GGEN tand. iet door. door België Diiisdav 2i Augustus 19%3 37e Jaargang BuiteMani Binnenland. iddelburj. m 3H 181 jag 24 Augustus iceerde Verkso- and BRESKENS. 3 ©I f 2.— ere f 4.75. 75 cent. auw naaldoek Oranjedoek E LIGNY iES. gevraagd, oor verplaatsing KOOP, Slechts2iaarmeuw. %o I A A wd: G. Broek- bel, 27 jaar., j., en J. van? ine, z. :huize, 62 j.; Ullem Buiten- Elizabetli Su- e, 29 j. jd. te :e, 23 j. jm. 3n Pieternella Arendskerke, Antonia, d. v. sir en Clasina Francina, d. v. orstanje. t S j 3BERICHT. 764,7 te Biar- el. d van 21 Aug. ijke tot Weste- jwolkt, enkele iinweer, zelfde ENOEERENDE rE NEMEN. iNDERZOEK DEN HAAG. ICHT. RVOORT, Notaris. ■ersoons Auto's Front en Iplaatsen. f. 52. ent en hooger. gezin, voor een )uw, liefst omtrek r A, Bureau „Be s, a.S. EEN «WEID REIJNIERSE Ci weg. een aankomende bij F.HUIJSMAN, KOOP: magen op ijzeren id ais nieuw. Pz., Westkapelle- KOOP: lalfvaarzen, keut OONE, Lepelstraat, kens te koop rs bij de rekei»"»9" itwatering Vrouwe- M. met pannendak^ paardenstal, kiein oor klein landbou w laats, aan zeer g' ;°A HOORNICK' Telef. 129- rk '.C es Drukkers-Exploitanten QOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 OVER DE GEHEELE LINIE. Het wordt nog niet voldoende inge zien.. dat de bezuiniging over de ge heeld linie moei worden doorgevoerd. Minister Colijn heeft een goede pers. Van links en rechts wordt hem tof toegezwaaid. Van alle zijden wordt hem zelfs toegeroepenExcellen tie, men had u veel eerder in het ka,- binet moeten opnemen. Men verwacht zelfs zeer veel van dezen kraeht- mensch. Nu is de heer Colijn er de man niet naar om op dergelijke krachttermen zijn verwachtingen te spannen. 'Treub was ook een „kradhtmensch" en hoe kort van duur bleek ten slotte zijn „krachtbestuur". Posthuma was er tot op zekere hoogte ook een: en meer clan één staatsman voor hem heeft hij zich van alle kanten belaagd gezien. Kuyper was grooter dan die heiden te zamen, en ook hem bereid de men in 1905 een smadelijke neder laag. Iets dergelijks kan en zal ook hem overkomen. Daartoe speelt in ons klei ne land de kleine politiek onzen groo- ten staatslieden te zeer parten. Toch mag men voor 't oogenblik zich verheugen over de algemeene sympathie, die den nieuwen minister van financiën ten deel valt. De opbrengst der Rijksmiddelen over Juli van dit jaar heeft zelfs de onnoozelste optimisten onder ons uit hun zoete rust doen opschrikken. De sterke daJin"; over de gehieele lijn der inkomsten dreef thans allen tot de slotsom, dat men het nu voortaan alleen bij de uitgaven zal hebben te zoeken. Het woord van de „Nieuwe Rotterdamsche Courant", 'het lijfblad der oude liberale partij, gaat een ge vleugeld woord worden: „Er is geen andere keus!" Het is te begrijpen. De daling der inkomsten met cir ca zeven miljoen in één maand; het tekort over de eerste zeven maanden van ruim vijf miljoende malaise op economisch gebied, die steeds luider spot met de meest bescheiden ramin gen; het predikt alles luider dan ooit dat. de periode der baten onherroe pelijk voorbij is en wij nu voor lange paren de periode der verarming zijn ingetreden. En toch - wagen wij de vraag zouden allen, die dit. klaaglied aanhef fen, even sterk zich bewust zijn, dat het nu anders moet, eri dat „er is geen andere keus"? Wij plaatsten dezer dagen de zeer nuchtere waarschuwing en toelichting van den heer Van 't Hoff te Sint Laurens, die, zelve ambtenaar, zijn collegaas opwekt om zich goed in te denken, hoe de toestand worden kan, bijaldien de bezuiniging niet zou wor den toegepast op den breeden ambte naarskring. Natuurlijk, de in de pers genoemde cijfers, logen. Ook wij