\o 300 Maandag 24 September 1923 37e Jaargang IN OEN MAALSTROOM. Sniteolaul A FEUILLETON. A A BOKMA DE BOER's PEEKOFFIE ONMISBAAR BIJ DE KOFFIE 1 Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE,— GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tal.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. wsycnrvirc^vj* Zij die zich met 1 October a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen het tot 1 October a.s. gratis. Merkwaardige geschiedschrijving. Te midden va.n den grooten vloed jubileumlitteratuur mag niet onopge merkt blijven een poging van Mr G. Scholten,' die in de „Nieuwe Rotter- damsche Courant" een interessant ■overzicht gat van de parlementaire geschiedenis der laatste vijfentwintig jaar. Bij alle waardeering voor het aan vatten dezer zware taak bekruipt ons bij lezing telkens de teleurstelling, dat 'dé schrijver blijkbaar nog te dicht Ibij de versche 'gebeurtenissen stond ■en ai te na bij de markante persoon lijkheden van dit tijdvak leefde, om objectief de zaken te kunnen beoor- deélen. Het Ministerie-Kuyper, dat voor de practise he toepassing onzer Christe lijke beginselen zoo groote beteek'e- n'is had en zoowel wat de binnen- landsche als de buitenlandsclie poli tiek aangaat met buitengewöne moei lijkheden te worstelen had, wordt on vruchtbaarheid verweten, die een der oorzaken zou zijn geweest van dep vaf in 1905, Als Goeman Borgesius zich in het zelfde jaar na de laag-bij-de-grondsche hetze tegen Dr Kuypèr buiten het door hem gevormde ministerie houdt, wordt dit feit wel geconstateerd, doch is schijnbaar geen motief voor deze ■opvallende houding te vinden. .Wanneer de heer Colijn na veel ge sukkel van zijn voorgangers als Mi nister van Oorlog slaagt, is het hem gegeven de plannen van Mi nister Eland te voltooien, doch de groote beteekenis, die Kuy per's v o o r arbeid had voor de sociale wetgeving van Tal ma, wordt miskend. Het Ministerie-De Meester, waaraan de herinneringen uit onze parlemen taire historie toch wel het minst roemvol zijn, vindt in Mr Sdholten ■een allerwelwillendst criticus, die zich beijvert deszelfs falen minzaam te ver ontschuldigen. Het zou niet moeilijk zijn deze se rie van opmerkenswaardige uitspra ken met meerdere staaltjes aan te vullen. Genoeg echter van dit alles. Maar zeiden we te veel, toen we het oog op deze parlementaire schil deringen spraken yan merkwaardige geschiedschrijving In passend milieu. Onder ons Anti-Revolutionairen zal niet gemakkelijk worden vergeten, kiat, toen bij het overlijden van Dr Kuyper bladen van iedere richting als' om strijd den arbeid van dezen groote in den lande hulde brachten, het alleen de oud-liberale „N. R. Cou rant" was, wier kleinheid zooveel roy aliteit niet toeliet en die aan de alge meen 'erkende beteekenis van den A.-R. partijleider ging tornen. «7.) Dien avond vertelde ik aan Edgcumbe het blijde nieuws mijner verloving; en was zeer verbaasd toen hem deze mede- Reeling ontstelde en ontstemde. Wij hadden een langdurig gesprek er over, waarvan het slot was dat hij mij bekende, ook niet vrij te zijn van een stil verlangen. Ik, zoo eindigde hij zijn bekentenis; „ik, die gedacht had nooit weer te zullen kunnen liefhebben, moet U bekennen Dan, het meisje te beminnen dat mij gered heeft: Hope Hillyer." HOOFDSTUK V. Tusschen hoop en vrees. Den volgenden morgen sprak ik met jNaomi af, dat ik dien middag haar moe der zou 'gaan vragen om de hand harer dochter. Toen wij bij het hek der boer derij afscheid namen, dacht ik <er aan om naar Hope te vragen en vernam toen wat ik wel gevreesd had, dat geschied -was: Naomi's neef, Walter Gray, had haar ten huwelijk gevraagd en zou dezen zelf den namiddag .op boerderij ko.men. ..Zij is -sen edel meisje", merkte ik op en ik vroeg mij tegelijk af, wat Steven van dit bericht zou zeggen. „Kent de familie haar geschiedenis „Ja. Het heeft, geloof ik, ook wel even geduurd, voor Walter de toestemming van zijn ouders kon krijgen om haar