BATO RIJWIELEN
Zaterdag; 18 Augustus 1923
37® Jaargang
•So 269
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Bimniani
Kit lie Provincie.
Predikbeurten.
Kerknieuws.
Ouderwijs.
j Nisse v.m. geen dienst, n.m. ds Gerret-
sen. i 'ie
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. '259
Öit nummer bestaat uit twee bladen
Cremers uitvaart.
Bij ihet graf van dezen grooten Ne
derlander zijn gisteren woorden van
dankbare hulde aan zijn nagedachte
nis gesproken.
Wij ontleenen alleen hel volgende
pan het verslag in „Het Handelsblad"
Nadat de familie Cremer en de
dichte menschendrom zich om de ge
opende groeve hadden geschaard, de
bloemen op het lijkkleed waren neer
gelegd, trad allereerst naar voren tot
liet uitspreken van een laatste af
scheidswoord de minister v&n finan
ciën de heer H. Colijn, komende als
vertegenwoordiger dér regeering.
De minister wees op de „vijftig j,ar
ren van zegenrijken arbeid voor 'de
pi welvaart van Nederland en tndië."
„Dat 'waren de woorden", vèrvolgde
hij, „gegrift op een gedenkpenning,
Cremer op zijn 70-sten verjaardag ter
hand gesteld'. Dat zijn de woorden,
-ook in ons hart gegrift, dat zijn de
woorden, die wij uitspreken aan dit
graf. Ik spreek die uit namens de
regeering, óok namens den heer Iden-
biirg, die met hem heeft samenge
werkt vele jaren lang, èen woord,
dat ik ook spreek namens mijzelf".
„Wie Cremer's naam noemt, denkt
allereerst aan Deli, denkt aan den
aanvang der ontwikkeling van dat ge
west, een der schoonste uit Indië, en
dat getuigenis aflegt va,n de groote
energie van Cremer .-uitgegaan in die
.verre streken.
Doch wie Cremers naam noemt,
denkt niet alleen aan Deli en aan
den Deli Spoor".
Spreker herinnert aan de crisis, die
in 1884 Indië bedreigde en waarbij
Cremer de eerste was om de calami
teit van Indië af te wenden. De groo
te Scheepvaartmaatschappij voor In
dië, de oprichting va,n het koloniaal
Instituut, zij spreken va,n zijn lief
de voor Indiëen Cremer's belangstel
ling voor Indië ging, na het veria,-
Aan der koloniën, niet- verloren. De
"belangstelling van dezen kraohtigen
geest en van dat helder verstand bleef
niet beperkt tot Indië, de namen Ned.
Scheepsbouwmij, „Werkspoor", Kolo
niaal Instituut zeggen dat voldoende.
En hët was geen wonder, dat de
eerste stad des lands in 1884 hem
als zijn vertegenwoordiger afvaar
digde.
Tegenwoordig zou men misschien
verkiezen het kreupelhout bo
ven het statige eikenwoud,
doch veertig jaren geleden koos men
nog hët laatste. Zijn werkkracht was
groot en ook onder lieden van an
dere richting zal niet worden ver
geten, hoe breed Cremer's optreden
was ten opzichte van de Zending in
Ned.-Indië. Als lid va,n Tweede en
Eerste Kamer en ook in zijn vierjarig
ministerschap heeft hij zich als een
der grooten onder ons leeren kennen.
Als minister heeft hij het in 1898
aangedurfd de.politiek voor de bui
tenbezittingen te grondvesten, die
zooveel goeds heeft gewrocht. Hij
durfde de nieuwe gedragslijn te aan
vaarden, die een rijke zegen is ge
bleken voor Ned.-Indië. Wat Cremer
als gezant in Amerika voor het land
deed, is weinig bekend. Doch in die
moeilijke periode, kort na den wa
penstilstand, is hij er in geslaagd het
volk a,an de overzijde van den Oceaan
te doen doordringen van het recht
van ons land op zijne positie.
