JJUM3 K'o 2 Vrijdag: 8© Juli 1923 37e Jaargang Uit k Provincie. DUIJVÏS' Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.i Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Giften voor Kispest (Hongarije). Door den 'heer A. L. v. Melle is ontvangen van X. te X. een gouden tientje (wie dit als curiositeit 'kbopen wil voor meer dan f 1.0, wende zich tot den heer v. M.) mej. V. te M. II, N. N. te B. o. Z. 12.50, totaal niét de vorige opgaven 1267.75. De vlucht van Ehrhardt. Het staat thans vast, dat Ehrhardt naai' Munchen is gevlucht. Die automobiel, waarmee hij is ontkomen, is reeds in be slag genomen. Die eigenaar van de auto is de 27-jarige ingenieur Tenjes uit Mun chen, die eveneens voortvluchtig is. Op verzoek van de politie te Leipzig is te Hamburg een neef van Ehrhardt, die zijn oom herhaaldelijk in 'de gevange nis had bezocht, in hechtenis genomen. Naar de N. R. Ct. verneemt, was de overheid, toen Ehrhardt vluchtte, niet eens in het bezit van een goed portret van den kapitein. Dieze had zich na den staatsgreep van Kapp den baard laten afscheren en het ptortret dat overal in Duilschland werd verspreid, is er een met baard. Zeven maanden lang heeft Ehrhardt gevangen gezeten, zonder dat men het noodig heeft geacht een nieuwe photo van hem te laten maken. Door een toeval is de overheid thans in het bezit gekomen van een portret, dat Ehrhardt kort, voor zijn arrestatie had laten maken. Het was hem in de gevangenis toegezon den. Men had het hem echter niet ter hand gesteld. Engelands vloot. Bij de debatten over de vlootbegrooiting in het Engelsche lagerhuis is het vraag stuk van de "Singapore-basis opnieuw ter pprake gekomen. Er werden verschillende toespelingen gemaakt op de voorgestelde nieuwe bases in Ned. Oost-Indië. Darbishire (liberaal) veroordeelde het Singapore-schema, daar zulks een deel was van de agessieve politiek, welke een oorlog in de toekomst onvermijdelijk zou maken. Het plan was in strijd met den geest van de Washington-conferentie, wekte bittere gevoelens in 'Japan en had Nederland tot het voornemen gebracht, om 17 millioen aan zijn vloot te besteden en 8 millioen aan drie bases in Neder - landsch Oost-Indië. Banbury zeide: „Wij hebben niets te maken met wat Nederland' wil doen en ofschoon ik voor zuinigheid ben, moet ik .aan een sterke marine-macht vasthouden wat het ook kost, omdat dit Ware bezui niging is." Korte berichten. De „Vossische" verneemt uit Opper- Si'lezië, dat er steeds duidelijker geruchten de ronde doen betreffende een voorgeno men staatsgreep' van K o r f a n t y. Deze zou de tegenwoordige regeering' wil len wegjagen en dezen piolitieken aanslag verbinden met het drijven van zekere Poolsch-Fransche industrieel© kringen. Te Londen verluidt ,dat Poincaré met T h e u n i s een samenkomst zal hebben, nadat de Britsche ontwerpen van antwoord aan Duitschland en den begeleidenden brief te Parijs en te Brussel ontvangen zullen zijn. Die Fransche bladen deelen mede, dat de opbrengst va'n den graanoogst m Frankrijk voldoende is om vooir dit jaai in de behoeften des lands •te voorzien. In het Lagerhuis is meegedeeld, dat het totale bedrag der Fransche schuld aan de Britsche regeering op 31 Maart 1923 bij benadering 610 millioen pond bedroeg, met inbegrip van den in terest. p z g- feestcommissie voor de stad J3 heeft voor aanstaanden Zaterdag een militair feest georganiseerd, at om half twaalf 's avonds zal begin nen Zes troepen infanterie en ruiterij!, elk bestaande uit 700 man, zullen van zes punten der^ s'ïad naar de Tuileriën optrek ken. iwmtig muziekcorpsen van het gar