wezen er reeds op. De minister zelf kent ze nog niet. Maar 'dit vooral mag toch uit zijn helder betoog wel worden vastgehou den; indien het ideaal van ex-mmister De Geer de veiligstelling van den gulden niet gegrepen wordt, dan gaat Nederland D'uitschland achterop, waar de huidige finantiëele ondergang niet allermeest te wijten is ,a,a,n de Fransche actie in 't Roergebied, maar aan de zorgelooze finantiëele politiek van de niet-sluitende Staatsbudgetten en 't niet juist geregelde belastingwe zen, hetwelk een inzinking va,n de koopkracht van de mark veroorzaak te, die eerst wel schijnvoordeel bracht aan industrie en handel, maar ten slotte alles ontwrichtte en nu den cha os gebracht heeft. Dat gevaar bedreigt ook Nederland. En ons zittend Kabinet is volgens Jan van Holland daartegen niet met eene alleruiterste energie van meetaf opge treden. De ontsla,gaanvrage-De Geer is z.i. 't symptoom van dit al meer voortwoekerend kwaad. Men ne me een voorbeeld aan Duitschiland, waar men een inkomen van miljoe nen geniet, doch er niet half het noo- dige voor koopt. Terecht schreef de heer Van 't Hoff: de waarde van een inkomen sw o rd t n i^e t aan geduid door het a,anta,I gul dens ma,ar door de k o o pi- kracht van die guldens. Met deze aanhaling mogen wij ons wel refereeren aan de volgende er mee instemmende opmerking van on ze „Rotterdammer": „Wie over deze pijnlijke maatrege len dadelijk zijn afkeurend vonnis ge reed heeft, bedenke, dat het ten slotte beter is in plaats yan tien gulden slechts acht gulden te ontvangen, dan bij een gedepreciëerde valuta (in waar DeZeeuut VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG de gedaalde munt gelijk b.v. de mark en de frank en de kroon. Red. Zeeuw 1) nominaal (dat wil zeggen „slechts in naam". Red. Z.) f 10 te behouden, maar de reëele (werkelijke Red. Z.) waarde daarvan terugge bracht te zien tot f 5 en minder. Wie zóó de zaak beziet, zal begrijpen, dat een tijdelijk nadeel kan medewerken om een algeheelen ondergang te voor komen." Wij herhalen echter onze waarschu wing, reeds voor vele maanden, tel kens weer, herhaaldniet de ambte naren alleen, wij allen moeten bezui nigen. En daar naast beijvere ziób de Re geering, de minister van financiën voorop, om elke uitgaaf, die inproduc- tief is, die onnoodig is, die zonder schade voor wie ook, kan worden nagelaten, te schrappen; ja zelfs goe de en nuttige zaken, die zonder" ge vaar uitstel kunnen lijden, voor onbe- paalden tijd aan de staatszorg te ont trekken. Er moet gebroken worden met den sleur sedert 1914 geldende om maar van den Staatsboon! te plukken, er maar in te hakken, royaal te decla- reeren en uit te betalen; en met de leus, dat men in het veen niet ziet op een turfje. Het moet nu worden: het kan wel minder! In dit pogen zal de minister van fi nanciën, zal de Regeering alle partijen in den lande en in de volksvertegen woordiging naast en achter zich moe ten vinden, zal het kunnen slagen. Natuurlijk: de rechtergroepen heb ben de meerderheid en kunnen der halve eiken maatregel doordrijven om dit leeliike woord eens te gebrui ken. Maar dit mag niet. Het mag niet, omdat het land er op dit oogenldik even gevaarlijk voor staat ais precies negen jaar geleden. De nationale gedachte overheerscht de nationale geschillen. Zoo sprak mr Troelstra in de Tweede Kamer op 3 Augustus 1914 en hij gaf daarmee in een prachtig epigram, uiting aan dat, wat heel de Kamer, -en gansch het land, op dat oogenblik dacht. Zijne mooie woord is ^sedert dien stond een gevleugeld woord gewor den. Het moge ons niet als heilig schennis worden aangerekend, zoo het onwillekeurig op dit oogenblik