*o 176 Maandag SO April 1993 37e Jaargang 9 TOT DEN BOOD SEI80ÜW. Buitenland. Drukkers-Exploitanten OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no.58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. 110. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f 3.— Losse nummers f 0.05 Prijs der Advertentie»: 1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et. Bij abonnement belangrijke korting. ix;x^iM*aKK9aKK»>acnNM« 1909 30 April 1923. Ons Koningskind verjaart. Hare Ko ninklijke Hoogheid Prinses Juliana. 'lis een feestdag en een vreugdedag, ge temperd weliswaar door den ernst dor tij den, niettemin een feestdag. Met dui zenden en tienduizenden van Nederlan ders heften wij onze harten omhoog om don Heere to danken voor de genade ons volk bcwezeiT,, het blonde Vorstenkind een jaar tot hare j iron toe te doen. Wij bidden ook, dat God onzen dank loutere. Hoe gedeeld en onderscheiden, ook, hoe vijandig elkander zelfs partijen gezind zijn, prinsessedag is een nationale feest dag, waarop het besef aan den drievou dige» band: God, Nederland en Oranje, verdiept, verbreed en bevestigd wordt. Op onderscheiden wijze uit zicli de blijd schap. Straatjool uitgegierd om draaior gels in de steden.; vrij excursies, soms zcifs vreemd aan het feit van den dag; feestvergaderingen met sprekers en zang; ook opent zich de deur van 't bede huis om tot gebed en dankzegging te vergaderen, jjjat doet één volk. Dat bestaat één natie. Oranje is niet Oranje van een kleinen kring, 'n kring, die het zegt of zingt. .Of van de vergadering, van de kerk. Oranje is Oranje van heel de natie. In ons geliefd Koningshuis sluiten wij ons ineen met rijken en armen, grooten en kleinen, Joden en Luthersehen, Protes tanten en Rooiwschen. De kroonprinses Juliana behoort ons allen toe. Zij is van ons allen familie. Daarom neemt zij in aller hart een ruime plaats in. Daarom verheugen Avij ons op haren jaardag. Daarom stijgen onze be den naar den hemeltroon otn zegen op ons schoone Oranje klaver-vier in Neder- land's tuin. Mensch als menschen, prinses Juliana van edelen bloede. Wij gedenken dankbaar irw jaardag, omdat wij den zegen ervaren door God in Uw huis ons Volk geschonken en bidden daarom dat hij ons deel moge blijven. Wij bidden ons doorluchtig Oranjehuis den voortdurende» en onmisbaren bijstand van den Al machtige toe. De Staatsloterij. De beer Idenbui'g zeide omtrent de Staatsloterij het volgende: Ik zou aan de regeering ten eerste willen vragen, of bij haar het voorne men bestaat om de Staatsloterij te hand haven. Ik weet wel, lioe die instelling wordt goedgepraat, en boe zij van sommige zij den wordt aanbevolen als een soort ge neesmiddel, maar ik zou toch willen vra gen, of in dezen tijd waarin op onge kende Avijze dc speelwoede zich van ons volk heeft meester gemaakt, Avaarin de Amsterdamsche predikanten hot noodig vonden een openlijk protest in do Avereld te zenden om te getuigen en te waar schuwen tegen een poging tot, wat ik maar noemen zal, gokkerij op Cliri stelij- ken grondslag, ik zou Avillen vragen, of, waar iedereen roept om beperking, als t moet door de Regeering, van die speel- Avoede, de Regeering toont een open oog te hebben voor de zedelijke gevaren door handhaving van haar Staatsspel en of zij niet door eigen loterij eigenlijk het volk loert, dat, indien het slechts met cenigc waarborgen is omgeven, een kansje Ava- gen nog niet zoo verkeerd is. D<* speelzucht grijpt ons volk in den iaat sten tijd dermate aan, dat een be- roep op de regeering in dezen zin vol- ■33.) Filippus was niet lang met zijn jeug digen metgezel alleen geweest, of' de