\o 270
Maandag 20 Augustus 1923
37e Jaargang
IN DEN MAALSTROOM.
Binnenland.
een belangrijke vraag
verschijnt elken werkdag
Drukkers-Exploitanten
©OSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel Redactie 110. 11; Administratie no, 58
Postrekening No. 36000.
Bijkanloor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
-ts»*Tv wrtw «m* y att»TV.r.' «ntwravt ra.
Toen Dr Kuyper minister werd in
1901 trad ilxi.j uit het Centraal Comité
en hield daardoor op voorzitter van
het Centraal Comité te zijn.
Prof. Dr H. Bavinck heeft zich toen
opgeofferd, het voorzitterschap op
zich genomen, en de deputatenverga-
dering van 1905 geleid. Gelijk men
zich herinnert was dit de vergadering
waarin de bekende heer Staalman,
de Christen-democraat, zich zoo heeft
geweerd.
Wij zullen nu niet vragen of de
afwezigheid van Dr Kuyper in die
vergadering ook is gevoeld. Wel mo
gen wij beweren, dat !het zich op een
maal terugtrekken uit het Centraal
Comité dpor Dr Kuyper de anti-revo
lutionaire partij, bij deze plotselinge
verandering van situatie geen voor
doet heeft gebracht.
Toch kon Dr 'Kuyper niet anders,
dewijl hij kabinetsformateur werd en
voor het komende vierjarige tijdperk
permanent voorzitter van den minis
terraad.
Met deze wetenschap voor oogen,
mogen wij de opmerking maken, dat
de situatie op 't oogenblik, nu de
heer Colijn minister wordt, wel
«enigszinsanders is.
D'e heer Colijn werd geen kabinets
formateur, hij kreeg slechts een on
derdeel van de regeeringstank voor
zijn rekening. Hij trad 111 een reeds
eènige jaren bestaand kabinet, en wel
als minister van financiën. Hij is niet
de premier en dus ook niet ae voor
zitter van den ministerraad.
Hij is afgetreden als lid der Tweede
Kamer, dit deed Dr Kuyper ook. Maar
de heer Colijn had dit best kunnen
blijven; h'i.i had dan tegelijk lid, zoo-
al'geen voorzitter van de Kamerclub
kunnen blijven.
Indertijd bleven ook de ministers
Lely en Goeman Borgesius, leden dei-
Ka,hier. Bewijs derhalve, dat het kan
en dat het mag.
Doch hoe het zij, de heer Colijn
staat, nu hui ten de' Kamer, onafhan
kelijk van de Kamer. Doch wil dit nu
zeggen, dat hij zich ook losmaken
moet van de partij
Wij kunnen dit met inzien.
Heihaaldelijk hebben onze anti-re
volutionaire ministers hun antirevo
lutionaire gevoelens in de Kamer ver
dedigd. Eenmaal zelfs heeft één hun
ner een antirevolutionair Kamerlid
het was, meenen wij, bij d'e quaestie
van 'het erfrecht een onzer anti
revolutionaire Kamerleden voorgehou
den, dat diens denkbeelden vielen
bezijden de antirevolutionaire lijn.
Steeds hebben ook de antirevolutio
naire ministers voeling gehouden met
de antirevolutionaire partij, door te
verschijnen in hare vergaderingen,
met name in die der deputaten met,
liet Centraal-Comité.
Er is geen enkele reden, waarom
dit hun verboden zou zijn. Integen
deel het wordt gewaardeerd.
Zoo zou het ook gewaardeerd wor
den, wanneer de heer Colijn zich zoo
dicht mogelijk bij zijne partij blijlft be
wegen, en, waar hij de hiertoe in ieder
opzicht aangewezene is, ook als de
leider onzer partij actief blijft.
Trouwens Dr Kuyper, schoon bui-
FEUILLETOM,
42).
„Neen, dat was een toevallige omstan
digheid, waarvan hij gebruik wist te ma
ken. Hij heeft natuurlijk den man en de
vrouw beiden omgekocht. De rest is dui
delijk."
„Ik denk, dat je gelijk hebt," zei hij.
