•%o aye Maandag ay Augustus 1923 37c Jaargang li BEN MAALSTROOM. Buitenland. FEUILLETON. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorslstraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 orTtswxturvwfi ONS KIESRECHT. De Sheer Ds J. S. Post te Oudega, heeft ter drukkerij van „De Stan daard" een vlugschrift ter perse ge leed: „Het revolutionaire Vrouwen kiesrecht en de strijd voor Vrouw en Huisgezin". Het vlugschrift besla,at 55 bladzij den, en is derh five in een hoofdar tikel niet saam te vatten, zonder het te ontkrachten. Vandaar, dat wij ons op dit piad niet zullen begeven. Wij bevelen het vlugschrift alleen aan. Wie belang stelt in een principiëele behandeling van het Vrouwenkies recht naar Gods Woord, die leze en herleze deze brochure, die zich aan genaam lezen laat, het karakter heeft van een oproep, een conscientiekreet is en den weg tot beterschap aanwijst. Nu mogen wij het er voor houden, dat over Vrouwenkiesrecht door onze mannen sinds jaar en dag reeds veel geschreven-is. Principiëel geschiedde dit herhaaldelijk door Dir Kuyper, laatst nog in zijn „De eerepositie dei- vrouw", doch ook te voren in menig hoofdartikel; en ook de bazuin der kleine pers heeft op dit terrein van den beginne geen onzeker geluid doen 'hooren. Zij heeft zelfs, toen het ge vaar voor „invoering" van „Vrou wenkiesrecht" nader kwam, de poging van Jonkvrouwe de Jonge gesteund om namens de Christenvrouwen in een petionnetnent bij de Khmer om af wending van dit gevaar te verzoe ken. Niet minder is ook in onze Pro grams van Actie door Lokaal Comité en Kiesvereenigingen, en in de Depu- tatenvergaderingen door afgevaardig den tegen dit Vrouwenkiesrecht ge protesteerd. Men denke slechts a,an de motie-Sneek. En in al deze pro testen waren zoo schrijvers als spre kers de tolken zoowel van mannen als van vrouwen; want ook deze laatsten de adresbeweging zoo even genoemd kan dit getuigen! waren om principiëele redenen tegen het stemrecht der vrouw, en verfoei den uit praetische overwegingen den gang der vrouw naar de stembus. In dit opzicht hebben de anti-re volutionaire partij, de Chr. Vrouwen, en de pers zichzelf of elkander mets te verwijten. Toen dan ook voor de eerste maal de vrouwen naar de stembus werden geroepen hebben de antirevolutionai re voormannen en voorlicfct(st)ers zich niet bepaald tol: een plompe af- rading of een kort-en-goed verbod, maar _zii zijn te rade gegaan met de geschiedenis v,an het kiesrecht, den ernst des tijds en de daaruit voort vloeiende plichten. Herinnerd werd, dat het Kiesrecht van den beginne grondwettelijk zoo danig geregeld was, dat, ofschoon het zeer beperkt was, het algemeen kies recht er toch in z,at. Men had moe ten hebben een organisch kiesrecht, gelijk het ihuismanslciesrecht zou heb ben kunnen zijn, een kiesrecht, waar bij het orgaan, het gezin, die kiemcei van het maatschappelijk leven, zich uitspreekt. Doch de wetgever van toen voerde in plaats van dit orga nisch kiesrecht, het kiesrecht van de op zichzelf staande personen, het individualistisch kiesrecht in. Dat kiesrecht is toen later wel télkens ■47). .,ïk denk er over om een huis te nemen i*1 Clapham Common, vader, daar is een Prachtige gelegenheid open en reeds vele patiënten zijn uit die buurt bij mij igeko- fflet). Het is een nieuwe uitbreiding der Praktijk, die 1(jaar voor mijn chef heb verworven en hij was edelmoedig genoeg °m mij aan te raden, daar zelf te begin nen". dn dat geval, mijn jongen", zei mijn et> „moet