Zaterdag 14 Juli 1933
37e Jaargang
Predikbeurt».
%o 839
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Hl! de Provincie.
Kerknieuws.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
«OSTERBAAN LE COINTRE
GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.051
Prijs der Advertent! ën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
g(t£W tUW' OKI
DF UNIE „EEN SCHOOL MET DEN
BIJBEL".
57ste Unieblaadje van de „Unie een
school met den Bijbel".
De staf Lieflijkheid en de staf
Samenbinders. Zach. 11714.
Het Unieblaadje is in den regel nog al
gemoedelijk in zijn spreken.
Het neemt meestal den toon aan waarop
een collectant, die geld komt vragen voor*
een liefdewerk, zich bij u aanmeldt. Het ia
min of meer speculeeren op het gemoed,
zoodat zelfs de betrekkelijk onverschilligen
bewogen worden toch iets te geven. Men
voelt zich tegenover den vriendelijken
vrager niet geheel vrij om botweg neen
te zeggen.
Denzelfden toon wil het ook thans doen
hooren, het Unieblaadje is en blijft: col
lectant, maar het m^g niet vergeten, dat
liet nog een andere functie moet ver
vullen, die van de eerste afhankelijk is.
Het is eon Linieblaadje, d.w.z. het
moet ons volk herinneren niet alleen aan
het bestaan, maar meer nog aan de be-
teekenis der Unie.
Te veel beschouwt men de Unie alleen
als eene machine om geld te verzamelen
voor de plaatselijke directe belangen van
de school met den Bijbel. De feiten bewij
zen het, helaas!
Nu openbaar en bijzonder onderwijs een
gelijk gevulden en ruimen schotel van
staatswege zich zien voorgezet, achten
velen de Uniecollecte volmaakt overbodig.
Reeds honderden Locale Comité's en Cor
respondenten der Unie hebben opgehou
den in hun kring te collecteeren, en de
staf Samenbinders, in de Unie ons ge
geven, verbroken, de lieflijkheid van het
aan elkander gebonden zijn nietmeer
achtend.
Aan vermaan en waarschuwing ontbrak
het niet zal wat dit blaadje komt ver
tellen die harten oipkeeren? Het stelt
zich geheel afhankelijk van Gods zegen.
Moge Zijn goede gunst aan deze ge-'
brekkige woorden kracht geven!
Maar waarom het voortbestaan der
Uniecoltlecte, nu onze scholen in over
vloed leven?
Weet ge dan niet, dat de Unie, reeds
bij haar ontstaan, haar roeping veel bree-.
der en veel dieper gezien en verstaan
heeft? Zij wilde haren God dienen en niet
den Mammon.
In Artikel 1 harer Statuten wordt het
doel der Unie als drieledig beschreven:
le. om zedelijken en geldelijken steun
te verleenen;
'2e. om plaatselijk den bloei der vrije
school te bevorderen;
3e. om de tijdens het Volkspetitionne-
ment, verkregen Organisatiën (de Locale
Comité's) te behouden, allengs vaster ge
stalte te laten aannemen en in zoodanig
onderling verband te zetten, dat ze, zoo
dikwijls de belangen van „de school met
den Bijbel" dit vereischen, onverwijld
dienst kunnen doen.
Lees puntf 3 nog eens over, en dan zult
gij beseffen, hoe dit aan de Unie een
doorloopend bestaansrecht verzekert.
Onze voormannen waren nooit kort
zichtig. Bij de oprichting der Unie zagen
zij veel verder dan het dadelijk heden.!
Zij wisten: dat vrijheid een kostelijk
maar heel teeder goed is; dat een Pa-i
cificatie in den waren zin eerst zal komen
in het Koninkrijk van den Vredevorst;
dat er hier altijd gevaar dreigt, en dat
■wie den vrede wil, zich gereed moet
houden voor den oorlog.
Zij wilden: dat de Unie „Altijd Waak
zaam" zou letten op de teekenen der tij
den, om, zoo dikwijls de belangen van de
School met den Bijbel dit vereischen, on
verwijld dienst te kunnen doen. Daarom
wilde nien de Organisaties, tij ie ai r.et
Volkspetitionnement verkregen, behouden,
vaster vorm laten aannemen, en in on
derling verband zetten.
