No SO
Woensdag 17 Januari IMS
37e Jaargang
Binnenland.
ff ff
ff
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. li; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ. L. Burg. Tel. no. 259
De Rijksmiddelen.
De malaise begint dei opbrengst der
Rijksmiddelen zichtbaar lo drukken.
Klom het totaal der ontvangsten in de
vorige maanden nog baveri dat van de
cowespondcenende maanden van het ver-
loopen jaar, over December 1922 daalde
het beneden dat over dczielfd© maand van
1921. Helaas, niet te verwonderen. Maar
zwijgen wij' er ova;
Wel züjn "tniet zoozeer de directe be
lastingen, die de groote vermindering vei
ooïZhken, er waren toch nog achterstal
lige bodragen in te vorderenmaar
waar 'tmeer op aankomt del accijnzen
en vooral do rechten wijzen in sterke mate
op verminderd handelsverkeer en daaruit
volgende verarming. Die zegelrechten 'en
registratierechten gingen, opnieuw een
miljoen terug bij de vorige maand en dat
terwijl laatstgenoemde ook weer een maand
beneden de opbrengst van September ge
bleven was. Ook de invoerrechten gingen
drie ton terug.
Wij spraken daar van directe belas
tingen. De meerdere ontvangsten aan Per
soneel©, Inkomsten- en Vermogensbelas
ting, z'ijn alleen vrucht van niet-beatsn-
dige factoren. D© grondbelasting, daalde
reeds met drie ton, nu de factor der
vroegere uitreiking der belastingbiljetten
niet meer werkt. Il'et personeel klom nog
twee ton boven dat van December '1921,
en de vermogensbelasting ruim drie ton;
de inkomstenbelasting ztelfs met ruim twee-
en-oen-half miljoen. Nawerking nog van
vroegere (schijn)-welvaarthier spreekt
nog de invloed na van de inkomens van
1920 en 1921, naar weikei de belasting
nu nog gold. Die laatste van dei groep
dei' directe belastingen, namelijk die op
de Dividenden en Tantièmes
geeft beter den desolaten toestand weer,
waaraan wij met onze geldmiddelen toe
zijn. Zdj waren in de laatste maanden al
zeer stietrk achteruitgaand. In Maart b.v.
twee miljoen, in September 14 ton, en
nu in December anderhalf miljoen. Zie
daar het beeld van wat in de toekomst
ook van de inkomstenbelasting is te wach
ten.
.Terecht schreef onze „Rotterdammer"
vroeger reeds:
„In Ihet jaar 1923 Zal de inkomsten
belasting den invloed der malaise vooral
ondervinden in de aanslagen der zelfstan
dige ondernemers. Rente van obligaties
blijft wij wél onveranderd; loonen eu sa
larissen Zijn slechts weinig gedaald; divi
denden (ovelr 1920) waren in 1921 niet
gering. Maar de ondernemers hebben de
klappen reeds beet. Gro-oter klappen nog,
dan de dividenden der naamloozte ven
nootschappen doen vermoeden; want deze
worden door aanwending van reserves nog
wat op peil gehouden".
Toch kan men uit da dividenden van
1922 de lijn zien, waarin de bedrijfs
winsten Zich in 1921 bewogen, en die
steaks in de inkomstenbelasting der zelf
standige groote en kleine ondernemers
zich aal afspiegelen.
In. 1922 werden aan dividenden en
tantièmes, welke ter Amsterdamsche beurs
worden verhandeld in totaal uitgekeerd
voor 254 miljoen tegen f475 miljoen in
1921. Laat ons bij leven e.i welzijn eind
1923 Zien, welk een schijntje dit dan zal
bedragen. Want handel en welvaart gaan
steeds verder langs de dalende lijn.