„En toch schijnt het alles nog niet vol
doende op te helderen. De oude Tempest
is Irotsch en echtscheidingsprocessen heb
ben een slechten klank."
„Je weet, wat zijn trots waard is, als
geld in het spel is; en een geweten'
heeft hij niet. Bovendien haat Hussey
jou en hij is verliefd op je vrouw; dat is
hij altijd geweest. Hij heeft, in den laat-
sten tijd nog meer geld in zijn bezitj
gekregen. Ik heb het in de krant gele
zen. De een of andere tante van hem is
gestorven. De kolonel heeft geld noodig."
„En zij zij helpt hem en vuurt hem
aan."
„In ieder geval moet zij haar toestem
ming geven."
Hij zat enkele oogenblikken somber voor
zich uit te staren en bewoog zich niet.
1 oen zei hij„Ilford heeft gelijk ten slotte.
Zijn opvatting was de ware zij wordt
door liet leven bevestigd.'1'
„Welke opvatting?"
ten het Centraal Comité staande, deed
niet anders.
Naar zijn illustre voorbeeld zou de
heer Colijn,-ons dunkt zelfs, gemak
kelijker nog dan Dr Kuyper onze par
tijleider kunnen blijven.
Wij zouden bijna zeggenhet kan
ook 'niet anders. De heer Colijn is
er de man niet naar om den band
aan de partij ooit te kunnen verloo
chenen, en evenmin om het partij
voorzitterschap te laten varen. Ook
ai deed hij het. en al kon hij 'tdoen,
zijne gedachten zouden toch elkens
weer naar die plaats heen getrokken
worden.
Hij zou niet alleen een oogje in
't zeil houden, maar hij zou ook al
spoedig op de brug of met de Wand
aan de roerpen staan.
Minister Cellijn, zoo lazen wij in
een onzer bladen, denkt in dit op-
1 zicht Engelsch.
Dit laat zich begrijpen. I-Iij heeft
op menig gebied de deugdelijkheid
van Engelsche systemen gezien, ook
in het parlementaire leven. D'e En
gelsche volksvertegenwoordigers: Bea-
consfield, Salisbury, Campbell Bari-
nermann, Asquith.' Chamberlain, en
vele anderen lieten, minister gewor
den, zich weer tot leden van het. La
gerhuis verkiezen, en voorzoover zij
leiders hunner partij waren: bleven
zii dit ook, tijdens Juin ministerschap.
Wij noemen slechts de namen vah
Pitt en Ralmerston, D'isröPëli en Glad
stone. En ook elders in Europa ge:
schiedde het. zoo. Denk slechts aan
Bismarck in Duitschland, Gortsehu-
kof in Rusland, Malou en Orban in
België, Caïroli in Italië, Briand, e.a.
in Frankrijk, Prim in Spanje, die,
ook als minister of kanselier, de lei
ding hunner partij in handen hiel
den, zij 't ook met steun van hunne
epigonen.
Wij mogen dan ook, kennende mi
nister Colijn uit zijn optreden o.a. in
onze provincie met zijn vriend lden-
burg, toen zij ons van de overneming
van Dr Kuypers taak kwamen ken
nis geven, het er voor houden, dat
hij alvorens in het kabinet-Ruys de
Bèerenbrouck te treden, de wenschen
onzer partij, gelijk die in haar pro
gram van actie zijn neergelegd, zal
hebben kenbaar gemaakt, en daarom
goede stekken zal hebben gestoken
in zake de Staatsloterij, de Zondags
wet, den Stemplicht, den Vaccine-
dwiang Artikel 123 van het Indische
regeeringsreglement, dat nog altijd een
belemmering voor de Zending is, en
andere dergelijke verlangens.
Natuurlijk zal zijn aandacht in de
eerste plaats moeten gericht zijn op
de bezuiniging. De Staatsbegrooting
voor 1924 zal sluiten met een tekort
volgens sommigen, van 182 miljoen,
volgens anderen 140 miljoen (ons cij
fer 185 miljoen, in onze driestar „Op
de salarissen" in ons vorig nommer
genoemd, was in ieder geval te hoog!)
