O S3
Maandag 15 October 11133
38e Jaargang
Buitenland.
AART DE MESMAAIER,
Uit üe Provincie.
BOKHA DE BOER's PEEKOFFIE
FEUILLETON.
HE BUSSCHIETER VAN MIDDELBURG.
ONMISBAAR BIJ DE KOFFIE
Drukkers-Exploitanten
©OSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie, no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg.iTeL no. 259
Elberfeld.
Onivangen voor het transport der El-
berfeldsche kinderen f5 van N N te
Breskens.
Storm aan de Engelsche zuidkust.
De Zuidkust van Engeland is Vrijdag
door een hevigen storm en een bijzonder
hooge vloedgolf geteisterd. Kanaalbooten
moesten uren lang voor Dover wachten tot
de zee kalmer werd. De overtocht van
Ostende naar Dover duurde 11 uur in
plaats van 4 uur. Qp de pier van Dover
werd een trein met militairen door een
vloedgolf overvallen, waardoor eenige
waggons omvielen. Drie soldaten werden
ernstig gewond. Te Hythe moesten de
bewoners liun huizen, die door het wa
ter ondermijnd werden, verlaten.
Uit andere berichten blijkt nog, dat heel
Zuid-Engeland van de vloedgolf te lijden
heeft, gehad, vooral Folkestone, de aanleg
plaats van de Vlissingsche mailbooten.
Beach Cottage, vlak bij de kaden gelegen,
werd overstroomd en het ijzeren raster
werk, dat zich daarvoor 'bevindt, werd
weggeslagen en over een aanzienlijken af
stand meegesleurd. Het zeewater stroom
de lustig door de Highstreet. In de muren,
van Sandgate Castle werd een geweldig
groot gat geslagen. Op een zeker oogen-
blik sloeg het schuim van het zeewater,
over de daken der huizen heen. De hoofd
weg van Sandgate naar Hythe langs de
zee was urenlang onbegaanbaar.
In Brigthon is de electrische spoor,
•die langs de kust loopt, gedeeltelijk ver
nield. In Portsmouth werden de golven
zoo hoog, dat de arbeiders in de haven
hun toevlucht moesten nemen in verschil
lende restaurants. In Londen heeft het
16 uren achter elkaar gestortregend.
Onlusten in Duitschland.
De plunderingen te Dusseldorp hebben
den geheelen Zaterdag voortgeduurd. Ook
had er te Neustadt een werkloozen-betoo-
•ging plaats, waarbij de politie op de me
nigte geschoten zou hebben. Er zouden
twaalf gekwetsten zijn.
De crisis in het Roergebied neemt
.steeds scherper vormen a.an, meldt de
N. R. C. De ijzerindustrie verkort de vol
gende week den werktijd tot slechts 24
uur. Op de mijnen werd niet gewerkt,
daar de directies door het vervallen van
een groot deel van de loonbijslagen van
het rijk in financieele moeilijkheden zijn
geraakt. Ook de fabrieken van Krupp heb
ben Zaterdag niet gewerkt. In Steele en
Bulrop zijn troepen van 50 a 100 man
aan het stelen van veldvruchten getogen.
De politie verstrooide de plunderaars. Ook
uit Gelsenkirchen en öberhausen meldt
men plunderingen. Op het station Katern-
berg zijn spoorwagens met levensmiddelen
geplunderd.
De machtigingswet aangenomen.
De Duitsche rijksdag heeft de machti
gingswet met 316 tegen 24 stemmen aan
genomen. 347 afgevaardigden hebben aan
de stemming deelgenomen, dus 41 meer
dan volgens de. grondwet vereischt was.
"Vóór de wet zijn 316 stemmen, tegen de
wet 24 stemmen uitgebracht, terwijp. 7 af
gevaardigden, w. o. Stinnes, zich hebben
onthouden. Luid applaus hij de coalitie
partijen. Protesten bij de communisten.
Onder groot rumoer ging de Rijksdag uit
een.
Een vernaai tijdens het beleg van
Middelburg door de Watergeuzen.
(1572—1574).
door CHR. HONDIUS.
(Auteursrecht voorbehouden.)
9).
„Ge kunt wel gelijk hebben, Barte, ook
ik vraag mezelf af of dit nu waarlijk baat
zal geven, maar laat ons voorzichtig zijn
in onze uitingen dienaangaande, want wan
neer deze door anderen werd vernomen,
zouden we allicht gevaar loepen van ket
terij verdacht te worden".
„Nu de ketterij is thans, naar het mij
voorkomt, vrij wel onderdrukt in onze
"Stad; men verneemt daarvan niet veel
meer", zeide Barte.
