23 Vrijdag 26 October 11123 38e Jaargang Staten-Generaal. Buitenland. AART DE MESMAAKER, Binnenland. FEUILLETON. DE BUSSCHIETER VAM MIDDELBURG. Tweede Kamer. Na een voorstelling van ongeveer twee weken zal toch vandaag het slot-bedrijf van hel stuk, genaamd „de Vlootwet" gespeeld worden. Inderdaad, meer dan een vertooning, een taoneelspel heeft links er niet van gemaakt. Er hebben nu in totaal vijf ministers gesproken! (gisteren nog de ministers Colijn, de Graaft en v. Karnebeek), maar voor wat de linksche Kamerleden betreft, had men 't eigenlijk evengoed kunnen laten. Het gaat tegen rechts, speciaal tegen de recht- •sche regeering, en dan laat men zich niet overtuigen. D;an laten mannen als Dresselhuys, Boon, Marchant en Oud zich liever meeslepen door de roode agitatie. Die kiezers hebben weer eens gezien, hoe weinig ruggegraat de Vrijheidsbond te genover de S. Di. A. P. bezit. Iemand als Marchant, wien toch reeds de bescheidenheid vreemd is, zei 't gis teren optanlijfc, dat hij! onverschillig was voor de cijfers van den Minister van Fi- naricnn gegeven. Weerleggen kunnen de schreeuwers ze niet, maar er naar luiste ren willen ze niet. Terecht merkte minister Colijn opi, dat wanneer ieder in het parlement onverschillig is voor hetgeen de anderen te zeggen hebben, dit zou kunnen leiden tot aanmerkelijke tijds besparing. Vandaag begint de Kamer al om 11 uur, om tijdig met de replieken klaar te zijn. Laat in den middag zal dan de •eindstemming plaats hebben. Woensdag; anterpelleert dhr. Boon over de giro en dan mag de Kamer tot 7 November naar huis, waarna de begrootingen aan de beurt zijn. Minister v. Karnebeek's rede liet aan duidelijkheid niets te wenschen over. Z. Ex. haalde verschillende uitspraken aan van deskundigen, o.m. van Prof. de Lou ter Esp-agnet, Oppenheim, We'kherg, om ■aan te toonen, dat de neutrale Staat de verplichting heeft de schending van zijh neutraliteit tegen te gaan. Dat is de positie voor een neutralen Staat ook vol gens de regels van de conventie van 1907. De .politiek van den heer Marchant is er een van opportunisme. Zulle een po litiek kan niet zijh die van ons land. Onze politiek moet er een zijh van het recht tot het uiterste. Wie zijh hoop stelt op den Volkenbond of met den heer Marchant op het Internationaal Gerecht s- hof, houdt met de werkelijkheid niet genoegzaam rekening. Zeker worden in den Bond pogingen ondernomen om tot bepeiking der bewapening over te gaan, maar het blijft voorloopig bij tasten en probe eren. Ook heeft het bij', de Neder- landsche diplomatie niet ontbroken aan stappen in de richting van ontwapening. Nederland zoo getuigde de Minister heeft, zijn plicht gedaan in Genève en ook op de hier te lande voor kort ge houden conferentie voor luchtoorlogs- Techt. •la, de voorstanders van ontwapening hebben goed luchtkasteelen bouwen. Maar wie ziet, hoe moeilijk het is om zelfs in den Volkenbond vooruit te komen al is het dan nog maar over beperking] der bewapening; wie de oogten niet sluit voor den voortdurenden oorlogstoe stand, welke in Europa heerscht; wie constateert, dat in de ons omringende Ve Zeeuw landen het nationaal egoisme niet ver mindert, doch het recht vóór de macht gaat; mag toch niet beweren, dat het nemen van voorzorgen, misplaatst is. Minister de Graaf gaf in hoofdzaak een reeks cijfers, ten betooge, dat de Indi sche geldmiddelen de extra-kosten, wel ke de wet in hoofdzaak voor Indië zal meebrengen, wel kunnen verschaffen. Er is in Indië momenteel weer een op gaande