O $4ê
Donderdag IS Juli 1933
37e Jaargang
IN SEN MAALSTROOM.
L J. Ps IJSPUDD1N
Drukkers-Expioitanten
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Giften voor Kispest (Hongarije).
Ontvangen dooi' den lieer A. L. van
Melle te "Goes: A. B. te Kloetinge fl.
In de vorige opgave is abusievelijk opge
geven van S. te C. (N.-B.) f2, dit moet
zijn f 2.50. Samen met vorige opgave dus
f 254.25.
2)eZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—i
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertent)ën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
rce*iOTii»dn»i;vs3CTle*zsac'>awrs«exww«*wa<ijreS3r»we»c.«i'e
DE LANDARBEIDERSWET.
Den 20sten April 1918 kwam tot
stand in Nederland de Wet „tot ver
krijging door Landarbeiders van land
met; woning in eigendom of van los
land in pa,dit".
Van meer dan een zijde is in den
laats ten tijd de aandacht gevestigd op
liet bestaan, de werking on de resul
taten dezer wet.
Eei'ierzijds omdat nog altijd een groot
deel van de plattelandsbevolking;
de boeren weinig ingenomen blij
ken met de bedoeling: van deze wet.
In menige plattelandsgem'eenteraad
Alieeft men ver toog,en kunnen beluiste
ren, waarin antipathie tegen de toe
passing van deze wet ©en belangrijk
element heeten moest. W;are de land
arbeider overal precies op de hoogte
met wat de wet biedt, stellig; zou net
aantal misprijzingen beduidend kleiner
zijn.
Anderzijds acht m'en den tijd ge
komen om eens na te gaan, in 'hoe
verre de wet beantwoordt aan de ge
spannen verwachtingen, en daarbij te
overwegen welke wijzigingen aan te
bevelen zouden zijn.
Deze wet is om Velerlei redenen
een zeer belangrijke genoemd, wijl de
wetgever zich op het standp'unt stelde,
dat de verstrekking van grond aan
landarbeiders een publiek belang; is,
dat van Staatswege met alle mogelijke
hulp behoort te worden in de hand
gewelkt. De Landarbeider 'kreeg recht
dp Staatssteun. Gemeentebestu
ren en Gedeputeerde Colleges hebben
dan plicht tot hartelijk medewerken,
waar dit door of vanwege den land
arbeider wordt gevraagd. Er is zoio,
geen sprake van gunstbewijs, doch
slechts van het erkennen van rechten
van den landarbeider. De wet stelt
in uitzicht de verschaffing v,a;n de
noodig'e middelen tot aankoop van
land uit de Staatskas en zelfs is ter
verzekering van het verkrijgen van
land het dwangmiddel der onteigening
in de wet verankerd.
Blijkens den bij hoofdstuk 7b der
Staatsbegrooüng 1923 behoorenden
staat is aan voorschotten tot aankoop
van land uit 's Rijks kas toegekend in
1919 f 45454.—.
1920 f 547146.50.
1921 f 1656395.31 Va.
1922 f1559935 1 5
1923 tot en met Mei f 842153.06
Totaal £4630384.021/2.
Wa,a,rv'an is uitbetaald in:
1919 f 30022.91.
1920 f 281367.74.
1921 f 1684519.61V2.
1922 f 1484764.34.
1923 tot en met Mei f 596940.35.
Totaal £4077614.951/2.
Tot eind© Mei 1923 bedroeg, het
aantal toegekende voorschotten 671,
d.i. gemiddeld phn. 6077.—.
tut deze enkele gegevens, zonder
bezwaar met uiteerdere te verrijken,
o.a. naar de provinciën, gemeenten,
FEUlLLETON.'
17).
„Je bent nog niaar een en twintig en
een dwaas', antwoordde Lukas Edgcumbe
„maar kom, Ilford, laten we over iets
anders .praten. Ieder mensch wordt toch
alleen door zijn eigen ervaring, wijs",
In dien cynischen toon, vol ergerlijke
onwaarheid, gmg het gesprek eenigentijd
voort.