Nu volgens (het 'woord van den
rroleet duisternis de aarde bedekt
en donkerheid de volken, hebben wij
ban het graf van dezen grooten Ne
derlander den ontslapene te danken
voor alles, wat hij aan ons volk gaf,
zijne talenten, zij'n geest. Doch wij
■danken ook voor wat hij ontving,'
want hij heeft die talenten ontvangen
uit de hand van Hem, uit Wien, door
W ïen en tot Wien alle dingen komen.
Niet het minst dankt daarvoor ook
de regëering.
l meen,den door deze overneming
a ';e kunnen eeren de nage
dachtenis v,an den overleden staats-
!llan- en tevens dank te zeggen aan
iiovengenoemden spreker, die eerst in
»Cle Standaard" en daarna aan dit
grair getoond heeft, hoe men juist
merin groot kan zijn en behoort te
!jn, wanneer men den politieken
egenstander recht laat wedervaren in
"nes, waarin ook deze zelve groot
is geweest.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.05
Trouwens niet bij Cremer's graf al
leen maar ook reeds gedurende zijn
leven hebben allen, dié hem kenden,
en onder dezen waren ook Colijn en
Idenburg, nooit anders dan goea van
hem gesproken, omdat hij 't inder
daad verdiende.
Hoe gaarne zouden wij van man
nen als dezen nu heengegane liberaal
ook kunnen getuigen, dat hët Eéne
Noodige, het geloof in den Eenigen
Naam hun Eenig Goed gebleken was,
naar Zondag I van onzen Heidel-
berger.
Bian zou ook bij dit graf God -al
leen groot zijn geweest. En het ver
heugt ons, dat de Christen-Staatsman
Colijn, sprekende namens de regee-
Amerika's buitenlandsche politiek.
De politiek, die president Coolidge voor
stelt tegenover' Europa tc voeren, komt
hierop neer, dat men zich streng zal
honden aan de beginselen, die in de re
devoering van Hughes te Newhaven wa
ren neergelegd en \Vaarbrj men de vast
stelling van Duitschland's draagkracht
door een onpartijdige commissie zal aan
moedigen. De Amerikaansche regeering
zal zich echter in geen enkele richting
vastleggen, zoolang de plannen, waarover
thans in Europa beraadslaagd wordt, niet
in concreeten vorm zullen worden on
derzocht. Ieder plan, dat ten slotte in
een concreten vorm wordt aangeboden,
zal n-aar zijn verdiensten worden onder
zocht, waarbij bijzondere aandacht zal
worden geschonken aan de uitvoerbaar
heid en den vermoedelijken terugslag van
het plan op de vitale belangen van Ame
rika. De voornaamste dezer belangen zijn
de inning der kosten van 'de Amerikaan
sche bezetting van het Rijnland, de inning
van hetgeen Amerika per saldo nog van
Dnitschland- te vorderen heeft, daar aan
de uit den oorlog voortvloeiende aan
spraken niet volledig is voldaan, door de
sequestratie van Duitsch eigendom in
Amerika en het herstel van de markten
in centraal Europa voor den Amerikaan-
schen graanuitvoer. Deze uitvoer is op
liet oogenblik onmogelijk zonder omvang
rijke crediet-operaties en de Amerikaan
sche financiers zijn niet geneigd deze ter
hand te nemen, tenzij een spoedige te
rugkeer der stabiliteit in Duitschland ver
zekerd is. De nieuwe regeering is voorts
onwrikbaar in haar besluit om zoo spoe
dig mogelijk de fundeering der geallieerde
schulden aan Amerika te verzekeren.
Korte berichten.
