Mo 240 Maandag 16 Juli 11)23 37e Jaargang IN DEN MAALSTROOM. Buitenland FEUILLETON. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COlNTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 Giften voor Kispest (Hongarije). B(j den heer A. L. v. Melle is ingei komen voor liet kerkje te Kispest (Hon garije) Mej. P. J. te G. f 1, J. M. te G. f 2y Mei. d. R. te G. f:2.50, N. N. te W. f 1, P A. S. te Kr. f 2.50, N. N. te G. f 2.(50, N N. fl, J. S. te G. f 2.50, N. N. te G f 2.50, "N. N. te G. f2.50, N. N. 'te. G. f10, N. N. te G. f2.50, N. N. te G. f0.82, in 't geheel met do vorige op gaven oen bedrag van f 173.50. Bij de Redactie kwam in van de fam. ,W. .„te W. f 10, totaal dus f 183.50. GEDEPUTEERDEN-KEUZE IN FRIESLAND. De verkiezing van leden van Gedep. Staten in Noord-Holland en Friesland heeft heel wat stof opgejaagd. Algemeen wordt de houding der Roomsch-Katholieken in Noord-Holland, zelfs in enkele Roomsche persorganen, sterk afgekeurd. Maar het scheen wel, alsof de Friesche Anti-Re- volulionairen ook niet vrij uit gingen? Daarom nemen wij hier over, wat Friesch Dagblad, na ingewonnen informaties, over deze kwestie schrijft: 'Al spoedig na de Staten-Stembus hiel den onze (d.w.z. jle A.-R.) gekozen man nen zich met de aanstaande stemming voor Gedeputeerden bozig. Daarbij meenden ze twee hoofdlijnen te zien. Twee hoofdgedachten, die hen leiden moesten. De eerste was deze: De Staten-Stem bus iieeft ons gebracht een, zij 't dan nog. zoo zwakke, Rechtsche meerderheid in de Provinciale Staten. Of, is dit nog te sterk uitgedrukt, zoo kan men 't ook ne gatief zeggen: De Staten-Stembus heeft in elk geval Links in de minderheid ge bracht. En nu was de eerste leidende ge dachte déze: Deze uitslag van de stem bus behoort ook zijn nawerking te heb ben bij de keuze voor Gedeputeerden, m.a.w. het „College" (n.l. van den heer Commissaris mèt de Gedeputeerden) be hoort óók te hebben een Rechtsche meer derheid. Om dit resultaat te bereiken, zou na tuurlijk noodig zijn, dat vier van de zes Gedeputeerden uit de Rechterzijde ge nomen werden. 'Er zou dan de kleinst mogelijke Rechtsche meerderheid ver kregen zijn. De tweede leidende gedachte was deze: De a.-r. partij, wat haar getalsterkte be treft, staat veel dichter bij twee zetelsi dan bij een. Dit geldt; zoowel wanneer men let op haar stemmenaantal in de provincie, als op haar ledental in de Staten èn ook op de zetelverhouding bij de Rechterzijde. Deze beide leidende gedachten werden door de geheele Statenclub als juist aan vaard en men besloot deze onzerzijds ten grondslag te leggen aan de onderhande lingen van „Rechts". Bij die onderhandelingen kwamen on ze mannen natuurlijk 't eerst in aan raking met do Cbr. Historischen. 'En nu bleek al gauw, dat ook dézen twee „lei dende gedachten" hadden, die echter hee- lemaal niet overeenstemden met die van ons. Hun „leidende gedachten" toch waren deze: Ten eerste: De verhoudingen zoo in do Provincie als in do Staten zijn van 15). ,;Beste Dan, Ik ben blij, dat het je zoo goed gaat in Edinburgh en dat je mooi op weg bent om een tweede Boerhaave te wor den. Het moet heel plezierig voor je zijn, dat je professoren je telkens aan moedigen en zeggen, dat als je wordt wat je belooft te worden, je eens een hooge plaats in de medische wereld zult innemen. Ofschoon, als oom' Lukas gelijk heeft, een goed verstand en bekwaamheid in jou vak weinig meetellen, als je niet gesteund wordt door invloedrijke perso nen. Beste kerel, je moet mijn raad op volgen en de