Zaterdag 3 Maart 19*13
37e Jaargang
%o 129
EERSTE BLAD.
FlRMÉk J. A.
L. G, WITTE
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
öii nummer bestaat uit twee bladen
Het beste en voor
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burgt Tel. no. 259
VeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Gestrand.
De politieke flater van dr Nolens en zijn
medestanders wordt ook door „Da
Standaard", zij 't ook bedcktejijk, als oor- j
zaak genoemd van de stranding van het
bioscoop-ontwerp. Met blad toch schrijft: j
„Het wetsontwerp gaf niet wat een
groot deel der rechterzijde wenschte.
Dal is een eerste bedenking.
Als men in de Kamer komt met een
ontwerp, waarbij diepere beginselen be- j
trokken zijn, behoort men van de een
drachtige samenwerking der rechterzijde
op de hoofdpunten verzekerd te zijn.
Dat. was van den aanvang af niet het
geval. Het ontwerp ging C.-Ii. en A.-H.
niet ver genoeg en met name de uitscha
keling der gemeente smaakte Irun niet.
Toen is gepoogd dat euvel te verhelpen
door amendeering. Daarbij was natuurlijk
overleg noodig tusschen de drie groepen
der rechterzijde.
Zijn wij wel ingelicht, dan hoeft dil
overleg plaats gehad en werd als eerste
vrucht daarvan hel aniendcment-Rutgers.-
Deckers T'ilanus ingediend. Alzoo van elke
groep een onderteekenaar.
De Minister nam jegens dit amendement
een welwillende houding aan, wat hem
gemakkelijk gemaakt was dooi- de opposi
tie, bij monde van den heer Dress 2!-
luiys, tegen het ontwerp gevoerd.
Éven voor de stemming kwam do heer
Nolons zich echter tegen het amende
ment verklaren ori zoo werd dit verwor
pen. Er was alzoo, in stede van een-
d r a c htjge saam werking bij rechts, veel
eer eendracht te constateeren tusschen
de linksche oppositie en een deel van
rechts. Dat is, politiek gesproken, een on
gezonde toestand. Die niet kan nalaten
de positie van het Ministerie te verzwak
ken."
„Links kan nu juichen.
Men heeft Ai- perfect gemanoeuvreerd
en in beleid de rechterzijde overtroffen.
Voor dat verkeerde beleid aan recht.-l
schen kant treft onze club geen
blaam. Wij zijn blijven staan op het
standpunt, dat tol uitdrukking kwam. in
het eerste door gemeen overleg tot stand,
gekomen amendement.
De schuld ligt bij een deel der Roomsche
fractie, die aan saamwerking met Links
de voorkeur gaf boven saamwerking met
II. en A.-R."
En „De Nederlander" schrijft:
„Maar het vóórstemmen was den Chris
telijk- Iiistorischen tenslotte onmogelijk.
Het volkomen uitschakelen van macht en
invloed der gemeentebesturen het fei-
telijk-ondermijnen zelfs van het gezag van
dgn Burgemeester tegenover den bioscoop
ondernemer, die Nederland rond zou trek
ken met het briefje op den hoed: „Van
Rijkswege gekeurd", en die met
elk gemeentelijk gezag zou spotten
over deze bezwaren kon onmogelijk wor
den heengestapt. De noodkreet te dien op
zichte van Burgemeesters en politie-auto-
riteilen van verschillende gemeenten en
niet enkel zeer kleine gemeenten klonk
daarvoor te duidelijk. Waarom een aantal
Roomsch-Katholieken, onder leiding van
den heer Nolens, zoo scherp positie namen
tegen alle Christelijk-Historische pogingen
tot verbetering van het wetsontwerp is
tot heden niet duidelijk."
Te 1 lochum zijn de Fransdhen [het
rijksbankfiliaal. en enkele particuliere
banken binnengedrongen. In de ge
meentelijke spaarbank Rebben ze 41/2
millioen mark biiitgerridakt, op het
hoofdkantoor der belastingen 4 -milli
oen. In het postkantoor, waar 9 mil
lioen in F ran.sob e handen viel, zijn 25
ambtenaren gearresteerd.
Tal van ingezetenen zijn op straat
ingerekend omdat zij 'geen idenditeits
bewijs hadden. Ofschoon de bevolking
zich erg ikalm houdt, zijn (och enkele
incidenten voorgevallen, bij een waar
van een ambtenaar door een bajonet
steek! zwaar gewond is.
