"eerste blad.
duplo
duplo
duplo
«O 157
Zaterdag 7 April 1HS3
37e Jaargang
BATO
s s
Pit de Provincie.
DUPLO
Qit nummer bestaat uit twee bladen
s._
Drukkers-Exploitanten
OOSTBRBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL
Bij abonnement belangrijke korting.
Krijger en Idenburg.
Do heer Krijger heeft te Vlissingon naar
aanleiding van do rede van den heer
Idenburg over het kerk-vraagstuk in de
Eerste Kamer geconstateerd, dat de heer
Idenburg, neen niet alleen hij, maar de
geheele Anti-Revolutionaire partij' een ge
vaar is voor de Nederl. Hervormde Kerk.
De Nederlander verhaalt zelfs dat
hij „daarvoor veel dank van de vergade
ring mócht ontvangen".
(Het onder elkander plaatsen van de
berichten over des heeren Krijgers op
treden te Veere en te Vlissingen doet ons
wel vermoeden wie de inzender was van
hét Vlissingschc bericht).
Maar wat heelt de heer Idenburg dan
toch wèl gezegd, dat hij daardoor een
gevaar voor de Hervormde Kerk kon wor
den, en waarom hebben de Hervormde
Anti-Revolutionaire Eersle-Kamcrleden
Beelaerts van Blokland, De Veer, L. W.
de Vries en Sijtsma zij 't dan ook
desnoods bij interruptie (in-de.rede-va.lling)
niet tegen diens voor hun kerk gevaarlijke
beschouwingen geprotesteerd?
Wel, wij zouden denken, dewijl zij; ze
heelemaal niet gevaarlijk vonden.
Wij nemen de rede van den heer Iden
burg over deze kerk-quaestie hierbij over;
onze „dankbare" Vlissingschc Christelijk-
Historische broeders kunnen dan oo-rdee-
len of hunne dankbaarheid niet een weinig
misplaatst is geweest.
Do beer I d c 11 b ur g dan zei (Hande
lingen blz. 444):
Eveneens past daarop geheel de bedoe
ling van de Regeering, om zich niet in
te laten met de inwendige aangelegen
heden van de Kerk. Maar als dan do
Regeering daaraan toevoegt, dat de groolo
Nederlandschc Kerk, do Ned. Hervormde
Kerk, thans volkomen vrij, is, en dat zij,
Regeering, een zuiver afwachtende hou
ding wenscht aan te nemen tot lijd en
wijle genoemde Kerk in eigen boezem
heeft uitgemaakt, aan welk orgaan de
gekapitaliseerde Uitkeering heeft te ge-
geschieden, dan rijst bij miji een ernstige
vraag. De Regeering meent natuurlijk op
die manier de grootst mogelijke recht
vaardigheid en onpartijdigheid te betrach
ten. Maar stelt zij zich niet juist door
deze houding partij in een zeer ernstig
intern geschil?
Er zijn velen in de Hervormde Kerk,
die haai' uitgangspunt: de Kerk is vrij,
en haar conclusie: mij slechts de taak,
om af te wachten, goedkeuren. Het is
het standpunt van Mr Schokking en van
het dagblad „De Nederlander".
Er zijn echter anderen, die oordeelen,
dat in 1816 aan de Kerk een ernstig
onrecht is gepleegd door het opleggen
van een synodale organisatie, en dat dat
onrecht niet is opgeheven door hetgeen
later te dezer zake is geschied. Voor de
feiten, waarop dat gevoelen berust, moge
ik verwijzen naar de gedocumenteerde
artikelen van Prof. Fabius 1) in „De
Standaard". Hun standpunt is: de Kerk
is niet vrij, het kerkelijk leven en de or
ganisatie komen telkens in pijnlijk con
flict.
De Kerk niet de organisatie maar
de Kerk is ten gevolge van de Regee-
ringshandelingen tot op den huidigen dag
onvrij gebleven. En die anderen, die aldus
oordeelen, zijn niet ineer buitenstaanders,
zooals ik, dat zijn niet „maar" antirevolu-
tionnairen. Daaronder zijn goede trouwe
leden van de Hervormde Kerk ik ver
wijs naar de artikelen in het blad „De Ge
reformeerde Kerk" van Ds Lingbeek 2)
ook velen die zich verre houden van de
antirevolutionnaire partij. Volgens hen is
er onvrijheid veroorzaakt door de Re
geering, ten opzichte waarvan de Regee
ring zich dus niet afzijdig kan houden.
