O 204 Maandag 17 September 1023 37e Jaargang Buitenland. Btiteilail BOKMA DE BOEIb PEEKOFFIE Uit ie Provincie. ONMISBAAR BIJ DE KOFFIE vj. Drukkers-Exploitanten QOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. lij Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUSJ, L. Burg. Tel. no. 259 Zij die zich met 1 October a.s. op ons blad abonneeren, ontvangen liet tot T October a.s. gratis. Het Pronuneiamiento. Het Pronuneiamiento (revolutie door militairen begonnen) schijnt in Spanje goed geslaagd te zijn. Het ging tegen het kabinet-Alhucemas, dat uit sociaal democraten en andere rood gekleurde ele menten bestond; derhalve in zekeren zin was opgezet gelijk aan die van Mussolini in Italië: revolutie, ongeoorloofde revo lutie, maar met het goede doelorde en vrijheid herstellen over een volk dat uit; vijf vijfden en niet uit drie vijfden bestaat. De revolutie is vlug in haar werk gegaan. De premier Alhucemas eischte van den Koning het onmiddellijk ontslag van demilitaire bevelhebbers, die den staatsgreep hadden voorbereid, en bjeen- roeping van de volksvertegenwoordiging ter vaststelling der verantwoordelijkheid van de staatslieden der regeering en van hen die haar belagen. De Koning wees dezen eisch af, en aanvaardde een directoire, een „voor- loopig bdstuur" onder leiding van den kapitein-generaal van Barcelona, met on der anderen afkondiging' van den staat van beleg in het geheele land; een maat regel, welke dadelijk onderdrukking be doelde van elke poging en den lande -om zich tegen de nieuwe beweging te stellen. Een en ander heeft plaats gehad onder verzet van sociaal-democraten en andere roode' elementen. Het volk echter, gelijk trouwens overal elders, nam deze ver andering nogal kalm op', en het leger sloot zich' terstond bij1 de nieuwe bewe ging aan. Indien deze triomfeert, izoo heeft de nieuwe premier aangekondigd, zal een nieuwe politiek Worden ingewijd, w:elke ■een krachtige onderdrukking der commu nistische agitatie en der separatisten zal omvatten, voor zoover deze groepen on wettig optreden. Maar tegelijkertijd zal men, iets wat de politici nimmer tot stand hebben kunnen brengen, een hu mane wetgeving ten gunste der arbeiders invoeren en een gewestelijke wetgeving, welke zonder de nationale eenheid aan tasten, de vrije ontwikkeling der natie verzekert, terwijl Marokko behoorlijk zal worden ontlast van den buitengewonen druk door het vorige kabinet op het land gelegd. In het reine! Toen Italië in 1916 zijn vroegeren bondgenoot Duitschland den oorlog ver klaarde vertelde de „Fliegende Blatter" in galgenhumor dat nu de Driebond uiteengesptrongen was in een ,,in einen Zweibund und eine Vagabund". De twéebond was dan Duitschland en •Oostenrijk en de vagebond Italië. Aan dat .Vagebond" dachten wij1 dezer dagen toen wij lazen van Italië's "hotu- «ding jegens Griekenland en Servië. Doch gelukkig, wij behoeven er niet op door te gaan. Italië is, althans nu, de Vage bond niet, want al blijft de bezetting van Korfae te laken, hij heeft ten slotte aan de eischen van den Volkenboard, waarvan hij1 zelf lid is, toegegeven; en zal 27 Sept. a.s. Korfde verlaten. Reeds verlieten talrijke Italiaansclie be wakingsbeambten dat eiland, nam de Grieksche politie den dienst over, terwijl ■de beperkingsmaatregelen voor de scheep vaart werden opgeheven. Ook inzake het Fiume-geschil haalde Mussolini bakzeil, dolor het ultimatum met Yoeg.o-Slavië te verlengen. D|e on derhandelingen worden voortgezet. In ieder geval is het gevaar vooir verwik kelingen voorbij. Korle berichten. ïn de nabijheid van Londen is een