BATOr 263 Zaterdag II Augustus 1623 37e Jaargang ^EERSTE BLAD/ Menlaiii Binnenland. JWIELEN it de Provincie. Oit nummer bestaat uit twee bladen Drukkers-Exploitanten OOSTfeRBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorsfstraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor ie Middelburg: firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs^ Per 3 maanden, franco per post, f 3. Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. De heer Colijn Minister. Zoo is dan de Koninklijke beslissing; afgekomen, waarbij den heer Colijn in het rechtsche kabinet de portefeuille van financiën wordt beschikt. Wij betuigen met deze beslissing onze ingenomenheid. Gaarne, of liever gezegd, nog liever had den wij minister de Geer behouden; ons vertrouwen in zijn beleid en voortvarend heid was er groot genoeg voor. Nu hij heenging, schijnt ons de benoe ming van den heer Colijn de eenige en tegelijk de beste oplossing. Wij vermoeden, dat wel goede afspra ken tusschen den benoemde en zijn aan staande ambtgenooten aan zijn intrede ■zijn vooraf gegaan; gelijk wij dan ook verwachten dat de maatregelen die hij zal hebben te overwegen tot stuiting, al thans voorloopig van de stuitende tekor ten op het Staats-budget, instemming bij 't kabinet hebben gevonden. Moge de Tweede Kamer, en daarna de Eerste, en inzonderheid de Rechtsclre meerderheid, hem en het kabinet daarbij' steunen. Dit geldt natuurlijk in de eerste plaats van de Antirevolutionaire partij. Moge de heer Colijn, de vader in ze keren zin van ons Propram van Actie', nu hij in 't kabinet getreden is, vooral' denken aan hetgeen waarop ons Christen volk hoopt dat nog eens geschieden zal •onder een rechtsch bewind: de aantasting van de Staatsloterij, eert andere Zondags wet, en afschaffing van den Vaccine- dwang. Wij hopen dat wij onder zijn invloed ook afkomen mogen van den Stemplicht, die bespotting van een stukske onzer Nederlandsche wetgeving. En dan moge door de oplossing 'thans verkregen (moge 't de laatste zijn vóór 1925) niet alleen 't kabinet versterkt blijken, maar ook de saamwerking der drie rechtsche groepen op te hechter grondslagen worden gevestigd. Bovenal moge in deze zware tijden de heer Colijn 't middel zijn om dien druk voor onze1 natie eenigszins te verlichten, en het dreigende tekort, althans in 1924, tot een minimum te beperken. Moge aan 't einde van 't vierjarig tijd perk dan ten slotte de opinie blijken, dat nog net, in t.ijds 't scheepte van Staat aan de branding mocht ontkomen. Wij liopen, dat Colijn de leider onzer partij en voorzitter van 'het Centraal Co mité blijft. Doch hierover later. Donkere toestand. De betalingsmiddelennood heeft giste ren te Berlijn een hoogte bereikt zooals men op dit gebied nog nooit heeft be leefd. Daar ieder geld noodig had voor de uitbetaling van loonen, had de Rijks bank besloten, alle voorraden aan bank papier, die zij maar eenigszins bij elkaar kon halen, uit te geven, om tenminste zooveel^ mogelijk in de behoefte te voor zien. Dientengevolge waren de voorraden van de Rijksbank spoedig volkomen uit geput, en toch had men niet meer dan 50 a 60 pet. van de gevraagde bedragen kunnen uitbetalen. Toen werd aan de Rijksbank een bekendmaking aangeplakt, waarin wordt medegedeeld, dat wegens de boekdrukkersstaking geen geld uitbe taald kan worden. De rijksbank is gesloten en door een groote po litiemacht afgezet. Verschillende groote bedrijven te Berlijn hebben gisteren de loonen nog kunnen uitbetalenandere daarentegen, zooals de Siomens-fabrieken, hadden niet genoeg geld van de Rijksbank gekregen, zoodat de arbeiders en beambten slechts een deel van hun loon ontvingen. Ook zullen geen couranten meer verschijnen, zoodat het publiek niet in staat is van de ge beurtenissen van den dag kennis te ne men. De politieke hoogspanning geeft na tuurlijk aanleiding tot allerlei geruchten, die de algemeen heerschende opgewon denheid nog vergrooten. Hardnekkig blijft het gerucht de ronde doen, dat een a 1 - staateene s f a k i n g voor de deur De duurte-relletjes op den