Van de groep der accijnzen vertoonden
die pp de Suiker een inzinking van
ruim een miljoen. Zij foch ging van 4
en drie kwart miljoen op 3,6 miljoen
terug. Zoo ging ook het ^gedistilleerd ach
teruit met ruim een en drie kwart mil
joen, ook een gevolg van achteruitgang
van zaken, daling der loonen, verminde
ring der dividenden, toeneming der werk
loosheid en andere symptomen der stij
gende malaise. .Dit geldt ook voor het
B i e r dat f 32000 minder opbracht. Al
leen Zout en Geslacht vertoonden nog
eenige neiging tot klimming.
Ook de Loodsgelden blijven accrèssee-
ren. Van f209000 stegen zij tot f278000.
De totale opbrengst over
December 1921 bedroeg f38.405.872,22
December 1922 bedroeg f35.184.885.18
Alzoo minder f 3.220.987.04
D'e tabaksbelasting bracht ruim 2 mil
joen op. De opcenten ten bate van het
Leenmgsfonds circa tien miljoen, dit is
?oo?Veer 'rrriljoen meer dan in December
1941.
De O.W.-belasting daalde van ruim 3
miljoen in Dec. 1921 opi nog geen drie
ton in de vorige maand; beeld van de
uitgaande nachtkaars, in meer dan één
opzicht.
Huygens zou er van zeggen:
Wie 't schicklyckst er af swijght,
heeft 'tbest daer af geseyt.
f j I
Bniteiikni
De toestand in Duitschland.
liet blijkt in deze dagen wel, dat
Duitschland in Cu,no een rijkskanselier
heeft, die weet, wAt hij wjil en die ze
ker niet voor clen overmachtigen vijand
gaat liggen, om zich maar te laten trap
pen. De Dluitsche regeering: heeft eerst
alles gedaan, om de crisis te vermijden.
In een voorstel aan do premiersconfe
rentie te Londen cn in een ander aan
die te Parijs alsmede aan de Commissie
yain Herstel, ging ze tot de uiterste,
grens van haar kunnen. Zelfs naar de
meening van vele onpiartijdigen t e ver.
Maar ze zeiden er bij„bedenkt, ge
allieerde hoeren, dat ons aanbod hel
hoogste is, wat ge van ons te wachten
hebt; gaat ge er niet op in, dan hebben
we niets meer te zeggen en dan zijn do
gevolgen voor uw verantwoording."
Eu Cuno heeft woord gehouden. Toen
Franschen en Belgen het Ruhrgebied bin
nenrukten, werden de gezanten te Parijs,
en Brussel teruggeroepen en werden do
betalingen volgens het verdrag van ,Ver-
sailles stopgezet. Met als gevolg natuurlijk,
dat de Commissie van Herstel(l) Duitsch
land opnieuw in gebreke stelt, nu niet
voor wat steenkolen of hout, maar voor
alles, waartoe het verplicht was.
Ook inzake de kolenlevering heeft do
Duitsc.be regceringi zich flink gehouden.
Eerst heette het, dat een overeenkomst
lusschen de Fransche ingenieurs en Duit-
sche mijndirecties was tot stand gekomen
en dat zelfs firma's als Thijssen, Krupp,
cn Stinnes er uit koopimansaogplunt alles
voor voelden, maar zie, daar kwami een
telegram van den Rijkskolencomlmissaris
Ik verbied wegens het binnendringen der
Franschen on Belgen in het Ruhrgebied,
met den m'eesten nadruk de levering van
kolen en cokes aan Frankrijk cn België,
ook dan, wanneer deze $taten den .prijls
willen betalen."
Alle mijnen hebben daarop de levering
gestaakt en aan het' bevel van de Duitsche
regeering werd onmiddellijk gehoorzaamd,
zoodat dfe kolenkwestie, voor Frankrijk
een zeer belangrijke, nog steeds niet is
opgelost.-
Zou de loop der zaken den Franschen
tegenvallen? Zeker, hoe meer de Duit-
schers tegenstribbelen, des te meer breidt
men de bezetting uit. Maar wat bereikt
men daarmee? Krijgt men daarmee de
schadeloosstelling binnen, als Duitschland
blijft weigeren?