„Toch is ze nog niet geheel uitgeroeid",
hernam Geerts.
In „Den gouden Helm" vertelde men,
dat den 5en October 1.1. te Einden een
nationale synode gehouden was van de
Neder la ndsche kerken onder het Kruis".
„Biat Einden schijnt een waar toevluchts
oord te zijn voor vele Hollandsche en
Friesc-he uitgewekenen, gelijk Norwich voor
de Vlaamsche en Zeeuwsche.
Hebt ge in den laatsten tijd ook nog iets
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprij's:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.0$
Prijs der Advertentie n:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 «ii.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het Kabinet kan nu op grond der aan
genomen wet tal van maatregelen nemen
tot herstel indien dat nog ..mogelijk
is van het. neergeslagen Duitschland.
Korte berichten.
De express van Warschau naar Mos
kou is, ongeveer 100 mijl voorbij de Rus
sische grens, door bandieten tot
stilstand gebracht. Britsche, Ita-
liaansche en Poolsche onderdanen zijn be
roofd. De diplomatieke post is in veilig
heid.
Vrijdagmorgen is in een kliniek bui
ten Brussel een ether-reservoir
ontploft. Negen mannen zijn gewond,
waarvan twee ernstig. De patiënten bleven
ongedeerd.
Een op 27 mijl ten Oosten van Koe-
mamota (Japan) gelegen vulkaan, een der
grootste van de wereld, is reeds verschei
dene dagen in actie.
Van Maandag af' zal een liter melk
te Berlijn 200 millioen kosten. Voor een
kubieken meter gas zullen 100 millioen
en voor een kilowattuur electrischen
stroom 200 millioen moeten worden be
taald. De prijs van het water is op 100
millioen per kubieken Meter bepaald. De
prijs van een brood zal van Maandag af
480 millioen bedragen.
Bij de debatten over de voedselvoor
ziening in den Pruisischen landdag deelde
de minister van landbouw mede, dat d e
ko r e n o o g s t zoodanig is uitgevallen,
dat ten minste voor de eerste maanden
een bevredigende toestand is geschapen.
De broodkorenoogst wordt geschat op
7.72 millioen ton, dus 46,9 pet. meer dan
het vorig jaar. De bevolking kan ook op
een voldoende hoeveelheid aardappelen
rekenen.
Te Warschau heeft in het kruit
magazijn van de oude fortificaties een
ontploffing plaats gehad. In den mid
dag waren van de slachtoffers reeds 28
dooden, 48 zwaar en 110 licht gewonden
herkend. Men dénkt aan een misdadigen
opzet.
Vrijdagmiddag had in het huis van
een wapenhandelaar te Moscou door zelf
ontbranding van kruit een geweldige
ontploffing plaats. Het huis werd
zwaar beschadigd. Drie lijken zijn reeds
van onder de puinen gehaald.
De Waalsche activist Pierre van On
geval, die na den wapenstilstand naar
vernomen van onze oude st'adgenooten?"
„Niet veel", antwoordde Geerts, „alleen
heeft schipper Boeteman van Nieuwpoort
mij medegedeeld, dat Vrouwe Adriaanke
behouden te Norwich wa.s aangekomen".
„Dat zal een blijde ontmoeting geweest
zijn, toen ze haar echtgenoot Hans den
Kleermaker wederzag".
„En is haar oude moeder met dit be
richt reeds in kennis gesteld?" vroeg Bar
te, „ik heb toch zulk een innig medelijden
met deze goede vrouw en het zou mij1 een
vreugde zijn, haar dit bericht te kunnen
brengen".
„Nu, daartoe geef ik u gaarne de vrij
heid", zeide Geerts, „ge weet, ze woont
tegenwqordig bij den stadsbode Hugo Jansz,
maar wat ik u bidden mag, wees voorzich
tig in uwe uitlatingen, men wordt zoo spoe
dig verdacht gemaakt".
„Maar lieve Vader, welk gevaar zou er
nu 6estaan in het brengen van een 'bezoek
aan een oude van dagen, 'die immers even
als wij 'trouw gebleven is aan' de oude
Kerk?"
„Ja, maar je weet zoo goed als ik, dat
ook do stadsbode in vroeger jaren ter
prediking ging en 't is alleen aan zijne
hooge beschermers te danken, dat hij nog
niet van zijn post is ontzet.