Let gesprek kwam op andere onderwer
pen, maar ik merkte op, dat Steven zwijg-
zaam^ was. Een peinzende uitdrukking lag
op zun gelaat, alsof hjj nadacht over .wat
er gezegd werd. Voor het eerst voelde
ik, dat zij geen recht hadden om te trach
ten zijn jongen geest te vergiftigen.
loen ik dien avond naar huis ging,
liep Steven een eind met mij' mee:
„D'enk je, dat er eenige waarheid schuilt
in wat zij zeiden?" vroeg hij, nadat wij
een eindje zwijgend naast elkaar hadden
gek,open.
„Et is ongetwijfeld eenige waarheid
in", antwoordde ik, „maar ik voelde, dat
zij eenzijdig waren".
„Wleet je, .waarom rij dat alles zeiden?"
vroeg hij:
„Neen".
aantal landarbeiders vereenigtingen cn
direct meewerkende gemeentebestu
ren, valt af te leiden, dat de uitvoering
van de wet. niet geheel zonder be-
teekenis is gebleven.
Niettemin zijn in den laatsten tijd
ernstige bedenkingen geuit tegen de
werking van de wet. En volstrekt niet
allen van 'de sociaal-democratische
zijde. De sociaal-democraten hebben
herhaaldelijk gewaarschuwd tegen de
toepassing van de wet, zooals deze
thans luidt. Doch ook van andere zijde
meende men te moeten wijzen op de
bezwaren, welke zich bij de uitvoering
hebben voorgedaan.^
Daar is de moeilijkheid, dat een
college van 13. en W. ,aan den ge
meenteraad voorstelt, niet tot het in
willigen van een door een landarbei
der of vereeniging van landarbeiders
gedaan verzoek tot, medewerking, aan
et beschikbaar stellen Van denoodige
gelden voor hypotheek of aankoop' op
en van gronden over te gaan. volgt
beroep op Ged. Staten. Ged. Staten
zenden het ingekomen beroepsschrift
om „bericht-ra,aid" aan hetzelfde col-
leg© van B. en W. De gevolgen zijn
dan te overzien. Daar is de quaes tie
va;n het rentelype. Tot 'het derde ka
lenderjaar na het aangaan der schuld
wordt door den landarbeider of de
vereeniging van landarbeiders 4 pCt
rente van de schuld betaald, daarna
geschiedt de betaling dezer rente met
de aflossing der schuld in 30 annuï
teiten, ieder groot 54/5 pCt van het
bedrag der schuld. Kan worden toe
gegeven, dat vele landarbeiders zeer
wel in staat te achten zijn een
een hoogere rente te voldoen dan 4
p'Ct; de' polderlasten en andere be
lastingen b'.v. in opcenten zijn niet
overal gelijk', waaruit voortvloeit, dat
©enerzijds men spoediger aan de
netto-ontvangsten uit -de opbrengst van.
het land toe is, dan anderzijds. Maar
ook js de sprong van 4 pCt op 54/f,
pCt te' groot. Liever overweg© men
een grooter aantal annuïteiten tot'n
lager percentage, dat het rentetype
zooveel mogelijk nadert. <Ean het voor
plaatsjes in eigendom stellig' zijn nut
hebben de aflossing te bespoedigen,
dezelfde gronden zijn niet aan te
voeren voor het door vereeniginigen
v:an landarbeiders uit te geven lo-s
land in pacht,. Hier is individueelen
■eigendom toch niet aanstonds 'teerste
oogmerk, doch wel het rustig genot
v,a,h de zaak, i.e. goed land tegen
m'atigien huur zonder veel stoornis.
D;a,ar is de wettelijke bepaling no
pens den jaarlijkschen pachtprijs,
welke gesteld is op niet meer dan
i 50. Zonder aan de bedoeling, van
de wet de minste afbreuk te doen
of Wel de landarbeiders niet staats
geld te herscheppen in kleine eigen-
geërfde boeren, zoude de pachtprijs
wel tot f 100 a f 150 zijn op te voeren.