De Unie, vertakt in haar vele Locale
Comité's moest een leger zijn, dat in
één oogenblik kon gemobiliseerd worden,
om elk gewaar af te wenden.
Er is dan ook nooit sprake geweest
van de opheffing der Unie, ook niet na
de totstandkoming der Wet van 1920. Zij
bracht onze scholen in de financiëele
ruimte, een ruimte die erger kan zijn
dan de engte. Rijk en verrijkt te wor
den en geens dings gebrek te hebben
ls zeer gevaarlijk. Rijkdom verslapt de
energie. Hij heeft ook een ontbindende
kracht; hij maakt onafhankelijk en daar
door los van elkander. De behoefte om
saam te werken tot eenzelfde doel ver
dwijnt.
Ons verleden was zoo sterk, omdat
®r was een staf Samenbinders, en zoo
troostrijk, omdat er was een staf Lieflijk
heid. Wij hadden elkander noodig en lief
lijk was het onderlinge geloof. Wij wa
ren arm aan geld, maar onmetelijk rijk
aan geestelijke kracht.
Stel het toenmaals nu even tegenover
het heden.
Als wij vroeger een School met den
Bijbel wilden slichten, fielden wij bid
stonden en het geld vloeide van zelf.'
Nu zenden wij een aanvrage aan het Ge
meentebestuur, en al het noodige geld
komt ook van zelf; maar het eerste was
toch eigenlijk het gezegende geld, dat dei-
liefde tot het Woord. Daarin ontbraken
nooit die lieflijke giften, waarop de Hei
land alleen acht gaf: De penningskens der
weduwen.
Vroeger bestond er een Schoolgemeente.
Er was één band, die, ouders, belang
stellenden schoolvereeniging en onderwij
zers aanéénbond: de School met den
Bijbel. Voor haar gaf men blijde offers
in haar was aller belangstelling gecon
centreerd, want zij was de Afgebedene,
het monument van Gods trouwe genade.
Wij waren zoo rijk toen wij arm wa
ren en nu? Nu zijn wij rijk, zoo rijk,
dat Jiet lieflijkste van alles: het offer,
niet meer nooclig is. Zoo rijk, dat wij
zelfs de Uniecollecte durven vergeten I En
dat mag niet.
Laat deze los en ge breekt den Staf
Samenbinders, gij ontbindt de Unie.
De Unie moet onverwijld dienst kunnen
doen, zoo dikwijls de belangen van de
Vrije School dit vereischen. Wij hebben
haar vergeleken bij een leger, maar daar
om blijft een strijdkas noodig. Op po
litiek terrein wilde men één millioen bij
eenbrengen, het is er bijna. Laat ons dit
voorbeeld volgen waar 't de Unie betreft.
Uw School heeft geen geld misschien noo
dig, geef dan voor de kas der Unie. Zij
moet tegen alle gevaar gereed staan.
Is er dan gevaar? Ieder beoordeele het
voor zich zelf, maar wie durft het tegen
deel volhouden met het oog op de altijd
gevaarlijke toekomst?
Onze vroegere tegenstanders zeggen nu
ronduit: dat de tegenwoordige Bijzondere
School niets anders is dan een Staats?
schóól, waaraan, in tegenstelling met de
Openbare, zekere vrijheden zijn toegekend.
Blijkt dit waarheid te zijn in de toe-;
komst, dan heeft de oude leuze, eens ons
iden weg wijzend in de dagen van strijd,
de Vrije School voor heel de natie, geen
inhoud meer. Ze is dan dood. Nu nog
kunnen wij ervoor zorgen, dat dit geen
•waarheid worde, maar alleen als onze
handen niet breken den staf Lieflijkheid
en den staf Samenbinders, waarmede
onze God ons in het verleden heeft ge
weid.
