v0 |§3
Haag,
Aiddelburg.
Dinsdag 8 Mei lfi@3
37e jaargang
ersieringen
Jgoederen
[JVERDIENSTE
ïtsche Wagen,
Bnitenland.
Binnenland.
Pit de Provincie.
en Nijverheid
IEI)
Agenten
IrENS, Mnnnikenhof
KOOP:
er Woonhuis
;id gevraagd,
aankomende Meid
|kELS, Nisse, vraagt
Dienstbode,
n Meid
iheid
Firma W. G. MiiLLER
artaf fabriek.
Positie
nsclien met diploma
i bestaat gelegenheid
te worden opgeleid
:er(es) L.O.
zoor afgewezenen,
W.625, Adv. Bar.
koningen.
it Nederland.
iel gelezen weekblad
|ad) voor alle plaat-
worden
gave onder letter P
fh. DE VEY MEST-
pgen.
KOOP:
vaarden. Hypotheek
Ldres Militair Tehuis
uur.
KOOP:
Adres J. LAMPERS.
KOOP:
id te Kapelle. Direct
3n gedeelte der koop-
hypotheek er op ge-
l. Te bevragen brj
tMAN te Katten-
irdenknecht
J. BOONE, Koude-
|sch.
aan een Knecht
melken kan, tevens
«aap te koop, bij
Arnestein, M'burg.
aan of met October
aankomende Mend
;r een Handknecht
Js. KLUIJFHOUT,
met October
id gevraagd,
1HIERE, Ritthem,
JAARS, Aagtekerke.
WILLEMSE,
St. Laurens-
»en hoog loon.
lijk met October
en Meid
Ted. ABRAHAMSE,
H. GESCHIERE Jr->
I», Grijpskerke.
Drukkers-Exploitanten
«OSTNBBAAN L LE COINTRE - 60ES
Bureaux: Lange Vorstslraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. II; Administratie no. 51
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 250
i
WEER EEN SCHOOLKWESTIE.
Dc financieele gelijkstelling op het ge
bied van het lager onderwijs, zoolang ver
beid en eindelijk met medewerking der
verschillende partijen tot stand gekomen,
laat in de practijk nog heel wat te wen-
schen over. Als men hoort wat men in
verschillende gemeenteraden, vooral van
liberale zijde, alzoo aandurf!, komt som
tijds de gedachte op of heel het pacificatie-
streven van links was een manoeuvre, een
spel voor de tribune. In elk geval kan
zeker niet worden gezegd, dat de idee der
gelijkberechtigdheid van het, bijzonder on
derwijs ter linkerzijde geheel en al is door
gedrongen en men zich na het tot stand
komen der nieuwe lagerondenvijswet tot
loyale uitvoering dier wet geroepen voelt.
Dat weerleggen de feiten wel afdoende'
Al meer dan eens wezen we erop, dat
men van links alles weet aan te grijpen,
wanneer men het Christelijk onderwijs den
voet kan dwars zetten.
Wat nu weer t3 Rilland-Bath gebeurt
kan er heel wat toe bijdragen om te loe
ren, met wolken geest sommigen jegens
de School mot den Bijbel bezield zijn'.
Aan de hand van een door ons ingesteld
onderzoek en van enkele verslagen van
Raadsvergaderingen, die in ons blad wer
den opgenomen, wenschen we na te gaan
hoe de schoolkwestie daar bozig is zich
te ontwikkelen.
Voor enkele maanden besloot de Raad
van Rilland-Bath met 4 tegen 3 stemmen,
een verzoek van de Vereeniging tot stich
ting en instandhouding eener Christelijke
school op Geref. grondslag in te willigen
en gelden toe te staan voor den bouw
eener Chr. School. Tegen was de Chr.-
Historische heer Bruijnzeel, die met fana-
tieken ijver geheel de actie voor een Chris
telijke school tegenwerkt. Tegen waren
ook de liberalen. Waarom? Er werden te
zware Jasten op de gemeente gelegd en
dus achtten de hoeren zicli niet verant
woord het Christelijk onderwijs zijn be
scheiden plaatsje onder de zon te gunnen!
