No 106
Maandag 5 Februari 1913
37e «laargang
Buitenland.
A
FEUILLETQM.
BINNEN IJZEREN MUREN
A
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
Een onbevredigend antwoord.
De vragen van Mr Maxclüant .be
treffende net hoogst eigenaardige op
treden van Mr Dijkstra in de verga
dering van ingelanden der Breede w a
tering^ op- ;24 Januari ingezonden, wer
den reeds den volgenden dag door den
Minister van Financiën beantwoord.
Deze spoedige repliek geeft grond
aan de veronderstelling, dat de singu
liere houding van den bezüinigjngs-
inspeoteur reeds terstond 's Ministers
aandacht, getrokken heeft en aanlei
ding is geweest tot het doen instel
len van een nauwkeurig onderzoek.
't Mag niet m'inder dan verblijdend
heeten, dat de Ministerieel© beschou
wing der feiten zooals een ieder,
die de bijzondere geëigendheden der
ambtelijke taal verstaat, zal moeten
toegeven voor den heer Dijkstra
inhoudt, een met de noodige reserve uit
gesproken, maar daarom niet minder
duidelijke berisping.
„Aan den betrokkene", aldus Ex
cellentie de Geer", is medegedeeld,
dat de teere en kiesche taak van den
bezhinigingsinspecteur het hoogste
rendement zal hebben, wanneer die
functionaris -aan een scherpen blik,
een krachtigen wil en een. vlug: bevat
tingsvermogen den noodigen tac.t, be
scheidenheid, zelfbeheersching en so
berheid in uiterlijk optreden weet te
paren."
Toch kon het. oordeel meer afkeu
rend luiden on wordt met name do-o-r
den Minister de indruk gevestigd, dat,
wanneer het optreden van den beziri-
nigingscomhii s s i on ai r maar wat handi
ger en tactisch er was geweest, geheel
'zijn actie van de zijde des Ministers
geen bezwaar had ontmoet.
Bepaald teleurstellend is
het antwoord van den heer de Geer,
wanneer deze betwist., dat de redevoe
ring van Mr Dijkstra de bedoeling' ha-d
invloed uit te oefenen tegen den aan
leg van den spoorweg'. Men sla slechts
het vérslag der rede in ons blad v,a,n
18 Januari j.l. op en zhl dan bemer
ken, 'dat èn het feit, dat de spoor
volslagen -overbodig werd geoordeeld
èn de omstandigheid, dat de heer IX
het eerst sprak, geen andere strekking
kon hebben dan het spoorwegplan te
nekken.
De zienswijze van Zijne Excellentie
deelen wij dan ook niet.
Veeleer achten wij die 'hoogs t-be-
denkelijk in verband' met mogelijke
gevolgen.
Wanneer daar zlaken -aan de orde
komen, die de welvaart en het be
lang van het platteland rakën, dienen
de betrokkenen zdlf zich uit te spre
ken en te beslissen, welke weg zial
worden bewandeld.
D&n wordt op atabenaartsinmenging1
geen prijs gesteld.
Daarom' had nu eens voor goed
dienen te worden uitgemaakt, dat men
van vrijpostige indringferij, waarvan
Mr Dijkstra toonde zoo goed de kunst
te verstaan, verschoond zial blijven.
Of het antwoord van den Minister
dit afdoende voorkomt, wenschen we
voorshands te betwijfelen.
Met twee maten.
Onder niet al te gunstige auspiciën
ving biet Congres der Communistische
'Partij hier te lande aan.
Een verhaal uit den Fransch-
Duitschen oorlog.
door
ANNIE LUCAS.
Uitgave dtfeerbosch' boekhandel.
69.)
26 December. Wij zijn bezorgd over
com. Het is zoo vreesalijk kioiud in da
sjad, wat zal het dus niet daarbuiten'
zijn? Een armie vrouw, die ik vandaag
bezocht, jammerde bij' het lijkje van haar
kind. Ik kwam' haar warme kl-eertjdj
brengen, doch het was reeds te laat.
