BATO RIJWIELEN
Zaterdag 31 April 1033
37e Jaargang
Ho 160
EERSTE BLAD.
Staien-Oeneraal.
Buitenland.
Binnenland.
Oit de Provincie.
DUPLO
DUPLO
DUPLO
DUPLO
Oit nummer bestaat uit twee bladen
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franoo per post, f 3.
Losse nummers f 0.05
Pr ij 8 der Advertentie n:
14 regels f 1.20, elke regel meer 80 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Eerste Kamer.
De Eerste KaJmler nam gisteren de
Justitie-begrooting aian. Minister
HeeMskerk laad Vooraf o.a, gezegd, dat
hij bezig is Mlet een wijziging van de
burgerlijke rechtsvordering. Wat de re
geling der naani'I. vennoot stihappan be-
tretf, er ligt nog steeds het voor-ont-
werp-Nelissen. Spr. hoopt tot een an
dere redactie te tomen van dit ont
werp.
De geneigdheid om jhiet huwelijks- en
liuweljjksgoederenreahl diep 'irigrij-
Eend te wijzigen is bij sp-r niet groot.
e ontbinding van een huwelijk dooi1
echtscheiding moet slechts "kunnen
plaats hebben in een buitengewoon
geval. Het huwelijk mtoet als grondslag
v,an de Maatschappij behouden blijven.
E enige billijke hervormingen kunnen
wellicht plaats hebben.
Bij de Waters taatsb eg rooting, die
nu volgde, wia;s rnsr de Veer (A.-R.)
op zijn post om aan te dringen op
verlaging van spoorwegtarieven, in
voering van kilomieterboekjes en betere
spoorwegverbinding met Vlissingen,
biet het oog op de nieuwe ihayen al
daar.
Tweede Kamer.
Ondanks den tegenstand van de zij
de van den heer Zijlstra (A.-R.) werd
Inet 41 tegen 20 st. besloten tot ver-
eeniaing van de gemeenten Venhuizen
en Wijdenes. Daarna sprak dhr v. d.
Tempel verder over de werkloosheid.
Hij was door het antwoord van den
minister niet bevredigd (wanneer is
dat wel het geval?) en diende ouderge
woonte een miotie in, uitsprekende, dat
bet. niet Wenschelijk' is, dat bij het ver-
leenen van een rijksbijdrage in de
kosten van steunverleening of werk
verschaffing, voorwaarden "worden ge
steld, die geen verband houden met
de werkloozenzerg. Na, helm' voerden
nog verschillende heeren het woord,
o,a, de heeren Bakker (C.-Hj.) en
Snieenk (A.-R.), De lalatste oefende ook
eenige critiek op de loonpolitiek in
soinlmige gemeenten bij de werkver
schaffing.
Het schrikbewind in Mühlheim.
De onlusten der werkloozen, welke
Woensdag te Möhlheitn aan de Roer uit
braken, zijn slechts een voorspel geweest
tot de ernstige excessen, die zich in den
loop van Donderdag hebben voorgedaan.
Mühlheim heeft onder het ergste schrik
bewind gestaan. Moord en doodslag wa
ren aan de orde van den dag. Een ge-
heele reeks van dooden en gewonden
zijn van de straten gedragen. De binnen
stad was volkomen in de macht der op
roerlingen. Men kon er niet binnendrin
gen. De aanstichters waren een 300 werk
loozen, die onder communistische leiding
stonden. Zij kregen aanhang van allerlei
gepeupel en konden toen aan het plun
deren trekken. zYlle vensters moesten wor
den gesloten, Waar een venster openbleef,
of iemand zich voor een open venster
vertoonde, werd geschoten. Niemand
mocht in de binnenstad komen. In hoofd
zaak concentreerde zich het optreden der
communisten legen het raadhuis, waar de
politie-beambten en andore beambten zich
hadden gebarricadeerd.
Donderdagmiddag trachtten de commu
nisten, die goed gewapend waren, het
Stadhuis te bestormen, doch werden te
ruggeslagen. Twee hunner werden dood-
feSar°t.en' kleine bezetting van het
aadhuis trok zich, nadat de aanval was
afgeslagen, weer terug. De communisten
'eten hun dooden en gewonden door
eigen verplegingspersoneel weghalen.
degen Donderdagavond kwam er echter
pot) behulp uit omliggende plaatsen. Toen
werd nog in den loop van dien nacht een
aanval op de communisten gedaan mat
goed succes.
