üit de Pers.
gekozen en herkozen raadsleden. Aange
boden werd de gemeentebegrooting voor
1924, welke bij de raadsleden zal cir-
cüleeren. Tot wethouders werden her
benoemd de heeren Jacs. Nijsse en J. J.
de Jager. Verder werd besloten tot vast
stelling van de rekening dezer gemeente
over hot dienstjaar 1922 in ontvang op
f 120128.911/2 en in uitgaaf op f 108809.32,
mitsdien met een batig slot van
f 11259.59y2- Ten slotte worden goedge
keurd de rekeningen van het Burg. Armb.
van 's Heer ArencLskerke en van het'Groot
Armbest. van 's Heer Hendrikskinderen
over het dienstjaar 1922, eerstgenoemde
in ontvang op f 24511. 871/2, in uitgaaf op
1' 15795.891/2, goed slot f8715,98 en laatst
genoemde in ontvang op f5857.31, in
uitgaaf op f3628.47, alzoo met oen ba'ig
slot van f2228.84. Hierna sluiting.
Schore. Gisteren is alhier alsnog een
feestcommissie benoemd 0111 Woensdag
van de volgende week alhier het jubi
leumfeest te vieren. Aan de kinderen
van de school is gisteren een herinne
ringsplaat 011 een kahier verstrekt als
aandenken aan hel jubileumfeest.
Wemeldinge. Het feest ter herdenking
van het 25-jarig regeeringsjubileuin van
II. M. de Koningin zal hier gehouden
worden op Donderdag 6 Sept. a.s. Van
avond heeft in de Ned. Herv. Kerk de al
gemeen kerkelijke herdenking plaats.
Daarbij wordt uitgevoerd de „Kronings
cantate" (gewijzigde tekst) van Bernard
Zweers, onder leiding van Mej. v. d. Putle.
Donderdagvoormiddag heeft een boom
planting plaats in de Gaslaan. Het ver
sterkte zangkoor van mej. v. d. Putte,
de zangvereeniging „Luctor et Emerge"
brengt daarbij ten gehoo-re de „Willvel-
mina-cantate" van Arnold Spoel. Daarop
volgt de optocht dér schoolkinderen met
muziek en tractatie in de school. Op het
schoolplein geeft op dien tijd de gymnas-
tiekvereeniging „W. I. K." een uitvoering.
I11 den namiddag volgt eerst een histo
rische en allegorische optocht. Het eerste
gedeelte tracht een beeld te geven van
den tijd van Graaf Floris V; het geheel
bestaat uit 35 personen, waarvan 31 te
paard. In het tweede gedeelte rijden een
7-tal wagens met verschillende voorstel
lingen. Daarna hebben de volksspelen
plaats in de voor het verkeer afgesloten
dorpsstraat. Des avonds geeft de zangver
eeniging „De Lofstem" (directeur dhr.
H. Dekker) een uitvoering op de muziek
tent. Vervolgens polonaise met lampions
door een groot aantal kinderen der beide
scholen op het plein der O. L. school.
Dit is een geheel nieuw nummer en zal
zeker een .fantastisch gezicht opleveren.
Ook is er verlichting van het dorp in
zijn igeheele lengte met de Daniëlstraat.
Als 't weer wat wil meewerken zal de
verlichting eenig zijn, vooral omdat het
dorp zich daarvoor zoo goed leent. Ver
schillende eerepoorten, 't gemeentehuis
en particuliere woningen zullen eveneens
ill'umineeren. Ten slotte Gondelvaart in
het Kanaal.
In de gisteravond gehouden voltal
lige Raadsvergadering had bcëediging der
raadsleden plaats. De voorzitter wenscht
de leden van den Raad geluk met de eer
hun te beurt gevallen om de gemeente
te mogen vertegenwoordigen in dit col
lege. Spreker zegt, dat deze eer echter
een groote verantwoordelijkheid met zich
draagt en hoopt, dat de Raad nuttigen
arbeid zal mogen verrichten en dat de
samenwerking goed mag zijn. Overgegaan
wordt tot benoeming der wethouders. Uit
gebracht worden 7 st. op dhr. P. Lin-
denbergh Az., en voorts 2 st. op dhr.