Tot dusver zijn te Essen 42 geval
len aangegeven van roof door Fran
se-hé soldalen betreffende -elk geval is
procesverbaal opgemaakt. Te Gelsen-
k'ircben zijn honderd kisten z-eep ter
waarde van 21 (millioen mlar'lc in beslag
genomen. Te (Steele werden auto's aan
gehouden, de inhoud, vooral vetwaren
en levensmiddelen, eigenden de Fran
se hen zich toe.
De uitzettingen der spoorwegbeainiib-
ten uit bun dienstwoningen worden
met groote hardheid voortgezet. In
Kiettwig moesten zelfs een 72 jarige
gepensi onneerde spoorwegbeambte
•met zijn 68-jarige vrouw binnen -en
kele -minuten de dienstwoning verla
ten, zonder iets van hun bezittingen
te kunnen -meenemen. T.n Oberhausen
werden de vrouwen der spoorwegbe
ambten gedwongen, vóór ze vertrok
ken nog schoon linnengoed op de
bedden te leggen.
De staat van beleg Ie Boe-hum is
gisteren opnieuw verscherpt, doordat
hu reeds na: 7 uur 's avonds niemand
(meer op straat mag zijn. De laatste
dag-en is -een groot aantal personen we
gens overtreding van dit verbod gear
resteerd en onder de oo-gen van Fran-
sche officieren mishandeld.
Donderdag hebben de Frantechien
ook de stations Miihlheiin- Eppingho-
fen, MühlheimSpeldorf en cfe spoor-
wegwerkplaatsen aldaar bezet, ü-e
Duitsche beambten legden onmiddel-
ilijk het werk neer. Door deze bezetting!
is het spoorwegverkeer van Essen naar
Mühlheim en "DuisburgRuhrort, -de
tot nu toe nog eenige vrije weg voor
reizigers naar Nederland, stopgezet.
i De Amerika,anselhe gezant t-e- Ber-1
j lijn 'moet verklaard hebben, dat zijn
regeering1 in geval 'van een nieuwe (hon-
i gerblokkjaide de voedsel voorziening Van
i üuitschland zelf ter hand zou nemen.
Korte berichten.
De vergadering van den Berlijn-
I bchen ge meen te ra-ad -moest gisteren
i wegens h a n d t a s t e 1 ij 'k jh e -d e n tus-
j schen raadsleden en tribune-bezoekers
worden afgebroken. Aan voortzetting'
der besprekingen viel niet te denken.
[Te Aug-sbung zijn -drie roofers',
i die 'tev ens- leen lm oord hlald den ;g eple eg;d,
t e r eio,htges tel cl.
'Gemeld wordt., (dat op de Kiaiser-
brüelke te Mainz gisteren de door de
Franscben geleide internationale D-
trein in botsing is gekomen 'met
een goederentrein. Bizooaerbeden ont-
breken.
Op het Amerikaansche oorlog-'s- I
schip „Hulbert" werden bij het uiteen-
springen van een (ketel zes man 1 e-
j V-end ve rbran d.
verwerping hartelijk, daar wij1 zijn voor
standers van de geestelijke vrijheid. In
den loop van het debat werd ter rechter
zijde gezegd, dat liet de christébjken zijn,
die de vrijheid waarlijk voorstaan. In
de christelijk^ vrijheid bobben wij voor
alsnog niet al te veel vertrouwen. Zij'
komt maar al te veel neer op' domperij.
Do vrijheid, die wij voorstaan, is cle
vrijheid voor elk mensch, te leven en
zich te ontwikkelen naar zijn aard, binnen
de perken van het belang der gemeen
schap en ten bate van de gemeenschap1."
Ziezoo, nu weten we het.
De bezetting van liet Roer-
gebied
I11 vele bladen komt een Havas-berieht
voor uit Dusseldorp-, waarin o.a. gemeld
wordt, dat op- '27 Februari acht kolen-
treinen zijn vertrokken naar Zwitserland,
Nederland, ,en Italië. Van volkomen be
voegde zijde deelt men aan do N. R. Ct.
mede, dat dit bericht ten opzichte van
ons land volslagen onjuist is. Gedurende
de laatste dagen is er geen 'ton -keien
naar Nederland gegaan.
Burgemeester loos, Secretaris
loos, Ontv ang e r 1 o o s
Binnenkort zal, zooals reeds gemeld is,
Mr. Zimmerman afscheid nemen als bur
gemeester van Rotterdam'.