vliegtuig van den dienst Manchester Londen neergestort. Vijf personen, onder wie de vlieger en de' ihechanicien, wer den gedood. Een telegram uit Chicago meldt, dat het, in Noord-Michigan en Minnesota sneeuwt en vriest. In Noord-Diakota, Wyo ming en Montana heeft het gevroren. In het Noord-Westen van Canada is de tem peratuur eveneens tot het vriespunt ge daald. De Fransch mevrouw Fahmy, die in Juli in een hotel te Londen tij'dens een herig onweder haar echtgenoot, een jon gen Egyptenaar, die zich voor prins uit gaf, doodde, is, na een dagenlang ge voerde rechtshandel vod sensationeele oogenblifcken in overeenstemming met de algemeene verwachting, door de jury vrijgesproken. Het verdict werd door de menigte luid toegejuicht, zqodat de presi dent de zaal liet ontruimen. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentie n: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement* belangrijke korting. De ramp in Japan heeft'voor goed een einde gemaakt aan den bloei van Yokohama. Men zal de havenplaats niet herbouwen, maar ér alleen een aanleg plaats van maken. Tokio daarentegen zal als moderne wereldstad uit haar asch herrijzen. De Zomertijd in Engeland is heden nacht opgeheven en dé 'klok een uur achteruit gezet. Er is een auto uit Tours, waarin 10 personen zaten, op den Col de St. Béron bij' de Chartreuse van een hoogte van 1000 M. gevallen. Er waren 2 dooi den en 4 gewonden. Te Brussel heeft een Fransche maatschappij de concessie gekregen voor de luchtpost Bazel-Luxemburg over Straatsburg. Die lijn zal voortgezet wor den naar Brussel en Antwerpen en men hoopt ook aansluiting te kunnen tot stand brengen naar Nederland en Engeland. - Een Duitsch vliegtuig dat driemaal per week tusschen Berlijn en Londen heen en weer vliegt, heeft een nood landing moeten doen op de Belgische kust bij' Iieyst en is in beslag genomen. Wat met het toestel en zijn lading, be staande uit tal van postpakketten, ge beuren zal, schijnt nog niet vast te staan. -Bij1 een geweldige ontploffing in een fabriek in de buurt van Baéry zijn vier arbeiders doodelijk gewond en een vrouw en 2 Poolsche arbeiders op slag gedood. De gebeurtenis van 31 Maart '16. Baron Groenix van Zoelen heeft met eenige onjuistheden in een brochure naar aanleiding van 't op dien datum voor gevallene (een kletspraatje van de Duit- sche regeering als zqu. de Engelsche re geering een landing op onze kust in Zeeuwsch-VIaanderen op 't oog liebben, enz.) een pennestrijd ontlokt, waaraan oud-minister Bosboom in de N. R. C. een eind maakt door de feiten tot hun be scheiden proportiën terug te brengen. Het lange stuk komt hierop neer. Z.Exc. was toen minister van oorlog. De overige ministers hechtten nogal veel aan de mededeeüngen van Duitschland en diens dreigement dat zijnerzijds onze neu traliteit desnoods (zou geschonden wor den, om een voorgenomen landing dei Engelschen ten onzent te beletten. Docli hij zelf geloofde er niets van. Toch zette de niinisterraad door dat maatregelen zou den genomen worden; en zoo zijn toen onverwacht de verloven ingetrokken en later weer toegestaan, enz. Een en ander werd in een geheime zitting der Tweede Kamer door Z.Exc. toegelicht. Met de Paaschdagen, zoo eindigt het belangrijke, relaas, verlieten duizenden mi litairen zonder vergunning hun korpsen, Waarbij als eenige lichtzijde Mei op te merken dat het groote meerendeel der- overtreders bestond uit jonge mannen, die nog slechts zeer kort onder de wapenen stonden. Gevolg was uiteraard'een terecht repressief optreden van de militaire auto riteit middels zware straffen wegens