Diaar zal Weel wat te doen zijn, eer
de te nemen maatregelen overdacht
en op schrift gesteld zijn.
Maar zoo de ministerslagen mag
met dezen zeer zwaren arbeid, moge
er dan nog tijd overschieten voor het
andere zoo straks genoemd. Wat wij
te gereeder vragen mogen, omdat het
gevraagde grootendeels de natie zal
„Iedere man kan worden omgekocht, als
de prijs, die wordt geboden, hoog genoeg
is, en een vrouw kan nog gemakkelijker
worden gekocht dan een man."
„Zoo zijn ze niet allen, Steven!"
Een spottendeglimlach krulde zijn lip
pen, maar hij antwoordde niet.
„Ik vermoed," zei hij eindelijk, „dat
die vrouw Bakker en haar man hun rol
van te voren hebben opgekregen. Bah!
ik zie nu de reden van haar gedrag."
„Zonder twijfel," antwoordde ik, „zij
zullen beiden bereid zijn om elke verkla
ring onder eede af te leggen. En toch
geloof ik niet, dat zij het zullen winnen,
de opzet zit vol leemten."
„Natuurlijk," was zijn antwoord, „maar
wat doet dat er toe."
„Wat het er toe doet? Alles!"
„Och, kom!"
„Maar je zult het toch zeker tot het
einde uitvechten? Je zult toch je naam
niet door het slijk laten halen door zulke
menschen?"
„Mijn naam. Dan! wat bekommer ik
mij om mijn naam? De waarheid is, dat
zij onzen huwelijksband wenscht te ver
breken. Zij wenscht wij te zijn en zij
deinst er niet voor terug dit te doen. Ik
zie haar nu, zooals zooals zij is. Wel,
zij zal vrij zijn, ik zal geen vinger ver
roeren en dat wist zij ook heel goed
om hun plannen te verstoren, als zij die
heeft gemaakt of er in heeft toegestemd.
Zij wist, dat het eenige waar ik om gaf,
moeten toekomen van de andere de
partementen, en er derhalve hiertoe
minder op zijn invloed dan wel op
zijn arbeid beWoeft te worden ge
rekend.
Een merkwaard ge photo.
„Hel Handelsblad" bevat een pholo van
de viering van den Grondwetdag" in
Duitschland. Men ziel daar den rijks-
president Ebert (sociaal-democraat) voor
liet front cener eere-compagnie van de
Rijksweer. Een photo, die aantoont hoe
zeer ook in hot republikeinsche Duitsch
land, waar de toongevers sociaal-demo
craten zijn, het zooveel gesmade „mili-
tairisme" in eere blijft. Men ziet name
lijk op de photo Ebert en zijn gevolg, zijn
soldaten in niarschorde en duizende toe
schouwers daar achter. Een militaire pa
rade voor een socialistisch staatshoofd,
wie zou voor eenige jaren aan de mo
gelijkheid van zoo iets hebben gedacht!
Buitenland.
De antwoorden aan Engeland.
Herbette, de Fransche gezant te Brus
sel, heeft den tekst van het anhvoörd van
Frankrijk op de Engelsche nota aan de
regeering van België meegedeeld. Deze
tekst zal Woensdag aan den Belgischen
kabanetsraud worden voorgelegd, tegelijk
met het ontwerp van het Belgis he ant
woord.
Het Fransche stuk bestaat uit twee
voorname doelen Het eers.'o is een soort
van weerlegging, piunt voor punt, van de
Engelsche nota, het tweede een volle
dige uiteenzetting van de Fransche po-
tiek in het vergoeding®vraagstuk. Poin-
caré legt den nadruk op de achtereenvol
gende verzuimen van Duitschland in de
uitvoering van het verdrag; en verdedigt
de w ettigheid va nde Roerbezetting. Die
nota geeft een uiteenzetting van de maat
regelen welke Frankrijk zo uncmen als
het lijdelijk verzet mocht ophanden.
Die Fransche en Belgische antwoorden
op de Britsclie nota kunnen niet voor
begin volgende week worden tegemoet
gezien.
Met hun vijven.