ik het genoegen hebben van aathuis te installeeren". m t tl1 sPrak'en Wij langen tijd rustig et elkaar voort en maakten plannen voor 7^kom*t- d'e ^agen trouwde de vrouw, rl')rak Isabella. Tempest noemde; en r V.r.cv na(^at ik wist, dat de huwelijks- I voorbij- was, zond ik een .,Ê.ranj nan Steven om hem van het „iri kennis te stellen. Ik kreeg geen ;ie van tem als antwoord, en, ofschoon iK' nog een week lang te Witney bleef en ief* tweemaal schreef, zond hij mij geen woord als antwoord, hoe hij deze mededeel,ng Ud ontvangen. toen mijn vader weer flink op weg was naar zijn herstel en zich heel goed Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG uitgebreiddoch het kiesstelsel bleef rusten op den revolutionairen grond slag van het kiesrecht der personen: de man A, de man B, enz. En zoo bleef het tot op heden; alleen nu kwamen er ook de vrouw A, de vrouw B, enz. bij. Het werd, gelijk het er trouwens in 1848 al in zat, algemeen stemrecht voor mannen en vrouwen. Dit alles hebben ook wij naar onze krachten beproefd, al de jaren van ons bestaan als orgaan onzer partij, onzen lezers duidelijk te maken. M,aar nu hebben ivij bij den eersten oproep tot de vrouwen gezegd: nu wij eenmaal dit algemeen kiesrecht hebben, wij, dat wil zeggen, ook gij, nu behoort gij om 't aroote belang, dat Land en Volk hebben bij uwe medewerking, tot keering, zoo mo- telijk van de revolutionaire machten, ie in Kamers en Regeering grijpen naar de macht, en ook om in de toe komst mogelijk te maken, dat wij krij gen een ander kiesstelsel, met de man nen mee te stemmen; en dit te doen, bij elke nieuwe stembusactie, telkens weer, totdat het ons gelukke, een an dere, in plaats van de revolutionaire regeling van het kiesrecht, een orga nisch kiesrecht bij de Overheid te bedingen. Dit andere, organische kiesrecht, het huismanskiesrecht, doch waarbij ook aan enkele vrouwen dat kiesrecht mag en moet worden toegekend, voor zoover deze vrouwen door Gods be stel inplaats van den „huisman" tre den, is en blijft het ideaal der anti revolutionaire partij, wsarvoor zij blijft strijden. Om dit nu vruchtbaar te kunnen doen, behoort helder en duidelijk voor oogen gebracht te worden, waar 'tom te doen is. En hiertoe dient nu op uitnemende wijze het hierboven door ons aanbevolen vlugschrift van Ds Post. Hij heeft daartoe den juisten weg gekozen. Eerst tast hij de moderne vrou wenbeweging in haar hartader aan, veroordeelt op principiëele gronden het zoogenaamde vrouwenkiesrecht telijk dit gemotiveerd wordt door e godinnen onzer eeuw in de gelijk stelling van man en vrouw, de on dermijning van het burgerlijk huwe lijk, en de omkeering der Scheppings- o'rdinantie ook in den staat. Met andere woordenhet vrouwen kiesrecht is in beginsel en doel on christelijk. Doch nu blijft de schrijver hierbij niet staan. Hij' toch laat er terstond op volgen: „Hebben wij dan wel goed gedaan met onze vrouwen aan te sporen ter stembus te gaan, en hebben de vrou wen zich in dezen niet bezondigd?" En hij antwoordt: Neen! „De Christelijke vrouwen", zoo gaat hij voort, kunnen met waarheid zeggenhet kiesrecht, is ons opgedron gen. Hadden zij er naar gestreefd, zooals de revolutionaire voorvechters, dan zou hierin voor haar een zonde liggen. Nu is zij, ha,ars ondanks, door den vijand zelf voor de keuze gesteld, een van deze twee dingen te doen: óf niet te stemmen en daardoor den vijand voordeel te geven, öf te stem men en daarmee het belang van land. zonder mij kon