r%o 977 SJinsting $8 Augustus 1913 S7e Jaargang IM DEN MAALSTROOM. Bultenlsnd. FEUILLETON VOLKSINVLOED L'e antirevolutionaire richting heeft van •ouds gepleit voor vermeerderden volksin vloed. En dat tegenover die andere rich ting welke de volksmacht voorstond. De volksmacht is een uitheemsche plant der Devolutie, ons uit Frankrijk toege komen, die helaas ook ten onzent welig tiert, .omdat de grond er sedert eeuwen voor was toebereid, door de predikers der valsche democratie. Van valsche democratie spreken wij' bjj wijze van tegenstelling met de eente, ge lijk er een valsche vrijheid is tegengesteld aan de ware. .Een valsche vrijheid, dii'e zich uit in bandeloosheid en losbandigheid, nadat zij van haar wortel was losgemaakt; de ware vrijheid, die zich alleen vinden laat op den weg der gehoorzaamheid en ■stoelt op den wortel van het geloof. Zoo is er ook een tweeërlei beteekenis van het woord democratie. Demos betee- kent volk en Cratos beteekent macht.' Letterlijk beteekent deshalve democratie voIksmac'h t. Doch d ez'e beteekenis heeft het woord sinds lang verloren, ge lijk zoovele woorden in onze taal in de huidige beteekenis zoo geheel blijken af geweken van de oorspronkelijke. .Men denke slechts aan een „schobbejak", een „ouderling", een „maarschalk", een „ooievaar", een „winkel". Een maarschalk, van „mare" (paard) en „schalk" (knecht) was vroeger een paar- deknecht; een ooievaar van „ooi" (schat) en „haar", (dragen) beduidde Bchat(aan) - drager; een winkel (het Fransche boutique) was ©en hoekhuis; een ouderling, een „oudere" (oude man) gelijk jongeling oen „jongere" (jonge man); een schobbejak een „geschobd" soldatenkleed. Hoe deze namen' aan hun andere beteekenis gekomen zijn hoeft hier niet te worden uitgelegd. Het. zj'J (genoeg, dat wij op 't feit wijzen, dat vele woorden hun oorspronkelijke be teekenis hebben verloren, en dit ook gieldt voor democratie, waaronder onzerzijds niet meer volksmacht, maar volksinvloed ver staan wordt. Natuurlijk moet er tegen gewaakt wor den, dat aan een woord geen beteekenis gegeven wordt, welke het blijkens zijn samenstelling niet' heeft; dit geldt ook voor dit woord, hetwelk in zijn samen stelling niet de beteekenis van volks macht heeft. Bij het in zwang komen van dit woord, het is jaren geleden al meermalen door nu wijlen den g'rooten taalkenner dr Kuy- per geleerd, duidde era tos, hetwelk regeermacht beteekent, op het over heidsgezag; op wat men duidelijkheids halve heerschappij noemen kan; op macht of souveveiniteit, welke in de Hei lige Schrift aan God den EÉeere wordt toegekend. Be Heere God kan deze regeermacht op menschen leggen, zoodat dan deze men schel) over andere- menschen regearen, maar nooit kunnen zij' deze „macht" an ders uitoefenen dan bij Zijn gratie. .Van daar de regeeringen „bij de Gratie Gods". Deze toelichting was indertijd noodig omdat de antirevolutionaire partij zich voelde aangewezen als te moeten stuwen in „democratische richting"; <en tegen de revolutionaire opvatting, der vrijzinnige democratie in den zin van „de souverei niteit, de heerschappij,, het regeeringsge- gezag van het volk in al zijn rangen en standen", en die van „souvereiniteit, van het volk bij zijn eigen gratie, als van Ve Zeeuw gpvwwti. «rtMmsn mnunMUHOKara «•hjanKwiw v natuurlijke in hot volk inhaerent (kle vende)" hadop te komen. Immers een volk bezit geen souvereini- teit in zichzelven; het kan nooit anders heerschappij uitoefenen dan bij- de gratie Gods, gelijk de Constitutie der Yeroenigde Staten van Noord Amerika het in haar aanhef zoo