De 'beplaling' in art. 5 der wet, dat
„in bijzondere gevallen door Ons ver
lof kan worden verleend van dit
maximum (van f 50) af te wijken",
zoude daardoor kunnen vervallen en
de rechtszekerheid van den landar
beider in zijn belang belangrijk' ver
groot. Het bedrag van flOO k f150
dat nu moet worden neergeteld ,als
pachtprijs voor middelmatige gronden
per Hectare, zou in streken met in-
„Ik vertelde oom vanavond van Bella.
Ik voelde, dat ik er met Jiem over moest
spreken, en ik wilde dat niet doen in
tegenwoordigheid van Ilford. Ik denk,
dat hij daarom dit gesprek begon. Hij
schijnt er niet erg mee ingenomen".
,',Gaf hij dan z'ijn toestemming niet?"
„Ja, in zekeren zin wel".
„Hoezoo
„Wiel, je weet, Isabella is wat ouder
dan ik ben, ongeveer een jaar en ik voel,
dat ik haar niet mag laten wachten. Hus-
se5r lveeft haar gevraagd; hij is zeer ge
fortuneerd en kan onmiddellijk trouwen.
Natuurlijk zou zij op mij wachten tot zij
veertig was, maar ik heb er het recht
niet toe, haar te laten jvachten".
„Wat ga je doen?"
„Ik ga binnenkort naar Londien en zal
mij daar als advocaat vestigen. Isabella
wil graag, dat ik in de rechtspractijk ga
en ik wil haar .genoegen doen. Dom zal
mijn onkosten dragen, tot ik practijk heb".
„Ho© lang zal dat duren?"
„Ik weet het niet. Niet lang, hoop ik.
Zie je, ik; heb den hoogsten graad in
de rechten. Ik zal hard werken. ïk hoop,
dat in een jaar of zoo
„Maar mijn beste kerel, denk'toch eens
aan de dozijnen advocaten zonder practijk
die de rechtbank overstroomen. Het kan
wel jaren duren, eer je gen eenigszins
dragelijke practijk hebt".
„Het zal niet zoolang duren. Maar bo-
NfEUW
NIEUW
n>
roet heerlijke gelei
Een sieraad dn- Tafel
tensieve cultuur op uitnemende gron
den den landarbeider op zijn best in
de gelegenheid stellen a 3/s H.A.
land in pacht te verkrijgen; imimers
v,an het bedrag ad f 100 a f 150 be
hoort weder te worden afgetrokken,
het bedrag :aan lasten op de pacht
gronden rustende.
Voorts ware wellicht te overwegen,
in hoeverre de wet hier een werkkring
kon openen van paohtcommissies. Zij
zouden wellicht een kostbaren maat
regel beduiden, indien zij voor alle
pachten van advies moesten dienen;
onmogelijk lijkt het niet, dat pacht-
commiss'ies medewerking verleenen in
geval tussdhen landarbeider of ver
eeniging van landarbeiders en eenig
gemeentebestuur verschil gerezen is,
of wel van advies dienen, wanneer
door de beslissing ©ener gemeenteraad
in voor aanvragers niet gunstigen zin
door aanvragers bij Gedeputeerde Sta
ten wordt in beroep gegaan.
Eene belangrijke wijziging in den
economischen tóestand onzer landar
beiders heeft de wet nog niet gebracht,
evenwel zijn de eerste schreden op
den weg daarheen gedaan. De om
standigheden waaronder wij thans le
ven, zijn niet bevorderlijk aan spoe
dige verwezenlijking van'het doel, dat
zich de wetgever destijds stelde. Niet
temin klan al zoekend' en reguleerend
nog .veel worden verricht 'om deze
zoo nuttige, igoede wet steeds beter
te doen beantwoorden aan de gekoes
terde verwachtingen.
Daar hebben ze werk.
Op 5 Mei 1923, waren er in
België, op een totaal van 645.104 werk
lieden, aangesloten bij 1727 werkloozen-
kassen, slechts 15.759 meer werkloos, het
zij 2,4 pet. Vergeleken met de maand
April van 1922 zien we, dat er toen
S.9 pet. werkloos waren tegen nu slechts
2.4 pet. meer. Een aanzienlijke verbete
ring dus. Het jaar 1922 was onder alle
opzichten reeds veel beter dan het jaar
1921. De statistieken, betreffende de werk
loosheid in het jaar 1923, wijzen een
stijgende en bestendige verbetering aan.
