V» 245
Zaterdag 21 Juli 1Ü3
37 e Jaargang
BiünenlaM.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Uit de Proimcle.
Uit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no.58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—i
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertent! n
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
DOOR HET TRANENDAL.
(Pis. 30:5).
In den avond 'komt geween,
Maar de vreugd rijst met den [morgen;
Aardsdhe zorgen
Vlieden op Gods wenk weer heen;
Na beproeving, smart >en 'klagen,
Schenkt God ons weer blijde dagen.
Duurt Zijn toorn een oog'enblik,
Zijn goedgunstigheid een leVe.nl
Hu zal geven
Bij al wat onze ziel verschrikt,
Zélfs in bitter lichaamslijden
Zijn nabijheid en verblijden.
O. het wennen duurt slechts kort,
Moede pelgrim op deez' aarde,
't Heeft, zijn waarde.
Als gij onder 'tleed niet moirt;
God zal al de tranen drogen,
Die er leken uit uw oogen.
't Weenen duur' des levens nacht,
Weldra zal de morgen komen,
O, gij vromen.
Waarop u de vreugde wacht,
Dat ge uw Heiland zult aanschouwen.
Op Wien gje al uw heil 'mocht bouwen.
Dan zal 't nimmer nacht meer zijn,
En 'de dood zal niet m'eer wezen,
Angst noch vreezen.
Rouw, ge'krijt, noch moeite of pijn,
Maar eèn zaal'ge rust en vrede
Deelt God dan u allen m'ede.
,,Piniël".
Minister De Geer en de Vlootwet.
Minister de Geer heeft ontslag ge
vraagd, dat wil zeggen is uit het
kabinet getreden, omdat hij zich niet
vereenigen kon met bet besluit van
den ministerraad om onverwijlde be
handeling van het ontwerp Vlootwet
aan de Staten-Generaal te vragen.
Belang der schatkist en belang: van
onze Indien in conflict. Bezuiniging
en besparing in botsing' mot uitzet
ting „van het budget, van uitgaven.
Aan beide zijden mag verondersteld
een gevestigde overtuiging in zake den
eisch vaar liet oogenblik en een juiste
kijk op de internationale verhoudingen
Doch wat voor de eene partij het
zwaarste w'eegt, behoeft het daarom
nog .niet te doen voor de andere.
Indië onbeschermd laten, en aan de
mogendheden doen zien, dat wij dit
rijke koloniale bezit, waarop zij al
sinds eeuwen begeerlijke blikken
.slaan, kunnen noch willen verdedigen,
zou een te groote fout zijn dan dat
niet name onze ministers van marine
en buitenlandscbe zaken gesteld
de beslissing was in dezen geest .uit
gevallen er in hadden m'ogen .be
rusten.
In dit geval ware h u n n e aftreding
plichtmatig en noodzakelijk geweest.
Nu de man van de bezuiniging en
inkrimping! het pleit bleek te verlie
zen, is 'hiervan zijn aftreding] het
Noodzakelijk gevolg.
Het kabinet zal in zijn meerder
heid wel niet tot het besluit gekomen
zijn, zonder eerst het voor èn tegen
te hebben overwog'en van. een aan
vaarden of afwijzen van de adviezen
der vlootconnmissiedeze adviezen
toch ié'idden uitstel ©enerzijds, en an-
dererzijoj (advies Platijn) afstel, docli
droegen als" V1'ucht in zich de moge
lijkheid van overrompeling, en prijs-
Swing van een erfr9i§ Van
«en volk, voor we keJ stoffelïke en
geestelijke verzorging J e regeering van
Nederland en het itór, ^dsche voHC
Sï V6Jntwoordelijkheid oj zich Se"
nomeii hadden.
°?ls kabinet, m'eer nog V0 J
ze Aomngin breken moeilijke d'aigy
aaii wat vooral voor laatstgenoemde
spijtig is, nu zij 'met de Koninklijke
eenige weken verpoozing in
I? 1 1»V\PXVV7il V X7JL fJXJySClXllfy 11JL
nngojand meende te zullen vinden en
ae staatszorgen voor een kiorte wijle
zuilen kunnen vergeten. Tenminste
r oorzoover dit mogelijk' is in deze
•zware tijden.
