m 8S
DE GOESSCHE BOERIN.
Vrijdag IS Januari 1933
37c Jaargang
iar Prijs 85 cent per pond.
BuitenlaM.
ALLERFIJNSTE ffl E LANGE
Gemeenteraad van Goes.
VRAAGT UWEN WINKELIER
De pittige natuurbotersmaak proeft een ieder onmiddellijk.
Drukkers-Exploitanten
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
OK«>kwh nom sa
«wau»t«wsKa.wMB»; m
CALVIJN VAN NABIJ GEZIEN.
Onderstaande stond dezer dagen in
„Het Vaderland"; wij lasohten tus-
scihen haakjes de vertalingen en ver
klaringen van 't niet voor alle lezers
verstaanbare in.
Het is interessant een man als Cal-
yijn eens in zijn huisjasje te zien. En
welk een man leeren wij dan bennen?
Calvijn was de zoon van een kuiper
uit Noyon. Hij studeerde rechten en
theologie aan de Universiteit van Pa
rijs en werd wegens zijn ketterscihe
ideeën uit Frankrijk verbannen. Hij
vluchtte naar Basel, maar werd door
Fare], den Hervormer van Genève,
naar deze stad geroepen. Calvijn heeft,
hier geleefd en gewerkt v,an 15413 tot
1564. Hij woonde in de rue des Cha-
noines, tegenwoordig1 rue de Calvin.
Het was een eenvoudig huis in ©en
nauwe straat, 'vlak bij de kathedraal
St. Pierre, pen huis met een studeer
kamer, ontvangkamer, drie slaapka
mers en een keuken. E,r was een klein
tuintje aan verbonden. De meubilee
ring wa,s uiterst sober. Calvijn heeft
hier sinds zijn vestiging in Genève ge
woond en gewerkt. Hij was gehuwd
met Ldelette van Buren, een weduwe
met kinderen, een vrouw van Holland
sere afkomst. Calvijn werkte hard. Hij
■studeerde voortdurend en had verder
voortdurend te preeken, te doceeren,
■college te geven, hoeken Ie schrijven,
een uitgebreide correspondentie te voe
ren, vele vreemdelingen te ontvangen
en telkens de vergaderingen bij te
wonen van het „Consistorie" der kerk'
en het „Conseil" der Monsieurs (hee-
ren van de Stadsregeering). Hij was
{zwak van gezondheid. Hij had zich als
student reeds overwerkt en leed aan
do ziekte der geleerden (slechte stoel
gang1). Hij had veel last van maag
pijn en migraine (schele hoofdpijn).
Baarbij kwamen later nog veel and ore
k'walengraveel, longlijden, tuber
culose, bloedspuwingen, de „fièVre
tierce en fièvre quiarte" (derde- en
vierde-dagsche koorts), jicht en aam
beien, zoodat zijn doktoren, de bh-
Textor en Sarrasin, heel wat te doen
hadden om' hem op tie heen te houden.
Zij werkten met sc-olupendre en ab
sinthe, met citroen, hysope en aunée
en schreven voor: een ei, .pen be
ker wijn en vele wandelingen in de
vrije natuur. Calvijn was hoogst matig.
Hij gebruikte dikwijls slechts één maal
tijd per dag. Zijn arbeid werd slecht
bezoldigd. Hij kreeg 500 florijnen per
jaar, d.i. naar de waarde van den
tegenwoordiigen tijd ongeveer 5000
francs, verder eenige „bossots de vin"
(flesschen wijn), 12 „coupes de fro-
ment", (zakken graan: een coupe was
115 pond). Verder had hij het gebruik
van huis en meubels, kon 'hij rekenen
op een extra Iqooge toelage voor juri
dische consulten (rechtskundige raad
plegingen), kreeg hij zoo nu en dan
een „robe" (mantel of overjas) Van
•de stad, en kon hij subsidié krijgen
voor het aanstellen van een secreta
ris en het voeren der corresponden
tie. Hij was buitengewoon gastvrij ©n
welwillend. Hij ontving dikwijls zijn
vrienden Farel en Viret, had zoo nu
en dan pensionnaires (kostleerlingen)
in h.uis en was uiterst behulpzaam om
een protégé (beschermeling) in de een
of andere betrekking geplaatst te krij
gen, en heeft zelfs tóeer dan eens als
huwelijksmakelaar dienst gedaan. Dou-
nïergue (zijn levensbeschrijver) spréékt
van zijn „agence matrimoniale" (moe
derlijke bemoeiingen). Als Farel hem
vraagt, of hij geen aardig meisje weet
voor een jong mensch, waarvoor hij
zich interesseert, dan is zijn antwoord':
„il ne in en Vient auoune a l'esprit qui
soit jolie, probe et en même temps
dotée. (Er komt er mij geen enkele
in de {gedachte, die lief en net is en wie
nqg wat te trekken staat)", Calvijn was
niet zoo afkeerig van een grapje, als
men zich wel eens voorstelt. Hij was
in zijn smaken nogal heel gewoon.