Dat zijn twee diametraal tegenover elkaar
staande meeningen. Wanneer nu de Re
geering, gelijk zij doet, één van die mee
ningen tot de hare maakt, handelt zij dan
neutraal, of stelt zij zich aan de zijde
van een der partijen? Als men het con
flict uitdrukt in de twee woorden: Kerk
en organisatie, en zij kiest voor de orga
nisatie, stelt zij zich dan partij of houdt
zij zich neutraal? Nu is de moeilijkheid
en dat is ten deele een rechtvaardiging
van het standpunt der Regeering dat
voor zoover ik weet tot op dit oogenblik
nóg geen duidelijk en practisch uitvoer-
1) Ete heer jhr mt A. F. de Savornin Lobman
noemt in „De Nederlander", Bijblad 15 Maart
deze artikelen van Fabius een „meesterlijke,
onweerlegbare artikelenreeks". Dus de heer
Lohman pok al een gevaar voor de Ned. Herv.
Kerk Red. Zeeuw.
2) Da Lingbeek is Ned. Herv. predikant te
Spjjk, confessioneel. Dus ook al een gevaar
voor de Hervormde Kerk Red. Zeeuw.
baar antwoord is gegeven op de vraag, wat
de Overheid heeft te doen om dat onrecht
te herstellen. Ik acht mij daartoe onbe
voegd en niet geroepen, en indien ik mij
al bevoegd en geroepen achtte, weet ik
zeker, dat de betrokkenen dat oordeel
niet zouden aanvaarden. Maar ik zou der
Regeering dit denkbeeld in overweging
willen geven: zou zij het standpunt niet
kunnen laten varen, dat de Kerk thans
vrij' is, en dat de Regeering mitsdien
kan volstaan met het innemen van een
negatief standpunt.
Indien ja, zou zij dan niet commis
soriaal kunnen doen onderzoeken in hoe
verre en langs welke wegen het mogelijk
is, dat onrecht, dat. van Staatswege ge
pleegd is, te herstellen, of althans de ge
volgen daarvan weg te nemen, opdat zoo
veel mogelijk, de Kerk werkelijk vrij: worde
en de kerkelijke q'uaestie verdwijne uit
de politiek van Nederland.
Na lezing van bovenstaande vragen wij
in gemoede aan den hoer Krijger, den
Hinken ex-Anti-Revolutionair: Waar is
hier nu het gevaar voor de Nederl. Her
vormde Kerk?
Van Dusseldorp en de Vos van Steenwijk
De heer Van Dusseldorp heeft in zijn
propagandarede te Hoek verklaard dat
„zijn partij in geen geval het minis
terie wenscht te dekken". En hij' beriep:
zich daarbij op de rede van den Chr.
Historischen heer baron de Vos van Steen-
wijk in de Eerste Kamer.
Was dit beroep juist?
De lieer de Vos van Steenwijk zeide:
„wij zijin vrij( tegenover dit ministerie").
De heer Idenburg r eageerde hierop (wij!
schrijven letterlijk na uit, 'de Handelingen
der Eerste Kanier (blz. 442)
De heer Idenburg:
Enals nu de heer de Vos van Steen
wijk zegt: W|iji zijh vrij, dan zeg ik hem
dit na. Wijt zijn vrij', maar niet abso
luut. Vrij tegenover de concreeie wets-'
voorstellen, vrijt tegenover de uitwerking,
die aan de beginselen wordt gegeven in
die voorstellen, maar niet v r ijl tegen
over die beginse 1 en zelf', waar-',
van wijl aannemen dat het zij'11 begin
selen, die met het Ka b i n o t ook
door ons worden beleden. Wij
zij'n vrijt en toch gebonden door
onze begeerte om steun te geven aan
een Kabinet, dat een Christelijk Staats
beleid wil voeren en dat wij daarom
wenschcn te steunen.