dochter van den een of anderen medischen grootmeester trouwen en dan zal je toekomst verzekerd zijn. Je zult het prettig vinden te vernemen, dat het mij hier ook goed! gaat. Bij de examens met Paschen was ik nummer één in alle vakkon op één na en mijnheer Ilford zegt, dat ik de volgende maand bij het laatste examen heel goed voor den dag moet komen. Het zou nog beter gaan denk ik, als ik minder las in boe ken van algemeenen aard en mij! meer aan mijn vak-litteratuur hield; maar mijn heer Ilford heeft een schitterende biblio theek en hij heeft mijn smaak ontwik keld voor philosophische onderwerpen. dien aard, dat de Roomschen geen aan spraak behooren te maken op een zetel en dien vierden zetel Rechts aan ons, G'. H., behooren te laten. Ten tweede: Elke zetel, dien de Anti's opeisclien, dien eischon wij ook; in niets willen we voor hen onderdoen: zij één, wij één; zij twee, wij twee enz. Daar moesten onze mannen over oor- deelen. En hun oordeel luidde: Zóó gaat het niet. Of de roomschen óók een lid zullen hebben, dat hangt voor een goed deel af van de vraag, of zij er prijs op steller,) qn of zij meenen in hun kleine groep, iemand te hebben, voor het ambt ge schikt, maar a priori, als basis van on derhandelingen één der drie coalitie-par tijen weg te elimineeren, zoodat er feite lijk maar twee zouden meetellen daar aan doen wij niet mee. En wat dien anderen stelregel der Chr. Historischen aangaat, daarvan kon onze club evenmin de juistheid erkennen: Ne gen is nog geen twaalf. Waar dan nog dit bijkomt: Do sterk te der Chr. Hist, is nog niet vast. Ieder kenner weet, dat onze a.-r. groep een1 vrijwel constant deel der bevolking om vat. De Chr. Historischen. staan in hun ontwikkeling nog een periode vroeger; d.w.z. het kan blijken, dat ze zich in ons .gewest nog uitbreiden; het kan óók blijken, dat een zeker aantal proselie ten-der-poorte straks weer terugvallen tot den Vrijheidsbond. Wij willen dat proces eerst afwachten. En onze Statenclub achtte zich niet gerechtvaardigd, om als 't ware in naam onzer partij haar zegel te hechten aan den regel: In de cijfer-weegschaal op gewogen staan a.-r. en chr. hist, in ons gewest gelijk. Wijzen de. feiten dit uit, dan zullen we 't gaarne erkennen, maar zoover zijn \ve op dit moment nog niet. En toen nu bleek, dat de roomschen in 't algemeen wèl prijs stelden op een zetel en de Chr. Historischen geen droppel water in hun wijn wilden <ïp„en, en de onderhandelin gen tot 't laatst waren voortgezet, toen trok onze Statenclub de naar haar ziens wijze overgebleven conclusie: Voor de Gedeputeerden-keuze bestaat er geen Rechtsche meerderheid, wijl eenheid van handelen onmogelijk blijkt. De Chr. Historischen oordeelden des gelijks. Gaven te kennen, dat zij zich vol komen vrijheid van handelen voorbehiel- den. X Zoo naderde de stemdag; de tijd kromp in. Wederom vergaderde onze Sta tenclub. Haar (.weede „leidende gedachte", dat n.l. onze groep, naar getalsterkte recht kon doen gelden op twee zetels, bleef zij onverzwakt handhaven. Maar de andere, helaas I verviel. Er was voor dit punt eenvoudig geen „rechtsche meerderheid" in de Staten, wijl onze groep van meening was, dat zelfs al zóuden wij mee in onze over leggingen de derde groep uitgeschakeld hebben, waar wij niet aan dachten, twaalf plus negen nóg maar 21 is. De vraag was dus: Wat nu? Onze groep nam toen déze „leidende gedachte": waar een Linksche meerder heid er niet is en een Rechtsche niet kan worden gevormd, daar is de aange wezen weg: de zetels zooveel