Ook do secretaris, Mr. Meynsius neemt
ontslag, terwijl de gemeenteontvanger, de
heer P. Lamaison van Heenvliet even
eens gaat, zoodat Rotterdam weldra bur-
gemeesterl-003, secretarisloos, ontvanger-
IIook zal zjj-n.
|B r a a t e n d c v r e e m d e woo r d e 11
Hoe belachelijk men zich mlaakt, als
Imen vreemde woorden gebruikt zonder
de noodige konnis daarvan to bezitten,!
heeft Braai Donderdag in de Kamer weer
eens ondervonden. Wij knippen uit zijn
„verdedigingsrede" het volgende:
In Friesland hadden de rnenschen vori-
gen zomer vaak twee klqkken, een die
den ouden, een die den nieuwen tijd aan
gaf. Spr. betoogt, dat er rnenschen zijn,
clie excentriek leven op den dag. (Al-
gemeene vroalijkheid).
De Voorzitter verzoekt de leden, den
heer Braat rustig te laten uitspreken.
..Spr. beantwoordt daarna de verschil
lende sprekers. Het denkbeeld van den
heer Lovirik tot instelling <3ener inter
nationale commissie acht Spr. momlenteel.
(Gelach.)
Uit het Ruhrgebied.
De week' eindigt wel onder sombere
voorteekenen. De opwinding in het
Huhrgebied is thans zóó hoog' geste
gen, dat -een uitbarsting nabij schijnt.
En wat zal dan het lot van Duitsehr
land zijn? Zal ook -ons land niet de
droeve gevolgen van zulk een ramp-
ondervinden? Ziedaar angstige vragen,
waarmede we gepijnigd worden.
De 'agitatie in sointrnige volksklas
sen te Berlijn 'ten gunste van een be
vrijdingsoorlog tegen Frankrijk en Bel-
gie wordt heftiger en ook gaat imen in
monarchistische Duitsche kringen
voort, hiervoor stemming te ma,ken,
Zoo heeft Hindenburg gisteren een toe
spraak gehouden, waarin hij o.a. zeide
dat het beter was inet eere te sterven
dan in schande voort te leven. Wat zal
men echter met wapengeweld berei
ken
Fusie C h r Plattelandersbond
cn Staatk. Geref. F, ar tij?
De samenspre'kingen tusschen cle Chr.
Plattelandersbond en de Staatk. Geref.
Partij zijn niet, zooals van zekere
zijde gemeld is, finaal afgebroken.
De bedoeling is o|m .terstond na de
Statenverkiezingen ze weder te hervatten
en zoo mogelijk te doen leiden tot een
fusie. Afbreking dier samensprekingen
had alleen oorzaak in tactische rede
nen, n.l. dat men wederzijds reeds candi-
daten gesteld had.
Dat men toch inzie, dat fusie tusschen
eenbelangen- en een jprincipieele par.tïf
noodt in het belang der laatste zijn kan.
De moraal van „Het Valk'".
Schrijvende over de bioscoopwet,
schrijft „Het Volk" de volgende uitlating,
die wij' uriositeitshalve overnemen, omi-
dat men er de Moraal van de S. D. A. P.
uit leert kennen:
„Ons, sociaal-democraten, verheugt do
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentie n:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ovezand. De Raad vergaderd© gisteren
voltallig. Het primitief kohier hondenbe
lasting voor 1923 werd vastgesteld tot
0011 bedrag van f246.— inet 61 honden
in de le en 2 honden in de 2de klasse.
Tot leden van de Schaltingscamimissie
werden benoemd L. W. B. A. Mulder,
burgemeester, J. Rijk, Di. v. d. Dries
en P. J. v. d. Sli'kke. De eerste drie
genoemden waren aftredend, de laatst
genoemde kOrnt in de plaats van L.
Goense, die niet meer ip aanmerking
wenschte te komen. De begrootingen van
1922 en 1923 werden gewijzigd, in ver
band met de te betalen kosten voor
het. bijzonder onderwij's. Het voorschot,
aan de bijzondere scholen voor 1923
werd bepaald op- f 2568. Het gemeente
verslag over 1922 werd den Raad aange
boden. Besloten werd het voetpad in
steeg, zal voor ieder der aanwezigen even j Rui Laurusweg te verbeteren, door het
leerzaam als genotvol zijn
Onwillekeurig is Lecointre's verhinde- j
ring oorzaak geworden van uitbreiding i
van hét programma. Immers, de lezing
over Bach en Beethoven wordt slechts
vier weken uitgesteld en zal dus de vijfde
in dit seizoen zijn.
Het; laat zich aanzien, dat de Vereeni-
ging straks weer mag terugblikken op
een mooie lezingencampagne.