Waarmede de heeren zich derhalve uit
spraken over iels, dat niet tot hun be
voegdheid behoorde en blijk gaven van
deerlijk gemis aan kennis van de wet. Tus-
schen twee haakjes: hoe het liberalisme
aftakelt! Vroeger had elk liberaal op grond
van zijn politieke richting de wijsheid in
paclit, alleen daar was liet intellect en
nu.... kent men de wet nog niet eens!
Enfin, de heeren waren cr dan tegen.
Niel tegen het Christelijk onderwijs, hoor,
o neen! Maar uit bezuinigingsredenen, om
dat ze de financieele lasten niet drukken
der wilden maken, stemden ze tegen.
Wie had tóen gedacht, dat deze liberalen
over eenige maanden in hun eigen bezui
nigingszwaard zouden vallen!
Het Schoolbestuur doet, wat des School-
bestuurs is en vi-aagt de ministerieele)
machtiging aan voor den bouw. Inmiddels
is echter de technische herziening aan
genomen, die het aantal onderwijskrach
ten aanmerkelijk inkrimpt en ook van be-
teekenis is voor de openbare school te
Rilland. De Minister .becijfert, en de
Inspecteur van het Lager Onderwijs heeft
het vóórgecijferd hoe aanstonds twee
lokalen der school beschikbaar komen en
geeft dus den Raad in overweging, die af
te staan.
Gelukkig geeft de Raad blijk in meer
derheid vóór een reëel bezuinigingsplan
te zijn en wordt het voorstel in die rich
ting met 4 tegen 2 stemmen aangenomen
(tegen P. Bruijnzeel en J. Deurloo, beiden
C.-H., afwezig weth. Boot, liberaal). Wel
zal door dit besluit een perceel met bij-
behoorenden grond moeten worden aan
gekocht, doch nieuwbouw zal blijken zeker
tweemaal zoo duuT te zijn. Bovendien,
zou een nieuwe school worden ge
bouwd en die school zich uitbreiden, dan
is bijbouw de eenige uitweg, terwijl bij het
afstaan van lokalen der openbare lagere
school de uitbreiding zou kunnen geschie
den door verder beschikbaar stellen van
schoolruimte.
Maar het Raadsbesluit is dan toch nu
gevallen?
Jawel, maar wie zou meenen dat de vrij
zinnigheid het thans erbij laat zitten, kent
den waren liberaal nog niet. In dat op
zicht schijnt het Zuid-Bevelandsche 'libe-
lalisme wel zeer nauw verwant aan het
noolsche, waarvan de briefschrijver van
dat eiland dezer dagen in ons 'blad ge
waagde. Men geeft den moed niet opl
n een adres, dat langs de huizen circu-
leert, moet bandteekeningen werven on)
straks Gedeputeerde Staten het veto te
doen uitspreken.
Zoo valt het liberalisme in eigen man
haftig getrokken bezuinigingszwaard!
Want wat men nn wil is niet anders
dan dat een nieuwe school ge
bouwd worde (waartegen men
zich eerst verzette!!) en dat
straks twee lokalen van de
openbaie lagere school leeg
st a anl -m
Dat is pas bezuiniging!
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A.
Het spreekt wel vanzelf, gevaar is van
zulk dilettantisch gesehermutsel, dat meer
door haat tegen hel Christelijk onderwijs
dan wel door de zucht om het gemeente
belang te bevorderen is ingegeven, niet
te duchten. En Gedeputeerde Staten zul
len wel beter het gemeentebelang beharti
gen en meerdere zuinigheid betoonen ten
opzichte van de belastingpenningeu dan
dit enghartig liberalisme het deed. In elk
geval zijn menschen, die in koelen bloede
toch zeker een som van ongeveer tien
duizend gulden willen weggooien, al heel
weinig geschikt om er de belangen eener
gemeente aan toe te vertrouwen. Wie zich
door zijn antipathie, alias haat, laat leiden,
doet dwaze dingen.