Mie wijst hier een uitweg aam?
Reeds voor jaren heeft „De Stan-
aaara onder haar nieuwe redactie,
van de nog moeilijker en steeds kom
mervoller jaren, die te komen stonden,
geprofeteerd, en van de schier on
oplosbare vraagstukken, waarvoor on
ze staatslieden zullen komen te staan.
Het ontslag yan minister de Geer
kon van deze nog; zooveel zwaardere
periode wel eens de inzet zijn.
Hier is alles duister en donkerheid;
■een steeds iheer benauwende druk,
waaraan geen ontkoming schijnt.
Het geloof zoek'e kracht in 't Woord
Gods, en de geloovige zijn sterkte in
God den Almachtige!
President Harding en de Bijbel.
President Harding is, zoo meldt de
„Hop'e", evenals de meeste zijner voor
gangers, niet alleen een Christian in den
algemeenen zin des woords, maar komt
•er ook onomwonden voor uit, dat hij
den Bijbel erkent als het waarachtig
Woord Gods. In een schrijven, waarin
hij zijn leedwezen te kennen g'eefl, dat hij
verhinderd werd de 107de jaarlijksche
vergadering van de American Bible So
ciety bij te wonen, zegt hij o.a. het
volgende
„De Bijbel blijft het Boek der boeken,
Hij wint steeds meer veld als het over
he geheel©" aarde door het menschdom
aanvaarde voertuig van de grootste aller
waarheden der wereld geopenbaard." Hij
prees het genootschap als een instrument
ter bevordering van het Christendom en
als een machtige factor in dienst der be
schaving.
Het is inderdaad bemoedigend, dal in
deze dagen van afval, waarin zoovele
geleerden en hooggeplaatste personen
openlijk de Goddelijke Openbaring aan
randen en de Christelijke godsdienst een
uitgeleefde fabelleer noemen, de President
der Vereenigde Staten zich niet schaamt
den godsdienst zijner vaderen in eere te
houden en het Woord onzes Gods een
eereplaats te verleenen in het Witte Huis.
Korte berichten.
-Die diplomatieke medewerker van da
„Daily Chronicle" verneemt, dat D'uitsch-
Jand de bereidwilligheid heeft te kennen
gegeven, in het Roergebied te ca-
p i t u 1 e e r e n, indien Engeland dit aan
D'uitschland vraagt en tezelfdertijd tot
Frankrijk het verzoek richt, terug te kee-
ren tot de onzichtbare bezetting en erin
toe te stemmen, dat Dluitschland het
burgerlijk bestuur in het gebied uitoefent.
Door Katholieke, Protestantsche en
Joodsche leiders van het openbare leven
in Amerika, is een officieele verklaring
gepubliceerd, waarin zij met klem den
12-u r i g e n werkdag in de staalin
dustrie v e r o o r d e e f e n en ars moreel
'onduldbaar betitelen.
Een vermakelijk gevolg van de ha
venarbeidersstaking te Londen is, dat
het sovjetschip' „Proletariat" niet in staat
was zijn lading eieren voor den Brit
sehen verbruiker te lossen. Dlie lading
is nu tengevolge van het oponthoud en
het zomerweer bedorven. Dit is het
tweede schip, door Sovjet-Rusland ge
zonden. Het eerste moest terugkeeren
zonder zijn lading verkocht te hebben.
D'e Star verklaart, dat er weinig twij1-
fel aan is, dat de belanghebbende vroe
gere neutralen, zooals Zweden, Nederland
en Zwitserland, het ontwerp van het
B r i ts c h e antwoord toegezonden
zullen krijgen.
D'e belasting o p' fietsen en
motorfietsen heeft in 1922 in Frankrijk
niet minder dan ruim 27 en een half mil-
lioen frank opgebracht.