Terwijl de moeder gedurende twee lange
Wren op haar portie bij' de brooduitdeee
ling stond te wachten, was het arme
schepseltje in de wieg bevroren. Als die
kon nog lang moet aanhouden, zullen
er geen kleine kinderen meer overblij
ven. Mien zegt, dat de troepen vannacht
binnen de stad zullen komen, omdat da
koude zoo vinnig is.
27 December. Gisteren scheen het, als-
lof onze beker vol geno-eg was eu toch
werd er vandaag weder een druppel aan
toegevoegd. Oom' Louis is vandaag ge
vangen genomen! Op Kerstavond is hij
overvallen daar een Pruisische patrouille.
Toen de Voorzitter de regeling der
werkzaamheden aan de orde slelde,
kwamen daar reeds terslond enkele
afgevaardigden, die bleken de houding
v;a,n den heer Wijnkoop in de Tweede
Kamer als goede discipelen ten voor
beeld gekozen te hebben, m-et. de be
denking, d-a,t er te weinig tijd voor
gedachten wisseling zou o-verschieten.
Een redelijk bezwaar, mocht men
mieenen, daar immers partijleider Da
vid zich immer placht te verzetten
te-gen alles wat op doodzwijgen gelijkt
en bet Kamerauditorium gaarne ont
haalt op breedsprakige redevoeringen,
die tot het in behandeling zijnd wets
ontwerp meestentijds in geen of. zeer
verwijderd verband staan.
Dictator Davitl decreteerde echter
anders.
Dij zeide namelijk, dat jtjlen niet
zooveel tijd moest zoek brengen door
telkens het woord -over de -orde te
vragen; men moest liever een voor
beeld nemen aan de congressen in
Moskou, wiaar de -afgevaardigden soms
-met enkele minuten spreektijd genoe
gen namen.
En zoo geschiedde het -ook hier, men
besloo-t er toe miet -op twee na al
gemeen© stemmen.
Merkwaardig meten met twee mar
ten!
Doch is het niet steeds een gesta,-
dig dualis mie, waarop de communis
tische orde, of wilt ge chaos, para
siteert?
Hier voert men den onafgebroken
strijd tegen -elke poging, die de orde
in de burgerlijke samenleving wenschjt
te handhaven - in R u sl and hul
digt men een absoluut militairisme,
dat zielfs een Napoleo-nsregie-m in de
schaduw stelt.
H i -e r saboteert men -alle inanjschiapj-
pelijlc bedrijf en acht men den arbeid
een vloek in R u s 1 a n cl legt men
op militaire wijzie den arbeidsplicht
op en stelt een arbeidsduur vast, die
in elke kapitalistische maatschappij'
punt van feilen aanval kou zijn.
Zoo eis ebt de communistische lei
der voor zich de meest volstrek
te vrijheid Vain splreklen op!, Idaar Sanders
volgt.... obstructie terwijl de gje-
achte p artij genooten met de
rol Van zwijgend toezien in eigen kring
genoegen moeten nemen, ia',ls koning
Diavid slechts gebiedt.
Is het wellicht uit oo-rzlaak van dit
koningschap, dat de gaarne gebrand
merkte gebreken der kapitalistische
mjaatschappij telkens in communisti
sche 'kringen insluipen?
De ohlaios in het Ruhrgebieid.
Uit alle deelen van het Roergebied
wordt bericht, dat vo-arbereidingen voior
een verderen opmarsch der Franschen
en Belgen worden geconstateerd.-
In welke richting deze opmarsch gaan
zal, kan nog niet worden overzien. Het
staat vast, dat deze opmarsch zich zal
uitbreiden over de grenzen van het tot nu
toe bezette gebied. Er wordt mede gere
kend, dat Frankrijk zich thans ook van
het Wupperdal zal meester maken. Do
bezetting van Bannen en Hamln zou
aanstaande zijn. De stad Vohwinkel is
terwijl hij op verkenning uit was. Voor
hem is geva-ng'enscnap onteeiring, en ont
bering de dood! Wij waren acht in ge-
Stal -en nu zij'n er nog slechts vier. 0,
gelukkig zijn zij, voor wie het einde
ireeds gekomen is.
30 December. De dagen zijn nu aan
'elkander gelijk. Ik kan van' allen hetzelfde
zeggen. De Pruisische batterijen hebben
bet vuur geopend tegen 'Onze forten.