Voor beperking der bewapening ter
zee is het Vrijdag een belangrijke dag
geweest. Het verdrag van Washington,
dat hel aantal en de tonnemaat van de
kapitale oorlogsschepen der groote zee
mogendheden Ver. Staten, Engeland,
Japan, Frankrijk en Italië begrenst, is
thans, door de uitwisseling der door
iedere regeering afzonderlijk goedgekeur
de stukken, in werking getreden, even
als het verdrag over de bestendiging van
den toestand van op dit oogenblik in de
Stille Zuidzee.
De bekrachtiging heeft wel lang
anderhalf jaar op zich laten wachten.
Beter laat dan nooit!
Korte berichten.
Te Honkong (China) is bij een
wervelstorm een Engelsche duikboot gc-
■zonken; de bemanning; weid gered, doch
die van een stoomschip1, dat op de pier
liep is omgekomen.
Twee personen zijn gedood en 30
ernstig gewond, doordat het dak van een
kerk. in de huurt van Salamanca (Sp'anje)
«ivw*«ov-i»-». - - «jur .-wu, taaaftwMKu-w».
was haar liefde haar verlangen om
mijn vrouw te zijn; en als zij besloten!
heeft om het eenige middel te gebruiken,
waardoor onze trouwbeloften kunnen wor
den verbroken, dan kon zij er op rekenen,
dat ik niet zou trachten de uitvoering van
haar plannen te verhinderen."
„Zte je wel, welke gevolgen deze zaak
zal hebben? Besef je wel, dat als je dit
booze opzet laat tromfeeren, door een
schuld'g zwijgen, jij haar dan toestaat
om de eene misdaad te doen volgen door
de andere?"
„Jawel," zei hij op ijzigen toon. „Maar
wat is misdaad, wat is zonde! Als het al
bestaat, dan bestaat het in de begeerte,,
in den wil. Laat haar voortgaan tot het
einde. Als hun plannen uitgevoerd zijn,
zal zij vrij zijn om nog eens opnieuw de
bespotting van een huwelijksceremonie
door te maken. Zij zal getrouwd zijn
neen niet getrouwd zij zal Hussey's
naam dragen en zijn geld bezitten en zij
die eens mijn vrouw was, zal een over
speelster zijn! O, die verheven reinheid
der vrouwen! Rein! Neen, er is geen
enkele reine vrouw onder den hemel 1"
„Dat meen je niet, Steven, je weet, dat
dat niet waar is."
Hij lachte een bitteren, vreugdeloo-
zan, cvnischen lach.
„Ik dacht, dat mijn tijd van ontgooche
ling was gekomen, toen oom Lukas fail
liet ging," zei hijmaar het was tiietl
'zoo. Eerst nu ben ik geheel ontgoocheld.
is ingestort, waarop 83 personen Waren
geklommen om naar een stierengevecht
te kijken.
Te Zamorra (Spanje) is de bliksem
geslagen in de historische villi de Toro,
welke geheel verwoest is.
Te New-York wordt, de verplaatsing
van het immigratieistation van het Ellis-
eiland overwogen. Hel medische onder
zoek van de immigranten zal dan voor
taan aan boord plaats hebben.
De Koninklijke familie van België is
naar Zwitserland en Noord Italië vertrok
ken.
t'rof. Noli, de Belgische minister
van kunsten en wetenschappen, heeft
te Antwerpen een cursus in het Vlaamsch
voor leeraren bij het M.O. ingesteld, waar
Nederlandsche litteratuur en kunstge
schiedenis zullen worden onderwezen.
Die prijzen op de markt te Berlijn
zijn opnieuw gestegen. Vet kost 705.000
a 850.000. margarine tot 670.003 mark,
boter een miljoen, pier pond, eieren
50.000 a 55.000 mark pier stuk. Er was
aanvoer genoeg.
Te Remscheidt hebben de drukkers-
patroons zich g moodz'aakt gezien wegens
de plotselinge sterke Ioansverhoog'ingen,
hun bedrijven tot het uiterste te beperken.
Hierdoor warden verscheidene arbeiders
gedwongen naar het burgerlijk armbe
stuur te gaan.