A. Dominicus, 4 op dhr. M. Hoogesteger
en 1 op dhr. J. A. Dominicus. Dhrn.
Lindenbergh en Hoogesteger verklaren
hun benoeming aan te nemen. Tot leden
der gascommissie worden benoemd dhrn.
P. Lindenbergh Az., J. A. Dominicus en
P. A. Lindenbergh Ez. De verordening,
bedoeld bij art. 1 der Woningwet, wordt
thans met algemeene stemmen vastge
steld, nadat het voorstel van B. en W.
tot het opnemen der bepaling, dat elke
woning voorzien moet zijn van een re
genbak of ander middel tot drink- en
werkwatervoorziening met algemeene
stemmen was aangenomen. Het voorstel
tot invoering van de verplichte aansluiting
aan de waterleiding bij nieuw te bouwen
woningen werd met 5 tegen 2 st. verwor
pen. Tegen stemden de heeren Hooge
steger, A. Dominicus, J. A. Dominicus,
Joh. Karelse en P. A. Lindenbergh Ezn.
Met intrekking van de ter vorige vergade
ring ter zake gedane aanwijzing wor
den thans tot leden der commissie tot
het nazien der gemeentebegrooting 1924
benoemd de heeren A. Dominicus, J. A.
Dominicus, Karelse en Lindenbergh. Hier
na sluiting.
Hoedekenskerke. In de Dinsdagavond
gehouden raadsvergadering werden door
den bur gem. alle leden beëedigd en met
een toepasselijke rede geïnstalleerd, waar
in hij er op aandrong de bestaande vriend-
schappelijken omgang steeds zal blijven
gehandhaafd. Wethoudersbenoeming le
stemming: J. Boone 3, C. Chamuleau 3,
L. Lous 1. 2e vrije stemming hetzelfde
resultaat. Herstemming Boone 2, Chamu
leau 3, gekozen Chamuleau. 2e wethou
dersplaats L. Lous (aftr.) 4, J. Boone
3. Gekozen L. Lous. Beide benoemden
nemen onder dankzegging aan.
B. en W. stellen voor het leggeld van
dei suikerpeeën tegen den dijk aan 73e
haven voor dit jaar te bepalen op f 1000
tegen f1200 ten vorige jare. Dhr. Boone
stelt voor f 1200 te handhaven. Bij stem
ming wordt het voorstel Boone aangeno
men met 4 tegen 3 stemmen. Wegens
het bedanken van den heer B. Timmerman
wordt tot onbezoldigd ambtenaar van den
Burg. Stand gekozen dhr. C. Chamuleau
met 5 stemmen, blanco 1, Walraven 1.
De heer Chamuleau neemt de benoeming
aan. Op voorstel van dhr. Louisse wordt
besloten 6 dezer aan H. M. de Koningin
een telegram van gelukwensch namens
do gemeente te zenden.
Colijnsplaat. Ete nieuw gekozen
ra,ad vergaderde gistermiddag volt al-
lig. Na opening door den voorzitter
leggen de leden de vereisohte eeden
af, waarop de voorzitter eerst de her
kozen leden gelukwenscht met het
vernieuwd vertrouwen door de kie
zers in hen gesteld en vervolgens aan
het nieuw gekozen lid de liegt het
welkom toeroept in deze vergadering.
Overgaande tot liet benoemen van een
wethouder in de vacature-Ridder (1.),
werden uitgebracht 3 stemmen op dhr
Ridder en 4 blanco. Bij nieuwe.vrije
stemming verkreeg de heer Ridder 4
stemmen, terwijl de overige 3 stem
men blanco waren uitgebracht. De
beer Ridder verklaard? zich bereid
zijn herbenoeming aan te nemen. In
de vacature-Petappel (anti-rev.) wer
den bij eerste stemming uitgebracht
op elk der heeren Potappel en Dees
3 stemmen en l blanco, terwijl de vol
gende stemming tot uitslag had, dat
de heer Dees (v.-d.) werd gekozen
met 4 stemmen, tegen 3 stemmen op
den heer Potappelóok de heer Dues
nam de benoeming aan. De voorzitter
wenscht de heeren wethouders met
hun benoeming geluk en hoopt met
hen in het College te kunnen samen
werken voor het welzijn der gemeen
te Vervolgens herdenkt de voorzitter
het overlijden van den havenmeester.