mogelijk naar evenredigheid der getalsterkte ver- Ik heb je wel ëens verteld, welke eigen aardige begrippen Ilford heeft. Als ik geloofde, wat hij gelooft, zou ik zeker krankzinnig worden. Ik kan wel is waar vele van. zijn argumenten niet weerleggen ik voiel alleen, dat hij ongelijk heeft. Natuurlijk zegt hij, dat al mijn gevoe lens onzin zijn, enzoovoorts; en toch weet ik, dat het heerlijk is om te leven. Hoe kan het anders met de hoop, die ik mag koesteren en de zekerheid, die ik heb? Hoe kan de deugd bedrog zijn en de liefde misleiding, als ilc 'het meisje ken, aan wie ik mijn leven heb gegeven? En al kan ik al zijn argumenten niet •weerleggen, in mijn hart lach ik er om.. Toch is het leven een mysterie. Heb je er wol eens op gelet, dat in koudie stre ken de menschen over het algemeen hoog zedelijk en zwaarmoedig zijn, en in warme landen zeer onzedelijk en vroolijk? Neem als voorbeeld de tegenstelling tussche-n Italianen en Noren. Manchester is een afschuwelijke plaats. In den zomer gaat het nog wel, maar in den winter is de ellende hier vreeselijk. Waarom is al die ellende toch op de wereld? Maar mijn eigen leven is zoo vol geluk en zonneschijn, dat ik mij de ellende van 'anderen niet goed k'an rea- liseeren. Maar kom, ik zal je nu niet met al deze dingen lastig, vallen. Over een maand zien wij elkaar weer en dan kunnen we over allerlei samen redeneeren. Over en kele dagen word ik twintig, maar Isa- deelen en waarbij het dan vanzelf bij zóó kjein verschil in 't cijfer voorloo- pig zou moeten blijven drie-om-drie, en daarvoor instemming te zoeken bij alle partijen. De weg was (fan aangewezen: Dan kregen de heide grootste partijen elk twee, en de daarop volgende ieder een zetel van Gedeputeerden, of, in cij fers: S.D.A..P. (14) twee; A.-R. (12 k 13) twee; Chr. II. (9) één; Vrijheidsbond (6) één; R.-K. (4) géén en V.-Dem. (3) géén. Billijker kón 't oordeelde men niet, volkomen evenredigheid is nu eenmaal bij zulke kleine getallen niet te bereiken. Hierop werd nu fiat gevraagd. Resul taat was: A.-R. en S.D.A.P. gingen ac- coord; de Katholieken konden er zich bij neerleggen; de Chr. Historischen ble ven hun eigen weg gaan en de Vrij heidsbond „Wel" meende ieder onzer mannen die zal met zes man, iemand als ba ron Rengers zonder strijd terugkrijgend, natuurlijk geen caplie maken Verbeeld u dus de verbazing. Toen even vóór de beslissende Staten- zitling de ongeloofelijke tijding binnen kwam: „De Vrijheidsbond doet niet meel Het was nu drie minuten vóór den aanvang. Plotseling staan onze mannen voor het feit, dat ze hun houding opnieuw moe ten bepalen. Voor samenspreking en ver gadering is absoluut geen tijd meer. Wat nu precies in die drie, twee, anderhalve minuut de gedachtengang i§ geweest bij elk van onze mannen, dat kon uiter aard geen informatie ons precies zeg gen, maar spontaan rezen hij allen deze beide gedachten: „Wacht u voor den Vrijheidsbond, die denkelijk in troebel water visschen wil!" en „Laten we ons zoo dicht mogelijk houden, nu geen overleg meer kan wor den gepleegd, aan de eenmaal vastge stelde lijn!"' En eenparig kwamen allen in weinige seconden tot dit resultaat: „Er in loopen doen wij niet. Wij hóu den ons aan onze evenredige verdeeling, die billijk was, maar nu de Vrijheids-i bond het billijk aanbod dat nog ooit in Friesland aan eenige partij is gedaan,, verwerpt, moet hij zijn eigen pak dra gen; hij wil niet, ook al bieden wij het aón, nu komt voor zijn plaats de volgende „kleine partij" aan bod, d.i. de room