Ook is van Fransche zijde het volgende
bekend gemaakt:
Nu Duitschland alle kolen-leveranties
heeft gestaakt, zal de technische commissie
de steenkool opvorderen, die Duitschland
ingevolge de herstelverplichtingen ver
schuldigd is. Geen enkele poging tot agi
tatie of staking zal worden geduld.
■Gelijk wiji reeds meldden, is nu ook
Dortmund bezet. Het volgend doel zal
Haanm en het Wupperdal zijn.
Jammer is, dat hét te Bochum tot een
bloedig incident gekomen is. Er werd
tegen Frankrijk een betoogjng gehou
den, waarop de Franschen eerst met ge
weren en later met machine-gew'eren op
de betoogers schoten. Voor zoover bekend
isi 1 man gedood en werden er 2 zwaar
gewond.
De geallieerde controle-commissie heeft
op het hooifd-station te Essen en in de
naaste omgeving een controle-dienst inge
steld, teneinde oog te kunnen houden op
hot goederenverkeer aldaar. Alle goede
rentreinen zullen voortaan 15 minuten
extra moeten stoppen, dm gecontroleerd
te worden. De bézettings-autoriteiten zijn
van plan deze controle-maatregelen tot
elke bezette plaats uit te breiden.
Zooals te verwachten was is een begin
gemaakt met de uitvoering van de re
quisites. Daar de mijneigenaren bij hun
houding zijn gebleven en weigeren de
Roerkolen te leveren, zijn maatregelen
genomen. Om te beginnen is een aantal
treinen met kolen geladen opgehouden
en maar een andere bestemming aangewe
zen ,n.l. in plaats van naar het Oosten
dus niet-bezet Duitschland, naar het .Wes
ten gedirigeerd.
In Parijs hecht men er groote waarde
aan ,dat de Engelsche gedelegeerde in
de Commissie van Herstel ditmaal niet
tegenstemde, om Duitschland in gebreke
te stellen, maar zich van stemlming ont
hield.
D'e Fransche bevelhebber heeft in Bo
chum de volgende verordening uitgevaar
digd „Samenscholingen op straat warden
niet geduld. Provocaties door het zingen
van liederen zijn verboden. Ieder moet,
indien hij wordt aangeroepen, onverwijld
blijven staan. Wordt hieraan bij het roe
pen van „halt!" niet onmiddellijk gevolg
gegeven, dan wordt vuur gegeven."
Over de Bochumer bladen is de cen
suur afgekondigd en naar van Fransche
zijde wordt medegedeeld, kan nog heden
avond de afkondiging van den staat van
beleg worden verwacht.
De omliggende plaatsen van Reckling
hausen zijn reeds alle door Franschen en
Belgen bezet, die verder oprukken naar
.Coesfeld. Men verwacht, dat morgen af
overmorgen ook Munster bezet zal wor
den.
Memel.
Omtrent de bezetting van de stad Memel
wordt 'nog gemeld:
Zondagmiddag was het Zuidelijke ge
deelte van Memel met het centrum der
stad door de Litauers bezet. Zij rukten
vervolgens naar de Noordelijke wijken op
om te trachten de Franschen, die zich
aldaar verschanst hadden te verdrijven.
Het station, dat even buiten de stad ligt,
w,as toen nog niet bezet. In de stad;
woedde de strijd van 's ochtends 10 uur
tot kwart over een. Nadat de Litauers
erin waren geslaagd de Dan ge te over
schrijden, vielen zij de Fransche prefec
tuur aan. Om dit gebouw is hard gevoch
ten. Machinegeweren 'én handgranaten zijn
in den strijd gebruikt. De Fransche be
zetting der prefectuur heeft zich ten slotte
overgegeven. Kleine troepen Litauers in
burgerkleeren patrouilleeren door de stra
ten. De Franschen hebben geringe ver
liezen geleden. Aan de zijde van de be
volking vallen eenige gewonden te bietreu-
ren. Een Litauer is door de Franschen
gefusilleerd.
