%o 10 Donderdag 11 October 11123 38e Jaargang AART BE MESMAAKER, Buitenland. FEUILLETON. DE BUSSCHIETER VAN MIDDELBURG. Drukkers-Exploitanten ©OSTERBAAN LE COINTRE GOES e Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Teu no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL Bij abonnement belangrijke korting. Voor Elberfeld. In dank ontvangen van N N te G. f2 voor 't transport der Elberfeldsche kin deren. Wij blijven bereid in "te komen gelden over te maken aan ds Renting. GEEN PESSIMISME. Even gevaarlijk als een ongegrond op timisme, zoo niet gevaarlijker, is het pessimisme, een zwartgallige beschou wing der dingen die alle levenskracht doodt. Het gevaar dat we komen tot een pes simistische beschouwing van het leven, van het wereldgebeuren, en van de toe komst is zeker niet denkbeeldig. Er is zelfs alle aanleiding toe. Rondom ons zijn wolken en donker heid en tal van verschijnselen zijn er, •die in staat zouden zijn ons den moed te benemen. We behoeven het niet ver te zoeken. Die bleeke zorg waart rond door alle vertrekken van het levensgebouw". Overal is achteruitgang. Het leven van ons volk in socialen zin is de laatste jaren ontegenzeggelijk op hooger peil gekomen. De zorgen waren in breede kringen minder groot. Er was meer levensvreugde en een enkele maal misschien ook meer arbeidsvreugde. Maar nu is het of alles bij de handen gaat afbreken. Die loonen gaan dalen, werkloosheid dreigt van alle kanten en het is voor ■duizenden huisvaders en huismoeders vooral weer zorgen van den vroegen morgen tot den laten avond om de touw tjes aan elkaar te knoopen en een ieder het zijne te geven. Het zakenleven is ge drukt. Hechte bouwsels storten als kaarten huizen ineen. De toekomst scheen zoo schoon de laatste jaren, er werd naar hartelust geproduceerd en als straks weer normale verhoudingen zouden intreden en de eerste gevolgen van den oorlog tot het verleden behoorden, dan zou zich openen een heerlijk verschiet. Maar nu gaat het alles heel anders dan verwacht werd. Het afzetgebied inplaats van zich uit 'te breiden, krimpt in, de koopkracht ver mindert, de orders blij'ven uit, en de .«ene machine na de andere moet worden stopgezet. En met zorg wordt gedacht aan de toekomst, waarin geen enkele lichtstraal valt te bespeuren. In het organisatieleven is het niet an ders. Met ontzaglijke moeite is ook een groot deel van de Christelijke arbeiders georj ganiseerd. Het ging ook zoto- gemakkelijk. Iedere gulden die voor de organisatie werd uitgegeven, kwiam met dubbele rente terug. De loonen gingen Omhoog-, de arbeids tijd werd verkort, en daarom kostte het weinig moeite de arbeiders te bewtegen ziclh te organisee-ren. Die tijd is echter vo-orloopig voorbij1 en nu zijn er niet weinigen, die meenen niet verstandiger te kunnen doen dan zich uit de organisatie terug te trekken. Een vernaai tijdens het beleg van Middelburg door de Watergeuzen. (1572—1574). door CHR. HONDIUS. (Auteursrecht voorbehouden.) '6). .„Baljuw Rollema!" riepen de beide vrouwen als uit één adem. „Dus 't is u nog niet bekend, dat ook hij zelfs niet vertrouwd werd, dat men ook hem verdafeht en hem daarom voor den Raad van beroerte heeft gedaagd?" zeide Hugo Jansz. „Maar hoe kan ik er mij over verwonde ren, dat u zulks onbekend is gebleven, nu ge van alle vrienden verlaten zijnt". „Helaas!" zuchtte Adriaanke, „we slij ten onze dagen in eenzaamheid, maar dat is het ergste niet, het meest pijnigt ons de onzekerheid over het lot van hem, die ons zoo lief is. Overigens 't ontbreekt ons niet aan den troost des evangelies. iWSj hebben gelukkig nog o-nzen Bijbel, die ons bemoedigt in «ogenblikken van droefenis en wankelmoedigheid". „Moge het licht des hemels u blijven omstralen, wanneer 't misschien nog don kerder voor u wordt", zeide Hugo Jansz. En zoo valt, wat met veel moeite werd opgebouwd, ineen. Dioor organisatie hoopte menigeen die nog niet alle idealisme verloren had, te