Het Rillandsche geval kan ertoe bijdra
gen om de overtuiging veld te doen win
nen, dat, voor zoover het van vele libe
ralen afhangt, er voor het Christelijk on
derwijs nog altijd geen plaats is.
Bij het hooren-van dergelijke staaltjes
kan nien eens cons ta toeren hoeveel reden
de vrijzinnigheid heeft om op haar vrij
heidszin prat te gaan.
Van een kleine, kleine victorie, kan het
edele vrijzinnige hart toch maar vreugde
vol roemen!
Men heeft de Schoolvereeniging toch
lekkertjes een belemmering in den
weg gelegd!
En al is dat niet alles, het is toch
alweer iets!
Korte berichten.
Het Franse h-B e 1 g i s c h e an t-
woord op de Hui Ache nota is gepubli
ceerd. Het noemt de Buitsche voorstel
len ten deele onaannemelijk, ten deele
onvoldoende.
Te Berlijn loopten in parlementaire
kringen geruchten over een a.s. k ;1>b i -
netswijziging. Cuno zou, van plan
zijn als rijkskanselier af te treden en
worden opgevolgd door Stresemann, den
leider der volkspartij.
Volgens de Italiaansche bladen zal
de Italiaansche regeering evenals de En-
gelsche een afzonderlijke a n t -
w'oordnota naar Berlijn zenden.
Een troep', bestaande uit een dui
zendtal roovers, heeft in Cihina een
trein op de Poekof-P-eking-lij'n laten
ontsporen. De bandieten namen 300
reizigers gevangten en Voerden die weg.
Daaronder waren ook eenige buitenlan
ders. Naar gemeld wordt, is één buiten
lander gedood en zijn twtee Chineezen
zwaar gekwetst. Die-en-twinlig Chineezen
en zes buitenlanders zijn ontsnapt.
Zondag heeft de Franschman Geor
ges Barbot in een zweef-vliegtuig (een
vliegtuig met een motor van geringe capa
citeit, Welke onder het zweven is stop
gezet) al zwevende den overtocht vol
bracht van Boulogne naar Folkestone, in
iets meer dan een uur. Dlaarna zweefde
hij naar Frankrijk terug in 44 minuten.
Uit Alexandria meldt Reuter, dat de
gewezen sultan van T u, r k ij e daar
aangekomen is. Hij vertrekt Donderdag
naar Genua. Naar verluidt Was het kli
maat van Gedzjas schadelijk voor des
Sultans gezondheid. Hij lijdt aan hart
zwakte en heeft herhaalde flauwten ge
had.
Door het breken van het stuur
wiel is een Brusselsch fabrikant met zijn
auto, waarin met hem' zijn vrouw, zijn
zoontje en zijn schoonmoeder gezeten
waren, nabij Namen over den kop ge
slagen. Een van de passagiers Was op
slag dood, de anderen verkeeren in le
vensgevaar.
Zaterdagnacht reed een beschon
ken Fransch sergeant op een rijwiel
door het onbezette deel van Mannheim,
w'aar hij het de politie zoo lastig maakte,
dat deze hem inrekende. Kort daarop
kwam een Fransche patroelje den man
bevrijden en bedreigde daarbij de poli
tie met geladen gew'eren. Na verhoor
van twee Duitsche agenten heeft de
Fransche oom'mandant beloofd de zaak te
onderzoeken en c.q. den sergeant te zul
len straffen.
'De Etna is in werking. De lava
ijsi 3 K.M. ver gestroomd. In Chili is
een aardschok gevoeld van een minuut
lang; verscheidene huizen stortten in.
De schade is aanzienlijk. De kust van den
Grooten Oceaan Werd geteisterd door een
vloedgolf, die de bewoners naar hoog
gelegen punten dreef.
Bezoek van den Koning van
Noorwegen.
