\o 25»
Dinsdag 7 Augustus 11123
37e «laargang
ïïmmMt
lü DEN MAALSTROOM.
Buitenland.
FEUILLETON.
A. J. P s VANILLE-CRÊMEPUODING.
AWIPA-ZALF
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor ie Middelburg:
firma F. P. DHUIj, L. Burg. Tel. no. 259
HET VLOEKVERBOD.
(Slot.)
Wij noemen liet een gezond standpunt,
waarvan onze mannen in de gemeente
raden uitgingen, toen zij de handen in
eensloegen om te komen tot een vloek
verbod, en ook dat zij bij dit vloek'--
verbod niet staan bleven, maar ook op
zettelijk honen of kwetsen onder de de
licten, waaraan straffen verbonden zijn
opnamen.
Jmmers de gemeenteraad is de overheid.
Zij heeft de macht naar" goddelijk recht,
evenals de huisvader in zijn gezin, om
ook in haar eigen gezin de regels voor
ie schrijven, naar welke door wie tot
haar gezin behoorpn, moet worden ge
leefd.
Vandaar het vloekverbod, in de eerste
plaats voor allen wie in gemeentedienst'
zijn, maar ook voor allen, die op heö
gansche terrein, waar de gemeente auto
noom is, wonen of verblijven, of door-
haar worden gesubsidieerd. Als overheid
is de gemeenteraad geroepen op het hem
aangewezen terrein de eero Gods te hand
haven.
Zoo hebben de plaatselijke overheden
in de zeventiende en achttiende eeuw-
er al over gedacht.
Wanneer onze gemeente-ambtenaren het
gemeentearchief in hunne gemeente eens-
wilden raadplegen, zij zouden allicht merk
waardige verordeningen itegan het qpen-
baar vloeken en lasteren van den Naam
.des Heeren vinden; gelijk reeds onder
anderen te Vlaardingen, Dordrecht en
Zwijndrecht is geschied.
In genoemde verordeningen uit de acht
tiende eeuw kwamen ook strafbepalingen1
voor ten aanzien van jeugdige vloekers;
maar de overheid stélde terecht voor het
misdrijf dezer minderjarigen de vaders
aansprakelijk en legde aan de vaders de
boeten op voor het misdrijf hunner kin
deren.
Welk gevolg had dit? Dat mèn in de
gezinnen tegen, het vloeken inging. Dat
een huisvader, zij 't ook al uit vrees voor
de boeten, zijn jongens ernstig vermaan
de het vloeken te laten.
In de negentiende eeuw, na het her
stel onzer onafhankelijkheid, heeft he
laas, „de geest der eeuw" met deze ver
ordening de hand gelicht. Zoo werd het
mogelijk, dat een liberale- minister Van
Houten kon decreteeren, dat de uitvaar
diging van een vloekverbod niet behoor
de tot de bevoegdheden van den gemeen-
raad, en zoowel het hooger administratief
gezag als de rechterlijke macht dergelijke
bepalingen terug wees; en misschien ligt
ook hier wel de oorzaak, dat Dr Kuyper,
de man met den breeden blik, die slechts
naar het bereikbare greep, en nog zoo
veel andere quaestiën op te lossen wist,
geaarzeld heeft dit punt, pracctisch al
thans (want theoretisch deed. hij het
reeds in 't door ons aangehaalde arti
kel 4 van ons Proögram van beginselen I)
aan de orde te stellen. Maar nu moeten
nog meer gemeenten volgen. Het vloek
verbod moet zoo algemeen in de gemeen
ten tót gelding komen, dat een Rijkswet
daardoor overbodig wordt.
Wij hebben al Staatswetten genoeg; wij
mochten er wel een paar minder hebben.
De gemeenten kunnen nog wel andere
-quaestiën regelen, zonder dat hiervoor
een Staatswet noodig is. Doch voor 't oo-
genblik gaan wij hier niet op in.
Wij zouden echter ongaarne bij den
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et-
Bij abonnement belangrijke korting.
31).