Met begane plichtsverzuim. Daarmede was intusschen de moeilijk heid niet uit de wereld. Er moest een uitweg gevonden worden; de algemeene verloven moesten weder kunnen worden ingesteld, zonder de regeering te nopen tot het afleggen van een bezwaarlijk te geven verklaring. Ik vond dien uitweg in de omstandigheid dat op 1 Juni een land weerlichting aa.n de beurt kwam om "te worden afgelost door een pas geoefende ploeg nieuw geworven landstormers, die uit de depots naar het front werd gezon den. Stelde ik het vertrek dier landweer lichting uit tot weder een volgende groep landstormers uit de depots kon worden afgeleverd (pl. m. 10 Juli), dan onderging de frontsterkte der eenheden een ver meerdering, die het mogelijk maakte we der verloven te verleenen. .Feitelijk werd nu door die voorshands achterblijvende landweerlichting het offer gebracht, waar door de schijn werd gered. Wel vormde de sterkte van de nu blijvende landweer lichting niet een equivalent tegen de af wezigheid met verlof, daar toch het aan tal gelijktijdig afwezige verlofgangers meer dan dubbel zoo groot was als het aantal achterblijvende landweermannen; maar dat zou men niet zoo nauwkeurig natellen! Den 12en Mei werd daarop te algemee- ner kennis gebracht, dat de landweer lichting 1913 op 1 Juni niet zou ver trekken en met dien datum weder ver loven zouden worden verleend. Op 19 Mei kwam de zaak in de Tweede Kamer opnieuw ter sprake. Het ging toen hoofdzakelijk voor de straffen, 'die aan de overtreders waren opgelegd. Overi gens was men tevreden dat het uitzicht op herstel der periodieke verloven weder was geopend en scheen men wel te besef fen dat men in deze aangelegenheid .bij den minister van oorlog toch niet aan het allerjuiste, zeker niet aan het eenige adres was geweest. Slechts de heer Duymaer van Twist achtte het noodig een poging te doen om den lichten sluier nog wat uit te rafelen; hij vroeg hoe toch de rqgeering op 12 Mei reeds kon weten, dat op 1 Juni het gevaar geweken zou zijn. Ook de mededeeling dat de sterkte der na. te blijven landweerlichting niet opwoog tegen het aantal menschen, dat van af laatstgenoemden datum weder da gelijks met verlof afwezig zou zijn, werd den belangstellenden buitenlander niet door hem onthouden. Inflatie. Prof. dr August Müller, Staatssecre taris buiten dienst te Berlijn, schrijft: Wij spreken van inflatie, als tusschen de som van goederen en 'diensten die in een volkshuishouding den verbruikers ter beschikking gesteld worden, en de hoe veelheid betalingsmiddelen die in zeke ren zin aanwijzingen op' de som van góederen en diensten zijn, een wanver houding bestaat. Erkent men deze definitie als juist, dan is het niet moeilijk de geneesmidde len te vinden. Niet het in werkiiig stellen der biljet- tenpers, gelijk in Duitschland, om de niet door belastingen op te brengen uit gaven toch te doen, zegt terecht het weekblad „Het Ned. Bedrijfsleven". Plechtige sluiting. De Minister van Binnenl. Zaken en Landbouw heeft in naam der Koningin de zitting "der Staten-Generaal gesloten met een rede, waarin hijt o.a. herinnerde aan de aanneming der Grondwetsher ziening. Die Commissie uit de beide Ka mers, welke bij de sluiting van de Sta ten-Generaal den Minister van Binnen- landsche Zaken en Landbouw heeft ont vangen en uitgeleide deed, bestond uit de heeren Jhr. J. J. S. 