ten hu welijk te vragen". Hoewel ongeëvenaard bekrompen, is de oorzaak voor zóó te handelen niet verre te zoeken. Kuyper immers is de man geweest, die den strijd aanbond met het voor vijftig jaar nog opperaohtig libera lisme, die niet ophield aan te toonen, hoe diat liberalisme het groole gevaar was voor ons volk. In dien strijd heeft de grijze staats man getriumfeerd. Doen dien triumfator vermag een ten onder gebracht liberalisme met in zijn vérstrekkende beteekenis voor het Nederlandsclhe volk te kennen. Luister slechts naar Mr Scholten als hij zegt: „Bepalen we ons hier tot de vraag: wat is de Minister en staatsman Kuy per voor het Nederlandsclhe volk ge weest? dan luidt het antwoord: bo ven alles de groote scheurmaker. Zijn geheele politieke loopbaan wordt be- neerscht door één gedachte: de anti these. Het Nederlandsdie volk in twee deelen, een „christelijk" en een „on christelijk", te scheiden en deze dee len zoo scherp mogelijk tegenover el kaar te stellen, bleek zijn levensdoel. En hadden - de kjezers in 1905. aan deze politiek, welker verderfelijke ge volgen toen r eeds in ons ge heele volksleven aanwijsbaar wai'Gïl, niét nog tijdig een emde gemaakt, tot welk een rampzalige scheuring in de eenheid der ftdtie zou zij op den duur wellicht geleid .hébben." Aldus Kuyper de scheurmaker. Alsof Kuyper, die twee groepen m onze natie vond, een groep, die ver drukte: het liberale deel, en een groep die verdrukt werd: het Christelijk' deel, iets anders deed dan enkel dat verdrukte deel mondig te maken in den strijd voor zijn rechten! Alsof de eigenlijke scheurmakers niet sinds lang waren, de liberale heeren, die met onmiskenbare beslist heid elk Christusbelijder buiten de openbare ambten hielden! Alsof daar niet reeds waren eener- zijds de liberalen, het dus ge naamd denkend deel der natie, ander zijds het Christelijk volksdeel, dat geen bekwaamheden had! Kuyper maakte niet de breuk, doch hij nam het op voor dat deel ■der natie, dat ten gevolge van d e door 'de p r a o t ij k van het li beralisme geslagen breuk was ten achtergesteld. Dat het toch nog gaarne anders wordt voorgesteld, kan met name voorzoover het de „N. R. Courant" aangaat niet bevreemden. Met zijn sdheurmakersfabel is Mr Scholten in piassend milieu. Colijn geneert zich niet! rf De heer Henri Polak, de scherp zinnige socialistische leider van den A. Ni D. B„ geeft menigmaal blijk van een zeer juist oeconomisch in zicht, doch moet zich even zoovele malen beklagen over gemis aan ge zonde denkbeelden bij vele leiders m yakvereenigmgskringe'n. Toch is dergelijk'beklag, hoe goed „En weet je ook hoe. Hope ove-r 'hem denkt". „Neen, wij hebben niet veel met elkaar over zulke dingen gesproken. In ieder Igieval, heeft zij het mij nooit verteld. Ik denk, dat zij hem wel zal aannemen. Ik weet, dat zij hem zeer hoog schat en ik zag, dat zijn brief haar dezen mor gen zeer ontroerde. Hij heeft haar al sedert langen tijd zeer veel attenties be wezen". „Wiel, zij is den besten man waard, die er leeft", merkte ik op, nog altijd aan mijn vriend denkend. Arme Steven, Het .scheen, alsof alles tegen hem wias en dat hij mx weer de liefde zou moeten vernietigen, die pas in zvijn hart begon op te bloeien. Hij zou zichzelf nooit toe staan een vrouw te beminnen,, die spoe dig .aan een anderen man zou toebehoo- ren. Ik vertelde hem niet, wat ik gehoord had, toen ik in het hotel was terugge keerd. Ik durfde niet. En toch had ik misschien beter gedaan het hem dadelijk te vertellen. 'Hij probeerde vroolijk te zijn, om mij nentwil en plaagde mij; omdat ik het edele Igilde der vrijgezellen in den 'steek liet. „A propos", 'zlei hij een oogenb'lik la ter, .