In het geheel zijn er, aan beide zijden
samen, jlcht dooden en vele gewonden
gevallen. De communisten waren betrek
kelijk spoedig uiteengejaagd. Veertig hun
ner werden gearresteerd en achter slot
gezet. De stad was Vrijdagochtend weer
m het bezit van het wettige gezag.
Toch is het te vreezen, dat deze com
munisten-relletjes, waarvan men alleen
maar vermoede n kan, dat de Fran-
sclien er de hand in hebben, de positie
der Duitschers erg verzwakken. De N.R.C.
koml dan ook reeds met het bericht, dat
de passieve Duitsche tegenstand niet meer
zoo streng zal worden volgehouden als
tot dusver, in het bizonder zullen do ver
ordeningen van 16 en 29 Maart, waarbij
een ieder-met strenge straffen werd be
dreigd die medewerkte aan den uitvoer
volgens de Fransche bepalingen, een wij
ziging ondergaan. Deze wijziging is deze,
dat de verordeningen niet meer zullen
golden voor de oude loopende bestellin
gen. I-Iet zal dus den Duitschers geoor
loofd zijn deze bestellingen uit te voeren,
door er Fransche uitvoerconsenlen voor
aan te vragen.
Korte berichten.
In Baden loopen geruchten over een
a.s. uitbreiding der bezetting
tot een deel van het Zwarte-woud. Ze
berusten in hoofdzaak op sterke Fransche
troepenbewegingen uit de richtingen van
Straatsburg en Lunéville.
De actie der werkloozen in
bet Rubrgebied neemt allengs dreigender
afmetingen aan. Te Dusseldorp heeft een
vergadering van werkloozen besloten zich
tot hot gemeentebestuur en de rijksregee-
ring te wenden met het dreigement, den
Franschen hun diensten aan te bieden,
tenzij hun eisch (uitbetaling van het volle
bedrag dat een werkend arbeider verdient)
wordt ingewilligd.
Door de nieuwe uitzetting
uit het bezette gebied van 1400 man
spoorwegpersoneel door de Rijnlandcom
missie, stijgt het totale aantal uitgezetten
tot 20.400, waarbij dan nog 300 vluchte
lingen uit het Roer-gebied komen. Ondei
de uitgezetten bevinden zich 33 journalis
ten, 16 uitgevers van bladen, 5 katliolieko
en 11 evangelische geestelijken, 11 genees-
heeren en 150 onderwijzers. Het over-
groote deel behoort echter tot het spoor
weg-, post- en douanepersoneel.
De Italiaansche regeering heeft be
kend gemaakt, dat voortaan 1 Mei niet
meer als openbare feestdag zal
worden gevierd. De 21ste April, stich
tingsdag van Rome, is thans tot nationale
feestdag verklaard.
Een autobus, welke acht reizigers
vervoerde, is met een brug over de Adaja
(Spanje) in botsing gekomen. De
auto viel van een hoogte van 10 M. in
de rivier. De bestuurder werd gedood,
vijf passagiers werden ernstig gewond.
De f.ai 11 issetnen: ts-aanvrage
va n den Haagse hen Best u u r -
d er s b o n d.
Wij vernemen, dat de Amlericain Ex
press Company bij het Haagsche'Gerechts
hof in haoger beroepi is gegaan van de
afwijzende beslissing der Haagsche Recht
bank, igp' 12 Ap'ril j.l. genomen terzake
do aanvraag tot faillietverklaring van den
Haagschcn Bestuurdersbond. De Haagsche
Rechtbank grondde haar afwijzing op. het
feit, dat niet gebleken is, dat de Haag
sche Bestuurdersbond in een toestand is,
dat hij heeft opgehouden te bestaan.