En dan was er nog een gerucht, dat
in de taveerne veel stof tot gesprek op
leverde", zeide Geerts; „men vertelde, dat
de opvolger van Due d'Alf de hertog
van Medina Celi herwaarts stond te komen.
het buitenland was gevlucht en bij verstek
tot 20 jaar dwangarbeid was veroordeeld,
is zich te Brussel bij de politie komen
aanmelden.
Bij de opening van een potvisch te
Durban, welke op de kust van Natal ge
vangen was, vond men in de ingewanden
ongeveer een halve ton ambergrijs. Men
schat de waarde van de vangst op 240.000
pond sterling.
Zaterdag werd te Detroit een brief
gepubliceerd door den secretaris van Hen
ry Ford, den Amerikaanschen automobiel
koning, waarin deze verklaart, zij'n ge
heel® oorlogswinst aan de regeering te
zullen overhandigen.
ledereen heeft bij tijden een zacht
laxeermiddel noodig voor de lever en in
gewanden. Foster's Maagpillen werken
rechtstreeks op de lever, wekken de
vloeiing der gal op en verschaffen natuur
lijke werking der ingewanden. Slaap, eet
lust en een goed humeur worden door
Foster's Maagpillen verzekerd. Prijs per
flacon van vijftig versuikerde pillen f 0.65;
in apotheken en drogistzaken. (10)
Ontslag b ij de Arbeids
inspectie.
Naar „Het Volk" verneemt, zullen te
gen 1 Januari niet minder dan 40 ambte
naren bij de Arbeidsinspectie worden ont
slagen en op wachtgeld gesteld. Het lot
treft ongeveer 15 van de administratieve
en ongeveer 25 van de controleerende
en technische ambtenaren.
Het besluit is door den ministerraad
genomen op grond van bezuinigingsover
wegingen tijdens de afwezigheid van mi
nister Aalberse met vacantie. Men her
innert zich, dat minister Aalberse nog
onlangs verklaard heeft, dat hij een volle
dige toepassing van de Arbeidswet niet
kon waarborgen wegens tekort aan per
soneel bij de Arbeidsinspectie. Het ontslag
van 40 man zal de toepassing der Ar
beidswet nog meer schaden, te meer daar
thans ook de arbeidstijd van kantoren
gecontioleerd moet worden. Van de in
voering der Arbeidswet voor koffiehuizen,
ziekenhuizen enz., die reeds zoo lang
was toegezegd, zal nu niets kunnen ko
men, schrijft „Het Volk".
Reeds was er op 30 October., door de
Magistraat besloten één of twee handels
schepen toe te bereiden om hen te ont
vangen en naar het vasteland te voeren.
Ik zal mij morgen zoo spoedig moge
lijk bjj de Burgemeesters aanmelden om
mijn schip aan te bieden.
Zulke buitenkansjes komen niet dikwijls
voor en zijn in deze droeve dagen nu .het
met de schipperij zoo slecht gaat, niet
te versmaden".
,,'t Wiare te wenschen, dat met den nieu
wen landvoogd ook een vrediger tijd aan
brak", zeide Barte, „want waar moet het
heen met onze goede stad, nu zoovele
gegoede burgers haar verlaten hebben en
de oorlog allen handel doet stilstaan".
„Dian kon men de busschieters ook spoe
dig missen en zouden we het gezelschap
van Aart de Mesmaaker ook spoedig
kwijt raken", zeide Geerts, terwijl zijn oog
een onderzoekenden blik op 't gelaat zij
ner dochter wierp.
„Maar 't zon ook kunnen zijn, dat som
migen hunner hier verkozen te blijven,
om door meer vreedzamen arbeid in hun
levensbehoeften te voorzien; als de
scheepvaart toenam, zoudt ook gij het
onmogelijk met één enkelen knecht af
kunnen."
„Ja, dit zou niet onmogelijk zijn; bet
schippersleven trekt onzen vriend blijk
baar aan. Ik zag althans zelden een
krijgsman, die zooveel belangstelling in
onze bezigheden toont.
De debacle van „De
Am sterdam me r".
Naai' de „Rott." verneemt, is de zaak
tegen den heer C. Ingwersen C.Mzn., ex-
directeur van het chr. dagblad „De Am
sterdammer", bij den rechter-commissaris
nog steeds in onderzoek. De instructie is
na de vacanties heropend en verschillende
getuigen werden gehoord. In goed-inge-
lichte kringen heerscht de meening1, dat
de instructie spoedig zal worden gesloten,
waarop de procedure een aanvang zal
nemen. Zeer waarschijnlijk zal het pn>
ces tegen den heer lngwersen, waartoe
van twee verschillende kanten is gevraagd,
wel plaats hebben.