Sommigen vreezen, dat -ons lijden wel
dra nog vermeerderd zal worden dooit
een bombardement. Het Noorder leger is
verslagen; de vijand is meester van den
Mont Avron. Honger en uitputting doen
de roienschen bij' honderdtallen sterven.
Het brood is oneetbaar en toch moeten
de meeste menschen daarvan leven. Jus
tine heeft op een onverklaarbare wijze
een .grooten voorraad beschuit bijieen-
verzameld; maar niettegenstaande mijn
herhaald verzoek wil zij ons niets meer
geven dan het afgepast© dagelijkschedeel.
Toch blijft het volk roepen: Geien over
gave! Zelfs de bleek© schimmen, die lang
zaam wegkwijnen door koude en gebrek,
zij'n vast beslaten hun lijden te blijven
dragen en dwingen met, onv-erdoofbaren
heldenmoed hun verbleekte lippen om
zelfs nu nog van hoop te spreken.
31 December. Vandaag kwam ik bij een
vrouw, die in één w-eek haar man en
drie kinderen had zien sterven; een an
dere weduwe had twee flinke zoons bij
reeds door de Fransche troepen bezet-
Naar verluidt zou de bezetting, tot Elber-
£eld worden uitgebreid. Volgens bericht
uit Berlijn is hel tweede Fransche legem
korps in opmarsch naar het Roergebied,
Bijl de bezetting van Vohwinkel kwam
het tot incidenten. De binnenrukkende
Fransche troepen hadden geen levenstoid,
delen meegebracht en trachtten die bij
groote hoeveelheden in de stad te koo-
pen. Die winkeliers weigerden echter den
Franschen levensmiddelen te verkoopen
waarop de Franschen na sommatie tot
verkoop der levensmiddelen miet gewield
requireerden.
Voor de stemming onder de mijnarbei
ders is het typeerend, dat, toen de bur
gemeester van Ilolsterhausen (bijl Herne)
een plaats, die uitsluitend met maj'mver-
kers bevolkt is, gearresteerd; -werd, daar
hij (geweigerd had stroo te leveren en an
dere hevelen der Franschen uit te voeren,
alle schachten, openbare gebouwen,» win
kels en scholen onmiddellijk werden ge
sloten, De Fransche commandant li-et hier
op den (gearresteerden burgemeester weer-
in vrijheid stellen.
Uit Essen wordt gemeld, dat de afslui
ting van het Roergebied geheel is door
gevoerd. Ook het gat in het Noorden is
niu (gestopt. De Rijn schoepvaart ligt geheel
stil. De verkeerstoestand, vooral in het
Oostelijk gedeelte van het koleng'ebied, iö-
verscherpt. De invloeden van [het, ingrijpen
in het verkeer beginnen jrich reeds in dq
mijnen te d-oen gevoelen. (De staatsmijnen
moeten de kolen reeds eenig© dagen op
slaan, daar zij' niet vervoerd kunnen wor
den.
Het geheele passagiers en goederen
verkeer is tengevolge van het kolentran-
sportverbod gestremd. In bet .Roergebied
staan 20.000 geladen kolen-wagons pver
een afstand van 200 ,IC.M. verspreid. Ook
op (jen Rijn ligt ,het geheele verkeer stil.
De spoorwegarbeiders laten niet met
zich sollen. Dat is vorige week w'el ge
bleken.
Men verneemt hu, dat het toegeven der
Franschen aan de eischien der Duitscho
spoorwegarbeiders voortspruit uit een
nieuwe faktiek. Men is jn.l. tot de over
tuiging gekomen, dat voor de verzeke
ring van een geregelden treinenloop ge
heel met Fransche krachten een veel
grooter aantal manschap-pen ook voor be
waking n-oodig -zou zijn, dan men te Parijs
voor de Roeractie beschikbaar kan stel
len.