Naai^ buiten gaan noemde Jiij „rusti-
quer" (naar buiten gaan om eens goed
te genieten). Hij rustiek! met f arel
en Viret in Hennance en Bellevue. Hij
is niet de „trono de bois" (houten
klaas) geweest, waarvoor men hem
wel ©ens houdt. Zijn liefde voor de
natuur heeft niets bizonders of ver
hevens, maar hij wéét de schoonheid
van velden ©n akkers, van wijnbergen
en rivieren, van grassprietjes en bloe
men, van zon, maan ©n sterren te
waardeer en, en hij beroept zich op de
Schrift, om zulk een bewondering te
verdedigen. Het gaat hem niet spon
taan af. De bewondering wordt gefil
treerd door de Schrift. Maar hij weet
het: „de wijn maakt het hart des men-
scjhen vroolijfc en het is de olie die
hét. aangezicht doet blinken (Ps. 104:
15). Hij kon zelfs lachen, ,,rire a. plei-
ne bo'uche" (luidkeels lachen). Hij
waardeerde een geestigheid, zelfs een
van bedenkelijken aard, ajs b.v. Viret
hem schrijft, dat hij zich niet moet
laten ontmoedigen door de „puces"
(vlooien), die hem in Tournay gebeten
madden, maar ook niet doof de „pu
naises" (platluizen), dat zijn de Liber
tijnen a, la Garoli, die hem het leven
lastig maakten. Hij hanteert de oalem-
bours (kwinkslagen) en spreekt van
Baron de Bourre (den boterbaron
een woordspeling op mr. v. Buren) als
hij to doen heeft, toet Moms, de Burc en
van la Cour de Malignes (de plaats des
valschaards woordspeling voor:
plaats (hof) van Mcchelen) in plaats
van la Cour de Malines. Hij lacht om
de {aardigheid van Viret, die spreekt
vjan „Purge-Bourse" (ontlasting van de
beurs woordspeling voor „purgatoi-
re" (vjagevuur) plaats waar mén zijn
zonden „ontlast' purgeert) inplaats
v]an „Purgatoire". IIij oordeelt niet al
te hlard over de „folies ;de la ieunesse"
(onbazonneheden der jeugd) heeft zelfs
geen al te groot© bezwaren tegen het
uileiater, en doet, van tijd tot lijd een
spelletje. Ilij spéélt „au palet" (het par
letspeleen geliefkoosd spel in dien
tijd: denk' pan Van Alphen's „Cor-
nelis had een glas gebroken") in den
tuin en „a la clef" (een raadselspel?);
in buis. Hij heeft zijn vijanden als Ga-
liffe en Bolsec, die hém belasteren
mlaar oneindig is de schaar Van zijn
vrienden. Zijn spreuk was: „amanti
nihil arduuni" (voor dengene die lief
heeft is niets bezwaarlijk) (O. Don mor
gue spreekt mét geestdrift van zijn
hjart en zegt, dat zijn hart even groot
is geweest als zijn 'geest.
Hel is een nieuwe Calvijn, dien ik
in Genève heb gevonden. Het is al
weer een bewijs van de waarheid van
het woord: „Wer den Dichter will
verstehn, Muss in Dichters Lande
geh'n". (Wie een 'dichter verstaan wil
moet hem in zijn hand opzoeken).