Uit de stee n-in d u s t r i e.
De storm, die Woensdagnacht heeft ge
woed, heeft ook de steenfabrieken te Nij
megen nret gespaard. De ongebakken stee-
nen worden ter droging los opgestapeld
en op z.g. „hagen" gezet. Deze zijn op
vele fabrieken omgewaaid, waardoor de
steenen waardeloos zijn. Dit is een nieuwe
slag voor de steen-industrie, die in 1923
toch al zeer weinig voorspoed heeft ge
had. In het begin van de campagne ont
stond de groote toonbeweging in deze
industrie, waardoor de bedrijven gedu
rende geruimen tijd stil lagen. Toen de
normale gang van zaken weder verze
kerd scheen, volgde een langdurige regen
periode, waardoor het vormen der stee
nen onmogelijk bleef. Eén maand van
mooi weer heeft dit niet kunnen goed
maken, want Augustus en September wa
ren -weder slecht en nu komt de storm
van deze week de kro-on op het werk
zétten. Daarbij zijn door de aanhoudende
regens der laatste dagen de natte stee
nen, die in de z.g. plaatsen liggen om
te drogen, geheel verregend en waar
deloos. Enorme hoeveelheden zijn hier
door opnieuw verloren gegaan.
De Apeldoorn sc he W et-
houd e r s q u a e s t i e.
Jhr. L. F. T'eixeira de Mattos, c.i., de
C.-H. wethouder van Openbare Werken
der gemeente Apeldoorn, die bij de jongste
vvetboudersbenoemTng als zoodanig werd
herkozen, heelt wegens gezondheidsrede
nen bedankt als wethouder en als lid
van den Raad. De gebeurtenissen van den
laatsten tijd, met de Apeldoornsche wet-
houdersquaestie in verband staande, heb
ben zijn zenuwgestel ernstig, geschokt. De
Raadszitting van 4 Sept. j.l., waarin na
de wethoudersbenoemingen cle obstructie
van de grootst mogelijke minderheid in
den Raad begon, heeft hem zoodanig: aan
gepakt, dat zijn geneesheer, 's nachts daar
op ontboden, hem besliste rust voor
schreef. Na een verblijf van een paar we
ken elders woonde hij de Raadszittingen
van 27 en 28 October j.l. weer bij met het
gevolg', dat hij opnieuw instortte. Thans
maakte zijn toestand aftreden geboden.
Le raad der gemeente Stavenisse
besloot in zijn Vrijdag gehouden verga
dering tot vervroegde aansluiting aan de
waterleiding met- zes tegen één stem.
(„Iers. en Th. Grt.")
Het Katsche Ve er. Het navol
gend adres zal aan Heeren Ged. Staten
van onze provincie, voorzien van hand-
teekeningen worden verzonden:
„Aan Heeren Gedep. Staten van de pro
vincie Zeeland,
Maar zoover zijn we nqg niet.
Ik geloof niet, dat we daarop voor
alsnog kunnen liop'en; integendeel, don
kere wolken pakken zich samen over
ons land.
Die Watergeuzen treden steeds driester
op en waar ze landen, daar is 't slechts
om te plunderen en te branden.
Nog onlangs werd mij van geloofwaar
dige zijde vermeld, dat een- hunner, een
Fries, Fokke Abels, bij zijne drinkgelagen
op zijn schip noodt anders dan heilige
drinkbekers gebruikt en wel rijkelijk ge
vuld met bier of wijn.
Een kostbare hostiekast Werd aan de
steng van den hoogsten mast met spijkers
vastgehecht en, werden door hem
priesters gevangen genomen, dan wees
hij hen op dat allerheiligste, zeggende:
dat, hoe hoog dezen het ook vereerden,
de Geuzen het nog hopger deden; daarom
plaatsten zij het. op het verhevenste deel
van hun schip; ja sommige geuzen-ka
piteins laten de gevangen geestelijken
in hun dienstgewaden de plechtigheden
vanden godsdienst verrichten, onder het
dolle hoongelach! der schepelingen; bij
weigering worden zij met 'den ,dood
door het zwaard of het water bedreigd."
„Is zéker verschrikkelijk", zeide Barte,
„en we mogen wiel hopen, van hun
bezoeken verschoond te blijven. Maar,
als ik denk aan de brandstapels en
schavotten, waarop wie ook in onze stad
de ketters hebben zien ter dood brengen,
|NVM A BOKMfl DE BOER A° 1601 LEEUWARDEN.
