tfïïMifc
So SO
RITMEESTER
Uil de ProïiBcie.
Oit nummer bestaat uit twee bladen
Slraad sigaren.
RITMEESTER. 8 c.
PETITOS öc.
REGALIA 10 c
PENDANT 12 c.
Zaterdag S November 18383
88 e Jaargang
Drukkers-Expioitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 38000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
jMfcW'i jie'>«iarOT»iïMUJ'»R*y»rwrE.**wwwiu: veunMW
EERSTE 8LAD,
Boiteniand.
Een rede van Poincarê.
Te Nevers heeft Poincaré een re le ge
houden, waarin hij weer eens een aantal
bekende dingen zeide. Sprekende over de
kwestie der veiligheid, wees hij e: op,
dat de hondgen ooiten de belofte van ga
rantie der veiligheid hadden ingetrokken
doch dat Frankrijk allereerst veiligheid
moest hebben.
Het is Duitschlands eigen wil, dat het
er ZOO' aan too is, drie jaar aaneen heeft
het zijn bankroet georganiseerd. De staat
is aim, maar Duitschland zelf niet, zijn
hulpbronnen zijn onmetelijk en in handen
van bankiers en industiëelen. Zij, die in
Duitschland kunnen betalen, willen het niet
en geen regeering heeft hen nog durven
aanpakken.
Wij zullen de panden niet loslaten, vóór
wij betaald zijn. Het is de taak der C.
v. H. te bepalen, wat Duitschland op het
oogenblik kan en ze kan daarbij deskun
digen benoemen ter voorlichting. Zij kan
nieuwe betalings-modaliteit vaststellen,
maar haar eens genomen besluit mag niet
worden in getrokken.
Poincaré besloot: Wij willen niet, dat
Frankrijk zich zal ruineeren om den rijk
dom te redden of te vermeerderen van
een paar Duitsche industrieelen. Wij ver
langen met onze geallieerdenin de beste
vriendschap te leven en oók met Duitsch
land betrekkingen van goede nabuurschap
te hervatten. Maar het verdrag blijft iets,
waaraan wij niet raken.
Uit Duitschland.
Sedert Maandag 22 October heerschen
te Diiren zeer ongeregelde toestanden.
Een bende van ongeveer 400 man heeft
de openbare gebouwen bezet, deze ben
den bestaan voor het grootste gedeelte
uit vreemde elementen, o. a. uit Polen,
die uit Opper-Silezië zijn overgekomen,
en voorts uit elementen, die als arbei
ders in Franschen dienst op het station
hebben dienst gedaan. Leider is een ze
kere Cardum, die langen tijd in de ge
vangenis heeft gezeten, terwijl een kleine
oliehandelaar met name Clevinghaus zich
tot hoofd van de z.g. politie heeft op
geworpen.
Er heerscht een ware terreur. De bur
gemeester is zoodanig gewond, dat hij
thans te Keulen in een ziekenhuis ligt.
Overal worden goederen opgeëischt, waar
voor waardelooze requisitiebons worden
afgegeven.
Op 27 October deed de burgerij een
poging om aan 'dezen toestand een einde
te maken, doch toen verschenen terstond
gekleurde Fransche troepen, die de be
volking uiteen joegen en tegenover het
stadhuis machinegeweren opstelden.
De z.g. separatisten hebben ook ge
tracht in het nabij gelegen plaatsje Heim-
bach levensmiddelen op te vorderen. Daar
de boeren echter krachtig tegenstand bo
den, moesten zij aftrekken, doch den vol
genden morgen kwamen zij in versterkten
getale terug en hebben toen vreeselijk
huis gehouden. Zij geven thans ook op
eigen boutje noodgeld uit, dat natuurlijk
in het geheel geen waarde heeft en dwin
gen de winkeliers om voor dit geld goe
deren te leveren. In geval van weigering
worden de winkels eenvoudig geplunderd.
Zooals reeds gemeld, is het raadhuis te
Aken door Separatisten bestormd. Deze
lieden waren per trein uit Bonn en
Cohlenz te Aken aangekomen. Om kwart
na negen uur had de algemeene storm
loop op het raadhuis plaats en werd de
„.vesting" door de separatisten ingenoi-
men. Hun vlag werd nu op het raadhuis
geheschen. Het raadhuis werd ernstig
beschadigd; in de beroemde kronings
zaal vielen steenen en kogels. De wacht
van het raadhuis werd gearresteerd en
in auto's weggevoerd. Er zijn drie doioden
pn zeven gewonden. De separatisten trok
ken na hun overwinning zingende dooir
de stad.