Di e n i e t-s t e m me r s.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft, gelijk wij' reeds meldden, aan de
burgemeesters verzocht, opgaaf te ver
strekken van het aantal kiezers, omtrent
wie na de stemming in 1922 voor de
Tweede Kamer bij den burgemeester de
mededeeling van het stembureau is ont
vangen, dat zij; niet aan de stemming heb
ben deelgenomen, met vermelding voorts
van wat naar aanleiding van de strafbe
paling van art. 149 der Kieswet heeft
plaats gevonden. Art. ,149 regelt de ver
volging van degenen, die niet hebben ge
stemd. Binnen een maand na den dag
dor stemming ontvangt de niet-op'geko-
mene een liitnoodiging' van den burge
meester om: zich binnen 14 dagen naar
verkiezing schriftelijk of mondeling ten
Overstaan van den burgemeester af een
door dezen aangewezen ambtenaar, te
verantwoorden ter zake van zijn verzuim.
Oordeelt de burgemeester dat een gel
dige reden is aangevoerd, dan wordt aan
de zaak geen verder gevolg gegeven. In
het omgekeerde geval zendt do burge
meester de stukken door aan den "met de
vervolging belasten ambtenaar van het
Openbaar Ministerie.
Door vele burgemeesters is bij1 de
laatste stemmingen niet aan deze bepaling
gevolg gegeven en nu vraagt de heer
H. Oolijn aan Minister Ruys of hij er
voor wil zorgen, dat de burgemeesters
in den vervolge deze wetsbepaling' wel
zullen naleven.
Tevens heeft de heer H. Colijh den
Minister van Justitie gevraagd, of de
rechterlijke macht in haar tegenwoordige
samenstelling in staat is eenige honderd
duizenden niet-stemmers bij de laatste
Staten-verkiezingen te vervolgen en, zoo
dit wel het geval is, of de Minister dan
tijdig maatregelen tot versterking der rech
terlijke macht wil nemen.
Dit lijkt ons het juiste standpunt. Wil
de meerderheid der 2e Kamer den slem
plicht behouden, dan moet de wet ook
worden nageleefd. Boete mag dun niet
uitblijven, als men zonder reden is thuis
gebleven,
■OW I1IM HI—II
Polder Walcheren.
In het polderhuis in de Abdij tc Mid
delburg werd hedenmorgen de voorjaars
vergadering gehouden onder voorzitter
schap van den heer mr H. F. Lantsheer,
voorzitter van den polder. De geloofsbrie
ven van de nieuw gekozen commissaris
sen, de heeren A. P. Koster en mr Th.
Portheine, werden onderzocht en tot hun
toelating besloten.
Vervolgens werd het jaarverslag uitge
bracht, waaraan wij ontlcenen, dat het
aantal stormperioden in 1922 niet groot
was, terwijl de stormen van korten duur
waren. Ten gevolge van Zuid- en Zuidwes
telijke winden werden langs den gehee-
len oever van de Noordwatering de stran
den veel verlaagd en wel voornamelijk
tussclien dijkpaal 28 en strandpaal 1.
Tusschen dijkpaal 38 en strandpaal 1 van
deze watering ontstond door de verlaging
van den oever en Noord- en Noordweste
lijke stormen eenige malen schade in de
steenglooiing en de daar boven liggende
basaltglooiing. Een ontwerp ter verbete
ring van de verdediging is gereed; dit
Werk zal waarschijnlijk nog dit jaar uit
gevoerd worden. Tengevolge van Noorde
lijke winden is de duinregel van de Oost-
watering tusschen strandpaal 42 en 50
wederom sterk aangetast; een verdediging
van den 'dui'nvoet aldaar, aansluitende
aan de ten Westen daarvan aanwezige
verdediging, wordt overwogen. De storm
schade aan de Zuidwatering was gering,
die aan de Westwatering was van meer
beteekenis. De kosten van herstel der
stormschade aan de Noordwatering zijn
nog niet juist op te geven, daar deze wer
ken nog niet beëindigd zijn; zij zullen ech
ter totaal nog geen f 16000 bedragen. De
kosten aan de Oostwatering bedragen
f 598,70, aan de Zuidwatering f 490,26 en
aan de Westwatering f 1487,18.