Stols, die zich steeds als een ijverig
en trouw ambtenaar heeft doen ken
nen en als zoodanig zijn nagedach
tenis door den raad in eer zal wor
den gehouden; op voorstel v,an den
voorzitter zal aan de weduwe een
brief van rouwbeklag worden gezon-
^De beer Flipse vraagt daarop bet
woord, om zijn spijt uit te spreken
over den uitslag der zooeven gehou
den wethouders verkiezing, daar (hij
van oordeel is dat de goede harmonie
en samenwerking, waardoor de raads
vergaderingen zich de afgeloopen 4
jaar deden kennen, thans als verbro
ken is te beschouwen en de gemeen
tebelangen daarbij schade zullen lij
den spreker had gemeend op de her
kiezing der aftredende wethouders te
mogen rekenen, gezien de uitspraak
der kiezers, waarvan er 388 hebben
gestemd op de linksche lijst en 34 op
de lijst der plattelanders, die tot lmks
gerekend kunnen worden en waardoor
het totaal der linksche stemmen stijgt
tot 422. Daarentegen werden uitge
bracht op de rechtsche lijst 35b stem
men en- op de lijst van P- v. d. Weele
78 stemmendaar de heer v. d. Weele
in 1919 de verkiezing van den heer
Potappel tot wethouder Hielp bevor
deren, mag derhalve worden aange
nomen, dat 334 kiezers zich tegen en
slechts 324 kiezers zich voor de ver
kiezing van den heer Dees als wethou
der hebben uitgesproken. Ook de heer
Verburg laakt de gevallen beslissing
zeer, en is met den heer Flipse van
meening, dat, waar aldus begonnen
wordt het rechtsche lid uit het col
lege te weren, van samenwerking in
het vervolg moeilijk kan sprake zijn.
I11 antwoord hierop geven de heeren
Haringman en Dees te kennen, dat
naar hun meening de linksche tractie
volkomen terecht de beide wethou
derszetels kon opeischen! De gemeen
terekening 1922 is door de ingestelde
commissie onderzocht en 111 orde be
vonden, waarop die rekening vvorat
goedgekeurd in ontvang op f 7L539.8U
en in uitgaaf op f 71726.95, alzoo met
een goed slot van f 81.2.85. Eveneens
wordt goedegekeurd de rekening van
het electrisch bedrijf, waarvan de ont
vangsten bedroegen 1'15396.71 en de
uitgaven f 16393.57, dus een tekort
van f996.85.
(Slot volgt.)
Wissenkerke. In de Dinsdag j.l. gehou
den raadsvergadering had beëediging en
installatie der raadsleden plaats. Daarna
liet benoemen van wethouders. Allereerst
werd voorzien in de vacature van dhr
A. van der Maas, die na 38 jaren onaf
gebroken wethouder dezer gemeente te
zijn geweest, had bedankt. Gekozen weid
m. alg. st. Joh. van der Maas. Inplaats
van vveth. Van Nieuwenhuijze werd mej
6 van de 11 st. gekozen, dhr Buijze. In
gekomen was een verzoek om subsidie
van de feestcommissie om bij het jubileum
feest de schoolkinderen een blijvend aan
denken te verschaffen, doch na eenigc
opmerkingen van het lid Van Hee en dhr
van Nieuwenhuij'ze, werd m. a.lg'. st. af
wijzend beschikt. Bij de rondvraag infor
meert het lid De Feijter, in verband met
het te houden feest alhier naar het ta,p-
verbod en sluitingsuur der herbergen; het
geen door den voorz. breedvoerig wordt
beantwoord. Daarna, sluiting..