schoon en juist u.tdrukt: „Naar: dien wij van God demacht hebbei) ontvangen onz© eigen Overheden te kie zen". Ook in ons land geldt, dat de souve- reiniteit door den Heere onzen God niet gelegd is geworden op het volk zelf, maar dat de souvereiniteit over ons volk door Hem 'gelegd is op het Huis van Oranje. En is toch geen souvereiniteit dan bij de gratie, dat is door de genade Gods; en deze souvereiniteit berust ton onzent bij' het Huis van Oranje. Met deze- waarheid dienen wij de ko mende jubeldagen over de 25-jarige re geering onzer Koningin te belichten, als die ©ener vrouw van gelijke bewegingen als wij, doch door wier hand het G-odc behaagd heeft nu gedurende een kwart eeuw het Nederlandschc volk .te rogee ren. Het .ideaal blijvo derhalve hoog gehou den: geen volksmacht; maar volksinvloed; en deze laatste hierin uitkomende, dat bet volk het recht om zijn vertegenwoor digers bij de Kroon aan te wijzen, aan Godes gratie ontleent, doch dat tegelijk op dezie volksvertegenwoordigers de plicht rust er voor te waken, dat saamspreking en overleg tufschen de Kro-on en het Volk, over door de Kroon in te voeren wetten of maatregelen volgens wette- 1 ij k e r egel e n, dat wil zeggen g e- regeld plaats liebbe. Evenwol, ook hierbij behoort tegen mis verstand gewaakt te worden. Volk Wil zeggen: „het Volk", het Ne- derlandsche volk, het volk, niet in zijn aparte individuen uiteengevallen, maar als orgaan, als organisme, in al zijn rangen en standen. En volks invloed beteekent invloed op (h-et souverein gezag; invloed, niet door vermaan of dreigement, maar enkel en alleen door organisatie op grondwett-e- Iijken grondslag. Diat wil zeggen volgens de wet, waaraan zoowel de Overheid als de Volksvertegenwoordiging onderworpen Zijn. Naar deze beteekenissen gezien, ont breekt er helaas aan deze principieele verhouding onder ons heel wat. Nog spreekt de Grondwet, ondanks veel waarin de nawerking van lantirevolutio'- naire grondbeginselen nog wordt gezien, van .S®n voorschrift, -dat de Koning(in) de wetgevende macht, welke haar alleen van Godswege toekomt, deelt met de Sta ten Generaal. Opdat ons volk bij dergelijke theorieën en voorschriften nijet inslape, is af en toe ©en principieel artikel, als hetwelk wij. hierbij onzen lezers aanbieden, om er die juiste verhoudingen en de weder- züjdsche rechten en verplichtingen van Overheid en Volk uit te leeren kennen, noodzakelijk. Het Koninginne-jubileum. (Van onzen bijzonderen correspondent.) Voor de zesde maal valt het voorrecht den bewoners der lage landen te beurt ©en Oranje-vorst 25 jaren aan het be- Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lartge Vorslstraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 1!; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 -i-'rr-nymi—-ï■■miTmriMn-ia-iirrrirTTTMiinrrrt»-r"- 48.) HOOFDSTUK XV. Na vijf jaren. Het gebeurde op zekeren dag-, da.t ik uitgenoodigd werd voor oen partijtje ten nis. Ik was in dien tijd reeds zoover, dat ik ©en bekwamen assistent had en kon daardoor af en toe wel eens oen middag vrijaf nemen. „Bi- Roberts", zei mevrouw Scobell, de dame, die mij had uitgenoodigd, „u zult Vmmiddag uw hart verliezen. Er komt hier wn juweel van een meisje, dat zeker in nw smaak zal vallen". Br lachte goedmoedig, terwijl iemand d« opmerking maakte, dat ik vrijwel was "vastgeroest in mijn vrijge-zellenleven". „Ja", zei mevrouw Scobell, „maar dr Roberts heeft Naomi Reviere nog nooit ontmoet. Zij is één uit duizend en heel anders dan het gewone type, dat men in gezelschappen ontmoet. Zij' rookt