Later wordt echter gemeld: Het raad
huis te Aken is weer ontzet. Er heerscht
te Aken groote opwinding over het op
treden der separatisten. Volgens een be
richt aan de „Köln. Volksztg." geschied
de de ontwapening der separatisten te
Aken op telegrafisch hevel der Belgi
sche regeering. Toen tegen 4 uur 's mid
dags de Engelsche consul in gezelschap!
"ran meerdere officieren voor het raad-
buis reed, bracht de menigte hemeen
geestdriftige ovatie, waarop de Belgische
'gendarmerie de menigte met 'gummistok
ken verstrooide.
De a.s. conferentie over het herstel.
De Fransche regeering heeft geant
woord op de mededeeling van 31 Octo
ber van de Engelsche regeering. Zij aan
vaardt met vreugde de overwogen mede
werking van Amerika, maar verzoekt, dat
men duidelijk zal laten uitkomen, dat liet
bedoelde economische onderzoek uitslui
tend zal loopen over liet huidige betaal-
vermogen van Duitschland en dat alle
recliten, die de commissie van herstel
aan het verdrag ontleent, haar zullen
blijven hooghouden.
Uit Washington wordt gemeld, dat pre
sident Coolidge van oordeel is, dat de
beperking (door Poincaré) van den om
vang van Liet onderzoek der deskundi
gen naar het vermogen van Duitschland
om 'te 'betalen, het nutteloos zou kunnen
.maken om met het plan verder te gaan.
Amerika en de werkloosheid.
De „Daily Telegraph" van 9 October
bevat een bericht betreffende een -inter
view van Sir Alfred Yarrow, een der
.groote Engelsche scheepsbouwers en in
genieurs, die met de Aquitania, het reu-
zenschip van de Cunard Lijn uit New-
York gekomen was. Hij deelde mee, dat
er geen werkloosheid in Amerika was.
De enge begrenzing in de vakbeweging,
zooals Engeland die kent, komt in Ame
rika niet voor. De arbeiders zijn vrijer
in de keuze van het handwerk, dat ze
kunnen uitoefenen. Hij achtte liet drank
verbod esn gunstige factor in de fa
brieksdistricten. De toename in arbeids
vermogen - daardoor werd door groote
werkgevers geschat op 17 a 18 procent.
„We hebben", zoo vervolgt hij, „liet feit
onder de oogen te zien, dat de voorsprong,
op economisch gebied, die het verbod
Amerika verschaft, grooter is dan ooit
te voren hef geval was."
De zomertijd in Engeland.
Een deputatie van "de vereejiiging voor
vervroegde sluiting is bij den minister
van Binnenlandsche zaken, Bridgeman, op
bezoek geweest en heeft op hem een krach
tig beroep gedaan om Tien zomertijd wette
lijk vast te leggen.
De minister antwoordde, dat - hoewel
veel voordeelen aan "den zomertijd zijn
verbonden en verscheidene groepen 'der
bevolking hem wenschen een wettelijke
regeling niét zoo'n eenvoudige "kwestie
was, daar sommige bezwaren, vooral van
den kant der boeren, niet te licht moesten
geteld worden. Bridgeman beloofde even
wel de zaak voor den ministerraad te
brengen, wanneer hij de verschillende opi
nies over deze aangelegenheid bijeen had.
Korte berichten.
De drie socialistische Duitsche rijks
ministers zijn uit de regeering! getreden,
zoodat de groote coalitie opnieuw uiteen
valt.
De ontreddering in Duitschland
conflicten met Saksen en Beieren, troe
penconcentraties aan de Thuringsche
grens, arbeidsconflicten neemt voort
durend toe; het gevaar voor een burger
oorlog wordt steeds dreigender.
De separatisten hebben gisteren het
raadhuis te Aken stormenderhand ingeno
men. In verhand met de onlusten, waar
toe het nieuwe optreden der Sonder-
bundler leidde, hebben de Belgen inge
grepen. De separatisten hebben hun ver
overing weer prijsgegeven en de stad ver
laten.
In zijn aangekondigde tarief-rede,
gisteren te Manchester gehouden," heeft de
Engelsche minister Baldwin belastingen
aangekondigd, te heffen van die geïmpor-
teerde gefabriceerde goederen, die het
meest de werkloosheid in Engeland ver
oorzaakten. De „dominions" zouden ten
dezen in ruime mate een voorkeurbehan
deling genieten.
Bij een der relletjes te Aken heeft
de Belgische officier Erkelens een Duit-
scher doodgeschoten.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in
Engeland hebben de labours talrijke ze
tels gewonnen. Conservatieven en libe
ralen verloren zetels.