Men meldt, dat er in Frankrijk acht
Potez-v liegtnigen zijn besteld
voor het D' e e n s c h e leger. D'e
toestellen worden voorzien van matoren
van 400 p.k. waardoor zij een snelheid
van c.a. 200 K.M. p'er uur bunnen ont
wikkelen. De kosten bedragen p'er ma-
^hine ongeveer 50.000 kr.
D'e New York Wiorld deelt mede,
dat l a n s ng' de voormalige secretaris
van Staat onder Wilson de laatste jaren
in ernstige mate ls geweest
aan suikerziekte, doch dat de ^handeling
met insuline hem zooveel goed heeft
gedaan en nog doet, dat. hij' op' weg
is naar een volkomen genezing'.
Te Weenen is de gew7ezep eerste
luitenant Ankermann, die het voWge jaar
in het Grunewald den aanslag, op
het leven van Maximiliaan Harden
heeft gepleegd, gevangen, genomen. Hij
heeft bekend, het misdrijf te hebben ge
pleegd. Men. weet, dat de twee medeplich
tigen van A„ Weichardt en Grenz, reeds
tot gevangenisstraf zij!n veroordeeld.
Dc Franschen hebben sedert eenige
dagen hun troepen op de linkeroever
van de Roer teruggetrokken, zoo-
dat. de grens van het B. G. naar de rivier
is verplaatst. In het vrij geworden gebied
hebben de industiieele ondernemingen en
kolenmijnen weer het bedrijf hervat..
Aangezien de Franschen er nog niet
in geslaagd zijn de brandkast van het
rijksbankfiliaal te Essen, 't welk zij: nu al
14 dagen bezet houden, te openen, zijn z!e
er toe overgegaan gelden, .die bij aildere
banken werden afgehaald, oir straal: i n
beslag te nemen.
Er hebben weer relletjes te Lodz
plaats gehad. Bij een botsing tusschen
stakende textielarbeiders en de politie te
Warschau zijn een man gedood en drie:
gewond.
Een telegram uit Chihuahua te Mexi
co ontvangen, zegt, dat Villa, de bekende
rebellenleider, doodgeschoten is.
In de havens van Koningsbergen en
Pillau is een staking in de binnenscheep
vaart uitgebroken, wpgens loongeschillen.
Generaal Gouraud is- benoemd lot
militair gouverneur van Parijs.
Een aantal 'brouwers, beklaagd van
de levering van bier aan de Duitschers
tijdens de bezetting, zijn door de ^Belgi
sche! Brabantsche jury vrijgesproken. Een
beklaagde had kort voor de behandeling
van de zaak zelfmoord gepleegd.
Donderdagavond is bij het station
Moeskroen in Zuid-Westvlaanderen een
goederentrein op een personentrein gere
den. Een twaalftal personen zijn gekwetst,
onder wie twee gevaarlijk.
"Volgens te Weenen ontvangen be
richten is de troon van Albanië
aangeboden aan Prins Nicolaas, den 20-
jarigen zoon van den koning van Roe
menië.
Volgens een bericht uit New-York
is daar een reusachtige vliegmachine, die
32 passagiers kan vervoeren, b ij e e n
proefvlucht gevallen. Drie der in
zittenden werden zwaar gekwetst. De
waarde van het geheel vernielde vliegtuig
bedroeg 14/2 millioen francs.
Het ontslag van Minister
De Geer.
Naar een der oude leden der Chr.-
Hist. Kamerfractie de „Tel." mededeel
de, heeft het heengaan van den heer
De Geer, wiens gezag in zijn partij zeer
groot is, veel ontroering gewekt en een
kraclytigen schok doen voelen, doch is
te verwachten, dat de fractie daarin geen
aanleiding zal vinden, zich tegen de Vloot
wet te verklaren, daar zij in dezen het
gevoelen van den heer De Geer niet deelt.
Hot blad deelt verder mede, dat de
Vlootwet, behalve in de beide militaire
ministers, haar krachtigste voorstanders
heeft gevonden in den minister-president
Jhr Ruys de Beerenbrouck en Minister
van Karnebeek.
Het fotografeeren Ij ij terecht
zittingen.