linker-Rijn- oever zijn weer voortgezet. De politie moest te Krefeld herhaaldelijk met de blanke wapens optreden om de straten van de oproermakers, in hoofdzaak jeug dige elementen, te zuiveren. Sommige banken waren niet eens in staat 25 pet. van het voor loonuitbetaling noodige bedrag voor handel en industrie I N'/t fi.L ES'SCR EN FABR: [ROK LAAN W0RMERVEER ter beschikking te stellen. Men vreest in bankkringen, dat in de eerstkomende dagen de geldschaarschte nog eerder zal toe- dan afnemen. Een goede oogst in Rusland. Naar uit Moskou aan de „Manchester Guardian" wordt gemeld, zal de oogst van 1923 voor liet heele Russische gebied als geheel genomen boven het gemiddelde zijn. De bezaaide oppervlakte, wanneer men de aardappelvelden meerekent, is veel grooter dan verleden jaar, zoodat er thans zeer waarschijnlijk een tamelijk be. langrijk overschot zal zijn voor Uitvoer; misschien wel 3200 5 4800 millioen ton. Indien dat laatste cijfer bereikt wordt, zou de 'uitvoer zoowat de helft bedragen van wat er vóór den oorlog werd uit gevoerd. In de streek waar de hon-' gersnood gewoed heeft de oevers van de zuidelijke Wolga en Zuid-Oekrajine is er dit jaar 35 pet. meer herfstgraan gezaaid dan verleden jaar. De totale op pervlakte van het bezaaide land (ook aardappelvelden) bedroeg in 1916 voor het huidige Russische gebied 80 mil lioen desjiafcen (1 desjiaten is 103.25 Aren), in 1921 was dit getal nog slechts 54.7 millioen, het volgende jaar nog min der: 49.4 millioen en dit jaar weer 59.3 millioen. Korte berichten. Er worden verschillende aanval len op Franse he schildwach-' ten gemeld. Een aanvaller is gedood. De gewone sancties zijn genomen. Er heeft een p a n i e lvplaats gehad op de beurs te Dusseldorp. Er is een onderzoek ingesteld om de speculeeren- den, die de oorzaak van de baisse zijn, op te sporen. De voedselvoorziening in het Roergebied gaat hoe langer hoe moei lijker. Het geldgebrek belemmert elke han delstransactie. De fabrieken van Thyssen te Hamborn zijn gesloten. De eerste steen is Maandag gelegd voor een moskee te Berlijn. Tij dens de plechtigheid trad een Egyptenaar naar voren, die een rede hield om te waarschuwen, dat deze Abmadija-moskee door de geldelijke hulp van Engeland is gebouwd. Ten slotte moest de betooger door de politie verdreven worden en kon de feestelijkheid verder ongestoord be ëindigd worden. De Franschen hebben bij de Ilaschin- gepbrug een transport van kinderen uit het Roergebied, dat van Bochum naar Rügen onderweg was, aangehouden en teruggestuurd. Uit verschillende streken van Frank rijk komen berichten over hevige bo'schb rand e n, die een ernstig ge vaar opleveren voor de omgeving. Qp het geheele Iberische schier eiland heerscht sedert enkele dagen weer een tropisch© hitte, tengevolge waarvan reeds vele personen gestorven zijn. Te Madrid kwamen gisteren drie gevallen van zonnesteek voor. Zuid-Éngeland wordt evenals an dere deelen van Europa weder door een hittegolf geteisterd. Ofschoon de tem peratuur lager is dan tijdens de periode i» begin Juli, werd gisteren toch in Lon den nog 88 graden Fahrenheit in de scbad'uw geconstateerd. In het noorden van Engeland was de temperatuur veel lager en melding wordt gemaakt van he- vigen regenval aldaar. Gister heerschte te Frankfort zoo groot geldgebrek, dat de uitbeta ling der loonen overal haperde. De groote nijverheid zal in verband daarmee nood geld uitgeven in biljetten van 1, 2 en 5 millioen mark. 1 De bezuinigingscommissie van den Rijksdag heeft besloten, dat het aantal ambtenaren werkzaam in de ver schillende rijksbureaux voor de voorzie ning met levensmiddelen enz. tegen 1 Januari a.s. tot 6000 verminderd zal moe ten worden. Op 1 Januari 1923 bedroeg dit aantal 13.000. In de omgeving van Aken doen zich sedert Woensdag ernstige'du u r te- opstootjes voor. Te Kellersberg, waar de boeren hun waren slechts tegen Neder- landsch geld willen verkoopen, bestorm den troepen volk, zonder dat de politie dit kon verhinderen, de landerijen, om er aardappelen en graan, te bemachtigen. De