De nieuwe Rentenmarkbiljetten zul
ten in Duitschland vermoedelijk Maandag
in circulatie worden gebracht.
Officieel werd de vorige week be
kend gemaakt, dat koning George van
Griekenland had afgezien van de reis naar
Belgrado om aanwezig te zijn bij den
doop van den kroonprins van Joego
slavië (Servië). Een feit is het echter, dat
hem niet was toegestaan het land te
verlaten.
In Rotthausen zijn weer onlusten
uitgebroken, vermoedelijk op aanstoken
Van communistischen kant. Uit Gelsen-
kirchen zijn er politieversterkingen heen
gezonden. Naar verluidt zijn er al doo-
den gevallen.
Op verscheidene plaatsen in 't Roer
gebied zijn diefstallen van steenkool, voor
al uit de door de Franschen in beslag
genomen opslagplaatsen, aan de orde van
den dag, omdat het de bevolking, wegens
de hooge prijzen en de belemmerende be
palingen, haast onmogelijk is kolen te
koopen.
- Het verkeer per motorbus in Zwe
den heeft zich de paar laatste 'jaren
enorm ontwikkeld en er zijn thans dien
sten over bijna het geheele land van het
Noorden naar het Zuiden. 700 van de
900 mijlen worden geregeld door motor-
busdiensten geëxploiteerd.
De spoorwegen van den Belgischen
Staat staan voor een tekort van 100 mil-
lioen fres, wat toe te schrijven is aan
de hooge kolenprijzen. De tarieven voor
het goederenvervoer zullen verhoogd wor
den met 10 pet. en voor het personenver
voer met 15 pet.
Mussolini 'zal twee socialisten in
zijn kabinet opnemen; een hunner wordt
'minister van justitie, de ander van eco
nomische zaken.
Bmnenlanl
De crisis.
H. M. heeft ten paleize ontboden de
ministers van Staat, mr Cort van der
Linden en Jhr Mr de Savornin Loh-
man.
De parlementaire, redacteur van de
Telegraaf meldt aan zijn blad:
„Naar men ons uit parlementaire
kringen verzekert., zal de oplossing
der regeeringscvisis, overeenkomstig
de meening van de Koningin gezocht
worden in de richting van een kabi
net uit de groepen der rechterzijde.
Men ontveimst zich niet, d:a.t hierbij
uiteraard bijzondere moeilijkheden
zullen moeten worden overwonnen,
maar in elk geval zal aanvankelijk
naar deze oplossing worden ge
streefd."
(Men neme dergelijke berichten de
eerste weken niet al te ernstig. De be
sprekingen tusschen de voorzitters
der partijgroepen en H. M. de Konin
gin zijn geheim).
M e t e e r e.
„De Nederlander" herinnert ten be
wijze wat in dit kabinet verloren ging
aan wat wij aan elk zijner leden heb
ben dank te weten.
De naam van Minister Ruys de
B e e r e n b r o u c k blijft voor Neder
land verbonden aan de historie van
de zwoele, sombere dagen van No
vember 1918 en aan de volkomen be
teugeling der toen-dreigende revolu
tionaire woeling.
Aan het beleid va.n Mblister Van
Ka,rnebeek dankt Nederland, voor
een belangrijk deel, liet behoud en
het stijgen zijner positie te midden
der Europieesche staten.
De moeilijke grondwettig-geëischte
taak, ons Iager-onderwijs te" hervor
men op den grondslag der gelijkgerech
tigdheid tusschen openbare en bizon-
dere scholen, werd door Minister D'e
Visser glansrijk volbracht.
De invoering der sociale verzeke
ring, die mits het geduld en de
energie, voor hare ontwikkeling ver-
eischt, behouden blijven tot zoo
grooten zegen voor Nederland kan
worden, danken wij aan Minister
Aal b er se.
Minister Van IJss.elsteyn slaag
de er in, met taaie volharding, ons
zakenleven te ontwringen aaii den
gieep van honderdtallen commissiën
met 'haren sleep van verboden en ver
gunningen.
Minister Van Dijk stond voor de
moeilijke opdracht de militiewet-Co-
lijn, die ons de mobilisatie Van 1914
mogelijk maakte, naar den eisch der
veranderde inzichten, te herzien en
volbracht haar met groot beleid.
Van het Hof.