„hoe heeft zich tooh dat gerucht verspreid, dat zij verloofd was met Rol den?" „Ik denk, dat hij1 het zelf heeft rond gestrooid", antwoordde ik. „Het is waar, dat hij aan mevrouw Reviere verlof heeft gevraagd om Naomi 'het hof te piaken; en liet is ook waar, dat deze dame hem ■daartoe verlof gaf. Zij' schijnt zeer hoog tegen hem op te zien. Zijn zoogenaamde bedoeld, gansch misplaatst. Immers heeft men van sociaal-de mocratische zijde ten allen tijde al heel weinig prijs gesteld op grondige voorlichting en zoekt men veeleer zijn heil in groote woorden en snoode verdachtmaking, zonder te trachten klaren wijn te schenken en tot. den kern der vraagstukken door te dringen. Zoo bracht „Het Volk" thans cte vriendschappelijke betrekkingen met de andere mogendheden, waarvan de Troonrede gewaagde, ter sprake, om daarmede aan te toonen. dal het ont werp-Vlootwet geen reden van be staan heeft. „Een wonderlijke omlijs ting van een vlootplan vair driehon derd millioen", aldus het roode or gaan, „maar Colijn geneert zich nu eenmaal niet". Inderdaad, Colijn geneert zich nu eenmaal niet! Colijn geneert zich niet om, on danks alle mogelijke demagogie van „Het Volk" zoodanige fmanciëele maatregelen tot stand te brengen, die den staatswegen weer in het rechte spoor kunnen leiden. Colijn geneert zich met om, in weer wil van socialistische agitatie en roo de op'hitserij, met een koel hoofd zorg te dragen voor de veiligheid van land en koloniën, opdat onze neutraliteit blijvend worde geëerbiedigd, Colijn geneert zich niet, het so ciaal-democratisch partijblad schreef het zeer juist! en hij geneert zich zelfs niet voor„Het Volk"! Om hél Ruhrgebied. De atmosfeer te Berlijn! is gelieel ver vuld met de spanning van komende be langrijke besluiten. Gisteren zou er een kabinetszitting worden gehouden. Van daag ontvangt dr Stresemann de verte genwoordigers van het bezette gebied, Dinsdag ontmoel hij cle ministerpresiden ten van de gezamenlijke vrijstaten, Woens dag is er zitting van den rijksdag. Het: spreekt vanzelf, dat deze conferenties zich met de liquidatie van liet lijdelijk verzet bezig zullen houden. Het heeft er den schijn van, dat deze liquidatie in elk geval plaats zal hebben, niettegenstaande Poincaré niet den minsten lust aan den dag legt, ook maar een van de door Duitschland gestelde voorwaarden te aan vaarden. Arm Duitschland, hoe wordt ge vernederd. In een officieuse Engelsche mededee- ling naar aanleiding van de ontmoeting Baldwin-Poincaré wordt gezegd, dat er overeenstemming bereikt is over het be ginsel der herstelbetalingen door Duitsch land. Over de methode bestaat nog geen volkomen overeenstemming, doch ver wacht wordt, dat deze gemakkelijker zal worden bereikt door het doodloopen van den passieven tegenstand in het Roerge bied en den snel veranderenden toestand in Duitschland. Het zou evenwel onjuist zijn te mee- vroomheid beeft veel indruk op haar ge maakt en hij schijnt goede vooruitzichten te hebben". Steven haalde de schouders op. „Voel je je nog altijd verbitterd tegen hem, Steven?" „Ik weet het niet. Ik geloof haagt van niet. .Hij wag maar een werktuig in de hand van anderen en als hij het niet gedaan had, wat .rij wenschten, dan zou den zij wel andere middelen gevonden heb ben. Neen Dan, ik wil de omstandigheden niet meer de schuld geven, dan noodig is. Misschien, dat voor mij ook nog eens de zon gaat schijnen, wie weet". Het nieuws, dat ik dien morgen had ontvangen, weerhield er mij van te a,nt- ivoorcten; voo-r zoover ik kon nagaan, waren zijn vooruitzichten erg somber". „Ik 'ga vanmiddag èen eindje met je mee wandelen", zei hij, »en dan ga ik weer teruig om enkele drukproeven na te kijken, die zoo juist zijn gekomen. Het zal vreemd lijken om mijn naam gedrukt te .zien op het titelblad van een boek". Wij gingen samen uit. Zijn oogen ston den dof en hij keek peinzend voor zich nit. Wlü liepen verschillende groepjes men- schen voorbij, maar hij scheen hen niet ■op te merken, tot wij wat meer buiten de huizen waren en een man en een vrouw naar ons toe zagen komen. „Kijk!" zei Steven fluisterend, weet je niet, wie dat zijn?" „Neen, wie zijn het?" Hij antwoordde niet en een oogenblik later gingen wij hen voorbij'. Toen zag ik, dat 'de man Rudolf Hussey was, ter