Nieuwdorp. Donderdagavond 1 Maart
luid in de Bewaarschool alhier de eerste
jaarvergadering plaats van de vereeni-
ging voor Chr. Wijkverpleging Borssele-
Nieuwdorp. Ze stond onder leiding van
den voorzitter der vereeniging, Ds 3. C-
Elenbaas, van Borssele, die na het ope
nen dor vergadering met gebed, allen een
hartelijk welkom toeriep en er voorts op
wees, dat het werk der wijkverpleging
zullfcen mooi en schoon werk is. Om dit
voor allen duidelijk te laten uitkomen
bracht hij n.l. dit werk in verband met
de gelijkenis van den barmhartiger! Sa
maritaan en sprak ten slotte den wensCh
en de bede uit, dat Gods zegen er in
rijke mate op mocht rusten. Uit de ver
slagen, die hierna uitgebracht werden,
stippen we het volgende aan. De secre
taris, dhr. J. ,T. de Jager alhier, handelde
breedvoerig over de voorgeschiedenis en
de oprichting der vereeniging, en bracht
daarin 0. a. een woord van dank aan
Dr Folmer van Driewegen voor diens hulp
en steun bij de oprichting der vereeniging
ondervonden, en aan de Zuster, voor den
ernst en den lust, waarmede zij haar ar
beid verricht. Het ledental dep vereeni
ging is tot, meer dan 400 gestegen. De
rekening en verantwoording van den pen
ningmeester. dhr. M. de Meij te Borssele,
gaf geen reden tot pessimisme en werd
|door een commissie tot het nazien er
Ivan geheel accoord bevonden. De wijk
zuster, mej. J. M. Palte, die in het be
gin van Juli j.l. haar werkzaamheden
mocht aanvangen, deelde in haar verslag
plaatsen van p'alen en verharding met.
koolsintels.
Ellewoutsdijk. Woensdag j.l. trad voor
het Nuts departement in de school op do
heer D. A. Poldermans van 's Graven
polder. Eeri talrijk publiek was opgeko
men. Voor ongeveer honderd zitplaatsen
was gezorgd en nog bleken er plaatsen
te kort. Voor de pauze droeg spreker
voor: „Den ouwen Jan", er na: „Dc reize
van Ko en Kee". Beide schetsen zijn
van de hand van den heer Poldermans
zelf. Ze vielen bij de aanwezigen zeer
in den smaak, zooals het hartelijk applaus
aan 't eind bewees. Met groote aandacht
werd vooral het; eerste stulc gevolgd, dat
ontroerend mooi den zielestrjjd weergaf
van den ouden arbeider en diens zoon
Marien. De talentvolle wijze van voordra
gen in het Zuid-Bevelandsch dialect, dat,
werkelijk uit den mond van den heer P.
welluidend klonk en de teerste stemmin
gen buitengewoon goed weergaf, deed de
kwaliteiten van het stuk des te meer
uitkomen. De komische schets na de pauze
werd herhaaldelijk door de Uitbundige
VTOOÜjkheid der toehoorders onderbroken.
Do voorzitetr, de lieer Jansen Verplanke,
dankte den heer Poldermans voor den
genoeglijken avond.
Souburg. Donderdagavond gaf het Chr.
fanfarekorps „Tot steun in den Strijd"
alhier in de zaal „Rehohoth" een uitvoe
ring voor leden en begunstigers, onder
leiding van haar directeur, den heer J.
van Soelen uit Vlissingen. Het program
ma, dat uitgevoerd werd, getuigde van
degelijke, ernstige studio, en viel bij' de
talrijke aanwezigen zeer in den smaak,
zoadat enkele nummers moesten herhaald
worden. Een tweetal samenspraken zon
den voor de noodige afwisseling. D'en
directeur werd dooi' den voorzitter na
mens de leden van het fanfarekorps als
blijk van waardeering een enveloppe met
inhoud overhandigd. DB Van Willens-
waard was de tolk van alle aanwezigen
met een woord van dank te spreken
tot directeur en korps voor den aangena
me n avond hen bezorgd, waarna deze
met dankzegging eindigde.