aan onze pen ontgleed, maar in clen vorm van een wensch. Moge ook nu de nationale gedachte alzoo zijn, dat zij de nationale geschillen doét zwijgen'. En mogen alle partijen zich tot die hoogte kunnen opheffen, dat zij mr Troelstra's woord van toen, ook than s' tot het h u n n e maken Duidelijke waarschuwing. Temidden van de malaise, temidden van werkloosheid en inkrimping van bedrij ven, ondanks een gaandeweg grooter wordenden staat van uitgesproken fail lissementen heeft nog steeds niet ontbro ken de stem van hen, die in blij optimisme meenden dat het met onzen financiëelen teruggang nog zoo'n vaart niet liep. Al bracht iedere maand de nieuw-ver- schenen staat der middelen den ernst der tijden onder het oog, menigeen bleef krampachtig vasthouden aan de eer rij ker dan trager vloeiende bedragen, die de Rijksinkomstenbelasting binnenbracht. Voor dezulken moeten de cijfers over de afgeloopen Julimaand wel een zeeT bittere ontgoocheling zijn! Bleven de uitgaven in totaal bij de gelijknamige maand van het vorige jaar met bijna zeven millioen ten achter, alleen bij de inkomstenbelasting was een teruggang van meer dan vier millioen waarneembaar! Ten duidelijkste wordt hiermee aan getoond, boe inderdaad de schijnbare stij ging in de vorige maanden in niets an ders baar oorzaak vond dan in een ver vroegde aanslagregeling, waardoor de op brengst naar eenige maanden werd samen gedrongen. Maar ten duidelijkste blijkt eveneens, hoe de inkomstenbelasting, de hoofdbron der ontvangsten van het Rijk, een ont stellenden teruggang aanwijst, hoe de da ling der inkomens, reeds lang een vol dongen feit, in den middelenstaat van Juli zeer sprekend wordt weergegeven. En er is geen twijfel aan, of deze ge- tallenladder zal nog andere cijfers te aanschouwen geven. De daling zal zich verder voortzetten. D i t althans is de lichtzijde van het nu verschenen overzicht, dat de meedoo- genlooze cijfers over de afgeloopen maand omtrent de pijnlijke financieele positie van den Nederlandschen staat geen twijfel overlaten, doch ons volk plaatsen vlak voor de naakte feiten. Bij het licht dezer kille statistiek wordt trnze waardeering des te grooter voor den heer Colijn, wiens krachtig verantwoor delijkheidsgevoel hem ertoe bracht, de schier boyenmenschelijke' taak te aan vaarden tot herstel van liet evenwicht in onze Rijksfinanciën. Wat erger 's. Weinig bemoedigend is de stand, dien de financieele en materieele balans in de meeste landen aanwijst. Doch angstwekkend bepaald mogen 'de toestanden heeten, die op zedelijk gebied waarneembaar zijn onder de cultuurvol ken, zoowel der oude als der nieuwe wereld. Dat de eerbaarheid op weerzinwek kende manier wordt geschonden, de hei ligheid des huwelijks brutaal aangetast, men heeft slechts naar de dagbladen te grijpen om .van de waarheid hiervan te worden doordrongen. Omtrent de groeiende minachting voor de goddelijke instelling van het huwelijk, uitkomend in een steeds grooter wordend aantal echtscheidingen, werden dezer da gen vanuit de Vereenigde Staten spre kende cijfers gepubliceerd. Daar toch vindt de toeneming der echt scheidingen naar verhouding driemaal zoo snel plaats als de toeneming van de be volking. Op iedere negen huwelijken is er één echtscheiding. Van 1870 tot 4917 nam het aantal echtscheidingen toe met niet minder dan 400 pet. In 1870 waren er op elke 100.000 inwoners 28 scheidin gen, in 1917 zelfs 112! Ziedaar hoe zich een cultuurvolk uit leeft in onze veelgeprezen 20ste eeuw! Doch kon het anders bij al die uitspattingen van het volle staat de over heid, de wetgever, niet minder schuldig. Er zijn namelijk nog 17 staten in