%o 337
Donderdag 13 Juli 1933
37e Jaargang
IN DEN MAALSTROOM.
L J. P's IJSPUDDING
Bïittenlaüi
FEUILLETON.
12).
NIEUW! N!EUW!
A
Drukkers-Exploitanten
QOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorstsiraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Giften voor Kispest (Hongarije).
Door den lieer A. L. v. Melle is voor
hel kerkje te Kispest ("Hongarije) ontvan:
gen: R. te G. ft, L. B. te G. f2, Wed.
H. te G. f2, mej. C. T. te G. fO.ÖO, mej.
M. te KI. f 1, P. O. te Wi. f 5, P. J. v. M'
te N. f 2, M. H. te Q. f 10, samen met
vorige opgaven f 133,68.
DE ARBEIDSVERVLOEKING.
Een der meest zorgwekkende verschijn
selen in ons huidig maatschappelijk leven
is het gemis aan arbeidsvreugde. Voor
duizenden is de arbeid een juk der sla
vernij, waaronder zij zich al morrende
bukken. Gansche cohorten vloeken den
arbeid. Het bange boek van Adolf Leven-
stein geeft daarvan een somber relaas.
Ook in de Juli-aflevering van „De
Socialistische Gids" wordt van die ar-
beidsvervloeking een treffend getuigenis
afgelegd. Margot Vos plaatste een breed
gedicht: „Aan den Arbeid", waarin een
reeks van oud geworden arbeiders hun
arbeidsleed in verzen uitzeggen. Wij
nemen het slot van elk dezer oden over.
Eerst heeft de „oude schipper" het
woord
Arbeid, gij die ontsprongen zijt
Der bergen diepste ellendigheid,
Gij, die de kleine levens scheurt
En blind over uw golven sleurt,
Gij bron van onheilvolle faam,
Gevloekt zij uw naam!
Dan volgt de „oude daglooner":
Arbeid, gij die mijn onheil waart,
Gij, die mij boogt al nederwaart,
Gij, die mijn ziel en lichaam schond
1 En zegevierend op mij stond,
Verbitt'ring trekt mijn lippen saam;
Gevloekt zij uw naam!
De „oude wever" klaagt aldus:
Arbeid, gij die geen vreugde kent,
Gij die het jaar weeft zonder lent',
Gij die den dag weeft zonder licht,
Gij hebt geen zuiver aangezicht;
Onheil'ge Norne aan heilloos raam,
Gevloekt zij uw naam!
De „oude bouwer" zendt dezen vloek
zang op:
Arbeid, gij die getorend zijt
Op wallen van onmenschelijkheid,
Gij die de steenen vleugels breed
Verheft op zware pijlers leed,
Gij heerscher wreeder dan bekwaam,
Gevloekt rij uw naam!
Niet minder heftig is het oordeel van
den „ouden mijnwerker":
Arbeid, gij die den dag versmaadt,
Gij, die dwars voor den hemel staat,
Gij, die onder de bergen grolt,
Voor 't morgenrood uw rotsen rolt,
Duistere koning, zwart van aam,
Gevloekt zij uw naam!
Ook de „oude smid" klaagt den ar
beid aan
Arbeid, gij die uw vlammen slaat
In blij geheven menschgelaat,
Die d' edelste gedachten lomp
Verbrandt tot. vormeloozen klomp,
Gij breekt het schoonste beeld te zaam...
Gevloekt zij uw naam!
De „oude moeder" vertolkt aldus het
gevoelen der vrouwen:
P'e dagen gingen snel voorbij en Steven
herstelde van zijn kloppartij met Ned
Tucker en legde ©enige bezoeken af op
Bloemfontein. Een zeel* hartelijke uitnoo-
diging werd hem gezonden en daar er
ook een voor mö was ingesloten, ging ik
met hem mee.