Te Dusseldorf hebben de Franschen
bij den gemeenteontvanger meer dan een
miljard mark in beslag genomen, ter in
ning van een boete van 8003 franken,
welke der stad is opgelegd, en de 33 amb
tenaren van het belastingkantoor gevan
gen genomen.
De Valera is naar Dublin over
gebracht.
De matrozen aan board van Duit-
sche stoomschepen, die thans in Austra
lië zijn, klagen, dat. hun loonen ten ge
volge van de daling der mark in Au
stralisch geld nog geen „sixpence" per
maand bedraagt.
Een wervelstorm teisterde Zater,;
claig Honkong en omstreken. Er word een
aanzienlijke stoffelijke schade veroor
zaakt..
Een ondergrondsche tank te San Pe
dro in Californië, met een inhoud van
500.000 vaten, die het eigendom was
van de Cteneral Petroleum Cv., is ont
ploft, ten gevolge van zelfontbranding.
De schade loopt in de honderdduizenden.
De menschen die wonen in de nabijheid
der tank, moesten hun huis verlaten,
omdat cr brand dreigde.
Ter gelegenheid van den honderd
sten gedenkdag van 't sterven op 20 Aug.
1823 van Friedrich Arnold Brockhaus,
den vader van het woordenboek, is te*
Leipzig 'den boekje „Gedenkblatter" ver
schenen,
De (s.d.) Saksische en Brunswijfc-
sche regeeringen zullen overgaan tot de
wederinvoering van de gedwongen afgifte
van graan en aardappelen, maximumprij
zen vóór melk en boter, handhaving
van het kaartenslelsel voor suiker, voor
ziening van vet door middel van devie
zen, te leveren door de groote banken
en de industrie.
Baldwin, de eerste minister van
Engeland, en Poincaré, die van Fratvk-
Nu heb ik pas kennis gemaakt met het
echt-gemeene. En ik was zulk een dwaas
te gelooven in de trouwbelofte eener
vrouw, 'in de kuischheid eener vrouw."
„Maar Steven," zei ik, „je zult toch
wel het een of ander doen?"
„Niets, Dan, niets. Waarom ook? Wat
zou ik er mee winnen? Laat de hel triom
feeren, als zij wil. Ik stel geen belang,
meer in de zaak. Ik ben slechts een stuk
op het schaakbord, dat zij naar willekeur
kan verzetten, om het spel te winnen. Het
leven is fraai, Dan, schitterendHet spoort
de menschen aan bot trouw en eerzaam
heid, niet waar? Als ik wijs genoeg was
geweest om een toelage van tienduizend
gulden per jaar aan te nemen van oom
Lukas geld, waarop hij geen recht
heeft dat is te zeggen, als ik bereid,
was geweest mijn geweten te verkoopen
en een schurk te worden, dan zou ik de
glimlachjes van mijn vrouw behouden
hebben en volkomen gelukkig zijn ge
weest. 0, zoo gelukkigO, dat zou wel een
aansporing tot deugdzaamheid zijn, niet
waar?"
Ik wist niet wat te zeggen, daar in
deze stemming 'geen enkel troostwoord
zou baten. Steven zat daar als een stand
beeld, met zijn oogen strak gericht op den
grond; maar hij zei niets, zijn geest was
ver weg en ik wist, dat zijn gedachten
zoo bitter waren als alsem.
Ik nam den brief op, die het slechte
nieuws had gebracht en las dien nog
Alionnementsprij's:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentie n:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer,30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
rijk, zullen waarschijnlijk bij het aan
staand bezoek van eerstgenoemde aan
Frankrijk de Engelsche eerste-minister
gaat naar Aix-les-Bains elkander ont
moeten.
(Dit wordt in een later bericht tegen
gesproken).
- Welke verwarring de verkiezingen
in Ierland te zien zullen geven, blijkt
o.a. uit het feit, dat in het district Long
ford voor een enkelen zetel 15 candidaten
zijn gesteld, waaronder -1 republikeinen.