Deze spreuk is ontleend aan dien van
Augustinus, welke in haar geheel luidt: ,,Ubi
amatur non laboratoret si laborator ipse
amatur". (Waar bemind wordt, wordt geen
moeite gevoeld, en zelfs wanneer er moeite
wordt geleden, wordt die moeite zelve be
mind. Arbeid en moeite zijn in de oude talen
synoniem, zie o.a. Jesaja 4324. Red. Zeeuw).
(Slot.)
Dhr De Die acht de actie, tegen den
spoor gevoerd, er hoofdzakelijk een van
belanghchbenden.
Spr. treedt daarna in een verdediging
der politiek van de S. D. A. P. in d|ei
colleges van Bestuur. Zij werkt ook me®
pan kapitalistische zaken als de haven
van Rotterdam, de electriciteitsvoorzie-
ning, enz.
Dhr. Labrijn is volgens spr. de spreek
trompet geweest van het reactionair ele
ment in den lande, dat aan allen voor
uitgang den kop wil indrukken. Spr. ge
looft niet, dat de tekorten op den locaal-
spoorweg groot zullen zijn. Zuid-Beveland
is immers een rijk land. Het goederen-
Vervoer is noodig, ook en vooral voor den
landbouw. Spr. betwist, dat het personen
vervoer per auto goedkooper is dan per
trein. Per trein kost het vervoer 's-IIeer
ArendskerkeGoes f 0.20 (ongeveer 6
K.M.) en van Goes naar Katsche Veer
per auto (ook ongeveer 6 K.M.) f 1.
De wegen op Zuid-Beveland zijn be
trekkelijk smal en het verkeer heeft veelal
plaats over dijken. Moeten nu daarover
de groote auto's gaan rijden? Hoe slecht
het vrachtauto-verkeer voor de wegen is,
is wel op het laatste wegencongres geble
ken. De slijtage zal ontzettend zijn en het
onderhoud zal schatten geld kosten. Zij,
die inu reeds in Ovezande, enz. met vracht
auto's komen, weten wel, hoe slecht de
wegen daarvoor geschikt zijn. En ook is
teed s een auto van den heer Krijger op
het traject Bergen op ZoomTholen van
den dijk gereden.
Do voorz. antwoordt den heer Corn
standse, dat spr. uit het contract nog niet
zien kan of eventueele vermindering van
subsidie verplichtend is voorgeschreven,
als de aanleg minder kost dan is geraamd.
Wel is verhooging uitgesloten. Nog merkt
de voorzitter op, dat reeds vele pachten
door de Mij. zijn afgekocht van landerijen,
waarop nog enkele jaren pacht rustte. Bij
stopzetting van den aanleg zou het zeker
niet gemakkelijk gaan, dit geld terug te
vorderen.
Dhr. Constandse wil een schrijven van
den heer Duvekot voorlezen dat deze
hem ter hand gesteld heeft. Dhr. Vie-
nings maakt daar bezwaar tegen. Dhr.
Duvekot had dan maar aanwezig moeten
TEft WERVAWGING
Verkrijgbaar te Goes bij: Wed. HuijsseWed Janse Zonen; Klooster
man; J. üssewaarde; M Ossewaarde RemiiuVeenis Verbeem Wessel
Co.; te Kloetinga bij Gebr. Straubte Kruiningen bij II C Baareris;
te lerseke bijA. .1, v. d. Jagtte Wemelditige bijG. Felius Kriense—Lokker.
zijn, als hij' de zaak van zoo groot ge
wicht 'achtte Het gaat toch niet aan, als
men verhinderd is een ander Raadslid
maar een briefje mee te geven. Dhr.
de Die acht, dat de C.H. fractie deze zaak
had moeten opknappen en een woord
voerder voor de minderheid had moeten
aanwijzen.