Het putschgevaar in Beieren.
Uit Mümchen komen weer geruchten
omtrent een aanstaanden rechts-radicalen
Putsch. Don 20sten Januari n.l. zal een
mationaal-socialistische vaandelwijding
plaats hebben en het, „Berliner Tageblatt"
schrijft, dat dit het sein zal zijn voor
een groote actie.
Do „Vorwarts" zegt, dftt de laatste da
gen berichten uit München zijn ingeko
men, waaruit blijkt, dat Hitier zijn man
nen niet meer yast in zijn hand heeft.
Het was reeds opvallend, zegt het blad,
dat deze onlangs vo-oi' ongeregeldheden
waarschuwde. Hij zou dit njet gedaan heb
ben, indien hij zich nog zeker gevoelde
van zijn mannen. Naar de sociaal-democra
tische piariemeatsdienst verneemt, hebben
nu zijn óndepaanvoerders hem te ver
staan gegeven, dat zij niet; meer in staat
zijn, zijn mannen terug te houden, indien
het Piet spoedig tot een krachtproef komt.
Ook de berichten omtrent pogingen tot
wederoprichting van de zgn. Einwohner-
wehren hangen klaarblijkelijk met den ge
spannen toestand in Beieren samen en
moeten tot groote voorzichtigheid manen.
Korte berichten.
!Een slag in 't klein heeft gisternacht
in Dublin plaats gehad. De aanval was
voornamelijk gericht op het Iersch hoofd
kwartier en de gebouwen van het. Free
man's Journal. Hevig werd gevochten in
de nabijheid der regeeringsgebouwen. Een
regen van bommen kwam in 't midden
der stad ineer en veroorzaakte er een al
gemeen© paniek. Het aantal slachtoffers
is niet bekend.
In Britsch West Indië heersoht groo
te verontwaardiging over het bericht, dat
de Vereenigdc Staten den wensch heb
ben te kennen gegeven, de eilanden te
koopen. De algemeen® opinie wordt weer
gegeven in het bericht, dat de Britsch©
regeering nu de koloniën nauwer aaneen
moet sluiten door betere politieke- en
handelsrelaties.
De hertog Van York, de tweede zoon
van het koninklijk paar, wiens verloving
met Lady Elizabeth Bowes-Lyon, doch
ter van graaf en gravin Brathmor© and
Kinghorne, bekend is gemaakt, is 27 jaar.
Zijn verloofde is bruidsmeisje geweest bij
het huwelijk van prinses Mary verleden
jaar. Zij is 22 jaar en wordt in de Engel
sche berichten natuurlijk geprezen om
haar bekoorlijkheden en haar populariteit.
Beide verloofden zijn verzot op het jacht
vermaak. Lord Brathmore is het hoofd
van een oude Schotsche familie, die een
groote rol in de geschiedenis heeft ge
speeld. Zijn vrouw is een nicht van den
hertog van Portland.
De prijs van liet brood is te Weenën
weer met 70 kronen verhoogd. Een „Laib"
kost au 6670 kronen. De gulden staat op
ongeveer 28.000 kronen.
De paus heeft ter leniging van den
nood in Duitschland 600.000 lire (drie
honderd millioen mark) geschonken.
Fridjof Nansen is Dinsdagavond uit
Kristiania oyer Berlijn naai' Rusland ver
trokken om met de Sowjets en zijn eigen
vertegenwoordigers te beraadslagen over
de verdere steuaactie gedurende dezien
winter.