Naar het „Vad." verneemt, zal de ko
ning van "Noorwegen, Haakon. ¥11, In
het eerste gedeelte van Juni een bezoek
aan ons land brengen. Omtrent den duur
,van het verblijf hier te lande, dat in de
eerste plaats de bedoeling van een te
genbezoek aan Koningin Wilhclmina
heeft, kon men het blad nog niet in
lichten, docïi men verwachtte dat de
koning zeker enkele dagen te 's Graven-
hage zal vertoeven.
M o ncl- en k 1 au wzee r.
Onder de gemeente Overschie zijn zes
gevallen van mond- èn klauwzeer ge
constateerd. Teneinde de mogelijkheid van
uitbreiding zooveel mogelijk te beperken,
is, naar wij van bevoogde z ijlde vernemen,
verbod van uitvoer uit de gemeente aan
gevraagd en zal zulk een verbod ver
moedelijk reeds spoedig in cle Staats
courant Worden afgekondigd. Naar voorts
wterd meegedeeld is door eigenaars van
vee onder de gemeente Overschie het
uitbreken der ziekte onder hun vee ver-
z wegen.!
De Middelburgsche tentoonstelling.
Wij meldden gisteren reeds de opening
dezer tentoonstelling.
Wij willen nog even terugkomen op
een telegram, dat de heer Maas, lid der
firma Maas en de Groot en directeur
der N.V. Meelfabriek Stok en den Boer
te Rotterdam zond aan het comité, welk
telegram afs volgt luidde
Mijne heeren. Tot mijn spijt verhinderd
bij de opening uwer tentoonstelling aan
wezig te zijn, roep ik u langs dezen
weg van harte goed succes toe met het
Welslagen uwer grootsehe onderneming,
die getuigt van intensieven arbeid, ener
gie, groot organisatievermogen en een
kennis van zaken, die respect afdwingt.
Uw streven, een tentoonstelling te for-
rneeren, die voor handel en nijverheid van
groot belang is, hebt gij bereikt en twijfel
niet, of: u kunt van het welslagen ver
zekerd zijn. Ik dank u en geloof uit
naam van vele exposanten, voor uw wel
willende medeweiking ons steeds betoond
en spreek den wensch uit, dat onder leiding
van uw bekwaam bestuur nog veel
ZeeuwSche •tentoonstellingen mogen vol
gen, tot voordeel vair alle exploitanten en
exposanten en Wensch ten slotte allo
exposanten aangename dagen en goede
zaken toe.
Ai spoedig kwamen na drie uur de
bezoekers naar binnen stappen en be
zichtigden liet. vele, dat hier inder
daad is bijeengebracht. Ook wij maak
ten van dc gelegenheid gebruik om
nog eens eenige stands, die wij nog
maar terloops hadden gezien, te bekijken.
Na de opening werd door de genoo-
digden eerst een wandeling langs de stan
den gemaakt, tot men bij de poort van
Oud Middelburg kwam, waar de beide
poortwachters op horens cle fanfares aan
hieven en toen de autoriteiten en ver
dere genoodigden het Marktplein betraden,
deed het tentoonstellingorkest het Oud
Wilhelmus hooren en even later werkte
de lens van den tentoonstellingsfotograaf
reeds om de eerste bezoekers te kie
ken. Oud Middelburg, waar een zeer goe
de maatregel is genomten door er grint
te strooien, zag er nu nog aardiger uit,
omdat, behalve de poortwachters, ook
vele bij de stands dienstdoende personen
in oud-Hollandsch costuum waren 'gesto
ken ,wat de kleurrijkheid nog ten zeerste
verhoogt.
Des avonds steeg het aantal bezoekers
geregeld en door den hoofdingang kwa
men 547 betalenden binnen, terwijl 554
maal poortersgeld werd betaald. Dat wa
ren de pionniers voor de volgende da
gen en als het Weer zicih goed houdt
zullen de honderden zeker duizenden
worden.