Zaterdagmiddag werden te JJ-oblens als
teeken van deelneming miet het lot van
den opperpresident Fucks (die gearres
teerd en per auto -weggevoerd is) en als
protest van .de bevolking tegen de maat
regelen van geweld der Franschen do
kerkklokken geluid. i
Vermelden wij, ten slotte nog, dat de
commissie van herstel met drie stem'm'en
vóór en één -onthouding besloten heeft haar
besluit om Duitschland het moratorium
te weigeren en den staat van betalingen!
van Mei 1921 van kracht te doen worden,
te handhaven. Eveneens blijft het in Juli.
vastgestelde program inzake de levering
Villers verloren. Doch waartoe zou ik
voorbeelden opnoemen? Ik zou vele blad
zijden kunn-en vullen, doch mijn hart
bc-eft terug voor die taak. Ik weet hst
w-el ,wij slaan niet alleen met onze groote
sntart; maar men kan de zwaarte van
het leed van anderen niet gevoelen, zoo-
als men zijn eigen leed voelt. Slechts één
enkel menschelijk hart was daartoe be
kwaam.
Ik zeide straks, dat wij' aan de arm©
lieden niet veel anders konden geven
dan woorden, m'aar het zijn des Heeren
woorden, miachtig om te radden en krach
tig -om te vertroosten. Helaas, te dik
wijls zijn de harten door ontbering tel
zeef verstompt om er genot van te kun
nen hebben. Toch vinden ze somtijds in
gang, en dan dank ik God.
HOOFDSTUK XXIV.
Een engel mindelr op aarde.
2 Januari. De dag van gisteren was
inderdaad een dag vol van droevige her
inneringen. Verleden jaar was onze kring1
nog voltallig en waren wij een gelukkig
huisgezin. Nu zijn wij uiteengespat. Twee
zijn gestorven, een is in gevangenschap,
ten ©en is niet meer. De bloedroode oor
logsvaan wappert nog boven onze hoofden
Misschien is nu zelfs de miaat van onzflf
beproevingen nog niet vol!
'Ach, het tegenwoordige is reeds treu
rig genoeg, waarom zou ik dus met in-
van hout voor het jaar 1923 gehandhaafd,
D'o Britsche jjedefegeerdo onthield zich
van stemming.
De Duiitsöhers in den Elzas.
Op 'het -oogenblik zijn er in Elzas-
Lotharingen nog 80.000 Duitschers geves
tigd. Krachtens het vredesverdrag zijn ter
76.000 als Fransch onderdaan genaturali
seerd, terwijl ei' 17.000 een verzoek tot
naturalisatie hebben ingediend. Maar die
80.000 Duitschers roeren zich volgens het
„Journal" dagelijks meer en voe-ren een
heftige propaganda tegen het Fransche
bestuur. De Senaat heeft reeds een wets
ontwerp aangenomen, waarbij de Fransche
regeering het recht beeft om onwaardige
Franschen van D-uits-che herkomst te de-
naturaliseero-n.
Op welk een bedekte wijze de Duit
schers tegen het Fransche regiem agieeren,
blijkt uit een bericht in hetzelfde blad»
In het voorjaar van 1921 had de gemeente
Mittelhausbergen een „vrijheidsboom" ge
plant. De boom wilde niet groeien. Een
tweede werd geplant; hij werd echter op
een goeden nacht met zoutzuur bespo
ten. Een derde kwam voorspoedig op,
doch den 27.en Januari den verjaar
dag van den ex-keizer, zoo wordt veel-
bet.eekenend er aan toegevoegd 1 werd
hij 's nachts omgehakt, en hadden geheim
zinnige handen een „Pickelhaube" op den
afgeknotten stam gezet
De Toren van Babel.
Dr W. Andraie, conservator -aan de
Berlijn scire to il sea (heeft Woensdag
avond te Groningen een lezing gehou
den over den toren van Babel.
De spreker begon .miet er op te wij
zen, diat. de toren yah/B-albtel ide fantasie
bezighoudt van Joden, Grieken, Ro
meinen en 'Arabieren, en. -dat tot in
de middeleeuwen en in analen tijd. over
levering en legenden zich vormen om
dit fabelachtige bouwwerk.
Maar hoe zag hij er uit? Wonderlijk
Was, toen wij, zeide spr., onze op
gravingen begonnen, dat; niemand de
plaats wist aan te geven, waar dit
reusachtige bouwwerk had gestaan en
niemand 'kon vermoeden, dat het diepe
gat, waarin het grondwater stond, de
beroemde plek -Van den toren z(ou zijn:
zóó grondig; was (hij vergaan.