„WteL, dat je de toelage aannam, die ik
t in staat ben je te geven. Ga terug' naar
de stad en maak van het leven, wat er
vart te maken is. Juist omdat jé de zaak
niet flink onder de oogen hebt gezien,
neb je bij de rechters en j-e collega's het
respect verloren. Je hebt je dadelijk' uit
de voeten gemaakt en je stelt je aan als
«en dwaas ter wille van een vrouw, die
nooit iets om je 'heeft gegeven en 'dat
nog niet doet".
>,Ja,^ziet u, maar 'ik' heb nog''eenige
overblijfselen van een geweten," zei Ste
den.
„Geweten 1" zei Lukas met een spot-
Inch. „Ja, dat- is ongetwijfeld iets fraais.
•Ben heel geschikt iets om over te spre-
Jjn' je indruk wilt maken, maar een
ellendig iets om in ernst mee te rekenen.
™jn beste jongen, wie bekommert zich
tegenwoordig nog otm een geweten? Niet
een op de tienduizend! Doe als ander-e
nwuischen doen en maak het je zoo ge
makkelijk mogelijk. Kijk nu eens naar
mijn geval".
„Wel, wat dan, oom Lukas?"
„Bij heeft zijn zaakjes netjes weten te
regelen en is. nu nog veel beter af dan
Droeger", viel Ilford in.
Staat" de gedachte opwekken, dat hij .er
zich dan niéts meer van behoeft aan 'te
trekken.
Integendeel wij blijven van meening, dat
uit de hoven aangeduide roeping der Over
heid, zooals die is omschreven in art,
4 van ons program van beginselen, voor
al niet minder voor den Staat voort
vloeit, dat het op zijn weg ligt zich do
bestrijding van de ontheiliging van Gods'
Naam aan te trekken, al is het voorst
hands vooral de Gemeenteraad, die voor
de .vraag wordt gesteld of hij zich tof
'bestrijding van dit kwaad zal aangorden,
gelijk hij in meer dan één opzicht hier
tegen bepalingen kan vaststellen.
Wij zijn het dan ook eens met ong
a.-r. ütrechtsch weekblad, dat:
1.. Principiëel de Overheid is ge
roepen tot verheerlijking van Gods
Naam en diensvolgens op de meest
doeltreffende wijze tegen publieke Gods
lastering heeft op te treden.
2. 'Juridisch ka.n worden aangeno
men, dat de Gemeenteraad, die, naar
luid van art. 135 der Gemeentewet,
tot taak heeft verordeningen te maken
in het belang van de openbare zede
lijkheid, bepalingen heeft vast te stellen
tot bestrijding van een kwaad, waardoor
de grondslag van alle zedelijkheid wordt
aangerand.
3. Bractisch de ervaring heeft be
wezen, dat op deze wijze doeltreffend
tegen dit kwaad kan worden opge
treden.
Maar klopt dit alles nu met artikel
1/13 der Grondwet, hetwelk aan een ieder
vrije belijdenis zijner godsdienstige mee
ningen waarborgt?
Wij zouden zeggen: liet heeft er niets
ifn-ee te maken; niet liet uitspreken of
schrijven zijner godsdienstige meeningen
maar het aanranden van den Naam des
Pleeren wordt verboden. Dat moet een
christen-huisvader in zijn huis, een chris
ten-werkgever in zijn winkel, en een Chr.
overheid' op haar terrein doen.
Onze Heidelbergsche Catechismus waar
schuwt hen allen, dat geen zonde God
meer vertoornt dan het misbruik van Zijn
Heiligen Naam, zoodat ons volk als het
ware daarmede Zijn oordeel over zich
inroept
Ziedaar ons eerste argument. En het
tweede is dit: dat vrijheid van godsi-
dienst nooit de beteekenis had of hebben
zal, dat men zich maar vrijelijk uitleven
kan in de vruchten van wat men zijn
godsdienst belieft te noemen, met name
in prostitutie, laster, of ook de aan
randing van Gods Naam.
TrouwensRechter en Wetgever hebben
vastgesteld, dat het kan. Mén is derhalve
met het vloekverbod op den goeden weg;
en men vare -er op voort.
Uit Duitschland.
In Duitsche regeer ingskringien slaat
men de ontwikkeling der dingen in het
Roergebied met stijgende zorg gade. D'e
bevolking schijnt roeriger te worden, nei
gingen te vertoornen uit den hand te wil
len springen en van passieven tot actie
ven weerstand over te gaan. Te Essen
is door de Franschen een lading spring
stoffen ontdekt, waarop' de stad omsin
geld en van alle communicatie met de
buitenwereld afgesneden is.