komen tot den bedrijfsvrede. Het ideaal was nog w'el niet .geheel verwezenlijkt, maar het werd dan toch dichter bena derd. Maar nu komt in de" plaats van den be geerden vrede weer strijd. De lijnen die begonnen naar elkaar toe te buigen, wij ken weer uiteen. En zoo is het verklaarbaar, dat er komt over ons volk een geest van pes simisme, en een waas van moedeloos-» heid. Verklaarbaar, maar daarom nog niet toe te juichen of zelfs g:oed te praten. Immers, er is niets, dat meer de krach ten breekt, dan het donkere pessimisme. Be pessimist kan niet vooruit. Hij gelijkt wonderveel op den influenza- patiënt, die de kracht mist om zijn lood zware beenen vooruit te gooien en met zijn vermoeide armen te zwaaien. Hij kan niet meer en hij durft niet meer en hij w i 1 ook niet meer. Moedeloos en lusteloos gaat hij bij de pakken neerzitten, in doffe berusting af wachtend wat over hem komen zal. Hoe geheel anders is dan de optimist. Hij leeft uit de hoop. En het leven der hope, heeft dr Kuy~ per ergens gezegd, is een kracht. Goede hope is levenstinctuur voor het hart Ze versnelt den loop van het bloed; ze spalkt het oog wijd open; ze verdrijft de angstvalligheid en de ingebeelde bez'aar- nissen. En zoo loopt ge met de hope in het hart een weg van veertig dagen tot aan Horeb; en met den gloed der hope in het hart verzilveren zich voor u de randen der donkerste wolken. En ge krijgt geluk, en het lukt u, en de hope is als een toovermacht in uw hand. Jjc De vraag waar het nu op aankomt is deze, of er grond is voor zulk een op timisme. Er zijn van die optimisten, die geen zorgen kennen, omdat zij ze niet willen zien. Maar zulk een zorgeloosheid is toch niet aan te bevelen. En daarom: welken redelijken grond is er voor optimisme? Van Luther' wordt verhaald, dat hij eens in sombere moedeloosheid neerzat. Niets was in staat hem uit z-ijn moede loosheid op te heffen. Toen ging zijn vrouw de luiken sluiten. Luther begreep niet haar doen. Wiaar- om zoo vroeg hij, de luiken gesloten. Wel, antwoordde zijn vrouw, God is immers dood Het maakte hem wakker. Er kwam weer glans in zijn oogen en kracht in zijn spieren. De vijanden waren sterk en de omstan digheden ver van gunstig, maar zijn God Wiens hand niet verkort was en Wiens beloften zeker waren, leefde nog en Hij 'zou hem niet verlaten. Indien de menschen al ontrouw zijn en teleurstellen en dat is heel vaak het .geval God is getrouw. Hij houdt het roer in handen. Hij laat de teugels niet los. „Wij hopen 'tmet u", sprak Vrouwe Adriaanke, „maar God geve, dat de duis ternis spoedig wijke en dat er betere dagen aanbreken". „Ik wensch niets liever, maar helaas, ik kan u niet vleien met een ij-dele hoop: de vrees beknelt mij, dat er nog ,geen uitkomst te wachten is. Reeds is er een opvolger voor Rollema aangewezen: de gestrenge Markies di Posa, die niet nalaat, allen, die van ketterij ver dacht worden, aan het Gerecht over te leveren. In alle kerken en kloosters is men druk bezig de altaren en beelden te herstellen; na de vonnissen van 2 Mei is men zoo bevreesd geworden, dat niemand den moed bezit, de bevelen des Bisscbops te weerstaan". „Dius zijp er weder slachtoffers ge vallen? Och we mogen ons «Sgenlijk wel gelukkig rekenen, dat deze treurige tijdin gen niet tot onze ooren zijn doorgedron gen. „Ja", hernam de stadsbode. „Gelukkig zij, die geen getuigen behoefden te zijn van zulke wreede tooneelen, als die wij nu drie weken geleden te aan schouwen hadden, toen Bastiaan Cor- nelisz., Mayken Jansdochter, de Wied. van Frans Laureys en A'a-lk'e Jansd., Wied van Simon Dierikx, den vuurdood ondergingen. -Waarlijk, 'tis niet te verwonderen, dat sommigen hun geloof hebben verloochend en tot de Roomsche Kerk rijn terugge keerd". En nu mng er veel donkers zijn in het leven en veel wat ontmoedigt: Grooter dan de Helper Is de nood toch niet, Hebben wtj hierin niet een grond voor optimisme? Als wij- belijden, dat God