sch -ka tholiek" En naar die gedachtelijn is gestemd.; De regeeringsverklaring van Baldwin. In een hoofdartikel over de regee ringsverklaring schrijft de „Times"Het is noodig dat men ojpi het vasteland be grijp'! dat de verklaring, door de regeering afgelegd, ten volle en nauwkeurig de meening van het land in aijii verschil lende schakeeringen en stadia van ont wikkeling vertegenwoordigt. Zij geeft uiting aan onze werkelijke vriendschap voor Frankrijk en aan qnzen wensch om zoo nauw mogelijk met Frankrijk samen te werken, doch tevens wordt daardoor uiting gegeven aan ons beslist breken met de Ruhrptolitiek van Frankrijk. Er komt in de verklaring niets voor dat als pro-Duitsch kan worden beschouwd. Geen zin cr in wijst op' een afwijking der Engcl- sc.he politiek van de beginselen van het verdrag van Versailles. Groot Britan- niö is volkomen vrij' zijin eigen midde len voor te stellen voor het tot stand brengen van een algemeene regeling, wat de vredesconferentie trachtte te bewer ken door uitvoerige bepalingen voor de voortzetting van het gemeenschappelijk optreden van de zijde van alle geallieer den gezamenlijk en voor het regelmatig nakomen van zijn verplichtingen door D'uitschlond. Er is thans geen sprake van de volmaakte wijsheid of de onvol maaktheden van het verdrag. Dto stap van Engeland blijft volkomen binnen de perken van het verdrag. Het is niets meer dan een ploging, om de beraad slagingen te bevorderen over het beste aanbod tot betaling, dat Diuitschland tot nu toe heeft gedaan. Het is een poging om door samenwerking van alle geallieer den de nieuwe voorstellen van Duitsch land in een financieel© regeling om te zetten, die niet alleen tot gevolg zal hebben dat het zwaar belaste budget van alle geallieerde landen verlicht zal worden, doch waardoor ook de drang naai' horstel van geheel Europa aange wakkerd zal Worden. Die correspondent van de „Exchange" te Parijs verneemt van een hooggeplaatst Fransch ambtenaar, dat Frankrijk gaarne de Britsche nota zal mede-onderteekenen, onder voorwaarde, dat de nota er op' aan dringt, dat de Duitschcrs tot staken van den p'assieven tegenstand bevelen en. dat Berlijn de verordening intrekt, waarbij" aan Duitsche beambten verboden wordt met Fransche samen te werken. Frankrijk weigert kortweg do herstel kwestie aan den volkenbond voor te leggen. De beweging der loonen. Aan een mededeeling van het Inter-" nationaal bureau van den arbeid ontleenen wij de volgende conclusie van een ver slag ower de bowling der arbeiders- looineln in de voornaamste landen r De landen waar de loonen over het algemeen hooger zijn dan vóór den oor log zijn: Zweden, Noorwegen Denemar ken, Nederland, Australië. Zweden en Noorwegen konden echter in het piid- den van 1.922 tot de tweede groep van landen gerekend worden, waar de loo nen nagenoeg gelijk aan of heel weinig boven die van 1914 waren; tot die groep behooren: Groot-Britannië, Frankrijk, Bel gië, Italië, de Ver. Staten, Canada en Zuid-Afrika. In Duilschland, Oostenrijk en Bulgarije zijn de werkelijke loonen lager dan vóór den oorlog. Hierbij dient te iworden opgemerkt, dat er in de ver-i schillende industriën en beroepen in ieder land uitzonderingen op deze algemeene conclusies bestaan. Het blijkt, dat in landen waar de prij zen dalen de ongeschoolde arbeiders meer van de loonsverminderingen te lijden heb ben dan de beter betaalde en de ge schoolde.. Het tegendeel geldt natuurlijk voor landen waar de prijzen stijgen zoo als in Duitschland en Oostenrijk en