de Unie, waar de minumumleeftijd voor het aangaan van een huwelijk niet door de wet wordt gepaald. In 9 staten zijn die leeftijden 12 jaar voor het meisje en 14 jaar voor den jongen! In de Ver. Staten zijn dan ook thans niet minder dan 12000 getrouwde meisjes onder de 15 jaar en 100.000 van onder de 17. O tijden, o zeden! Is het wonder dat, waar het aangaan van een huwelijk op zoo jeugdigen leef tijd in geen wettelijke bepaling belemme ring vindt, menigeen een onberaden stap doet waarvan men, tot onderscheid dei- jaren gekomen en door de wetgeving ge steund, het spoor zoo spoedig mogelijk tracht uit te wisschen? Heilige huwelijksbanden worden ge dachteloos geslaakt, de eischen van re ligie en zedelijkheid schaamteloos met voeten getreden. En hoewel theoretisch het anarchisme van Max Stirner niet toegedaan, maken pracfisch velen zonder voorbehoud diens woorden tot de hunne: „Het huwelijk in zijn legenwoordige be- teekenis moet worden prijsgegeven. Het huwelijk is niet anders dan de vaststel ling van een interessante verhouding, trots het gevaar, dat die oninteressant en on zinnig wordt. Stellen de personen geen belang meer in elkaar, dan is het uit. Blijft de oninteressante verbinding toch voortduren, dan wordt de individu slaaf van de instelling. Liever één vrije „gri- sette", dan duizend in alle eer en deugd grijs geworden maagden!" Frankrijks antwoord. Reuter verneemt, dat het Fransche ant woord op de Britsche nota vandaag te Londen zal worden ontvangen. In wel ingelichte kringen wordt verklaard, dat het alleen na de ontvangst van Poincaré's nota mogelijk zal zijn te beoordeelen, of er eenigerlei basis zal zijn voor de gealli eerden om het houden eener conferentie te rechtvaardigen. Men 'blijft nog steeds hopen, dat uit de nota zal blijken, dat Poincaré bereid is eenigszins tegemoet te komen aan het Britsche verzoek om over te gaan tot een meer opbouwende politiek, wat de ont ruiming van het Roergebied betreft, naar mate de Duitsche regeering voldoet aan de eischen van schadevergoeding. De „Daily Telegraph" zegt, dat men met niet genoeg nadruk kan vaststellen, dat Engeland zich bereid verklaard heeft, af te zien van liet grootste deel zijner vor deringen op de bondgenooten, doch alleen op voorwaarde, dat de algemeene lijnen der Engelsche politiek voor een rege ling in Europa door de anderen worden aanvaard. Een koning gevraagd. „Gevraagd een koning. Landelijkegent lemen van Engelsche nationaliteit genie ten de voorkeur. Reflectanten moeten zich tot de Albaneesche regeering wen den." Deze advertentie moet volgens de „Eve ning News" authentiek zijn. „De kleine Balkan-monarchie heeft geen souverein. Haar bewoners verlangen echter vurig de kfoon te schenken aan een waren gentle man. De candidaten moeten van den lande zijn, wijl de voornaamste Albaneesche be langen op landbouwterrein gelegen zijn." Een Britsche onderdaan, die langen tijd te Durazzo,' de Albaneesche hoofdstad, heeft vertoefd, verklaarde aan het blad, dat het een ideaal land is voor jacht-i liefhebbers. Wat de financiën betreft, men kent in Albanië niets dan goudstukken. Banken zijn onbekende dingen te Durazzo. De begrooting bedroeg voor 1922 onge veer 91/2 millioen gulden. Revolutie zou de koning niet behoeven te vreezen, daar de geheele bevolking van 900.000 men- schen sedert den jongsten opstand ont wapend is- De noodtoestand In Duitschland. Het Duitsche voedselministerie heeft de opwekkende mededeeling gedaan, dat de Duitsche oogst er dit jaar prachtig voor staat, ook al zal hij het record van 1913 niet halen. Een nijpende hongersnood is in den komenden winter dus niet 'te duchten. Overigens