Tengevolge van de zware ien voort
durende regens is de nachttrein van Anu-
radhapura naar Colombo Maandagnacht op
een gebroken duiker van den spoordijk
geloopen. In verband met de ovferstroo-
mingen, die de spoorlijn onder water had
den gezet was de breuk onzichtbaar. Naar
verluidt, worden zestien passagiers ver.
mist. De trein zelf zou in de golven ver
dwenen zijn.
Uit Samsoen is via Konstantinopel
een waar doodenschip in Piraeus aange
komen. Zestienhonderd van de tweedui
zend passagiers lijden aan typhus, pok
ken ©ncboiera. Vijf en dertig vluchtelingen
zijn onderweg gestorven en in zee be
graven, 25 anderen zijn sedert de aan
komst vain het schip in Piraeus over
leden. De Grieksche sanitaire autoritei
ten hebben verordend, dat de lijken in de
ovens van het schip moeten worden ver
brand.
Wianneer men op reis gaat, verzuim©
men niet een doos Foster's Zalf mede te
nemen. Lichte ongevallen doen zich zoo
vaak onverwacht voor. Met Foster's Zalf
bij U, zijt gij gewapend tegen brandwon
den, kneuzingen, doorloopen, huidsmetten,
aambeien en alle jeukende huidkwalen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken A f 1.75 per doos. (9)
Zo O' is 't.
In antwoord op een vraag van öeïi
abonné in „De Nederlander" om een be
zoldigd propagandist in dienst van da
Ghr. Historische Unie in Noord-Holland,
tot verbreiding der Chr. Hist, beginselen,
antwoordt de redactie zeer terecht:
Het versterken en uitbreiden der orga
nisatie door de aanstelling van ©en be
zoldigd propagandist is herhaaldelijk in
het Hoofdbestuur der Unie besproken;
doch steeds afgeweken en wij geloo-
ven tewebht.
Boroeps^ropagandisen worden beroeps
politici, en niet dei beste politici. Het
nadeel ja, het gevaar, de politieke
bemoeienis, die een beginsel-uiting moet
zijn, te maken tot leien beroep, is zóó
groot-en bedreigt het politiek leven zóó
zeer met vervlakking, dat wij er niet
toe durVcn adviseeren. Beter verdieping
en langzame vekbreeding, dan snelle uit
breiding en vervlakking.
Steenkolen in Nederland.
Die ingenieur L. A. J. Keuller te Maas
tricht heeft voor de leden van het Rot-
terdamsch natuurkundig genootschap een
lezing gehouden over steenkolen. Aan het
slot daarvan heeft hij een raming gege
ven Van de hoeveelheid steenkolen van
Nederlandschen bodem en dien voorraad
aldus becijferd:
Het Poolgebied 1 milliard 800 millioen
ton, waaronder gaskolen, vetkolen en ma
gere kolen; toekomstreserye 2 milliard 565
millioen ton.
Het gebied Winterswijk. 325 millioen
ton steenkool van 3734 pet gasgeihalte.
Zuid-Limburg. Kolen boven 35 pet 206
millioen ton, 3530 483 millioen ruim,
3020 1 milliard '397 millioen, 2014
927 millioen, beneden 14 1 milliard 541
millioen, hiervan Zijin uitginbaar tot 1200
M. diepte 3 milliard 166 millioen.
Toekomstreserv© 600 millioen.
In geheel Nederland 5 milliard 257 mil
lioen ton, afgezien van de toekomstreser
ve. „We kunnen gerust vlot blijven stoken.
Dames en hoeren. Br zijn steenkolen ge
noeg in Nederland. Hadden we ze maar",
besloot hij;
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A b o in n e m e n t s p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummersf 0.05
P r ij s der Advertentiën:
14 regels f 1.20,, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Allerlei.
In den ouderdom van 77 jaar is te
Doom overleden Jhr. rnr R. de Beaufort,
de vader vain den eenige dagen geleden
overleden Nederlandschen gezant te
Athene.
M do Fro?moie.