Die heer de Vos van Steenwijk:
lk hen dit geheel me t u eens.
De heer I d e n b u r g
Dat dacht ik wel.
Dit klinkt dus wel «enigszins anders!
Geknoei.
Vermakelijk is het .gemodder der zoo
genaamde belangenpartijen, die, het print
cipieel karakter van den politieleen strijd
loochenend, alle richtingen in het gevlei
zoeken te komen.
De Plattelandersbond heeft op dit ge
bied reeas wondere prestaties verricht.
Aparte rechtsche en linksche lijsten de>-
den als lokvogel dienst.
Nu eens worden ze weer wel dan weer
niet verbonden.
Iets nieuws heeft nu weer de Bezuini
gingspartij uitgevonden.
De Nat. Bond voor Bezuiniging, afdee-
ling Zeeland heeft besloten, dat indien
de beide door haar gestelde candidaten,
voor wie lijsten zij'n ingeleverd in 4 van
de 7 kieskringen gekozen mochten wor
den, en er in de Statenvergadering voor
stellen aan de orde komen, waarbij1 het
gaat zuiver rechts tegen links, een hun
ner rechts en de andere links zal stem
men. Men schijnt te rneenen, dat op
deze wijze zoowel personen van rechts
als van links op' de candidaten van den
bond zullen stemmen, maar men zegt
er niet hij! wat er zal gebeuren) als
slechts een der heeren zal worden geko
zen.
Is er ergerlijker geknoei denkbaar?
Is het denkbaar, dat degenen die nog
iets gevoelen voor principes, walgen van
dergelijk geknoei? (Rotterdammer.)
Verbetering.
Belangstellenden, die onze driestar van
Donderdag „Gemeenteraadsverkiezing" ge
volgd hebben, maken iqns attent op een
vergissing.
Wij schreven aan de hand van een do oir
ons veronderstelden uitslag omtrent de
tweede instantie dat aan de grootste res
ten de overige plaatsen toekwamen en
wel aan 37 en 27, doch wij zagen over
't hoofd 7.
Wij hadden derhalve moeten schrijven
RlJVl Li tN
dat nog een zetel toekwam, niet alleen
aan de C.-II. en R.K. maar ook aan
de A. 11. lrjlst.
Bovendien vergisten wij ons hierin dat
reeds bij de verdeeling in derde instantie
de driekwart van den kiesdeeler buiten
aanmerking komt: dat is pas in de vierde
instantie; dat wil zeggen pas nadat tot
tweemaal toe de zetels aan overschotten
van lijsten met meer dan 75 procent
zijn toegewezen.
Met, 't, door ons gekozen voorbeeld zal
het derhalve zóó gaan:
J-4
s
s
T3 O)
JX
l> 3
0>
«fsT
<2%
m,
O
H
H3
O
ZD
<M
O
Cfi
S-4
O
CO CM
TH »Q
CO <M
NJ
CO
<x>
B -
"en
B +Z E E E E
'in
i>
S'
o
«3 5
'cS O
■Sl- O
0 fe
Ho 2
2
co
N
e 1 a
öfc II &D
CM
TH
CM 22
•vti tH
O
CM lO CM co 00 l>
jjpiadK H
v3 o PS
Wij noodigen onze gemeenteraadsleden
uit, van dit voorbeeld, ons van wege het
bureel van het Centraal Comité in ver
beterde editie, en dus betrouwbaar, toe
gekomen, goede nota te nemen. De stem-
bureaux kunnen er allicht hun voordeel
mee doen.
Uit bezet Duitschland.
Volgens de Kölnische Zeitung zouden
de uitzettingen van spoorwegpersoneel
thans op groote schaal beginnen, teneinde
hun lijdelijk verzet te breken. In zes plaat
sen hebben alle spoorwegmannen, die in
het genot van dienstwoningen waren, be
vel ontvangen die huizen te verlaten.
Volgens berichten uit Frankfort zijn over
het algemeen in de laatste dagen derge
lijke aanschrijvingen zeer talrijk geweest.