Dhr Constandse vraagt dan stemming
over zijr. verzoek, om1 den brief voor te
mogen lezen. Dhr Goedbloed zegt, dat
het hier er over gaat, om den heer Con
standse het woord in twoéle instantie
to ontnemen De voorzitter betwist dit
laatste. Bij stemming wordt hot verzoek
yan den heer Constandse toegestaan. Te
gen de hoeren Stioger, Oösterbaan, Vie-
nings, v. Melle, en de voorz. ALnu leest
dhr Ceiistar.dse een gedeelte van het
schrijven van den heer Duv'ekot voor,
die blijkt tc zijn tegetn het prae-advies
van B, en W. Niemand meer het woord)
verlangende, wordt gestemd en wordt liet
voorstel van B. en W. m*et alg. stemmen
aangenomen. t
Die Rlaad van Goes verklaart
zich dus unaniem vóór v o o- r t-
zetting van den spoorwegaan
leg. (Reeds in een gedeelte der vorige
'oplaag geplaatst.)
Het voorstel tot aankoop van eenige
stukjes grond ten behoeve van d^n aan
leg van den Rijksverkeersweg wordt aan
genomen. De behandeling der reclames
schoolgeld wordt aangehouden. Daarna
heeft de benoeming plaats van de leden
ein plv. leden der stembureaux. Al de
door B. en W. aanbevolen personen
door ons reeds gepubliceerd worden
met alg. st. benoemd.
Daarna rondvraag. Dhr. Goedbloed zegt,
dat de schoolgelden vroeger bij dubbeltjes
en kwartjes gelijk, bij de schoolhoofden
konden worden voldaan. Door de nieuwe
regeling moet men soms op korten termijn
vrij groote bedragen voldoen, wat voor
sommigen bezwaarlijk is. De voorzitter
zegt, dat er een wijziging der schoolgeld-
verordening op handen is. Dan zal ook
hieraan aandacht geschonken worden. Spr.
geeft toe, dat de kohieren ditmaal wat
laat klaar waren.
Dhr. Constandse beveelt bij voorbaat
een iadres aan, dat bij B. en \V. zal inko
men, betreffende het scheppen van een
goede gelegenheid voor het geven vlan
muziek in de nieuwe zaal van het Schut
tershof. Verder zegt spr., dat er velen
zijn, die meenen, dat de nieuwe zaal niet
veel groober zal zijn dan de oude. Spr.
wil echter zeggen en de voorz. beves
tigt dit later dat de nieuwe zaal 3.20
iM- langer en 2.20 M. breeder dan de
oude zal zijn. Nog merkt de voorz. op,
dat alle requestem met de daarvoor be
staande raadscommissie zullen worden
behandeld.
Dhr. de Die vraagt een lantaarn in de
L. P. v,., d. Spiegelstraat (bij de school
op den Dam) te doen plaatsen. Dhr. Vie-
nings zegt, dat die lantaarn reeds in pro
jectie is en men met plaatsing wachtte,
tot de weg was verlegd.
Dhr. de Die vipagt of de lijst voor werk-
loozen afgesloten is. De voorz. meent, dat
er zich nog geregeld aanmelden. Die aan
melding moet echter nu plaats hebben bij
den directeur van Gemeente-werken.
Dhr. Vienings klaagt over de modderige
toegangspaden bij den dam door den
Westsingel. Ze zijn zelfs gevaarlijk in de
avonduren. Dhr. de Die merkt op, dat
aan 'het schoonmaken van de wagen
wielen de hand niet wordt gehouden.
Ten slotte beantwoordt dhr. v. Melle
als oudste aanwezig raadslid de goede
wenschen van den voorzitter aan het be
gin der vergadering en wenscht wieder-
keerig den voorz. Gods zegen toe en uit
ook den wensch, dat de burgemeester
spoedig hersteld moge zijn. (Applaus.)
Daarna sluiting.
De officieele bezetting van Essen.
De officieele bezetting van Essen door
de Fransche troepen heeft ten slotte gister
middag om '2 uur plaats gehad. Men had
eerst niet verwacht, dat de Franschen het
zouden wagen, in de eenigszins opge
wonden stad binnen te komen. Zij brok
ken met een regiment cavalerie de stad
binnen tot aan het marktplein, stelden
zicli daar in parade op en presenteerden
de sabels, terwijl daarna eenige hoorn
signalen werden gegeven. Vervolgens be
gaf zich de commandeerende generaal naar
het raadhuis en vroeg naar den eersten
burgemeester Lulher. Burgemeester Schil
fer deelde mede, dat de heer Luther niet
aanwezig was. Daarop stelde de generaal
door middel van zijn adjudant den eisch,
dat dan burgemeester Schafer naar bene
den zou komen om den commandeeren
den generaal te ontvangen. Burgemeester
Schilfer weigerde dit echter.