Ritthem. In de Dinsdag gehouden raads
vergadering werden tot wethoudeis her
kozen dhrn W. Oevaal en J. Meliefsto.
Baar de burgemeesterzetel vacant is en
dhr W. Cevaal als tijdelijk burgemeester
fungeert, werd een tijdelijke wethouder
benoemd, n.l. dhr H. M. v. d. Putte. Op
deze vergadering waren ook aanwezig de
oud-burgemeester K. Allaart en de oud-
leden M. Barcntsen en A. Cevaal. I)e voor
zitter dankte allen in hartelijke woorden
voor 't geen zij in het belang der gemeente
gedaan hadden.
Domburg. In de Dinsdag gehouden raads
vergadering worden de nieuw benoemde
raadsleden beëedigd. De voorz. wenschto
hen geluk en heette dhr Francke, die
de eerste maal ter vergadering kwam,
welkom. Tot wethouders werden benoemd
dhrn Eiout en Van Sluijs. De gemeente
rekening over 1922 werd voorloopig vast
gesteld, terwijl de gemeentebegrooting
1924 werd aangeboden. Eervol ontslag
werd verleend aan het hoofd en de on
derwijzers bij het vervolgonderwijs.
Poortvliet. In de Dinsdag gehouden
raadsvergadering werden na beëediging
der raadsleden tot wethouder herkozen
met 5 tegen 1 st. en 1 blanco, dhr E.
van der Slikke en gekozen met 6 tegen
1 st. dhr Chr. van der Slikke. Als laatste
punt van de agenda werü het voorstel
om f 1000 ineens uit te keeren aan da
Ned. Herv. kerk ter vervanging van de
jaarlijksche uitkeering van de helft der
begrafeniskosten, met 6 tegen 1 st, die
van dhr M. K. Krijger aangenomen.
St. Maartensdijk. Dinsdag vergaderde de
nieuwe raad voltallig. N.a het afleggen
van den eed feliciteert de voorz. de
heeren met hun benoeming' en herbenoe
ming, waarop, door de leden dank ge
bracht wordt voor het door den voorz.
gesprokene. Diaarna wordt overgegaan tot
liet benoemen van wethouders. Biji stem
ming voor le weth. verkreeg dhr Groene-
wege (A.R.) aftr. 4 St., Quakkelaar (vrij
zinnig) aftr. 2 st. en 1 st. blanco. Geko
zen Groenewege. Bij stemming voor 2e
wethouder verkreeg dhr. Kloet 4 st.,
Quakkelaar aftr. 2 st. en 1 st. blanco.
Gekozen Kloet (Cbr. Ilist.). Na afloop
hiervan stelt dhr. Kloet voor met het oog
opi den hoogen ouderdom van welh.
Groenewege en met een beroep, op art.
90 der gemeentewet, direct een plaatsver
vangend welliouder te benoemen, hetwelk
na ©enige discussie met 4 tegen 3 stem
men wordt aangenomen (voor Kloet,
Greenewegen, Koopman en Priem) tegen
Quakkelaar, Hage en Vroegop. Benoemd
wordt daarna als zoodanig dhr. Koopman
(Stk. Ger.) met 4 stemmen tegen 2 op
dhr Priem (Stk. Ger.) en 1. blanco.
Daarna sluiting.
Familieloon.
Ds. Knap schrijft in „Oude Paden" een
hoogst lezenswaardig artikel over dit on
derwerp.