„Kom zoo vaak als je wilt", mijn jon
gen", zei de kolonel, „en amuseer je. Ik
zal piet altijd thuis zijn, maar met jonge
volkje is er altijd en ik geloof, dat je
mij niet erg zult missen, als je hen hier
vindt". r
Zooals te begrijpen valt, m'aakte dat
Steven zeer gelukkig en eiken keer, "dat
hij er been ging* nam iijn liefde voor
Isabella Tempest toe. Als hip 'in gezel
schap van 2Üjn oom was, was hij onwille
keurig wat gedrukt en treurig, maar toen
m dit heerlijke zomerlandschap zijn
3 on ge 1 ingsclr oomen in vervulling .gingen,
kende zijn geluk 'gieen .grenzen. Rudolf
Hussey's bedekte, hoonende opmerkingen
deerden hem volstrekt niet en ofschoon hij,
als een echte jongen, jaloeTsch was op
de vriendschap, die er bestond tusschen
hem en Isebella, kwam hij! .nooit terug
°P het voorval met Ned Tucker. Hij
Arbeid, gij onbarmhartig heer,
Die slaat de levens fel en zeer,
Gij, die geen vrouwenharten weegt
Doch ze als stof te zamen veegt,
Gij pijner zonder rouw of schaam,
Gevloekt zij uw naam!
Na al deze vervloekingen komt een
koor van jonge arbeiders, dat een nieuwe
maatschappij beleeft, hot gloren van den
socialistischen dageraad heeft aan
schouwd, aldus den arbeid verheerlijken:
Arbeid, vernederd en bespot
Gij eindeloos gekruisigd God,
In onze harten voorjaarsfrisch
Uw heil'ge geest herboren is,
Die drijft de donk're wolken saam:
Geloofd zij uw naam!
Jn den gedaclüengang, die dit lied be-
heerscht, wreekt zich weer de oude dwa
ling. De dwaling alsof c'loor uitwendige
middelen de arbeidsvreugde kan worden
hersteld.
Zeker, wij zullen die middelen niet ge
ring schatten. Wij zullen jagen naar al
hetgeen tot veraangenaming, tot verhef
fing van den arbeid strekken kan. Maar
daardoor zal toch geon volle bevrediging
komen in het verarmde, vale leven van
den arbeid.
Diaarvoor schuilt het kwaad van de
arbeidsvervloeking te diep. Het kwaad
schuilt in de ziel.
Voor de verminderde zielsbevrediging
van den arbeider in onzen tijd zijn ter
verklaring aan te voeren talrijke factoren
'ontleend aan de uitwendige gestalte van
den arbeid zelf. 'Maar de belangrijkste van
alle is toch wel deze: heillooize leeringen
verbitterden en verbitteren nog de ziel
van den arbeider.
Onder den invloed van de materialis-
sche klassenstrijdsleer is geboren een
©eredienst van den gespierden vuist, eene
verheerlijking van den handenarbeider,
die de maatschappelijke verhoudingen
doorkankert.
Om eene nieuwe socialistische maat
schappij, die den arbeid in eere herstelt,
werd geroepen.
En ziet nu, de nieuwe maatschappij
in Rusland opgericht, die eerst zoowelen
in verrukking bracht, is zulk een waar
schuwend exempel. Alles Was ingericht
op de verheerlijking van den arbeid. Het
kiesrecht alleen voor de mannen en
vrouwen vap den arbeid. Die regeermacht
alleen voor de mannen en vrotuwen van
den arbeid. Eer en aanzien alleen voor
de mannen en vrouwen van den arbeid.
Bittere ontgoocheling volgde. Nog
klinkt ons in de ooren de klacht van
mevrouw Roland Holst, 'die maakte haar
blij'-hegonnen en droef geëindigden tocht
naar Sovjet-Rusland, als zij haar ervaring
aldus te hoek stelt: „Men behoeft maar
1 ,of 2 sovjet-bureaux gezien te hebben,
om te weten, dat Waar is, wat iedereen
over het uiterst stomme arbeidstempö in
deze broeiplaatsen van luiheid weet te
vertellen. Er is tijd te veel en werk te
weinig; ook vaak een bedroevend gebrek
aan hart voor het werk, aan toewijding
en gemeenschapszin." „Als alle oprechte
communisten in en buiten Rusland door
leef ik een brandend leed van teleur
stelling, "de bitterheid er van stijgt bij
oogenhlifcken van mijn .hart naar mijn
oogen, mijn wangen, mijn voorhoofd."