daar is dan ook het onderscheid tusschen ge schoolde en ongeschoolde vak-, en hand arbeiders sterk verminderd. Ehrhardts ontvluchting. Omtrent de vlucht van dezen kapitein Wordt nog bekend, dat Ehrhardt in een gang van de gevangenis kon komen, van VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprij's: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. waaruit een andere gang naar de be lendende gevangenis van het Amtsge- richt voert. Die gang is door drie deuren' gesloten. Van deze drie deuren was er een in strijd met de voorschriften niet gesloten. De tweede deur, die slechts met een specialen sleutel kan worden geopend, is ontsloten. Van de derde deur, die naar de gevangenis van het Amts- gericht leidt, heeft Ehrhardt blijkbaar een tweeden sleutel gehad. Men neemt aan, dat Ehrhardt niet in Duitschland zal blijven, doch zal trach ten zoo spoedig mogelijk naar het buiten land te ontkomen. Op de aanhouding van Ehrhardt is een belooning van 25 milli- oen mark gesteld. Alle daarvoor in aanmerking komen de politieautoriteiten in binnen- en bui tenland zijn radiografisch met Ehrhardt's ontsnapping in kennis gesteld. Het Sak sische ministerie van justitie vernam het gebeurde eerst uit do bladen, daar de directeur der betrokken gevangenis te Leipzig het niet noodig achtte dit on middellijk aan zijn superieuren mede te deelen. Het ministerie zond onmiddellijk een vertegenwoordiger naar Leipzig om een nauwkeurig onderzoek in te stellen en de onmiddellijke arrestatie (Ier bij de ontvluchting hetroikkein ambtenaren té Hoen plaafts heb'beln. De directeur dep gevangenis is voorloopig geschorst. Korte berichten. De mijnwerkersbond te Bilbao (Span je) hoeft de algemeene wer k sta king uitgevaardigd. De General Electric Company van Zweden heeft groote orders ontvan gen van Sovjet Rusland om' een kracht station te leveren aan Petrograd, n.l. 4 centrales met een voortbrengingsvermogen van elk 7000 Kilowatt. Ook in België heeft de warmte verschillende slachtoffers geëischt. Enke le personen verdronken bij het zwemmen, terwijl anderen door een zonnesteek wer den „getroffen. In een school te Halle stiervan op één namiddag twee kinderen tengevolge van de ondragelijke hitte. Uit Essen wordt gemeld, dat op het traject LangendreeiVB'ochum pen ernstig spoorwe gko n g e 1 u k is ge beurd. Tachtig 'goederenwagens, die op een hellende spoorlijn stonden, geraakten in beweging en kwamen terecht in het station Diortmund-Noord, dat in handen der Duitschers is, waar onder donderend geraas do eerste tien wagens omver vie len en vernield werden. Door de tegen woordigheid van geest der Duitsche amb tenaren werd een nog grooter ramp voor komen. De vakvereenigingen van onder scheidene richtingen in Duisburg hebben den Belgischen generaal gewezen o>p den on duld baren toestand' die het verkeersbod aldaar in hot leven heeft geroepen. De sociaal-democratische par tij' fe Duisburg heeft de bemiddeling der Belgische socialisten ingeroepen om het lot der bevolking te verzachten. Het duurtecijfer in Duitsch land is volgens de berekeningen van het bureau voor de statistiek in de tweede weck va nJuli tot 21.511 gestegen (1913 —1914 is 1), tegen 16.180 in de vorige weck. D'it is een stijging van 32.9 pet. zich op zijn werk mot al den ijver van zijn jonge ziel en de professoren ver klaarden, dat hij' boven allen uitstak. Zelfs zijn oom, die op den dag van de groote prijsuitdeeling in Juni naar Manchester ging, was vergenoegd over het aantal prijzen, dat hfj behaalde en over