Te acht uur ving in de muziektent
het concert van het Middelburgsch mu
ziekkorps aan en het deed den Middelbur
gers .goed hun korps na de winterrust
althans wat de concerten betreft, weer
eens te kunnen hooren, waarbij zij de
overtuiging kregten dat de winter met
ernstig repeteeren is doorgebracht.
Op Oud Middelburg, waar voor de vol
gende dagen voor eenig meer licht zal
worden zorg gedragen, nam het tentoon
stellingsorkest, bestaande uit 10 perso
nen plaats, Waarbij1 bleek, dat het podium
wel wat te klein is, waarom dit zal
worden vergroot.
Hedenmorgen ving de jury haar zw'are
taak aan om de standen te beoordeelen
volgens het fraai geheel, het reclamema
kend geheel en als demonstratie van
het fabriceeren der ingezonden artikelen.
Zoo bleven we even staan bij stand
20, in de groote zaal, die van O. H.
v. Erk te Amsterdam, waar de Natio
naal Kasregisters worden geëxposeerd en
gedemonstreerd. Hier is inderdaad voor
eiken Winkelier en zakenman zeer veel
te leeren, vooral als men eens rustig de
machines bekijkt en zich de werking daar
van laat uitleggen. Wat gaat dat allemaal
maal betrekkelijk eenvoudig, maar wat
wordt alles secuur geboekt. En indien
ergens, dat kan men hier een productieve
uitgave doen, ja men bespaart zich geld,
indien men zich een kasregister aan
schaft. Is het druk in den winkel en zou
de winkelier den tel kwijt raken, de ma-
machine zal hem wel helpen en telt of re
kent nooit verkeerd. Voor groote en klei
nere zaken zijn hier machines te koop,
Waarop niet minder dan 20 jaar garantie
wordt gegeven. We zullen niet iedere, hier
aanwezige machine beschrijven, 'maai' noe
men alleen die, welke voor vier doel
einden dient: verkoop a contant, verkoop
op rekening, betaalde rekening en uitbe
taald. Telkens weer bleek cle controle
pterfect.
We liepen ook nog even op bij de Gebrs.
Wagenaar (stand 17 midden in de kleine
zaal), waar een keur van muziekinstru
menten op smaakvolle wijze is bijeenge
bracht. We lieten ons overtuigen van
den vollen toon van een mooien Stein-
wegvleugel en lieten ons ook een num
mertje voorspelen op het automlatisch or
gel, dat men met zeer weinig jnoeite
zonder mnziekkennis, schoone muziek kan
doen voortbrengen. Een rijke keuze van
piano's, orgels, violen, mandolines, etc.
vindt men hier.
Een andere orgel-firma, die van Antoine
Mes, Welker stand wij reeds Zaterdag
beschreven, verzocht ons nog de aandacht
te willen vestigen op de practische carton-
nen muziekbanden, waarin men zelf de
muziekstukken met. eenige pennetjes kan
inbinden, doordat deze vast komen te
zitten in een rug van kurk. Zeer practisch
In deze zelfde zaal schonken We ook
onze aandacht aan den stand der Krupp-
kasregisters, Welke ook te gebruiken zijn
voor het. tellen van uitbetaald, betaalde
rekening en verkoop op rekening. Deze
machines hebben een ingebouwden motor,
Wat tot dusver alleen bij deze machine
het geval is, zoo werd ons verzekerd.
Die machine is geheel electrisch en de
controle is ook hier tip-top. Dieze firma
levert ook concurreerend de Nationaal
kasregisters.
We zagen in dezen stand ook de fraai-
werkende zelfdrukapparaten, die met lint
en niet met inkt of wasvel werken. Op
ieder soort papier kan worden afgedrukt
en wel tot 1000 afdrukken per uur. Het
zetten van de copy is slechts jongens
werk en 't toestel is goedkoopte!' clan elke
cyclostile.