redden, schreef ik mijn hospita, om haar te zeggen, wanneer ik weer thuis kwam. Ik zond ook een letter tje aan Steven en vroeg hem, mij aan het Paddingtonstation af te halen, zoodat wij- al in het rijtuig wat konden praten, als wij1 naar huis reden. In Londen aanko mende, ontdekte ik mijn vriend echter nergens en reed dus teleurgesteld alleen naar. mijn kamers. Toen mijn hospita de deur voor mij opende, meende ik een angstigen blik op haar gelaat- te zien. Zij scheen bang, vond ik, dat zij iets gedaan had, waarover ik ontevreden zou zijn. „Is mijnheer Edgcumbe thuis?" vroeg ik. „Neen, mijnheer. Ik heb hem in meer dan een week niet gezien". „Ben weekWaarom (heeft u mij dat niet geschreven?" Die vrouw keek zeer verdrietig en durfde blijkbaar niet recht antwoorden. .Terwijl de koetsier mijn bagage naar bin nen bracht, z'ei ik tegen haar: „W,ilt u Diet mee naar mijn kamer gaan? Ik zie, dat u mij iets te vertellen heeft". Zij volgde mij in de kamer en barstte toen los: „Ik heb gedaan, wat ik meende te moe ten doen, dr Roberts, en ik' weet zeker, dat ik den jongen .man het beste toe- wenschte, al had ik niet zooveel met hem op als met u. Hij liep hier voortdurend en volk te dienen". En dan beantwoordt de schrijver in den breede de vraag: „Bezondigt de vrouw zich in het uitbrengen v,a,n haar stem?" Men lette wel op, zegt D's Post, de zonde ligt. in het beginsel en in het doel. Dit geldt echter voor de revo lutionaire kiesrechtvrouwen, (gelijk ten onzent de feministen en tot voor enkele jaren in Engelana de suffra gettes);'dezer beginsel en doel zijn anders dan die der Christelijke vrou wen. „Wanneer twee hetzelfde doen, is het nog niet hetzelfde. Wanneer aan de Christelijke vrouw het stembiljet in de hand wordt gegeven, dan zal zij handelen uit dit beginsel: de liefde tot 'Goden met het doel: veiligstelling van de vrouw, door te stemmen op mannen, die onvoor waardelijk buigen voor het gezag der H. Schrift, bij wie alleen - derhalve de belangen der vrouw veilig zijn." Wij kunnen niet meer uit dit' be langrijke vlugschrift overnemen. Het z,al echter wel genoegzaam zijn om te doen zien, dat hier niet eenzijdig wordt -afgekeurd en afgebroken, doch integendeel principieel wordt getee- kend en weerstaan, en even principi eel wordt geprezen en aanbevolen. Met een artikel over „de totstand koming van het gezinshoofdenkies- recht" wordt de brochure besloten. Diaari-n worden nu geen lijnen aan gewezen; dat behoort niet tot de taak die hij zich heeft afgebakend. Maar het beginsel wordt door hem met warmte verdedigd. En wanneer het hem nu gelukken mocht, aller aan dacht naar dit beginsel heen te trek ken, d-a,n heeft hij zijn doel bereikt. Aan de uitwerking van dit beginsel is men natuurlijk evenwel nog lang niet toe. Maar de opinie van man nen en vrouwen in onze partij, liefst in alle Chr. partijen anders komt er van verandering van kiesstelsel na tuurlijk niets moet algemeen wor den, 'dat er een ander kiesstelsel ko men moet op de basis van het kies recht der gezinshoofden. Of dit spoedig zal kunnen? De propaganda voor het organisch kiesrecht, dat wij hebben moeten is al van 1878 af gevoerd geworden. En hoe ver zijn wij al? Dat in de Chr. Historische Unie dit kiesrecht geen sympathie, eer be strijding vindt, en 'in de RoomscKe partij slechts door een enkele wordt aangeprezen. Wanneer men nu weet, dat voor -de invoering van een ander kiesstelsel Grondwetsherziening noodig is, en daartoe een betrekkelijke meerderheid in elk