Op de vragen van den heer Ter Hall
betreffende het nemen van maatregelen
Waardoor aan het photographeeren van
terechtstaande personen tijdens de te
rechtzittingen een einde wordt gemaakt,
heeft de Minister van Justitie het vol
gende geantwoord
De ondergeteekende merkt op, dat uit
het van tijd tot tijd in bladen en tijd
schriften voorkomen van photografieën
van terechtstaande personen nog niet mag
worden afgeleid, dat gelegenheid wordt
gegeven om tijdens de zitting photogra-
phische opnamen in de rechtszaal te
doen, aangezien de mogelijkheid be
slaat, dat ia het bijzonder kleine toe-,
stellen verborgen worden meegenomen en
hiermede ongemerkt gephotografeerd
wordt, of dat teekeningen worden ge
maakt in de rechtszaal, nog het feit daar
gelaten, dat reporters portretten van
elders verkregen kunnen hebben.
De bevoegdheid tot het treffen van
maatregelen om het photographeeren tij
dens de zittingen tegen te gaan berust
voorts niet bij den ondergeteekende, doch
bij den leider der terechtzitting, die im
mers belast is met de handhaving der
orde. Voor zoover uit de ingewonnen
ambtsberichten blijkt, hecht de rechterlijke
macht haar goedkeuring niet aan het pho
tographeeren in de rechtszaal.
Wat het mogelijk photographeeren bui
ten de rechtszaal, doch in het gerechts
gebouw betreft, stelt ondergeteekende zich
voor, een aanschrijving te richten tot het
openbaar ministerie, omdat het vervoe
ren van beklaagden naar en van de te
rechtzitting naar het Huis van bewaring
geschiedt op last van het parket.
Mobilisatie-slachtoffers.
In Dragten heeft zich een comité ge
vormd, samengesteld uit personen van
de meest uiteenloopende overtuiging en
richting, dat zich ten doel stelt pogin
gen aan te wenden om langs wettigen
weg verbetering te doen brengen in het
dikwijls allertreurigst en ellendig bestaan
Van de z.g.n. „mobilisatie slachtoffers".
Men is tot de vorming van een comité
gekomen, omdat in Dragten eenige slacht
offers woonplaats hebben, die tot nog
toe door het ontbreken van een wette
lijke regeling van elke afdoende of voort
durende staatshulp verstoken blijven en
wier bestaan volkomen afhankelijk is van
hulp van familie of liefdadigheid.
In den mobilisatietijd als kerngezonde
jongelingen in dienst gegaan, zijn zij daar
uit als ongeneeslijke wrakken terugge
keerd. Het comité in Dragten is van oor
deel, dat de regeering hier een duren
plicht heeft te vervullen en wel een af
doende regeling te treffen voor deze on-
gelukkigen. Tot nog toe blijft de regeering
hiermede steeds dralen en bepaalt zij er
zich toe, giften in geld, tot geringe be
dragen, uit te koeren, giften waarmede
veelal niet eens de kosten van genees
kundige behandeling bestreden kunnen
worden. De tot nog toe verleende hulp
is 'ten eenenmale onvoldoende.
Juist deze ongelukkigen, die hun ge
zondheid en werkkracht aan den staat
hebben moeten offeren, maken aanspraak
op een afdoende hulp van den staat,
die op hen beslag heeft gelegd.
Tuinproducten naar Engeland.
De exporthandel in 't Westland heeft
uit Lbnden het volgende bericht ontvan
gen: Er is een bijzonder groote vraag
naar Hollandsche producten op het oogen
blik. Komkommers in kistjes van 12 stuks
maakten 6/p'er dozijn. D'aarvan kan
veel geplaatst yorden. Jammer dat ze
haast op zijn en er door de staking!
duizenden zijn bedorven. Er is in geen
jaren zulk een levendige handel in to
maten geweest als op 't oogenblik. De
aanvoeren van eigen tomaten op Ge En-
gelsche markt zijn niet groot genoeg. Sa
lade in kratten van 30 stuks maakte
7 sli. per krat. Naar bloemkool is op het
Oogenblik weinig vraag, naar peen veel
meer. Van zwarte aalbessen is de aan
voer vooral via Vlissingen zeer groot
en de prijzen zijn veel lager dan het
vorige jaar. Verleden week kwamen vele
partijen door het hoete weer in slechte
conditie aan. Er is een groote vraag]'
naar augurken, doch er komen er zoo
weinig aan de markt.