ziet de toestand er vrij som ber uit, meldt, de Msb. De hooge loonen drijven de prijzen van het eene artikel, na het andere op, waarbij nog komt, dat de handel sedert meerdere weken van markdaling de gewoonte aangenomen heeft eiken dag maar lukraak haar prijzen op te schroeven. De enorme belastingen, welke oogen- scbijnlijk slechts door nieuwe inflatie be taald kunnen worden en welke niet het minst op 'de werkgevers drukken, bene men velen dezer heeren den 'moed hun bedrijven nog langer voort te zetten. Men hoort dan ook in alle richtingen vanj sluiting der bedrijven spreken. Een spre kend staaltje daarvan is de Berlijnsche tram, welke onder den druk der .loonen haar tarieven zoodanig op heeft moeten schroeven, dat niemand er meer in gaat zitten en het plan derhalve bestaat het geheele verkeer maar stop te zetten. In vele kleinere Duitsche steden is de tram- dienst overigens al lang uitgeschakeld. Het spoorwegongeluk te 'Munster. Onder telegrammen gaven wij gisteren reeds eenige mededeelingen over dit spoorwegongeluk. Een der redacteuren van de Msb., die rleze reis heeft meegemaakt, .schrijft hierover: Het leven van talrijke Hollanders heeft Zondagavond aan een zijden draadje gehangen. We kunnen ge rust zeggen, dat xve met honderden aan een wissen dood zijn ontsnapt. 't Was zooals zoovele dagen in dit reis- seizoen wederom verbazend druk aan alle stations, welke de groote sneltrein voor Holland aandeed. De ellende van het rei zen, staande tusschen de koffers en ba gage, werd nog vergroot door een vertra ging van meerdere uren bij Hanau, zoo dat de trein die te half elf vanuit Cassel vertrekken moest eerst te over half twee vertrok. Te Munster rekende men op de geseinde vertraging va.n drie uren en wel licht zoo vast, dat men zelfs kort voor de aankomst van onzen trein op hetzelfde spoor een goederentrein in tegenoverge stelde richting liet loopen om te rangee ren. Bij Munster maakt de spoorweg een korte, scherpe bocht, die slechts een vrij uitzicht van eenige honderden meters mo gelijk maakt. Hier greep de catastrophe plaats. Plotseling zag de machinist van onzen trein op korten afstand een goe derentrein naderen. Een botsing was on vermijdelijk. Uit alle macht werd geremd. Eenige seconden, niemand begreep. Dan een geweldige slag, welke allen tegen den vloer wierp. In de stampvolle wagons lag alles door een, menschen en koffers en een akelig paniekgegil klonk uit honderden kelen. Roepen om bekenden. Kinderen en vrou wen schreien. Doch plotseling herstelt alles zich weer. Men wringt zich naar boven en ieder vraagt angstig af, wat er geschied mag zijn. De portiers worden opengegooid en men stormde naar hét voorste gedeelte van den trein. Daar ston den twee locomotieven, met hun voor gestel in elkaar gewrongen. Een eind ver der stond een aantal goederenwagens, links en rechts uit de rails geslingerd! Een tweetal geheel in elkaar geschoven en totaal vernield. Van den eigen trein was de tender in een goederenwagen ge drongen. Meerdere personenwagens ble ken buiten de rails te staan. (Het bleek weldra, dat ook meerdere personen waren gewond geworden, hetzij door de uit de bagagenetten neervallende zware koffers, hetzij door het glas. Doch ernstig gelukkig niet één, zoodat met het aanleggen van een eerste verband al veel pijn en onge rustheid voorbij was. Abonnemenlsprij's: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. Bijna een uur lang duurde hier de mi sère. Eindelijk kwam van het nabije Mun ster een treintje met eenige Duitsche 4e klaswagens, waar de meeste passagiers mee naar het station konden vervoerd worden. 