der beide Kamers wordt ver- eischt, dat wil zeggen minstens van twee derden der aanwezige leden; dus van 67 voorstemmers in de Twee de en 34 voorstemmers in de Eerste Kamer, en de Anti-Revolutionaire par- Jij op 't oogenblik slechts 16 leden in de Tweede en 7 leden in de Eer ste Kamer sterk is, dan zal men toe- fev-en, dat er voorloopig nog geen ans bestaat om iets in deze (rich ting .tot stand te brengen. Mjaar dit behoeft het einde on zer redeneering niet te zijn. Indien het ideaal ons blijft wen ken, en het beginsel ons drijft, en rond, als iemand, die in een afschuwelij ken droom leeft, tot op zekeren dag:, on geveer een week geleden, hij een telegram kreeg, -en toen scheen hij heelemaal gek te worden. Hij ontving het ongeveer twee uur 's middags. Hij zat in dien stoel, mijnheer, -en ik kwam twee of drie keer -de .kamer binnen, om-dat ik niet gerust over hem was. Ik sprak hem itoe, maar hij scheen mij niet te hooren. Tegen vier uur hoorde ik hem in de kamer -op en neer loopen, -daarom ;ging ik weer naar boven en vroeg hem, of ik iets voior hem 'kon doen. „lk ga weg", juffrouw -Rlewitt", zei hij. „Niet vqor lang hoop ik, mijnheer", Zei ik, „want, zooals u weet, dr Roberts, houd ik er van altijd beleefd te blijven". „Ik' weet het niet, juffrouw Rlewitt. Het- kan zijn, dat ik gauw terugkom, maai' het kan ook zijn, dat ik lang weg blijf". „Wat zal ik tegen dr Roberts zeggen?" vroeg ik. „Niets. Laat hem niet weten, dat ik weg ben. Ik zal hem een brief schrijven, Idle u hem moet geven, :als hij1 terugkomt", en hij1 begon de kamer op en neer te loop-en, alsof hij groot Verdriet had toen werd hij' heelemaal krankzinnig" „Krankzinnig? Wat bedoelt u juffrouw Elewitt?" „Dit, dr Roberts. Ik zei tegen hem. „Maar waarheen moet ik de brieven op sturen, die er voor u kunnen komen?" (het gebed bij dit alles niet ontbreekt, dan zal zoo luidt ook de conclusie van het onderhavige vlugschrift, onze God tot stand brengen wat bij de menschen onmogelijk scheen, doch indien het Zijn wil is (1 Joh. 5:14) bij Hem mogelijk was, en daardoor voor uitvoering vatbaar. De Belgische antwoord-nota. Het Belgische antwoord op de nota van Baldwin is in drie gedeelten ver deeld. Hoewel toegevende, dat Engeland inzake de schadevergoedingen offers heeft gebracht, stelt het Belgisch gouvernement er prijs >op, te verklaren, dat het de Bel gische rechten op prioriteit handhaaft. In hel. tweede gedeelte wordt de juistheid der Britsche meening, 'terzake van de wettigheid van Roerbezetting betwist. Het derde gedeelte is wel het voor naamste. Het bevat een nadere uiteen zetting van de voorstellen, in de vorige nota van België gedaan, nopens de mid delen, die men zou moeten aanwenden, om de betaling van de schadeloosstellin gen ten laste van Duitschland te verze keren: instelling van zekere regies, toe zicht op de financiën, heffing op de in komende rechten, enz. Tenslotte wordt in het antwoord van België de hoop uit gesproken, dat het Engelsch gouverne ment zijn voorstellen in overweging zal nemen en -dat die voorstellen zullen wor den gen-omen tot basis van nieuwe on derhandelingen der geallieerden. De rede van Stresemann. In de rede, welke rijkskanselier Strese mann vorige week bij een lunch van den Duitscben industrie- en handelsdag ge houden heeft, wees hij het verwijt af, dat Duitschland zelf de koersdaling had ver oorzaakt en verwees daarbij naar de pu blicatie van het Institute of Economies te Washington, waar de tot heden ver richte Duitsche