Laat de Unie niet uiteenvallen, doordat
gij u aan haar onttrekt. Wie weet hoe
spoedig zij als een sterke band van ge
meenschap weer noodig zal zijn en dan
blijke, dat ook wij waardig zijn het ver
leden, dat dezelfde geest, die onze trou
we, nobele voortrekkers bezielde, ook nog
in ons leeft. Bluscht dan dien geest
niet uit.
Laat ook uwe hand de Unie sterken,,
den hand niet losmaken, hem nauwer
toehalen en dan laat ons bidden
van onzen God, dat Hij ons blijve wei*
den met Zijn staven: die der Lieflijkheid,
welke is Zijn verbonddie der Samen
binders, welke is de broederschap tus-
scben Juda en Israël.
Durft gij -dit bidden en niet geven?
De verklaring van Baldwin.
Nu Baldwin eigenlijk' niets anders
gezegd heeft, dan Ihetigieen mien reeds
wist, dat hij zeggen zou, is ook! in de
commentaren der Fransdhe bladen
weinig nieuws.
Over het algemeen lijkt de stem
ming te Parijs wel deze, dat men met
wiaardeering voor den vriendelijken
vorm, waarin de Engelsche premier
zijn opmerkingen heeft gegoten, tochl
het constateeren van het verschil in
opvatting voelt als iets gevaarlijks.
Frankrijk moet het Ruhr-gebied blij
ven bezetten, totdat de passieve tegjen-
stand is opgegeven en de betalingen
begonnen zijn. De officieus© bladen
g|a,an voort dit te betooigien en voegen
er bij, dat wie thans voorstelt met
Duitschland te praten, daarmee niet
.alleen in de kaart van de Duitsche
reigeerinig' speelt, maar ook' in die yan
de Duitsche groot-industrie, die de
voornaamste .oorzaak is, dat de schade
vergoeding niet wordt betaald.
Bainville betoogt in de „Action Fran
pajse", dat Engeland heel wat ge
makkelijker kan dreigen met een
afzonderlijk! optreden, dan het dreiee-
ui tv oer en. Practisch beduidt dit,
dat Engeland uit de gemeenschap1 van
Duitscn land's crediteuren zou treden.
De Fransche ministerraad kwam
gisterochtend bijeen ter bespreking
van den toestand. Men verwacht echter
dat nog niet veel gezegd zal kunnen
worden vóór •dat de Engelsche out-
werp-nota, op de Duitsche voorstellen
van 7 Juni is ontvangen. Men ziet
die tegen Maandalg tegemoet.
Korte berichten.
Barmen en ElberMd zijn gister
ochtend door de Fransclxen be
zet. Tegen 10 uur verschenen in Bar
men groote afdeeling'en Fransche troe
pen va,n alle wapens, die alle open
bare gebouwen en de stations bezet
ten. De veiligheidspolitie werd ont
wapend en gearresteerd. UitKIronberg
marcheeren de Franschen op' Elber-
feld aan.
De Beiersche Landdag' heeft met
.aligemeene stemlmen een voorstel aan
genomen, waarbij de regeering wordt
opgedragen, een' verordening uit te
vaardigen, waarbij het t e leg! raaf -
en telefoongeheim in verband
met bestrijding van den woeker t ij d e-
lijk wordt opgeheven.
De bootwerkers te Manchester
besloten de s t a 'k i n g; voort t e
zetten. Te Birkenhead staken nog
1000 man, in weerwil Van het feit,
dat in de gisteravond gehouden ver
gadering! met groote meerderheid werd
©sloten tot hervatting van hlet werk.
Dientengevolge worden nog vele
groot© vrachtbooten opgehouden.
De warmte heeft ook' zijn in
vloed laten gelden op de Belgische
parlementsleden, ten voordeele van de
de buffetten. In afwachting van de
stemmingen hebben de hieeren giste
ren 500 fleschjes mineraalwater" 750
glazen kwast (waarvoor ongeveer 400
citroenen gebruikt zijn) en 300 koppen
koffie en thee genuttigd.
De Frankfurter Zeitung, ver
neemt, dat de bekende kapitein
Erhrhardt, die in de onderzoeks-
gevangenis te Frankf. in hecht, zat en
23 Juli voor het staatsgerechtshof zou
verschijnen, ontvlucht is. Hij wordt
sinds 6 uur 's avonds vermist'.