De arbeider zoo schrijft hij is
zijn loon waardig, ziedaar een waar
heid, die zoowel door Gods Woord uitge
sproken als door liet onvervalsclite ge
weten beaamd wordt. Ergerlijk is het,
wanneer liet een of andere bedrijf mis
bruik maakt van de ekonomische afhan
kelijkheid, waarin de meeste werklieden
verkeeren, om de loonen dermate te druk
ken, dat zij ternauwernood in de aller
eerste levensbehoeften voorzien. Vroeger,
toen het vrije vereenigingsleven bij dé wet
verboden was en de arbeiders zich dus
niet konden organiseeren, doch elk op
zich zelf aangewezen was, kwam dez.e
misstand vaker voor dan in den lateren
tijd. Die eeuw van het ongebreidelde in
dividualisme is gelukkig voorbij. De ar
beidsmarkt werd in die dagen uitsluitend
beheersclit door de wet van vraag en
aanbod. De werklieden traden als eikaars
concurrenten op. Wie zijn diensten een
halven gulden goedkooper beschikbaar
stolde dan zijn kameraad, werd aangeno
men, en de ander, die met de loonsbepa-
ling niet lager kon gaan, omdat hij vrouw
en kinderen te onderhouden had, moest
maar zien, hoe liiji aan den kost kwam.
Vooral in de huisindustrie vond 'men
toestanden, die hemeltergend waren. Er
was reden om niet met sociaal-democrati
sche overdrijving, doch met nuchteren zin
voor de werkelijkheid, van hongerloonen
te spreken. Thuiswerksters voor groote
confectiemagazijnen, sigarenmakers, in-
p'aksters en vele andere groepen meer,
werden zóó slecht beloond, dat het Schrift
woord van volle kracht was: „Zie, het
loon der werklieden, die uwe landen ge
maaid hebben, hetwelk van u verkort is.
roept, en het geschrei dergenen, die ge
oogst hebben, is gekomen tot in de ooren
des Heeren Zebaoth."
Wij hebben er onzen God voor te dan
ken, dat mede door de Christelijke arbei
dersbeweging, -en ook door de betere in
zichten, die in de kringen der werkge
vers doorgedrongen zijn, deze misstanden
goeddeels tot liet verleden beliooren. Wij
zijn niet blind voor de schaduwzijden
der vakbeweging. Zij kan evengoed als
de vroegere werkgevers tot een machts
misbruik vervallen, dat geen anderen naam
dan dien van tvrannie verdient. Zelfs be
staat er tot in de Christelijke organisatie
toe het gevaar, dat de leden zich op do
loonkweslic werpen, alsof er geen hoo-
gere belangen voor den arbeider waren
dan vermeerdering van inkomsten. Niet
geheel denkbeeldig is de vrees, dat men
het nut "der organisatie uitsluitend af
weegt naar de gunstige resultaten, die
door een actie voor loonsverliooging ver
kregen zijn. Maar al zien wij deze dingen
niet voorbij, en al achten wij het de roe
ping der voormannen om rusteloos te wij
zen op de ideëele waarde van den arbeid
voor de vorming der persoonlijkheid, wij
verheugen er ons niettemin hartelijk over,
dat de materiëele verhoudingen van den
arbeidsstand gaandeweg veel beter gewór
den zijn, en dat de vaststelling der loo
nen niet meer door willekeur beheersclit
wordt, maar hoe langs zoo meer door de
gezonde beginselen van recht en van bil
lijkheid.
Recht en billijkheid.
Is er, zoo werd ons door een correspon
dent gevraagd, op dit standpunt ook iets
te zeggen voor het uitkeeren van het zoo
genaamde familie- of gezinsloon? Men
verstaat daaronder een loon, dat toerei
kend is voor het levensonderhoud van
een gemiddeld gezin, en dat uitgekeerd
wordt aan alle arbeiders, onverschillig of
zij een grooter dan wel kleiner gezin heb
ben. Maar men verstaat er ook wel onder
een loon, dat stijgt naarmate de familie
aanwast, zoodat men evengoed van kin
dertoeslag kan spreken
Voor ons doel hebben wij dit verschil
punt niet in 't oog te vatten. Wij hebben
slechts te vragen, of het loon uitsluitend
door de arbeidsprestatie, dan wel tevens
door de talrijkheid van het gezin bepaald
dient te worden, indien men de beginselen
van recht en billijkheid in praktijk wensclit
te brengen.