wisseling aan financiën. Bij Kon. besluit is met ingang van 11 Aug'. aan jhr. Die Geer op zijn ver zoek onder dankbetuiging' eervol ontslag verleend als Minister van Financiën en is met ingang van dienzelfden datum (als zoodanig benoemd het Tweede Kamer lid IJ. Colijn. Dte officieel© benoeming is dus nu ge schied. „Die Nederlander" schrijft hierover o.a. Die heer Dte Geer laat aan zij'n Depar tement, in het parlement en daar bui ten, den indruk achter, vari een be kwaam, getrouw', nauwgezet bewinds man, die wikte en wlooig en zelf de dingen doorzocht eer bijl besliste maar die dan ook stond voor hetgeen waarvoor hij gekozen had. Wij1 brengen hem, biji zijn heengaan als Minister, grooten dank voor hetgeen hij; ook in dit ambt, voor het vaderland deed. Wij reiken echter in gedachten ook den nieuwen bewindsman de hand. Nu het geen Ghrisfelijk-Historische kon zijn is de heer Colijb, als Minister van Financiën ons hartelijk welkom. De volksmond spreekt van „een schaap met vij!E pooten" als het won derdier. Bij den Minister van Finan ciën, in deze hachelijke tijden, moeten aanwezig zijn vijf bijna bnvereenigbare eischen: klaar inzicht in den toestand; groote kennis van zaken; gevoel voor hetgeen noodig is tot de handhaving onzer nationale zelfslandigheid; sociaal medeleven met alle kringen der bevol king; ernstige onwrikbare moed. Die heer Colijn bezit deze eigen schappen alle. Zooals te begrijpen is, is er veel be langstelling voor hetgeen de „Standaard" over de benoeming van den heer Colijn schrijft. Hieronder volgt daaruit het een en ander 1 Diat de hoofdredacteur van ons blad, de voorzitter van Centraal Comité en Kamercluh in de gegeven omstandig heden bereid gevonden zou worden om de meest ondankbar© portefeuille in bet Kabinet te aanvaarden, zal men niet zoo dadelijk verwacht hebben. Immers, het is ook voor den eenvou digste duidelijk, de Minister van Fi nanciën is in elk Kabinet van onzen tijd de beheerschende figuur. Diat kan nu eenmaal niet anders, omdat de toestand der geldmiddelen van den Staat van beslissenden invloed is op de verder te volgen politiek. iDiit brengt eigenlijk mee, dat de por tefeuille van Financiën door den Pre mier van hel Kabinet zelf zou dienen te worden aanvaard, en w'ij zijn niet bui ten de grenzen van bet waarschijnlijke, wanneeer wte deze opvatting ook aan den beer Colijn toeschrijven, gelijk ze ook. door den heer Idenburg in de Eerste Kamer bepleit werd. Diat de heer Colijn desalniettemin bereid gevonden werd om Financiën op1 zich te nemen, zal dan ook wel moeten worden toegeschreven aan tw'ee over wegingen: aan de buitengewtoon moei lijke ptositie waarin bet. Kabinet Ruys door bet aftreden van den heer De Geer, gekomen was en aan den bijzon der gevaarlijken toestand, waarin de Financiën van den Staat verkeeren. Ondanks alle ten vorigen j ar e aangebrachte bezuini gingen, ondanks de tot stand gekomen w e 11 e 1 iji k e voorzie ningen, die versobering' 'ten gevolge vz o u d e n hebben, moest er voor 1924 rekening worden gehouden met een tekort op den ge wonen dienst dat wel niet ver van de 150 millioen verwijderd zou b 1 ijl- ve n. Op het oog'enbli'kj dat die toestand duidelijk werd, verloor het Kabinet zijn Minister van Financiën en stond het vleugellam. Onder die omstandigheden heeft de heer Colijn waarschijnlijk ge voeld, dat ook de Antirevolutionair© Partij hier te dragen had. Het zou uiteraard ook voor ons, om velerlei redenen, aangenamer zijU geweest, indien de vacante zetel in het Kabinet weer door een C.-H.-man ingenomen ware geworden. Neemt men in aanmerking, dat, gelet op de jongste verkiezingsuitslagen, een verhouding tusschetn C.-H. en A.-R. van 12:14 meer aan de werkelijkheid beantwoordt dan eene van 1116, dan valt dade lijk op, dat 2 A.-R. en 2 C.-H. in het Kabinet veel beter kloplt op de werkelijke verhoudingen, dan. 3 A.