Zoo zullen wij niet toegeven aan de
gedachte alsof hij een andere voortbren-
leefde in een tooveriand en ofschoon er
geen liefdesbetuigingen tusschen hen wer
den gewisseld, zoo begttfepen zij' elkaar
toch volkomen. En kolonel Tempest glim
lachte en sprak .met veel ophef en vrien
delijkheid van dien besten jongen, Ste
ven Tempel".
Eindelijk werd het September en daar
ilc wist, dat de tijd van onzescheiding
nabij was, vroeg ik mij 'af, welke plan
nen Lukas Edgcümbe ten opzichte van
zijn neef had gemaakt. Tegen de tweede
helft van de maand riep hij' ons 'beiden
in de bibliotheek en begon er met Steven
over te praten.
i' „Heb je er al over gedacht wat je
worden wilt?" vroeg hij.
„Ja oom, maar ik weet niet wat ik
kiezen zal. Vader had ook nog geen be
slissing genomen, toen hij stierf".
„Wel, het is er nu den tijd voor, niet?"
„Ik zal blij' zijn een beslissing te ne
men".
„Je vader heeft al voor jou gekozen,
Dianiël, Hij zei gisteren, dat hij Van plan
is, je naar Edinburg te sturen om in de
medicijnen te studeeJten".
„Ja mijnheer, ik geloof, dat dit nu
vast staat", antwoordde ik.
„Je hebt maar weinig kians om voor
uit te komen in de medicijnen zonder pro
tectie", antwoordde hjj. „Als je in de
gunst kunt komen van de een of anderen:
ouden gek, die naam gemaakt beeft door
Lord Zoo-en-Zoo pillen voor te schrijven,
litet heeriajke gelei
Een sieraad der Tafel
gingswijze, bij' een werken in dienst, der
gemeenschap, vrede en arbeidsvreugde
ten eenenmale zal worden hersteld. Dat
ook is de dwaling van het socialisatie-
streven. Za 1de arbeid weer met nieuwe
wijding worden omgeven, dan is vóór alle
dingen socialisatie der geesten noodig.
Op het zieleleven yalt de nadruk.
■Die ziel overwint. Zij zal overwinnen,
indien zij dicht gebracht wordt tot Hem,
die ons maakt tot meer dan overwin
naars. Dan arbeiden wij! tot eere Gods.
Dan knellen slaafsche banden niet. D'an
proeven wij ook bij' harden arbeid den
voorsmaak van den eeuwigen sabbath.
Dan wordt waarachtige arbeidsvreugde
genoten. (Rotterdammer.)
„De Dag".
Over de mislukking van liet Dag-plan
hebben, we in onze nieuwsrubrieken reeds
een en ander gezegd. Nu zoo ongeveer
alle bladen hun oordeel over deze zaak
hebben uitgesproken, kunnen wij onze
verwondering niet verzwijgen over hetgeen
bladen als Maasbode, Volk, Middelb.
Crt., in 't algemeen de linksche en Rooni-
sche persorganen, hebben geschreven of
beter gezegd, niet hebben geschreven.
De Middelburgsche Crt. b.v. zegt vol
doende op de hoogte geweest te zijn met
de slechte reputatie van Broekhuys, vindt
.het voor de reputatie van ons volk weinig:
verheffend, dat zoo'n groot deel van ons
publiek achter hem aanliep, schrijft ver
der over „een plan van een misdadig
fantast", enz., allemaal heel waar, maar
waar blijft de bekentenis, dat liberale,
„neutrale", socialistische en Roomsche
bladen aan dit plan, aan dat bederf van
de moreele beginselen van ons volk heb
ben meegedaan door het publiek te „ver
lekkeren" met de opname van de sensa-
tioneele Broekhuys-advertenties
Genoemde bladen moeten nu heusch
geen houding aannemen, als wasschen ze
de handen in onschuld en moeten vooral
niet als zedemeester optreden. Het Broek-
huys-geld had ook voor hen bekoring.