eer ste zag reeds, dat Huibert zich zeer wei nig aan de honden en valken gelegen liet liggen. Hij vroeg hem derhalve of zij Rein oud zouden doen roepen, ten einde hen in staat te stellen een partij te kaat sen. De jonge Waldenzer antwoordde, dat hij bereid Avas alles te doen wat de Graaf verlangde, maar verklaarde tevens openhartig, niet te weten Avat kaatsbal len was. De jonge Graaf glimlachte goed hartig over de eenvoudigheid van dezen onnoozelen knaap, en riep toen uit„Kom, ik Aveet wat gij het liefst zult willen doen. Ik zal u mijn boeken laten zien." Hier mede was Huibert zeer in zijn schik, daar' hij bijzonder veel van boeken hield. En ofschoon zijn edele gastheer zich liever met kaatsen, ,het opjagen van zijn valk, of het afrijden van zijn paardje vermaakt zou hebben dan op de bladeren van muffe koeken en perkamenten te turen, bezat hij echter zooveel natuurlijke goedhartig heid en ware beschaafdheid, dat hij met meer genoegen de begeerte van zijn jon gen vriend dan zijn eigen begeerte in willigde. komen op haar plaats is. Nu meer dan ooit te voren. •X- De lijkverbranding. Do heer Idenburg wees er op, dat de regeering zoowel ten opzichte van de Zondagswet als ten opzichte van de lijk verbranding getoond had een betere re geling te Avillen. Hij merkte omtrent de lijkverbranding op Persoonlijk ben ik tegen lijkverbranding, zooals onze gansche partij er tegen is. Ik beschouw lijkverbranding als in strijd met de christelijke zeden. Ik behoef dat niet uitvoerig te. bctoogen; als het wets ontwerp hier aan de orde komt, dan bon ik daartoe gaarne bereid. Ik wensch alleen tc memoreeron, dat het Christendom, in de wereld optredend, schier overal de lijkverbranding gevonden heeft cn haar schier overal door begra ving heeft doen vervangen, en daarnaast het andere feit, dat de Aroorliefde voor lijkverbranding, die de laatste 30, 40 jaar zich in verschillende kringen openbaart, blijkens de historie nauw verband houdt met den afkeer van de Christelijke Ave- reldbeschouwing. Deze feiten spreken boekcleclen. Maar afgezien van dat inzicht in het karakter van dc lijkverbranding en den daaruit voortvlocienden plicht der Over heid, is thans tc dezen opzichte een toe stand ontstaan, die inderdaad niet kan worden geduld. Volgens do arresten van den Hoogen Raad van 1 Maart 1915 schrijft dc Be grafeniswet begraving voor cn staat de Avetgever op bet standpunt, dat verbran ding niet geoorloofd is, maar de sanctie ontbreekt. De regeering is verplicht dezen toe stand van Avetteloosheid tc doen ein digen. Alles Avat thans geschiedt, is bloote vrucht van een overeenkomst met een particuliere verceniging en strikt geno men moet thans, krachtens het stand punt van den Hoogen Raad en van do regeering, elke methode tot vernietiging van lijken in Nederland Avordon geduld, ook de methode Aran de Parsi, die te Bombay bun lijken op hooge kolommen den gieren ter vernietiging aanbieden. De conditie, die gemaakt is in de over eenkomst tusschen den minister en die particuliere vereeniging, dat, indien niet aan zekere voorwaarden voldaan Avordt, het verbranden van lijken zal Avordcn te gengegaan, mist, volgens prof. Struycken, van het standpunt der regeering rechts grond. Alleen reeds hierom is noodig, dat de regeering haar invloed gebruikt om de kAvestie dér lijkverbranding, die naar haar oordeel niet wettelijk geregeld is, wel Avettelijk te regelen. Men kan het betreuren, dat zij niet een ander standpunt heeft ingenomen, dat zij met tame niet liet standpunt heeft ingenomen, dat door professor Fabius is verdedigd, maar nu zij dit niet gedaan heeft, kan daarop