conjunctuur, zoodat dank zij: mede de ingrijpende bezuiniging's-maatregelen, welke zijn genomen, het geraamd tekort voor 1922 van 118 millioen is ge slonken tot 16 en voor dit en het volgend jaar zelfs een sluitend budget mag wor den verwacht. Daar staat tegenover, dat de extrakosten op zichzelf toch ook heusch niet volstrekt onoverkomelijk mogen hee- ten. Ze beloopien rond 12 millioen per jaar ,of wel 3 pet. van de landsmiddelen. Ook de rede van Minister Colijn vloei de uiteraard over van cijfers. De bere kening, in zijn vorige rede gegeven, vol gens welkte de uitgaven, voor 1924 aan de Marine te besteden, zonder Vlootwet meer zullen bedragen dan met Vlootwet, handhaafde de Minister ten volle tegen over den eenigen spreker, die haar eigen lijk had aangevallen, de heer Oud. Ook bleef de heer Colijn bij zijn verklaring;, dat nóch nu, nóch in de toekomst de Vlootwet voor Nederland hoogere kosten zal meebrengen dan nu met het Marine- crediet zijn gemoeid. Hoe staat het met die andere gevrees de consequentie van de aanneming van de vlootwet; de verdubbeling na zes jaren, van het thans voorgespelde „halve mini mum?" Dienaangaande heeft minister Co lijn zeer geruststellende verklaringen af gelegd. „Ik zou hier verzekerde hij niet achter de tafel staan, wanneer als noodzakelijke consequentie na zes jaren een even duur wetsontwerp moest vol gen". Tenslotte nog een persoonlijke ontboe zeming van den minister. Hij is niet zoo verklaarde.. hij plechtig de geeste lijke vader of wil men, de doordrijver van deze wet, gelijk men van ljnks pleegt te insinueeren. De beslissing tot onverwijl de uitvoering ër van is genomen vóór hij tot het Ministerie toetrad; wat meer zegt: in geen enkele kwaliteit heeft hij' over dit punt met wie dan ook te voren ge sproken. Natuurlijk gelooft men dit in het roode kam'p niet, getuige het hoonge lach ,'dat opging maar wie zou dit ook van het soort, dat in de laatste jaren in de kamer is gebracht, aannemen? Onder de redevoeringen van de minis ters werd er weer geducht geïnterrum peerd. De voorzitter zei o.a., den heer Hugenholtz SO^a 40 maal gewaarschuwd te hebben en niet ten onrechte zei Wijn koop: ,,'tls net een schooltje". Bij' de replieken gebruikten natuurlijk de heeren Dresselhuijis, Hugenholtz en Marchant weer vele dikke woorden. Uit het Rijnland. Volgens berichten van links en rechts, kwam gisteren de situatie hierop neer te Trier, Bonn, Godesberg; Boppard, Montjoie, Wiesbaden, Duisburg, Viersen, Wittich, Mainz; Artweiler, Liblar en Ens- kirchen, Diaun, W.itburg; Witlich, Crefeld, Boers, Soden, Gelsenheim, Aken e'n nog Drukkers-Exploitanten QOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor le Middelburg: firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 E.en vernaai tijdens het beleg van Middelburg door de Watergeuzen. (1572—1574). door CHR. HONDIUS. (Auteursrecht voorbehouden.) 17). Er heerschte 7 Mei 1572 een buiten- gewone drukte op 'het anders zoo stille strand van Vrouwepolder. Slechts enkele boeren, die in de buurt woonden, zagen met schrik, dat in 't Oos ten een groot-e vloot naderde. Alras ble ken dit Spaansche schepen te zijn. Reeds lang was Alva bedacht om het verlies van Middelburg te voorkomen en zoo mogelijk Vlissingen te heroveren. Daiarom had hij bevolen, te Antwerpen wele schepen toe te rusten en een groote macht Spanjaarden en Wialen te verzame- ten, die te Bergen op Zoom werden bijeen gebracht. Met deze bedoeling zond hij' zijn zoon Don Frederik met den Italiaan Vitelli en