regeert, dat Hij hemel en aarde, mitsgaders alle schep selen gelijk als met Zijne hand onder houdt en dat alle dingen niet bij geval, maar van -Zijn Vaderlijke hand ons toe komen, mogen wij dan in pessimisme weg zinken? Maar immers, dat is onmogelijk. Als wij niet- alleen zien op onszelf en de omstandigheden, ma-ar als we den blik omhoog slaan, dan verdwijnt de benepen heid der ziel en worden de krachten ver dubbeld. En we gaan vooruit, niet als zorgeloo- ae kinderen, -die geen gevaren kennen, maar met ernst in het hart en ondanks alles toch -optimist. W-orde het Christelijk optimisme in ein ze dagen op- alle levensterrein openbaar. Blijike ook daaruit de graate beteeke- nis van het Christendom in deze ontred derde wereld Tegen de feiten in. Met welk een verblinding sommigen ook ter rechterzijde zich overgeven aan de misleiding ten opzichte van de Vloot wetplannen, blijkt uit een motie, aange nomen door de R.-K. kiesvereeniging: van Den Haag. En zulks nog' wel onder de auspiciën- van een m-an als Prof. Veraart. In die motie wordt gezegd: dat de benoodigde bedragen voor de uit voering der Vlootwet moeten worden ge vonden desnoods ten koste der sociale wet geving, van het onderwijs, van de loonen van het overheidspersoneel, van de mogelijkheid van vermindering van den belastingdruk en van andere gewichtige belangen. Wel -mocht de „Maasbode" schrijven, dat hier menschen aan het woord zijn, die ^van geen toeten of blazen weten", „mlmers, het schijnt tot vervelens toe herhaald te moeten worden: of de Vloot wet wordt aangenomen of niet, een ver sobering op de uitgaven voor sociale wet geving, onderwijs, salarissen enz., zal even onvermijdelijk zijn. O-m de eenvou dige reden, dat de financi-ëele gevolgen der wet voor de Nederlandsche sohatkist tenslotte slechts betrekkelijk een bagatel bedragen." Te meenen, dat het met de bekrimping op een en ander niet zoo-'n vaart zal loopen, als de Vlootwet maar eenmaal van de baan is, moet puur zelfbedrog worden genoemd. Dit is inderdaad honderclmaaP gezegd en bewezen. Maar men houdt de be weringen vol. En speelt den revolutio nair in de kaart. Spanje. Primo de Rivera weeft nog steeds nieu we instructies en nieuwe verordeningen uit. Thans hebben de gemeenteraden be vel ontvangen om binnen dertig' dagen een rekeningensta-at in te dienen over 1922 en de eerste zes maanden van 1923. Een Uitgevaardigd verbod om meer clan „Diaarvoor beware ons de Heere", zeide Adriaanke, „maar toch, ik mag1 niet oor- deelen: wij weten niet welk lot ook o-ns beschoren is en of 'took ons niet aan kracht zal ontbreken in de ure des ge- vaars". „Maar men zial ons, eenzame vrouwen, toch geen leed do-en?" zeide haar bejaarde moeder, die nog altijd geneigd was het beste te hopen van de o-u-de Kerk aan welke zij ook ondanks hare gebreken, ge hecht was. - „Helaas, ik moet met u van meening verschillen", zeide Hugo; men ontziet geen kunne; ik vrees zelfs, dat men nog stren- iger zal optreden en dat bloedverwantschap met ketters reeds als misdrijf zal worden gerekend, ja, ik mag 'tu niet langer ver helen, al kost 'tmij pijn. Ook u, vrouwe Adriaanke, dreigt gevaar, ik weet meer -dan ik zeggen mag, maar 't'doel van mijn komst is om u te waar schuwen u gereed te houden en ten spoediglste uw man te volgen voor het te laat zal zijn". „Maar ge spreekt in raadsels", zeide 'Adriaanke, zeg mij ronduit, wat ge weet; deze onzekerheid pijnigt mij' zeg me de waarheid. God sterke ons om te dragen wat Hij- over -ons heeft beschikt". „Laat H u voldoende zijn, wanneer ik u zeg, dat er gevaar dreigt: ge dient u voor te bereiden om ten spoedigste te vertrekken; 'tis mij- gebleken, dat allen, die ook maar eenigszins een werkzaam 14 pet. winst te maken omvat een zoo danige regeling, dat de zakenmenschen als volgt mogen rekenen: 5 pet. rente van hun kapitaal, 6 pet. voor onkosten en 3 pet. voor onvoorziene Uitgaven. Een belasting is ingevoerd op kaarten en