'M. van der Does Willebois en G. C.' D1. d'Aumale baron van Hardenbroefc, leden der Eerste Kamer, en de heeren L. F. Duymaer van Twist, Mr FI. C. Dresselhuys Mr H. B. G. M. van Rijekvorssel en H. W. Tilanus, leden der Tweede Kamer. G i r o. De regeering is overgegaan tot gedeelte lijke centralisatie van den pöstchèque- en giro-dienst. Nu alles maar niet zoo dade lijk precies door een gootje loopt, roeplen velen om herstel van den ouden dienst, dus weer terug naar de decentralisatie. Een oud-hoofdambtenaar geeft naar aan leiding daarvan in de N. R. Ct. liet volgende ten beste. Ik wensch er opt te- wijzen, dat ner gens ter wereld het zéér kostbare stelsel bestaat der decentralisatie, zooals voor den chaos hier te lande, en waarbij' ieder postkantoor een pöstchèque- ën girokan toor vormde. Dte opzet was van den aanvang af te grootsch. Het kunstmatige aanwerven van rekeninghouders, zeker wel 1/3 van de 100.000, vermeerderde onevenredig de exploitatiekosten. In Dene marken, een land grooter in uitgestrekt heid dan. het onze, is slechts één post cheque- en girokantoor, namelijk te Ko penhagen, in Duitschland zijn er wel 19 postcheque- en girokantoren, maar dit land is dan ook 16 maal grooter dan het onze. In Zwitserland zijn er wel 23 piost- chèque- en girokantoren, maar dit aan tal verschilt toch veel van het aantal, dat vóór de centralisatie hier te lande bestond (pl.m. 400). Afgescheiden van den chao- tischen toestand, die wel Weer in orde zal komen, mag de vraag gesteld wor den, pi het niet gewenscht is in zoo verre te decentraliseeren, dat er drie pbstchèque- en girokantoren worden opi- gericht, b.v, te Amsterdam, Rotterdam eri Arnhem. D;an zal de vertraging ook niet meer zóó voorkomen en kunnen de 1 o - cale postrekeningen, inderdaad een on ding. waardoor de centralisatie weer ge deeltelijk ongedaan wordt gemaakt en de kosten vermeerderen, vrijwel verdwijnen. Van een decentralisatie 'kan met het oog op den droevige n financieel en toestand van he t Rijk, direct van het staatsbe- d r ijl f der posterijen, telegrafie en telefonie, geen sprake meer zijn .Zoo noodig worde voor het gireeren een matig recht berekend. Van het kos teloos gireeren komt men trouwens ook in het buitenland terug. Plattelands-salarissen. „Insider" schrijft in de N. R. C.: Ik woon op het platteland en wil di rect zeggen, dat ongeveer alle door het rijk vastgestelde salarissen voor deze stre ken te hoog zijn. Bij het vaststellen van deze salarissen omstreeks 1920 waren zij reeds te hoog en nu de kosten van het levensonderhoud eenigszins zijn gedaald worden zij steeds meer te hoog. Wanneer de regeering er in slaagt inflatie van den gulden te"*voorkomen, dan - lijkt het mij zeer waarschijnlijk, dat deze kosten nog verder zullen dalen. Nu is het toch te gek, dat er dan ambtenaren zouden zijn die 20 jaar een te hoog, misschien veel te hoog salaris zouden genieten, alleen om maar vast te houden aan dat beruchte artikel 40. Ik heb verschillende hoofden van scholen gesproken en ook nog an dere ambtenaren, w.o. een stationschef en een ambtenaar van het staatsboschbeheer, die me zelf verklaarden, dat hun salaris te hoog is, mij dunkt dat zegt toch wel wat. Trouwens, als je woont in een om geving van meest kleine boeren, die met zeer hard werken en zuinig leven een flink stuk brood verdienen en deze men schen zien dan, dat het hoofd der school om half vier zijn motor of auto neemt om te gaan toeren, dan is- het geen wonder, dat dit groote ontevredenheid opwekt over de manier, waarop het be lastinggeld besteed wordt. De sprong was ook te groot. In 1914 was het maximum van een hoofd van school hier f 1075 -f- vrij wonen, thans bedraagt dit pl.m. f4000 -|- vrij wonen; dit is toch geen verhouding. Daar komt dan nog bij, dat de onder wijzers, daartoë in staat gesteld door hun 