niet worden terugge komen en nu is inderdaad een regeling noodig. Zooals de toestand op het oogcnblik is, is het onverantwoordelijk. De stemplicht. Omtrent den stemplicht zeide dc heer Idenburg „lk herinner mij heel- goed de mislukte Met verbazing trad Huibert de boekerij van het kasteel binnen. Nimmer had hij zoovele boeken bijeen gezien en zich nau welijks kunnen voorstellen, dat er zoo vele in één huis ter wereld bijeen wa ren. Een groot deel daarvan bestond uit handschriften, want, ofschoon de boek drukkunst toen reeds sedert een eeuw bekend was, waren gedrukte Averken in die streken schaarsch en duur, en dus alleen voor de rijken verkrijgbaar. De jonge Graaf nam eenlge zeer kostbare boeken van de planken en vertoonde die aan Huibert. Zij waren allerkeurigst ge schreven, beschilderd met de uitgezocht- ste afbeeldingen van de zuiverste en schitterendste kleuren, en werden voor de kostelijkste voorwerpen der boekerij gehouden, daar zij sedert vele jaren in het bezit van het Grafelijk geslacht ge- Aveest en door zeer hooggeplaatste per sonen gebruikt waren. Insgelijks toonde hij eenige getijboekjes, daarbij uitleggende hoe zij den dagelijkschen dienst, door de geestelijkheid voorgeschreven, bevatten, als missen, lofzangen, vespers, enz. Hui bert \rroeg verlof om een of twee boe ken, die hij daar aantrof, door te bla deren, daar zij over den Katholieken godsdienst handelden, van Avelken hij zijn oom dikwijls had hooren spreken, en de jonge Graaf antwoordde, dat hij die naar het vertrek van de hofmeesteres zou doen brengen, waar hij ze op zijn gemak poging bij dc grondwetsherziening om den stemplicht te doen vervallen. De stem plicht verviel uit de grondwet, maar zelve bleef hij gehandhaafd. Men vernachtte nog steeds een goede werking van dit in stituut. Die verwachting is, zooals voorspeld werd, mot -vervuld. In het jaar 1918 ble ven 10.8 pet. van dc kiezers thuis eri in 1922 13.3 pet. In totaal ontbraken er in 1922 449.Ö00 kiezers. Het is voor do burgemeesters van de groote steden na tuurlijk onmogelijk om de verantwoording van al die nalatige kiezers te beoordeelen. Ook is liet voor dc rechters onmogelijk om in korten tijd al die zaken te be handelen. Volgens artikel 150 van do Kies wet moeten de berispingen schriftelijk ge schieden. Men denke toch inderdaad van al dien omslag niet gering. Dc sanctie Van den stemplicht is een bespotting; de wetgever ondermijnt daarmede zijn eigen gezag. Dat is het eene bezwaar. Een ander bezwaar is, dat de stem plicht Avordt opgelegd aan personen, met name vrouwen, die gewetensbezwaren hebben tegen het stemmen en Aroor wie een conflict Avordt geschapen tusschen den plicht der gehoorzaamheid aan dc Overheid en hel, naar zij meenen, be staande gebod Gods om niet op die ma nier aan 't publieke leven deel te nemen. Misschien Avorden zij niet gestraft; ik zeg misschien, want een paar dagen geleden las ik, dat een vroinv uit Boskoop 'te Alphen veroordeeld is wegens het niet nakomen Aran den stemplicht. Zij meende, dat Gods Woord haar het stemmen Amr- bood. De opgelegde boete meende zij niet te moeten betalen en zoo Averd deze ruim 60-jarige vrouw naar Den Haag gebracht om gevangenisstraf te ondergaan. Nu weet ik wel, dat men zegt: dat con flict bestaat niet; men behoeft niet te stemmen, indien men slechts opkomt. Ei1 is opkomstplicht, geen iRtemplicht. Een O'Ogenblik aangenomen, dat dit zoo is, dan is dat toch een absoluut onnoó'rligo bemoeilijking van een huismoeder1, die uit haar huis en haar Averk wordt gehaald, eenvoudig om niets, om op liet bureau te komen en haar gezicht te laten ziien. .Maan- ik