Op den 19 Juni 1922 strandde aan de
Noordwatering bij rijshoofd 32 aan het
Zuiderstrancl de Engelsche motorboot
„Hobgoblin", die aan genoemd hoofd nog
a.1 aanmerkelijke schade berokkende. Na
dat vanwege den Polder op de boot be
slag was gelegd, verliep de afwikkeling!
der te betalen schade, welke f 5741,53 be
droeg, zonder moeilijkheden.
Den 12en November 1922 voer het En
gelsche stoomschip „Crichtown" met mis
tig weder op de steenbestorting tusschen
de dijkpalen 24 en 25 van den West-
kapelschen dijk. Het schip kwam het vol
gende hoogwaterij weder vlot zonder scha
de te veroorzaken. Aan de Westwatering
spoelde den len Januari bij rijshoofd 11
een mijn aan, die op zoodanige wijze
vanwege 'de Marine 'tot springen werd
gebracht, dat hierdoor 31 eiken palen en
een gedeelte rijshoofd werden vernield,
De Minister van Marine was echter niet
genegen de schade te vergoeden.
Na de aflossingen ten bedrage van
f 63750, welke uit de begrooting van 1922
zijn geschied, bedroegen de schulden des
polders op 1 Januari 1923 f 443.700 ad
'4 pCt.f237.000 ad 4i/2 pCt.; f112.000
ad öi/a pCt. en f 93.000 ad 6 pCt.
Betreffende de wegen wordt gezegd, dat
in verband met het toenemend verkeer
van vrachtauto's en het bietenvervoer,
de ldinkerverharding van den Noordweg,
vooral tusschen Middelburg en Seroos-
kerke, in achteruitgaanden toestand ver
keert. Het leggen van een Rijkstelefoqn-
kabel is eveneens zeer ongunstig geweest
voor dien weg.
Voorgesteld wordt den inlaagdijk bij de
Zuidwatering ter bevordering van de vei
ligheid van den polder te verhoogen,
waarvoor f8200 wordt geraamd, welk be
drag zal moeten worden gevonden uit een
leening, aan te gaan bij een nader te
doen voorstel.
De ingenieur wijst in zijn rapport er
op, dat het polderbestuur aanvankelijk de
verhooging niet noodzakelijk achtte, doch
de hoofdingenieur van den Prov. water
staat achtte het wel wenschelijk; dit zijn
echter 2 verschillende begrippen en de
wet kent alleen de noodzakelijkheid. Doch
wenschelijk is zeer zeker, dat achter een
zeedijk een 'tweede waterkeering ligt en
dit geldt in het bijzonder voor het dijkvak
tusschen dijkpalen 19 en 23. De kosten
zijn betrekkelijk gering. De dijkkruin is
thans) 1 (Meter boven hoogwater, bij storm
vloed komt het water in de Schelde ech
ter 2 M. daarboven. Gewenscht is liet
dus, een cjijkkruin 21/2 M. boven hoog
water, waardoor het deel van de Zuid
watering ten Oosten van het kanaal en
ten Zuiden van de Arne veilig is.
(Wordt vervolgd.)
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Middelburg.
In de Vrijdagavond gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Middelburg waren do heeren
P. G. Laernoes, Klok, Ohamuleau, Enzlin
en Boudewijnse afwezig. Na het lezen
van de notulen der vorige vergadering,
maakte de heer Oosterbaan, die toen
niet aanwezig was, de opmerking, dat toen
uitdrukkingen zijn gebezigd, waarbij de
goede toon uit het oog' is verloren. Hij
acht het niet houdbaar, dat de commissie
voor het nazien der rekening geen oordeel
zou mogen vellen over de doelmatigheid
der uitgaven. De voorzitter meent, alleen
als het uitgaven zijn, die niet op1 do
begrooting voorkomen. De heer Jeronimus
meent ook dat de commissie wel dege
lijk daartoe bevoegd is en ook ide kamer.
Medegedeeld werd dat de regeering geen
termen heeft gevonden tot vernietiging
van liet "besluit der Staten van Zeeland
tot opheffing van de stoombootdienst Mid
delburgWolp'haartsdijksche veer. Toege
zegd werd door den directeur van het
postkantoor te Middelburg, dat op drukke
uren het bedienend personeel aan het
loket voor aangeteekende stukken en
spaarbank zal worden versterkt.