wijl de vrouw jiaast hem, eenmaal de vrouw van Steven was geweest. nen, dat Groot- Brittannië het beginsel heeft opgegeven, volgens hetwelk de Roer bezetting onwettig is en buiten de sfeer van het verdrag van Versailles. Naklank van de „Lusitania". Voor de commissie tot onderzoek van de schadevergoedingseisohen, voortvloeiende uil den oorlog, in Ca,- nada is een eiscih tot schadevergoe ding in behandeling gekomen van lady Allan, echtgenoote van sir Hugh Allan, den Canadeescihen kapitalist. De eisch heeft betrekking op schade, door baar in het jaar 1915 bij het zinken van de „Lusitania" geleden en loopt over een bedrag van 13.000 pond sterling, n.l. 6000 pond voor net verlies van persoonlijke bezittin gen, 5500 pond wegens het beko men van lichamelijk letsel en 1.500 Eond voor kosten van medische be- andeling. Lady Allan heeft een heup fractuur en andere kwetsuren beko men en baar zenuwgestel is geheel geschokt. De lichamelijke gevoigen van de ramp zullen volgens medisch attest vermoedelijk blijvend zijn. Lady Allan heeft zeven urén in 'hét water gelegen, nadat de „Lusitania" gezon ken w,as. Twee harer dochters ver dronken, 1.: De mislukte omwenteling in Bulgarije. Het onderzoek tegen de gearres teerde communistische leiders heeft een verzorgd voorbereid revolutieplan aan het licht gebracht. De omwen teling zou met een staking op de spoorwegen en bij de pést beginnen. Hierop zou eerst in de dorpen én daarna in de steden de sovjet-repu bliek uitgeroèpén worden. Het 'dag blad „Joug" meldt, dat de archieven, die men in de bolschewistisché clubs gevonden beeft, bewijzen, dat er een militaire organisatie was gesticht, on der leiding van 300 communisten. De samenzwering werd ontdekt door de arrestatie van een sovjet-koerier aan de grens. In Sofia wérden 100 per sonen gearresteerd: honderden arres taties werden in de provincie uitge voerd. Korte berichten. Te Trevessa heeft zich een inci- d e n t voorgedaan, dat tot ernstige con sequenties had kunnen leiden. De Grie ken verzetten zich n.l. tegen een voorstel der Italiaansche delegatie, dat deze mach tiging zou krijgen een detachement ca rabinieri naar Grieksch grondgebied te zenden, om den koeriersdienst tusschen Janina en Italië te hervatten. Door be middeling van den Japanschen vertegen woordiger werd ten slotte een overeen komst bereikt. Te Keulen is de prijs van een retour biljet op de tram tot 10 millioen mark verhoogd. De Berlijnsche rijksmunt heeft de vervaardiging van gemunt geld opgege ven. Met ingang van 1 October wordt het bedrijf gestaakt. -Een van de tien pokkenlijders die te Londen in het ziekenhuis verpleegd worden, is bezweken. Het is het eerste Onze oogen ontmoetten elkaar, maar wij zeiden geen woord. De stilzwijgende herkenning was echter aan beide zijden duidelijk genoeg en ik pal nooit verge ten de uitdrukking op Hussey's .gelaat, of den blik uit de oogen dier vrouw. Ik zag, dat zij' veel was veranderd, sedert, ik 'haar het laatst had gezien. Zij had zich ontwikkeld ,tot een tamelijk 'gezette vrouw, met een blozend, maar ik vond, ■eeniglsains ruw gelaat. „Heb je hen gezien? Heb je hen her kend?" bracht Steven met moeite uit. „Ja, ik heb hen gezien", antwoordde ik. „Zij .herkenden ons ook. Heb je dat ook gezien? En zij woont bij hem als 'rijn vrouw Wij liepen enkele minuten zwijgend voort ©n toen zei hij-: „Ik nio©t een oogenblik alleen zijn Dan. Is het mogelijk, dat ik ooit die vrouw heb lieflgehad?" Ik .teek hem na, toen hij den weg naar de zee insloeg. Ik voelde mij droe vig gestemd en toch tegelijkertijd hoop vol, ondanks alles. ITij1 aag er niet uit als ©en overwonnen man. Er was een ziekere flinkheid in zijn gang en hij droeg het hoofd hoog, alsof hij van plan was de toekomst tegen te gaan. Ik behoef niet veel te zeggen van mijn onderhoud met Naomi's moeder. Genoeg te zeggen, dat na vele vragen de zaak was geregeld en wij waren verloofd. Ik bleef dien avond bij .hen eten en zat naast Naomi. Walter Gray