Daarna kwam na eenig beraad van den
Franschen generaal de mededeeling, dat
deze bereid was naar boven te gaan, zoo
idat daarna een kort onderhoud plaats
had tusschen den commandeerenden gene
raal en dr Luther. Bij dit onderhoud ver
klaarde de generaal, de stad te moeten
bezetten en beslag gelegd te hebben op
telefoon, telegraaf en andere openbare ge
bouwen. Hij deelde verder mee, dat de
troepen, uitgezonderd een klein garnizoen
onder een kolonel, niet in de stad Essen
zullen blijven; waarop burgemeester Lu
ther zijnerzijds mededeelde, officieel te
gen deze dwangmaatregelen te moeten
protesteeren. De commandeerende gene
raal antwoordde daarop, dat hij deze me
dedeeling voor kennisgeving had aange
nomen.
In de stad is, tegen alle verwachting in,
nog geen verzet van de bevolking te be
merken geweest. In de straten is het
zeer druk; op verschillende plaatsen zijn
Fransche militaire posten geplaatst; o.a.
voor het telegraafkantoor, terwijl ook <jp
verschillende kruispunten machincgeweren
zijn opgesteld, zoo deelt het Hbld. mede.
De commandeerende generaal van het
Rijinleger heeft een proclamatie uitgevaar
digd, waarbij de staat van beleg over Es
sen is afgekondigd.
Verder hebben de bezettingsautoriteiten
het volgende verordend: De achturendag
blijft bestaan. De politie blijft dienst doen;
ook in de bewapening wordt voorioopig
geen wijziging gebracht. De autoriteiten
werken als tot dusver, echter onder con
trole. Het vrije verkeer blijft bij dag en
nacht gehandhaafd. De bladen kunnen on
gehinderd blijven verschijnen, behalve
wanneer zij aanvallen doen op de bezet
tingstroepen. Verder heeft de politie order
gekregen, binnen twee uren haar kazer
nes te ontruimen.
Het testalment van ex-keizer Karei.
Naar de bladen melden, werd het tes
tament van ex-keizer Karl Dinsdag in het
bureau van den opperhofmaarschalk op
de koningsburcht te Boedapest geopend.
Het testament is gedateerd op 5 October
1921 en bevat bepalingen, welke betrek
king hebben op de voogdij over de kin
deren van den ex-keizer.
Het testament van den ex-keizer js,
volgens nadere berichten, kort van in
houd en bevat enkel de bepaling, dat
koningin Zuta tol voogdes van den troon
opvolger en tot regentes gedurende diens
minderjarigheid benoemd wordt; indien zij
mocht overlijden zal aartshertog Max in
haar plaats treden.
De troonopvolger bekomt alle rechten
van hoofd der familie Hamsburg. Indien
hij vóór zijn meerder jarigheid mocht over
lijden, zijn betreffende de voogdijschap en
regentschap de bepalingen der pragma
tieke sanctie van kracht.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentlën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Zelfs vrouwen klagen.
'Wij leven in een drukkenden tijd. Zelfs
vrouwen klagen somwijlen. Het is een feit,
dat velen op een ci isisp'unt zijn aanbeland,
waarop of hun gezondheid moet lijden
of zij hun werk moeten opgeven. Duizelig
heid en pijn in don rug zijn waarschu
wingen van opkomende nierkwalen
Laat uw werk dan een poos ruslen;
gij hebt gebiedend rust, ontspanning en
frissche lucht ineer levenszonneschijn
noodig.
Overwerking strijdt met onze levens-
oischen; al te vaak is zij de oorzaak
van nieraandoeningen bij vrouwen
Foster's Rugpijn Nieren Pillen voldoen
aan lalle eischen. 'Zij herstellen de onge
makken en onrust, veroorzaakt door nier
verschijnselen, als urinairo kwalen, rug
pijn, waterzuchtige zwellingen, rheuma-
tiseho pijnen en zenuwoverspanning
Zelfs gevorderde nierstoarnissen als
nierzand, nier- en blaasontsteking, spit,
rhoumatiek, nierwaterzucht en ischias
worden met succes bestreden door Fos
ter's Pillen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken "ti fl.75 per doos. (29)
Ontploffing te Liverpool.