nizoen te parijs en uit provincie zullen het feest opluisteren. Gemeld wordt, dat te Berlijn een jonge man gearresteerd is die er van verdacht wordt Ehrhardt bij zijn vlucht behulpzaam te zijn geweest. "T Juli zou te Essen de begra- lems plaats hebben van den predikant ander, die te Nauheim is overleden. Aan de grens van het bezette gebied werd eic ltt®F..,V(>or '^e lijkkist, waarin zich het stoffelijk overschot bevond, 'n recht van 20000.000 M. geëischt. Vrouw en kin deren van den overledene konden de be grafenis niet bijwonen aangezien men hun niet' toestond naar het bezette gebied te komen Te Moskou is de u i t n o o d i g i n g uit Laijts anne tot. mede-onderteeke- ning van het verdrag betreffende de Zee- engten ontvangen. Het antwoord der sov- jetregeering zal ongetwijfeld afwijzend zijn. De sovjetregeering zal de ondertee- kening van de zee-engtenovereenkomst weigeren en zij zal zich verdere vrijheid van handelen inzake de Oostersche kwes tie voorbehouden. Onverklaarbaar. Dezer dagen lazen we in verschillende bladen, ook liüksche en Roomsche, krasse stukjes over Broekhuijs, den man, die „naam" heeft gekregen door zijn loterijen en door zijn „Diag"-creatie. Plotseling deugde er zoowat niets meer aan dien man. En ons volk was ook diep gezonken, nu het hem zooveel ver trouwen had geschonken. Men had loten in zijn loterij gekocht en abonneerde zich bij tienduizenden op zijn blad. 't Was "in één woord een verdorven boel. Maar ziet, we Slaan enkele liberale en „neutrale" bladen van 18 en 1.9 Juli op en wat vinden we daar? Een flinke loterij-advertentie van Broekhuijs, waarin het speelzieke volk weer met een' land huis 'wordt, verlekkerd. Die politie en de p'ers, speciaal de Telegraaf, wordt uitge- noodigd hij de trekking tegenwoordig te zijn Wat moeten we daarvan, nn denken? Het geld blijkt toch voor sommige pers organen alles toelaatbaar te maken. Wat waarde kan iemand nu nog hechten aan het zedepreeken van bladen als Middel- burgsche Crt., Telegraaf enz.? Minister de Geer over z ij n ontslagaanvrage. Het Handelsblad bevat het volgende in terview met den minister van financiën: De minister was zoo vriendelijk ons te willen ontvangen, ten einde zijn stand punt inzake de Vlootwet nader toe te lichten. Zooals uit het communique omtrent bet conflict in den minis terraad openbaar gemaakt, reeds bleek, kon de heer De Geer zich niet vereenigen met de conclusie van de meerderheid der Vlootwetcommissie tot onmiddellijke aanneming en uitvoering van de Vlodt. De minister zet-te uiteen, dat naar zijn over tuiging liet budget niet in voldoend even wicht kon worden gebracht zonder be zuiniging over de. gebeele linie. Alle soor ten van uitgaven dienen in de bezuiniging te worden betrokken. In de eerste plaats kan men er anders niet in slagen het budget door evenwicht te herstellen en in de tweede plaats wordt de bezuinigingslust bij allen, wier be langen en idealen door de bezuiniging worden gedeerd, in hooge mate versterkt, wanneer haar universeel karakter de bit tere noodzakelijkheid ervan doet uitko men. ITier geldt dus: 'de eene bezuiniging vraagt de andere. In de Kamer is wet aangedrongen alleen te bezuinigen op mi litaire uitgaven. De minister heeft daar tegenover altijd een afwijzend standpunt ingenomen, omdat men met uitsluitend militaire bezuiniging er niet komt. Even eenzijdig komt den minister het standpunt der Vlootwetcommissie voor, die de maritieme uitgaven van de be zuiniging wil uitschakelen en daartegen over herstel van -het budget door even wicht wil bereiken door ingrijpende be snoeiing op alle