mede, dal zij vanaf dien datum tot l'
Januari j.l? 830 bezoeken heeft afgelegd,
nl. 298 te Borssele, 514 te Nieuwdorp
en 18 te 's-Heerenhoek, terwijl o.a. 3
maal nachthulp verleend werd. Wat de
tuberculosebestrijding aangaat, 1 Januari
j.l-r stonden 5 gezinnen onder haar toe
zicht en deze gezinnen waren 109 maal
bezocht van Juli tot. Januari. Ook werden
in genoemde gezinnen verbeteringen aan
slaapkamerinrichting en ventilatie aange
bracht, terwijl verschillende voorwerpen
in bruikleen werden verstrekt. Na deze
Ritthiem. In de Christel, school hield
Donderdagavond de Chr.-Hist. Kiesver-
eeniging een openbare vergadering, welke
goed bezocht was. Na een kort openings
woord van den voorzitter Ds C. Son-
dermeijer sprak Mr R. M. van Dusseldorp,
De her classificatie der
g emeen t en. In de jongste vergade
ring van de gewestelijke federatie Zeeland
van den Nederlandschen Bond van Leera
ren en Leeraressen bij het Nijverheids
onderwijs werd onder meer besloten de
actie tegen de herclassificatie krachtda
dig te steunen. Als gevolg hiervan zal
men zich in verbinding stellen met het
Landelijk Comité, alsmede met het Plaat
selijk Comité te Zierikzee.
Goes. De lieer Ger. Lecointre, toon
kunstenaar te 's-Gravenbage, zou Vrijdag
a.s. voor de Ver. voor Christelijke Win-
terlezingen lezen over Bacil en Beethoven,
doch ziet zich wegens ongesteldheid ge
noopt die lezing uit te stellen. In zijn
plaats zal nu op 9 Maart optreden ds
J. H. C. Kamsteeg van 's-Heer Hendriks
kinderen, die tot onderwerp koos: Over
„Brand" van Ibsen. Het Bestuur was wel
gelukkig met de keuze van een „invaller"
en wij twijfelen dan ook niet of de be
handeling van het belangwekkende drama
van den beroemdsten Noorweegschen
dichter Hendrik Ibsen, door een predi
kant met zoo groot talent als ds Kam-
b'urgemeester van Westkapellé, een poli
tieke rede. Hij gaf eerst in groote lijnen
verslagen had bestuursverkiezing plaats. het verschil aan tusschen links en rechts,
j Aftredend waren ds J. C. Elenbaas en 0111 daarna voornamelijk stil te staan bij
j P. Dekker te Borssele, en ds G. Doekes de beginselen der Chr.-Hist. Unie. Hij zette
en II. Goedegebure alhier, die allen met duidelijk uiteen de beteekenis der woor-
groote meerderheid van stemmen herko
zen werden. In de vacature P. K. van
Nieuwenhuijzen werd gekozen dhr. L.
Traas, alhier. (Nadat de voorzitter nog
dank had gebracht voor de uitgebrachte
verslagen en, evenals de secretaris, een
woord van dank aan de Zuster niet wilde
achterhouden, sloot hij de vergadering en
eindigde ds Doekes met dankgebed.
Vrijdag(?)avond hield de Geref.
Jongedochtersvereeniging „Uw Koninkrijk
kome" alhier, haar 18e jaarvergadering.
Uit de verslagen bleek, dat 154 kleeding-
stukken werden afgewerkt, waarvan 94
voor de armen der gemeente werden af
gestaan, 18 voor de stichting Vrederust,
27 voor .den Zuidoosthoek van Friesland
en 15 voor dr Scheurer's Hospitaal. De
avond werd onder het genot, van ver
schillende versnaperingen, afgewisseld
door voordrachten cn gezang, doorge
bracht.
Heinkenszand. Door wijlen mevrouw de
den Christelijk, Historisch en Unie, daarbij"
vaak als tegenstelling aanhalende de be
ginselen van andere politieke richtingen.
Na dc pauze besprak hij nog het onder
werp: de a.s. Staten- en Gemeenteraads
verkiezingen en de Chr.-Hist. beginselen.
Van de gelegenheid om met den spreker
van gedachten te wisselen werd door een
3-tal personen gebruik gemaakt.
Ned. Herv Kerk.
Bedankt voor Nijkerkerveen door M. J. G. J.
v. d. Poll te Bunnik; voor Drogeham
door P. 'C. de Groot te Jutphaas.
Geref. Kerken.
Tweetal te AxelG. Laarman te Scharen-
dijke en W. L. Korfker te Barneveld; te
Maassluis B: dr J. Thijs te Meppel en W.
Veder te Gouda; te Katendrecht: dr J. LW'.
Ronde Bresser-de Bruijn, vroeger alhier, v. d. Bosch te Harderwijk en H. Ph. Ingwersen
is een legaat van f 10Ö0 geschonken aan te Nükerk.
de Ned. Herv. gemeente alhier. (M. C.) Beroepen te Nieuw-VennepJ. Visscher te