zou van die bewering geen misbruik willen maken, In art, 72 van de Kieswet staat, dat men zich moet aanmelden ter uitoefening van zijn stern- hecht. Dat is dc plicht; do sanctie reikt echter niet verder dan de aanmelding. Nu vind ik het gfeen goede volksopvoeding- om de menschen te zeggen: Er staat wel, dat gij u jnoet aanmelden om te stemmen, maar de wetgever heeft daar ge-en straf aan verbonden: als gij maar komt en doet alsof gij komt gtemmen, kunt gij vrij uit gaan zonder te ste-mmen. Op die manier ondermijnt men het gezag van de wet. Ik hoop, dat de minister' van Binncn- landsche Zaken dc-ze z-aak toch eens in vedband met de uitkomsten van de laatste verkiezingen zal willen -overwegen. Eer bied voor h-ct gezag, ziooals zich dat uit o-ok in de wetgeving en gehoorzaamheid aan de wet, is een Christelijk beginsel, kon doorlezen. Tevergeefs zocht Huibert onder de vergulde en zwarte letters, die den inhoud van elk boek op den band aanduidden, naar een Bijbel. Helaas! of schoon Filippus wel eens van zulk een boek had hooren spreken, moest hij er kennen er nooit een gezien te hebben. Huibert's hart bloedde over den jongen edelman bij deze verklaring. „Achl" dacht hij, „al heb ik geen erfdeel der wereld, niet zooveel zelfs als .mijn voet bedek ken kan, nochtans ben ik rijker dan deze edele jongeling, want edel is hij inder daad." In Huibert's oog namelijk was Filippus in het bezit van alles wat het geluk verheugen kon, maar miste hij dat gene, wat door Gods genade en de wer king des Heiligen Geestes alleen recht gelukkig maken kan. En deze opmerking was volkomen juist. Het kasteel leverde werkelijk alles op, wat de wereld heeft om het aardsche geluk te bevorderen; maar zonder de Avare kennis aan den in houd en geest van het eeuwig Evangelie kwam het Huibert als een schatkamer voor, waarvan de sleutel verloren was, en als verrukkelijke dreven, doch* waar: van men de kennis en het waar genot ontbeerde, omdat de gids ontbrak, die er alleen den rechten weg in kon aan wijzen. Met innig leedwezen over den beminnelijken jongeling knielde de jeug dige valleibewoner, in zijn kamertje we dergekeerd, voor God neder en bad om is ecu plicht, waairo-p do Overheid heeft te staan, maair dan heeft ook d-e Overheid1 aan den andörc-n kant te zorgen, dat zij haair o-nderdanen niet onnoodig .bemoei- lijke, niet onnoodig voer gewetensconflic ten plaatse, niet bevelen geve, die niet zijn te handhaven. Vreemde beslissing. Bij de Rijksverzekeringsbank werden dezer dagen enkele ambtenaren ontsla gen. Op zonderlinge Avijze naar men weet. Maar daarover zAvijgen we nu. Waar avc op Avillen yrijzen is dit, da' ook hier weer gezondigd Avordt tegen de eerste beginselen van het rechtsgevoel. Terwijl een huisvader, die als ambte naar goed beoordeeld is, ontslagen wordt, wordt oen vrouwelijke ambtenaar, Avier echtgenoot óók in oen behoorlijke positie bij de Bank werkzaam is, niet al leen gehandhaafd, maar zolfs verblijd met f 600 salarisverhooging. Het eene gezin aan de armoede prijs gegeven, het ander in dubbel salaris ge handhaafd cn nog zes honderd gulden bovendien. Het zou toch Avel eens wcnschelijk zijn, dat het Christelijk Kabinet eens uiteen zette, hoe het deze dingen in overeen stemming brengt met onze Christelijke levensopvattingen. (Standaard.) •X- De actie in het Roergebied. Komt er toenadering tusschen Marianne en Michel? Zou John (Buil) er de hand in hebben? Of Broeder Jonathan? Op 't oogcnblik Aveet men alleen dat dc beraadslagingen over het nieuwe Duit- sche aanbod nog steeds in gang zijn. He den, Maandag, zal de conferentie van de staats- en minister-presidenten