an dere ervaren krijigslieden retar deze plaats, om alles voor den voorgenomen tocht naar Walcheren in gereedheid te brengen. Om Oranje te verschalken g'af hij' voor Dien Briel wederom te willen hernemen, waarom bij Quarebbe, den gouverneur van Breda naar Dordrecht zond, om voorraad te bezorgen voor den heer van Bossu. Tot aanvoerder voor den aanval op Walcheren verkoos Alva Sanchia d'Avila .gouverneur van Antwerpen, naardien nood zakelijke bezigheden hem zelf te Brussel hielden. Met vijf oorlogschepen, die te Dor drecht waren gereedgemaakt en verschei dene andere zoogenaamde heude- of vrachtschepen, bemand met 500 Spanjaar den en vele W'alen, kwam hij' met de eb de Schelde afzakken, met het plan, in den omtrek van Rammekens te landen. Maar hij vond de Watergeuzen aldaar zeer versterkt, zoodat hij besloot elders een landing te beproeven. Te dien einde keerde hij .langs de Schel de terug en vertoonde de vloot zich 7 Mei voor Zierikzee, alwaar op dit gezicht een menigte volks naiar'de haven snelde om den Spanjaard te beletten voet aan wal te zetten. Dioch alras bleek, dat daartoe geen plan bestond, en zag men de vloot naar Wal cheren zeilen. Tegen den avond kwam zij. bij "Vrouwe- pöider ,ma;ar wegens het vlakke strand kon men niet aan land komen. In 't holst van den nacht echter ont scheepte de bemanning, "dooi' tot aan de borst door 't water wadende, het strand te bereiken. enkele andere plaatsen kunnen de repu blikeinen zich handhaven in de conditie, welke men kent, n.L, omdat de Belgische en Fransche bajonetten den tegenstanders der republiek beletten in te grijpen. Deze schandelijke behandeling der Franscfien en Èelgen moet het machtelooze Duitscftland zich maar laten welgevallen. Het mag nog niet eens gezag en wet handhaven. Zoo probeerde de Akensche politie gis termorgen het regeeringsgebouw van "de separatisten te 7-mveren. Een deel der separatisten in Jit; gebouw wilde zich met opgeheven handen aan de politie over geven. Maar jawel, plotseling grepen de Belgen in. Hun gendarmerie drong de Buitsehe politie het gebouw uit. Dte Duit- sehe politie werd daarbij in den rug aan gevallen en beschoten, zoodat eenige agen ten gewond werden. Het regeeringsgebouw werd door de separatisten bezet. De af zetting van het gebouw warrit gehandhaafd door Belgische gendarmerie, die nu en dan vreedzame voorbijgangers met den gummistok slaat. De Belgische 'bezetting treedt alzoo openlijk ten gunste van de separatisten op. De banken in ^Aken zijn gesloten, of schoon de laatste dagen enorme bedragen Nederlandsch geld via de Maastriohtsche banken zijn geïmporteerd. Het postver keer ligt stil, alsook het heele bedrijfs- en zakenleven. Er is veel volk op de straten. De Belgische soldaten patrouil leeren in pantserauto's. Iedere samenscho ling wordt uiteengedreven. Alle scholen zijn voor onbepaalden tijd gesloten. Dte meeste winkels hebben geen voorraad'meer Vandaag zullen de bakkerijen niet meer werken. Van Aken tot Vaals is liet één ononderbroken stoet van duizenden men sehen, die te Vaals broed en andere le vensmiddelen gaan halen. Gisterenmiddag zou de algemeene staking, omvattende de eleetrische centrale en de waterleiding uitbreken, gevolgd door .een tramstaking. Er heerscht een paniekstemming'. Aange zien Aken zonder levensmiddelen begint te geraken en de bevolking door de aan houdende beroerten en ontberingen ra'tie- Iogs is, worden nog zeer bloedige en ern stige gebeurtenissen verwacht. Geldgebrek te Berlijn. Bij de' Duitsche rijksbank werden