De lijst van ingekomen stukken bevatte
9 stukken, 7 daarvan werden voor kennis
geving aangenomen. In handen der Com
missie werd gesteld een adres van de
Vereen, van reeders van visschersvaartui-
gen te IJmuiden, inzake het tarief voon
de bijdragen voor het handelsregister. Bij
de ingekomen beschikking' van den mi
nister van Arbeid, dat aan den secretaris
van de ontbonden kamer te Vlissingen
f 250 ineens meet woorden uitbetaald, wees
de voorzitter er op, dat het zoo zal
geschieden, maar dat liet niet volgens do
wet is, die een jaarlijksche vergoeding
in het vooruitzicht stelde.
Het voorstel, om aan den directeur-
generaal der P. T. en T. te verzoeken
in het belang van den handel den maat
regel in te trekken, waarbij op1 gemak
kelijke voorwaarden door ambtenaren rij
wielen kunnen worden verkregen, werd
aangenomen. Daarbij wees de heer Olt-
hoff er -op1, dat dit ook bijl andere rijksin
stellingen plaats vindt, o.a.. bij' -oorlog.
Aangenomen werd het voorstel o'm1 aan
te dringen op afschaffing van liet zegel
recht voor cassabons.
Over bet. jaarverslag 1 April—31 De
cember 1922 ontspon zich een vrij lang
durige discussie, die tot resultaat had
dat het ontwerp- zal worden gewijzigd
cn dit omdat de heer v. d. Berg had
betoogd, dat er toch ook wel wat in
mocht staan over den mossel- en oester-
handel en de visscherij', en met hem
andere heeren het wel zeer matig en on
volledig vonden. Verschillende leden von
den het ook beter geen namen van fir
ma's te noemen en meer algemeene be
schouwingen 'te houden. De heer Jero
nimus meende dat men in het verslag
beter had moeten doen uitkomen welke
rogeeringSmaatregelen hinderlijk zijn voor
den handel.
Op een vraag van den heer Oosterbaan
Werd geantwoord, dat het bureau reeds
geadresseerd heeft voor het verkrijgen,
van buurtverkeer op de Zeeuwsche spoor
lijn. De heer Anker vraagt of de kamer
zich ook voor een plaatselijk belang wil
interesseeren. Spr. bedoelt het gebrek aan
los- en laadplaats voor de binnenscheep
vaart te Vlissingen. De marine, het loods
wezen, beurtschepen enz., nemen bijna
alle ruimte in en er bleef nog maar
200 M. over. Nu wordt er weer een
belangrijk stuk afgenomen.
Dte voorzitter meent dat het Moeilijk is
die zaak nu geheel te overzien. Het
bureau zal echter inlichtingen inwinnen.
Dd heer Oosterbaan krijgt op een des
betreffende vraag te hoeren, dat het bu
reau reeds bezig is een onderzoek in te
stellen naar de handelingen van het
Rijksinkoopbureau
Door Gedeputeerde Staten is aan
den heer J. A. Legemaat te Zierikzee
eervol ontslag verleend als lid der com
missie van aanslag voor de Inkomsten
belasting, standplaats Zierikzee.
Benoemd bij de belastingen enz.
tot rijksklerk te Tilburg C. Holm, thans
particulier klerk te Zierikzee. Verplaatst
M. v. d. Kreeke, kommies le klasse, van
Vreeswijk naar Jutfaas en (met 16 Juni)
M. v. d. Kreke, van Vlagtwedde naar Kot
ten. Met 1 Mei de rijksklerken W. Pekel-
la v. ROSSE Hl'S beste CURACAO
la lichte Pruim- en Rooktabak.
Is ongesausd en geurig van nature.
ia verkrijgbaar 12 ct per '/j ons-
der van Scheveningen naai- Rotterdam,
en B. S. Uffen, van Tilburg, kantoor,
naar Vlissingen, inspectie.