der lan den met de rijksregeering plaats hebben, Avaarbij de rijksregeering de minister presidenten omtrent hot niemve Duitsche aanbod uitvoerig zal inlichten en hun' meening zal inwinnen. Toch zal de ver zending van het .Duitsche voorstel ver moedelijk nog iets langer op zich laten wachten dan reeds werd aangenomen. De ongesteldheid Aran Bonar Law en de mogelijkheid van zijn vervanging schijnt niet vreemd te zijn aan een streven om een definitief aanbod nog eenige dagen op do lange baan te schuiven. In de commissie van internationale des kundigen, die de opdracht, krijgt dc betaal- kraclit van Duitschland vast te stellen, zal Duitschland als eisch stellen, dat liet in deze commissie gelijke rechten zal heb ben als alle andere leden en dat hoog stens de helft der leden dier commissie zullen worden aangewezen door de lan den, behoorendc tot de entente. Te Parijs blijft fnen twijfelen aan de mogelijkheid van een ernstig Duitsch aan bod. Men denkt dat AA'al op het oogcnblik te Berlijn Avordt Aroorbereid, niet iets is, dat voor Frankrijk bestemd is, maar een manoeuvre zal blijken te zijn om Enge land en de overigen in de wereld te be- invloeden in „de richting van ontruiming van het Roergebied, waarbij Franschen en Belgen de panden zullen moeten prijs- geAren die ze hebben. f Duitschland van zijn kant is ook al niet gerust op Avèl slagen en verdenkt; Frankrijk van 't scheppen van onmogelijk heden. meerder licht voor zijn vriend. Intusschen hadden Isabella en Louise niet minder genoegen in elkanders ken nismaking gevonden dan de beide kna pen. De Jonkvrouw had het boerenmeisje met zicli naar het vertrek genomen, dat door de vrouwen van het kasteel tot een werkplaats was ingericht en haar kos telijk tapijtwerk, Avaaraan sommigen be zig waren, zooAvel als het schitterende borduurwerk van .anderen vertoond, welk een en ander haar bewondering opwekte, maar Avaardoor haar ook een Bijbelplaats duidelijk werd, welko zij voorheen nooit recht begrepen had, deze namelijk, waar Sisera's moeder voor haar zoon begeert: „een buit van verscheidene verven, aan beide zijden gestikt." (Richt. 5:30.) ,Het kleine boerenmeisje vermaakte, met al de eenvoudigheid aan haar leeftijd eigen, en met al die naïviteit, welke deels een gevolg van haar natuurlijken aanleg, deels een vrucht barer opvoeding was, de edele JonkvrouAv en de maagden der Gravin, die haar .met vragen bestormden omtrent de inwoners der valleien, en omtrent de waarheid van al de geruchten, die haar met betrekking tot deze ter oore waren gekomen. Ofschoon vele dezer VTagen, naar het haar voorkwam, zeer vreemd waren, beantwoordde zij die zeer beleefd, en Avas dikwijls verwonderd te zien, hoe deze lieden zich kruisten cn zegenden, en hun heiligen bij name aanriepen, als Frankrijk eischl namelijk in de cei^.e plaats van Duitschland, het opgeven van het lijdelijk verzot; en hiervan kan niets komen; zoo denkt de licele Duitsche pers er over. Eerst moeten de onderhandel lingen kans van slagen bieden. Hierin stemmen chr. en rootle vakvereenigingen overeen. Nog Zaterdag hebben de ver tegenwoordigers der clirislclijk-nationale vakvereenigingen een resolutie aangeno men, waarin verklaard Avordt, dat de christelijk-nationalé arbeiders vast beslo ten zijn tien opgewapenden tegenstond tegen de bczottingsmogendheden, wier doel een links-1 l,ijnsclio republiek is, Aroort te zetten. Dc vijandschap blijft dan ook van weerszijden overbcetschen. Daar de Belgische autoriteiten bemerkt hebben, dat de Duitsche douanebeamb ten voortgaan met liet innen van douane rechten In hun particuliere Avoningcn, heb ben zij