'Weer een auto in een ravijn. Naar uit Moulins wordt gemeld, heeft zich een auto-ongeluk, overeenkomend met dat bij Luz-Saint-Sauveur, voorge daan te Lapruche, eveneens in Frankrijk. Een veertiental personen maakten een tocht over den hellenden weg langs de rivier de Bresbe, toen, door een weigering van de remmen, de auto door haar éigen gewicht de helling afreed en bij een krom ming van den weg met volle vaart langs de steile glooiing stortte van het ravijn, waarin de Bresbe bruist. Als door een wonder werd geen der inzittenden gedood, maar allen werden gewond. Van vier der gewonden is de toestand hoogst zorg wekkend. Ook te Nizza viel een autocar in de Var. Er zijn 6 dooden en 13 gewonden, allen Amerikanen. De oorzaak is onbe kend. De hittegolf in Italië. V. D. meldt uit Rome, dat een aantal kardinalen en hooge 'prelaten van het V^iticaan zoozeer te lijden hebben van de geweldige hitte, dat zij met vacantie ge gaan zijn. Ook de Paus heeft zijn om vangrijken arbeid voor eenigen tijd ge staakt. Er zullen voorloopig geen audiën ties gehouden worden, Slechts prelaten, die vóór 20 Augustus a.s. Rome nog bezoeken, zullen door Z. H. ontvangen worden. Boschbrand. Een hevige brand, uitgebroken in de boschrijke streken van het departement Var in de Zeealpen, die zich over vele duizenden hectaren land uitbreidde, be dreigde vele dorpen. Gedurende den ge- heelen Zaterdag en den daarop volgenden nacht op Zondag, woedde de brand in een pijnbosch en tastte zelfs vele ge bouwen aan. De 32-jarige echtgenoote van den veldwachter en twee van haar kinde ren van zes en vier jaar werden door de vlammen vepast en verbrandden. In den loop van den Zondagmorgen slaagde men er in, het vuur meester te worden. Korte berichten. Een gezelschap dagjesmenschen is in het gebergte bij St. Pierre d'Albigny onder een lawine bedolven. Er zijn drie menschen omgekomen. Volgens de Parijsche bladen heeft een hevige brand de havengebouwen te Le Tréport verwoest. De aangerichte scha de bedraagt verscheidene millioenen. In Griekenland is de algemeene staking afgekondigd. De regeering heeft een bijzonderen krijgsraad ingesteld, waar voor de stakingsleiders terecht zullen staan. De „Temps" publiceert een officieel bericht uit Constantinopel, meldend dat in deze stad de pest is uitgebro-^ ken. De autoriteiten treffen in allerijl maatregelen om het gevaar voor uitbrei ding te keeren. De Spanjaarden leden in Marokko groote verliezen. Twaalf officieren werden gedood, terwijl 13 Spaansche of ficieren werden gewond. Verder werden 140 Spaansche soldaten en 8 inlandsche soldaten gedood of gewond. In de centrale markthal te Berlijn steeg de prijs van reuzel Zaterdag tot 750.000 mark, margarine tot 760.000 mark, boter tot 1.000.000 mark, eieren tot 55.000 mark per stuk. 'Volgens niet bevestigde berichten uit Panama zou een oproer in de re publiek San 'Domingo zijn uitgebroken, waarbij 17 Amerikaansche zeelieden wer den gedood. 'Uit Rusland zijn thans 280 krijgsgevangenen naar Roemenië terugge keerd. Medegedeeld wordt, dat zich nog 4000 Roemeensche krijgsgevangenen in Rusland bevinden. In enkele mijnen te Monceau (Bel gië) heeft Zondagmorgen eèn grauw- v uur ontploffing plaats gehad. Er zijn reeds een vijftal dooden. De mijn staat in brand. Terwijl men met het red dingswerk bezig was, volgde een nieuwe ontploffing. Men vreest voor het leven der 12 redders. Nader wordt gemeld, dat ze zijn ontkomen, maar ernstige brand wonden hebben bekomen. Geschenken aan H. M. de Koningin. De Indische prins, die gisteren H. M. de Koningin met haar regeerings- jubileum kwam feliciteeren, bood als 1

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1