„Is dat waar oom?" vroeg Steven.
„Heb je de bladen niet gelezen", ant
woordde Lukas.
„Neen ik heb alles vermêden wat be
trekking op 'u had".
„Ha, ha, die is goed! Nu ja, ik heb
het er aardig goed afgebracht. Het fai-
lissement is nu beëindigd en ik zit nu
in nieuwe zaken, die beloven heel goed te
gaan. Veel beter dan ik verwacht zou
hebben".
„Wiat heeft u aan uw schuldeiscbers
betaald?"
„O, de som, die ik je toen noemde".
„Natuurlijk zult u nog het volle be
drag betalen, als u er in slaagt om uw
fortuin te herstellen?"
„Ik weet het nog niet. Diat zal er van
afhangen".
„Wiaarvan afhangen?"
„Wiel, of dat de moeite wel loont".
Ofschoon ik jarenlang gewend was aan
zqn ideeën, zoo ontstelde ik toch nog
van deze cynische opmerking en ik zag
'Steven zich ongemakkelijk in zij'n stoel
bewegen.
„Wlij begrijpen elkaar volkomen", zei
Lukas, „en we behoeven dus niet met
valsch sentiment te spelen. Je schijnt wat
van streek te zijn gebracht ,door nv'
Mijn beste jongen, ik zeg alleen maar
ronduit wat andere menschen bedoelen
en doen. Het spreekt vanzelf, dat als ik
een eandïdaat voor het parlement of iets
van dien aard was, ik precies het tegen-
V«rfrisscüierad en verkwikkend
A. J. P's FRAMBOZENSAUS
over
Puddingfabriek A. J. POLAK, Groningen.
Uit alle hoeken des rijks komen ver
der klachten in over gebrek aan betalings
middelen en dat. niettegenstaande er nu
60 drukkerijen dag en nacht bezig zijn
papier te maken. De biljetten van 100.000
mark worden ^blijkbaar gehamsterd, want
men ziet et- slechts weinige, ofschoon er
dagelijks voor 700 milliard mark bijge
drukt worden. Men is nu begonnen, snel
maatregelen te nemen voor hoogere cou
pures en wel van 20 en 50 millioen,
die bij gebrek Oaan tijd slechts in één
kleur gediukt zullen worden.
Tot nu toie werd er dagelijks voor
4 billioen aan bankpapier gemaakt. Deze
week wordt dat bedrag verdubbeld en de
volgende weëk zal hetnog hooger opge
voerd warden.
Naar de N. R. Gt. meldt, is aan de
bezettingsautoriteiten te Buer door een
mijnwerker medegedeeld, dat opi de mijn
Hugo een munitie-opslagplaats ingepxet-
seld was, w'aarin zich ongeveer 2000
handgranaten en veel revolver- en ge-
weermunitie bevond. Verscheidene arres
taties hebben plaats gehad.
Zondagnacht is bij het gieboiuw van
het kolensvndicaat te Essen, dat door
de Franschen bezet is, een plak ontplof
bare stoffen gevonden met een lont van
een duur van 20 minuten. Er is een per
soon in hechtenis genomen, die zich
op verdachte wijze in de buurt bevond.
Naar aanleiding van dit voorval is het
tramverkeer in de wijk verboden en ook
voetgangers mogen er niet van 8 uur
's avonds tot 6 uur 's morgens door gaan.
In denzelfden nacht is in het Westelijk
deel van de stad een aanslag met ontplof
bare stoffen gepleegd tegen de gemilita
riseerde spoorlijn naar Mulheim. Een wal
van den spoordijk is over 15 meter be
schadigd.
Te Gelsenkirchen hebben de Franschen
de rijksbank bezet en ongeveer 6 milliard
mark in beslag genomen. Die directeur en
twee hoofdambtenaren zijn gearresteerd.
De Franschen zouden zeer ruw opge
treden zijn.