Eerste iK a m e r.
Nadat de vergadering gisterochtend
wegens onvoltalligheid tot des mid
dags twee uur was uitgesteld, werd
in de middagvergadering, na verdedi
ging door minister De Visser, het wets
ontwerp tot verhooging van de college
gelden aangenomen met 19 tegen 7 st.
Tegen stemden de heeren Wester-
dijk, CrO'les Schonfeld, Van Embden,
De Gijselaar, Slingenbeng en Wittert
v,an Hoogland.
Bij het ontwerp tot wijziging: van
hoofdstuk 5 der sta,atsbegrootingi 1923
in verband met de opheniixg van het
departement van Landbouw, drong' de
heer Westerdijk (v.Jd.) aan op strenge
controle bij de toepassing en uitvoe
ring van de Landarbeiders wet.
Het wetsontwerp werd "aangenomen
z. h. st., waarna, de vergadering werd
gesloten.
Het 'K'oninginne-
jubileum.
De Kerken en Kerkgenootschappen
ontvingen van het ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw den
volgenden brief
's-Gravenhaigie, 4 Juli 1923.
„Het aanstaand jubileum van H.M.
de Koningin stemt tot ootmoedige
erkentelijkheid.
De regeering zou het op bijzon-
deren prijs stellen, indien op 5 Sep
tember é.k. de kerkgenootschappen
aanleiding konden vinden, deze hen-
gelijkte gebeurtenis plechtig kerkelijk
te herdenken."
De voorz. v. d. Raad v. Ministers
(w.g.) Jhr Mr Ch. Ruys de
Beerenbrouck.
B,ez uiniging
iafan Financiën.
Men schrijft aan het ,,Hand.bl."
De Minister van Financiën werd' bij
K B. d.d. 12 Februari 1920 gemach
tigd, ter voorziening in de behoefte
aan hulp aan de inspectiën der regi
stratie en domeinen aan te stellen
tijdelijke adjunct-inspecteurs. Aange
steld werden er, tenminste voor drie
en ten hoogste vijf jaren genietende
een belooning van f 4000 per jaar,
ongeveer 40. De meesten zijn nu a.l
drie ja,ren werkzaam, doch van op
zegging v,an hun dienstverband schijnt
nog geen sprake. Naar van de meest
bevoegde zijde gezegd wordt, zal die
opzegging wachten op de instelling
zoodra mogelijk van een aantal (15?)
nieuwe inspecties. Men is n.l. van
meening', dat tot deze instelling: ge
makkelijker zal worden besloten als
daartegenover kan worden gesteld de
afschaffing, van de adjunct-inspecteurs
Moet al worden toegegeven, dat er
enkele inspecties overbelast zijn en
dus de verstrekte hulp noodig hebben
geen ingewijde za,l overtuigd zijn van
de noodzakelijheid van het lxehoud
va,n zooveel adjuncten. Het mag; dan
ook zeer vreemd heeten, dat in een
tijd waarin uiterste bezuiniging en ver
sobering op de uitgaven noodig is, de
toestand van 's lands financiën zoo
ernstig is, d,at elke maatregel moet
worden aangegrepen om een sluitend
budget te verkrijgen, dat terwijl Min.
De Geer toch alle moeite doet de hand
op' den zak' te houden, in het zoo
kleine dienstvak der registratie nog
onnoodig uitgegeven wordt, laat ons
zeggen 25 maal f4000 per jaar.
Het is te hopen, dat zijne Excellen
tie aan deze zaak aandacht zal schen
ken en zich ook ten aanzien Van de
instelling y,a,n nieuwe inspecties van
uit het vak zelf zal laten voorlichten.
- D e waterleiding. Die gemeen
ten Graauw en Langendam, Clinge,
Hengstdijk, Koewacht, Boschkapelle, Phi
lippine, Oostburg, Waterlandkerkje, IJzen-
dijke en Huist hebben nu besloten toe te
treden tot de eventueel op> .te richten
Zeeuwisch-Ylaamsche Waterleiding-Mij1.