biljetten voor theaters, wedrennen, stierengevechten en andere voorstellingen. De straatbelasting zal 20 pet. kunnen bedragen. De arrestatie van verdachte personen wordt op instructie der autoriteiten ste vig voortgezet. Te Madrid heeft de politie acht anarchisten gearresteerd, in wier woning Vuurwapenen en compromittee- rende papieren waren gevonden. Duitschland, Te Berlijn, verluidt, dat bekende Ame rikaansche bankiers, wier namen nog niet bekend gemaakt werden, op weg zijn naar Berlijn, ter bespreking van de mo gelijkheid van ,een leening voor Duitsch land. Er loopen geruchten, dat Amerikaan sche kapitalisten zouden willen deelne men aan de Uitgifte van de nieuwe munt op goud-basis. De Amerikaansche ambassade verklaar de niets te weten van onderhandelingen over de hulp uit de Vereenigde Staten. Zij- acht net evenwel mogelijk, dat na de regeling van de Roerkwestie het mogelijk zal zijn voor Duitschland een leening te verkrijgen. De reis van Cuno wordt met een en ander in verband gebracht. Niettegenstaande deze hoopvolle berich ten zakt de mark de laatste dagen met een snelheid, die al het tot nu toe geziene ver overtreft. Inderdaad gaf men gisteren meer dan 4 milliard mark voor een dollar. Deze catastrofale inzinking, die nog ver ergerd wordt door een stijging van de prijzen, welke buiten alle verhouding tot do daling van de mark staat, vestigt de aandacht op de noodzakelijkheid van een snel en diep ingrijpen. Maar de regeering kan niets doen, zoolang zij haar extra volmachten niet gekregen heeft en daar de eind-stemming daarover heden in den rijksdag gesaboteerd werd, zal de be slissing daarover eerst morgen vallen. Daar yoor het verleenen van deze be voegdheden de grondwet aangetast wordt, moeten van de 400 rijksdagleden minstens 310 aanwezig zijn. Van dezen moeten weer 206 voor het wetsvoorstel stemmen. Behalve de communisten en de Duitsch- na-tionalen zullen omtrent 30 socialisten en 15 leden van de volkspartij; zich on zijdig houden of tegenstemmen. Dagen de voorstanders -echter in voldoenden ge tale op, dan is het pleit gewonnen. Gaat 'het wetsvoorstel er door, dan kan men de eerstvolgende dagen een ware hagelbui van dictatoriale maatregelen ver wachten, welke de bedoeling hebben aller eerst in den financiëelen nood te voorzien. Korte berichten. De nieuwe president van China, Tsao Kun, is officieel gehuldigd. Hij nam deel aan de afkondiging van de constitutie in het parlement, waar liij den eed aflegde. Deze grondwet is thans gereedgekomen en goedgekeurd, nadat het parlement er twaalf jaar aan gewerkt heeft. De sultan van Marokko, Moelai Joes- sef, zal in den aanstaanden zomer naar Parijs gaan om er de groote moskee in te wijden, -die er thans in aanbouw is, en dan tevens de parade op 14 Juli bij te wonen. aandeel hebben gehad aan 'de heeldbre- kin'g, niet langer veilig zijn". „Maar daarvan kan men mij toch niet beschuldigiden", zeide Vrouwe Adriaanke. „Maar ge waart, immers t®/f"Xrkerk bij het schoonmaken der West-Mn na de beeldbreking- en meld teezichtom deze voor de prediking der Hervormden in -orde te maken Ja, nu herinnerde zij zich dien blijden Augustusdag nu drie jaren geleden, toen de Hervormde gemeente onder 't Kruis ter preeke was geweest in West-Monsterkerk. Dioor smart overmand barstten beide vrouwen in tranen uit en 't kostte Hugo Jansz niet weinig .moeite haar moed in te boezemen. „Wiat Ik u bidden ma.g: houdt moed, binnen korten tijd kan u het vonnis van de Magistraat hereiken, bereidt uvoor op de vlucht; ik zal schipper Geerts waar schuwen; die wel bereid zal wezen om u naar Engeland over te brengen en zoo God u beveiligt, vindt ge daar een echtgenoot weder". i „En wat u aangaat, moeder Machteld, indien ge uwe dochter niet wilt volgen, dan staat mijn huis voor u open. En nu vaartwel, God sterke u in deze droeve omstandigheden". 