Plas door de DuitsClhe -opgravingen,
twintig jaar voortgezet, weten wij nu
hoe Assyrische en Babylonische tem
pels er uitzagen en dat de toren van
Babyion voorouders en broeders had,
miet de tempels in een biepiaald ver
band stond, en Wellk' verband dat was.
Wij kennen thans veel m'eer dan 20
Assyrische en Babylonische tempels.
De voornaamste godheid eener groote
stad bezat altijd ten minste twee tem
pels, een c(p 'den vlakken grond, de
andere op een torenh'oogen onderbouw
dien (men „Zik'urat" noemde. Deze Zi-
k'uraten zijn massieve bergen van met
selwerk' zonder vertrekken, het zijn
dus geen graven, zoo-als de Egyptische
pyramided. Men bereikte door trappen
aan de bnitenzijden den tempel, die
boven o-p d e oppervlakte van den berg.
stond.
Het voornaamste van den tempel,
dat een woonhuis der godheid was
en als een woonhuis Voor menschen
verdeeld Was, is het ,,oultus"-vertrek.
Daar stond het tronende ,,-oultup"-beeld
der godheid op een verhevenheid.
Zoo verzamelde dr KoldeWey alle
gewenschte bijzonderheden, waarmede
gespannen blik star-m op de nevenbeel
den in de toekomst? Toch blijven sommi
gen hoopvol >en vroolijk. Verscheiden©
vrienden kwamen ons naar gewoonte een
nieuwjaarsbezoek brengen en spraken niet
ongeveinsde hoop over de verlossing, die
aanstaande is, zooals Zij mieenen. Toch
hebben sommigen van hen ook veel ge
leden.
Toen het avond werd, gingen wij; rond
om het vuur zitten -en sprak -August tot
ons óver een hoop, die niet bedriegt, en
over (een verlossing, die reeds is aan
gebracht.
Hoe schoon en liefelijk zij'n woorden
ook waren, zoo maakten ziij toch geern
indruk op mij. Mijn loogen rustten -op
het ingevallen gelaat van den jeugdigen
spreker, wiens gelaat schitterde van een
heilige blijdschap, waarin ik niet kon,
doelen, op Arnolds bleek gezicht, zoo
lusteloos en veranderd bij- vroeger ver
geleken, op Nina's tengere gedaante en
bleeke wangen en mijn ziel kwam in op
stand. Ik weet Wel, dat m'ij'n last niet
zwaarder is om te dragen dan de hunne,
Nina lijdt ook veel en bitter. Doch ziji
beiden zien opwaarts, naar den hemel,
naar Jezus, ik zie rondom; mij, op de
ellende en verschrikkingen van den oor
log, terug op het verled-ene, vooruit in
de toekomst, neder op mijn grafheuvels,
en naar binnen op do golven van mijn
verslagen geest. Naar alle zijden zie ik
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A b o n n e m e n t s p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummersf 0.05
P r ij s der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
hij een nieuwe laanvulling van den Ba-
bylonischen toren op grond der oude
berichten kon tot sl-and brengen.
Daaruit kwam voort ©en reusachtig,
d obbel s te en vormig gevaarte, welks
grootsch effect, niet, zooals bij Griek-
sche bouwwerken, aun hun gratie en
harmonie van vormen, maar aan het
kolossale van 'zijn -massa te danken
Was. Het geva-arte stond op een kwa
drant va-n 91.5 X 91.5 meter, zijne
hoogte bedroeg eveneens 91 toeter.
Do tempel was 85 X 85 meter groot.
Daarin was het beroemde vertrek met
de gouden tafel en het gouden 'bed.
Op een indrukwekkend feestterrein
verhief izidh dit gevaarte met zijn stei
le, loodrechte muren. Duizend torens
omkransten (bet terrein, scholen, ma
gazijnen, priesterwoningen omringden
het, een oereweg verhand het met de
koningsburcht. Dezte burcht, lag op den
binnenstad smuur, z'ij vormde als 't wat-
re de poort der stad en van de ste
delijke godheid, -die over den e ere weg
door de hoofdpoort schreed. Zij wiaa
het Bah-iloe, ae poort Gods, die de
stad haar naam gaf Babyion.