D,e Minister van Arbeid beeft goede-
vonden dat vroeger toegekende bedra-
gen'voor woningbouw zullen worden uit
gekeerd aan de gemeente Hoedekenskerke
voor C. Gamuleau f600, en voor J. J.
Priester f 300.
P. T. T. - person© el. Ver
plaatst: de tf. 2e fel. G. M. Nieuwen-
huijsen van Amsterdam naar Haar
lem; P'tcm. W. A. L. G. M. Jeurgens
van Kootwijk (radio), naar Neuzen.
Kruiningen. In de gisternamiddaig
gehouden gemeenteraadsvergadering
was afwezig met kennisgeving1 dhr de
Visser; zonder 'kennisgeving dhr A,art
sen. De voorzitter deelt mede, da,t zijn
nagezien en in orde bevonden de boe
ken en gelden van den gemeenteont
vanger; dat van den Minister van .0.,
Kl en W. is ingekomen een schrijven
aangaande een rijkssubsidie' 'van
f 18000 in 3-jaarlijksche termijnen
voor de restauratie aan den toren.
De voorzitter zegt: hierover niet ver
der te spreken, daar B. en W. van
meening zijn deze zaak niet te moe
ten behandelen alvorens de nieuwe
raad zitting heeft. Aan de orde is een
Voorstel om overeenkomstig; diens v.er-
zotek', met ingang van 1 Augustus 1923
ontslag te verleenen aan dhr J. Ver-
haige Mz. als hoofd der O. L. school
alhier. De voorz. zegt zich verplicht
te gevoelen dhr Verhagen zijn dank
te betuigen voor de langdurige en
goede diensten welke dezen de ge
meente heeft bewezen, eerst aan de
.0. L. school te Hansweert en daarna
dan die te Kruiningen. Hij schetst
hem als een goed voorbeeld voor velen
en meent in den geest va,n den raad
te handelen, wanneer hij hem dankt
voor bet vele goede, dat de gemeente
jarenlang van hem heeft onderranden.
De voorz. deelt tegelijkertijd mede,
dat als tijdelijk plaatsvervanger van
dhr Verha'ge is aangesteld dhr Maas,
onderwijzer alhier en tot tijdelijk on
derwijzeres mej. N. Verhaige! Dhr Kol©
bejammert het) dat er voor dhr Ver
hagen zoo iets als een hnldebetoo-
ging wordt gehouden, terwijl anderen
met niet minder verdiensten onder
stilzwijgen zijn heengegaan. Met al-
gem. stemmen wordt daarna besloten
dit ontslag, eervol te verleenen, zulk's
met ingang van 1 Augustus 1923.
Daarna volgt vaststelling der verorde
ningen op de heffing en invordering
van opcenten op Ide hoofdsom der
vermogensbelasting en der rijksinkom
stenbelasting. Daar de kon. goed
keuring op deze verordening opnieuw:
moet verkregen worden, wenschen
Ged. Staten in plaats van het besluit
tot verhooging der opcenten, een
raadsbesluit tot opnieuw onveranderd
vaststellen der geheele verordening.
Nadat de voorz." den raad in 't kort
herinnerd heeft aan den inhoud van
deze verordeningen, wordt met algtem.
stemmen besloten aan den wensch
van Ged. Staten te voldoen. Hierop
volgt het onderzoek der 'geloofsbrie
ven van de herkozen en nieuwgieko-
zen raadsleden, door de 2 commissies
daartoe aangewezen door den voor
zitter, n.l. dhr J. J. Francoijs, C. Min
naar en M. Kole, B. .1 Elsman, die
na onderzoek de stukken in orde be
vonden. Daarna wordt een voorstel ter
tafel gebracht om afwijzend te be
schikken op een aanvraag van het
bestuur der R.-K. bijzondere school
te Hansweert om gelden toe te staan,
ten eerste voor het aankoopen van ,4
nieuwe boekenkasten, en ten tweede
voor het inrichten van een terrein
voor het onderwijs in lichamelijke
oefening. Met alg. 'stemtaen wordt be
sloten de gelden daarvoor te weigeren.