de vlei ende 'dingen, die er van zijn neef werden gezegd. „Wie is dat?" hoorde hij demand vra gen, toen telkens opnieuw zijn naam werd voorgelezen als prijswinner. „E'dgcumbe?" Ik weet- het niet, maar hij is een aardige kerel om te zien", was het antwoord. „Hij zal het zeker tot iets brengen in het leven". Dat was de algemeene opvatting om trent hem, als men zijn fijnbesneden, open gelaat zag en meer dan één meisje, dat gekomen was om haar broeders naam te hooren voorlezen, sprak later over Ste ven en vroeg zich af, of zij hem ooit zou weerzien. „Ga met ons mee naar huis Rford, en breng bij ons een deel van je vacantiej door", zei Lukas Edgcumbe, toen zij weer in de Oxford straat waren. „Je hebt tijd genoeg en het zal een goodie verandering voor je zijn". De uitno'odiging 'werd aangenomen en dien avond verbaasde het Steven zijnoom en leermeester zoo opgewekt te hooren praten. (Wordt vervolgd.) bella zegt, dat ik niet met haar vader mag spreken vóór ik één en twintig ben en bij hem kan komen met een eenigs- zins verzekerde positie.. Hot eerste zal vanzelf wel in orde komen, maar om trent het tweede ben ik wat twijfelach tig. Ik' kan maar niet besluiten, in welke richting ik verder zal gaan en mijn oom zegt niets. Maar ook dat zal wel in orde komen. Als altijd, Je STEVEN". Als ik' den brief nu overlees, zie ik er reeds iets in van den invloed van zijn oom en zijn repetitor, ofschoon ik' ge loof, dat hij dit toen nog niet voelde. In dien tijd zag ik ook 'gleen verandering in mijn vriend, behalve, dat hij wat ouder en nadenkënder was. Ongeveer een maand later ontmoetten wij elkaar en brachten een gelukkigen tijd samen door. Hij was wat teleurgesteld zei hij, omdat Isabella zijn bezoeken wat had afgewimpeld. Zij verontschuldigde zich door te zeggen, dat, hoewel zij hem even lief had als altijd', zij1 voelde, dat zij niet kon toelaten, dat hij haar het hof maakte, zoolang er geen schikkingen voor zijn toekomst waren getroffen. Als hij' één en twintig was, zouden de zaken beter zijn geregeld en dan konden zij' open kaart spelen. Wlat mij' betreft, ik vond het wat vreemd maar voor Steven's gevoel was alles in orde, behalve dan zijn teleurstelling van het ©ogenblik'. Zij' was 'in zijn oogen schoo ner dan ooit en haar gerijpte schoonheid werkto als een toovermacht op hem. Een blik van haar groote bruine oogen ver overde hem in een oogenblik en zij leidde hem geheel naar haar wil. Hij beloofde dus om nog een jaar te zwijgen en in 'dien tusschentijd zolu hij doen wat zij wenschte. „Wiat zou je graag willen, dat ik werd?" vroeg hij. „Als -als je todh iets moet worden, zo(u je dan niet evengoed advocaat kun nen worden als iets anders?" zeide zij. Vanaf dat oogenblik was Steven blijdcr dan .ooit, dat hij reeds begonnen was in de rechten te studeeren. Gedurende de vacantie hoorde ik, dat Rudolf Hussey heel dikwijls met Isabella Tempest werd gezien en dat zij op zeer intiemen voet schenen te zijn. Ik vond dit niet aangenaam, want ik was jaloersch voor mijn vriend. Ik zeide dit eens tegen Steven, maar hij- lachte mij uit. „Maar jiji oude, achterdochtige Dan!" riep hij uit, „dacht je, dat ik Isabella niet kan vertrouwen? Dan, probeer het nooit om mij' aan haar te doen twijfelen, wel dan zou ik maar kom 'tis te dwaas Die ernst van Steven's liefde leed geen twijfel; zij was van de hoogste betee- kenis voor zijn leven. Het volgende jaar in Manchester was een glorievol jaar voor Steven. .Hij wierp

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1