Korte berichten.
Vanaf heden kost te Berlijn in den
vrijen handel een brood (2200 Mark.
Te Berlijn is dezer dagen overleden
geheimrat professor dr Ernst) Traeltsch,
een der meest hekend© vertegen woordi-,
gers der Duitsche philosophic, (Kart gelo|
den -ontving hij, nogl een uitnolodiging oml
aan de .universiteit van Oxford leen reeks
voordrachten te komen houden.,' Troeltsch
wa,s tevens politicus,- hijj «v'as staatssecre
taris in het ministerie van eeredienst.
Op de rivier de Humber, bijl Huil',
is een baggermachine, die bp 'drift was
geslagen, omgekanteld. Van d© acht op
varenden kwamen er zes in de golven
om. De baggermachine (ligt ongeveer op|
de plaats, waar het luchtschip R 38
indertijd in de Humber gestort is.
Dte berichtenj uiti verschillende deelei^
van Ierland toonen aan, dat de aanvallen
en brandstichtingen voortduren. Dezjef re},
bellenactie is steeds gericht pp de Wonin
gen van jersche parlementsleden. In één-
geval werd een bomaanslag gepleegd.
Uit Johannesburg wordt (bericht, dat
in de Simamijn een instorting- heeft
plaats gehad, waardoor éénj Europeaan ten
19 Kaffers werden bedolven. Zestien 'ljj-
ken zijn reeds gevonden.
Het ongeluk werd veroorzaakt (door eert
aardschok.
Volgens bericht uit (Berlijn 'heeft de
mijnramp in de jnïjin (bij1 Beuthen totaal'
110 dooden geeischt; daarvan zijn er
29 nog niet geborgen.
D© laatste Diuitsche) krijgsgevangene,
Otto Reuter, die na zijlne vrijlating nog
ziek in Frankrijk was achtergebleven, ia
gisteren uit Toulon in' Ludwigishafen aan
gek-omen. i
Van Fransche zijde werd medege
deeld, dat de kolentreinen naar Nederland
en Italië, die aanvankelijk waren aan
gehouden, naderhand naar hun bestem
ming zijn doorgelaten.
Volgens de bladen is in de stad Papa
(Hongarije) een groote communistische sa
menzwering -ontdekt. In Papa zelf kwam
het tot bloedige botsingen tusschen de,
politie en deelnemers aan een links-radi
cale vergadering.
hoen, bc-halvei op Jezus. Op die wijze wordt
Ide last mij- te zwaar en drukt dd droef
heid m'ij geheel neder.
3 Januari. Gisterenavond kwam' Nina
in mijn kamer, juist toen ik dia laatste)
woorden geschreven had. Zijl trachtte m'ij
te troosten. Zij- wordt bij don dag mager
der en zwakker zou zij ons ook moe-
ton verlaten? Maar ik heb gezegd, dat
ik niet wilde vooruitloopen eln alles in
de hand van God n-ederfeggen. Nina, Lili
en ik slapen nu in dezelfde kamer -e(n
Arnold slaapt in de kle-edkiamiar. Nog al
tijd worden geruchten van naderende hulp
verspreid. Naar m'en aeigt, zouden esnige
boeren door de vijandelijke linie zijn heen
gebroken met mededeelingen van behaal
de overwinningen en naderende1 hulptroe
pen. WHj' slaan -er evenwel geen geloof
meer 'aan. Wel merken wij op, dat het
ongenoegen owelr Troehu toe.neemt en dó
verdeeldheid in het leger en onder d©
regeeringsleden heftiger wordt. Ach, wij
kunnen slechts dulden dn dr'age-n en wach
ten, totdat bet eind© komt. Die ellende)
neemt too ©n de sterfte is vreeselijk. Ons
'gereed :geld is bijna geheel uitgegeven
en zoo Justine niet nog ©enigen voorraad
had, zouden wij misschien reeds tot vol
slagen armoede, ja tot gdbreklijden ver-
Vallen zijn.
(Wordt vervolgd.)