niet en gebruikt niet allerlei moderne stopwoor den en uitdruk'kinglen. Zij' heeft ook geen roeping ©tm |de wereld te hervormen. Zij1 is niets dan een oprecht aardig meisje". „Ik begin te beven", antwoordde ik lachend. „Dte vraag1, waar het op het oogehblik om gaat is echter, kan ziij ten nissen?" i „O, u zult een goede tegenpartij aan haar hebben", lachte onze vriendelijke gastvrouw, terwijl zij voor ging .naar het grasveld, waar ik reeds door het blader groen mannen in flanellen pakken en da mes in witte japonnetjes gewaar werd. „Hier, dr Roberts, ik wil u graag het eerst voorstellen aan mijn favorietje", ver volgde mevrouw Scobéll, mij bij den arm nemend. „Dat meisje, dat haar hoed vast zet, is Naomie Reviere". Ik schrok even. „Kent u haar?" „Neen", zei ik, „maar ik wiL graag aan haar worden voorgesteld". Wat mij had doen schrikken, was, dat ik in haar het meisje .herkende, dat ik had gezien, toen Steven en' ik zes jaar geleden naar de stad reden. Sedert dien tijd was mijn Rart vaak'"in opstand ge komen tegen de cnyische woorden, die hij toen had gesproken en ik vroeg mij1 af, of ik dat eerlijke, innemende gelaat, waartoe ik mij zoo aangetrokken had ge voeld, ooit zou weerzien. Zij1 was slechts weinig veranderd. Haar blauwe oogen wa ren helder en lachend als toen, terwijl haar glanzend, bruin liaar ook nu dade lijk opviel. Haar gelaat, lichtelijk blozend na de inspanning van het spel, was over- togen met een glans van geluk en gezond heid, haar lenige gestalte, niet misvormd door een stijf corset, dat gewoonlijk on misbaar wordt geacht voor een goed fi guur, was een genot om te zien en ik, verstokt vrijgezel als men mij1 waande, 'wind te hebben. Drie jubileerden voor het Revolutie-tijdperk, dat de achttiende en negentiende eeuw scheidt. Aan drie is het beschoren te jubileeren in de nieuw ste tijden, wanneer s'traks de 31e Augus tus is aangelicht. Maurits, Willem III, de stadhouder-koning, en Willem V, ko ning Willem I en III, hun figuren leven in deze herdenkingsdagen weer voor on zen geest op. In meer dan één opzicht is er reden om vergelijkingen te maken. Bijna steeds waren de omstandigheden, waaronder het jubileum kon herdacht wor den, niet gunstig, en ook thans is er alle reden om sober te z'ijin en te blijven.. Maurits stond als krijgsman in het veld. (1610). Bij Willem de Derde's jubelfeest sloot juist (1697) de vrede van Rijswijk een jarenlange oorlogsperiode af. Willem V zijn feestdagen vielen in rumoerige dagen; immers in Frankrijk had reeds vorstenbloed gevloeid en in Nederland Stutte Engelsche en -Pruisische hulp den stadhouderlijken stoel. D© troonafstand was het einde van Willem den Eersten© re- geeringsperiode en alleen doch niet in alle opzichten - - zouden dus in 1874- tijdens Willem 'den Derde's koningsjubi leum de omstandigheden het «enigermate veroorloven op ruime schaal feesten te organiseeren, wijl de periode 18151-870 een werkzaam en sparend geslacht kendo om daardoor grondslagen te leggen voor latere welvaart. Ook heden is het tij tot feesten niet gun stig. Daarover behoeven wij thans geen toelichting te geven. Deze en andere vergelijkingen mogen ons nopen tot .overpeinzingen en wij- zul len telkens daarbij meer willen waardeeren wat Oranje voor Neerland kon en wilde zijn. Als zoo menige groote plaats in het land, ook de Amstelstad, die zich heer lijk opendoet aan Amstcl en IJ en daar draagt de kroon als keizerin van Europa, zal feestvieren. Allerwege steekt zich de schoone stad in feestdos. Het koninklijk paleis wordt gereed ge maakt om straks de