-R. en 1 U.TI. Dat dit aan Minister Ruys ontgaan zou zijtn, valt natuurlijk niét aan te nemen en er moet derhalve een bijzondere oorzaak zij'n, waarom de zaken geloopen zijn, zlooals zie liepen. Die overwegingen, die hier gegolden hebben, vallen echter buiten de con trole van openbare meening en pers, en aan gissingen wage men zich zich liever niet. Die heer Golij'n zal nu de taak aan vaarden die door den heer De Geer werd neergelegd. Ze is buitengemeen moeilijk; dat te verdoezelen of te be mantelen dient tot niets. Moeilijk met het oog opi de vereischte eenstemmigheid van actie in het Ka binet zelf, moeilijk niet minder met het oog op de stemming in de Tweede Kamer. Zoo uit dit laatste zwarigheid mocht opkomen, is de oplossing een voudig: de taa'lc zal dan moeten w o r de n overgelaten aan hen, die meenen, da t zij het be ter kunnen. Van meer beteekenis is dan ook de eerste moeilijkheid. Men denke niet te licht over een terugdrukken van het uilgavenpeil met ee'n bedrag van tusschen de 100 en 150 millioen gulden boven hetgeen reeds ten vorigen jare bezuinigd moest worden. Dat beteekent op menig terrein afbraak van wat eerst met zorg opgebouwd werd. Dat beteekent dus een uitermate groote zelfverloochening voor den een op dit, voor den ander weer op an der terrein. Men moet echter aannemen, dat de heer Colijn zich hier tegen teleur stelling gewapend heeft, zooveel als dit vooraf mogelijk was. Mocht de ver eischte eenstemmigheid op den duur blijken te falen, dan kennen wij onzen hoofdredacteur genoeg om te durven zeggen, dat het dan niet ontbreken zal aan de besluitvaardigheid, om daaruit de eenig mogelijke conclusie le trekken. Er breekt nu waarschijnlijk een tijd aan, waarin het aan agitatie niet ont breken -zal. Daarop rekenen we. Daar op rekent stellig ook de beer Ctelijb. Maar dat deert niet. Die zinspreuk van zijn geslacht is al sinds enkele eeuwen: Christus mea petra (Christus is mijn! rots). En wie op Hem betrouwt, ducht geen gevaren en gaat voor moeilijkhe den niet uit den weg. D e panden te Rotterdam. In antwoord op de vragen vair bet lid van de Tweede Kamer den heer Van Ravesteijn betreffende de aan de door den Staat in 1919 gekochte pan den Kruistra;a,t 50 en 52 te Rotter dam ten koste gelegde bedragen en de aan die panden- te geven bestemming, heeft de minister van financiën mee gedeeld: Het is den ondergeteekende Bekend', dat te Rotterdam de panden Kruisstraat 50 en 52, die in 1919 door den Staat der Nederlanden ge kocht zijn voor ongeveer f 95.000, met de bedoeling er een kantoor voor den rijksbetaalmeester te vestigen, nog steeds leeg en ongebruikt staan. Het is juist, dat het uiterlijk van die pon den er niet beter op wordt, doordat de straatjeugd deze bevuilt; met zeer bescheiden kosten zal dit zijn te her stellen. Inwendig ondervinden de pan den geen schade van het feit, dat zij niet gebruikt worden. |Het is den ondergeteekende eveens bekend, da,t destijds na den aankoop voor een bedrag van circa f 88.000 aan de bedoelde panden werd verwerkt, de kosten va,n inrichting, centrale ver warming enz. hieronder begrepen. Hij deelt de 'meening, da,t bij ver koop der panden een zeer groot ver lies door het rijk zou worden geleden. Het schijnt veiliger, dit verlies niet in het openbaar te schatten, opdat de verkoopprijs niet gedrukt "worde. Hij meende ïn geen geval tot verkoop te mogen overgaan zoolang niet vast stond, dat aan een betaalmeesterskan toor te Rotterdam, hetwelk thans on voldoende gehuisvest is aan de Boom pjes aldaar, als zoodanig geen be hoefte meer zou bestaan. Toen het in verband met de vertraging van de reorganisatie van den girodienst nog niet mogelijk bleek, omtrent de reor ganisatie vian den beta,almeestersdienst spoedig te beslissen, werd getracht de panden bij eenigen anderen rijks dienst te benutten of te verhuren. Tot kort geleden is de ondergeteeken de daarin niet op bevredigende wijze geslaagd. Sedert onlangs is de mo gelijkheid ontsta,an, het gebouw voor een paar rijksdiensten te bestemmen. Zoodra de hieromtrent in gang zijnde onderhandelingen tot een gunstig* ein de zijn gekomen, zullen te dien aan zien de noodige maatregelen kunnen worden getroffen.