Havas verneemt, dat generaal Simon,
bevelhebber van het bruggehoofd Dussel-
dorp, vanwege de correcte houding der
Duitsche politie na den aanslag van den
student R,aabe, den-hoofdcommissaris van
politie weder in vrijheid heeft doen stel
len. Het zijn-namelijk de Duitsche politie
mannen, die het eerst de gewonde solda
ten te hulp gekomen zijn en de gemeente
lijke ambulance-automobielen hebben doen
komen om de slachtoffers naar het hos
pitaal te brengen. De aansla,g wordt al
gemeen door de bevolking en de bladen
veroordeeld.
Staking in Berlijn.
In de Berlijmsche metaalindustrie
schijnt de staking onvermijidelijk te zijn.
Die onderhandelingen in het rijksdept.
van arbeid tusschen werkgevers en per
soneel in de metaalindustrie zijn mis
lukt. Die staking, waartoe .reeds voor
•eenige dagen met groote meerderheid is
besloten, zal vandaag beginnen. Men
hoopt nog, dat de staking niet algemeen
•zal zijn. Intusscben kan reeds thans
w-orden verklaard, dat met het oog op den
overgestelde zou zeggen. Maar dat ben
ik nu eenmaal niet. Ik ben er op het
oogenblik op uit om 'geld te maken en
te probeeren den man in mijn macht te
krijgen, die mij heeft genekt".
Ben tijdlang zwegen wij allen. De drie-
anderen rookten hevig, terwijl ik het ge
laat van ieder van hen beurtelings gade
sloeg.
„En wat doe je hier met je tijd?" vroeg
Ilford eindelijk.
„Wieinig nuttigs, vrees ik", zei Steven.
„Ik doe zooveel als ik te doen heb in
de stad bij' de rechtbank, maar dat is heel
weinig sedert het bankroet van mijn oom.
En dan schrijf ik ook voor enkele bladen".
„Is dat alles?"
„Niet heelemaal; ik' tracht ook hier het
loven in Battersea te bestudeeren".
„Het leven te bestudeerden? Diat loont
de moeite niet, jongen. Maar wat bracht
je daartoe?"
„Een zeker verlangen om het leven der
menschen te leeren kennen. Zooals uweet
is alles in den laatsten tijd voor mij1 ver
anderd en ik wensch nu het leten in
zijn waren vorm te zien".
„Mijn beste Steven, je zult tot de ont
dekking moeten komen, dat de menschen
allen ontevreden, ongelukkig, zelfzucntig
ten tot op den bodem slecht zijn".
Steven schudde het hoofd.
„Geef bet op, mijn jongen; het zal je
slechts nog ongelukkiger maken. Aanvaard
het feit, dat je leven een mislukking is
juist thans zoo gespannen binnen- en
buitenlandsehen politieken toestand de
gevolgen dezer staking te Berlijn gevaar
lijk zoqden kunnen wonden.
Vooruitzichten van den oogst in België*.
De opbrengst van alle soorten veevoe
der is zeer overvloedig. Dis rogge, de
tarwe en de gerst leveren een goeden
oogst. Van de haver heeft men zelden
een zoo overvloedige opbrengst gezien.
Die oogst is klaarblijkelijk een beetje ver
laat. Do suikerbieten staan er - ook zeer
gunstig voor en men rekent -op een ruime
opbrengst. Tenslotte zullen de 'aardappelen
als het weer gunstig blijft, een uitsteken
den oogst geven. Het vlas levert 6 a 7000
K.G. per H.A. en de prijzen ziijn zeer
hoog. („N. R. G")
Een uittocht van Engelschen naar het
vasteland.
Bet aantal Engelschen, dat met va-
cautie of alleen voor de Weekend naar
het vasteland oversteekt groisit steeds,
dank zij de lage valuta in de meeste
toeristenlanden. Naar wij in de Evening
Standaard lezen reisden j.l. Zaterdag niet
minder dan GO'OOO lieden, waaronder ook
de prins van Wales, naar het vasteland
van Europa. Hoewel Nederland tot een
der duurste'landen gerekend wordt, lezen
wijl dat een buitengewoon groot aantal
reizigers met de ,,Zeeland"-boaten naar
Vlissingen is vertrokken om Holland te
bezoeken. Deels zullen 'zlij echter wel
evenals de reizigers der Harvvichlijn via
ons land naar het Oosten of Zuiden
doorreizen.