hoog© bezoekers to ontvangen en te herbergen. En daarboven op is sedert enkele uren, na maanden van afwezigheid, de klok op den paleiskoepel weder werkzaam. Beneden wordt de laat ste hand gelegd aan de noodig geachto herstellingen aan bestrating en plaveisel. Op de bruggen, over de grachten, in de Utrechtsche straat worden versierin gen in boogvorm aangebracht, waaraan tegelijk verlichting zal worden aange bracht. Die intochtsweg' wordt in gereedheid ge bracht; Koninginneweg, Willemsparkweg prijken m-et hun oranjedak reeds wonder mooi. Verschillende groote gebouwen aan den intochtsweg zijn of worden vo.orzi.en van de voor verlichting noodige installatie. Sommige grachtsgedeelten, o.a. do won dermooie Heerengracht, zijn aan de boot- men van slingers voorzien, waaraan, on der het- gebladerte, de lichtlijnen straks zullen tintelen. De directie van de Ne derlandschc Bank heeft langs alle lijnen van het grootsche gebouw aan het Rokin installatie doen aanbrengen. Met tiendui zenden lichtjes zullen de gevels-van „De Bijenkorf', Peek Oloppenburg's gebouw op Damrak en Dam de aandacht trekken en in wijden omtrek zal straks de t-rotsche Wiestertoren tot boren toe met duizenden lichtjes getuigen hiervan, dat Neerlands hoofdstad Koninginnefbest viert. voelde mij sterk'"tot haar aangetrokken. Mevrouw Scobell stelde ons op een vriéndelijke, ongedwongen Wijze aan el kaar voor en liet ons toen alleen. „Ik heb u al eens eerder gezien, juf frouw iteviere", zei ik. „Ik denk, dat u zich vergist", was haar antwoord, „dat wil 'zeggen, als u ten minste niet in Hampstead heeft gewoond. Wie wonen nog maar ©en paar maanden in Clapham Common, maar we gaan zelden uit. Moeder en ik houden er geen van beiden van. Wie hebben wel eenige vrien den ,in Hampstead, maar zijn er toch niet erg bekend. En hier in Clapham kennen we nog niet meer dan tien menschen". „IE heb u gezien, zes jaar geleden, toen u op zekeren dag naar de stad reed. U ziat met een dame in een van de omnibus sen, ui© naar de stad rijden. U ging niet ver, maar stapte uit biji &t Paul's kerkhof. 'Ik Éab u sedert dien tijd niet meer g.ezien". „En u herkent mij.' nog na zoo langen tijid?" „Ja, ik 'herinner m'ij uw giez-icht uit stekend". „IE voel mij wel wat gevleid", zei zij1 •lachend, „bet is veel waard om zdlE een individualiteit te hebben, dat men zulk ©en indruk maAkt. Dt Roberts, u "beeft mijn achting verworven". „Daar ben iE blij' om," antwoordde ik, „maar .om achting te verwerven door iets waaraan men niets doen kan, is als het winnen van een spel door louter toeval". „Ja, daar heeft het iets van, niet waar, Tribunes worden opgerient langs den weg, waarlangs de iutoent geschieden zal. Op net zoo- dikwijls genoemde „midden- dam-terrein" wordt- een stellage gebouwd, waarop voor 3500 personen een zitplaats bescoikbaar zal zijn. Nacht en dag. wordt onder toezicht van „Bouw- en woningtoe zicht" voortgearbeid aan do totstandko ming, op den Dam zijn meerdere „kijk"- gelegenheden in gereedheid gebracht o.a. het gebouw, van ouds bekend „de Bis schap". In bet Rokin is een kiosk gebouwd' ten behoeve van het comité van uitvoe ring van de verkeersoptocht. Maijson de Vries op het Leidsche plein en de kas- vereenigifiig in de Spuistraat; de Ned. Indische Handelsbank op de Singel en vele andere gebouwen worden eveneens in het feestkleed gestoken. Zoo zal -onze heerlijk© Amstelstad geleidelijk in al de schoonheid' uitkomen, die de stad ook den vreemdeling bekoorlijk maakt. Allerlei comfort zal de vreemdeling kun nen 'genieten. Hotels-Restaurants als