Waarom misten ze den moed, om rond
weg de advertenties te weigeren van de-
zeh man, dien ze (ze zeggen het nu zelf)
zoo goed kenden?
De driester in de Standaard van gister
avond zij' aan de bedoelde redacties be
leefd ter lezing aanbevolen.
De vrije burger.
In Den Haag zag een nieuw orgaan het
levenslicht, dat zich tooit met den veel-
zeggenden naam van „Civis Liber": de
vrije burger.
Het verschijnen van dezen vrijen, maar
ook vrijzinnigen burger op deze aarde
wordt goed begrijpelijk als volgt gemoti
veerd
„Wanneer het er' om gaat uitwassen,
misstanden of woekeringen weg te nemen
wordt liet normale gevoel van billijkheid
niet aangetast en zal elk verstandig
menscli zich in zulk een geval bij de be
perking van zijn persoonlijke vrijheid neer
leggen. Gaat men verder, dan geraakt men
op een weg, waarop geen grens is aan
gegeven. Die grens wenscht de nieuwe
dan zal ,h/et wel gaan. Ook kun je het
geluk (hlehben ,dat je naam verbonden
wordt met dien van een beroemdheid en
dan kun je zelf zulk een giroote stomme
ling zijn als je wilt, .je zult dan gauw
in .staat zijn een paard en rijtuig te hou
den".
„Ik hoop vooruit te komen door1 be-
Tfwaamheid en verdienste".
„Mijn jongen," zei hij, „als je bekwaam
heid en verdienste het eenige zijn, waar
over je beschikt, dan zullen je maaltijden
mager zijn. Neen, je moet op de een
of andere manier Voortgeholpen worden.
Maar je zult je wel redden. Je bent
slim, al ben je kalm van aard. Maar
Steven, wat Wil jij?"
„Ik weet het Werkelijk niet oom, heeft u
al over iets gedacht?"
„Ja, ik heb hier een lijstje van beroe
pen. Je kunt in 'de meeste wel vooruit
komen, als je je oogen open houdt en
bereid bent den pirijs te betalen. Ik
zal ze je voorlezen. Het eerste wat hier is
aangegeven, is advocaat. Wat denk je
daarvan?"
Steven zweeg,
„Er zijtn heel wat groote mannen ver
bonden aan "dit vak," zei Lukas Edg-
cumbe. „Maar ik twijfel er aan, of je er
in zult slagen."
„Waarom?"
„Wel ,je hebt een geweten. Natuurlijk
zul je in den loop der jaren de fijne
puntjes daarvan wel verliezen, maar "op
vereeniging aan le geven door te trachten
te bevorderen dat bestaande verboden,
die de persoonlijke vrijheid onnoodig be
lemmeren, worden ingetrokken en voorts
door o. a. verzet aan te teekenen tegen
allerlei verboden, die ons gaan bedreigen,
waarvan wij noemen het bioscoopverbod,
de drooglegging, de beperking van de vrij
heid naar eigen goeddunken over
den vrijen Zondag te beschikken, een
rookverbod en nog andere belemmeringen,
die wellicht nog in voorbereiding zijn. Zij
zal trachten de openbare meening in het
geweer tc brengen om de meening van do
Nederlandsche staatsburgers te peilen,
waarbij uitdrukkelijk en bij voorbaat dient
te worden verklaard, dat gearbeid zal wor
den zonder aanzien des persoons, zonder
eenige geloofsovertuiging te kwetsen of
op politieke kleur te letten."
Wie deze „beginsel'Verklaring leest, zal
aanstonds moeten toestommen, dat de
naam „Vrije burger" hier alleszins ge
past is.
Het is de vrije burger, de vrije mensch,
dio maatstaf is van alle dingen, die zijn
hoogste heil vindt in een door hemzelf
uitgestippelde, zelf genoegzame levensleer
en van goddelijke ordinantiën niet we
ten wil.
En de aanhangers dezer leer dragen
hun „beginsel" uit onder de leuze, dat
geen geloofsovertuiging wordt gekwetst!
Ook soms niet het geloof dat niet de
mensch, maar God is een Heer van den
Sabbath?