andere takken van staats zorg, als: onderwijs, volksgezondheid, so ciale wetgeving, nuttige openbare werken, salarissen van landsdienaren en rechts bedoeling. Op deze punten bezuinigende, wil de Staatscommissie ruim baan maken voor de Vlootwet. De minister acht dit onaannemelijk. De bezuiniging tot bevei liging van de Marine. „U ziet wel" aldus de minister „dat ik in hoofd zaak met de financiëele beschouwingen der Vlootwetcommissie meega, maar niet haar conclusie kan aanvaarden". De minister legde er nadruk op, dat indien de Vlootwet wordt ingevoerd, ver wezenlijking van zijn politiek, gericht op verlaging van het gebeele budget, niet mogelijk is. Weliswaar zal door invoering van de Vlootwet de marinebegrooting van Nederland niet aanzienlijk stijgen (in te genstelling met Indië ,waar de Vlootwet de lasten wel belangrijk zal vermeerde ren), maar zij maakt verlaging onmogelijk en dat wel voor jaren, want de Vlootwet zal de maritieme begrootingscijfers tot wettelijke uitgaven stempelen en het zijn juist de wettelijke uitgaven, die de meeste zorg baren, gelijk blijkt bij onderwijs en andere departementen. Het is op dit oogenblik, waarin wij nog niet weten tot welke verlagingen wij zullen moeten ko men, niet gewenscht de wettelijke uit gaven tot een nieuw departement uit te breiden. voor PUDDING, VLA'S en algemeen gebruik. In dit. verband herinnert de minister er aan, dat bij de algemeene beschou wingen in de Eerste Kamer dc heer Iden- burg met betrekking tot de defensie heeft gezegd: „De tijd kan komen, dat wij over de gansche breedte van het budget zeer Imoeten bezuinigen en dat het mes zal moeten worden gezet in zaken, die wij nu eigenlijk onmisbaar achten". Volgens den minister is die tijd nabij. Is hij aangebroken, dan zal .juist door het wettelijk vastankeren van de uitgaven, aan dien eisch niet kunnen worden vol daan. Men moet voorts niet vergeten, aldus besloot de minister, dat de in de Vloot wet ontworpen fondsvorming de buiten gewone uitgaven ook voor ons eigen, land opnieuw zal doen toenemen. Juist de vlottende schuld vormde de laatste jaren het bedenkelijkst.e punt in onze financiëele positie. Sinds eenigen tijd is daarin een lichte neiging tot beterschap te bespeu ren. iMen moet die niet, in gevaar brengen. Al deze overwegingen maken het den minister onmogelijk, zich te vereenigen met het besluit van den ministerraad tot onverwijlde invoering ,van de Vlootwet, waaraan hij nog toevoegde., „dat het ge schil in dep ministerraad zuiver zakelijk eu onder eerbiediging van het wederzijd- sclie standpunt is behandeld". De Standaar d (a.-r.)vindt deze ontslagaanvrage raadselachtig De heer De Geer verving den heer De Vries als minister van financiën in 1921. Men moet aannemen, dat hij toen reeds over de vlootplannen geraadpleegd is. Doch zelfs al neemt men wat haast ongeloofelijk schijnt het tegendeel aan, dan blijft toch het niet weg te redeneeren feit, dat .de heer Buys in 1922 een nieuw kabinet heeft geformeerd en dat bij die gelegenheid, toen men een nieuwe vier jarige periode inging, toch zeker met zijn ambtgenooten over een zóó gewichtig stuk regeeringsbeleid, als de Indische defen sie, overleg zal zijn gepleegd. Nu van tweeën een. Of de heer Ruys heeft het ongelooflijk verzuim gepleegd om met zijn ambtgenoo- te'n, en inzonderheid met den beheerder det schatkist, over de maritieme defen sie niét van gedachte te wisselen, of hij heeft dit wél gedaan. Deed hij het wel, dan volgt uit de aanvaarding der portefeuilles, dat de mi nisters, die zich de benoeming lieten wel gevallen, met het vlootpla.n