Oproerlingen zijn Tsansjoe (in
China) binnengerukt. Zij staken het zie
kenhuis van de Londensche zending in
brand en stichtten ook nog brand in de
bqitenlandsche wijken en in de katholieke
kerk. Ook plunderden zij. Gedurende den
aanval zijn twee derden der huizen ver
brand. Het plaatselijke garnizoen, be
staande uit honderd twintig man, had
een aantal dooden. De rest Verliet de
stad onder leiding van den commandant.
De Franschen hebben de twee bank-
biljettendrukkerijen te Dortmund, die zij
hadden gesloten, weer ontruimd onder
medeneming van bijna vier mil
liard mark. In een drukkerij te Ko
blenz namen zij een milliard mark in
beslag.
Het Intern. Roode Kruis te Genève
heeft besloten een delegatie van drie
leden naar het Ruhrgebied te zenden om
te onderzoeken in hoeverre de Duitsche
klachten over het optreden der Franschen
en Belgen gegrond zijn.
Te Elberfeld en Bannen is in vele
gevallen het werk weer hervat,
doch aan den anderen kant is er een
nieuwe staking in de ververijen bijgeko
men. De politie wist samenscholingen voor
het stadhuis te verhinderen evenals de
pogingen om werkwilligen met geweld te
beletten aan den arbeid te gaan. Te Rem-
scheid is het werk weer hervat.
Te Krefeld zijn 16 huizen in
brand gestoken. Het warenhuis van
Tietz is geheel afgebrand. De houding der
bevolking was Donderdagmiddag weer,
dreigend. Voor een nieuwe .plundering
wordt gevreesd. In Aken was het Don
derdag tamelijk rustig.
Aan het eind van 1921 waren er in
Frankrijk 287.182 automobielen, waarvoor
belasting werd betaald. Op 31 December
1922 bedroeg het aantal 360.937 en het
zal wel niet ver misgerekend zijn wan
neer men het aantal auto's dat aan
het eind van dit jaar door Frankrijk cir
culeert op ÖÖ0.000 schat.
De druivenoogst laat zich in
de Midi (Frankrijk) pra.chtig aanzien, waar
over men daar, zooals l'Oeuvre spottend
opmerkt, spijt schijnt te hebben omdat
de prijs van den wijn nu eenige kans
heeft om te dalen.
Die communisten te Alscforf zijn i n
botsing gekomen met de politie. Er
zijn 8 dooden en 50 gewonden.
Van de slachtoffers der troebe
len te Aken zijn er 15 bezweken. De wan
ordelijkheden duren voort. 200 burgers
hebben verlof gekregen de politie te ver
sterken.
De naam van dr. Cuno wordt ge
noemd ;ils opvolger van dr AViedfeld als
gezant van Duitschland in Amerika. Dr
Wiedfeld zou de leiding der Kruplpi-fa-
brieken weer op zich nemen.
Naar uit vele Romeinsche kringen
verluidt, is de koning voornemens om
binnenkort aan premier Mussolini den er
felijke» heitogstitel aan te bieden.
Voetreizigers en wandelaars,
zijn Uw voeten gevoelig, branderig, stuk
of geblaard, is Uw huid op een of andere)
plaats gesmet of stukgeloopen en heeft
U last van zonnebrand, gebruik dan de
heerlijk verzachtende en snel-genezende
huidzalf 'Purol. In doozen van 30, 60 en
90 ,cts. Pharmac. fabriek A. Mijnhardt,
Zeist. Bij apothekers en drogisten.
Bezorging' van melk o ijl Z o n da g.
Na langdurige discussie besloot de
Arnhemsche raad tot verandering van
den bestaanden toestand, dat Zondags
te Arnhem melk aan huis kan bezorgd
worden en sprak hij zich uit voor het
tot stand brengen van een verbod te
gen deze melkbezorging op Zondag'. Ver
worpen Werd het voorstel am dit verbod
alleen in de wintermaanden van kracht
te doen zij'n en het voorstel om in de
vroege Zondagoehtenduren bezorging van
melk aan huis toe te staan. Ontheffing
van het verbod zal worden gegeven met
betrekking tot de bezorging van melk
aan ziekenhuizen enz:., terwijl B. en W.
zullen nagaan op' welke wijze dit ver
bod kan worden opgeheven tegenover
de Israëlitische gezinnen.
iDi e annonce op1 de aanslag'
biljetten.