Waarlijk, de zoekers naar een eenheid
hoven geloofsverdeeldheid worden het
speuren nog altijd niet mee.
De bezetting.
Wolff verneemt van welingelichte zijde,
dat de Fransch-Belgische bezetting thans
87.000 man sterk is, van wie 80.000 Fran-
sclien ,en 7Ó00 Belgen. Bovendien staan
in het vroeger bezette gebied 97.000 Fran-
schen en 17.000 Belgen. Frankrijk expe-
dieerde voorts 10.000 en België 1000
spoorwegmannen naar het Roergebied.
Ingevolge de terroristische maatregelen
der bezettingstroepen zijn sinds het begin
van Juli 92 personen gedood, 76.714 per
sonen uit hun woningen verdreven, van
dezen zijn er 71.145" uitgewezen. Alleen
in het Pruisisch bezettingsgebied zijn 169
scholen met 1537 klassen door de bezet
tingsautoriteiten in beslag genomen. Er
werden 9 doodvonnissen uitgesproken,
waarvan er tot dusverre één voltrokken
Werd.
Het resultaat der bezetting staat in geen
verhouding tot dit militair machtsvertoon.
Van 11 Januari 1923 tot 30 Juni hebben
Frankrijk en België in totaal 478.700 tons
kolen, 515.200 tons cokes uit het Roer
gebied gehaald, d. i. nauwelijks het dub
bele van hetgeen Duitschland voor de
Roerbezetting vrijwillig de eerste tien da
gen van Januari geleverd heeft.
De aanslag te Duisburg.
De geruchten over een sensationeele
wending in 't onderzoek omtrent den aan
slag op den spoorweg te Duisburg begin
nen thans een bepaalden vorm aan te
nemen. Er zijn lieden in hechtenis geno
men, een Franschman en een Argentijn.
Ook een dienstbode, die te Duisburg in
een restaurant in betrekking was en op
het oogenblik ben je er nag mee behept.
Een man, die als advocaat wil slagen,
moet geen gewetensbezwaren hebben en
om eerlijk te zijn, geloaf ik niet, dat je
ooit goed genoeg zult 'kunnen liegen om
dat vak te kiezen."
„Maar oom!"
„We praten nu zakelijk mijn jongen, en
wij moeten nuchter zijn."
„Geloof je, dat jij als advocaat wel
sprekend zou kunnen pleiten voor iemand
van wie je wist, dat hij een schurk
was?"
„Neen, dat geloof ik niet."
..Dan zullen we dat voorloopig door-
streepen. Het volgende beroep is predi
kant. Wat denk je daarvan?"
Er kwam een nadenkende uitdrukking
in Steven's oogen en zijn lippen beef
den.
„Je zult ook daarin nooit vooruit ko
men vrees ik," zei Lukas Edgcumbe.
„Ik ben het niet waard, vrees ik," zei
Steven.
„Bah! Je bent er te goed voor."
„Maar hoe kan iemand
„Een van de eerste dingen, die je hier
noodig hebt is geld," viel Lukas hem in
de rede. „En dat heb jij niet. Jij bent,
arm, versta je. Ik zal je een goede op
voeding geven en dan moet je voor je
zelf zorgen."
„Dank u. oom."
Lukas Edgcumbe keek zijn neef aan
met een eigenaardige uitdrukking op zijn
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
de 2 gearresteerde personen opmerkzaam
had gemaakt, is aangehouden doch weer
vrijgelaten, daar zij haar alibi kon bewij
zen en ook kon aantoonen dat zij met
deze 2 personen niets uitstaande had.
De Argentijn was bij zijn aanhouding in
het bezit van een flcschje met morphine,
waarmede hij zich van kant'wilde maken,
indien hij gevangen werd genomen. Dit
voornemen kon echter nog tijdig verhin
derd worden. De gearresteerde Fransch
man, een communist, moet reeds bekend
hebben. Voorts zijn er verschillende ge
loofwaardige getuigen gehoord, wier ge
tuigenis de verdenking tegen de 2 gear
resteerden doet toenemen. Reeds voor en
kele dagen liep het gerucht, dat de aan
slag te Duisburg in verband moest wor
den gebracht met Fransche communisten.