instemden. Wij zijn van oordeel, dat het laatste ge val zich metterdaad heeft voorgedaan. Den 29en November 1922 toch instal leerde de minister van marine een com missie, die tot taak had de regeeringi van advies te dienen in zake het tempo, waarin de vloot moest worden aange bouwd; en zulks met handhaving van de scbeepstvpen, zooals die in het ont- werp-Vlootwet voorkwamen, en van den termijn van aanbouw van 6 jaar. Duidelijk blijkt hieruit, dat de regeering op 29 No vember 1922 vasthield aan het 'bekende vioolplan. Trouwens, de gansche zaak 'is te ern stig en Aran te groote beteekenis om ook maar een oogenblik te kunnen aanne men/dat de heer De Geer in Augustus- September van het vorige jaar onkundig zou zijn geAveest van wat het Kabinet met de Indische defensie voorhad. Die voornemens te hebben gekend, be- teekent in dit geval er mee te hebbeni ingestemd. Anders zon hij immers geen lid van bet Kabinet zijn geworden. Vanwaar dan thans die frontverande ring? Is er sinds September 1922 iets veranderd in den politieken toestand der wereld, wat de voorziening in de Indi sche defensie overbodig zou maken? Wij zien dit niet. Is ér verandering ingetreden met be trekking tot den toestand van de finan ciën? Evenmin. Die waren toen even slecht als nu. Het rapport der Vloot- Avet-commissie bracht niets nieuws. Het zelfde was hij de algemeene beschou wingen oarer de Staatsbegrooting door den h'eer Colijn ook reeds gezegd. Hoe meer men over deze crisis na denkt, hoe raadselachtiger zij wordt. Zij schijnt ons een unicum in onze politieke historie. Eerst toetreden tot een Kabinet op een bepaald program; dan uittreden wegens een der punten van dat program, zonder dat er feitelijk iets in den toestand ge wijzigd is; wij verklaren dit niet te be grijpen. Al is het juist, dat de uitgaven van ons staatsbudget nog met een goede 100 millioen per jaar omlaag moeten eer het financieel evenwicht verkregen is, als er 100 gevonden moeten Avorden, zijn er ook 101 te vinden. Want om meer dan één milli oen per jaar gaat het hij de Vlootwet niet. Althans niet voor de Nederlandsclie schatkist en den Neder- landschen minister van financiën. Apotheken. A.s. Zondag zijn 'de volgende apotheken geopend: te Goes, die van L. Laporte; te Middelburg, die van Pienbroek, en to Vlissingen, die van Oekenburg. Zondagsrust. Aangezien het ons toegezonden verslag der Statenzitting op dit punt wel wat te beknopt was, hemen wij uit 'de „Midd. CJrt" over, wat dhr Brandsma (A.R.) den heer Kodde (Stic. Geref.) aangaande de Zondagsrust geant woord heeft. De heer Brandsma spijt het dat de heer Kodde thans dit amendement (bij den autodienst Tholen-Stavenisse) indient, aangezien dit pra.ematuur is. Wanneer wo over zijn voorstel spreken, dan krijgen wo slechts detail-besprekingen; spreken we daarentegen bij de begroetingen, dan bestrijken we het gebeele terrein. Ik had mo dan ook voorgesteld bij; de algemeene besprekingen over de begrootingen een voorstel, betrekking hebbbende op de Zon dagsrust in te dienen. Waar echter dhr Onderdijk gemeend heeft, ons thans in het debat te moeten betrekken, wil ik niet zwijgen. Te meer, waar het rijden of varen op Zondag een hoogst belangrijke kwestie betreft. Immers,, mijnheer de V., is diezelfde God, D'ie zooveel jaren ge leden de 10 geboden heeft gegeven, nog steeds de Koning van hemel en aarde. Aan de bevelen van _dicn Koning heb ik mij 'te houden, en niet alleen ik, maar ook de overheid, oolc de Provincie-over- beid. En nu eischt die Koning, Hat we op 'den Zondag zullen rusten. Wanneer we het verkeer op Zondag zien in het licht