25-urige arbeidsweek, nog allerlei neven betrekkingen waarnemen, waarmede, in dezen tijd van groote werkloosheid on der kantoorpersoneel, verschillende an dere personen den kost zouden kunnen verdienen. Zoo zijn zij: administrateur van coöperaties, boekhouder bij kleine zaken, kassier van de boerenleenbank, secretaris van den polder, administrateur van onderlinge paarden- en veeverzeke- ringmaatschappijen, enz. Vindt u het ook niet billijk, dat het waarnemen van betrekkingen, welke niet aan het beroep verwaait zijn, [met uitzon dering van kerkelijke, voor goed verboden wordt, >met intrekking van de verleende vergunningen, 'n Hoofd van 'n school, die ik zeer goed ken, was liet vorig jaar aan geslagen naar een zuiver inkomen van f7000; hierbij was geen inkomen Uit ver mogen; hiervan hadden toch heerlijk 2 gezinnen kunnen bestaan. Ik blijf er bij, dat intrekking van art. 40 zeer wensche- lijk is en dat de rijkssalarissen, vooral op het platteland, best verlaagd kunnen worden en dan nog voldoende zijn om er behoorlijk van te leven. Als gij last krijgt van hoofdpijn, ge druktheid en een onaangenamen smaak in den mond, is uw lever van streek.; Enkele doses Foster's Maagpillen hebben een verrassende uitwerking. Zij beteren leverstoornissen en genezen galzucht, verstopping en slechte spijsvertering. Prijs per flacon van vijftig versuikerde pillen f 0.65; in apotheken en drogist zaken. (10) Post fesium! Dit gewichtige opschrift beteekent „na het feest". Het zal het opschrift zijn voor eenige opmerkingen, die de schrijver na tuurlijk niet voor ongewiclitig houdt, an ders had hij ze niet geschreven. Toch geen gewichtigdoenerij. Goes is mooi geweest! Daar 'is maar één roep over. Mooi in zijn winkel-étala ges, mooi in zijn versieringen, mooi in zijn illuminaties. Geen boerenbruiloft. Geen kakelbonte vertooning. Wat. het mooiste was? Ziet, aan de beoordeeling daarvan waag ik me niet. Anders krijgt ge een derde jury en dan wel een, bestaande uit één persoon, ter wijl er bij twee jury's al één te veel was. En nu komen we op een klein kleinig heidje van ons lieve Goesje. Vrienden, versieren is een aardigheid, en feestvieren is een aardigheid. En dus geen flauwe concurrentie-zucht hoor, an ders is de aardigheid er af en dan lachen ze u om uw gewichtigheid eens lekker' uit. Ik weet niet, of er nog tweede, her ziene bekroningen zijn gevallen. Zeg, die ze krijgt, stuur ze eens netjes terug, met de opmerking, dat ge voor de aardigheid en niet voor een medalletje u hebt in gespannen Aardigheid! Was er niet'zoo het een en ander dat de aardigheid bederven kon? Dat was er zeker. En nu wil ik me wach ten voor de houding van Michgb Davids echtgenoote, die vanuit de hooge venste ren van haar paleis op 'het volksgejoel neerzag en den koning minachtte, omdat hij, volgens haar meening, zijn waardig heid niet ophield. Vanuit de hooge vensteren van onzen hoogmoed moeten we maar niet neerzien op volksgejoel, daar staan we te hoog om dat juist te beoordeelen. We moeten er maar middenin gaan, dan worden we er ook door aangestoken en dat is gezond voor ons, ook voor onze waardigheid. S NV MA. BOKMA DE BOER A° 1Ö01 LEEUWARDEN. Want als onze waardigheid daar niet tegen kan, dan beduidt ze heel weinig. En wie zijn waardigheid moet ophou den eigenaardig-juiste uitdrukking die bewijst daarmede, dat ze maar hou ding is. Het is jammer geweest, dat daar een troep lotelingen tusschen onze feest vreugde invallen kwam. Lotelingen, ge kroonde ossen en blerrende schapen. De jongens meenden ook te moeten doen alsof, en dal „alsof" bestond in een