Wijd en zijd verbreid is de meening, dat
de werkgever zich niet heeft .in te laten
met de vraag of er een groot dan wel klein
gezin achter den arbeider staat. Het kan
hem koud laten of hij met een ongehuwde,
met een pas getrouwde, dan wel met een
huisvader van een talrijk kroost te doen
heeft. Dat zijn zaken, die bij de vaststelling
van liet loon buiten aanmerking moeten
blijven. In sociaal-democratische kringen
gaat men soms zoover om brutaal van een
fokpremie te spreken, indien het loon bij
de geboorte van een kind zou moeten stij
gen. Men wilde daarvan tot voor korten
tijd niets licjoren. Men ging uit van het
denkbeeld, dat de werknemer zijn arbeids
kracht verkoopt, en dat dus alléén die ar
beidskracht betaald, en wel behoorlijk be
taald diende te worden. Arbeidskracht,
zóó heette het, was een koopwaarde pa
troon kocht ze van den arbeider, zooals
hij bij den leverancier kalk en^ steenen
insloeg om een liuis te bouwen. En nu lag
de conclusie voor de hand: men betaalt
kalk en steen naar de innerlijke waarde,
zonder te vragen naar de levensomstan
digheden van den vei'kooper. Juist op
dezelfde wijze verschaft de patroon zich
de arbeidskracht der werklieden, hij had
slechts ten prijs te betalen, dien deze
arbeidskracht waard was, en zich niet te
bekreunen over de particuliere aangele
genheden van den verkooper.
Deze theorie mag, op 'teerste hoeren
verleidelijk klinken, bij nader beschouwing
is zij toch niet vol t© houden. Het is een
door en door onjuist© meening; dat men ar
beidskracht op één lijn zou kunnen stel
len mot andere koopwaar. Ben bak kalk
of honderdduizend steenen levert gij' af,
en daarmee is de zaak afgedaan, uw per
soon blijft er buiten, want de kalk oi' dje
steenen hebben met uw persoon niets te
maken. «Maar zóó kunt gij1 uw arbeids
kracht niet ...verkoopen. Er bestaat een
voudig geen arbeidskracht, die als een
marktwaar beschikbaar is. Uw arbeids
kracht is onlosmakelijk met uaèlf verbon
den, zij zit aan u vast, zij is een deel van
uzelf, en de patroon neemt da.n ook nooit
con bepaalde hoeveelheid arbeidskracht
maar hij neemt menschen in dienst, die
hun arbeidskracht tot zijn "beschikking
stellen.
Vandaar dan ook, dat er door het slui
ten van een arbeidsovereenkomst terstond
een zedelijke verhouding van mensch tot
mensch geschapen wordt, heel anders
dan biji een kooper of verkooper van
handelsartikelen, die even met elkaar in
aanraking treden, om na de koop elkaar
weer voorbij te gaan.
Wie een mensch in zijn dienst neemt
inplaats van onwezenlijke en nergens be
staande „arbeidskracht'', logt daarmede
noodwendig een zedelijk en band tusschen
zich en den werkman. Daaraan is met te
ontkomen. Iiij' mag dien mensch, die naar
Gods evenbeeld geschapen is, niet naar
willekeur behandelen, zooals hij met an
dere koopwaar kan doen wat hem belieft.
Neen, die mensch heeft aanspraken op
eerbied, op erkenning ©n waardeering,
gelijk hij anderzijds plichten 'heeft van
toewijding, trouw en gehoorzaamheid. En
die mensch moet wel .arbeiden in het
zweet zijns aanschijns om zijn brood te
verdienen; maar hij heeft daarbij dan toch
ook het zedelijke recht op zooveel loon.
dat hij zijn gezin met God en met eere kan
onderhouden. Op Christelijk standpunt ïs
hij immers van Godswege het hoofd van
zijn gezin, en als zoodanig geroepen voor
dat gezin te zorgen. Stelt hij inderdaad
zijn gansche persoonlijkheid ter beschik
king van den werkgever, dan moet hij' in
een gezonde maatschappij zooveel kunnen
Verdienen, dat hij zich met vrouw en
kinderen behoorlijk kan redden.
Hier staan wij' dus voor het gezinsloon.