De schrijver erkent, dat veel goed be
dorven is door de staking te Hul. Zoolang
Londen nog vrij bleef ging het goed,
maar toen men ook daar staakte, werd
de toestand erger. Men meent intusschen
dat de toestand spoedig normaal zal zijn.
Niet te jong voor den Raad.
De gemeenteraad van Krommenie be
sloot op 29 Juni het nieuw gekozen
raadslid mevr. M. OfmanHaan toe te
laten, hoewel zij eerst op 23 Augustus
23 jaar zou worden. De Raad ging daarbij
uit. van de redeneering, dat als de ge
kozene in functie zou treden, .zij den
wéttelijken leeftijd van 23 jaar zou hebben
bereikt. B. en W. gingen hiervan in hoo-
ger beroep, doch Ged. Staten van N.-
Holland hebben het raadsbesluit goedge
keurd en zijn dus van oordeel, dat men
23 jaar moet zijn niet als men wordt
gekozen, doch ais men zitting neemt.
De landarbeiders en de hitte.
Volgens de courantenberichten zijn ten
gevolge van de hitte verschillende ar
beiders, w.o. ook landarbeiders over
leden. Aangezien met ingang van 1 Mei
1923 de landbouwongevallenwet in wer
king is getreden en alle landarbeiders
onder de 'bepalingen dezer wet vallen,
ÏS net .niet ondienstig te vermelden, dac,
indien 't overlijden plaats heeft gehad se-
duxêlïde den arbeid, bij 't gaan naar huis
of naar 't wefk', het niet onwaarschijn
lijk is, dat dit overlijden als een onge
valsgebeurtenis zal worden beschouwd,
waardoor o.ffi. reclit op weduwen- en
weezenrente kan ontstaan. Het verdient
aanbeveling van elk geval aangifte te doen
door de landbouwers,' aangesloten bij een
bedrijf sverèèttigingy hij die bedrijfsvereé-
niging; door dó landbouwers, aangeslo
ten bij de Rijksverzekeringsbank; ten kan
tore der Posterijen van bun woonplaats.
Hetzelfde geldt ten aanzien van arbeiders,
die vallen onder de industriëeïé ongeval
lenwet.
D'e „Minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat vroeger toegekende bijdra
gen voor woningbouw sullen warden uit
gekeerd aan de gemeentenAxel f 560 ten
behoeve van A. de Putter Kloetinge f 300
ten behoeve van P. C. Oele.
Cats en het stadhuis te
Brouwershaven. In den raad van
Brouwershaven is de aandacht gevestigd
op den toestand waarin bet standbeeld
van Cats verteert, alsook de gevel van
het stadhuis. Het standbeeld, vervaardigd
in 1829 door P. P'armentier te Gent,
js van duurzame witte steen (Pierre de -
Rochefort), het voetstuk is van Escau-
zynsche steen. Het stadhuis dateert van
1599. In 1820, zeer vervallen, werd dit
imooie gebouw gerestaureerd, waarvoor
men de gelden vertreeg uit de opbrengst
der voor afbraak verkochte poorten. Een
onderzoek zal worden ingesteld.
Yarkensziekte. In de laatste
weken heerscht op het eiland Tholen
ben epidemische ziekte onder de varkens,
met zeer veel sterfgevallen. Uit den aard
der zaak wordt in de meeste gevallen
de aard der ziekte niet door den aan
gewezen deskundige, den veearts, vastge
steld; men houdt het er echter over
het algemeen voor, dat men weer met de
hloude vlekziekte te doen heeft, die reeds
tallooze malen „den spaarp'ot der veld-
arbeiders" heeft leeggehaald en in vroe
ger tijd bijna jaarlijks talrijke slachtof
fers maakte, Té meer is die ziekte te vre$-
zen, omdat zij meestal in Juli en Augustus
optreedt, wanneer de varkens reeds een
flink gewicht, beginnen te krijgen en men
pin verschillende redenen toch niet toi
feen noodslachting kan overgaan.