In liet Stadhuis in Oud-Middelburg
liepen we ook nog even binnen. Hoe
keurig is dat gemeubileerd door cle firma
Relderok van Roo. Hier staat een
fraai, solied huiskamer-meublement, ge
heel eigen uitvoering, naar eigen smaak
vol ontwerp. Verder een rijke collectie
kleedjes, kussens, enz., korlom een stand,
Waarmede deze firma haar ouden roem
handhaaft.
De van outls bekende Wafelbakkerij
van de firma. Joh. Smits is in „Oud-
Middelburg" (Stand 81) echt op' haar
plaats. Het is daar een allergezelligst
feitje om uit te rusten van de rondwande
ling op de tentoonstelling en te genieten
van de heerlijke Wafels, waardoor ge
noemde firma overal zoo gezocht is. We
raden ieder bezoeker aan, bij ijüuid 81
van de fijne Wafels te gaan genieten.
En wie geen gelegenheid heeft om een
ibezoek te brengen, die kan op bestelling
de Wafels zonder prijsverhooging aan
huis bezorgd krijgen. Wie nu 'dus geen
kennis maakt met de fijhe Hollandscho
Wafels, heeft het aan zichzelf te wijten.
Door den Minister van Arbeid is
ten behoeve van woningbouw (premie-
bouw) toegekend aan de gemeenten:
Axel, f600 voor 2 woningen van P. J.
van Wiemeersch; Goes, f600 voor 2 wo
ningen van A. A. de Buck en S. Vermeu
len; Terneuzen, f300 voor een woning
van E. Dootjes.
Benoemd tot stationschef te Vlake,
de heer J. Brood, stations-ambtenaar te
Amsterdam.
Benoemd tot hulpcommies der in
voerrechten en accijnzen te Ilansweert, de
heer Ch. Louisse, aldaar.
Tot wachtmeester der koninklijke ma
rechaussee is geslaagd aan de school te
Apeldoorn dhr. W. de Jager, geboortig
van Driewegen.
Middelburg. Vrijdag 11 Mei wordt voor
de gewone jaarlijksche schoonmaak het
klokkespel van den Lange Jan stopgezet.
Woensdag 16 Mei wordt de nieuwe mu
ziek geplaatst.
Aangezien een nieuwe verkeersrege
ling op marktdagen en op andere dagen
wanneer zulks noodig mocht blijken, op
de Markt zeer urgent is gebleken, ter be
scherming van personen en goederen,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentien:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
heeft cle commissaris van politie doen be
sluiten een rapport aan Burg. en Weth.
toe te zenden, waarin ter overweging
wordt gegeven een gedeeltelijk nieuwe
markt in het leven te roepen of aan de
autobussen een andere vaste standplaats
aan te wijzen.
De motorbootdiensl „Medio" van de
firma 'Gebr. Kuyper Co. alhier, opent
Zaterdag 12 Mei een dienst op Amster
dam en Zaterdag 2 Juni een op Rotter
dam. Deze diensten, welke wekelijksche
diensten zullen zijn, worden uitgevoerd
met cle motorbooten „Medio I" en „Medio
II". Dc afvaart te Middelburg is hij het
daarvoor opgerichte Walhuisje aan den
Korendijk, waar ook het kantoor is geves
tigd. De booten vertrekken van Middel
burg des Zaterdags te 5 uur n.m., van
Rotterdam des Woensdag 3 u. nm. en van
Amsterdam des Woensdags te 10 u. vin.
Goes. Gisteravond hield de A.-R. Kies-
vereeniging in de melksalon van dhr. Rus-
traan een, ook door de dames goed
bezochte ledenvergadering. De voorzitter,
dhr. N. J. Baslmeijer, opende en leidde
de vergadering. Na lezing en goedkeuring
der notulen volgen ingekomen stukken.
Daarbij deelde de heer A. de Lange schrif
telijk mede, dat hij een eventueele benoe
ming tot Raadslid niet zal aanvaarden.
Medegedeeld werd, dat het Bestuur na
breede bespreking tot de conclusie is ge
komen, dat verbinding der A.-R. en C.-H.
lijsten voor den Gemeenteraad niet in het
belang dezer beide partijen zou zijn. De
voorzitter wekte daarna alle leden op, op
23 Mei zoo vroeg mogelijk te gaan
stemmen en ook anderen daartoe aan te
sporen.