- Waterverontreiniging op de Noordzee. Het boofdb. van de Reedersvereen. voor de Néderl. Raringvisscherij heeft op zijn beurt den minister vain binnen- landsche Haringvisscherij heeft op zijn beurt den minister Van binnen- landsche zaken en landbouw er op opmerkzaam gemaakt, dat ten gevolge van het uitlaten van olie op zee ver nietiging van visch' en vischbroedsel plaats vindt op groote schaal, bene vens vogelsterfte. Het acht dit thans reeds een enorme schade voor het visscherijbedrijf en meent, dat dit in de toekomst nog meer het geval zal zijn. Ook het voedsel der visschen wordt er ernstig door geschaad. Het lijkt het hoofdbestuur ten zeerste ge- wenscht, dat daartegen maatregelen worden genomen ter voorkoming of beperking, maar dat alleen van re- geeringswege daarop kan worden aan gestuurd', al ware het slechts hierom, dat de te treffen regelingen internatio naal zullen moeten zijn en dus in en na overleg met autoriteiten in an dere landen zullen moeten worden ont worpen. A11 er 1 e i. i De Twentsche Fabrikantenvereeniging heeft de werkliedenorganisaties in de tex- Rel-industrie voorgesteld een arbeidsver- leng'ing tot 53 Uur en een loonsverla ging van tien procent. Woensdagmiddag omstreeks half één daalde een Ned. militair vliegtuig, be mand met 2 onderofficieren, op het ter rein Kijk in de Pot te Bergen op Zoom. Op weg naar Vlissingen waren zij de richting kwijt geraakt. Bij de landing vloog het vliegtuig bijna tegen den schoorsteen van de Spiritusfabriek aan. De pilot (meende, dat hij niet zoo laag was. Zij kwamen echter behouden op den vasten grond. (Avondster). AaU D. Boogaard, assistent der posterijen te Vlissingen, is op verzoek met ingang van 1 November a.s. eervol ontslag verleend met toekenning van pen sioen. Aan den kantonrechter N. Slaak- weg te Driewegen is met ingang van 1 September a.s. eervol ontslag verleend. Het telegraaf-telefoonstation aldaar wordt met ingang van 1 September a.s. voor het publiek opengesteld op werkdagen van 8 uur v.m. tot 8 uur n.m. Op Zon- en feestdagen geen dienst. (M. C.). Zeeuwen 'te Amsterdam. Door de Zeeuwsche vereen, te Amster dam, is een der zalen van het bekende hotel-café-rest. „Krasnapiolski" afgehuurd voor de ontvangst van Zeeuwen uit Zeeland, die aan de aubade op1 den Dam voor het Paleis op 6 Sept. a.s. zullen deelnemen. Voor alle Vereeni- gingen, die aan de huldebetooging aan de Koningin te Amsterdam zullen deel nemen en verder voor alle andere Zeeu wen, is hier een prachtige gelegenheid1 geboden om zéker te zijn dat zijl op dien dag, waar wellicht met de grootste inspanning een plaats in een restaurant te bemachtigen zal zijb, ©en rustige pilaats zullen vinden iets te nuttigen. Het is van de Zeeuwsche vereeniging te Am sterdam een zeer goede gedachte geweest daarvoor te zorgen, fietgeen ook we'l dankbaar-zal worden aanvaard. Deze z'aal in „Kras" zal dus voor de Zeeuwen het centraal vereènigingspunt zijn om elkaar te ontmoeten. Die heer A.' de Does Linauesparkweg 8, Tel. 27130, stelt zich voor inlichtingen gaarne beschikbaar. Die directie van „Kras" moet eenige dag'en van te voren met het aantal der gasten bekend zijn om tijdig voor consumptie te kunnen zorgen. Middelburg. Men zal zich herinneren, dat de heer Herman Snijders bfj %ijin aftreden als leeraar aan de R. H. B. S. te Middelburg in Diecember j.l. van tal van zijden blijken van belangstelling mocht ondervinden, niet in het minst van zijln oud-leerlingen. Thans heeft de heer Snijders nog een blijk van waardeering voor zijb toewijding' als leeraar mogen ontvangen en wel van zijln oud-leerlingen, die thans in Oost-Indië wonen. Deze zon den hem door tusschenkomst van ©en repatriëerönden landgenoot een rookstel en verschillende artikelen behoorendè op een schrijfbureau, alles van zwaar kopler en keurig mét dte hand gedreven. -Bij! de pblitie is. weder aangifte gedaan van het plegen van niet nader te noemen handelingen met jonge mleis- jes, en wijl herhalen dan ook onze waar schuwing de kinderen toch op het hart te drukken zich niet met onbekende man nen op', te houden.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1