Het is begrijpelijk dat met het aan
houdend afnemen der werkloosheid de
toelagen van den Staat aan het Natio-
naai Crisisfonds meteen verminderen. Op
de buitengewone begroeting voor liet jaar
1921, werd 130 millioen voorzien. Voor
1922 nog 50 millioen en nu voor 1923
nog slechts 10 millioen. Sommige Kamer
leden hadden de vraag gesteld of het nog
noodig was dit, crediet te behouden ge
zien het verminderen van de werkloos
heid en liet terugkeeren naar een procent
werkloozen, dat den normalen toestand
zeer nabij komt.
De immigratie in de Ver. Staten.
Er is een plan in voorbereiding om te
voorkomen, dat er in de Amerikaansche
havens opeenhooping van immigranten
vendien, je weet het, de liefde maakt een
hut tot een paleis".
„Maar zou het niet beter zijn om nog
een paar jaar te wachten tot je een
vaste positie hebt? Jullie zijn beiden nog
jong".
„Ja, wij zijn jong, maar die Hussey
zwerft hier altijd rond. Gister vertelde
de kolonel mij, dat Hussey nu dadelijk
zijn schoonzoon wilde worden. Natuur
lijk weet hij niets van Isabella en mij".
„Ik zei niets, maar ik twijfelde daar
aan.
„Natuurlijk zal Isabella wachten, maar
ik wil haar niet graag in" een val,scha
positie plaatsen. De kolonel wil haar na
tuurlijk graag, goed getrouwd zien en
Hussey wordt als ©en goede partij be
schouwd".
„Wiat ga je dan .doen?"
„Morgein ga ik naar kolonel Tempest
en vertel hem van de genegenheid, die
er tussehen .ons heeft bestaan vanaf hét
©ogenblik, dat wij elkaar kennen; dan
zal ik hem mijn plannen en verwachtin
gen meedeelen". j
„Ik vermoed, dat je oom ook wel iets
voor je zal willen doen?"
„Dat denk ik wel, maar hij zegt niets.
Oom Lukas heeft, zooals je >veet, eigen
aardige manieren. Ik begrijp hem niet".
„Maar je hoeft geen zorgen te hebben
Steven", zei ik'. „Met jouw hersenen, een
goede toekomst en een lief, oprecht meis-
ontstaat en er teleurstelling wordt berok
kend aan duizenden. Thans worden er elke
maand n.l. duizenden landverhuizers te
ruggezonden.
Het plan omvat de totstandkoming van
een overeenkomst, krachtens welke de
scheepvaartmaatschappijen in Europa
liet aantal en de nationaliteit van de pas
sagiers, die ze overbrengen telegrafee-i
ren, terwijl de immigratie-beambten in de
Ver. Staten aan de maatschappijen zullen
melden of de getelegrafeerde aantallen
binnen de maand-quota zijn.
Inbraak in het keizerlijk paleis.
Precies op' dezelfde manier als eenige
weken geleden, is er weer in het paleis
van den ex-keizer te Berlijn ingebroken.
Veer heeft de dief zicli tegen het klimop
omboog getrokken, weer heeft hij het
zelfde venster als de vorige maal inge
drukt, maar ditmaal heeft hij1 het werk
vertrek des keizers aan een onderzoek
onderworpen. Men wacht op de inventa-
riseering om te constateeren, wat verdwe
nen is
Het Engelsche antwoord.
Naar verluidt, bestaat het ontwerp der
Engelsche antwoordnota aan Dluitschland
uil een beantwoording punt voor punt,
van de vragen, door Duitschland opge
worpen, benevens uit een mantel-nota,
die alleen aan de geallieerde regeeringen
is gericht, benevens aan de Vereenigde
Staten.
Het heet, dat alleen in de mantelnota
gesproken wordt van de staking van het
lijdelijk verzet, echter niet in de nota
zelf. De tekst dienaangaande zou behel
zen, dat, daar Engeland de Roerbezetting
als onrechtmatig beschouwt, liet niet kan
verwachten, dat Dluitschland zijn piassie-
ven tegenstand opgeeft, zonder dat
Duitschland vooraf de zekerheid heeft,
dat ook die bezetting zal worden beëin
digd.