gis teren alle records geslagen door de aan vrage van niet minder dan een trillioen mark. De drukkerijen kunnen zelfs tegen bet ^inde dezer week niet meer leveren dan 300 billioen per dag, zoodat de bank al zeer vroeg haar loketten moest slui ten en er allerwege groot geldgebrek heerscht. Men hoopt hierin tegemoet te komen door het drukken van ''biljetten van 1 billioen, maar meer nog door de snelle verspreiding van goudobligaties, waarmede wellicht vandaag .reeds een be gin gemaakt kan worden. .In alle geval zal het salaris der ambtenaren op 1 No vember. a.s. voor 30 pCt, in waardehou- dend geld uitbetaald worden. De drukkers hebben minister Gessier een ultimatum gesteld, waarin opheffing van den staat van beleg en vrijlating van de communistische drukkerijen wordt ge- ëischt. Daar dit verzoek niet ingewilligd werd, is tegen vandaag tot staking be sloten. De militaire bevelhebber van groot Berlijn heeft daartegen een Stakingsver bod uitgevaardigd, terwijl door het be treffende ministerie alle maatregelen ge troffen zijn om werkwilligen te bescher men. Inmiddels had d'Avila de omgeving doen verspieden en bericht ontvangen, dat de vijand van deze zijde geen gevaar duchtte, waardoor de moed der soldaten met wei nig. verhoogd werd. Bovendien wist d'Avila dezen nog te ver levendigen, door een redevoering, waarin 'hij de vijanden voorstelde als rebellen en meiiieedigen tegen God en den Koning, een verachte hoop visschers en zeelieden, onbekwaam tot den strijd en wien de wraak des hemels boven het hoofd hing. Tevens herinnerde hij er aan, dat de belegerden uit Middelburg zelf een uit val zouden doen en dus 't werk vergemak kelijken. Na deze toespraak begaf 't Spaansche leger 'zich op weg naar Middelburg. Tie voorhoede, beslaande uit 200 busschieters, werd aangevoerd door De Liques, waarna d'Avila zelf met de overige soldaten volgde. 'Zonder eenigen tegenstand te ondervin den werd Middelburg bereikt en ongehin derd konden de Spanjaarden de stad door de Noordpoort, die n,iet door de Geuzen was bezet, binnen trekken. Onmiddellijk werd door de bezetting in de stad tot een uitval besloten. De belegeraars onder Treslong, die van de landing te Vrouwepolder geen ken nis droegen, hadden hun opgeworpen schansen niet voldoende bewaakt en toen 'dan ook d'Avila, versterkt door de be legerden uit Middelburg, een uitval deed, Korte berichten. Te Barmen zijn Woensdag bij duur te r e 11 e t j e s tijdens een botsing met de politie twee menschen gedood en eenige gewond. Tengevolge van slagregens lieerscht in Zuid-Duit.schland hoog water. Op tal' van plaatsen zijn de rivieren reeds buiten haar oevers getreden. Men vreest ook hoog water op den Rijn. De vereeniging van Weensche ban ken heeft besloten twee milliard Oosten- "rijksche kronen tot leniging van den le vensmiddelen nood in Duitschland ter be schikking te stellen. Volgens een telegram uit Turijn zijn bij een militair caroussel, dat uitge voerd werd in tegenwoordigheid van Mus solini, zes granaten te vroeg ontploft. Er zijn zes gewonden. Elf Duitsche treilers liggen in de haven van Aberdeen (Engeland) stil. De bemanningen weigeren uit te va ren zoolang niet is voldaan 'aan hun eisch tot uitbetaling van 't loon in En- gelsch gekl. Zij verklaren, dat 'terwijl de reeders 450 p. st. hebben ontvangen voor elke lading visch, welk geld zij te Aber deen op de bank hebben geplaatst, de bemanningen worden betaald in marken, waarmee ze bun gezin met kunnen on derhouden. Het aaantal hongerstakers in Ierland