Met inbegrip der gezinnen moeten reeds
drieduizend Duitschers het bezet gebied
verlaten. Hoe sterk de verbanning uit
het bezette gebied toeneemt blijkt uit het
feit, dat thans behalve ambtenaren en
beambten ook kooplieden, geneesheeren
en zelfs scholieren worden uitgezet.
Te Bochum hebben de Franschen alle
groote banken bezet en gesloten. Bij het
douanestation Herdecke beschoten de
Franschen vier arbeiders, die de grens
reeds gepasseerd waren. Niemand werd
gewond, maar drie hunner werden om
onbekende redenen gearresteerd.
Donderdagmorgen werden alle gebou
wen en terreinen van de mijn „Berg-
manns Glück" bezet. De arbeiders staak
ten daarop het werk en verklaarden niet
weer te willen afdalen zoolang Fransche
bajonetten op de mijn te zien waren.
In den afgeloopen nacht hebben de
Franschen in de haven van Duisburg drie
sleepaken met kolen, die voor de Krupp-
fabriek in Rheinhausen bestemd waren,
in beslag genomen.
De steden Werden en Kettwig zijn in
verband met het ontploffen van een bom
onder den expresstrein Essen-Parijs met
300.000 en 700.000 mark beboet.
Korte berichten.
Binnen een week tijds hebben te
Sheffield twee bomontploffingen
plaats gehad: enkele dagen geleden nabij
een winkel in een der straten, waardoor
ernstige materieele schade werd aange
richt en Woensdagavond niet ver van
dezelfde plaats in" een tuin, waardoor
slechts een aantal ruiten werden ver
nield. Van den bommenwerper geen spoor
en er hadden dan dbk geen arrestaties
plaats.
Tusschen Dillingen en Roden in het
Saargebied is een automobiel door den
afsluitboom van de spoorbaan heen gere
den en door de locomotief van een na
derenden trein verpletterd, ten ge
volge waarvan een chauffeur, een mijn
werker en vier jonge meisjes zijn gedood.
Een andere chauffeur is zwaar gewond.
I11 de uitsluiting in de jute-spinnerij-
en te Dundee is nog geen verande
ring gekomen. Zij duurt reeds veertien
dagen en 30.000 werklui zijn erbij be
trokken.
De officieele opgaaf van het aantal
werkloozen in Engeland op 26
Maart j.l. stelt hun aantal op 1.243,400,
eon vermindering met 17,144 tegenover de
voorafgegane week en met 242,478 in ver
gelijking met 1 Januari van dit jaar.
Frankrijk beschermt zijn wijnen.
Deurwaarder J. M. de Kolc te Goes,
Kleine Kade 11, 'Telefoon no. 152, houdt
tot 12 April een inschrijving op onver-
valschte wijnen ondier Fransche officieele
controle. Alle inlichtingen gratis.
Het ontslag bij de posterijen.
Veigens de „Tel." wordt met ingang van
1 Juli a.s. aan de ambtenaren tusschen
62 en 65 jaar van alle rangen werkzaam
bij het dienstvak van Posterijen en Tele
grafie eervol ontslag aangezegd, met recht
op pensioen of wachtgeld. Deze maatregel
dient' om het overcompleet van personeel
bij dit dienstvak' te doen verdwijnen en
treft eenige honderden ambtenaren.
De jaarlijksche verloven voor het per
soneel dei' posterijen zij'n voor dit jaar
zoodanig geregeld, dat zooi weinig moge
lijk hulppersoneel behoeft te worden aan
gesteld. 'In verband met dezen maatregel
die uit een oogpunt van bezuiniging is in
gevoerd, was reeds een gedeelte van het
personeel verplicht reeds nu hun vacan-
tie te nemen.
Zomerdi enst Spoorwegen.
De Zomerdienst op de Nederlandschc
spoorwegen zal volgens de ,,N. R. Crt"
1 Juni in werking treden.
De werkloosheid'
in Di'ente's Venen.
De vrees, dat alle veenarbeiders, zelfs
in de campagne geen arbeid zouden kun
nen vinden in het veenbedrijf, is gegrond
gebleken, daar er thans in Z. 0. D'repte,
nu de werkverschaffing is stopgezet,
meer dan 500 arbeiders werkloos rond-
loopen.