van dit gebod, dan; is er veel te verbeteren. De overheid toch als Dienaresse Gods, heeft to zorgen, dat de dienst op Zondagen tot het uiterste wordt beperkt. En wat ziet men nu? Dat van Vlissingen naar Terneuzen eiken Zon dag 3 booten heen en weer varen. En op de route Vlissingen-Bresk'ens stijgt dit aantal tot 4. Hier schiet m.i. de over heid te kort. En laat men nu niet zeggen, dat we over de concientie van anderen heer- sehen. Of dat we de vrijheid van anderen willen beperken. De zaak staat heel an ders. Wanneer iemand op Zondag een plezierreisje wil doen, kan ik hem dat niet beletten. Maar wanneer iemand komt om mij geld te vragen, om hem in staat te stellen tot een dergelijken tocht, dan roep ik hem een halt toe. Dian zou geven beteelrenen zich schuldig maken aan de zelfde fout. En zoo is het hier gesteld. Die belastingpenningen van dhizenden, die denken als ik, worden gebruikt om iemand 's Zondags te laten plezieren en daartegen gaat mijn protest. Indien een geheelonthouder gedwongen werd om een café te gaan onderhouden, zou er dan niet moord en brand worden geschreeuwd? Mogen wij dan'niet schreeu wen als ons geld gebruikt Avordt om des Zondags te rijden of te varen? Laat daarom de overheid ons recht doen en et verkeer op den dag des Hoeren tot het uiterste beperken. Om dit doel te bereiken, hoop ik bij! de begroe tingen te komen met een motie, die deze zaak regelt. Middelburg. J. S,, die gisteren van het provinciaal gebouw is gevallen, is over leden. Hij laat een vrouw en twee kin deren na. Hij Avas een bekend voetballer. Goes. Stukken gemeenteraad. Gemeentel ij ke Inkomste n-b e- lasting. Sedert de gemeentelijke inkom stenbelasting door de Rijksadministratie wondt ingevorderd, moet het vermenigVul- diging'scijfer bepaald worden in den aan vang van het belastingjaar. Tot grondslag hunner berekening heb ben B'. en W:. genomen het wegens hoof- delijken omslag op de begroeting voor 1923 uitgetrokken cijfer, zijnde f161.000 Dit cijfer zou eenigszins verlaagd .kun nen worden, n.l. met circa f 4800 wegens baten, waarop bij de samenstelling der begroeting nog niet kon Avorden gerekend, doch hier staat tegenover een niet onbe langrijke verho'Oging wegens verminder de uitkeering van het Rijk. B:ij -de Avet van 24- Mëi 1897 werd in het leven geroepen een regeling van de financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten. Krachtens deze rege ling ontvangt deze gemeente van het Rijk per 'jaar per inwoner f2,12, met een minimum echter van f 17.907,82V2, zoo mede een vierde van de som der jaar wedden van burgemeester en gecrétaris, ER ZIJN TWEE MANIEREN pm uit. te maken, of gjvji zwakke nieren hebt. Ten eerste door rugpijn en andere uiterlijke kenteekenen, ten tweede door urine-onderzoek. Als rugpijn, voortdurend terugkeerende hoofdpijn, of zenuwachtigheid, vermoeid heid en duizeligheid u doen vermoeden dat gij een nierkwaal hebt, let dan opi uav urine. Sla acht op' verschijnselen als de volgendete veelvuldige of te weinige aandrang tot urineeren, te groote of te kleine hoeveelheden, te donkere of te lichte kleur, branderig en pijnlijk gevoel bij de loozing, onaangename reuk, zan derig, gruisachtig of bewolkt bezinksel. Tijdelijke afwijkingen kunnen aan an dere oorzaken te wijten zijln, maar als de verschijnselen blijven optreden, zijh uw nieren verstoord en behoeven zij hulp. .Verwaarloozing kan noodlottig warden. Foster's Rugpijn Nieren Pillen verbete ren en regelen de urine, helpen en ver sterken zwakke nieren en verdrijven zoo doende rugpijn, duizeligheid, rheumati- sche pijnen, zenuwachtigheid