Cantate. Naar wij vernemen ligt
ter perse om weldra te verschijnen een
Cantate ter viering van het 25-jarig jubi
leum onzer Koningin, gecomponeerd door
den bekenden componist J. R. v. d. Glas,
dirigent van de Stafmuziek te Bergen op
Zoom eu directeur van Hosanna te Goes,
op woorden van den heer L. Thijs te Goles.
Zangvereenigingen en muziekgezelschap
pen, die voor de jubileumfeesten een can
tate willen instudeeren, zullen verstan
dig doen, dit in gedachten te houden. De
namen van componist en dichter waar
borgen iets goeds. Nadere bijzonderheden
per advertentie.
Middelburg. Hedenmorgen werd in de
Sociëteit „St. Joris" ,een vergadering ge
houden, waarin werd besloten tot oprich
ting van een onderlinge slachtveeverze-
kerimg voor Walcheren. Wij komen op
deze vergadering nader terug.
Gisteren is door de commissie voor
het verstrekken van Meeding aan kinde
ren bcineden den leerplichtigen leeftijd,
laan 142 kinderen uit 67 gezinnen een
plak kleeren uitgereikt.
Goes. In de Bestuursvergadering van
de vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer op Zaterdag a.s.,
zullen o. m. in bespreking worden ge
bracht de spoorwegplannen in Zuid-
Beveland.
Gaarne verwijzen wij onze lezeressen
naar een advertentie in dit nummer, waar
in een kookdemonstratie wordt aangekon
digd. Onze vrouwen en dochters worden
nl. morgen in de gelegenheid gesteld ken
nis te maken met de in de nlaatsten tijd'
zoo zeer geprezen rijst-, erwten- en bruine
boomenvlokken. De demonstratie duurt van
10 tot 6 uur, zoodat men allicht een
oogenblikje tijd kan vinden om er heen
te 'gaan. In andere plaatsen was voor deze
gratis-demonstraties zeer veel belang
stelling.
Vlissïngen. Bij don Oöntr. Nederl. Amb-
tenaarsbond is van dan minister van ma
rine in verband mlet een protest teg-en
de verplaatsing van binnenloodsen van
Antwerpen en Terneuiaen naar Vlissin-
gon en omgekeerd, bericht ontvangen,
dat deze verplaatsing van zulk een be
lang is voor den dienst, dat persoonlijke
belangen daarvoor moeten wijken.
Wij vernemen dat de werf de Schelde
alhier opdracht heeft ontvangen voor den
bouw van een nieuw stoomschip voor den
Rotterdamschen Lloyd.
terseke. De heer P. J. Poleij heeft be
dankt als voorzitter der vrijzinnig demo
cratische kiesvereeniging en tevens te ken
nen gegeven niet meer in aanmerking te
willen komen voor lid van den gemeente
raad, als hoedanig hij sinds 14 Juli 1917
zitting had.
Kattendijke. Eergisteren gaf de zang-
vereeniging „Zangiust" van Wilhelmina-
dorp een uitvoering in de Ned. Hierv.
Kerk alhier, die daarvoor door de kerk
voogdij welwillend was afgestaan. De
voorzitter, dhr. Weststrate, opende met
een kort woord, zeide dat precies het
zelfde programma was genomen dat den
len Kerstdag te Wilhelminadorp was ten
gehoore gebracht en dat de directeur dhr.
H. Vissers uit Goes het orgelspel dezen
avond geheel voor zijn rekening zou ne
men. De vrij talrijke hoorders volgden met
stille aandacht zang en spel. Zangers en
toehoorders hadden een goeden avond,
zoodat de dank, de vereeniging bij hiet
einde toegebracht, zeker welverdiend
mag heeten.
Hans weert. Dinsdagnacht is hier een
onbewoond huis van dhr. Verheije afge
brand. Ook het huisraad werd een prooi
der vlammen. Met een slang op de water
leiding is het vuur gebluscht; de belen
dende gebouwen bleven gespaard.