Naar de „Tel." verneemt heeft een der
belastingadviesbureaux op zijn protest te
gen de plaats van een annonce van een
dergelijk kantoor op de aansligbiljetten
der inkomstenbelasting, enz., het volgen
de antwoord van den Minister van Fi
nanciën ontvangen:
„In antwoord op uw brief vau 4 Aug.
1.1. hel) ik de eer u mede te deelen,
dat ik geen termen vind de uitreiking
van de in dien brief bedoelde aanslagbil
jetten niet te doen plaats hebben. Even
min kan ik voldoen aan het tweede
gedeelte van uw verzoek (plaatsing van
een soortgelijke annonce. Red.), aan
gezien advertenties van den onderwerpie-
lijk-en aard niet meer op ambtelijke stuk
ken betreffende de belastingen zullen
worden opgenomen."
Minister Coign.
De heer II. Colijn heeft bericht gezon
den in verband met zijn benoeming tot
Minister vanFinancien te bedanken als
als lid der Tweede Kamer.
JBij Kon. besluit is opi zijn verzlqek
aan den heer Klaas Allaart te Ritthem
met ingang van 1 .Sept. a.s. eervol ont
slag verleend als burgemeester. En zijg
met ingang van heien bevorderd tot
luitenant ter zee 2e- klasse de luitenants
ter zee 3e klasse C. Moolenburgh, M.
Schoo en A. de B,aoy; tot officier van
den marine-stoomvaartdienst der 2de kl.
<de officieren van den marine-stoomvaart
dienst 3de klasse >N. J. O. Smit, P'. de
Winter, en H. L. J. de Jong; en tot
officier van administratie 2e klas de offi
cieren der 3de kl. L. P. van Boven, .1.
F. Staverman, O. Kerkmeijer en B. Krijger.
Middelburg. De. rekening der gemeente
over 1922 wijst in ontvang aan
n MiwwïflimwttiJvwMtv ran-wfuw.i 'wawaï
f:2.648.502.135 en in 'uitgaaf f'2.555.525.63,
alzoo een batig: slot van f 92.976.505.
In de opgave van den uitslag van
den marktwedstrijd. meldden wij, dat de
Oerepi'ijs toegekend aan dhr. A. Poppe
clo medaille was van de federatie, dit
is niet juist, dhr. Poppe kréég de verg.
zi-lv. med. van „Eendracht maakt Macht".
De medaille van de federatie kwam in
het bezit van dhr, P. M. 'Tinbergen.
Thans kunnen wij, ook de namen noe
men van hen, die een eervolle vermelding
zullen in ontvangst kunnen nemen. Voor
reclame zijn het de heeren A. Sch'ui-
lin-g; C, Lameijn; .T. Russener, Rotter
dam; J. Torbijn; S. Kuijt, Amsterdam;
L. J. Barseleij, Amsterdam. Voor etalage
de heeren E. Wahl, Roermond; A. Stui
ver, Amsterdam; J. C. Merk; Ph. Win-
nek; C. J. v. d. Broek; Ph. Stibbe,
's Hertogenbosch. Voor versiering de hee
ren A. Witmond, Amsterdam; H. Alberg;
J. van Kerkvoort; C. A. Murk. De heeren,
bij wier naam geen woonplaats is ge
noemd, wonen te Middelburg.