en andere gevolgen van nierkwalen. Zij hebben dui zenden nierlijders vopr goed genezen. Verkrijgbaar in apotheken en drogist zaken h .f 1.75 pier doos. 30 evenwel tot een maximum1 van f 600. Deze regeling heeft nooit voldaan. Ze werd nog slechter gemaakt, toen, inge volge de W.et van 3 Juni 1905 van de Rijksuitkeering werd afgetrokken hetgeen aan de andere zijde meer werd ontvangen wegens subsidie voor het onderwijs krach tens de gewijzigde omderwijswetgeving. Voor de laatste maal, t.w. voor het jaar 1921, Avas deze aftrek geraamd op f7060. Herhaaldelijk is getracht een nieuwe, af doende regeling te vinden, totdat men in 1921, beseffende, dat het niet langer opging, van hooger hand steeds meer uitgaven op de gemeenten te leggen zon der dat daarvoor eenige vergoeding werd gegeven, voor de jaren 1921 en 1922 een noodregeling in het leven riep, welke voor 1923 en volgende jaren door een definitieve regeling zou worden gevolgd, "krachtens de noodregeling kwam de bo- venaangestipte aftrek van het jaar 1905 te vervallen en werd verder een uit keering gedaan, varieerenlle tusschen 10 en 100 pet van de Rijksuitkeering In gevolge de wet van 1897 (gelijk'boven gemeld f 17.907,82y2) al naar gelang de opbrengst der kohieren van den hoofde- lijk'en omslag, die van de kohieren der Rijksinkomstenbelasting over de belasting jaren 1919'20 en 1920'21 zou hebben overtroffen. Aangezien de gemeentelijke kohieren de Rlijkskohieren in opbrengst met 30,36 pet overtroffen, werd de nood- uitkeering vastgesteld op 40 pot van de gewone Rijksuitkeering of wel f 7163,13. Dut bedrag werd, igelijk gezegd, over 1922 en 1923 extra genoten. Biij de samenstelling der begroeting voor 1923 stonden B. en WL voior de vTaag, op welke uitkeering moest wor den gerekend. Na rijpelijke overweging meenden rij', de uitkéering_ op hetzelfde bedrag te moeten ramen als over 1921 en 1922 was ontvangen. 'Die voor dte jaren 1923 en vólgende in uitzicht gestelde nieuwe regeling der financieele verhouding bleef echter he laas achterwege. De Staatscommissie ver klaarde zooveel gegevens te moeten ver zamelen, daar het 'haar onmogelijk' was tijdig met haar arbeid gereed te "komen, doch stelde een nieuwe noodregeling voor waaraan echter zooveel fouten kleefden dat in een op '22 Februari "1923 te Utrecht gehouden buitengewone algemeene ver gadering van leden der Vereeniging ,van Nederlandsche Gemeenten, daarover al gemeene afkeuring werd uitgesproken. Dit protest is zeer waarschijnlijk niet zonder uitwerking 'gebleven, althans om streeks 8 Juni j.l. verscheen in de bla den mededeeling van den inhoud van een nieuw rapport der staatscommissie, ver gezeld van een Wetsontwerp, niet tot vaststelling eener nieuwe regeling, doch wederom van een nooSreging voor" He jaren 1923 en 1924. Maar het blijkt, dat het Rijk' ook hier weer een systeem toe past, niet alleen van bezuiniging opHfe Rijksuitgaven ten koste der gemeenten doch tevens van benadeeling van die ge meenten, welke het zuinigst beheer heb ben gevoerd. Zoo gemeld ontwerp wét wordt, zal de gemeente over 1923 geen aanspraak kun nen maken op verhoogirig der rijksuitkee ring eb' deze laatste dus van f25.070,95 (het over 1922 genoten bedrag) worden verminderd tot f 17.907,82V2. Dioor het tegenwoordige systeem wordt een zuinig beheer allerminst bevorderd. Immers hoe meer uitgaven men doet, ho© hooger men die belasting opvoert, op des te meer hulp van het rijk kan wor den gerekend. B. en W. meenen, dat het bedrag, het- welke de gemeentelijke inkomstenbelasting

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1