Biij de dir. belastingen zijn benoemd
tot kommies 2e kl. met 1 Juli j'.l. P. Zuid-
weg te Terneuzen, J. Dlubbeld te Nieuw,
Namen en R. Hamers te Aardenburg.
'Verplaatst met 2.3 Juli a.s. de kommies
.le kl. J. Sluiter, van Biervliet naar Voor
schoten. Met 11 Juli de kommies 2e
kl. J. B. van Liere van Achtmaal naar
Zevenbergen; met 1 Aug. a.s. de kommies
le kl. D. J. de Maat van Sint Jansteeri
naar Amsterdam invoerrechten en ac
cijnzen.
Middelburg. Het Engelsche p'olitievaar-
tuig Garry, dat van Donderdag aan de
Los'kade alhier lag, is heden naar Ant
werpen vertrokken.
Door een commissie uit den Raad
werd kort geleden rapport uitgebracht
over de vraag, op welke wijze het U.L.O.
hier ter stede moet worden geregeld.
D'e meerderheid der commissie kwam
tot de conclusie, dat vooralsnog geen
wijziging moet worden gebracht in het
bestaande oj/enbaar U. L. Onderwijs en
derhalve de meisjes U. L. O.-schooI G.,
waaraan meerendeels leeraressen met
middelbare bevoegdheid verbonden zijn,
(inoet blijven behouden, ook wat betreft
het aantal leerkrachten en den leergang.
De minderheid der commissie, h.l. de
fieer Paul, soc.-dem., bepleitte uitvoerig
het oprichten van een openbare .U L. O.r
school voor jongens en meisjes.
Thans hebben Bi. en W. praeadvies
uitgebracht over dit rapport en blijken
zij' oo'k verdeeld te zijn. De meerderheid
jvan het college kan zich vereenigen met
het advies vann de meerderheid der com
missie, om wat den leergang betreft, het
onderwijs op school G voorloopig onver
anderd te laten, maar niet wat betreft
liet aantal leerkrachten. Zij herinnert èr
aan, dat handhaving der piersoneel-
sterkte aan school G voor de gemeente fi
nancieel te bezwarend zou zijn, daar
dan ook de Chr. U. L. O. scholen veel
meer geld zouden kosten, omdat zij' op
eenzelfde aantal leerkrachten recht heb
ben. D|e minderheid van B. en W. kan
zich geheel vereenigen met het denkbeeld
Paul om een Mulo-school voor meisjes en
jongens te openen, waartegen de meqiv
derheid bezwaar heeft omdat gij voor
het MIT.L.O. een tegenstandster j§ vncr"
dt ajJuca<?6) eïi llHl TGor 'haar vast
iG, uat dan vele meisjes geen Mulo-
onderwijs meer zullen gaan volgen, en
'Iig i; mjyt vpel .n n irvi - T-::
*JV_r T - - vieMMlV Wjy JGU#
gens gebleken Vodf dit onderwijs en is'
daartoe trouwens gelegenheid te YJj«sin**
gen. De meerderheid stelt dan ook voor
de betrekking van onderwijzeres in de
JNederlandsche taal met 1 Januari aan
school G op' te heffen, de tegenwoordige
titularesse, mej. J. P. v. d. Feen op'wacht
geld te'stellen en een wijziging van het
leerplan te maken, waardoor het aantal
iwekelijksche lesuren voor de Natuurlijke
Historie komt op 5 en voor scheikunde:
op 1.
Het hoofd der school G, mej. J. G. G.
de Gleijn Brom daarnaar door B. en
W. gevraagd, stelt voor om "de deugdelijk
heid van het onderwijs niet te schaden,
het vakonderwijs te handhaven, mej'. v. d.
Feen op wachtgeld te stellen, maar haar
!toch 8 wekelijksche lesuren in het Neder-
landsch op te dragen. Volgens het voorstel
van B. en W'. wordt ten hoogste f9810
