende eenige dagen duurde deze brand voort. Wij vreesden zeer, toen het gebulder van bet geschut ons in de ooren klonk en herinnerde aan de doorgestane ellende bij onze vlucht in November". „Ge ziet V' zeide Ellewouts, „de Span jaarden worden steeds verder achteruit gedrongen en wanneer er niet spoedig hulp tot ontzet opdaagt, kan Middelburg 't onmogelijk langer houden. Maar d'Avila maakt zich gereed om de stad te ontzetten; de Geuzen weten dit echter en zullen lien den toegang met alle kracht betwisten. Maar laat ik nu vertrekken; spoedig hoop ik .weder te hoimen. Zeg Aart, dat ge een ouden vriend van hem gesproken hebt, die hem eens spoedig hoopt te be zoeken". Hierna gespte hij zijn mars aan de schouders en vertrok in alle stilte na van vrouw Jansz met een hartelijken hand druk afscheid te hebben genomen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1