scliadeloosstellingspraes- taties op de juiste waarde geschat waren. Wanneer Frankrijk oprecht positieve panden begeerde voor Duitsche leverin gen na afloop van een moratorium, was er wel een weg tot overeenkomst met Duitschland te vinden De rijkskanselier gaf daarna zijn voldoening te kennen over de verklaringen van Poincaré, dat hij noch politieke bedoelingen, noch annexatie plannen nastreefde. Daarmede waren ech ter de voorgeslagen oplossingen niet te vereenigen. Duitschland hoopt, dat binnen een gemeenschappelijke overeenkomst der geallieerden onder elkaar en met Duitsch land een weg zou worden gevonden, die de gerechtigde aanspraken der als schuld- eischers optredende staten vereenigdemet het verleenen van Duitsche ontwikkelings mogelijkheden, waardoor ook aan het Duitsche volk het recht op leven verze kerd werd. De Fransche bladen merken in de rede een geest van verzoening op, terwijl de vervloeking van de politiek der gealli eerden ontbreekt! De „Petit Parisien" meent, dat Stresemann beter heeft ge sproken dan zijn voorganger. De „Ere Nouvelle" meent, dat de rede aanleiding geeft tot optimisme. De Spanjaarden in Marokko. De correspondent van de „Daily Tele graph" te San Sebastian seint, dat de botsingen te Malaga bij de aankomst van „Ja, en wat antwoordde hij?" vroeg ik vol belangstelling. Hij stootte zulk een goddeloozen onzin uit, dat ik geen lust gevoel zijn krank zinnige woorden voor u te 'herhalen. „En daarna?" „Hij. vroeg mij de kamer te verlaten, daar hij a lleen wenschte te zijn. Een poosje later kwam hij beneden met een tasch in zijn hand. „Vaarwel, juffrouw Rlewitt", z-ei hij; „schrijf geen woord over mij aan dr Roberts; en als hij terugkomt, geef hem dan jen brief, die ik voor hem op de tafel had neergelegd." Hij had een vreemde uitdrukking in zijn oogen en zijn gelaat was doodsbleek'. Als ik hem voor het -eerst toen ontmoet had en iemand 'zou mij gevraagd hebben, hoe oud hij was zou ik hem minstens veertig jaar hebben gegeven". „Waar is de brief, juffrouw Rlewitt?" „Daar, op den schoorsteenmantel met de andere brieven, mijnheer". „En is dat alles?" „Diat is alles, mijnheer. O ja, dit moet ik hog .zeggen, hij heeft- mij de volle rekening, betaald en nog een week huur er bij". „Diank u, juffrouw Rlewitt", zei ik, vol verlangen om haar kwijt te raken en met droevige vermoedens in mijn hart. „Wilt u mij een kop thee brengen en wat versch brood en kaas?" Ik' had geen trek in eten, maar ik Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummersf 0.05 Prijs der Adverlentiën: il4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. ongeveer 1000 soldaten, die op weg waren naar "Melilla en behoorden tot verschil lende regimenten en bataljons, het gevolg waren van het feit, dat 200 man van een regiment uit Barcelona weigerden Mch in te schepen. Een muiterij brak uit en bij de botsing, die volgde, werd een offici jr gedood en verscheidene soldaten gewond. De muiters trokken in troepen door de stad, terwijl zij schreeuwden'. „Weg mete den oorlog!" Gendarmen en trouw ge bleven mannen van het expeditie-corps bedwongen de muiterij. De meeste hunner werden ingescheept, terwijl de belhamels werden gevangen gezet. De muiterij is het gevolg van een heftige campagne van de republikeinsche socia listen en syndicalisten tegen het zenden van versterkingen naar Marokko en tegen de veroveringspolitiek. Zij eischen, dat Marokko zal worden opgeheven. De regeering begint zich over den toe stand ernstig