op grond daarvan den secretaris en dén ondersecretaris der Duitsche dou ane tc Duisburg doen arresteeren. Generaal Degoutte beeft een bevel uit gevaardigd, waarbij van Zaterdag af in hol Roergebied alle voorraden kolen én cokes geblokkeerd Avordcn ton voordeele der bezetters. In do huishoudingen zal voortaan geen cokes meer mogen gebruikt Avorden, die zou kunnen dienen voor de hoogovens. Strenge straffen Avorden in liet Aooruilzicht gesteld voor de perso nen, die dit bevel zouden overtreden. De voor Holland bestemde kolentreineu zijn door dc Franschen Avederom in Dor sten opgehouden. Do voor Zwitserland bestemde treinen werden door de Fran schen in Brabe vastgehouden. Het Saargebied. Ook de vasthoudendheid van de Fran schen aan hun politiek in liet Saargebied die den zegen ontving van den Raad van den Volkenbond, toont, dat men te Parijs tot loenaderingsgezindheid jegens het Duitsche standpunt nog geenszins ge neigd is. Men weet, dat hij het vredesverdrag van Versailles de kolenmijnen van het Saar gebied aan Frankrijk werden toegewezen, als een vergoeding voor de verwoeste mijnen in Noord-Frankrijk. Voor het Saar gebied zelf, dat een bevolking van ruim 600.000 zielen telt, werd in het vredesver drag bepaald, dat het tijdelijk zou Wor den geplaatst onder het bestuur van den Volkenbond, in welks naam door een be stuurscommissie het bewind zou worden gevoerd. Na verloop van een termiih van vijftien jaren zon dan een volksstem ming Avorden gehouden, Avaarbij de be volking zal hebben te beslissen of dit voorloopig vastgestelde regime zal worden gehandhaafd het Saargebied-dus Vol- kenbondsgebied zal blijven of dat het gebied hetzij met Frankrijk, hetzij met Duitschland zal w'orden vereenigd. In ge val de beslissing ten gunste van Duitsch land zou uitvallen, zou dit dan de be voegdheid hebben de mijnen van Frankrijk terug te koopen. Zoo Avordt dus nu voorloopig het aan Duitschland ontnomen Saargebied namens den Volkenbond bestuurd door een com- inissie, wier leden door den Raad van den Volkenbond worden benoemd. De comlmis- sie telt vijf leden, van Wie er een de voorzitter een Franschman rato et zijn, een ander vertegenwoordiger van de bevolking, terwijl de drie overige le den tot andere landen dan Frankrijk of Duitschland moeten behooren. De Raad van den Volkenbond wees hiertoe een zij betuigde dat vele dingen valsch wa ren, die haar priesters verzekerd hadden waar te zijn. Niet minder stonden zij verbaasd, dat er in de kerken der val leien geen beelden waren; dat men er geen heilige of vastendagen hield en geen getijboeken kende, Avant toen zij haar vroegen om haar getijboekje te mogen zien, wist het meisje niet eens wat zij bedoelden, maar verhaalde hoe haar ge liefd volk in de Avaarheden van den gods dienst uil den Catechismus werd onder wezen, en dat alles wat die bevatte, ge trokken was uit en bewezen werd met den inhoud des Bijbels, welken zij haar toehoorderessen aanraadde insgelijks te gebruiken, en dat avcI onder gedurig ge bed om licht en zegen. Doch velen wis ten op haar beurt niet welk boek dit was, of die het wisten, haddon er zeer on volkomen en ongerijmde denkbeelden van. Isabella echter had in dit gesprek zóó veel genoegen gevonden en haar belang stelling was er zóódanig door opgewekt, dat. zij onder het middagmaal zeer veel van het gehoorde aan haar grootmoeder vertelde, die, insgelijks nieuwsgierig ge- Avorden, last gaf om Huibert en Louise des avonds in haar bijzonder vertrek te brengen, ten einde omtrent sommige pun ten opheldering te kunnen geven. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1923 | | pagina 1