Daarna sluiting.
RItthem. Op1 Woensdag hopen de echte
lieden Abraham Marijs en Anna Six hun
60-jarige echtvereeniging te herdenken.
Het zijn een paar krasse menschen. D|ezer
dagen zijn ze nog van Ritthem geloopen
naar Souburg.
Vrouwepolder. Onder begunstiging van
prachtig zomerweer hield de Burgerwacht
te Vrouwepolder hare jaarlijfcsche huis
houdelijke schietwedstrijd, welke werd
geopend door den heer burgemeester van
Vrouwepolder. Die uitslag is als volgt:
Personeelc baan. Scherp. 100 M., max.
100 punten, el prijs. L. Schoe 95 punten,
2e H. Polderman 93 p., 3e St. de Roo
91, 4e C. Vermeulen 88 7, 5e A.
Vendeville 88 6, 6e. Jac. Duvekot
86, 7e. Jac. Flipse 85 8, 8e. F.
Rerkhove 85 4 maal 8, 9e. M. Lou-
werse 84 7, 10e J. de Rijke 84
2 maal 7, 11e. Kj. Osté 77, 12e. D.
Koets 76, 13e A. Mesu 72 6, 14e.
A. Langebeeke 72 3 maal 6, 15e.
P. de Visser 71, 16e. J. Duvekot 70,
17e W. Duvekot 69, 18e G. Geerse 68,
19e Joh. Sturm 67 4, 20e G. Vlieger
67 2, 21e C. Wondergem 67 0, 22e
C- Geerse 65; 23e J. de Bruijn 59, 24e
J. Mesu 53, 25e J. v. d. Vate 50 2,
26e S. Maas 50 1.
RozenpdjS scherp H. Polderman met
5 rozen na kamp met L. Schoe. Hoogste
aantal 9 Jac. Flipse met 7 maal 9. Hoog
ste seri.e L. Schoe met 49 punten.
Eerebaan scherp le pc. St .de Roo met
47 punten, een medaille geschonken door
A. Visser, wapenhandelaar Goes. 2e pr.
L. Schoe, met 45 punten, n,h kampen
met II. Polderman.
Vaste baan, Marga, afstand 15 M.,
maximum punten 72.
Eerste prijs. L. Schoe, 72 p. steun-serie
36 p., kampschot 12; 2e. H. Polderman
72 p., steunserie 36 p., kampschot 11
3e K. Osté 72 p., steunserie 33 p.,
4e. Jac. Duvekot 70; 5. M. Louwerse 69,
6e St. de Roo 68, 7e C. Vermeulen
66 p., 8e W. Duvekot 65 p., 9e J. de
Rijke 62, 10e. A. Langebeeke 61. p.
Eerebaan Marga.: le pr. St. de Roo
met 59 pt, 2e H. Polderman 58 p. na
loting met Jac. Duvekot
Ternsuzen. Donderdag is de werkman
Edm. GijSel, werkzaam op het terrein
der slooperij' van den heer G. van Eer
denburg door de hitte bezweken.
Stavenisse. Door den heer J. W. H. E
Ruijze, sedert circa 47 jaar onderwijzer,
waarvan ongeveer 43 jaar te Stavenisse,
is bij het bereiken van den 65-jarigen
leeftijd tegen 1 October a.s. aan den
gemeenteraad eervol ontslag als zoodanig)
aangevraagd.
■Zondag 15 Juli.
JVed. Herv. Kerk.
Goes, vm. ds de Vries, nm. ds Sbeinzj
(H. Doop), av. ds Homburg.
Ellewoutsdijk, vm. en nm. ds v. Leeuwenj
(Bed. H. Av. en Dankz., nm. 'H. Doop)
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Nieuw Beijerland A. v.
Willegen, cand. te Feijenoord.
Aangenomen naar Delfshaven door J.
Ph. Eggink te Velsen.
Bedankt voor Loon op Zand door W.
Deur te Zegveld.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Nieuw Dordrecht (2e
beroep) door J. A. Verhoog te Willem!-
stad.