In de gemeente Eirmclo worden de- Arm
besturen bestormd. D'oor den Burgemees
ter dezer gemeente is aan de Regeering
verzocht, de werklooze arbeiders weer to
werk te willen doen stellen bij! de werk
verschaffingen.
Een financieele tragedie.
Volgens het „Vad." is het faillissement
van den Haagschen bestuurdersbond aan
gevraagd- in verband met een schuld, wel
ke zij in gebreke is gebleven te betalen,
niettegenstaande zoowel de rechtbank als
de Hooge Raad te 's-Gravenbage deze
vordering had toegewezen.
EischeTes is de Amerikaansche Ven
nootschap van Koophandel 'The Ameri
can Express Company te New-York, die
ook in Rotterdam1 een filiaal heeft. Reeds
bij vonnis van 27 Juni 1922 heeft de
Haagsche Rechtbank den Bestuurdersbond
veroordeeld tot betaling van f 50.575 met
bijbetaling van 6 pet rente van 1 Jan.
1921 af.
De Bestuurdersbond maakte de schuld
dooi* aankoop van een groote partij da-
meskoue3n, heerenschoenen, rubberboorden
en katoenen goederen te Monttreal (Ca
nada.
De Bestuurdersbond bestreed den e-isch
en nu komt het komische o.a. met
het argument, dat hij geen dames- maar
kinderkousen geleverd kreeg. Hij' kocht
namelijk op monsters met maat van 6,
6V2 en 7, terwijl elke huisvrouw weet,
dat de vrouwemaat 9 is. Die levering ge
schiedde volgens monster, zoodat eische-
|Tes haar eisch werd toegewezen. Het blijkt
uit het vonnis, dat de JBestuurdersbond
getracht heeft» ook andere gemeenten
met zijn aankoopen gelukkig te maken.
Ook voerde de Bestuurdersbond aan,
dat hij' gekocht zou hebben op voorwaar
de van recht tot terugzending van het
niet-verkochte, maar zoo weinig koopman
schap kan de Rechtbank van de American
Express niet aannemen en eischer kon de
brieven overleggen, waarin de Bestuur
dersbond duidelijk en klaar geheel op
eigen risico bestelde en zelfs betaling
toezegde 90 dagen na ontvangst.
<wmjs>'sniswia.vj
D'S C. v. d. Voort v. Zijp te
Goes. Zooals een advertentie in dit
nr komt meedeelen, zal het Kamerlid,
dhr. v. d. Voort v. Zijp, Voorheen Ned.
Herv. predikant, ,a.s. Maandagavond
te Goes komen spreken in verband met
de a.s. Statenverkiezingen.
Is v. ROSS EM'S beste CURACAO
Is lichte Pruim» en Rooktabak.
Is ongesausd en geurig van nature.
is verkrijgbaar a 12 ct per r/a °"8<
liet Bestuur der Goesche A.-R. Kies-
vereenigingi vertrouwt, dat niet alleen,
de Goessenaren, maar ook vele recht
sche kiezers en kiezeressen, uit den
omtrek ter vergadering zullen komen,
óm' zich te laten inlichten over de
naderende verkiezingen en aangevuurd
te worden tot den strijd.
Met fiets en auto kan 'men gemak
kelijk Goes bereiken. Die heer r. d.
Voort v. Zijp verdient ieen talrijk ge
hoor.
C ia 11 d i d a ten voor den Ge-
m'e en ter ia-ad.
Ovezand. (Groep kiezers): 1. J.
J. Mol, 2. J-acs. van Liere.
C o I ij 11 sp 1 a a t. (Vrijz.)1. AJ.
Ridder. '2. H. M. Haringtolan, 3. .T. F.
D'ees, 4. M. de Regt Mz., 5. Pi. Janse
Jz., 6. W. de R,egt, 7. P. W|. Heij-
boer, 8. .T. de Looff.
'Rilland-Bath. (Vrijh. Bond)
1. J. van de Sande, 2. C. J. van der
Werff, aftr., en 3 J. J. Van Go-rsel
W.Fz.