'tWlas een sombere dag de 29e Mei 1569. Het schoone lenteweder der laatste da gen had plaats gemaakt voor guur storm- De politie te Boekarest heeft een samenzwering ontdekt tegen verschillen de ministers, bankiers en journalisten. Er zijn verscheidene lieden aangehouden, o. w. twee studenten, die een volledige be kentenis aflegden. Er komen meer en meer vluchtelin gen naar Tokio terug, waar 't aantal in woners nu qp 252 duizend wordt geschat. Er zijn 56 duizend hutten gebouwd. Te Dusseldorp zijii wegens de be roering in arbeiderskringen over de aan- igekondigde verlenging van den werktijd en de bedreiging met staking de mijn eigenaars voorloopig op hun besluit terug gekomen. In Beieren heeft het congres van de organisatie Reichsflagge besloten zich aan de zijde van Von Kahr te scharen. In verband met dit besluit heeft Hitler, de invloedrijke fascist, ontslag genomen als leider van den Kampfbund. De bankbiljettenpers in Duitschland blijft gestadig werken, p-e bankbiljetten van 5 en 10 milliard mark zullen wéldra in omloo pworden gebracht. De uitgifte van biljetten van 20, 50 en 100 milliard wordt reeds aangekondigd. Poinca.ré zou den Duitschen zaakge lastigde te Parijs hebben medegedeeld, dat van een deelneming van de Duitsche re geering aan de besprekingen over de her vatting van den arbeid'in het Roergebied -geen sprake kan zijn. In Opper-Silezië, waar een algemeens staking dreigt, zij'n talrijke communisten in hechtenis genomen. Er gaan weer geruchten, 'dat Ame rika Duitschland door een groote leening z-ou willen helpen. Amerikaansche bankiers zonden jiaar Berlijn onderweg zijn. Het observatorium in West-Brom- wich heeft gisterenmorgen een ernstige aardbeving waargenomen, die eeni-ge se conden aanhield. De> afstand wordt ge raamd op ongeveer 1500 mijl, zoodat het centrum vermoedelijk in de buurt van de Azoren of Italië zal liggen. Het seniorenconvent van den rijks dag de volgende week Donderdag weet zal bijeenkomen om de wet over den arbeidstijd te behandelen. Wat daarna zal gebeuren, is nog niet bekend. -Té Breslau zijln een groot aantal communisten gearresteerd in verband met communistische propaganda voor het uitroepen van een arbeiders- en boeren- regeeriög in Duitschland. De bestormer van het Fort D-anau- mount in den wereldoorlog, de Duitschè Opper-luitenant Kurt Rachow is bij zij'n arbeid met een stoomploeg doodelijk ge troffen. Door de Duitsche douanen te Boden- •bach is de leider van een groote ver zekeringsmaatschappij te Berlijn, in wiens bezit vreemde valuta ter waarde van 40 billioen mark gevonden zijn, in hech tenis genomen. Op de Berlijnsche levensmiddelen markt zijn de prijzen weer geweldig geste gen. Voor vet een verhanging van hon derd millioen mark pier kilo. Ranvrij brood kast van heden af 110 millioen mark. Reden daarvan is, dat de prijs gisteren met meer dan een 1 fnark pier honderd kilo steeg- T viel bij stroomen neder, weer; de r jangs ^et zwerk, voortgedreven -door de zweepslagen van den storm. Nog was de avond niet gevallen, maar doodsche stilte heerschte reeds alom in de straten der stad; deuren en vensters waren zorgvuldig gesloten. Ook de poortwaoht in de Noo-rd-dampoort heeft zich in het wachthuis teruggetrok ken, na de poort te hebben gesloten. Wel is de toegang nog niet geheel ver boden in dit gedeelte van het jaar luidde de poortklok eerst om negen uur maar wie zou in zulk weer de stad nog wenschen te verlaten? Daarom kon de poortwacht zich ge rust in het wachthuis terugtrekken om be schut tegen de regenvlagen zich over te geven aan 'tspel bij' 't verteerbord. „Onder gezelligen kout gingen de dobbel- steenen van hand tot hand en slechts het igehuil van .den storm door den hoogen schoorsteen verbrak de stilte. Dan daar laat zich de klopper op de binnenpoort hoo-ren. Wlie 'kan dat zijn? Zeker de een of andere varensgezel, die zij'n ledige uren in een sta-dstaveerne heeft doorgebracht en zich nu haast om zijn schip te bereiken. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1