groeit met den dag. In het gevangenkamp te Garmanstown zijn er 1200, te Kilkenny 356, te Newbridge 2000, te Cork 70 en te Curragh 3200. Te zamen met de hongerstakers in de Mont Joy-gevangenis is nu het respectabele cij fer van 8000 bereikt. In North Dublin Union zijn thans ook 90 vrouwen in hon gerstaking gegaan. De Vlootwet. Over het lot van de Vlootwet kunnen wij' niets meedeelen voer morgen. W0 vermoe den echter, dat zij- heden met 53 tegen 42 stemmen aal worden aangenomen. De girodienst. Van welingelichte zijde deelt men aan „de Tel." mede, dat de heropening van dezen dienst nog zeer lang zal kunnen duren, afgaande op de langzame wijze, waarop men vordert met de afwerking der afrekeningen. De opzet er van ge schiedt op dezelfde wijze als voorheen op de postkantoren; dag voor dag wordt rekening voor rekening nagegaan. Om den eersten dag van de reorganisatie, den fatalen 24sten Augustus, te controleeren, is het personeel vijf dagen in de weer geweest. Als men aanneemt, dat er een 40 dagen gecontroleerd moeten worden, zou dit op een totalen arbeidstijd van tweehonderd dagen komen. Met eenig op timisme zouden dus zes maanden aan genomen kunnen worden als termijn voor heropbouw van den girodienst. ,Welk een enorme schadepost dit voor het rijk oplevert, alleen pi aan de uit betaling" van salarissen en toelagen, laat zich begrijpen. Onder het 1200 man sterke personeel zijn circa 400 gedetacheerde ambtenaren, die de"'eerste veertien dagen van bun detacheering een extra toelage van f8,80 per dag ontvingen boven hun werden de Geuzen al spoedig in verwar- Ping gebracht en op de vlucht geslagen, waarbij zes stukken geschut, die de stad moesten beschieten, den vijand in handen vielen. Dte vluchtenden weken naar de naaste verschansingen, waarin 200 man gelegerd waren, maar ook deze posten moesten ze alras, met achterlating van vier kanon nen prijsgeven en hun toevlucht naar Ar- nemuiden zoeken. Doch d'Avila vervolgde hen ook 'hier, omsingelde het ste'deke en veroverde het bij welk gevecht vierhonderd soldaten en burgers sneuvelden. Slechts enkele der strijdende Geuzen ge lukte 't te ontkomen en zich in Vlissin gen in veiligheid te stellen. Onder .hen bevond zich ook Jacques Blommaerts, dén bevelhebber van Arne- muiden. We kunnen ons den angst-voorstellen, waarin Barte Geerts verkeerde gedurende deze krijgsbewegingen, die natuurlijk den bewoners van Middelburg niet onbekend waren gebleven. Ook Aart de Mesmaaker had deel ge nomen aan den uitval der bezitting en was •getuige geweest van de verliezen der Geu zen. Maiar hij kon onmogelijk instemmen met 't feestgejubel, waarmede de Spanjaarden, als oververwinniaars in de stad terugge- gèkeerd, begroet werden. Met droefheid in de ziel had hij zoo- VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL Bij abonnement belangrijke korting. DE WERKELIJKE OORZAAK VAN PIJN LIJKE GEWRICHTEN. Rheumatiek is de bekende naam voor pijïi in de gewrichten, den rug, de lede maten en vrijwel alle lichaamsdeelen. De als rheumatiek bekende pijn is in werkelijkheid te wijten aan overtollig urinezuur in het bloed, door zwakte der nieren veroorzaakt, hetgeen voorkomen had kunnen worden doar bijtijds Foster's Rugpijn Nieren Pillen te gebruiken. Het overtollig urinezuur varmt scherpe kristallen, die zich afzetten in de spie ren, gewrichten en zenuwen, en langs de wanden der aderen. Bij1 beweging van een spier of zenuw, waarin zich urine- zuurkristallen hebben afgezet, ondervindt men scherpe, hevige, verschietende