Bij de volledige afsluiting van het bezette
gebied was het niet" mogelijk nadere ge
gevens te krijgen. Er zijn thans echter
aanwijzingen dat het aan Duitsche recher
cheurs, die met de Belgische bezettings
overheid samenwerkten, gelukt is eenige
opheldering te verschaffen, wat vermoe
delijk een ommekeer in de geheele zaak
ten gevolge zal hebben. Te Duisburg zijn
intusschen toch nog 26 gijzelaars opge
pakt.
Korte berichten.
Te Barcelona is een aardbeving
waargenomen. De beweging is over geheel
Oatalonië gevoeld.
De Engelsche bladen staan vol be
richten met sterfgevallen ten gevolge van
de hitte. Te Belfast bezweek een a'd-
vokaat toen hij, bevangen door de warm
te, in een apotheek een glas water vroeg*
Ergens anders zakte een oud vrouwtje,
die in een stoel zat te breien, dood in
elkaar. Te Balsall Heath dook een 'jon
gen, die geen raad meer wist, opeens in
liet water. Eenige oogenblikken later riep
hij om hulp. Nadat hij opgehaald was, be
zweek hij in enkele minuten. De overgang
was te groot geweest.
De Epoca meldt, dat er te Vicenzo
vier kinderen gedood zijn door
de ontploffing van een oorlogswerktuig.
Er is een staking uitgebroken
op de Londensche vleeschmarkt en on
der de kolendragers der Londensche wa
terleiding. De vleeschvoorziening der En
gelsche hoofdstad wordt bedreigd.
Italië zou voornemens zijn, om on
der, militairen druk van Joega-Slavië h e r-
ziening van het verdrag van
Rappallo te eischen in verband met
de aanspraken .der Italiaansche nationa
listen inzake Fiume.
Te Potsdam kwam het tot onlus
ten. Op de weekmarkt eischte de menigte
prijsverlaging. De politie kwam tusschen-
beide en joeg de menigte uiteen. Het
kwam niet 'tot plunderingen, maar uit
voorzorg hebben bijna alle winkeliers toch
hun zaken voorloopig gesloten.
Voorloopig zal in bet Engelsche Par
lement geen debat plaats hebben over
de verklaring die lord Curzon heden in
het Lagerhuis zal afleggen over Enge-
lands houding in het schadevergoedings-
vraagstuk. 1
De aankondiging van lordCurzons
Verklaring in het "Lagerhuis over Enge-
lands standpunt in het schadevergoe-
dingsvraagstuk wordt te Parijs kalm op
genomen.
gelaat. Teederheid, wantrouwen, norsch-
neid, cynisme dat alles was er in te
lézen.
„Wel, dan kun je bovendien in de
kerk niet vooruit zonder een huichelaar
te zijn."
„Wat zegt u, oom, een huichelaar
een predikant?"
Ja, natuurlijk, jongen, dat zijn ze allen.
Denk je, dat een van hen gelooft wat hij
predikt? Of het in praktijk brengt? Geen
sprake van. Je moet dus een huichelaar
zijn. Maar langzamerhand zul je dat wel
worden, denk ik."
Lukas Edgcumbe lachte. Steven keek
hem met groote oogen ontsteld aan en
wist niet of hij zijn woorden voor ernstj
moest opnemen of niet.
„Er zijn veel predikanten voor wie ik
groote achting heb," zei hij weifelend.
„Ja, jij! Omdat je hen nog niet door
ziet. Maar geloof mij vrij, ze hebben dat
baantje alleen gekozen, omdat ze er wel
bij denken te varen. Zelfzucht, mijn jon
gen, zelfzucht."
„Maar de zendelingen dan, die alles
verlaten en naar vreemde landen gaan
om er het Evangelie te prediken."
„O, dat zijn menschen, die hier geen
kans zien iets te worden. Ze hebben liet
daar goed en als zij terug komen worden
zij vereerd als helden."
(Wordt vervolgd.)
i i