Men meent verder te weten, dat Enge
land zich zou hebben verzekerd van de
toezegging uit Berlijn, dat alle bevelen in
verband met het lijdelijk verzet aan amb
tenaren, enz., onmiddellijk zullen worden
herroepen, zoodra het blijkt, <lat er een
basis is gevonden, waarop1 onderhande
lingen tussehen Berlijn en de entente mo
gelijk worden.
Noch officieel, noch officieus is inmid
dels eenige bevestiging dezer geruchten
ie verkrijgen, hoewel de mededeelingen
uit goedingelichte bronnen heeten te ko
men.
De prijzen-anarchie.
Naar wij in Berlijnsche bladen lezen,
heerscht er in den laatsten tijd in de
Duitsche hoofdstad een wilde anarchie
op het gebied der prijsnoteeringen, voor
al wat levensmiddelen en kleeding be
treft. Er wordt zoo willekeurig te werk
gegaan, dat men er verbaasd van staat.
Wie inkoopen doet, kan vaststellen, dat
de prijzen meestal de vruchten zijn van
louter fantasie. Voor een gemarioneerde
haring bijvoorbeeld wordt, naar gelang
van de zaak, waar men koopt, 3000 tot
15.000 IMark berekend en zoo gaat het ook
met andere* dingen. Er is nauwelijks een
artikel aan j,e wijzen, dat niet de zeld
zaamste prijsverschillen in de verschil
lende winkels te zien geeft. Angst voor
nieuwe waardedaling van het geld en win
zucht werken samen en dreigen juist een
boestand in het leven te roepen, waar
tegen de beangstigden zich p'ogen te be
veiligen. De bladen noemen den woeker
je, moest je niets onmogelijk schijnen".
„Het heerlijkste meisje van Engeland!"
riep hij uit. „Dienk niet, dat ik iets vrees.
Wiat Hussey betreft maar zie je, ik
wil "den kolonel geen enkele verontschul
diging geven".
Den volgenden dag ging Steven naar
Bloemfontein en had een onderhoud met
den kolonel. Deze drukte zijn groote ver
bazing uit over de duurzame genegenheid
tussehen ;den jongen man en zijn dochter.
„Jullie slimmerds!" riep hij uit. „Denk
eens aan, hoe die dochter van me haar
ouden blinden vader bedot heeft. Ik had
haast mijn woord al aan Hussey gegeven.
Maar Steven Tempel, mijn jongen, ik mag
je graag en Maar kun je een vrouw
onderhouden? Hm, vrouwen leven niet
van den wind, weet je. Ha, hal"
Steven vertelde hem wat hij van plan
'was.
„Ja, ja, dat is allemaal goed en wel
zoover het gaat. Natuurlijk is advocaat
een lieel goed beroep. Maar het duurt
langen tijd voor men naam maakt
jaren. Ik zal er nooit in toestemmen,
dat mijn dochter een Tempest arm
trouwt. Neen, nooit. Je moet nog jets
daarnaast hebben. Je oom, Steven Tempel
mijn jongen wat zegt je oom?"
„Hij zal mijn eerste uitgaven betalen".
„Eerste uitgaven maar, maar an-
ïjn, ik zal eens nadenken over wat je
gezegd hebt. Ik zal er met je oom over
den besten bondgenoot van Poincaré en
achten het hoognoodig, dat de autoriteiten
ingrijpen om aan het heillooze werk der
woekeraars paal cn perk te stellen.
Onlusten in Palestina.
Uit Jaffa wordt gemeld, dat Maandag
onlusten zijn uitgebroken onder de Jood-
sclie immigranten, die geen werk kon
den vinden. Brilsche militaire politie en
pantserwagens zijn naar Jaffa gezonden.
De toestand te Jaffa in de Joodsche wij
ken is ernstig. Slechts door charges van
de Britscho politie kon de orde worden
hersteld. 25 personen werden gearres
teerd. Verscheidene gewonden zijn in het
hospitaal opgenomen. Een Jood werd ge
dood.
Korte berichten.