bezorgd te maken. Men voor ziet critieke gebeurtenissen, indien geen definitieve oplossing wordt gevonden. De laatste berichten, welke per post uit Marokko zijn aangekomen, hebben een zeer slechten indruk gemaakt. De censuur treedt zeer streng op. Men weet echter, dat de strijd om de ontzetting van Tifau- ruin zeer verbitterd was en de Span jaarden bijna 800 man verloren. Oorlogs schepen bombardeerden de troepen van de Riffs en uit Spaansche vliegtuigen werden bommen op de rebellen geworpen Onlusten te Bilbao. De „Daily Telegraph" maakt melding van onlusten te Bilbao, waar de politie met de communisten slaags is geweest. Laatstgenoemden, die met pistolen ge wapend waren, poogden een algemeene stalling af te dwingen, waarbij een tram conducteur werd gedood. Donderdagavond omstreeks 6 uur werden talrijke gewapen de groepen, die een dreigende houding aannamen, door de politie naar het volks huis gedreven. Uit de vensters vielen eenige schoten. Een gendarme werd ge wond, waarop de politie trachtte het ge bouw binnen te dringen. Zij werd met een salvo geweerschoten ontvangen. Na kor ten strijd gaven de communisten, van wie er een gedood en een dozijn gewond waren, het gevecht op. Het volkshuis is gesloten. Daar de meeste arbeiders te Bilbao socialisten en communisten zijn, vreest men nieuwe bloedige botsingen. De politie heeft een groote hoeveelheid dynamiet opgespoord, welke de arbeiders uit de naburige mijnen hadden gebaald. Dreigende mijnwerkersstaking. De uitvoerende commissie van den mijnwerkersbond in 't anthraciet-district Pennsylvania (Amerika) heeft de leiders van den bond gemachtigd den mijnwer kers het bevel te doen toekomen om den Isten September het werk neer te leg gen. Tegelijkertijd wordt machtiging gege ven om schikkingen te treffen, waarbij '4000 man aan het werk kunnen blijven om de pompen 'te bedienen, Jen einde te voorkomen, dat de mijnen gedurende de staking -overstroomd worden. Korle berichten. De index van de verhooging der detai 1 prijzen in België is op 15 Augustus vastgesteld op 439 tegen 429 op 15 Juli, voor Brussel en 59 plaatsen. Voor Antwerpen en omgeving is hij 446, voor Gent en omgeving is hij 427; yoor Luik en omgeving 445. wenschte alleen te zijn, en ik wist, dat als ik haar niet- wat te doen gaf, dat haar lang bezig hield, zij1 de kamer zou bin nenkomen om te zien wat Steven had gieschreven. Ik brak met ©en bang voo-rgevoel den v-erziejgelden brief open en las als volgt: „Mijn beste, oude D|a-n, Ik heb je telegram ontvangen. Hst - heeft den laatsten -draad verbroken. Meer kan ik niet zeggen. Ik kan hier niet langer blijven. Waar ilc zal heengiaa-n en wat ik zal doen, weet ik niet. Probeer niet mij' te vinden. Ik ben verloren voor de wereld. Elk motief om te werken, om iets te doen, of jets te zijn, is weg. Ik leef in een ondoordring bare duisternis. Het is hard om je op -deze wijze vaarwel te zeggen, maar het is het beste. Ik zou het niet kunnen dra gen je weer te zien. W!at de toekomst mij zal brengen, weet ik niet het kan niet erger zij-n, dan wat het verleden mij bracht. Je herinnert je wel, dat ik' je «enigen tijd geleden vertelde, dat duizend booze machten mij- trokken naar den af grond slechts één machtj© hield er mij' van terug. Dit is nu ook weg. Waarom zou ik worstelen strijden? Wie zou er beter af minder van worden? Wat de belooning der zoogenaamde deugd? Maar bom laat ik niet zeuren". (Wordt vervolgd.) I

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1