Korte berichten.
Overal in Amerika zijn Zondag in
de kerken diensten gehouden ïer li e r-
innering aan president Har
ding. Tal van predikanten wijdden prij
zende woorden aan den overledene. In
New York en vele andere Amerikaansche
sleden werden den ganschen dag de klpk-
ken geluid. In de Baptistenkerk te Ma
rton, waar Harding gewoon was de gods
dienstoefeningen bij te wonen, was de
bank waarin Harding geregeld placht te
zitten met rouwfloers gedrapeerd.
De persoon, die in verband met d e
bomontploffing t.e Dusseldorf is ge
arresteerd, is een Duitsch student, Raabe
genaamd. Hij woont te Dusseldorp. Hij
ontkent, den aanslag tè hebben gepleegd.
Twee soldaten werden licht gewond, een
derde bekwam ernstiger verwondingen.
Een vrouw werd aan den buik gewond
en een Duitscher, die op een rijwiel zat,
werd aan den hals verwond. Een half
uur later werd een tweede ontploffing
gehoord. Er wordt een onderzoek ingesteld
naar de oorzaak der ontploffingen.
Te Wiesbaden is .een som van 8Va
milliard mark, bestemd voor de stakende
spoorweglieden, in beslaggenomen
en eveneens een som van 147 millioen
mark, bestemd voor hetzelfde doel.
Het vermogen, dat president
Harding nalaat, wordt door zij'n vrien
den tusschen de 700.000 en 800.000 dol
lars geschat, grooitendeels verdiend met
het uitgeven van de „Marion Star",
waarvan hij sinds 1884 eigenaar Was,
totdal het blad onlangs werd verkocht.
De Grieksehe minister van financiën
deelde mede, dat het vooir het begroo-
tingisjaar '22'23 voorziene tekort van
493 millioen slechts 16 millioen zal zijn
ten gevolge van genomen fiscale maat-
en maak er van wat je kunt. Dat is de
beste raad, dien ik Je kan geven".
„Als het een mislukking is", zei Ste
ven, jjzie ik niet in, waarvoor wij ons
nog druk zouden maken".
„Wij hebben allen een ingeboren levens
lust. Wlij leven en wenschen te leven,
dat is de eenige reden, waarom het men-
scbelijk ras zich voortplant. Bovendien
hopen de meeste menschen, dat de toe
komst hen nGg iets zal brengen, dat de
moeite _wa ard is om te bezitten; en zoo
lang zij deze hoop hebbfen, houden zij
moed. Maar natuurlijk zal die nooit ver
vuld worden".
„U heeft dus geen hoop meer?"
„Volstrekt niet. Ik heb alles gezien.
Ik ken alles wat het leven heeft- te ge
ven. Het leven is slecht en de menschen
zijn slecht. Ik ben niet dwaas genoeg
om mij voor te spiegelen, dat ik iets
zal veranderen of hervormen. Er is nog
©enige genot in gezelligen omgang en
in het lezen van wijze, diepzinnige boe
ken. Daarvan geniet ijk ;af en toe en
daar ik nooit iets verwacht, beh ik noo.it
teleurgesteld".
„Nu, om kort te gaan, wat raadt u
mij?" vroeg Steven.
„Je moet een cynicus worden, mijn jon
gen. .Neem zooveel plezier in je leven
als j© kunt natuurlijk is er niets wat
werkelijk genot geeft maar neem, wat
op genot lijkt en vraag niet naar meer".
„Eien hoog ideaal!" zei Steven.
P
voor UITSLAG, JEUK, WONDEN,
en alle aandoeningen der HUID.
Geneest zelfs DAUWWORM.
Vraagt Uw Drogist.
regelen. Vermoedelijk zullen de inkomsten
en uitgaven op de begraoting '23'24 ©1-
kaar dekken; wellicht zal er zelfs een
overschot zijn.
In de Oekrajiene heerscht een
malaria epidemie, die vooral in
het Donezbekken zeer ernstig is. De ar
beiders in het kölengebied zijn zoo 'hevig
door deze ziekte aangetast, dat de kolen-
productie zeer verminderd is, wegens
gebrek aan personeel.