Dinsdagmorgen heeft de bevolking van
Liverpool een verschrikkelijken ochtend
beleefd. Als door een regen van groote
marinegranaten werd de stad overvallen.
De oorzaak van de geweldige ontploffing
was het in brand geraken van een vracht
auto, welke op een werf met acetyleen
en carbid gevulde cylinders stond gela
den. Twee auto's waren geladen, toen in
een daarvan op onbekende wijze brand
uitbrak. De andere automobiel kon nog
bijtijds verwijderd worden. Een poging om
de cylinders van het brandende voertuig
af te laden, moest als te gevaarlijk wor
den opgegeven. Hevige ontploffingen volg
den weldra, waarbij de zware cylinders
tot 20 a 30 voet in de lucht werden ge
slingerd, waarna zij als granaten over dé
Idaken der huizen rondschoven en mét
geweldig geraas uiteenbarstten. Spoedig
w|h.s de auto tot een aschmassa ver
schrompeld. Dan vatte een nabijgelegen
petroleumtank vlam, die eveneens ge
heel uitbrandde.
Geruimen tijd was de lucht door de
glassen vergiftigd, terwijl de brandweer
lieden er als negers uitzagen. Na drie
uren doofde het vuur bij gebrek aan voed
sel, vanzelf uit. Te verwonderen valt, dat
niemand door de cylinderseherven is gö-
troffen, waax toch de meeste bewoners
van de huizen, die rondom de werf wa
ren gebouwd, naar buiten waren gesneld.
De deuren en vensters der huizen heb
ben echter aanzienlijk van den brand én
de watermassa's der brandspuiten geleden.
Ex-koning Konstantijn van Griekenland
overleden.
Ex-koning Konstantijn van Griekenland
is gistermorgen om) elf uur plotseling;
overleden, ilij leed aan vierharding van
den slagaderwand en nieronlsteking, doch
niets deed vermoeden dat zijn laatste
uur zoio nabij was. Hij) zou hedenavond
met .zijn .familie naar Napels vertrekken..
Gistermorgen kreeg hij echter een bloed
uitstorting in de hersenen en verloor
het bewustzijn. Hij overleed in weerwil van
onmiddellijk verleende krachtige hulp.
(Konstantijn, in 1868 geboren, volgde
in Maart 1913, na den moord op zijn va
der te Saloniki, koning George I, als
koning van Griekenland op1. Men herinnert
zich de rol, die de koning tijdens den we
reldoorlog speelde, toen hij tegenover Ve-
nizelos en de buitenlandsche invloeden
de neutraliteit van zijn land wenschte te
bewaren. In den strijd met Venizelos moest
Konstantijn het ten slotte afleggen.
In 1917 (11 Juni) werd hij door de
geallieerden tot aftreden gedwongen. Kon
stantijn verliet Griekenland, waar hij1 ech
ter in 1920 weder terugkeerde, na het
overlijden van zijn tweeden zoon, die bij
de gratie van Venizelos en de geallieerden
den troon had beklommen. Konstantijn
plaatste zich weder op! den troon, maar
de oorlog in Klein-Azië en de geweldige
nederlaag daar eindelijk het Grieksche
leger toegebracht, werd hem noodlottig.
Ten tweeden male werd hij onttroond, ten
tweeden .male ging hij in ballingschap
waarin hSj dan nuden dood heeft ge
vonden.)
Korte berichten.
De eerste ministers van dé Duitsche
bondstaten zijn tegen hedenmiddag naar
Berlijn genoodigd om den toestand met
de rijksregeering te bes pre leen.
Een draadloos telegram uit Koblentz
zegt dat de Amerikaansche bezettings
troepen in den put zitten over het be
sluit van Washington om hen terug te
trekken. De gewone soldaten hadden met
hun drie millioen mark gage per maand
een leven als eén prins.