Vlissingen. Die vereeniging „Vlissingen
Vooruit" zal op Vrijdag 31 Augustus
een strandfeest gehouden, waaraan kin
deren van 6 tot 13 jaar kunnen deel
nemen, die des middags te één uur
in optocht van het Bellamyp'ark zullen
vertrekken. Op het programma komien
verschillende spelen voor, als zandwer-
ken, touwtrekken, verspringen, blokjej
rapen, enz. D'es avonds wordt een con
cert gegeven in de tent bij het strand,
terwijl het feest wordt besloten met een
vuurwerk op het strand, hetwelk om 10
uur zal worden ontstolken.
De Provinciale schietwedstrijd van
den Zeeuwschen Scherp'schuttersbond Pro
Patria werd heden (Zaterdag)morgen in
de Oude Vriendschap geopend bij monde
van den burgemeester van Vlissingen,
den heer G. A. van Woelderen.
Rilland-Bath. Door het Centraal stem
bureau is als opvolger van wijlen den
heer J. Reijhhout aangewezen voor de
loopende periode de heer O. Lobbezoo,
voor den nieuwen raad de heer J. Deur-
loo. Me eerste Jieett de benoeming niet
aangenomen, de tweede, die thans zitting,
s heeft, doch voor den nieuwen raad niet
was herkozen, wiel.
Kortgene. Bij het laatst gehouden exa
men voor kommies der directe belastin-
tingen en accijnzen te Arnhem slaagde
dhr. J. Romeijnsen alhier, wien als stand
plaats is aangewezen Lochh (L.)
Oird-Vossemser; Alhier sloeg Woens
dagmorgen bij een hevig onweer de blik
sem in een schoorsteen van de woning
van den veerman, zonder verder schade
te berokkenen; bij den landbouwer Van
der Riet werden twee- hoopen tarwe op
het land getroffen, die verbrandden.
St. Annaland. Door den heer J. Pol
derman, den 28 Mei 1880 benoemd tot
Ontv.-Griffier van het Waterschap St. An
naland is tegen 1 November a.s. ontslag
uit die betrekking aangevraagd. 9 Aug.
j.l. mocht genoemde heer den dag her
denken, waar hij vóór 45 jaar in functie
was getreden als Secr.-Ontvanger van den
Calamiteuzen Suz'annipölder. Hij1'z!al onder
de verschillende polderambtenaren in
Zeeland, wel tot .een der oudste in dienst
jaren behooren. (M. Ct.)
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Voor den Indischen dienst is be
stemd de heer AV;. J. A. M. Geleij'nse te
Broek in Waterland.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Wapenvelde door H. A.
de Geus te Veenendaal.
Geref. Kerken.
Beroepen te Nederhorst den Berg .T.
Schelhaas, cand. te Hoogeveen.
Chr. Ger. Kerk.
Bedankt voor Maarssen door M. Biesma
te Groningen.
Dr D. H. Th. Vollenhoven.
Naar wij vernemen is de toestand van;
dr D. II. Th. A'ollenhoven, pred. bij de
Geref. Kerk te Den Haag, die thans met zijn
gezin te Epe (Geld.) voor verder herstel
van zijn gezondheid vertoeft, langzaam
vooru itgaande, maar het zal nog ge-
ruimen tijd duren eer hij zijn werkzaam
heden* zal kunnen hervatten. (Vad.).
Zondag 19 Aug,
Ned. Herv. Kerk,
Goes vm. ds. Homburg', nm. ds. de Vries
(H. Doop), av. ds. Klompl vau Schore.
AVilhelminadorp vm. ds. de Vries, nm. ds
Homburg.
's Gravenpolder vm ds. Gen-etsen, nm.
geen dienst.
Geref. Kerken,
lerseke, vm. en nm. ds Vonkenberg van
Amersfoort.
AVemeldinge, vm. en nm. ds Doekes vau'
Nieuwdorp.
Geslaagd te Utrecht voor het
Fransch L.O. mej. L. Drost te Scheve-
nin'gten.