(Vrijz. Dom'.): 1. P. A. van Bo
ven, 2. Chr. Kok1, 3. H. A'. Dxonkers,
4. P. M. L. v|an Roosmalen, 5. W;.
van Baaien, 6. S. Dronk'ers.
Driewegen. (Anti-rev.): ,1 C. de
Jager, 2. W. Noels, 3. Jacob Krijger,
4. J. de Muijnck.
Middelburg. (Vrijh. Bond, gewij
zigde lijst door bedanken mevr. Bod-
daert):'l hak.. Th. (Porlheine; 8. W.
Bosman; 3. J. N. Plattist; 4. A'. D'.
Kaan; 5. L. Leijdesdorff6. J. H. Dei-
bel; 7. Imlevr. Do-etsBos; 8. F. A.
Stofkoper; 9. J. Frank; 10. Pi. HL Umb-
grove.
(Com!m. partij)1. A. M. Witte;
2. G. J. L;a,m'bertz; 3. W. M. Goeman
Terneuzen. (Vrijh. Bond): R. G.
tNolson (aftr.), R. J.'Geelho-edt (aftr.)„
C. Verlinde, R. Scheele Nz., G. J.
Balktenstein en A'. de Bruijne.
Biervliet. (Vrijh. Bond): 1. W.
P. Verplanke; 2. A. J. Anthonisse; 3.
A. Heule; 4. S. Vleugels; 5. J. de
Putter.
(Uit het Volk voor het Volk)
1. Ja-c. Bliek; 2. P. -Provoost; 3. AL
de Meijer; '4. J. Van der Hooft; 5.
A. J. Óubrie.
(S. D'. A. PL): 1. L. M. do Kok;
2. C. N-aeye; 3. A. v. d. Linde; 4. Pj.
Michielseri; 5. A. Jansen Jz.
Chr. Hist.): 1. J. Pladdet: 2.
W. A. Verplanke3. P. Keukelaar;
4. M. de Regt.
(R.-K.)1. Pr. de Dob-beiaere;
2. Fr. Cuelenaere; 3. A. L. Thom'aes;
4. C. Thomaes; 5. A. Modde.
(R.-K.-zijde)1. Ch. Hameiijncfc.
Schoondijke (Vrijh. Bond): 1. I.
Seen (aftr.); 2. J. M. Risseeuw (aftr.);
3. Anth. Luteijn (aftr.); 4. J. I. Ris-
seeuw-Becu, 5. C. J. Martijn; 6. M.
M. A. BruijnoogeRofak en 7. J. J.
van Rosevelt.
Zie rik zee. (R.-K.): 1. A. den
Boer (aftr.); 2. J. HL Ideler; 3. J. L.
Gruné; 4. J. J. v. d. Ven; 5. HL Geven.
Te Nijmegen is, 73 jaiax oud, over
leden de heer H. J. van Noppen Sr.
De heer v. Noppen, 'geboren te Wis-
senkerke, woonde vroeger te Goes,
laatst te 's-Gravenhiage, w-aar bij Maan
dag zal worden begraven.
Bi| ministriëele beschikking is
bevorderd van Rijksklerk te Vlissin
gen, insp., tot adjunct-cojmmies te
Heerlen, insp. Verplaatst zijn imjet 16
April a.s. de ko-mmdezen 2e klas J.
van der G lessen van Breskens naar
Ossendrecht en D'. Louwerse van Oost-
burg naar Breskens. (Weekblad)
Goes. De exploitatie van het Schut
tershof is voor den tijd van 3 jaar
ge'ghnd laan den heer L. Verwer, al-
nier, voor de som van f2600.
(N. Z.)
Vlissinigen. Van den heer idr A. Sta-
verman is bericht ingekomen, dat
hij tengevolge v,an het beëindigen van
zijn lidmaatschap der partij, die hem
naar den gemeenteraad afvaardigde,
zich verplicht acht zijn mandaat als
gemeenteraadslid neer te leggen. Zijn
opvolger is de heer J. W. Roskes,
aldaar.