Gisteravond is ten paleize Het Loo
aangekomen prinses Hélène van Er-
bachSchoenberg als gast van de
Koningin en den Prins der Nederlan
den. Prinses Hélène van Erbach is
de jongste dochter van de jongste
zuster van de Koningin-Moeder; zij
is slechts eenige jaren ouder dan Prin
ses Juliana. Gedurende haar verblijf
ten hove zal zij de kameraad zijn van
Prinses Juliana, zoowel bij het on
derwijs als in cle vrije uren. Ten pa
leize van de Koningin in Den Haag is
aangekomen een huldeblijk, dat de
heer Thoeng Liong Hoei, kapitein-ti
tulair der Chineezen te Makasser, aan
de Koningin heeft aangeboden ter ge-
leg enheid van Haar 25-jarig regee-
ringsjubileum. Het geschenk bestaat
uit een Ohineesch ameublement,in
gelegd met parelmoer, dat voor dit
doel speciaal in China werd ver
vaardigd.
Herbert Roosevelt over D'r
C. J. K. Van Aalst.
Mr Troelstpa, vindt het niet zoo erg
als de gulden in waarde daalt. Maar
hij is een jurist, geen zakenman; en,
menschelijkerwijs gesproken, niet ad
vocaten maar zakenmens Then kunnen
ons land redden. Een van deze is
Dr Van Aalst, de man van de Not.
In The New World van September-
October komt een artikel voor van
Herbert Roosevelt over onzen beken
den financiër getiteldThe Makers .of
The New World. Wij halen hieruit
o.a. het volgende aan: „Het is geen
overdrijving te zeggen, dat in Europa
geld en crediet niet langer bestaan.
Geld is ver vangen geworden
door een zekere hoeveel
heid in waarde gedaald pa
pier en crediet door wantrouwen'
„Niemand zal ontkennen, dat kleine
landen de proefvelden en de pioniers
onder de naties zijn. Nederland een
klein land met een groote en glorieuze
geschiedenis, is daar om het te bewij
zen Het spreekt vanzelf, dat Ne
derland, een van de grootste han
delstanden, welker economische leven
zoo nauw afhankelijk is van inter
nationale betrekkingen, mannen heeft
moeten voortbrengen van de grootste
bekwaamheden. En, meer in 't bijzon
der, deze mannen zijn de ware „ma
kers van het Nieuw Economisch Eu
ropa", de mannen, die Europia zoo
hard noodig heeft. Onder dezen kan
dr C. J. K. van Aalst worden be
schreven als een van degenen, die
het best beantwoordt aan de defini
tie van den Grooten Organiseerder.
En onder de groote Europeeschë fi
nanciers, in staat om Europa uit den
poel te helpen, zijn er weinigen, die
op dien titel aanspraak kunnen
maken".
De reden, waarom dr van Aalst's
persoonlijkheid van zulk kapitaal be
lang is voor ons, Amerikanen, is twee
voudig: hij is een man van initiatief
en een man van daden.
Na, uitvoerig des heeren van Aalst's
werk gedurende den oorlog te hebben
beschreven, en de oprichting en sfeer
van actie der N.O.T., en herinnerd te
hebben aan zijn steun indertijd aan
de Regeering van de Straits (waar hij
eigen banknoten der Ned. Hand.-Mij.
uit mocht geven om de speculatie in
dollars tegen te gaan), en na zijn
schitterende prestaties te hebben ge
roemd voor de Nationale Stoomboot-
Mij. en de Ned. Hand el-Mij. schrijft
Röosevelt:
„Door het web van Dr van Aalst's
gansche leven loopen drie gouden
draden: Initiatief, Moed en Actie.
Voor ons, Amerikanen, is hij een bij
zonder interessante figuur, want, als
een economist, gaat zijn persoonlijk
heid ver buiten de nauwe grenzen
van zijn geboorteland. Bovendien is
hij een der „Redders Van de Nieuwe
Wereld" want, volgens onze opvat
ting, heeft hij bewezen, een juist be
grip te bezitten van de onontbeerlijke
condities, waaronder de wederop
bouw van 't economische leven van
Europa, zoowel als het herstel van
internationale betrekkingen, onderno
men moet worden. Dr van Aalst is
een man van vlugge en practische
actie, en geen louter theoretiseerende
idealist, mj is vol vair Amerika,ansch
doorzicht.
Roosevelt haalt vervolgens van
Aalst's meeningen aan, neergelegd in
de European Commercial van Novem
ber 1922, over de Duitsche Herstel
lingskosten, de Oorlogsschulden, de
Duitsche Mark, de reconstructie der
verwoeste Fransche provincies, enz.
en concludeert:
„Wij zijn vast overtuigd van het
volgende: als Europa het bestuur over
zijn economische en financiëele huis-
hoitden maar wat minder wilde toe
vertrouwen aan juristen, en een hee-
leboel meer aan zakenmenschen, fi
nanciers als Van Aalst, zoo zou het
alle voordeel trekken uit zijn tvvee-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ch
Bij abonnement belangrijke korting.