De met tien dagen verlengde ver
keersstremming in het Roerge
bied wordt met niets ontziende scherp
te doorgezet. De Fransche en Belgische
schildwachten schieten op elk, die de
grens trachten over te komen. Bovendien
zijn verschillende bewoners, die zich voor
grensoverschrijding bij de controleposten
aanmelden, mishandeld en hun passen
ingetrokken. Het gebrek aan levensmid
delen begint nijpend te worden, daar er
niets binnenkomt en de bezetting groote
voorraden opkoopt.
De tijd van den oogst in Rus
land is thans bijna aangebroken. Onlangs
liet oen .Russisch blad zich zeer pessi
mistisch uit over de resultaten van dezen
oogst, waarvan zoowel het Russische volk
als de regeering zulke liooge verwachtin
gen had. Uit hetgeen men thans leest:
krijgt men den indruk, dat de oogst in
hel; algemeen middelmatig, in sommige
streken echter beneden het middelmatige
blijft.
De werkeloosheid in Oos
ten r ij k wordt steeds minder. Het aan
tal werkeloozen, dat een tegemoetkoming
ontvangt, hetwelk op het eind van Febru
ari 167.417 beliep, bedroeg eind Mei
109.011 en was eind Juli 92.064.
Voor Weenen en omstreken waren deze
getallen resp. 97.800, 69.815 en 61.255.
De boot werkersstaking te
L o n d e li nam Dinsdag een ernstiger loop
daar de stakers voor het eerst liun toe
vlucht namen tot geweld. Voerlui, die
goederen uit de haven vervoerden, wer
den bedreigd. In enkele gevallen werden
de wagens omvergeworpen. Een vracht
auto werd ip. brand gestoken. Trams wer
den beschadigd en een politie-kordon aan
gevallen. Ten slotte verspreidde de po
litie de menigte.
Volgens berichten uit Boeda
pest toont de berg Krajaman, in het oude
kroonland-Boekowina vulkanische
verschijnselen; gaswolken stijgen uit
den Berg op. Men vermoedt, dat dit ge
bied in zeer oude tijden vulkanisch is
geweest. De bevolking verkeert in groo
te ongerustheid.
De Bulgaarsche regeering heeft het
besluit genomen, de communisti
sche p a r t ij in het land t e ontbin
den. Dit besluit moet een gevolg zijn van
de jongste ontdekking eener samenzwe
ring van de Russische en Bulgaarsche
communisten tegen de nieuwe regëering.
Besloten is verder alle Communistische
bladen te verbieden.
Die Belgische Senaat heeft het wets
ontwerp Nolf in zake de G e n t s c h e
spreken en nog diezen middag1 naar hem
to© rijden".
Getrouw aan zijn woord ging de kolo
nel Lukas Edgcumbe opzoeken en hij
sprak roerend over de genegenheid van
zijn dochter voor dien prachtjongen, Ste
ven Tempel".
„Edgcumbe", zei hij met nadruk, „zij
hebben elkaar 'lief gekregen op 'het eer
ste gezicht .ja, op het eerste gezich
en zij hebben elkaar nu al vier jaar lief.
En, mijnheer, een huwelijk ,uit liefde moet
goed gaan. Wiat zullen we doen, Edg
cumbe?"
„Ik denk, dat, nu ze eenmaal zoo dwaas
zijn, wij hen hun gang moeten laten gaan".
„Ha! ha! u spot overal mee. Maar in
ieder geval kunnen we het niet tegen
houden. Men kan evengoed probeeren een
stroom, die van een heuvel af loopt, tegen
te houden. Natuurlijk' is mijn dochter een
Tempest en voor iederen man een goed©
partij. Maar ik ben niet kleingeestig en
zie niet op afkomst".
„Daarom bent u dadelijk bereid om
baar te laten trou\ven met een plebejer".
„"Uw neef is een'ferme jongen, mijnheer.
Kom, hoe zullen we het nu 'schikken?"
„Wat kunt gij uw dochter meegeven
als bruidsschat?" vroeg Lukas Edgcum
be ruw, terwijl hij het gelaat van den
kolonel opmerkzaam gadesloeg.
(Wordt vervolgd.)