De poiitiepresident van Dusseldorf
is gearresteerd. Ook de vader en
broeder van den aanslagpleger zijn gevan
gen genomen. Zij zijn bekend wegens hun
nationalistische gevoelens. Een aantal
nationalistische leiders zijn eveneens
aangehouden.
Men meldt uit Iluesca '(Spanje):
Tengevolge van aardschokken, die
zich dezer dagen in de dorpen Martos
en Bardun hebben voorgedaan, zijn tal
rijke huizen ingestort. De inwoners kam
pveren in de open lucht. Eergisteren,
is opnieuw een aardschok waargenomen.
De bewoners Her dorpen verzekeren, dat
zij herhaaldelijk groote rookkolommen
uit een naburigen bex'g' hebben zien ont
snappen, hetgeen op het 'Ontstaan van een
nieuwen vulcaan zou wij'zen.
De opvolger van Minister De
Geer.
„Het Centrum" komt met het bericht,
dat in de vacature van Minister de Geer
tot Minister van Financiën benoemd zal
worden de heer II. Colijn, de leider der
anti-revolutionaire partij en oud-minister
van Oorlog. Bevestiging van dit bericht
konden wij niet verkrijgen. (Red. Z.).
Onze financieel© t o e st. and.
In de N. R. Ct. wordt de vrees uitge
sproken dat de ontslagaanvrage van jhr.
de Geer de voorbode zal zijin van een be
groeting, „die zulk een enorm deficit
zal vertonnen, dat het zelfs met perspecti
vische kunstgrepen niet meer- kan wor
den gecamoxifleercL Inderdaad beginnen
hieromtrent bedenkelijke geruchten de
ronde te doen. En dat niet alleen over
de begrooting voor 1924, maar ook over
den dienst van het loOpiende jaar. Wij
hooirden reeds verluiden, dat er groote
suppletoir© aanvragten voor 1923 in voor
bereiding zijfi; van de bezuinigingen, die
verleden, jaar toegezegd zijn, zlou niet
meer dan een 'derde tot hun recht ge
bracht zijn; het verleden jaar wegg'edecre-
teerd<jj splo or weg tekort blijft zich brutaal
handhaven; inkomsten uit het crisisfonds
staan niet meer ten dienste om het tekort
op- den gewonen dienst w'at te flatteeren.
In één woord, het zal een miserabel
financieel beeld zijn, dat ons den derden
Woensdag van September zal moeten
worden onthuld."
Allerlei.
De dienstplichtigen der lichting 1922,
die tusschen 1 en 15 Maart 1922 bij de
cavalerie werden ingelijfd, worden van
daag in het genot van groot verlof ge
steld. Zij, die in Juni 1922 opkwamen,
„Niets dan gezond verstand. Natuurlijk
heb ook ik, zooials ik je al jaren geleden
vertelde, mijn droomen, mijn plannen en
verwachtingen gehad; maar het is alles
vervlogen. Ik geloofde in de trouw "der
vrouwen en de eer van mannen maar,
goed, ik aanvaard de feiten en ga mijns
weegs."
„Dian bent u iemand, die zich zuiver
naai- de omstandigheden schikt, of, zoo
als 'tspreekwoord zegt: huilt met. de
wolven in het bosch".
„Ben huilen met de wolven met een
oordeel des onderscheids. E-r zijn men
schen, die het meegaande haten, daarom
houd ik bij ©en zeker soort mensehen
mijn gevoelens op den achtergrond. Wij
willen graag voor goed en deugdzaam
gehouden xvorden. Wlij allen dragen het
masker en de meeste menschen schrikken
als dat masker afgerukt wordt; daaroan
zeg ik niets. Laat mij- u het geval zoo
duidelijk maken als ik kan. Als ik er een
hoek over zou schrijven, zou ik een deel
van bet masker afrukken, omdat derge
lijke 'dingen in den smaak vallen bij .de
letterkundige critici. Ik zou mij scharen
bij de zoogenaamde realistische school,
en het leven in zij'n ware gedaante beschrij
ven. Dat is waar ook, je hebt 'ter zoo
dikwijls over gehad, dat je een boek wil
de schi-ijven; ben je er al aan Begonnen?"
(Wondt vervolgd.)