Het gezin mag natuurlijk niet de éénige
factor zijn, waardoor het loon bepaald
wordt. Bekwaamheid, gezondheid, leeftijd
en vele andere factoren tellen eveneens
mede. Maar voor het oordeel der Christe
lijke moraal kan men het gezin niet een
voudig uitschakelen met de valsche leuze,
dat er voor gelijken arbeid aan een ieder
gelijk loon uitbetaald moet worden.
Deze vermeende gelijkheid is immers de
grofste ongelijkheid. Een jonge man, die
kind noch kraai in de wereld heeft, en het
zelfde loon ontvangt als een huisvader,
heeft op dezen een finantieelen voor
sprong; waaraan ernstige bezwaren ver
bonden zjjn. Het is met het oog op de toe
komst niet aanbevelenswaardig zich in de
jongere jaren zoo ruim te kunnen bewe
gen. Men schept zich allerlei levensbe
hoeften, waaraan men langzamerhand zoo
gewoon wordt, dat het haast niet mogelijk
is -later een meer sober leven te leiden.
Het natuurlijke gevolg is dan, dat men
het huwelijk veelal prijs geeft. Men wil
zich niet bekrimpen. Men wil zich geen
zorgen op den hals halen en blijft liever
oiigetrouwd, tenzij' men inplaats van een
deugdelijke huisvrouw „geld' kan trou
wen. Voor de maatschappij is dit uiter
aard een bedenkelijke zaak. Een valk, dat
te veel celibatairen telt, gaat mettertijd te
gronde, daar de ledige plaatsen niet door
nieuwgeborenen aangevuld worden. En
voor de engehuwden zelf zijn' er eveneens
ernstige gevaren aan verbonden. De „gave
der onthouding" is niet ieders deel, en dan
wordt de bevrediging der sek'sueele aan
drift soms op zondige paden gezocht, ten
zij- men in een levend geloof de kracht
vindt om in den boozen dag, staande te
blijven.
Gelijk geld voor gelijken arbeid is dan
ook een leuze, die in den mond van velen
nog1 wel bestorven ligt, maar waarmee de
kvenspraktijk reeds veelszins gebroken
heeft. Er zijn toch reeds vele 'maatschap
pelijke betrekkingen, waarin het salaris
varieert naarmate de levensomstandighe
den van den mensch veranderen, al doet
hij- hetzelfde werk als voorheen en al is
zijn arbeidsprestatie onveranderd geble
ven.
Men dcnike eens aan de predikanten, die
kindertoeslag genieten, om hen in staat
te stollen hun zonen en dochters een be
hoorlijke opvoeding te geven.
Men denke eens aan de onderwijzers,
wier tractement automatisch stijgt naar
mate zij moor dienstjaren hebben.
Men denke eens aan de belastingen,
waarbij1 het instituut der kinderaftrek van
toepassing is.
Ziedaar, enkele voorbeelden, waarbij de
loonsbepaling niet meer uitsluitend door
de arbcidspraestaties, doch tevens door de
levensamstandig'hoden van den arbeider
beheersclit wordt. Een gezonder opvatting
is bezijg zich baan to broken. Want al deze
voorbeelden wijzen in de richting van het
familieloon.
Willen wij1 hiermede nu beweren, dat er
hoe eer hoe liever een wet uitgevaardigd
moet worden, waarbij do werkgevers ver
plicht, ja gedwongen worden voortaan een
'gezinsloon uit te koeren, en strafbaar te
stellen yrie het niet doet?
,Wöj vreezen zeer, dat wij hiermede den
huisvaders van een talrijk gezin een slech
ten dienst zouden bewijzen. Op papier lijk:
zulk een regeling mooi. De praktijk zou
haar echter tot een belaching maken. Hei
gevolg van zulk een dwang zou eenvoudig
zijn, dat de meeste werkgevers bij 't slui
ten van een arbeidsovereenkomst de huis
vaders niet een talrijk gezin zouden voor
bij gaan. Alleen de jongelieden cn pas ge
huwden zouden nog kans op werk hebben.