Geven met verschuldigden eerbied te
kennen, onderaeteekenden als belangheb
benden bij een goede reisgelegenheid tus-
schen Goes en Zierik'zee, van welke ver
binding: zij meermalen gebruik maken;
dat op den steiger van het Katsche Veer
elke beschutting- ontbreekt voor weer en
wind; dat het wachten op de boot, in
den winter bij regen en ruw weer, niet
alleen hoogst onaangenaam is, doch voor
ouden van dagen, voor gevoelige per
sonen en voor kleine kinderen beslist na-
deelig is; dat het veerhuis te ver af ligt
om daar de boot af te wachten en mem
dan vandaar tot aan den steiger bij
slecht weer doornat zoiu worden boven
dien, en bagage over dien afstand mee
zou moeten dragen; dat voor ieder, die
deze reis gemaakt heeft, verdere toe'
lichting op dit verzoek van ondergetee-
kenden overbodig is; dat zij overtuigd
zijn, dat Uw Ooilege, kennis nemend van
dezen toestand onverwijld verbetering zal
bevorderen; redenen waarom zij Uw ge'
achte vergadering beleefd verzoeken de
spoedige inrichting van een schuilplaats-
op den steiger van het Katsche Veer te
willen bevorderen". i
Bovengenoemd adres ligt bij de Firma
S. Ochtman Zoon, Boebhandelaars te Zie-
rikzee te teekening.
Middelburg. Bankdirecteur ge
arresteerd. Zaterdag is den officier
van Justitie voorgeleid zekere W. P. van
P., 47 j., directeur eener bank te Middel
burg, verdacht van verduistering-1 in 1923
te Middelburg. Verdachte is na verhoor
door den Rechtercommissaris overge
bracht naar het huis van bewaring.
- Zondagochtend 6' uur is alhier ge
heel uitgebrand het winkelhuis aan de
Vlasmarkt L 10, van den heer Jac. Pie-
terse (firma Lijser). Die brand is waar
schijnlijk ontstaan in een achter de win
kelruimte gelegen bergplaats van kisten
met hooi, zoodat de bewoners door een
raam van de niet hoog gelegen eerste
verdieping in nachtgewaad het huis moes
ten ontvluchten. De brandweer, die spoe
dig ter plaatse was, wist uitbreiding van
den biand te voorkomen, maar bleef
den geheelen dag in actie, ook nadat men
de vrij gekomen wankelenden achterge
vel had doen instorten. Van het huisraad
kon slechts zeer weinig worden gered.
De inventaris was slechts laag verzekerd,
de inboedel in het geheel niet.
Kloellnge. Voor de lichting 1924 dezer
gemeente zijn bestemd om te worden in
gelijfd, zij die bij de laatst gehouden
loting de nummers 1 tot en met 13
hebben getrokken, behoudens degenen die
wegens broederdienst vrijgesteld worden
of zijn, of die reeds in vrijwilligen dienst
zijn.
Wegens het geringe aantal leerlin
gen zal dezen winter geen herhalings-
ondenvijs gegeven Worden.
Kapelle. Vrijdagmiddag- vergaderde de
raad voltallig. Als wnd burg. is door B.
en Wl. benoemd de weth. C. D. Vereeke
en weth. Zuidweg als no. 2. Die gemeente
heeft hij' te dragen aian het Nijverheids-on-
dan kan ik de wraakzucht der uitgeweken
familieleden van de omgebrachten be
grijpen.
Waarom heeft men den Hervormden
toch niet toegelaten voort te gaan met
hunne prediking in de schuur buiten de
Zuid-DiampOort
„Daarvan draagt Diuc d'Alf de schuld,'"
zeide Geerts. „Zijne komst heeft alles
bedorven en Roamschen zoowel als on-
roomschen zuchten onder zij'n knellend
juk.
Waar het heen moet Weet ifc niet, maar
zeker is het, dat zijn plan, om den
tienden penning met geweld in te voeren,
nog veel ellende kan brengen."
„En we hebben reeds zoo veel gele
den," zuchtte Bart. t
Als ik noig denk aan den allerheiligen
vloed van bet vorige j'aar, wat heeft
onze stad toen doorgestaan!"
„D|ie zal ook niet licht uit mijn ge
heugen gaan, zeide Geerts, „ik heb al
veel springvloeden beleefd, maar nog
nooit zulk een.
Wat hebben de Grauwe zusters1 uit 't
Klooster Bachten-'s Gravenhage toen een
angstigén nacht doorgestaan
(Wlordt- vervolgd).
P. S. In 't feuilleton van Zaterdag (Bij
voegsel) kolom 5 regel 4 v. b. staat di
versen, lees diversie.