Ongelukken. Bij nader onder
zoek is gebleken, dat in de Dinkel is
verdronken de 61-jarige brieven- en tele
grambesteller B. W. uit Enschede. Om
trent de oorzaak van het ongeluk ver
keert men nog in het onzekere. Het lijk
was geheel gekleed. Rijwiel en hoed lagen
op den oever. P. S., uit Stevensweert,
die verleden Zaterdag het ongeluk had
van het dak te vallen van een woning
te Berkelaar is te Roermond overleden.
Het lijk van den jongeman uit Purme-
rend, welke Zondag j.l. bij het zwemmen
tusschen Castricum en Egmond verdronk,
is AVoensdagmiddag aan het strand te
Castrieum aangespoeld. De brand, die
te Staphorst woedde, heeft ook nog een
menschenleven gekost: de vrouw van den
landman D'unnink, die met brandwonden
overdekt naar het ziekenhuis te Zwolle
werd vervoerd, is daar overleden.
Gisteravond is op het station Delft een1
dame tusschen het perron en de loop
plank van den trein bekneld geraakt. Zij
bekwam ernstige kneuzingen. De trein
kwam ongeveer 20 minuten te laat te
Rotterdam aan. Te Oostvoorne ging
een vader met zijn twaalf-jarigen zoon
een bad nemen. De knaap, eenige passen
te ver zee ingaande, werd door den
stroom in zee gesleurd de diepte in, zon
der dat de vader iets ter redding van
zijn kind doen kon. Gisteren is te
Meerland de visscher G. bij het visschen
in een wijk geraakt en verdronken.
Nu de ove rweg wachters
uitg-ezuini'gd worden. Kort gele
den werd te Obdam een man op een
hooihark bijna door een sneltrein
HoornAlkmaar gegrepen. Dooi' krach
tig remmen van den machinist bleef hier
een menschenleven gespaard. Uit bezui
nigingsoverwegingen is voor eenigen tijd
de bediening der afsluitboomen in de
kom van het dorp overgegaan naar het
station. Oogenschijnlijk is alles volkomen
in orde, doch men kan het verkeer op
den weg uit het station niet gadeslaan,
terwijl de boomen meestal veel te snel
dalen. Dinsdagavond naderde nu een goe
derentrein van de richting Hoorn, juist
-toen de geheel met passagiers gevulde
autobus AlkmaarOpmeer kwam aanrij
den. Toen de chaffeur zich tusschen de
afsluitboomen bevond, vielen deze en de
bus was ingesloten. De trein naderde met
volle vaart en had juist ruimte genoeg
om rakelings langs het vehikel te schui
ven..
Ons leger. Men schrijft uit Arn
hem aan de „Avp."Het is hier en daar
niet in orde met de handhaving der
krijgstucht, n'en déplaise het onlangs op
last van den minister van Oorlog' aan
ieder kaderlid verstrekt verscherpte regle
ment van krijgstucht. Niet alleen bij' de
Harskamp', maar ook bij' die te Arnheml
(8e reg'. inf.) gelijkt het veel op de
tucht van onze kranige schutterij van wel
eer. Ons zijtn thans gevallen bekend,
waaruit duidelijk^ blijkt, dat de manschapi-
pen zich lijdelijk verz'etten tegjen de door
het kader gegeven orders. Zoo' marcheer
de dezer dagien een colonne naar de
Kemp'erheide tot het houden van schiet
oefeningen. Gedurende den marsch ver
lieten op- een gegeven oogenblik een
groot deel der manschappen het gelid,
ondanks het verbod van den bevelvoe-
renden hoofdofficier. Ook de ingedeel
de officieren het meerendeel bestond
uit reserve-officieren voor herhalingsoefe
ningen onder de wapenen Waren niet
bij machte de» overtreders te bewegen,
hun plaatsen weer in te nemen. Er wa
ren zelfs res.-officieren, die het gedrag
der manschappen niet afkeurden! Gedu
rende den marsch en ook op de heide
bleef het luidruchtig'. Ten slotte werd door
de commandanten de tactiek gevolgd, de