Middelburg. B. en W. stellen den ge
meenteraad voor het verzoek van de
afd. Zeeland van de vereen, tot bescher
ming van dieren oru f50 subsidie vöor
het asyl als subsidie af te Wijzen. D!o
minderheid van de commissie van finan
ciën meent, dat een jaarlijksche subsidie
van f 25 m-oet worden gegeven. y
Aangevraagd wordt een nieuw crediet
van f 5000 voor steunverleening aan
werkloozen, die geen crisiswerkloozen
zijn. Deze steun achten B. cn W. nog altijd
veel beter dan deze menschen naar het
Armbestuur te zenden.
Gesteund door de commissie van finan
ciën stellen B. en W. voor het vermenig-
vuldigingscijfer voor de gemeentelijke in
komstenbelasting te bepalen op 1.15 tegen
1.2 voor het vorige belastingjaar.
Voorgesteld wordt met het Centraal Bu
reau voor Verificatie en financieele ad
viezen van de vereeniging' van Neder-
landsche gemeenten te 's Gravenhage
abonnementen af te sluiten voor een
3 maandelijksche controle der boekhou
ding en kas van den ontvanger voor
£600 per jaar. Idem van den Reinigings-
en ontsmettingsdienst voor ten hoogste
£350 per jaar, voor den vee en vleesch-
keuringsdienst voor f 125 per jaar en ver
der voor rekening van Volksbelang en
Alg. Woningbouw vereen, per half jaar de
administratiën te laten controleeren en
ten slotte voor f 1000 per 3 maanden
boeken en kas der gemeente-bedrijven. De
pomlmsisie van financiën gaat hiermede
accoord, maar acht de vergoeding voor
Reiniging^- en Vleeschkeuringsdienst nog
al hoog.
Gisteren is den officier van justitie
voorgeleid zekere J. M., 43 j., koopman
te Kapelle, verdacht van overtreding van
art. 331 Wl. v. Str. gepleegd te Kapelle
in 1.23. Verder werd eveneens voorgeleid
zekere V. Pl. Br., 29 j. opzichter wanende
te GoeSj verdacht van oplichting' te Ka
pelle in 1923. Beide verdachten zij'n. aan
gehouden en naar het Huis van Bewaring
overgebracht.
Gisteren is aangehouden en over
gebracht naar het Huis van Bewaring
zekere Pl. Br., werkman te Middelburg,
verdacht van meineed, gepleegd te Mid
delburg op' 18 April 1923.
Vlissingen. R. en W. stellen aan den
gemeenteraad voor aan de straat welke
geprojecteerd is ten westen van het dooi.
Goed Wionen te bouwen blok van 48
woningen op1 een terrein aan den Water
gang nabij den Singelweg, de naam te
geven van „Nijverheidsstraat".
Voorgesteld wordt om met den heer
M. Maas een railing van grond aan te
gaan, waardoor deze aan den Singelweg
pp de rooilijn kan bouwen en de gemeente
in de gelegenheid komt Omi den toegangs
weg tot het Westelijke Tuindorp van 8
tot 10 M. te verbreeden, wat met het
oog op het verkeer zeer gewenscht is.
Verder stellen B. en \V. voor het
keurloon voor een paard te brengen van
f 4 op f 2.50, althans voor een paard
jonger dan één jaar en voor een bok
of geit van f0.75 Op f0.50 Voor het
keuren van „vleeschwaren" zal 1 cent
per K.G. worden berekend.
Voorgesteld wordt ook om behalve die
vleeschwaren ook ander vleesch, al is
het elders gekeurd, weer te keuren, maar
dan zonder daarvoor te rekenen, terwijl
vleesch uit de kringgemeenten daarvan
is uitgeschakeld.
lerseke. Gisteren is overleden de heer
M. de Korte, oud-hoofd der openbare
.schooi te lerseke, in den ouderdom van
.77 jaar. Zijln arbeid voor vele vereenigin-
gen en zijn vele andere bekwaamheden
zullen zeer gemist worden. Hijl was een
zeer bemind persoon.
Kapelle. Ons wordt meegedeeld van
wege het comité gevormd uit de pachters
van gronden te Kapelle-Biezelinge, dat
door 90 verschillende pachters van diverse
gronden is geteekend en verzocht zal
worden om pachtvermindering aan de be
trekken besturen en coöperaties.
Krabbendijke. Vrijdag vergaderde de
Coöperatieve Boerenleenbank in de open-