1
Fdbrikante CW v.SCH U PPE N
SIGARENFABRIEKEN-VEEN EHDA AL
den bloei en binnen korten tijd de
geboorte van een .Nieuwe Wereld be
groeten."
Zoo vertaalde het „Het Vaderland".
"Wordt. Van Aalst door de Amerikanen
(de businessmen bij uitnemendheid,
geen praatjesmakers, die de mannen
van de straat opzweepen) als de man
die Economisch Amerika heeft gered
geprezen, wij mogen in dit verband
Colijn noemen, die met Gods hulp
H o 11 a n d had kunnen op' de been
houden, doch dom Holland werpt de
zulken uit het zaal, wanneer zij
nog nauwelijks aan het rijden zijn.
De gewezen Duitsche kroon
prins.
Over den vermoedelijken terugkeer
van den gewezen kroonprins naar
Duitschland blijven de berichten
eenigszins tegenstrijdig. Algemeen
wordt tegengesproken, dat hij zich
reeds op zijn landgoed te Oèls zou
bevinden. Wel heeft echter de Duit
sche regeering toestemming verleend
tot zijn terugkeer en verblijf binnen
de Duitsche grenzen. Ook het consu
laat-generaal te Amsterdam h'eeft in
structies gekregen desgevraagd het
noodige visum te verleenen. Of de
kroonprins van deze toestemming da
delijk gebruik z,a,l maken, schijnt nog
niet vast Te staan. (N. R. 'C.)
V. D. verneemt echter:
Naar aanleiding van geruchten, dat,
de Duitsche ex-kroonprins het Voor
nemen koestert ons land te verlaten,
hebben wij inlichtingen gevraagd bij
den burgemeester Van Wieringen, den
heer Kolf. Deze deelde mede, dat de
ex-kroonprins er niet aan denkt, on
der de huidige omstandigheden naar
Duitschland terug te keeren. Wel zou
hij hem te kennen hebben gegeven
'hét eiland Wieringen te verlaten, om
zich elders te vestigen. Hij zou zich
in de omgeving van Harderwijk wil
len vestigen, waar hij een kleine bui
tenplaats wil koopen.
Van den adjudant van den ex-kroon-
prins vernamen wij nog, d'at laatst
genoemde er niet aan denkt ons land
te verlaten, om zich elders te ves
tigen. Alle berichten dienaangaande
noemde hij onzin.
Allerlei.
Weer zal een groot aantal jonge
ambtenaren werkzaam bij de Neder
land sche Spoorwegen, op wachtgeld'
worden gesteld.
Het stadhuis te Vee re. De
gemeenteraad van Veere heeft, .besloten
f 4500 leschikbaar te stellen voor de res
tauratie van den stadhuistoren en aan bet
rijk steun te vragen voor het herstel
van het stadhuis.
Ellewoutsdijk. Gisteravond werd een
langdurige vergadering gehouden van het
kolenfonds, ter bespreking van de kwestie
der bekende f249, waarover reeds meer
malen in den gemeenteraad is gesproken.
Aan de breedvoerige discussie namen
ook deel de heeren v. d. Bent (burgemees
ter), Meulenberg (wethouder), Reth en
Jansen Verplanke, de beide laatsten leden
der commissie van onderzoek. Besloten
werd, dat deze commissie nogmaals met
den heer Springvloed, de secretaris-ont
vanger van het kolenfonds zal samen
komen om te trachten de zaak tot een
oplossing te brengen. Maandag uitvoeriger
verslag.
Kapelle. Voor de leden van het V. L. S.
korps mofordiensi zal in de "Witte Bios
coop te Goes a.'s. Donderdagavond een
gezellige avond georganiseerd worden.
Vertoond wordt o.a. de film van her
défilé op het Loo op 28 Sept. 1.1. en de
groote Leger en Vlootfilm.
Het Kerke!Ned. Herv. Zangkoor
kwam gisterenavond onder voorzitter
schap van dhr. Jan van Willegen .Tbz
in jaarvergadering bijeen. Het koor telt
51 werkende leden. De heeren A. Ganse
man en Lucas Hoogstrate Werden als be
stuurslid gekozen, de aftredende leden
J. v ."Willegen en M. Sinkb werden her
kozen. Als secr. werd gekozen dhr. A.