En de gevestigde gezinnen zouden met den
besten wil geen werk meer kunnen vin
den. Een groot kindertal zou verlies van
brood beteckenen. En de huisvaders zou
den de eersten zijn, die den eisch stelden
de wet zoo spoedig mogelijk in te trekken.
Met een dwangbevel is hier niets te
bereiken. Wel kunnen rijk en gemeente
in de publiekrechtelijke bedrijven een
voorbeeld geven en de beginselen van het
gezinsloon op eigen terrein toepassen. In
derdaad gebeurt dit ook bij tal van ambte
naren, beambten en gemeente-werklieden.
Die Overheidsbedrijven vormen een afzon
derlijk gebied, waarvoor andere regelen
dan voor het particuliere bedrijf gelden,
en ook moeten gelden. Maar in het vrije
maatschappelijke leven moet dc_ Staat
uiterst voorzichtig' optreden, wil zij- de be
langen der huisvaders niet met de beste
bedoelingen schaden. Het voorgaan der
Overheidsbedrijven inzake het gezinsloon
kan echter niet nalaten op den langen
duur opvoedenden invloed uit te oefenen
op de particuliere bedrijven, en wel in d«
eerste plaats op de bedrijven, die de mees
te overeenkomst met het openbare bodriji
vertoonen, zooals de enorme fabrieks-com-
plexen.
Voor de kleine bedrijven ligt de kwestie
veel moeilijker. Het bedrijfskapitaal is
dikwijls ontoereikend om zander meer tot
de invoering van het gezinsloon over tc
gaan. Men zou er dit op kunnen vinden,
dat men het standaardloon van den on-
gehuwden arbeider naar beneden druk!
om den huisvader ruimer te kunnen beta
len. Maar deze uitweg is voor het Christe
lijk geweten verboden, daar het standaard-
loon in den .regel niet buitensporig hoog
is, en men van den één niet mag afnemen
om aan den ander te geven. Bedrijven,
die finantieel zwak staan, kunnen niet
steeds wat zij wel zouden willen. Gingen
zij door invoering van het gezinsloon ten
onder, dan zou vooral op het platteland do
toestand nog veel bedenkelijker worden.
De arbeider zou in dat geval niet z dden
broodeloos worden. Hij verplaatst zich niet
zoo gemakkelijk als de stedeling om elders
werk te zoeken, maar kleeft aan den bo
dem, waarop hij geboren en getogen is,
en zoo zou de ondergang van het bedri.il
zijn eigen ruïne beteekenen.
Toch zijn er wel bedrijven, waarin het
gezinsloon zonder al te groot bezwaar uit
gekeerd zou kunnen worden, zij het dan
ook dat de ondernemer een deel van zijn
winst zou moeten derven. B'ij zulk een toe
stand is naar onze meening' alleen heil te
verwachten van de doorwerking der ge
zonde Christelijke beginselen. De kansel
en h-ct catechetisch onderwijte helpen hier
een roeping te vervullen. Het volk moet
opgevoed worden in de overtuiging, dat
de werkgever mede verantwoordelijk is
voor den welstand der arbeidersgezinnen.
De dienaren des Wpords vinden bij de be
strijding van de valsche leuze: „Gelijk geld
voor gelijken arbeid" een krachtigen steun
in het Evangelie. In de gelijkenis van de
arbeiders in den .wijngaard ontvangen de
arbeiders, die .slechts één uur gewerkt
hebben, evenveel als zij, die de hitte des
daags verdragen hebben. De eerstgehuur-
den kwamen er natuurlijk tegen in verzet,
zijl waren ook reeds aanhangers van de
leer, dat de arbeiderspraestatie uitsluitend
de maatstaf der loonbepa.ling moest zijn.
maar de heer des huizes stopte hun den
mond door de verklaring, dat hij hun on
recht aandeedhij brak den regel van
het gelijke loon voor gelijken arbeid, om
dat hij goed was (Matth. 20:15), en deze
goedheid wenschen wij van harte aan alle
werkgevers toe, die er financieel toe in
staat zijh.