pijn. Na verloop van tijd vormen zich ontsto ken zwellingen. Rheumatische pijnen in de dijstreek noemt men ischias, in de rugspiereri spit, enz. Zoodra gij' rheumatische pijn bespeurt een onaangenaam of verlamd gevoel in den rug ,of gij last krijgt van urinekwalen, is het verstandig met het gebruik van Foster's Nieren Pillen te beginnen. Dit geneesmiddel helpt de nie ren om uit het bloed de vergiften af te voeren, die rheumatiek, ischias, zenuw pijnen, waterzuchtige zwellingen, rugpijn, niergruis, enz. veroorzaken. Reeds meer dan 59 jaren worden Foster's Pillen met goed gevolg tegen zulke kwalen gebruikt. Verkrijgbaar in apotheken en drogist zaken a f 1.75 pter doos. 86 salaris, die later tot tweè derde wordt teruggebracht, hetgeen totaal aan toelage en reiskosten over een maand een be drag van circa f 100.000 vordert. Iedere maand dat de sluiting voortduurt kost het rijk alleen aan salarissen ongeveer, een kwart millioen gulden, zoodat met een eventueele sluiting van een 'half jaaf een geweldig bedrag gemoeid is. A c ti e d e r S. D. A. P. Naar het Centrum verneemt, zal wanneer de Vloo'twet wordt aangenomen door de S. D. A. P. een actie op touw worden gezet om te voorkomen dat de vloot wordt bemand. Gesteld, dat het de S. D. A. P. in dezen tijd van werkloosheid gelukt de soc.-democraten te bewegen niet aan boord te gaan, zijn we er dus zeker, van, dat we geen „rooie" vloot krijgen* Da's ook wat waardI Centraal Comité A.-R. part ij. Het Centraal Comité heeft in zijn ver gadering van 22 dezer ingevolge art. 23 der Statuten den heer Mr J. A. de- Wilde tot „tijdelijk onder-v oiorzitter" aan gewezen. De heer A. W. F. Idenburg, tweed© voorzitter, is krachtens het voor schrift van datzelfde artikel in de plaats plaats van den heer LI. Colijn opgetreden als Eerste Voorzitter. Die heer De Wilde blijft zich ook belasten met het secre tariaat. De kiesvereenigingen gelieven er dentiën betreffende partijzaken niet aan het persoonlijk adres van voorzitter, secretaris of penningmeester rnoetea worden gezonden, maar aan „het Bureau van het Centraal Comité, Dlr Kuypierstr. 5, Dten Haag". Land- en Tuinbouwongevallen- wet 1922. Dte aandacht van belanghebbenden wordt er op gevestigd, dat een werkgever in het land- en tuinbouwbedrijf, die aanvanke lijk de arbeiders 'in zijn onderneming heeft vele landgenooten, na zich tot 't uiterste te hebben verdedigd, zien sneuvelen voor de goede zaak der vrijheid en 't was dan ook in zeer treuri.ge stemming^ dat hij zich aan den avond van dien dag' naar de Bellinkstraat spoedde, om te toonen, dat hij 't leven er bij had afgebracht. Met blijdschap werd de krijgsman door zijne vrienden ontvangen; tranen van vreugde biggelden over 't gelaat van Barte en 't duurde geruimen tijd, eer de Mes maaker gelegenheid had verslag te geven van zijn ervaringen. Ook Geerts had niet kunnen deelen in de feestvreugde, die in de stad heerschte; hij gevoelde, dat deze overwinning de zaak der vrijheid -geen voordeel zou brengen. Nadat Barte het eenvoudig avondmaal had opgedischt, begon Aart zijn verhaal. ,,'t Middernachtelijk alarm had mjj uit de kooi geroepen, en ijlings had ik mij. ter loopplaats begeven, niet anders vree' zende, dat de Geuzen een nieuwen aanval op de stad hadden gedaan, maar wie be schrijft onze verwondering, toen we ver namen, dat een Spaansche legermacht tot ontzet was komen, opdagen, welke rich reeds in de stad bevond en met uitbundig gejuich werd verwelkomd. ^Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1