In bespreking kwam daarna de vraag:
„Moet bij verkiezingen den kiezers worden
geadviseerd: „Stemt no. 1" of verdient!
het aanbeveling hen vrij te laten?"
Dhr. W. L. B. J. Dekker, het eerst het
woord voerend, verdedigde het eerste
standpunt. Spr. achtte deze zaak niet zoo
zwaarwichtig, ze is er meer een van uti
liteit en taktiek, ook wel van een beetje
ethiek. Ook stemt spr. toe, dat voorkeur
stemmen niet licht een ongedachte uit
werking op den uitslag zullen hebben.
Spr. meent verder, dat in de Deputaten-
vergadering van 1918 het parool gegeven
is: stemt no. 1, welk parool op die van
1.921 is herhaald. Wel betreurt spr., dat
in 1919, vóór de Statenverkiezing, door
dr Kuyper een misverslandwekkend arti
kel over deze zaak in „cle Standaard" is
geschreven, uitgaande van de verkeerde
onderstelling, dat stemmen, anders dan
op no. 1 altijd verloren zouden zijn.
Verder herinnerde spr. aan de protesten
in „de Standaard" en de „Nieuwe Haag-
sclie Ctt." tegen het advies, in 1918 cm>r
enkele mannen van het Chr. Nationaal
Vakverbond gegeven, om anderen dan no.
1 te stemmen.
Spr. acht het vrijlaten der kiezers hij
verkiezingen een organisatorische fout.
Het gevaar dreigt clan, aangezien de lijs
ten met zorg zijn samengesteld, dat niet
de bekwaamsten worden gekozen, al ziet
spr. het gevaar niet voorbij, dat b.v. een
bekwame stedeling door de plattelands-1
bevolking in hetzelfde district wordt ge
weerd.
Het stemmen op no. 1 is zoo ongeveer
adat geworden, wat ook weer bij de laat
ste verkiezing is gebleken. Spr. bespeurt
in de voorkeurstemmen iets van verbrok
keling en van het strijden voor een groeps
belang.
Daarna sprak dhr. B. C. Sliggers om
het „vrijlaten der kiezers" te bepleiten,
Spr. acht dit pleit iet-wat gewaagd. Men
wordt allicht voor halfbloed aangezien en
beschuldigd van ernstige organisatorische
fouten. 'Men laadt den schijn op zich, alsof
men verdediger van een groepsbelang is.
Spr. verafschuwt echter een politiek als
bij de Raadsverkiezingen in Amsterdam
wordt gevoerd. Maar spr. ontkent ten
sterkste, dat de circulaires, door de Goe-
sche kiesvereeniging bij de Statenverkie
zing verspreid, een geest van belangen-
politiek ademen.
Spr. wil niemand het recht of de vrij
heid betwisten om een ander dan no. 1
te stemmen. Dit geldt zoowel voor de
Kamer als voor Staten en Raad, hoewel
men als regel voor de Kamer no. 1 "sycd
zal stemmen, omdat men de Kamercandi-
daten minder kent. Maar bij Staten en
Raad zou spr. de kiezers in ieder geval
vrij willen laten. Het is hier geen beginsel
zaak, al heeft men dat van Roomsche
zijde wel zoo voorgesteld. Het stemmen op
no. 1 is, zoo men wil, een zaak vani
utiliteit, maar niet van beginsel.
Spr. zegt verder, dat de opperste partij
leiding de zaak ook niet van zoo groot
gewicht acht. Zoo schrijft dhr. A. Zijlstra
|A.-R.) lid der Tweede Kamer, dat het er
niet zoo op aan komt, welk hokje men
op de A.-R. lijst zwart (nu: rood) maakt.
Grooter gevaar acht hij het indienen van
separate lijsten. Ook citeert spr. wat „Pa
trimonium" hierover schreef.