was er ook en scheen, naar mij voorkwam, heel tevreden met zichzelf en met het leven. Hij had een vrij kna'.p voorkomen en een glad, open INVM.ABOKMA DE BOER A° 1Ö01 LEEUWARDEN geval met doodelijken afloop. Te Batter- sea is een nieuw verdacht geval ge ïsoleerd. In Duitschland komt het slach ten v a n vee ter voldoening van belas- lingschulden veel voor. Dit bedenkelijk verschijnsel deed zich in' den laatsten tijd zoo sterk voor, dat de vorige week, toen met den dollar te Berlijn de prijzen van alle levensmiddelen stegen, het vleesch wegens grooten aanvoer eenige dagen van prijsvermindering kende. Naar van Duitsche zijde uit Dussel- dorp gemeld wordt, verwacht men daar reeds in de eerstvolgende dagen de aan- ko ndiging van maatregelen, die zullen' neerkomen op het geleidelijk einde van het 1 ij del ij k verzet. De ondersteu ning van de Roerbevolking zal, naar men denkt, volstrekt beperkt worden tot ge vallen van werkelijke onmogelijkheid om werk te vinden, Te Essen hebben Vrijdag werkloo- zen, die niet al hun verlangens ingewil ligd kregen, gedreigd met een bestor ming van het stadhuis. De politie kon de menigte echter in bedwang hou den. Op de mijn Diergardt bij Duisburg is de sowjet-vlag geheschen. 'f4- De rijksverkeersraad ffi Duitschland heeft besloten de spoorwegtarieven met ingang van 25 Sept. opnieuw te ver- fa o o g e n. De vermenigvuldigingsfactor voor het goederentarief wordt dan 36 millioen, die voor het reizigerstarief 20 millioen. Deze week zullen de Berlijnsche dag bladen gemiddeld 30 millioen mark per week kosten. Zaterdagnamiddag hebben te Hin denburg groote betoogingen tegen de duurte plaats gehad. Geweldige ar beidersmassa's trokken door de straten en gaven luide uiting aan hun ontstem ming over de hooge prijzen, welke on danks het dalen van den dollarkoers niet werden verlaagd. In allerijl ontboden po litie slaagde er tot dusver in de orde te handhaven. In Dresden hebben Zaterdag bot singen plaats gehad tusschen betoo- gers en de politie. Er hadden verschei den arrestaties plaats. De politie meldt, dat te Milaan d o- cumenten zijn ontdekt, die wijzen op het bestaan van een communistische organisatie tegen de fascisten. Het Hbld. maakt melding van de mogelijkheid, dat spoedig G. Noske, de tegenwoordige oppei'-president van Hann over, weder met het ambt van minister van landsverdediging in Duitschland zou worden belast, ter vervanging van dr Geszier. gelaat. Hij was in weelde geboren^ en had nooit den strijd des levens gekend. Het scheen mij toe, dat hij niet jemarid was, die een groote vreugde zou kunnen genieten en in staat was, een diepe smart te voelen; maar hij was een aangename en onderhoudende gast en het verbaasde mij niet, dat hij algemeen bemind scheen. Hope leek weinig op haar gemak, al praatte zij vroolijk mee. Toen ik dien avond het huis verliet, vroeg ik Naomi, of zij wist, hoe Gray het er had afgebracht met ziijn huwelijks aanzoek. „Het is nog niet geheel vastgesteld", was het antwoord, „maar ik denk toch, dat het zoo goed als afgesproken is. Hope heeft mij er niets van gezegd, zij is erg terughoudend; maar ik geloof, dat zij .denkt, dat Walter zijn haastige keus wel eens kon berouwen. Ui vermoed, dat rij haar afkomst en naar prille jeuget als een bezwaar heeft aangevoerd en dat zij met wil, dat er iets zekers wordt vastgesteld. In ieder geval is dat den indruk, die Walter bij moeder heeft ach tergelaten. De heele zaak zal worden uit gesteld tot Kerstmis; ondertusschen zal alles 'voortgaan als gewoonlijk," Toen ik dien avond terugwandelde naar Jlfracombe, vroeg ik mij af, wat ik moest doen, en ik kwam tot de conclusie, dat het beter voor Steven was om ineens de heele waarheid te weten. Toen wij' dus dien avond op onze kamer zaten, ver telde ik hem, wat ik van Naomi had ge hoord. Hij wachtte kalm tot ik had ge ëindigd, maar ik zag wel, dat mijn woor den hem diep hadden getroffen. \Wlordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1