dronkemans-houding aan te nemen. T)at is weer houding op een andere manier. Is er niets aan te doen om dergelijke elementen ongchadeüjk te maken? Ik heb er nog een politieman op gewezen, die me zei, dat,'zijn instructie was op een volks feest, wat door de vingers 'te zien. Nu, als dat 's mans instructie was, dan was het m. i. een falikant-verkeerde instructie. De instructie moest luiden: Zorg er voor, dat het op een volksfeest zóó toegaat, dat ook nette menschen er aan kunnen deelnemen. Dat is je instructie voor volks feesten. Laat die eerste instructie gelden voor kermissen, waarvan bestialiteit doel is. Een paar uur .den belhamel uit zoo'n troep in verzekerde bewaring stellen, zou. de anderen wel temmen, want hun heele zaakje is ten slotte maar houding! Op een feest zijn de kinderen altijd een aantrekkingskracht. Een feest, zonder als onderdeel een kinderfeest, is ondenkbaar. Daar was op de Markt enthousiasme, toen de grootere kinderen zongen, vooral toen ze allemaal onder bezielende leiding op den tweeden dag "in feesttooi optrok ken naar de wei. Wat heerlijk, als in de kinderharten heilig enthousiasme wordt gewekt. Als ze leiders hebben, die zelf zijn aangestoken en die nu ook met hun vuur de jonge harten kunnen ontgloeien. Als dat enthousiasme ontbreekt, ontbreekt het ware, niet alleen op een volksfeest, maar ook in de school. Was het hij allen aanwezig? We zagen leiders der jeugd, zonder Oranje, met hoed op en sigaar in den mond, bij het zingen van het Wilhelmus. Och, lieve toekomstige feestcommissie, vraag een volgenden keer aan zulke menschen of ze asjeblieft thuis willen blijven. Zonder nog wat af van de verzamelde penningen om hun een extra-reisje in die dagen te bezorgen met hun respectievelijke roode collega's of echtgenooten, dan zijn we ze kwijt. We beklagen de kinderen, die onder zulke 'leiding staan en ik weet, dat er! menschen zijn geweest, die gezegd heb ben: hoe gelukkig, dat we onze bijzon dere scholen hebben, zoowel Protestant- sche als Roomsche, anders was er niet alleen geen sprake van godsdienst, maar ook al gauw geen sprake meer van idea lisme en van geestdrift. Nu niet vanwege de rooiigheid, maar vanwege de geleerderiglieid konden de kinderen van een bepaalde school de na tionale liederen niet meezingen, want ze kenden ze niet. Op het lesrooster was geen plaatsje meer,, zelfs niet voor een half uurtje zang. Ons feest is geëindigd met een vuur werk. Vuurwerk is allicht aardig! Een pot met bengaalsch vuur voor ons statige stadhuis, zijn licht spreidend over dui zenden menschen, geeft al pracht-effect. Van harte hopen we, dat van onze feest vreugde iets meer overgebleven is dan uitgebrande staken, die na het feest zoo armzalig en hopeloos en hulpeloos de magere armen naar alle kanten uitstrek ken. Ongetwijfeld zit in een volksfeest een propagandistische kracht. Goed geleid en goed gevierd is het niet alleen open baring van liefde voor vorstin en volk!, maar ook opvoedings-middel tot die beide. We zijn er dan ook vóór, dat ze gevierd worden, geestdriftig gevierd worden, luid ruchtig gevierd worden en post festum roepen we nog luideLeve onze Koningin, wte zingen met het aardige lied: We houden van ons Goesje. Een "Ingepote maar echte Goesenaar. Door de Wiegwijteerscommissie van den A. N. W:. B. is besloten over te gaan tot plaatsing van een negental wegwijzers in Zeeuwsch-VIaanderen, w*aardoor de route BreskensPhilippine nauwkeurig wordt aangegeven. Eerste luitenant I. D'. J. Couvée, van het instructie-bataljon te Kaïnpen, wordt I

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1