De Belgische regeering heeft een
wetsontwerp ingediend, waardoor het
nieuwe Belgische gebied Eupen-Malmedy
onder Belgisch beheer wordt geplaatst.
Het grondgebied bij het arrondissement
Verviers wordt bij het arrondissement
Verviers gevoegd, met uitzondering van
hel kanton St. Yieth, dat bij de provincie*
Luxemburg komt.
In het Waterbergdistrict van Trans
vaal is platina ontdekt. Proeven hebben
aangetoond, dat de stoffen 46 pet. platina
en goud bevatten. Er worden nu onder
handelingen gevoerd voor den aankoop
van tien boerderijen, waar proeven zijn
genomen.
Sinds enkele dagen plukken de
Franschen de veldvruchten in de tui
nen van de uit het Roergebied uitgezette
sipoorwegmannen. Zij zeggen, dat zij1 5
frank minder ontvangen, doordat er geen
voldoend werk voor hen is en dat zij
zie hdaarom met de veldvruchten scha
deloos stellen.
De Franschen hebben weer in be
slag genomen: te Witten 50 miljard, te
FJochuni 145 miljard, te Essen 5 miljard,
en te Dusseldorf ruim een miljard.
Geestelijke en lichamelijke kracht vol
gen na tijdelijk gebruik van Foster's Maag-
pillen. Dit geneesmiddel regelt de gal,
bevordert de spijsvertering, verschaft nor
male werking der ingewanden, en helpt,
de lever om gezond, voedend bloed te
vormen. Alle leden der familie kunnen dit
welbekend huismiddel veilig toepassen.
Prijs per flacon van vijftig versuïkerde
pillen f 0.65in apotheken en drogist
zaken. (11)
Het belle er der rijks
gebouwen.
Het corps rijkswerklieden bij de
Landsgebouwen bestaat, zegt de Rsb.,
uit 2 timmerlieden, 2 loodgieters, 1
metselaar en 3 opperlieden. Als regel
en uit den aard van de zaak heeft
't land ze in dienst voor kleine voor
komende karweitjes in of aan de ge
bouwen, die bij het Rijk hier t,er stede
in gebruik zijn. Werk van meer be
lang, nieuw-bóuw of onderhoud wordt
uitbesteed en natuurlijk aan den laag-
sten inschrijver gegund. Terwijl bij
de uitvoering een opzichter en een
onderbaas toezicht uitoefenen, dat de
bepalingen van het bestek ook
wat de te gebruiken materialen be
treft worden nageleefd.
Zeer eigenaardig en opvallend was
die aannemer sinds jaar en dag steeds
dezelfde. Wat -op den duur tussdhen
den aannemer en hem, die van rijks
wege toezicht uitoefende tot zulk een
eens door. Het was een koud, formeel,
stuk, zooals alle officieele brieven zijn;
maar de bedoeling ervan was duidelijk,
al te duidelijk. Zijn vrouw, zoo metdde de
brief, bad opdracht gegeven den "brief
te verzenden en zonder twijfel was alles
gedaan om een afschuwelijke leugen voor
waarheid te doen doorgaan.
„Steven," zei ik eindelijk, deze brief isj
gedateerd drie dagen geleden."
- „O, ja?"
„Ja, en er wordt in gevraagd naar bet
adres van je advocaat."
„Ja."
„Wat zul je antwoorden?"
„Ik zal eenvoudig de ontvangst van dit
-.schrijven bevestigen en hun zeggen, dat er
geen ve.rdediger zal optreden."
„Zulk een mededeeling zal het publiek
dadelijk doen denken, dat jij de waarheid,
van hun beschuldiging erkent."
„Nu, dat hindert niet."
„Maar, Steven
„Ik zal mij niet laten verdedigen; ik
zal niet voor de rechtbank verschijnen.
Laten zij hun gang maar gaan; 'ik stel
geen belang in de zaak."
„Maar je hebt er groot belang bij; je
heele toekomst
„De toekomst heeft geen beteekenis
voor mij. Zij zij gebruikt dit middel,
zoo laag en gemeen als bet is, om van mij
af te komen; dat is genoeg. Het andere is
mij onverschillig."
(Wordt vervolgd.)