b.v. „Krasnapolski" zal duizenden kunnen op^- nemen tot rusten en spijzen en daarbin nen doen de vlaggenversieringen aange naam aan. Hier zullen de 500 Zeeuwen bij hun bezoek aan Amsterdam tijdens de huldebetoiogingen door de „Zeeuwsche Ver- eeniging" worden ontvangen en met ©eni ge verversching Worden gediend. Het lijdt geen twijfel, of tienduizenden uit alle oorden des lands komen op om samen vol dank op gepaste: wijze feest te vieren. Zeker, de tijden zijn donker, doch gelet op wat o-ns volk1 van andere natiën onderscheidt, dan is er veel reden om in overeenstemming met onze moge lijkheden blij te zijn. Volgend maal hoop ik over de tot het feest toebereide stad meerdere mededee- lingen te doen. lllllMII I II 'T 111 1 1m MBIHIIMMII— II Onlusten in Britsch-lndië. Uit Simla wordt gemeld, dat Vrij dag op het groote Mohammed,aan- sdne Moeharran-feest te Gonda (Britsch-lndië) ernstige onlusten zijn voorgevallen. Er zijn heel wat per sonen, die letsel 'hebben gekregen. Ook is er zeer veel stoffelijke schade toegebracht. Er werden aan Hindoe's toebehoorende winkels geplunderd. De politie moest op de menigte schie ten om de orde te herstellen. De troe belen waren het gevolg van het feit, dat de Mohammedanen zich hadden vergrepen aan het loof van een hei ligen boom in een Hindoe-tempel. Het loof van dien boom hing over den weg en berokkende moeilijkheden aan een Mohammedaansche processie, die geen plaats had. om met haar vaandels te passeeren. Toen de Hin does het kappen van het loof niet wilden toelaten ontstond er een vecht partij, die snel om zioh heen greep. D'e toestand is zeer gespannen; maar het heet, dat de Britsche overheid de positie meester is. Korte berichten. Te Praag is D'askalof, oud-gezant, van Bulgarije te Praag, onder de regeering-Stamboelinski, gedood door een Bulgaar, Athanasius Nikolof genaamd, afkomstig uit Sofia, die. vier revolverschoten op 'hem loste. maar, ziet u, als ik in de stad kom, maakt de groote massa altijd grooten indruk op mij'. De menschen schijnen hun persoon lijkheid te verliezen en te worden als pionnen op een schaakbord en ik heb zulk een sterke eigenliefde, dat ik de gedachte haat om in de massa op te gaan. Toen u dus zei, dat u mij na zes jaap nog herkende, ofschoon u mij maar eens heeft gezien, voelde ik mij' werkelijk een oogenblik gestreeld". „Maar ik kan mij' nie-t igiestreeld voe len", ziei ik lachend. „Ik herinner mij, dat u naar mij keek, maar ik had niet genoeg persoonlijkheid om te maken, dat u mjj herkende". Ziij keek mij aan en zei toen met een lach: „Neen, ik müet bekennen, dat het zoo isToen ging zij wen later voort: „Maar u was toen niet toegerust voor een tenniswedstrijd; misschien komt het daar van". „Ja, ik hoop, dat de kleeren de schuld dragen" „Dat herinnert mij er aan, dat wij eigen lijk moesten beginnen. Diaarginds is een baan vrij, ik verlang er naar om te spe len. Bient u ©en igoed speler?" „U moet nw oordeel zeggen, als we een spel gespeeld hebben. Ik heb al ge hoord van uw bekwaamheden". „Kom, juffrouw Reviere", zei een stem, die mij zeer onaangenaam in de doren klonk, „wü hebben u noodig voor ©en dubbelspel. Jj moet met mij1 spelen, om dat ik zoo slecht speel". VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der.Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. De bezuiniging 'door ver mindering v,a,n het aantal ambtena ren van den Oostenrijksclhen staat, neemt steeds toe. In het tijdvak van 14 Juli tot 12 Augustus werden 916 ambtenaren ontslagen, gemiddeld per week dus 229, welk cijfer lager is dan dat wat vastgesteld is door dev voorloopige commissie uit den Vol kenbond. Het is echter waarschijnlijk dat deze achterstand binnen korten tijd zal kunnen worden ingehaald. De bladen behelzen een inter view van de Italiaansche koningin Margareta met een Italiaansch journa list, waarin zijverklaardeMusso lini heeft het 1 a, n d gered. Hij is een man van een bewonderens waardig karakter, een ongelooflijk uit houdingsvermogen en een onuitputte lijke voorraad energie. Generaal D'egoufte heeft een ver ordening uitgevaardigd, krachlens welke het verboden is, postduiven buiten het bezette gebied te brengen of ze in het bezette gebied in te voeren. Het fokken en vervoer van postduiven in het Roergebied en het bruggehoofd van Dusseldorp is slechts op bepaalde voorwaarden toe gestaan. Uit vele deelen va,n Italië komen berichten over noodweer. Triest werd geteisterd door een hevigen storm. Schepen en dokken werden ernstig beschadigd, kranen in de haven ver nield, de kap van het station afgerukt. Ook Napels is door hevige stormen geteisterd. Een ernstige botsing heeft, te Carnegie, een voorstad van Pittsburg, plaats gehad tusschen een processie van de Ku Klux Klan en metaalarbeiders. Laatstgenoemden vielen den optocht aan, toen hij de brug passeerde. Er is een doodé en feen aantal gewonden. De Spaansche kruiser „Espana" is bij Tresforzas, tegenover de Ma- rokkaansche kust, aan den grond g e 1 o o p e n. Lloyd George lijdt aan lich te zenuwpijnen, welke hem noodzaken rust te nemen en zich te ontzien. De student Zwengauer, die den moord op zijn medestudent Baur had gepleegd, is door de volksrechtbank van Munchen ter dood veroor deeld. Zijn medeplichtige werd tot 6 maanden gevangenisstraf veroor deeld en D'r Ruge tot 1 jaar wegens ophitsing tot de daad. Een groot Fransoh pas sa- gier sv 1 i e g tui g is gevallen in het graafschap Kent. Er zijn één doo- de en negen gekwetsten. Te Essen zijn 200 a 300 b ui ten landsche mijnwerkers uit Frankrijk aangekomen.; zij zullen wor den doorgestuurd naar verschillende bezette mijnen. Volgens de laatste berichten uit Moskou begint de vervolging, welke tegen alle godsdiensten gevoerd wordt, sinds eemgen tijd een uitzon dering voor de joden te maken. Ter wijl men de christelijke godsdiensten blijft bestrijden, begint men het ju daïsme te beschermen. „Ik zou juist ©en enkelspel spelen met dezen heer", zei ze rustig. „O, juffrouw Reviere, jk ben heelemaal v,an u afhankelijk ©n op het oogenblik ziijn er geen menschen genoeg om 'de twee dubbele spelen gaande te houden". „Kom, Naomi", riep ©en vrouwenstem, „wij wachten op je". „Wiat zegt u ervan, dr Roberts?" zei de jonge dame, zich tot mij wendende. „D'r Roberts!" herhaalde de man, die geen acht op mij had geslagen. „Is die hier „Laat mij u aan hem voorstellen", zei jufikouw Reviere. „D'r Roberts, dit is mijnheer John Polden". „Ik had Rolden's stem dadelijk herkend en overlegde juist here ik hem zou be handelen. Ik zag hem van kleur ver schieten en toen scheen hij' plotseling een besluit te nemen en kwam hij meï uit gestoken hand op mij' toe. „O, dr Roberts ©n ik kennen elkaar", Sziei hïji, wij zijn oude vrienden. Maar ik had niet verwacht hem hier aan te treffen". Ik nam geen notitie van zlijin uitgestoken hand, maar wendde mij tot juffrouw Re viere. „Laat u niet weerhouden", zei ik. „Als u straks vrij bent, zal mijn beurt komen". Ze keek nieuwsgierig van Polden naar •mij; toen 'ging zij naar het tennisveld; waar haar vrienden haar wachtten. Maar Bolden bleef staan. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1